Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học: Nghiên cứu xây dựng quy trình công nghệ chiết tách phẩm màu annatto quy mô 10kg/mẻ bằng dung dịch KOH

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG<br /> <br /> NGUYỄN ĐẮC ĐẠT<br /> <br /> NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG QUY TRÌNH<br /> CÔNG NGHỆ CHIẾT TÁCH PHẨM MÀU ANNATTO<br /> QUY MÔ 10KG/MẺ BẰNG DUNG DỊCH KOH<br /> <br /> Chuyên ngành: Hóa hữu cơ<br /> Mã số<br /> <br /> : 60 44 27<br /> <br /> TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC<br /> <br /> Đà Nẵng – Năm 2013<br /> <br /> Công trình được hoàn thành tại<br /> ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. ĐÀO HÙNG CƯỜNG<br /> <br /> Phản biện 1: PGS. Lê Thị Liên Thanh<br /> Phản biện 2: TS. Nguyễn Bá Trung<br /> <br /> Luận văn sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm Luận văn tốt<br /> nghiệp thạc sĩ khoa học họp tại Đại học Đà Nẵng vào ngày 31 tháng<br /> 05 năm 2013.<br /> <br /> * Có thể tìm hiểu luận văn tại:<br /> - Trung tâm Thông tin- Học liệu, Đại học Đà Nẵng.<br /> - Thư viện trường Đại học Sư phạm, Đại học Đà Nẵng<br /> <br /> 1<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Lý do chọn đề tài<br /> Việt Nam là nước thuộc vùng nhiệt đới gió mùa ẩm nên hệ<br /> thực vật phát triển rất đa dạng, phong phú. Trong đó rất nhiều loại có<br /> những giá trị lớn về kinh tế, y học, công nghiệp,… đặc biệt là các<br /> cây có chứa tinh dầu, chứa chất màu.<br /> Từ xa xưa, người ta đã biết dùng nhiều loại cây có trong tự<br /> nhiên để chữa các bệnh hiểm nghèo, để nhuộm màu trong thực phẩm<br /> vừa làm đẹp món ăn, vừa làm tăng giá trị dinh dưỡng…<br /> Ngày nay vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm trở nên cấp thiết<br /> vì nó ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe người tiêu dùng. Việc dùng<br /> phụ gia thực phẩm còn tùy tiện, quản lý chưa chặt chẽ, không đảm<br /> bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, ảnh hưởng tới sức khỏe cộng đồng.<br /> Việc thay thế các phẩm màu công nghiệp bằng các phẩm màu có sẵn<br /> từ tự nhiên không những tạo màu sắc hấp dẫn mà còn làm tăng giá trị<br /> dinh dưỡng cho thực phẩm. Đặc biệt, chúng rất thân thiện và có lợi<br /> cho sức khỏe người tiêu dùng. Các loại phẩm màu tự nhiên, ngoài<br /> thành phần về màu sắc, bản thân chúng cũng có các thành phần có<br /> hoạt tính sinh học rất tốt cho cơ thể như vitamin, axit hữu cơ,<br /> glycozit, protein...Một số phẩm màu tự nhiên thường gặp, như màu<br /> vàng của củ nghệ, màu xanh của dứa, lá dong, màu tím lá cẩm...Đặc<br /> biệt là màu đỏ, màu vàng – đỏ của chất lấy từ hạt cây điều nhuộm,<br /> gọi là phẩm màu annatto, với hai thành phần chính là bixin và<br /> norbixin.<br /> Hạt điều nhuộm có các chất màu đỏ được dùng làm chất tạo màu<br /> cho thực phẩm đặc biệt là bơ và phomat với tên thương mại là annatto.<br /> <br /> 2<br /> <br /> Phẩm màu annatto có thể dùng để tạo màu bánh ngọt, kẹo sữa, bánh mì,<br /> pha màu cho thức uống với hàm lượng 1-10 ppm.