1<br />
<br />
2<br />
<br />
B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O<br />
Đ I H C ĐÀ N NG<br />
<br />
Công trình ñư c hoàn thành t i<br />
<br />
NGÔ TH TH Y<br />
<br />
Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. Huỳnh Ng c Th ch<br />
<br />
NGHIÊN C U QUÁ TRÌNH SINH TRƯ NG,<br />
<br />
Ph n bi n 1: …………………………………………<br />
<br />
Đ I H C ĐÀ N NG<br />
<br />
PHÁT TRI N VÀ NĂNG SU T, PH M CH T<br />
C A GI NG C C I Đ<br />
SINH THÁI<br />
<br />
TRONG ĐI U KI N<br />
<br />
Ph n bi n 2: …………………………………………<br />
<br />
HÒA VANG - ĐÀ N NG<br />
Lu n văn s ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m Lu n văn<br />
t t nghi p Th c sĩ Khoa h c h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày<br />
<br />
Chuyên ngành: Sinh thái h c<br />
Mã s<br />
: 60.42.60<br />
<br />
…… tháng ….. năm 2011.<br />
<br />
TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ KHOA H C<br />
Có th tìm hi u lu n văn t i:<br />
- Trung tâm Thông tin - H c li u, Đ i h c Đà N ng.<br />
- Thư vi n trư ng Đ i h c Sư ph m, Đ i h c Đà N ng.<br />
<br />
Đà N ng – Năm 2011<br />
<br />
3<br />
M<br />
<br />
4<br />
<br />
Đ U<br />
<br />
- Ý nghĩa th c ti n: K t qu c a ñ tài là cơ s ñ ngư i dân<br />
ch ñ ng canh tác gi ng c c i ñ trên ñ a bàn huy n Hòa Vang.<br />
<br />
1. Lý do ch n ñ tài<br />
<br />
4. C u trúc c a lu n văn<br />
<br />
C c i ñ là lo i th c ph m có tác d ng cung c p ch t dinh<br />
dư ng giúp ph c h i s c kh e r t t t.<br />
<br />
chương:<br />
<br />
Tuy là lo i rau c t t nhưng c c i ñ ñư c ít ngư i Vi t<br />
Nam bi t ñ n b i loài cây này có ngu n g c ôn ñ i, ch m i ñư c<br />
tr ng<br />
<br />
Đà L t trên quy mô nh l nh ng năm g n ñây, ñ cung c p<br />
<br />
ch y u cho các nhà hàng và siêu th l n dành cho ngư i nư c ngoài.<br />
Vi c m r ng di n tích tr ng c c i ñ ñ ph c v nhu c u<br />
c a ngư i dân Vi t Nam là r t c n thi t, nhưng trư c h t c n ph i có<br />
s nghiên c u kĩ v m i quan h ph thu c gi a ñi u ki n khí h u,<br />
th như ng c a t ng ñ a phương v i kh năng sinh trư ng phát tri n<br />
c a cây.<br />
Xu t phát t nh ng lí do trên, chúng tôi ch n ñ tài “Nghiên<br />
c u quá trình sinh trư ng, phát tri n và năng su t, ph m ch t c a<br />
gi ng c c i ñ trong ñi u ki n sinh thái<br />
<br />
huy n Hòa Vang - Đà<br />
<br />
N ng”.<br />
2. M c tiêu và nhi m v c a ñ tài<br />
- Nghiên c u kh năng thích nghi c a gi ng c c i ñ trong<br />
ñi u ki n sinh thái<br />
<br />
xã Hòa Phư c - Hòa Vang - Đà N ng<br />
<br />
- Xác ñ nh năng su t và ch t lư ng c a s n ph m ñ có cơ<br />
