Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Điều dưỡng: Kết quả chăm sóc và tuân thủ điều trị của người bệnh đái tháo đường type 2 ngoại trú tại Trung tâm Y tế huyện Gò Quao, Kiên Giang năm 2020

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

17
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn này với mục tiêu mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của người bệnh đái tháo đường type 2 điều trị ngoại trú tại Trung tâm y tế huyện Gò Quao, Kiên Giang.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Điều dưỡng: Kết quả chăm sóc và tuân thủ điều trị của người bệnh đái tháo đường type 2 ngoại trú tại Trung tâm Y tế huyện Gò Quao, Kiên Giang năm 2020

BỘ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG HUỲNH THANH DUYÊN KẾT QUẢ CHĂM SÓC VÀ TUÂN THỦ ĐIỀU TRỊ CỦA NGƯỜI BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TYPE 2 NGOẠI TRÚ TẠI TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN GÒ QUAO, KIÊN GIANG NĂM 2020 LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐIỀU DƯỠNG Hà Nội – 2020
BỘ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG HUỲNH THANH DUYÊN Mã HV: C01319 KẾT QUẢ CHĂM SÓC VÀ TUÂN THỦ ĐIỀU TRỊ CỦA NGƯỜI BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TYPE 2 NGOẠI TRÚ TẠI TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN GÒ QUAO, KIÊN GIANG NĂM 2020 LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐIỀU DƯỠNG Mã: 8.72.03.01 Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Nguyễn Thị Tuyến Hà Nội – 2020
MỤC LỤC ĐẶT VẤN ĐỀ .................................................................................................. 1 Chương 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................. 3 1.1. Định nghĩa bệnh đái tháo đường ...................................................................................... 3 1.2. Dịch tễ học .......................................................................................................................... 3 1.3. Chẩn đoán, cơ chế bệnh sinh của bệnh đái tháo đường Type 2 .................................... 5 1.3.1. Chẩn đoán ............................................................................................... 5 1.3.1.1. Chẩn đoán sớm bệnh đái tháo đường type 2 .........................................5 1.3.1.2. Chẩn đoán tiền đái tháo đường ..............................................................5 1.3.1.3. Chẩn đoán xác định đái tháo đường .....................................................5 1.3.2. Cơ chế bệnh sinh của đái tháo đường type 2 .......................................... 6 1.4 Yếu tố nguy cơ .................................................................................................................... 9 14.1. Yếu tố gen ................................................................................................. 9 1.4.2. Yếu tố tuổi, giới và chủng tộc ............................................................... 10 1.4.3. Yếu tố môi trường ................................................................................. 10 1.4.4. Thừa cân và béo phì .............................................................................. 11 1.4.5. Ít hoạt động thể lực ............................................................................... 11 1.4.6. Chế độ ăn .............................................................................................. 12 1.4.7. Các yếu tố khác ..................................................................................... 12 1.5. Biến chứng của bệnh đái tháo đường type 2 .................................................................13 1.6. Điều trị bệnh nhân đái tháo đường type 2......................................................................14 1.6.1. Nguyên tắc chung .................................................................................. 14 1.6.2. Mục tiêu điều trị .................................................................................... 