Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Luật Hiến pháp và Luật Hành chính: Thực hiện pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động tập thể trong các khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương

Chia sẻ: Tomhum999 Tomhum999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

39
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận văn nhằm phân tích đánh giá thực trạng việc thực hiện pháp luật về giải quyết các tranh chấp lao động tập thể theo pháp luật lao động Việt Nam hiện hành trong các khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát, chỉ ra các ưu điểm cũng như những hạn chế tồn tại đồng thời đưa ra những ý kiến giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến việc giải quyết các tranh chấp lao động tập thể.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Luật Hiến pháp và Luật Hành chính: Thực hiện pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động tập thể trong các khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………..………… …….…... HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THỊ HOÀI NHIÊN THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP LAO ĐỘNG TẬP THỂ TRONG CÁC KHU CÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ BẾN CÁT, TỈNH BÌNH DƢƠNG LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH MÃ SỐ: 8 38 01 02 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH TP.HỒ CHÍ MINH – NĂM 2019
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Cảnh Hợp Phản biện 1: TS. Phạm Quang Huy Phản biện 2: PGS.TS Nguyễn Tất Viễn Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng họp 208, Nhà A, Phân viện TP Hồ Chí Minh, Học viện Hành chính Quốc gia Số: 10, đường 3/2, Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh Thời gian: vào hồi: 9 giờ 30 phút, ngày 26 tháng 8 năm 2019 Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Ban quản lý đào tạo sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia.
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài luận văn: Giai cấp công nhân Việt Nam là một bộ phận của giai cấp công nhân quốc tế. Và hiện nay cũng đang là lực lượng tiên phong trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Giai cấp công nhân Việt Nam chính là nền tảng và là cơ sở chính trị - xã hội vững chắc của Đảng. Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII Đảng Cộng sản Việt Nam cũng đã khẳng định: “Việt Nam, về cơ bản, hoàn thành nhiệm vụ của chặng đường đầu tiên của thời kỳ quá độ, chuyển sang giai đoạn mới - đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, phấn đấu đến năm 2020, nước ta cơ bản thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại”. Vận dụng một cách hiệu quả chủ trương, giải pháp đổi mới toàn diện của đất nước, tỉnh Bình Dương nói chung và thị xã Bến Cát nói riêng đã và đang phát huy thế mạnh của địa phương, thực hiện quy hoạch đồng bộ phát triển các khu công nghiệp tập trung theo hướng hiện đại phù hợp với điều kiện thực tiễn địa phương, đồng hành cùng với quá trình hình thành và phát triển các khu công nghiệp là quá trình thu hút các nhà đầu tư và lao động đến làm việc số lượng ngày càng nhiều. Là một địa bàn có vị trí địa lý, chính trị khá quan trọng, điều kiện tự nhiên nhiều ưu đãi, thị xã Bến Cát đang không ngừng phát huy nội lực, tập trung đầu tư phát triển sản xuất công nghiệp đồng thời có những chính sách ưu đãi, khuyến khích hợp lý nên đã thu hút nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước đầu tư, góp phần tích cực trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế khiến cho “vóc dáng” của một thị xã công nghiệp đã hình thành và đang dần rõ nét: nhiều khu công nghiệp -1-