s du nh p ngu n gi ng và ña d ng s n ph m rau qu trên th trư ng<br />
Đà N ng.<br />
3. Ý nghĩa khoa h c và th c ti n c a ñ tài<br />
- Ý nghĩa khoa h c: Làm rõ kh năng thích nghi c a gi ng c<br />
c i ñ v i ñi u ki n nông hóa, khí h u, th như ng t i Hòa Vang Đà N ng<br />
<br />
Ngoài ph n m ñ u, k t lu n và ki n ngh , lu n văn còn có 3<br />
- Chương 1: T ng quan tài li u<br />
- Chương 2: Đ i tư ng và phương pháp nghiên c u<br />
- Chương 3: K t qu nghiên c u và th o lu n<br />
<br />
5<br />
<br />
6<br />
1.4. KHÁI QUÁT V GI NG C C I Đ<br />
<br />
Chương 1<br />
<br />
1.4.1. Đ c ñi m th c v t h c<br />
<br />
T NG QUAN TÀI LI U<br />
<br />
- R c a cây c c i ñ thu c lo i r c c, là b ph n s d ng<br />
1.1. VAI TRÒ C A CÁC NHÂN T<br />
<br />
SINH THÁI Đ I V I Đ I<br />
<br />
S NG CÂY TR NG<br />
<br />
ch y u. R c thư ng có hình c u; hình tr tròn và tròn d t.<br />
- Cây thân c , s ng hàng năm.<br />
<br />
Cây tr ng là thành ph n ch<br />
<br />
y u c a h sinh thái nông<br />
<br />
nghi p. S s ng c a cây tr ng ph thu c vào ñi u ki n ngo i c nh và<br />
ph thu c vào ñ c tính c a cây. Trong ñi u ki n s ng t i ưu cây<br />
tr ng sinh trư ng – phát tri n thu n l i, cho năng su t cao và ch t<br />
<br />
- Lá ñơn, m c cách, không có lá kèm.<br />
- Hoa t p h p thành c m hoa, phát hoa phân nhánh, không có<br />
lá b c. Hoa nh , ñ u, m u 2.<br />
- Nh 6 (2<br />
<br />
vòng ngoài và 4<br />
<br />
vòng trong). B nh y g m 2<br />
<br />
lư ng t t.<br />
<br />
lá noãn h p t o thành b u trên 1 ô, có vách gi t o thành 2 ô, m i ô<br />
<br />
1.2. VAI TRÒ C A PHÂN BÓN<br />
<br />
ch a 2 ho c nhi u noãn ñ o hay cong.<br />
<br />
Cây tr ng c n th c ăn cho s sinh trư ng – phát tri n, ngu n<br />
th c ăn này ñư c l y ch y u t ñ t. Tuy nhiên trong quá trình s n<br />
<br />
- Qu nang<br />
- H t có màu ñ nâu non.<br />
<br />
xu t nông nghi p, có nhi u y u t dinh dư ng mà ñ t không cung c p<br />
<br />
1.4.2. Yêu c u ñi u ki n ngo i c nh<br />
<br />
ñ c n ph i b sung thêm, ngu n dinh dư ng b sung này ñư c l y<br />
<br />
1.4.2.1. Nhi t ñ<br />
<br />
t phân bón. Theo các nhà sinh lý th c v t thì phân bón ñã góp ph n<br />
tăng năng su t ñ n 50%<br />
1.3. ĐI U KI N T NHIÊN C A THÀNH PH<br />
Thành ph Đà N ng n m<br />
0<br />
<br />
0<br />
<br />
C c i ñ là lo i cây tr ng<br />
<br />
vùng ôn ñ i. Nhi t ñ thích h p<br />
<br />
0<br />
<br />
cho cây sinh trư ng t 15 - 20 C, tuy v y nó có th sinh trư ng<br />
ĐÀ N NG<br />
<br />
trung ñ c a ñ t nư c, có t a ñ<br />
0<br />
<br />
0<br />
<br />
nhi t ñ 280C. R c phát tri n thu n l i khi nhi t ñ t 15 - 180C.<br />
