Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Văn hóa học: Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên từ góc nhìn văn hóa học

G<br /> <br /> IH<br /> IH<br /> <br /> H<br /> <br /> GI<br /> H<br /> <br /> H<br /> <br /> H<br /> H I<br /> <br /> I H<br /> H<br /> <br /> NGUYỄN PHƢỚC HIỀN<br /> <br /> Ó<br /> <br /> Ắ L Ậ Á<br /> <br /> IẾ SĨ<br /> <br /> HÓ H C<br /> <br /> KHÔNG GIAN VĂN HÓA CỒNG CHIÊNG TÂY NGUYÊN<br /> TỪ GÓC NHÌN VĂN HÓA HỌC<br /> <br /> huyên ngành:<br /> HÓ H C<br /> Mã số: 62.31.70.01<br /> <br /> Thành phố Hồ Chí Minh - 2016<br /> <br /> ông trình được hoàn thành tại rư ng<br /> và h n v n - H G-HCM.<br /> <br /> ại h<br /> <br /> ho h<br /> <br /> x h i<br /> <br /> gư i hướng dẫn khoa h c: PGS. TS Phan Thị Thu Hiền<br /> <br /> h n i nđ<br /> 1.<br /> 2.<br /> <br /> p:<br /> <br /> h n i n:<br /> 1.<br /> 2.<br /> 3.<br /> <br /> Lu n án được b o v trước H i đồng đánh giá u n án tiến sĩ ấp ơ sở<br /> đào tạo tại rư ng ại h<br /> ho h x h i và h n v n - H G-HCM.<br /> <br /> NHỮNG CÔNG BỐ KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ<br /> LIÊN QUAN ĐẾN NỘI DUNG LUẬN ÁN<br /> <br /> 1. Bài báo khoa h : “<br /> <br /> n hó<br /> <br /> ồng chiêng củ ngư i b n đị<br /> <br /> y guyên”,<br /> <br /> Tạp chí Khoa học xã hội thành phố Hồ Chí Minh, ISSN: 1859 - 0136, Số 7<br /> [191] 2014, tr. 59 - 64, xem thêm tr. 45.<br /> 2. Bài báo khoa h c: “ ặc tính trong biểu diễn cồng chiêng củ ngư i b n<br /> địa Tây Nguyên”, Tạp chí khoa học xã hội miền Trung, ISSN: 1859 - 2635,<br /> Số 3 [29] 2014, tr. 48 - 54.<br /> 3. Bài h i th o: “ ấn đề<br /> <br /> o tồn giá trị v n hó<br /> <br /> ồng hiêng<br /> <br /> y<br /> <br /> guyên<br /> <br /> trong hoạt đ ng du ị h”, Kỷ yếu hội thảo phát triển du lịch vùng duyên hải<br /> miền Trung gắn kết với đại ngàn Tây Nguyên, B n điều phối vùng duyên h i<br /> iền rung và B D tình inh hu n, ngày 18 tháng 7 n m 2014, tr. 117 124.<br /> ng ại ở ạp hí hát triển kinh tế - x h i<br /> <br /> à<br /> <br /> ẵng, Phát triển du lịch<br /> <br /> miền Trung gắn kết với Tây Nguyên, ISSN: 1859 - 3437, Số 56 - 2014, tr. 25<br /> - 29.<br /> <br /> 1<br /> D N NHẬP<br /> 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI<br /> ừ o đ i n y, ồng hiêng đ gắn ó m t thiết với đ i sống ng<br /> đồng, với á nghi ễ, ễ h i ủ đồng ào thể hi n niềm tin, sứ sống, thế giới<br /> tinh thần và à n sắ v n hó ủ vùng đất và on ngư i Tây Nguyên. Các<br /> nhà nghiên ứu v n hó d n gi n (fo k ore), d n t h , sử h , m nhạ ,...<br /> đều khẳng định y guyên ó m t vùng v n hó ồng hiêng vô ùng đặ<br /> sắ . Sinh hoạt ồng hiêng à m t phần không thể thiếu trong không gi n v n<br /> hó ủ đồng ào á t ngư i n đị<br /> y guyên.<br /> rong những th p niên gần đ y, đ ó nhiều ông trình nghiên ứu về<br /> không gi n v n hó ồng hiêng y guyên. rên thự tế, không gi n v n<br /> hó ồng hiêng y guyên ngày àng ị thu hẹp, mất dần n sắ .<br /> t số<br /> kết qu nghiên ứu ít nhiều đề p hoặ phần nào iên qu n tới ông tá<br /> o<br /> tồn không gi n v n hó này hầu như đều hư đạt đượ tính nhất quán trong<br /> m t ái nhìn tổng qu n, dù những nghiên ứu trên à ơ sở dữ i u vô ùng quý<br /> giá. Lu n án này nghiên ứu vấn đề không gi n v n hó ồng hiêng y<br /> guyên từ gó nhìn v n hó h , hủ đ ng iên kết á á h tiếp n, á<br /> hướng nghiên ứu và sử dụng tối đ thành qu nghiên ứu ủ ngư i đi trướ<br /> để phá h m t ứ tr nh tổng thể, kho h về h thống không gi n và đặ<br /> điểm, giá trị ủ không gi n v n hó ồng hiêng y guyên. ừ đó, ố gắng<br /> tìm r gi i pháp góp phần vào ông tá<br /> o tồn, phát huy không gian v n hó<br /> ồng hiêng y guyên.