trọng điểm được hình thành đóng góp lớn vào ngân sách, việc thu hút các nhà đầu tư và sự tăng lên rõ rệt của đội ngũ công nhân… Sự phát triển nhanh chóng là một tín hiệu đáng mừng nhưng cũng đang đặt ra những vấn đề cần giải quyết để kinh tế - xã hội của địa phương tiếp tục phát triển bền vững. Và một trong những vấn đề quan trọng đó là tạo mối quan hệ lao động hài hòa, ổn định giữa người lao động và người sử dụng lao động. Quan hệ lao động ở hầu hết các doanh nghiệp trong các khu công nghiệp Bến Cát hài hòa, ổn định và tiến bộ. Tuy nhiên, vẫn còn một số doanh nghiệp có vốn đầu tư của nước ngoài diễn biến phức tạp, khó lường, do tiền lương, thu nhập của công nhân, lao động làm thuê không đủ sống, chế độ đãi ngộ của chủ doanh nghiệp không tốt, điều kiện ăn, ở, sinh hoạt tạm bợ, đời sống khó khăn; một số chủ doanh nghiệp không thực hiện đúng pháp luật lao động và những cam kết, thoả thuận với người lao động, nhất là các quy định về hợp đồng lao động, tiền lương, tiền thưởng, bảo hiểm xã hội, thời gian làm việc và nghỉ ngơi, điều kiện làm việc ... Tranh chấp lao động diễn ra không chỉ ảnh hưởng đến đời sống của bản thân người lao động mà còn thiệt hại đến sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, lòng tin của các nhà đầu tư. Do vậy, tác động xấu đến thu hút đầu tư nước ngoài đang khởi sắc trong tiến trình hội nhập của Việt Nam. Mặt khác, tranh chấp lao động gia tăng ảnh hưởng lớn đến vấn đề an ninh – xã hội của đất nước nói chung và Bến Cát nói riêng. Do vậy, nghiên cứu vấn đề thực hiện pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động tập thể trong các khu công nghiệp tại Bến Cát để tìm hiểu nguyên nhân, đánh giá hậu quả và những bất cập trong quá trình giải quyết tranh chấp để từ đó đưa ra những kiến nghị, đề xuất giải -2-
pháp nhằm hạn chế tranh chấp và giúp việc giải quyết tranh chấp lao động tập thể, đồng thời hoàn thiện hệ thống pháp luật nói chung và pháp luật lao động nói riêng, giữ vững ổn định đối với sự phát triển của địa phương. Chính vì những điều đó, tôi đã chọn đề tài “Thực hiện pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động tập thể trong các khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương” làm luận văn tốt nghiệp. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài: Vấn đề tranh chấp lao động tập thể và giải quyết tranh chấp lao động tập thể được nhiều nhà nghiên cứu phân tích và đánh giá cả ở Việt Nam và trên thế giới. Các nghiên cứu này khá đa dạng cả về đề tài lẫn phương pháp tiếp cận. Có một số tác giả nghiên cứu thành công về nội dung tranh chấp lao động tập thể và giải quyết tranh chấp lao động tập thể như Nguyễn Duy Hùng, Nguyễn Văn Trọng, Trần Hoàng Hải,…Các tác giả đều đi theo xu hướng chung là phân tích các quy định thực tại, tham khảo các quy định của pháp luật một số quốc gia liên quan và đưa ra các đóng góp để hoàn thiện hệ thống pháp luật hiện tại về các vấn đề liên quan. Ở những phạm vi và mức độ khác nhau, đã có khá nhiều công trình đề cập tới vấn đề tranh chấp lao động tập thể và giải quyết tranh chấp lao động tập thể như "Hoàn thiện pháp luật thủ tục giải quyết tranh chấp lao động tập thể" của hai tác giả Trần Hoàng Hải và Đinh Thị Chiến; “Về tranh chấp lao động tập thể và việc giải quyết tranh chấp lao động tập thể” của tác giả Lưu Bình Nhưỡng; "Tranh chấp lao động và giải quyết tranh chấp lao động” của Nguyễn Xuân Thu. Về luận văn liên quan thì có công trình “Tranh chấp và giải quyết tranh chấp lao động tập thể về lợi ích” của Đỗ Hoàng Giang năm -3-