Lúc ra hoa k t qu ch u m hơn các loài khác nhưng không ch u ñư c<br />
<br />
15 55’20” ñ n 16 14’10” vĩ tuy n b c; 107 18’30” ñ n 108 20’00”<br />
<br />
n ng h n kéo dài v i nhi t ñ trên 320C. Nhi t ñ<br />
<br />
kinh tuy n ñông, phía B c giáp t nh Th a Thiên Hu , phía Nam và<br />
<br />
chi u sáng dài s xúc ti n quá trình hình thành và phát tri n<br />
<br />
phía Tây giáp t nh Qu ng Nam, phía Đông giáp bi n Đông.<br />
<br />
ng ng hoa. Tuy nhiên v i gi ng c i c tr ng có th ra hoa ngay<br />
<br />
2<br />
<br />
Có di n tích 1.256 km<br />
<br />
trong ñi u ki n ngày ng n<br />
<br />
Đà N ng n m trong vùng khí h u nhi t ñ i gió mùa, nhi t ñ<br />
<br />
hoa trong ñi u ki n ngày dài hay<br />
<br />
cao và ít bi n ñ ng.<br />
Đ<br />
<br />
m không khí trung bình là 83,4%<br />
<br />
th p và th i gian<br />
<br />
vùng th p nhưng gi ng c i c ñ ch ra<br />
ñ cao trên 1000 m.<br />
<br />
C c i ñ là gi ng ng n ngày (25 – 30 ngày cho thu ho ch)<br />
ñư c tr ng v ñông xuân<br />
<br />
vùng l nh. Nhi t ñ cao và khô h n làm<br />
<br />
Lư ng mưa trung bình hàng năm là 2.504,57 mm<br />
<br />
cho r c phát tri n không bình thư ng, r c nh d n ñ n năng su t<br />
<br />
S gi n ng bình quân trong năm là 2.156,2 gi<br />
<br />
th p. Nhi t ñ cao cũng làm cho cây d b virut gây h i.<br />
<br />
7<br />
<br />
8<br />
<br />
1.4.2.2. Ánh sáng<br />
<br />
nh ng nguyên nhân quan tr ng làm cho r c nh và b phân nhánh.<br />
<br />
H u h t các gi ng c i c ph n ng v i ánh sáng ngày dài,<br />
<br />
T ng ñ t tr ng tr t nông, m ng, l p ñ t phía dư i ch t c ng, r c<br />
<br />
cây yêu c u th i gian chi u sáng dài/ngày ñ qua giai ño n ánh sáng.<br />
<br />
không th phát tri n xu ng l p ñ t phía dư i, do ñó r c thư ng nh ,<br />
<br />
Đi u này còn b chi ph i b i gi ng, thư ng nh ng gi ng ngo i nh p<br />
<br />
cong và phân nhánh. Đ Ph thích h p cho c i c t 5,5-6,8. Đ t gieo<br />
<br />
yêu c u ñ dài chi u sáng nghiêm ng t hơn nh ng gi ng ñ a phương<br />
<br />
c i c ph i xa các khu công nghi p, h m m và nghĩa ñ a…<br />
<br />
C c i ñ yêu c u cư ng ñ ánh sáng vào lo i trung bình,<br />
ánh sáng m nh s<br />
<br />
nh hư ng ñ n s phát tri n c a r c , ñ ng th i<br />
<br />
còn làm gi m ch t lư ng c a s n ph m. Nhưng ánh sáng y u cũng<br />
<br />
Ch t dinh dư ng: Trong 3 nguyên t N, P, K, c i c yêu c u<br />
K là nhi u nh t, ti p theo là N.<br />
+ Nitơ (N): Có tác d ng thúc ñ y lá và r sinh trư ng, là y u<br />
t quan tr ng ñ i v i năng su t và ch t lư ng r c .<br />
<br />
không có l i cho s sinh trư ng c a lá và r c .<br />
<br />
N u th a ñ m, b lá sinh trư ng quá m nh, làm ch m quá<br />
