Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Luật Hiến pháp và Luật Hành chính: Tổ chức và hoạt động của Thanh tra an toàn thực phẩm Ban Quản lý An toàn thực phẩm thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: Tomhum999 Tomhum999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

14
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích luận văn nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn về tổ chức và hoạt động của thanh tra an toàn thực phẩm Ban Quản lý an toàn thực phẩm thành phố Hồ Chí Minh qua đó đề xuất hệ thống giải pháp khả thi trong tổ chức và hoạt động.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Luật Hiến pháp và Luật Hành chính: Tổ chức và hoạt động của Thanh tra an toàn thực phẩm Ban Quản lý An toàn thực phẩm thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ………/………… …/… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THỊ MỸ HUYỀN TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA THANH TRA AN TOÀN THỰC PHẨM BAN QUẢN LÝ AN TOÀN THỰC PHẨM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Chuyên ngành: Luật Hiến pháp – Luật Hành chính Mã số: 60 38 01 02 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP – LUẬT HÀNH CHÍNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH - 2019
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS VÕ TRÍ HẢO Phản biện 1: Ts. Phạm Quang Huy Phản biện 2: PGS.TS Bùi Đức Kháng Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng họp 110, Nhà A - Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia. Số 10, Đường Ba Tháng Hai, Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh Thời gian: vào hồi 10 giờ ngày 28 tháng 8 năm 2019. Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện học viện hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Khoa sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Thực tế chúng ta đang phải đối mặt với một cơn bão thực phẩm bẩn và không an toàn, đe dọa lâu dài sức khỏe tính mạng người tiêu dùng. Cơn bão này chưa hề có dấu hiệu kết thúc, thậm chí càng lúc càng phức tạp. Một trong những nguyên nhân trực tiếp liên quan đến hiện trạng mất ATTP là hệ thống kiểm soát của nhà nước về ATTP thông qua cơ chế tổ chức và hoạt động của cơ quan thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành ATTP chưa thực sự hiệu quả. Trước thực tế đó, việc nghiên cứu các quy định về tổ chức và hoạt động của thanh tra ATTP đã và đang đặt ra nhu cầu bức thiết để tìm ra phương hướng và giải pháp vừa thực sự hiệu quả vừa phù hợp với quy định của pháp luật. Do vậy, việc nghiên cứu đề tài “Tổ chức và hoạt động của Thanh tra an toàn thực phẩm Ban Quản lý An toàn thực phẩm thành phố Hồ Chí Minh” có ý nghĩa cả về phương diện lý luận và thực tiễn trong giai đoạn hiện nay. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Nhìn chung, đã có khá nhiều đề tài nghiên cứu chuyên sâu về lĩnh vực ATTP. Tuy nhiên, Ban Quản lý ATTP TP HCM được thành lập từ tháng 12 năm 2016 thực hiện chức năng quản lý nhà nước về ATTP và chưa có công trình nghiên cứu nào về “Tổ chức và hoạt động của thanh tra an toàn thực phẩm của Ban Quản lý An toàn thực phẩm thành phố Hồ Chí Minh”. Do đó, việc nghiên vấn đề này là hết sức cần thiết. 3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn - Mục đích luận văn nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn về tổ chức và hoạt động của thanh tra an toàn thực phẩm Ban 1