2011, đây là công trình nghiên cứu một hình thức của tranh chấp lao động tập thể . Tuy nhiên cho đến hiện nay vẫn chưa có đề tài, tài liệu nào nghiên cứu đầy đủ và chính thức về thực trạng thực hiện pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động tập thể trong các khu công nghiệp. Vì vậy, trong luận văn này, tác giả muốn nêu rõ thực trạng thực hiện pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động tập thể trong các khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương và đề ra một số kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động tập thể. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu: - Mục đích: Phân tích đánh giá thực trạng việc thực hiện pháp luật về giải quyết các tranh chấp lao động tập thể theo pháp luật lao động Việt Nam hiện hành trong các khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát, chỉ ra các ưu điểm cũng như những hạn chế tồn tại đồng thời đưa ra những ý kiến giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến việc giải quyết các tranh chấp lao động tập thể. - Nhiệm vụ: + Nghiên cứu một số vấn đề lý luận về tranh chấp lao động tập thể và pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động tập thể. + Thực trạng việc thực hiện pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động tập thể trong các khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương. + Đưa ra một số kiến nghị nhằm hoàn thiện và nâng cao hiệu quả pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động tập thể, giải pháp ngăn ngừa tranh chấp lao động tập thể -4-
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu: - Đối tượng nghiên cứu: Là các quy định pháp luật hiện hành (BLLĐ và các văn bản hướng dẫn cũng như các văn bản pháp luật có liên quan) điều chỉnh về vấn đề liên quan đến tranh chấp lao động tập thể hoạt động thực hiện pháp luật về tranh chấp lao động tập thể trong các doanh nghiệp trên địa bàn các khu công nghiệp thị xã Bến Cát. - Phạm vi nghiên cứu: + Không gian: Trong các khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương. + Thời gian: Phân tích, đánh giá thực trạng việc thực hiện pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động tập thể trong các khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương giai đoạn 2014- 2018. + Phạm vi hoạt động: Tập trung nghiên cứu quan hệ lao động, việc thực hiện pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động tập thể. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn: - Phương pháp luận: Đề tài được hoàn thành dựa trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước và pháp luật. - Phương pháp nghiên cứu: + Phương pháp phân tích tài liệu thứ cấp: Phương pháp sử dụng tài liệu, các bản báo cáo của các tác giả đã nghiên cứu, đã đánh giá. Phương pháp phân tích tài liệu được sử dụng từ việc chọn đối tượng, thu thập những thông tin cần thiết đến việc phân tích thông tin và dữ liệu thu thập được. Đề tài có sử dụng một số tài liệu như -5-