<br /> Ngoài ra nó còn được dùng như vị thuốc dân gian chữa vết<br /> bỏng, cầm máu, chống viêm nhiễm (viêm phổi, viêm ruột), táo bón...<br /> Cây điều nhuộm là loại cây phát triển tương đối nhanh, dễ<br /> trồng và mau cho thu hoạch. Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu về<br /> hạt điều nhuộm. Các nghiên cứu tập trung vào quá trình chiết tách,<br /> xác định thành phần các hoạt chất chính trong tinh dầu điều , trong<br /> phần cơm của hạt điều cũng như phát hiện ra những hoạt tính sinh<br /> học quý báu của chúng. Viện Hóa học Việt Nam đã và đang xây<br /> dựng mô hình cộng đồng nhằm góp phần bảo tồn và phát triển nguồn<br /> gen các loại cây nhuộm màu thực phẩm, trong đó có cây điều<br /> nhuộm. Ở trong nước, các nghiên cứu về cây hạt điều còn hạn chế và<br /> chỉ dừng lại ở bước nghiên cứu quá trình chiết tách qui mô phòng thí<br /> nghiệm. Việc đưa ra quy trình chiết tách phẩm màu annatto ổn định,<br /> đơn giản, có hiệu suất cao sẽ có ý nghĩa quan trọng trong việc ứng<br /> dụng rộng rãi ở qui mô lớn hơn, góp phần vào việc phát triển cây<br /> công nghiệp ở nước ta. Vì vậy tôi chọn đề tài: “Nghiên cứu xây<br /> dựng quy trình công nghệ chiết tách phẩm màu annatto quy mô<br /> 10kg/mẻ bằng dung dịch KOH ”.<br /> 2. Mục tiêu nghiên cứu<br /> Khảo sát điều kiện chiết tách, xác định thành phần màu tự<br /> nhiên annatto từ hạt điều nhuộm bằng phương pháp KOH.<br /> Xây dựng quy trình, mô hình công nghệ tách chiết phẩm màu<br /> annatto bằng dung dịch KOH với qui mô 10 kg/mẻ.<br /> 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu<br /> Đối tượng nghiên cứu: Hạt cây điều nhuộm<br /> <br /> 3<br /> <br /> Phạm vi nghiên cứu: Quy trình tách chiết, các yếu tố ảnh<br /> hưởng, xác định thành phần, hàm lượng chất tạo màu trong chất màu<br /> annatto của hạt điều nhuộm, xác định cấu trúc của cấu tử màu chính.<br /> Toàn bộ quá trình thực hiện đề tài được tiến hành ở phòng thí<br /> nghiệm hóa học, trường Đại học Sư phạm Đà Nẵng.<br /> 4. Phương pháp nghiên cứu<br /> Nghiên cứu lí thuyết<br /> Thu thập, tổng hợp, phân tích các tài liệu, tư liệu trong và<br /> ngoài nước về đặc điểm hình thái thực vật, thành phần hoá học, ứng<br /> dụng của cây điều nói chung và ứng dụng của chất màu annatto nói<br /> riêng.<br /> Tổng hợp, nghiên cứu tài liệu về phương pháp chiết tách và<br /> công nghệ chiết tách các hợp chất thiên nhiên.<br /> Nghiên cứu thực nghiệm<br /> Thu gom, phân loại và xử lý mẫu hạt điều nhuộm khô.<br /> Xác định độ ẩm toàn phần. Xác định hàm lượng tro và hàm<br /> lượng kim loại.<br /> Các phương pháp phổ xác định thành phần : phương pháp phổ<br /> hồng ngoại (IR), phương pháp hấp thụ nguyên tử (AAS).<br /> Phương pháp quang phổ hấp thụ phân tử UV – Vis khảo sát<br /> bước sóng hấp thụ, dựa vào độ hấp thụ để nghiên cứu khảo sát các<br /> điều kiện chiết.<br /> 5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài<br /> Ý nghĩa khoa học<br /> Cung cấp kết quả nghiên cứu về quy trình tách chiết chất màu<br /> annatto tách từ hạt điều nhuộm, bao gồm xác định các chỉ số vật lý,<br /> <br />