Quản lý ATTP TP HCM qua đó đề xuất hệ thống giải pháp khả thi trong tổ chức và hoạt động. Với việc xác định mục đích như vậy, Luận văn có nhiệm vụ như sau: Một là, phân tích, hệ thống hóa cơ sở lý luận và pháp lý về tổ chức và hoạt động của thanh tra ATTP Ban Quản lý ATTP TP HCM. Hai là, phân tích, đánh giá thực trạng tổ chức và hoạt động của thanh tra an toàn thực phẩm, Ba là, đề xuất phương hướng, giải pháp hoàn thiện 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn - Đối tượng nghiên cứu của luận văn: Là các vấn đề lý luận, thực tiễn trong tổ chức và hoạt động của thanh tra ATTP Ban Quản lý ATTP TP HCM. - Phạm vi nghiên cứu của luận văn: Dưới góc độ Luật Hành chính và Luật Hiến pháp, luận văn này chỉ tập trung nghiên cứu về tổ chức và hoạt động của thanh tra ATTP Ban Quản lý ATTP TP HCM trong thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành theo quy định của Luật Thanh tra kể từ khi thành lập. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu - Phương pháp luận: Luận văn được thực hiện trên cơ sở phương pháp luận chủ nghĩa duy vật biện chứng, duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mac-Lênin chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước trong lĩnh vực thanh tra ATTP. - Phương pháp nghiên cứu: Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu như: phương pháp phân tích và tổng hợp; phương pháp thống kê, phương pháp luật học so sánh... 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 2
- Ý nghĩa lý luận: luận văn góp phần hệ thống hóa và làm rõ hơn cơ sở lý luận về tổ chức và hoạt động của thanh tra ATTP. Đồng thời phân tích, đánh giá thực trạng về tổ chức và hoạt động của thanh tra ATTP Ban Quản lý ATTP TP HCM. - Ý nghĩa thực tiễn: luận văn đã để xuất được hệ thống giải pháp góp phần hoàn thiện về tổ chức và hoạt động của thanh tra ATTP Ban Quản lý ATTP TP HCM. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn có kết cấu gồm 3 chương. 3
Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ VỀ TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA THANH TRA AN TOÀN THỰC PHẨM BAN QUẢN LÝ AN TOÀN THỰC PHẨM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 1.1. Quan niệm về tổ chức và hoạt động của thanh tra an toàn thực phẩm 1.1.1. Thanh tra an toàn thực phẩm 1.1.1.1 Các khái niệm liên quan đến thanh tra an toàn thực phẩm * Khái niệm thanh tra Thanh tra chuyên ngành ATTP là hoạt động xem xét, đánh giá việc chấp hành pháp luật ATTP và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật của chủ thể quản lý đối với đối tượng thuộc phạm vi quản lý nhằm kịp thời phát hiện, chấn chỉnh những bất cập, yếu kém trong công tác quản lý nhà nước về ATTP; phát hiện, ngăn chặn, xử lý các trường hợp vi phạm về ATTP, đồng thời đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác bảo đảm ATTP. * Khái niệm thanh tra chuyên ngành an toàn thực