sách, báo, tài liệu tuyên truyền, tạp chí mạng, các trang web có liên quan đến pháp luật về tranh chấp lao động tập thể, pháp luật giải quyết tranh chấp lao động tập thể. + Phương pháp quan sát: thực trạng tình hình giải quyết tranh chấp lao động tập thể tại các doanh nghiệp trong các khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát. + Ngoài ra đề tài còn sử dụng phương pháp nghiên cứu, thu thập số liệu, xử lý số liệu, phương pháp tổng hợp; phương pháp so sánh, đối chiếu… 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn - Cơ sở lý luận: Đánh giá một cách có hệ thống và toàn diện về thực trạng pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động tập thể ở Việt Nam. - Ý nghĩa thực tiễn: đưa ra các kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật đồng thời đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả về thực hiện pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động tập thể các khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương. 7. Kết cấu của luận văn Chương 1. Cơ sở lý luận về thực hiện pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động tập thể Chương 2. Thực trạng việc thực hiện pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động tập thể trong các khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương. Chương 3. Một số giải pháp nâng cao hoạt động giải quyết tranh chấp lao động tập thể trong các khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương. -6-
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VIỆC THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP LAO ĐỘNG TẬP THỂ 1.1. Những vấn đề chung về tranh chấp lao động tập thể và giải quyết tranh chấp lao động tập thể 1.1.1. Khái niệm tranh chấp lao động tập thể 1.1.1.1. Khái niệm về tranh chấp lao động Khoản 7 điều 3 Bộ luật lao động năm 2012 quy định: “Tranh chấp lao động là tranh chấp về quyền, nghĩa vụ và lợi ích phát sinh giữa các bên trong quan hệ lao động. Tranh chấp lao động bao gồm tranh chấp lao động cá nhân giữa người lao động với người sử dụng lao động và tranh chấp lao động tập thể giữa tập thể lao động với người sử dụng lao động.” 1.1.1.2. Khái niệm về tranh chấp lao động tập thể Tranh chấp lao động tập thể: là tranh chấp giữa tập thể người lao động với người sử dụng lao động. Tranh chấp này có thể xảy ra trong phạm vi một bộ phận doanh nghiệp, trong toàn bộ doanh nghiệp hoặc thậm chí ở phạm vi rộng hơn như trong một ngành. 1.1.1.3. Đặc điểm của tranh chấp lao động tập thể - Về khía cạnh chủ thể - Về nội dung của tranh chấp - Về sự ảnh hưởng của tranh chấp lao động tập thể 1.1.1.4. Phân loại tranh chấp lao động tập thể Tranh chấp lao động tập thể được chia làm hai loại: + Tranh chấp lao động tập thể về quyền + Tranh chấp lao động tập thể về lợi ích 1.1.2. Nguyên tắc giải quyết tranh chấp lao động tập thể -7-
Để giải quyết một tranh chấp lao động tập thể, phải dựa trên 6 nguyên tắc sau: - Tôn trọng, bảo đảm để các bên tự thương lượng, quyết định trong giải quyết tranh chấp lao động. - Bảo đảm thực hiện hòa giải, trọng tài trên cơ sở tôn trọng quyền và lợi ích của hai bên tranh chấp, tôn trọng lợi ích chung của xã hội, không trái pháp luật - Công khai, minh bạch, khách quan, kịp thời, nhanh chóng và đúng pháp luật. - Bảo đảm sự tham gia của đại diện các bên trong quá trình giải quyết tranh chấp lao động. - Việc giải quyết tranh chấp lao động trước hết phải được hai bên trực tiếp thương lượng nhằm giải quyết hài hòa lợi ích của hai bên tranh chấp, ổn định sản xuất, kinh doanh, bảo đảm trật tự và an toàn xã hội - Việc giải quyết tranh chấp lao động do cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động tiến hành sau khi một trong hai bên có đơn yêu cầu do một trong hai bên từ chối thương lượng, thương lượng nhưng không thành hoặc thương lượng thành nhưng một trong hai bên không thực hiện 1.1.3. Hệ thống cơ quan, tổ chức giải quyết tranh chấp lao động tập thể Theo quy định của pháp luật hiện hành, các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động bao gồm: Hòa giải viên lao động (“HGVLĐ”), Chủ tịch UBND cấp huyện, Hội đồng trọng tài lao động và Toà án nhân dân. -8-