<br />
1.4.2.3. Nư c<br />
Nhìn chung, r c i c có kh năng ăn sâu, do ñó có th hút<br />
nư c<br />
<br />
trình hình thành r c d n ñ n r c b b c và r ng. Đây là nguyên<br />
<br />
l p ñ t phía dư i. Vì v y kh năng ch u h n c a r tương ñ i<br />
<br />
nhân quan tr ng nh hư ng ñ n ch t lư ng r c .<br />
<br />
t t. Nhu c u c a c i c ñ i v i nư c c ng ch u nh hư ng c a nhi u<br />
<br />
+ Kali là nguyên t ñ c bi t quan tr ng ñ i v i s<br />
<br />
sinh<br />
<br />
y u t như: ñ c tính c a gi ng, ñi u ki n ngo i c nh, tính ch t ñ t<br />
<br />
trư ng c a lá và quá trình tích lũy ch t dinh dư ng vào r c . S<br />
<br />
ñai…<br />
<br />
d ng nh ng lo i phân có nhi u kali như phân gia c m ñ bón cho c i<br />
- Th i kỳ n y m m ñ n khi cây có 3 - 4 lá, cây s d ng nư c<br />
<br />
không nhi u, do thân lá non m m, s c hút nư c c a h r còn y u.<br />
- Th i kỳ cây có 4 - 6 lá, l p v ngoài b n t ñ n khi r c<br />
phát tri n, cây c n nhi u nư c. Trong th i kỳ này n u ñ t thi u nư c,<br />
r c nh , nhi u sơ, năng su t và ch t lư ng gi m. Đ<br />
<br />
m ñ t trong<br />
<br />
th i kỳ này t 70 - 80% là thích h p cho cây sinh trư ng.<br />
Khi r c phát tri n, ñ<br />
<br />
m ñ t quá cao,<br />
<br />
ñ ng, r s b th i<br />
<br />
và c n tr s vươn dài c a r c xu ng l p ñ t sâu.<br />
1.4.2.4. Đ t và ch t dinh dư ng<br />
Đ t: Các lo i rau ăn r c như chi c i c yêu c u tính ch t<br />
<br />
c thì r t có l i cho năng su t và ch t lư ng.<br />
1.5. TÌNH HÌNH S N XU T GI NG C<br />
GI I VÀ<br />
<br />
C IĐ<br />
<br />
TRÊN TH<br />
<br />
VI T NAM<br />
<br />
Trên th gi i có r t nhi u lo i c c i khác nhau, t c c i ñ<br />
v i hình c u nh , c c i tr ng v i hình d ng thuôn thuôn như c cà<br />
r t ñ n c c i ñen có v cay ñ c bi t ñư c ưa chu ng t i các qu c gia<br />
Đông Âu,…<br />
Đ n nay v n chưa xác ñ nh rõ ngu n g c c a loài c i c .<br />
Ngư i ta cho r ng C i c có ngu n g c b n ñ a<br />
ñư c thu n hóa ñ u tiên<br />
<br />
châu Á, nhưng<br />
<br />
Đ a Trung H i. Trung tâm ña d ng và<br />
<br />
ñ t ñai ñ c bi t nghiêm ng t. Đ t gieo tr ng c n ph i có t ng ñ t<br />
<br />
phong phú nh t c a c i c hi n nay v n là khu v c phía ñông Đ a<br />
<br />
tr ng tr t dày, nh , tơi x p, tư i tiêu thu n l i. Gieo tr ng c i c trên<br />
<br />
Trung H i.<br />
<br />
ñ t n ng, nén ch t s c n tr s phát tri n c a r . Đây là m t trong<br />
<br />
9<br />
H u h t các qu c gia<br />
<br />
10<br />
<br />
B c M , châu Âu và Nh t B n tr ng<br />
<br />
Chương 2<br />
<br />
c c i ñ quanh năm, ñ c bi t là trong mùa t tháng Tư ñ n tháng<br />
<br />