14 1.1.6.1. Mục tiêu của điều trị ĐTĐ ...................................................................14 1.1.6.2. Điều trị bằng chế độ dinh dưỡng .........................................................15 1.1.6.3. Hoạt động thể lực ................................................................................16 1.1.6.4. Thuốc điều trị ĐTĐ type 2...................................................................17 1.7. Tuân thủ điều trị: .............................................................................................................17 1.8. Quy trình chăm sóc người bệnh đái tháo đường type 2 ...............................................22 2.0. Tình hình đái tháo đường trên thế giới và Việt Nam ....................................................23 2.0.1. Tình hình ĐTĐ trên thế giới ................................................................. 23 2.0.2. Tình hình đái tháo đường tại Việt Nam ................................................ 25 Chương 2 ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .............. 27 2.1. Đối tượng nghiên cứu: .....................................................................................................27 2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu: .................................................................................27 2.3. Thiết kế nghiên cứu: ........................................................................................................27 2.4. Cỡ mẫu: ............................................................................................................................. 27 2.5. Phương pháp chọn mẫu: ..................................................................................................28 2.6. Phương pháp & công cụ thu thập số liệu .......................................................................28 2.6.1. Phương pháp thu thập số liệu ............................................................... 28 2.6.2. Công cụ thu thập số liệu ....................................................................... 28 2.7. Biến số và tiêu chuẩn đánh giá .......................................................................................29
2.8. Quy trình thu thập dữ liệu ............................................................................................... 31 2.9. Phương pháp phân tích số liệu: .......................................................................................32 2.10. Vấn đề đạo đức của nghiên cứu....................................................................................32 2.11. Hạn chế sai số và biện pháp khắc phục sai số ............................................................ 33 Chương 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ......................................................... 34 3.1. Đặc điểm của đối tượng nghiên cứu. .............................................................................34 3.1.1.Đặc điểm đối tượng: Tuổi, giới, nghề nghiệp, trình độ học vấn ........... 34 3.2. Đặc điểm lâm sàng - cận lâm sàng .................................................................................36 3.3. Thực trạng tuân thủ điều trị của ĐTNC .........................................................................40 3.3.1. Kiến thức về tuân thủ điều trị của đối tượng nghiên cứu: .................... 40 3.3.1.1 Kiến thức về bệnh .................................................................................40 3.3.1.2. Kiến thức về dinh dưỡng .....................................................................41 3.3.1.3. Kiến thức về dùng thuốc ĐTĐ ...........................................................42 3.4. Chăm sóc dinh dưỡng NB đái tháo đường type 2 có biến chứng ...... 43 3.5. Tư vấn, hướng dẫn NB và gia đình người bệnh............................................................ 44 3.3.2. Thực hành về tuân thủ điều trị của đối tượng nghiên cứu.................... 44 3.3.2.1. Đánh giá tổng quan..............................................................................44 3.4. Các yếu tố liên quan đến kiểm soát đường máu ........................................................... 48 3.4.1. So sánh tỉ lệ kiểm soát HbA1c theo giới tính, tuổi và BMI ................... 48 3.4.2. Mối liên hệ giữa thực hành tuân thủ điều trị ........................................ 49 Chương 4 BÀN LUẬN .................................................................................. 52 4.1. Đặc điểm của đối tượng nghiên cứu. .................................................... 52 4.1.1. Đặc điểm nhân khẩu học: Tuổi, giới, nghề nghiệp, trình độ học vấn .. 52 4.1.2. Đặc điểm tiền sử mắc bệnh và các bệnh lý đi kèm ............................... 53 4.1.3. Đặc điểm lâm sàng- cận lâm sàng ........................................................ 