1.1.4. Thời hiệu yêu cầu giải quyết tranh chấp lao động tập thể Theo quy định tại Điều 207 BLLĐ năm 2012 thì “Thời hiệu yêu cầu giải quyết tranh chấp lao động tập thể về quyền là 01 năm kể từ ngày phát hiện ra hành vi mà mỗi bên tranh chấp cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị vi phạm” đây là một quy định mới so với BLLĐ cũ ở điểm chỉ quy định về thời hiệu yêu cầu giải quyết tranh chấp lao động tập thể về quyền mà không quy định thời hiệu yêu cầu giải quyết tranh chấp đối với tranh chấp lao động tập thể về lợi ích. 1.1.5. Phương thức giải quyết tranh chấp lao động tập thể Hiện tại, theo quy định của pháp luật hiện hành, nước ta có các phương thức giải quyết tranh chấp lao động tập thể như sau: - Thương lượng - Hòa giải và trung gian - Trọng tài - Quyết định hành chính. - Xét xử 1.2. Trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp lao động tập thể theo quy định của pháp luật hiện hành Theo quy định của pháp luật hiện hành, thì các tranh chấp lao động tập thể được chia thành hai loại là tranh chấp lao động tập thể về quyền và tranh chấp lao động tập thể về lợi ích với những cơ chế giải quyết khác nhau, cụ thể các hình thức giải quyết tranh chấp được quy định như sau: 1.2.1. Thủ tục giải quyết tranh chấp lao động tập thể về quyền. Gồm các thủ tục sau: -9-
- Thủ tục hòa giải cơ sở - Trình tự giải quyết tranh chấp lao động tập thể về quyền của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện - Trình tự giải quyết tranh chấp lao động tập thể về quyền tại Tòa án: + Giải quyết tranh chấp lao động tại Tòa án cấp sơ thẩm: Khởi kiện, thụ lý vụ án lao động và chuẩn bị xét xử + Giải quyết tranh chấp lao động tại Tòa án cấp phúc thẩm 1.2.2. Thủ tục giải quyết các tranh chấp lao động tập thể về lợi ích. Gồm các thủ tục sau: - Hòa giải viên lao động. - Trình tự giải quyết tranh chấp tại Hội đồng trọng tài lao động Trình tự, thủ tục tiến hành hòa giải và giải quyết tranh chấp lao động tập thể tại trọng tài được tiến hành qua các thủ tục Tiểu kết Chƣơng 1 Qua phân tích ở trên, ta có thể rút ra một số kết luận: - Thiếu một khái niệm cụ thể cho hình thức tranh chấp lao động tập thể. - Việc phân chia hai hình thức tranh chấp về quyền và tranh chấp về lợi ích cũng chỉ đặt ra với hình thức tranh chấp trên bình diện tập thể. - Việc quy định về thủ tục giải quyết các tranh chấp lao động còn rườm rà, quá mức cần thiết và có thể ảnh hưởng tiêu cực đến các bên tranh chấp. - Công tác giải quyết tranh chấp bằng trọng tài chưa được quan tâm đúng mức - 10 -
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP LAO ĐỘNG TẬP THỂ TRONG CÁC KHU CÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ BẾN CÁT, TỈNH BÌNH DƢƠNG 2.1. Khái quát về tình hình công nhân lao động và đoàn viên công đoàn trong các khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát Hiện nay, trên địa bàn thị xã Bến Cát có 08 khu công nghiệp (KCN Mỹ Phước 1, KCN Mỹ Phước 2, KCN Mỹ Phước 3, KCN Mỹ Phước 4, KCN Việt Hương 2, KCN Mai Trung, KCN An Tây, KCN Rạch Bắp). Trong đó đi vào hoạt động 07 khu công nghiệp, với tổng diện tích trên 4.000 ha, tỷ lệ lấp kín trên 90%, thu hút 470 doanh nghiệp đầu tư; đã đi vào hoạt động 326 doanh nghiệp, với tổng số vốn đầu tư trên 4 tỷ USD. 2.1.2. Tình hình công nhân lao động trong các khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát - Sự biến đổi về số lượng, cơ cấu, chất lượng đội ngũ công nhân khu công nghiệp Bến Cát - Về tình hình đời sống vật chất và đời sống tinh thần, quan hệ lao động của đội ngũ công nhân khu công nghiệp Bến Cát: 2.1.3.Tình hình Công đoàn cơ sở, đoàn viên công đoàn, công nhân lao động qua các năm (2014-2018) Lực lượng lao động trong các khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát hiện nay chủ yếu là lao động trẻ; Lực lượng lao động chủ yếu là lao động trẻ; tiếp tục phát huy vai trò giai cấp tiên phong - 11 -