Đ I TƯ NG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U<br />
<br />
Sáu và t tháng Mư i ñ n tháng M t.<br />
Công dân c a Oaxaca, Mexico thư ng t ch c m t l h i g i<br />
là Noche de los Rábanos (ñêm c a c c i) vào ngày 23 như m t ph n<br />
<br />
2.1. Đ I TƯ NG NGHIÊN C U<br />
Gi ng c c i ñ GN171 thu c loài Raphanus sativus Linn.,<br />
<br />
c a l k ni m Giáng sinh La Navidadác t i các qu ng trư ng thành<br />
<br />
chi (Raphanus), H C i (Brassicaceae.) hay còn g i là h Th p t<br />
<br />
ph .<br />
<br />
(Cruciferae), B màn màn, Phân l p S (Dilleniidae), l p 2 lá m m<br />
T i nhi u nư c châu Á, Nga, Pháp và Ba Lan c c i ñ là<br />
<br />
món ăn ñư c yêu thích và s d ng r ng rãi, ch y u ñư c dùng làm<br />
salat và ñ tăng hương v c a các món n u chín.<br />
<br />
(Dicotyledonneae), ngành Magnoliophyta, gi i Plantae<br />
Đ c ñi m: Có r tr ph ng thành c , n c, ng t, màu ñ , c<br />
thư ng tròn, lá x ra hay không, ch m<br />
<br />
g c, chùm hoa ñ ng mang<br />
<br />
nư c ta, c i c ñư c coi là lo i rau ñư c ưa thích và gieo<br />
<br />
nhi u hoa ñ tím, ít khi tr ng có s c ñ m. Kháng b nh t t, năng su t<br />
<br />
tr ng khá r ng rãi, nh t là các t nh phía B c. Thư ng tr ng nh t là c i<br />
<br />
và ñ ñ ng ñ u cao, không r ng ru t, ch m tr bông. Th i gian sinh<br />
<br />
c tr ng.<br />
<br />
trư ng 25 - 30 ngày.<br />
<br />
C c i ñ (Raphanus sativus L. var. radicula Pers.) có r c<br />
thư ng tròn, to 2-3cm, c có màu ñ ch m i ñư c tr ng trên quy mô<br />
nh l<br />
<br />
Đà L t ñ cung c p ch y u cho các nhà hàng, khách s n<br />
<br />
ph c v nhu c u c a ngư i nư c ngoài. Tuy v y th trư ng trong<br />
nư c ñã bư c ñ u làm quen v i c c i ñ và nhu c u s d ng có xu<br />
<br />
thùng x p và vư n nh theo mô hình nông nghi p h u cơ nh do<br />
công ty GINO cung c p.<br />
2.2. N I DUNG NGHIÊN C U<br />
- Phân tích, ñánh giá các y u t sinh thái c a huy n Hòa<br />
Vang - Đà N ng ñ i v i yêu c u c a cây c c i ñ .<br />
<br />
hư ng gia tăng.<br />
Hi n nay<br />
<br />
Gi ng c c i ñ GN171 ch m i ñư c tr ng ch y u trong<br />
<br />
nư c ta chưa có công trình nghiên c u nào ñư c<br />
<br />
công b liên quan ñ n gi ng c c i ñ .<br />
<br />
- Nghiên c u quá trình sinh trư ng - phát tri n c a cây c c i<br />
ñ trong ñi u ki n sinh thái c a huy n Hòa Vang - Đà N ng.<br />
- Đánh giá v ch t lư ng c a c c i ñ tr ng t i Hòa Vang Đà N ng.<br />
2.3. Đ A ĐI M VÀ TH I GIAN NGHIÊN C U<br />
- Đ a ñi m: Mô hình tr ng th c nghi m cây c c i ñ ñư c<br />
th c hi n trên ñ t vư n t i Xã Hòa Phư c - Hòa Vang - Đà N ng<br />
- Th i gian: T tháng 2/2011 ñ n tháng 06/2011<br />
<br />