phẩm Thanh tra chuyên ngành là hoạt động thanh tra của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo ngành, lĩnh vực đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc chấp hành pháp luật chuyên ngành, quy định về chuyên môn - kỹ thuật, quy tắc quản lý thuộc ngành, lĩnh vực đó. * Khái niệm kiểm tra an toàn thực phẩm Kiểm tra ATTP hướng tới việc kiểm tra việc tuân thủ pháp luật ATTP và các văn bản liên quan của các cơ sở thuộc phạm vi quản lý nhà nước trong lĩnh vực ATTP, qua đó phát hiện sai phạm để kịp thời chấn chỉnh nhằm hướng đến xây dựng mạng lưới thực phẩm an toàn. 4
1.1.1.2. Đặc điểm của thanh tra an toàn thực phẩm Thứ nhất, thanh tra gắn liền với quản lý nhà nước. Thứ hai, thanh tra ATTP luôn mang tính quyền lực nhà nước. Thứ ba, thanh tra có tính độc lập tương đối. 1.1.2. Tổ chức của thanh tra an toàn thực phẩm 1.1.2.1. Khái niệm về tổ chức của thanh tra an toàn thực phẩm Tổ chức thanh tra ATTP chính là việc thiết lập và duy trì các bộ phận, chức năng, nhiệm vụ của phòng thanh tra và liên kết các bộ phận, chức năng, nhiệm vụ với nhau để thực hiện chức năng, nhiệm vụ Thanh tra ATTP của Ban Quản lý ATTP TP HCM. 1.1.2.2. Các thành tố cấu thành tổ chức thanh tra an toàn thực phẩm a) Cơ cấu tổ chức thanh tra an toàn thực phẩm Phòng Thanh tra là một trong những đơn vị cấu thành Ban Quản lý ATTP TP HCM gồm: Thanh tra trung tâm và 10 Đội Quản lý ATTP liên quận - huyện được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành ATTP. b) Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn thanh tra an toàn thực phẩm Theo quy định tại Điều 5 của Luật Thanh tra, thì chức năng của thanh là thực hiện quản lý nhà nước về công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng; tiến hành thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng theo quy định của pháp luật. c) Mối quan hệ giữa thanh tra an toàn thực phẩm với cơ quan hành chính nhà nước cấp trên và trong nội bô hệ thống thanh tra an toàn thực phẩm 5
Trong mối quan hệ giữa quản lý nhà nước và thanh tra ATTP thì quản lý Nhà nước giữ vai trò chủ đạo, chi phối hoạt động của nó. Tuy nhiên, thanh tra ATTP lại có tác động tích cực đối với quản lý và góp phần nâng cao hiệu lực hiệu quả của quản lý nhà nước. 1.1.3. Hoạt động của thanh tra an toàn thực phẩm 1.1.3.1. Khái niệm về hoạt động thanh tra an toàn thực phẩm Hoạt động thanh tra ATTP là các công việc do cơ quan có chức năng thanh tra ATTP thực hiện trong quá trình xây dựng chương trình, kế hoạch thanh tra, tiến hành thanh tra đến việc ra kết luận, kiến nghị và tổ chức thực hiện kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý vi phạm trong lĩnh vực ATTP. 1.1.3.2. Các thành tố của hoạt động thanh tra an toàn thực phẩm a) Xây dựng chương trình, kế hoạch thanh tra an toàn thực phẩm Việc tiến hành thanh tra phải trên cơ sở định hướng chương trình thanh tra, kế hoạch thanh tra được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Đồng thời, phải hạn chế tối đa sự chồng chéo, trùng lắp trong hoạt động thanh tra, kiểm tra. b) Tiến hành hoạt động thanh tra trực tiếp Hoạt động thanh tra trực tiếp chính là việc tiến hành một cuộc thanh tra thông qua các giai đoạn như giai đoạn chuẩn bị tiến hành thanh tra, giai đoạn tiến hành thanh tra trực tiếp và giai đoạn kết thúc thanh tra. + Giai đoạn chuẩn bị tiến hành thanh tra Giai đoạn chuẩn bị tiến hành thanh tra gồm các bước: Khảo sát, nắm tình hình; Xây dựng đề cương, kế hoạch thanh tra; Chuẩn bị lực lượng cho cuộc thanh tra. 6