2.2. Thực trạng giải quyết tranh chấp lao động tập thể tại các doanh nghiệp hoạt động trong các khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát trong 5 năm (2014-2018) 2.2.1. Tình hình tranh chấp lao động tập thể trong những năm từ 2014 đến 2018 Từ năm 2014 đến năm 2018 trên địa bàn khu công nghiệp Bến Cát xảy ra 25 vụ TCLĐTT với tổng số 8.548 lượt CNLĐ tham gia. - Năm 2014: xảy ra 05 vụ tranh chấp lao động tập thể, tổng số công nhân tham gia tranh chấp lao động 498/670 công nhân. - Năm 2015: xảy ra 03 vụ tranh chấp lao động tập thể, tổng số lượng công nhân tham gia: 1091/1091 lao động; - Năm 2016: xảy ra 05 vụ tranh chấp lao động tập thể, tổng số lượng công nhân tham gia: 1.800/2.664 lao động. - Năm 2017: xảy ra 04 vụ tranh chấp lao động tập thể, tổng số lao động tham gia ngừng việc là 2.983/2.987 CNLĐ. - Năm 2018: xảy ra 08 vụ ngừng việc tập thể, tổng số lao động tham gia là 4.176/4.620 CNLĐ. + Nguyên nhân: do công ty chưa có thông báo về kế hoạch điều chỉnh tiền lương mới kịp thời theo quy định, thông báo thời gian trả lương, trả thưởng, kế hoạch nghỉ tết, công ty thanh toán tiền lương, tiền thưởng chậm, phụ cấp thâm niên, tiền tăng ca, tiền chuyên cần, chấm dứt hợp đồng lao động, bảo hiểm xã hội, chất lượng bữa ăn. + Sau khi nhận được thông tin ngừng việc Công đoàn các KCN Bến Cát phối hợp với các ngành chức năng làm việc với Ban giám đốc công ty về các kiến nghị của người lao động. Sau đó, công nhân lao động đã trở lại công ty làm việc bình thường. - 12 -
2.2.2. Nguyên nhân phát sinh tranh chấp lao động tập thể tại các doanh nghiệp hoạt động trong các khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát. Tranh chấp lao động tập thể phát sinh do nhiều nguyên nhân: - Từ phía cơ quan quản lý nhà nước - Từ phía người sử dụng lao động - Từ phía người lao động - Từ phía công đoàn - Và những nguyên nhân khác 2.2.3. Hậu quả của tranh chấp lao động tập thể tại các doanh nghiệp hoạt động trong các khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát Khi tranh chấp lao động tập thể xảy ra, hậu quả gánh chịu rất nhiều, trong đó, hậu quả sâu xa nhất là vấn đề pháp luật chưa được tôn trọng triệt để, pháp chế xã hội chủ nghĩa và pháp luật Nhà nước chưa được thực thi nghiêm chỉnh làm ảnh hưởng đến đời sống người lao động, đến sản xuất kinh doanh; đặc biệt trong giai đoạn hiện nay đất nước ta bước vào giai đoạn hội nhập kinh tế khu vực và kinh tế thế giới, vấn đề cạnh tranh là một vấn đề sống còn của các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế đang đặt ra hết sức gay gắt. 2.3. Hệ thống cơ quan, tổ chức giải quyết tranh chấp lao động tập thể Gồm: - Hòa giải viên lao động. - Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp huyện - Hội đồng trọng tài lao động. - Tòa án nhân dân. - 13 -