54 4.2. Thực trạng tuân thủ điều trị của ĐTNC ...................................................................55 4.2.1. Kiến thức về tuân thủ điều trị của ĐTNC ............................................. 55 4.2.2. Thực hành tuân thủ điều trị của ĐTNC ................................................ 61 4.3. Các yếu tố liên quan đến kiểm soát đường máu của ĐTNC .................................65 4.3.1. So sánh tỉ lệ kiểm soát HbA1c theo giới tính, tuổi và BMI ................... 66 4.3.2 Mối liên hệ giữa thực hành tuân thủ ...................................................... 67 KẾT LUẬN .................................................................................................... 70 KHUYẾN NGHỊ ........................................................................................... 73
1 DAHH SÁCH BẢNG Bảng 3.1. Phân bố đối tượng nghiên cứu theo nhóm tuổi ........................................34 Bảng 3.2. Phân bố đối tượng nghiên cứu theo nghề nghiệp .....................................35 Bảng 3.3. Phân bố đối tượng nghiên cứu theo tiền sử mắc bệnh ..............................35 Bảng 3.4. Đặc điểm lâm sàng - Cận Lâm sàng của đối tượng nghiên cứu ...............36 Bảng 3.5. Đặc điểm lâm sàng- Cận Lâm sàng theo giới...........................................37 Bảng 3.6. Đặc điểm lâm sàng - Cận Lâm sàng theo tuổi ..........................................38 Bảng 3.7. Đặc điểm lâm sàng - Cận Lâm sàng theo thời gian mắc bệnh .................39 Bảng 3.8 Kiến thức của đối tượng nghiên cứu về bệnh ĐTĐ type 2........................40 Bảng 3.9 Kiến thức của đối tượng nghiên cứu về dinh dưỡng .................................41 Bảng 3.10. Kiến thức của đối tượng nghiên cứu về sử dụng thuốc ĐTĐ, hoạt động thể lực, kiểm tra đường máu và tái khám định kỳ ....................................................42 Bảng 3.13. Đánh giá về tuân thủ điều trị của đối tượng nghiên cứu ........................44 Bảng 3.14.Thực hành dinh dưỡng của đối tuợng nghiên cứu ...................................45 Bảng 3.15. Tuân thủ hoạt động thể lực của đối tượng nghiên cứu. ..........................46 Bảng 3.16. Thực hành tuân thủ uống/tiêm thuốc ĐTĐ ............................................47 Thực hành tuân thủ uống/tiêm thuốc ĐTĐ ...............................................................47 Bảng 3.17. Tuân thủ kiểm tra đường huyết .............................................................47 Bảng 3.18. So sánh tỉ lệ kiểm soát HbA1c theo giới tính, tuổi & BMI ...................48 Bảng 3.19. Mối liên hệ giữa thực hành tuân thủ điều trị & HbA1c .........................49 Bảng 3.20. Mô hình hồi qui logistic đa biến các yếu tô liên quan đến HbA1c ........50
2 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT BHYT Bảo hiểm y tế KS Kiểm soát TT Trung tâm ĐTNC Đối tượng nghiên cứu ĐTĐ Đái tháo đường ĐTV Điều tra viên IDF Hiệp hội ĐTĐ quốc tế NB Người bệnh
3 LỜI CẢM ƠN Trong quá trình hoàn thành đề tài này, tôi đã nhận được sự giúp đỡ tận tình của các Thầy Cô giáo, đồng nghiệp, bạn bè và gia đình. Trước hết tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc đến Giảng viên hướng dẫn PGS. Nguyễn Thị Tuyến đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ và động viên tôi hoàn thành luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu, phòng Đào tạo Sau Đại học, các thầy giáo, cô giáo trường Đại học Thăng Long đã có nhiều công sức đào tạo, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc, các cán bộ phòng tổ chức Trung tâm y tế huyện Gò Quao, tỉnh Kiên Giang đã tạo điều kiện cho tôi được đi học cũng như tạo mọi điều kiện tốt nhất cho tôi trong suốt quá trình làm việc, học tập và nghiên cứu. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc và tập thể cán bộ phòng khám Nội tiết Trung tâm y tế huyện Gò Quao, tỉnh Kiên Giang đã tận tình giúp đỡ, tạo mọi điều kiện tốt nhất có thể để tôi hoàn thành luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn các anh chị, các bạn trong lớp Cao học điều dưỡng khóa 7.1 đã động viên, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn nghiên cứu. Sau cùng, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới những người thân trong gia đình, những người bạn thân thiết đã cùng tôi chia sẻ những khó khăn và giành cho tôi những tình cảm, sự chăm sóc quý báu trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn này.