<br /> ết qu nghiên ứu không gi n v n hó ồng hiêng y guyên sẽ<br /> giúp khái quát nhiều vấn đề ý u n và thự tiễn về mối qu n h giữ không<br /> gi n v n hó và o tồn, phát huy không gi n v n hó ồng hiêng<br /> y<br /> Nguyên. rên đ y à ý do ủ vi<br /> ự h n đề tài u n án “ hông gi n v n<br /> hó ồng hiêng y guyên từ gó nhìn v n hó h ”.<br /> 2. LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ<br /> 2.1. Về văn hóa Tây Nguyên nói chung: iểm mạnh về phương pháp<br /> nghiên ứu ủ á tá gi đối với á ông trình trên à điền d , d n t h .<br /> Hầu hết á ông trình nêu trên đ mô t , tìm hiểu hoặ nghiên ứu v n hó<br /> y guyên từ á khí ạnh khá nh u ủ vấn đề như v n hó v t hất,<br /> v n hó tinh thần, v n hó t ngư i, ị h sử phát triển t ngư i, phát triển<br /> kinh tế - x h i y guyên.<br /> 2.2. Về cồng chiêng, văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên: Các công trình đã<br /> nêu hủ yếu giới thi u á giá trị về nhạ ụ ồng hiêng, về tình hình sử<br /> dụng và phát huy m nhạ ồng hiêng ủ m t số d n t ở y guyên<br /> dưới những gó đ khá nh u. Song, đ phần á tá gi thư ng nghiên ứu<br /> <br /> 2<br /> v n hó ồng hiêng từ á h tiếp n đơn ngành hoặ đư r m t số định<br /> hướng giá trị ở dạng ghi hép, mô t , giới thi u về ngh thu t ồng hiêng.<br /> 2.3. Về không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên: ô g<br /> h nh ó<br /> ông trình viết hung với guyễn hí Bền về Không gian văn hóa cồng<br /> chiêng Tây Nguyên ( x G, 2006). ặ i t ph i kể đến à hồ sơ đ trình<br /> ES<br /> ông nh n ồng hiêng y guyên à di s n v n hó phi v t thể<br /> ủ thế giới. rong đó đề p đến không gi n v n hó ồng hiêng như à<br /> m t đặ trưng ho v n hó<br /> y guyên, v n hó i t<br /> m và v n hó khu<br /> vự ông m Á. á nghiên ứu trên ó nói đến không gi n v n hó ồng<br /> hiêng à nơi sáng tạo ồng hiêng, nơi iểu diễn ồng hiêng, nơi ưu truyền<br /> ồng hiêng và nơi s n sinh r những giá trị v n hó tiêu iểu ủ đồng ào<br /> á t ngư i n đị<br /> y guyên đượ<br /> ES<br /> ông nh n à “ i t tá<br /> truyền khẩu và di s n phi v t thể ủ nh n oại”.<br /> hìn hung đ ó nhiều ông trình nghiên ứu về ồng hiêng và m t số<br /> vấn đề iên qu n thể hi n ông phu ở hầu hết á đị àn không gi n v n hó<br /> Tây guyên. uy nhiên, hư ó ông trình nghiên ứu huyên s u, ó h<br /> thống về quá trình hình thành và phát triển; h thống không gi n v n hó<br /> ồng hiêng; đặ điểm, giá trị và gi i pháp o tồn không gi n v n hó ồng<br /> hiêng y guyên. rong ối nh ấy, u n án “ hông gi n v n hó ồng<br /> hiêng y guyên từ gó nhìn v n hó h ” sẽ à những ố gắng đáp ứng<br /> đòi hỏi từ gó nhìn v n hó , góp phần o tồn và phát huy không gi n ồng<br /> hiêng ở y guyên.<br /> 3. MỤC ĐÍCH, ĐỐI TƢỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU<br /> (1) Mục đích nghiên cứu: ừ gó nhìn v n hó h , mụ đí h của lu n án là<br /> nghiên cứu không gi n v n hó ồng hiêng y guyên như m t h thống,<br /> làm rõ những nét đặ trưng về v n hó ồng hiêng y guyên đồng th i làm<br /> nổi b t vị thế v n hó ủa cồng chiêng trong h thống v n hó truyền thống và<br /> những biến đổi củ không gi n v n hó ồng chiêng Tây Nguyên trong quá<br /> trình h i nh p, toàn cầu hóa hi n nay.<br /> (2) Đối tƣợng nghiên cứu: Các thành tố trong cấu trú không gi n v n hó<br /> cồng chiêng Tây Nguyên, cụ thể à v n hó nh n thức - v n hó tổ chứ và v n<br /> hóa ứng xử về cồng chiêng trong không gi n v n hó<br /> y guyên.<br /> (3) Phạm vi nghiên cứu: Về chủ thể, nghiên cứu t ngư i Bana (Kon Tum),<br /> Gi r i (Gi L i), Êđê ( ắk Lắk), ’nông ( ắk ông) và ’ho (L m ồng);<br /> Về không gian, nghiên cứu không gi n iên qu n đến cồng hiêng, v n hó<br /> cồng hiêng y nguyên. rong đó, t p trung chủ yếu ở 5 tỉnh Tây Nguyên<br /> gồm on um, Gi L i, ắk Lắk, ắk ông, L m ồng trong sự so sánh với<br /> cồng hiêng ư ng và cồng chiêng m t số quố gi<br /> ông am Á; Về thời<br /> gian, lu n án nghiên cứu quá trình hình thành và phát triển của cồng chiêng<br /> <br />