+ Giai đoạn tiến hành thanh tra trực tiếp Trong giai đoạn này, có rất nhiều các tình huống phát sinh đòi hỏi phải xử lý kịp thời theo quy định của pháp luật, đòi hỏi phát huy tối đa vai trò chủ động của Trưởng Đoàn thanh tra và các thành viên Đoàn thanh tra. Trong giai đoạn này, nội bộ Đoàn thanh tra cần thực hiện chế độ thông tin báo cáo thường xuyên. Một yếu tố nữa không thể không nhắc đến trong giai đoạn này là việc kiểm tra, giám sát hoạt động của Đoàn thanh tra. + Giai đoạn kết thúc thanh tra Ở giai đoạn này, Đoàn thanh tra, báo cáo kết quả thanh tra và Kết luận thanh tra. Kết luận thanh tra do người ra quyết định thanh tra ban hành theo hình thức do pháp luật quy định. c) Xem xét, xử lý kết luận, kiến nghị về thanh tra Xem xét, xử lý kết luận, kiến nghị về thanh tra là xác định hoạt động thanh tra có đạt được kết quả đề ra hay không. Việc xem xét, xử lý kết luận, kiến nghị về thanh tra có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với kết quả hoạt động thanh tra. 1.2. Những yếu tố tác động đến hiệu quả tổ chức và hoạt động của thanh tra an toàn thực phẩm Ban Quản lý An toàn thực phẩm thành phố Hồ Chí Minh 1.2.1. Những yếu tố tác động đến tổ chức của thanh tra An toàn thực phẩm Ban Quản lý An toàn thực phẩm thành phố Hồ Chí Minh 1.2.1.1. Kinh tế thị trường và tinh thần “mọi người có quyền tự do kinh doanh những ngành nghề mà pháp luật không cấm”, hạn chế can thiệp vào hoạt động của doanh nghiệp Hoạt động thanh tra cần đáp ứng những yêu cầu như sau: 7
Thứ nhất, hoạt động thanh tra ATTP theo xu hướng giảm tiền kiểm, tăng cường hậu kiểm trong quản lý nhà nước. Thứ hai, hoạt động thanh tra ATTP phải đảm bảo nguyên tắc hoạt động thanh tra phải công khai, dân chủ, khách quan, kịp thời và đề cao vai trò, trách nhiệm của trưởng đoàn thanh tra. 1.2.1.2. Công cuộc cải cách chính tác động đến tổ chức của thanh tra an toàn thực phẩm Việc tổ chức của Thanh tra ATTP cần phù hợp với toàn bộ Chương trình tổng thể về cải cách nền hành chính nhà nước trên các phương diện sau: Thứ nhất, bảo đảm các quy định về thẩm quyền, trách nhiệm của thanh tra ATTP. Thứ hai, tiếp tục hoàn thiện cơ sở pháp lý của hệ thống thanh tra, kiểm tra ATTP trên cơ sở Hiến pháp, pháp luật. 1.2.2. Những yếu tố tác động đến hiệu quả hoạt động thanh tra an toàn thực phẩm Ban Quản lý An toàn thực phẩm thành phố Hồ Chí Minh Theo bộ tiêu chí ROCCIPI, có 7 yếu tố tác động đến hiệu quả của tổ chức thanh tra ATTP: Rule (Quy tắc ứng xử hay luật nội dung), Opportunity (Cơ hội), Capacity (Năng lực), Communication (Thông đạt), Interest (Lợi ích), Process (Quy trình), Ideology (Ý thức hệ). * Rule (Quy tắc ứng xử hay luật nội dung) * Opportunity (Cơ hội) * Capacity (Năng lực) * Communication (Thông đạt) * Interest (Lợi ích) 8