4 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn “Kết quả chăm sóc và tuân thủ điều trị của người bệnh đái tháo đường Type 2 ngoại trú tại trung tâm y tế huyện Gò Quao, tỉnh Kiên Giang năm 2020” là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi. Kết quả nghiên cứu của tôi hoàn toàn trung thực và không trùng lặp với bất kỳ kết quả nghiên cứu nào được công bố trước đó. Tác giả Huỳnh Thanh Duyên
1 ĐẶT VẤN ĐỀ Đái tháo đường là bệnh rối loạn chuyển hoá do nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên, đặc trưng của bệnh là tăng đường máu mạn tính cùng với rối loạn chuyển hoá carbonhydrate (chất đường), lipid (chất béo), protein (chất đạm). Hệ quả của tăng đường máu gây nhiều biến chứng cấp tính và mãn tính [16]. Theo ước tính của Hiệp hội Đái tháo đường quốc tế đến năm 2040 có gần 642 triệu người sống chung với bệnh này. Đáng chú ý, chi phí y tế tiếp tục tăng 12% chi phí y tế toàn cầu dành riêng cho điều trị bệnh đái tháo đường trong đó chiếm đa số là ảnh hưởng tới điều trị các biến chứng [25]. Ngày nay, cùng với sự phát triển của nền kinh tế, đái tháo đường là một bệnh phổ biến và đang có xu hướng gia tăng trên thế giới cũng như ở Việt Nam và chiếm tỷ lệ 60% - 70% tổng số các bệnh nội tiết. Một báo cáo về tình hình bệnh đái tháo đường type 2 hiện nay ở châu Á được phổ biến trên tạp chí JAMA số 20 ngày 27.5.2009 đã cho thấy đái tháo đường đang có khuynh hướng tăng cao. Kết quả nghiên cứu cho biết trong vòng 3 thập kỷ qua, Đái tháo đường đã tăng lên gấp bội ở châu Á, nhất là ở khu vực thành thị. So với tốc độ phát triển bệnh tương ứng với những thay đổi về điều kiện kinh tế và lối sống, trong khi châu Âu cần trải qua 200 năm thì châu Á chỉ có 50 năm. Phần đông người bệnh có vòng bụng to và tỷ lệ mỡ cao dù chỉ số khối thân thể BMI thấp hơn so với người châu Âu. Trong khi Đái tháo đường xảy ra ở những người từ 60 đến 79 tuổi ở phương Tây thì ở châu Á bệnh phát triển ở độ tuổi từ 20 đến 59 và đang có khuynh hướng trẻ hoá [23]. Tại Việt Nam theo thống kê trong 10 năm của bệnh viện Nội tiết Trung ương: số NB mắc Đái tháo đường ở nước ta tăng 211% từ 2,7 % dân số năm 2002 lên 5,7 % dân số năm 2012, Việt Nam nằm trong số quốc gia có tốc độ tăng người bệnh đái tháo đường cao nhất thế giới [1].
2 Bệnh Đái tháo đường có thể gây nhiều biến chứng nghiêm trọng dẫn đến tử vong, nhưng nếu bệnh nhân tuân thủ điều trị sẽ giúp duy trì được mức đường huyết tối ưu ổn định, kéo dài tình trạng bệnh không biến chứng, kéo dài cuộc sống chất lượng, giảm gánh nặng bệnh tật (kinh tế, tinh thần...) cho bản thân, gia đình và xã hội. Tuy nhiên, vì là bệnh mạn tính nên quá trình điều trị Đái tháo đường đòi hỏi sự liên tục, suốt cuộc đời người bệnh; Chế độ điều trị lại phức tạp, phải phối hợp tuân thủ nhiều biện pháp như chế độ dinh dưỡng, hoạt động thể lực, chế độ dùng thuốc, kiểm soát đường huyết và tái khám định kỳ [28]. Vì vậy, dù biết việc tuân thủ điều trị của bệnh nhân là cốt lõi cho sự thành công trong điều trị Đái tháo đường, thì trên thực tế để người bệnh hiểu biết và duy trì tuân thủ đầy đủ các chế độ điều trị vẫn còn là một thách thức với cả bệnh nhân và thầy thuốc. Thực tế có rất nhiều đề tài nghiên cứu về Đái tháo đường ở Việt Nam, nhưng chưa có nghiên cứu toàn diện nào tại Trung tâm y tế huyện Gò Quao, Kiên Giang phân tích được các đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và các yếu tố liên quan đến nhu cầu chăm sóc và tuân thủ điều trị ở người bệnh Đái tháo đường type 2. Vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Kết quả chăm sóc và tuân thủ điều trị của người bệnh đái tháo đường Type 2 ngoại trú tại trung tâm y tế huyện Gò Quao, Kiên Giang năm 2020”. Mục tiêu nghiên cứu: 1. Mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của người bệnh đái tháo đường type 2 điều trị ngoại trú tại Trung tâm y tế huyện Gò Quao, Kiên Giang 2. Phân tích mối liên quan giữa kết quả điều trị chăm sóc với tuân thủ điều trị và một số yếu tố liên quan khác