2.4. Phƣơng thức giải quyết tranh chấp lao động tập thể Có 5 phương thức giải quyết tranh chấp lao động tập thể: Thương lượng, Hòa giải và trung gian, Trọng tài, Quyết định hành chính, Xét xử; nhưng trên thực tế trên địa bàn các khu công nghiệp Bến Cát thực tế chỉ áp dụng phương thức thương lượng, phương thức hòa giải và trung gian là phổ biến; Hầu như chưa bao giờ áp dụng phương thức Trọng tài, Quyết định hành chính, Xét xử. 2.5. Trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp lao động tập thể trên địa bàn Khi các tranh chấp lao động tập thể xảy ra, Ban chấp hành công đoàn cơ sở hoặc nhân sự doanh nghiệp sẽ báo về Công đoàn các khu công nghiệp Bến Cát hoặc Ban quản lý các khu công nghiệp Bình Dương (Văn phòng đại diện số 2 và Văn phòng đại diện số 4) và các cơ quan liên ngành (Phòng lao động Thương binh xã hội – cơ quan thường trực của Ban chỉ đạo giải quyết tranh chấp lao động tập thể - đình công thị xã Bến Cát, Đội An ninh thị xã, Bảo vệ khu công nghiệp, Công an địa phương theo Quyết định số 1511/QĐ – UBND ngày 02/7/2015 “Về việc thành lập Ban chỉ đạo giải quyết tranh chấp lao động tập thể và đình công không theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương” và quyết định số 1635/QĐ –UBND ngày 30/7/2018 “Về việc kiện toàn Tổ công tác giải quyết tranh chấp lao động tập thể và đình công không đúng quy định pháp luật trên địa bàn thị xã Bến Cát” gọi là tổ công tác có mặt tại doanh nghiệp để làm việc với người sử dụng lao động và người lao động về nội dung tranh chấp. 2.6. Một số nhận xét về các quy định của pháp luật và thực trạng giải quyết tranh chấp lao động tập thể - 14 -
2.6.1. Về các quy định pháp luật - Thứ nhất: Cơ chế giải quyết tranh chấp lao động tập thể do pháp luật quy định chưa thực sự đi vào thực tế đời sống, còn nhiều bất cập - Thứ hai: Đa số các vụ tranh chấp lao động tập thể xảy ra trên thực tế được giải quyết thông qua tổ công tác liên ngành. - Thứ ba: không có cơ chế pháp lý rõ ràng cho việc bảo đảm thực hiện kết quả giải quyết tranh chấp lao động tập thể. 2.6.2. Những thuận lợi và khó khăn trong hoạt động giải quyết tranh chấp lao động tập thể trong thực tiễn 2.6.2.1. Những thuận lợi: - Nhà nước ban hành các chủ trương, các quy định liên quan đến tranh chấp lao động tập thể và đình công. Thành lập Ban chỉ đạo giải quyết tranh chấp lao động tập thể và đình công trên địa bàn 2.6.2.2. Những khó khăn: - Thứ nhất: Cơ chế giải quyết tranh chấp lao động tập thể do pháp luật quy định còn nhiều bất cập. - Thứ hai: Sự yếu kém của tổ chức công đoàn cơ sở cũng như đội ngũ hòa giải viên lao động. - Thứ ba: Một bộ phận người lao động Việt Nam chưa ý thức rõ về việc tuân thủ pháp luật lao động và duy trì sự ổn định của quan hệ lao động. Thứ tư: Đa số các vụ tranh chấp lao động tập thể xảy ra trên thực tế được giải quyết thông qua tổ công tác liên ngành. - Thứ năm: Các cuộc đình công và tranh chấp lao động tập thể thường xảy ra ngoài giờ hành chính (thứ 7) hoặc giờ tăng ca. - 15 -
- Thứ sáu: Một số chủ doanh nghiệp không thiện chí hợp tác, gây khó khăn trong công tác hòa giải. Tiểu kết Chƣơng 2 Qua thực trạng, ta có thể rút ra một số kết luận như sau: - Tình hình tranh chấp lao động tập thể trên địa bàn vẫn diễn ra với số lượng khá cao, tuy nhiên nội dung tranh chấp chủ yếu tập trung ở mặt kinh tế, tính phức tạp ngày càng tăng và việc các vụ tranh chấp được đưa ra giải quyết tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền rất hạn chế do thủ tục phức tạp và tính thực thi quyết định còn thấp. - Có rất nhiều phương thức giải quyết tranh chấp lao động tập thể được quy định, thế nhưng trên thực tế lại được áp dụng một số ít phương thức do việc áp dụng các phương thức kia không thực thi, phức tạp. -Việc quy định về thủ tục giải quyết các tranh chấp lao