ATTP là vấn đề mang tính xã hội, có 2 nhóm chủ thể có lợi ích trong mối quan hệ với hệ thống ATTP Quốc gia, cụ thể: - Nhóm tham gia sản xuất, kinh doanh thực phẩm: - Nhóm những người tiêu dùng thực phẩm: * Process (Quy trình) * Ideology (Ý thức hệ, giá trị, thói quen chế biến, sở thích tiêu thụ thực phẩm của cộng đồng cư dân) Kết luận chƣơng 1 Những kết luận quan trọng được rút ra từ Chương 1 của Luận văn, bao gồm: 1. Thanh tra ATTP là hoạt động nhằm phòng ngừa, phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật ATTP, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Hoạt động thanh tra có tính độc lập tương đối với cơ quan quản lý trong việc đưa ra các kết luận, xử lý đối với các hành vi vi phạm theo pháp luật. 2. Luận văn đã nghiên cứu đưa ra nhận xét, đánh giá về thực trạng, trên cơ sở đó đề xuất phương hướng, giải pháp hoàn thiện tổ chức, hoạt động thanh tra. 3. Việc tổ chức, hoạt động thanh tra ATTP là yêu cầu cấp thiết, hoạt động thanh tra ATTP chỉ thực sự có hiệu quả thông qua việc xây dựng hệ thống pháp luật phù hợp với yêu cầu quản lý. 9
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA THANH TRA AN TOÀN THỰC PHẨM BAN QUẢN LÝ AN TOÀN THỰC PHẨM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 2.1. Khái Quát về sự ra đời của thanh tra an toàn thực phẩm 2.1.1. Đặc điểm địa lý, kinh tế, xã hội liên quan đến vấn đề an toàn thực phẩm tại Thành phố Hồ Chí Minh. a) Cư dân đông nhu cấu thực phẩm lớn TP HCM có gần 8.297.500 người, là đầu mối lưu thông và tiêu thụ một lượng lớn thực phẩm sản xuất trong nước và nhập khẩu, phục vụ nhu cầu tiêu thụ thịt hàng ngày từ 1.000-1.200 tấn. b) Nguồn thực phẩm đa dạng, giao thông nhiều luồng, truy xuất nguồn gốc khó khăn. Là đầu mối giao thông quan trọng, một cửa ngõ quốc tế, lưu thông và tiêu thụ một lượng lớn thực phẩm c) Số lượng cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm lớn Theo thống kê tính đến tháng 6 2019 có 57.223 cơ sở thuộc phạm vi quản lý của của Ban Quản lý ATTP TP HCM. d) Khí hậu nóng Nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa cận xích đạo. Đặc điểm của khí hậu này là nhiệt độ cao đều trong năm tiềm ẩn các nguy cơ an toàn thực phẩm liên quan đến sản xuất 2.1.2. Thực trạng tuân thủ pháp luật vê ATTP và nhu cầu thành lập Ban quản lý an toàn thực phẩm tại TP.HCM 2.1.2.1. Pháp luật về an toàn thực phẩm * Thực phẩm Luật An toàn thực phẩm năm 2010 giải thích “Thực phẩm là sản phẩm mà con người ăn, uống ở dạng tươi sống hoặc đã qua sơ 10
chế, chế biến, bảo quản. Thực phẩm không bao gồm mỹ phẩm, thuốc lá và các chất sử dụng như dược phẩm”. * An toàn thực phẩm Đến năm 2010, Quốc hội nước ta đã thông qua Luật An toàn thực phẩm giải thích “An toàn thực phẩm là việc bảo đảm để thực phẩm không gây hại đến sức khỏe, tính mạng con người”. Với cách giải thích này tuy ngắn gọn nhưng đã bao hàm được các khái niệm về vệ sinh ATTP. * Thực phẩm bẩn, thực phẩm không an toàn Thực phẩm bẩn chủ yếu được sử dụng để nói đến quá trình sản xuất, chế biến và phân phối không bảo đảm vệ sinh. Thực phẩm không an toàn là một khái niệm rộng hơn, ngoài yếu tố trên còn xuất hiện các chất, vi sinh vật gây hại trong thực phẩm với một