Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ: Cơ quan cảnh sát điều tra trong tố tụng hình sự

Chia sẻ: Truong Tien | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

47
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn luận giải về vị trí, chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Cơ quan Cảnh sát điều tra được quy định trong Bộ luật tố tụng hình sự và các văn bản pháp quy phạm pháp luật hình sự khác. Nghiên cứu những quy định của pháp luật tố tụng hình sự về hoạt động của Cơ quan cảnh sát điều tra trong quá trình giải quyết vụ án hình sự.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ: Cơ quan cảnh sát điều tra trong tố tụng hình sự

Cơ quan cảnh sát điều tra trong tố tụng hình sự Nguyễn Văn Tình Khoa Luật Luận văn ThS ngành: Luật Hình sự; Mã số: 60 38 40 Người hướng dẫn: TS Lê Văn Đệ Năm bảo vệ: 2007 Abstract: Luận giải về vị trí, chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Cơ quan Cảnh sát điều tra được quy định trong Bộ luật tố tụng hình sự và các văn bản pháp quy phạm pháp luật hình sự khác; Nghiên cứu những quy định của pháp luật tố tụng hình sự về hoạt động của Cơ quan cảnh sát điều tra trong quá trình giải quyết vụ án hình sự; Khái quát thực tiễn hoạt động của Cơ quan cảnh sát điều tra trong quá trình giải quyết vụ án hình sự, đặc biệt hoạt động khởi tố và áp dụng các biện pháp ngăn chặn; Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của Cơ quan cảnh sát điều tra trong tố tụng hình sự Keywords: Cảnh sát điều tra; Luật hình sự; Pháp luật Việt Nam; Tố tụng hình sự Content 1. Tính cấp thiết của đề tài Giải quyết vụ án hình sự là quá trình áp dụng pháp luật rất phức tạp, tiến hành theo một trình tự, thủ tục chặt chẽ, trong đó các cơ quan và người có thẩm quyền phải áp dụng mọi biện pháp hợp pháp để làm rõ tội phạm, người phạm tội và những vấn đề khác cần thiết cho việc giải quyết đúng đắn vụ án hình sự. Quá trình này đòi hỏi phải phát hiện, điều tra xử lý tội phạm và người phạm tội được chính xác, nghiêm minh, không để lọt tội phạm, không làm oan người vô tội, đồng thời bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân. Trong quá trình giải quyết vụ án hình sự, hoạt động của Cơ quan điều tra có một vị trí hết sức quan trọng. Kết quả của hoạt động điều tra là cơ sở để truy tố và xét xử vụ án hình sự, có ý nghĩa quyết định đến sự thành, bại đối với cả tiến trình tố tụng hình sự. Từ khi Nhà nước ta ban hành Bộ luật tố tụng hình sự năm 1988 và Pháp lệnh tổ chức điều tra hình sự năm 1989, Cơ quan điều tra ở nước ta đã được tổ chức thành hệ thống ổn định hơn và hoạt động có hiệu quả trong đấu tranh phòng, chống tội phạm, góp phần giữ vững an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình, việc triển khai tổ chức và hoạt động của các Cơ quan điều tra đã bộc lộ nhiều vướng mắc, như: cơ sở pháp lý cho việc thực hiện thẩm quyền điều tra chưa hoàn thiện, trình độ chuyên môn nghiệp vụ của điều tra viên còn hạn chế…, nên hiệu quả hoạt động chưa cao; có trường hợp bỏ lọt tội phạm, làm oan người vô tội v.v... làm ảnh hưởng đến chất lượng và hiệu quả hoạt động điều tra, xử lý tội phạm. Đối với Cơ quan Cảnh sát điều tra - Cơ quan điều tra có bộ máy lớn nhất, được tổ chức từ Bộ Công an đến Công an cấp huyện, có thẩm quyền điều tra gần 90% số tội danh quy định trong Bộ luật hình sự hiện hành thì những vấn đề vướng mắc, bất cập càng trở nên bức xúc. Đặc biệt là, trong điều kiện Nhà nước ta đang thực hiện chủ trương cải cách tư pháp theo các Nghị quyết của Đảng và nâng cao hiệu quả thi hành Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003, Pháp lệnh tổ chức điều tra hình sự năm 2004. Trong bối cảnh đó, việc nghiên cứu đổi mới tổ chức và hoạt động của Cơ quan điều tra nói chung, Cơ quan Cảnh sát điều tra nói riêng để cơ quan này thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình trong hoạt động điều tra, khám phá tội phạm là một yêu cầu cấp thiết. Với nhận thức như vậy, việc chọn vấn đề: “Cơ quan Cảnh sát điều tra trong tố tụng hình sự ” làm đề tài luận văn cao học là cần thiết. 