động còn rườm rà. - Công tác giải quyết tranh chấp bằng trọng tài chưa được quan tâm đúng mức. - Chất lượng của đội ngũ cán bộ giải quyết tranh chấp (Đặc biệt là một số hòa giải viên lao động) nhìn chung còn thấp, cơ chế đảm bảo thi hành các kết quả giải quyết tranh chấp chưa rõ ràng. CHƢƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HOẠT ĐỘNG GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP LAO ĐỘNG TẬP THỂ TRONG CÁC KHU CÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ BẾN CÁT, TỈNH BÌNH DƢƠNG. - 16 -
3.1. Hoàn thiện pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động tập thể 3.1.1. Yêu cầu hoàn thiện pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động tập thể . - Một là: Việc hoàn thiện pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động tập thể phải khắc phục được những bất hợp lý và đảm bảo tính khả thi của pháp luật hiện hành. - Hai là: Việc hoàn thiện các quy định của pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động tập thể phải đáp ứng được các yêu cầu về hội nhập quốc tế. - Ba là: Đảm bảo tính hệ thống, đồng bộ của hệ thống pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động tập thể. 3.1.2. Một số kiến nghị về hoàn thiện các quy định pháp luật - Thứ nhất:Về trình tự thủ tục giải quyết tranh chấp lao động tập thể tại hội đồng trọng tài lao động - Thứ hai: Về cơ chế thi hành các biên bản hòa giải thành của hòa giải viên và các quyết định của hội đồng trọng tài xem xét, bổ sung những quy định về cơ chế bảo đảm việc thực hiện các biên bản hòa giải thành của hòa giải viên cũng như biên bản hòa giải thành của hội đồng trọng tài lao động. - Thứ ba: Đa số các vụ tranh chấp lao động tập thể xảy ra trên thực tế được giải quyết thông qua tổ công tác liên ngành. Chính vì vậy, pháp luật cần có cơ chế quy định rõ ràng trách nhiệm quyền hạn chung của tổ liên ngành và của từng cơ quan tổ chức trong tổ công tác liên ngành. 3.2. Hoàn thiện hoạt động giải quyết tranh chấp lao động tập thể - 17 -
3.2.1. Về các quy định pháp luật -Thứ nhất: Về cơ quan hòa giải cơ sở. + Về tiêu chuẩn hòa giải viên: cần quy định cụ thể hơn về tiêu chuẩn chuyên môn, nghiệp vụ của hòa giải viên lao động. + Về số lượng hòa giải viên khi tham gia giải quyết tranh chấp - Thứ hai: Về cơ quan trọng tài lao động. + Về thẩm quyền của hội đồng trọng tài lao động: Cần xem xét để mở rộng thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động của hội đồng trọng tài lao động theo hướng hội đồng trọng tài có thể giải quyết cả hai loại hình của tranh chấp lao động tập thể theo sự tự do lựa chọn của các bên. + Về cơ cấu tổ chức của hội đồng trọng tài: Việc quy định số lượng thành viên của hội đồng trọng tài lao động theo quy định tại điều 199 BLLĐ năm 2012 có thể lên đến 7 người là quá nhiều. 3.2.2. Về tổ chức thực hiện - Thứ nhất, cần nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cũng như năng lực của đội ngũ cán bộ tham gia giải quyết tranh chấp lao động tập thể đặc biệt là đội ngũ hòa giải viên và trọng tài viên của hội đồng trọng tài lao động. - Thứ hai, cần đổi mới và nâng cao năng lực đại diện tập thể lao động của tổ chức Công đoàn. - Thứ ba, cần kiện toàn và phát huy vai trò của hệ thống thiết chế về quan hệ lao động bao gồm thiết chế tài phán (tòa án, trọng tài lao động), thiết chế tham vấn (tư vấn và hòa giải) và cơ chế phối hợp ba bên với vai trò của nhà nước. - Thứ tư, tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến sâu rộng các quy định của BLLĐ năm 2012 và các quy định có liên quan đến cả - 18 -