hàm lượng đủ để gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Như vậy, ATTP là tất cả điều kiện, biện pháp cần thiết từ khâu sản xuất, chế biến, bảo quản, phân phối, vận chuyển cũng như sử dụng nhằm bảo đảm cho thực phẩm sạch, an toàn, không gây hại cho sức khỏe, tính mạng người tiêu dùng. * Khái niệm quản lý nhà nƣớc về an toàn thực phẩm QLNN về ATTP đó là việc các cơ quan QLNN tác động bằng nhiều biện pháp lên các đối tượng quản lý. QLNN về ATTP bao gồm: công tác hoạch định và ban hành các văn bản, chính sách, chiến lược, kế hoạch có liên quan đến vấn đề ATTP; công tác tổ chức thực hiện, triển khai luật về ATTP và các văn bản có liên quan; công tác giáo dục, tuyên truyền về ATTP và công tác thanh tra, kiểm tra. 2.1.2.2. Thực trạng tuân thủ pháp luật an toàn thực phẩm tại Thành phố Hồ Chí Minh 11
Tại Thành phố Hồ Chí Minh, từ năm 2010 đến tháng 11 năm 2018, trên địa bàn xảy ra 54 vụ ngộ độc thực phẩm. Xuất phát từ yêu cầu cấp thiết từ thực tiễn, Ban Quản lý An toàn thực phẩm được thành lập theo quyết định số 2349 QĐ-TTg ngày 05 tháng 12 năm 2016 của Thủ tướng Chính phủ. Ban Quản lý ATTP TP HCM sẽ chịu trách nhiệm cuối cùng trước lãnh đạo Thành phố về vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm. 2.2. Thực trạng tổ chức của thanh tra an toàn thực phẩm Ban Quản lý An toàn thực phẩm thành phố Hồ Chí Minh 2.2.1. Cơ cấu tổ chức, vị trí, chức năng của thanh tra an toàn thực phẩm Ban Quản lý An toàn thực phẩm thành phố Hồ Chí Minh Phòng Thanh tra Ban Quản lý ATTP TP HCM được thành lập theo Quyết định số 186 QĐ-BQLATTP ngày 18 tháng 06 năm 2017 gồm 11 Đội Quản lý An toàn thực phẩm thuộc Phòng Thanh tra, trong đó có 01 Đội thường trực tại Ban, 08 Đội Quản lý ATTP liên quận - huyện và 02 Đội Quản lý An toàn thực phẩm chợ đầu mối nông sản thực phẩm (chợ Hóc Môn và chợ Bình Điền). 2.2.2. Nhiệm vụ, quyền hạn của thanh tra an toàn thực phẩm Ban quản lý An toàn thực phẩm thành phố Hồ Chí Minh Thứ nhất, tham mưu cho Trưởng ban trong việc xây dựng và trình UBND TP HCM ban hành văn bản quy phạm pháp luật về thanh, kiểm tra, giải quyết khiếu nại tố cáo, phòng chống tham nhũng. Thứ hai, xây dựng chương trình, kế hoạch thanh tra, kiểm tra trình Trưởng ban phê duyệt và tổ chức thực hiện theo chương trình, kế hoạch. Thứ ba, kiểm tra về việc chấp hành pháp luật trong lĩnh vực ATTP thuộc thẩm quyền quản lý của Ban Quản lý ATTP TP HCM. 12
Thứ tư, tham mưu Trưởng ban phối hợp với thanh tra Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Y tế, Bộ Công Thương tổ chức bồi dưỡng, tập huấn nghiệp vụ thanh tra, kiểm tra chuyên ngành cho công chức, viên chức thanh tra, cộng tác viên. Thứ năm, thực hiện nhiệm vụ giải quyết khiếu nại, tố cáo, phản ánh về an toàn thực phẩm. Thứ sáu, thực hiện nhiệm vụ phòng, chống tham nhũng theo quy định của pháp luật về phòng chống tham nhũng. Thứ bảy, tham mưu công tác cấp giấy chứng nhận kiểm dịch sản phẩm động vật xuất tỉnh theo ủy quyền của Trưởng ban và có chế độ báo cáo định kỳ theo quy định. Thứ tám, phối hợp với UBND quận, huyện và các phòng chuyên môn, nghiệp vụ Ban Quản lý ATTP TP HCM thực hiện công tác quản lý an toàn thực