2. Tình hình nghiên cứu Trong những năm qua, việc nghiên cứu về Cơ quan điều tra trong tố tụng hình sự nói chung và Cơ quan Cảnh sát điều tra nói riêng đã thu hút được sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu lý luận và cán bộ thực tiễn. Đến nay, đã có nhiều công trình nghiên cứu được công bố, như: - Chuyên đề “Hội thảo dự thảo Bộ luật tố tụng hình sự Việt Nam”, dự án VIE/95/018, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Hà Nội, năm 1997. - Mối quan hệ giữa Cơ quan điều tra với các cơ quan tham gia tố tụng hình sự, sách chuyên khảo của GS,TS. Đỗ Ngọc Quang, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội, năm 1997. - Thẩm quyền điều tra của Cơ quan Cảnh sát điều tra và quan hệ phối hợp với các cơ quan khác trong lực lượng Cảnh sát nhân dân trong điều tra tội phạm, PGS,TS. Nguyễn Ngọc Anh, chuyên đề hội thảo khoa học về tố tụng hình sự Việt Nam, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Hà Nội, năm 1997. - Về cải cách Cơ quan điều tra, PGS,TS. Trần Đình Nhã, chuyên đề hội thảo khoa học về tố tụng hình sự Việt Nam, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Hà Nội, năm 1997. - Phân cấp điều tra và sự phối hợp giữa các cấp điều tra của lực lượng Cảnh sát điều tra trong hoạt động điều tra hình sự, luận văn thạc sỹ luật học của Phạm Đức Toàn, Học viện CSND, Hà Nội, năm 1999. - Đề án đổi mới tổ chức và hoạt động của Cơ quan điều tra thuộc Bộ Công an, Ban soạn thảo Pháp lệnh Tổ chức điều tra hình sự, Bộ Công an, Hà Nội, tháng 12/2002. - Cơ quan điều tra Công an nhân dân, sách chuyên khảo của GS, TS Đỗ Ngọc Quang, Nhà xuất bản Công an nhân dân, Hà Nội năm 2001. Tình hình nghiên cứu nêu trên cho thấy, tuy đã có một số công trình nghiên cứu về Cơ quan điều tra trong tố tụng hình sự, nhưng những công trình đó mới dừng lại ở một số lĩnh vực về cơ quan này như: thẩm quyền điều tra của Cơ quan điều tra, mối quan hệ giữa Cơ quan điều tra với các cơ quan tiến hành tố tụng,... mà chưa có công trình nào nghiên cứu toàn diện tổng thể về hệ thống Cơ quan điều tra. Mặt khác, do được tiến hành nghiên cứu đã lâu, nên chưa thể hiện được quan điểm chỉ đạo của Đảng và Nhà nước ta về đổi mới cơ quan tiến hành tố tụng trong tiến trình cải cách tư pháp nói chung và Cơ quan điều tra nói riêng được thể hiện trong Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 và Pháp lệnh tổ chức điều tra hình sự năm 2004 cũng như những yêu cầu của tiến trình cải cách tư pháp ở nước ta hiện nay. 3. Mục đích, nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu của luận văn Mục đích nghiên cứu chính của luận văn là làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận, thực tiễn của Cơ quan Cảnh sát điều tra trong tố tụng hình sự; đánh giá đúng thực trạng tổ chức và hoạt động của Cơ quan Cảnh sát điều tra trong tố tụng hình sự, đặc biệt là hoạt động khởi tố và áp dụng các biện pháp ngăn chặn. Trên cơ sở đó, đề xuất một số giải pháp góp phần hoàn thiện các quy định về Cơ quan Cảnh sát điều tra trong pháp luật tố tụng hình sự để nâng cao hiệu quả hoạt động của Cơ quan điều tra trong quá trình giải quyết vụ án hình sự. Để đạt được mục đích nói trên, luận văn phải thực hiện những nhiệm vụ nghiên cứu sau đây: + Luận giải về vị trí, chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Cơ quan Cảnh sát điều tra được quy định trong Bộ luật tố tụng hình sự và các văn bản quy phạm pháp luật tố tụng hình sự khác. + Nghiên cứu những quy định của pháp luật tố tụng hình sự về hoạt động của Cơ quan Cảnh sát điều tra trong quá trình giải quyết vụ án hình sự. + Khái quát thực tiễn hoạt động của Cơ quan Cảnh sát điều tra trong quá trình giải quyết vụ án hình sự, trong đó đặc biệt đề cập đến hoạt động khởi tố và áp dụng các biện pháp ngăn chặn. + Đề xuất một số giải pháp góp phần hoàn thiện quy định của pháp luật tố tụng hình sự về Cơ quan Cảnh sát điều tra nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của Cơ quan Cảnh sát điều tra trong tố tụng hình sự, góp phần nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng chống