phẩm trên địa bàn quận, huyện, chợ đầu mối. Thứ chín, tham gia nghiên cứu khoa học, ứng dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật trong lĩnh vực được phân công phụ trách. Thứ mười, tổng hợp thông tin, tham mưu Trưởng ban báo cáo định kỳ hoặc đột xuất. 2.3. Thực trạng hoạt động của Thanh tra an toàn thực phẩm Ban Quản lý An toàn thực phẩm thành phố Hồ Chí Minh 2.3.1. Các hoạt động của thanh tra an toàn thực phẩm Ban Quản lý An toàn thực phẩm thành phố Hồ Chí Minh 2.3.1.1. Hoạt động thanh tra, kiểm tra an toàn thực phẩm Thông qua hoạt động thanh tra, kiểm tra Ban Quản lý ATTP TP HCM thực hiện chức năng quản lý nhà nước về ATTP thông qua hoạt động thanh tra, kiểm tra. Điều 67 Luật An toàn thực phẩm đã quy định rõ những nội dung cần phải kiểm tra khi tiến hành thanh tra, kiểm tra tại cơ sở, cụ thể như sau: 13
Thứ nhất, kiểm tra việc thực hiện các quy chuẩn kỹ thuật, quy định về an toàn thực phẩm. Thứ hai, kiểm tra việc thực hiện các tiêu chuẩn có liên quan đến ATTP do tổ chức, cá nhân sản xuất công bố áp dụng đối với sản xuất, kinh doanh thực phẩm và sản phẩm thực phẩm. Thứ ba, kiểm tra hoạt động quảng cáo, ghi nhãn đối với thực phẩm thuộc phạm vi quản lý. Thứ tư, hoạt động chứng nhận hợp quy, kiểm nghiệm ATTP. Thứ năm, kiểm tra việc thực hiện các quy định khác của pháp luật về ATTP 2.3.1.2. Hoạt động tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh về an toàn thực phẩm Ngày 14 tháng 12 năm 2018, Ban Quản lý ATTP TP HCM ban hành Quy chế Tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh và Quy trình tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh. Để kịp thời xử lý phản ánh của người dân về thực phẩm bẩn, Phòng Thanh tra là bộ phận thường trực tiếp công dân, trực đường dây nóng 24/24. 2.3.1.3. Hoạt động cấp giấy chứng nhận kiểm dịch sản phẩm động vật Trong giai đoạn 2017-2019, các Đội QLATTP thực hiện công tác cấp giấy chứng nhận kiểm dịch sản phẩm động vật 49.795 bản gốc, 47.469 bản sao với tổng khối lượng là 44.620.884 kg. 2.3.1.4. Hoạt động phòng, chống tham nhũng Phòng Thanh tra chú trọng thực hiện công tác phòng chống tham nhũng theo quy định của Luật Phòng chống tham nhũng năm 2013, Thông tư 08 2013 TT-TTCP ngày 31 10 2013 của Thanh tra 14
Chính phủ hướng dẫn thi hành các quy định về minh bạch tài sản, thu nhập và các văn bản liên quan. 2.3.2. Hình thức thanh tra của thanh tra an toàn thực phẩm Ban Quản lý An toàn thực phẩm thành phố Hồ Chí Minh Trong quá trình thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành về ATTP, hàng năm Thanh tra Ban Quản lý ATTP TP HCM đã tiến hành 17 cuộc thanh tra theo chương trình, kế hoạch và thanh tra đột xuất để phục vụ kịp thời yêu cầu của công tác quản lý nhà nước. 2.3.3. Quy trình thanh tra của thanh tra an toàn thực phẩm Ban Quản lý An toàn thực phẩm thành phố Hồ Chí Minh Trên cơ sở các quy định của Luật Thanh tra và thực tiễn công tác quản lý nhà nước về ATTP, Ban Quản lý ATTP TP HCM đã xây dựng quy trình thanh tra chuyên ngành ATTP và quy trình kiểm tra ATTP. 2.3.3.1. Quy trình thanh tra chuyên ngành an toàn thực phẩm Ngày 11 tháng 9 năm 2017, Trưởng ban Ban Quản lý ATTP TP HCM