tội phạm trong giai đoạn hiện nay. Trong phạm vi một luận văn Cao học, chúng tôi giới hạn việc nghiên cứu tập trung vào các quy định của Bộ luật tố tụng hình sự, Pháp lệnh tổ chức điều tra hình sự về tổ chức, hoạt động của Cơ quan Cảnh sát điều tra trong tố tụng hình sự, đồng thời dựa trên cơ sở nghiên cứu tình hình hoạt động thực tiễn chủ yếu trong hoạt động khởi tố và áp dụng các biện pháp ngăn chặn của Cơ quan Cảnh sát điều tra trên phạm vi toàn quốc. 4. Cơ sở phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu Luận văn được thực hiện trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng, duy vật lịch sử; tư tưởng Hồ Chí Minh và những chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước ta về đấu tranh phòng, chống tội phạm; về đổi mới, cải cách hệ thống cơ quan tư pháp nói chung, cơ quan điều tra nói riêng. Quá trình nghiên cứu, trong đề tài còn sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể, như : phân tích, tổng hợp; phân tích thuần tuý quy phạm pháp luật, khảo sát thực tiễn… Trong quá trình thực hiện đề tài luận văn, tác giả đã tiếp thu có chọn lọc kết quả của các công trình đã được công bố; các đánh giá, tổng kết của các cơ quan chuyên môn và các chuyên gia về những vấn đề có liên quan đến tổ chức và hoạt động của Cơ quan Cảnh sát điều tra. 5. ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài ở bình diện lý luận, kết quả nghiên cứu của luận văn góp phần hoàn thiện lý luận về Cơ quan điều tra nói chung, tổ chức và hoạt động điều tra vụ án hình sự của Cơ quan Cảnh sát điều tra trong tố tụng hình sự nói riêng. Về thực tiễn, luận văn sẽ là tài liệu có giá trị, có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo, nghiên cứu, học tập trong các cơ sở đào tạo của lực lượng Công an nhân dân, cũng như các cơ sở đào tạo khác. Những đề xuất, kiến nghị của luận văn sẽ cung cấp những luận cứ khoa học, làm cơ sở cho việc sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật tố tụng hình sự về tổ chức, hoạt động của Cơ quan Cảnh sát điều tra trong tố tụng hình sự. 6. Bố cục của Luận văn Luận văn được bố cục gồm: Phần mở đầu, 3 chương, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo. References Các văn bản nghị quyết của Đảng 1. Đảng Cộng sản Việt Nam (2002), nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 02/01 của Bộ Chính trị về một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong thời gian tới, Hà Nội. 2. Đảng Cộng sản Việt Nam (2005), Nghị quyết số 48-NQ/TW ngày 24/05 của Bộ Chính trị về chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng đến năm 2020, Hà Nội. 3. Đảng Cộng sản Việt Nam (2005), Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02/06 của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020, Hà Nội. Các văn bản pháp luật 4. Bộ luật Tố tụng hình sự của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1985, Nhà xuất bản Chính Trị Quốc gia (1994), Hà Nội. 5. Bộ Luật Hình sự của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1988, Nhà xuất bản Chính Trị Quốc gia (1994), Hà Nội. 6. Bộ luật Hình sự của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1999, Nhà xuất bản Chính Trị Quốc gia (2000), Hà Nội 7. Bộ luật Tố tụng hình sự nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2003, Nhà xuất bản Chính Trị Quốc gia(2004), Hà Nội. 8. Pháp lệnh tổ chức điều tra hình sự năm1989, Nhà xuất bản Pháp lý (1989), Hà Nội. 9. Pháp lệnh tổ chức điều tra hình sự năm 2004, Nhà xuất bản Chính Trị Quốc gia (2004), Hà Nội. 10. Uỷ ban thường vụ Quốc hội (2004), Nghị quyết số 727/2004/NQ-UBTVQH ngày 20 tháng 8 năm 2004 về việc thi hành Pháp lệnh tổ chức điều tra hình sự. 11. Hệ thống hoá các văn bản pháp luật về hình sự và tố tụng hình sự, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia (1998), Hà Nội. 12. Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam 1992, Nhà xuất bản Chính Trị Quốc gia, Hà Nội 1994. 13. Pháp lệnh Cảnh Sát nhân dân. Hà Nội 1989. Các tài liệu khác 14. Nhà xuất bản Thành phố Hồ Chí Minh (1994), Bình luận khoa học Bộ luật Tố tụng hình sự.