đã ký ban hành Quy trình Thanh tra chuyên ngành An toàn thực phẩm QTNB-01/BQLATTP-TTra. Theo đó, Quy trình Thanh tra chuyên ngành ATTP gồm 14 bước. 2.3.3.2. Quy trình kiểm tra an toàn thực phẩm Ngày 10 tháng 10 năm 2017, Trưởng ban Ban Quản lý ATTP TP HCM đã ký ban hành Quy trình kiểm tra chuyên ngành An toàn thực phẩm QTNB-02/BQLATTP-TTra. Theo đó, Quy trình kiểm tra chuyên ngành An toàn thực phẩm gồm 9 bước. Với ưu điểm đơn giản về thủ tục hành chính, trong quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình Ban Quản lý ATTP TP HCM lựa chọn áp dụng quy trình kiểm tra ATTP để đáp ứng yêu 15
cầu thực tiễn nhằm hướng đến mục tiêu mang lại hiệu lực, hiệu quả cao. 2.4. Đánh giá về tổ chức và hoạt động của Thanh tra an toàn thực phẩm Ban Quản lý An toàn thực phẩm thành phố Hồ Chí Minh 2.4.1. Kết quả đạt đƣợc và nguyên nhân - Về tổ chức: Việc xây dựng định hướng chương trình thanh tra, kế hoạch; Hệ thống tổ chức nhân sự thực hiện công tác thanh tra Ban Quản lý ATTP TP HCM ngày càng được kiện toàn về trình độ chuyên môn; Cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện và điều kiện khác cho hoạt động thanh tra được nâng lên. - Về hoạt động Về kết quả thực hiện có chuyển biến tích cực, việc xử lý vi phạm được thực hiện nghiêm túc. Giai đoạn 2017-2019, thanh tra Ban Quản lý ATTP TP HCM đã tiến hàng chục cuộc thanh tra, qua thanh tra đã phát hiện nhiều vụ sai phạm nghiêm trọng. * Nguyên nhân của những kết quả đạt đƣợc Đạt được những kết quả quan trọng như đã nêu trên là do có sự quan tâm, lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, lãnh đạo UBND thành phố và Trưởng Ban Ban Quản lý ATTP TP.HCM trong việc kiện toàn tổ chức và hoạt động của thanh tra ATTP; Pháp luật Thanh tra hiện hành cũng đã tạo khung pháp lý quan trọng; Công tác đào tạo về chuyên môn nghiệp vụ ngày càng được chú trọng. 2.4.2. Hạn chế và nguyên nhân * Hạn chế - Về tổ chức: Một là, chưa phát huy tốt vai trò chủ động của thanh tra viên. 16
Hai là, người được giao nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành thiếu ổn định và thiếu tính chuyên nghiệp. Ba là, kinh phí đầu tư cho hoạt động thanh tra chưa thật sự xứng tầm với yêu cầu của thực tiễn. - Về hoạt động Một là, hoạt động thanh tra chưa được đổi mới về nội dung, hình thức, phương pháp, cách thức thực hiện Hai là, việc thực thi Quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực ATTP chưa đạt hiệu quả cao Ba là, vướng mắc trong việc thực hiện quyền thanh tra trong hoạt động thanh tra. * Nguyên nhân của những hạn chế Một là, mặc dù đã được Chính phủ quan tâm nhưng đầu tư kinh phí cho công tác quản lý ATTP ở nước ta còn rất thấp. Hai là, sự thiếu ổn định của các văn bản quy phạm pháp luật đó đã gây khó khăn cho hoạt động thanh tra. Ba là, công tác xây dựng, quản lý và phát triển đội ngũ cán bộ, công chức thanh tra còn nhiều bất cập. Kết luận chƣơng 2 Thanh tra với vai trò là công cụ thiết yếu của quản lý, tổ chức, hoạt động của ngành thanh tra luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm thông qua việc không ngừng củng cố về tổ chức, đổi mới phương thức hoạt động để đáp ứng với yêu cầu thực hiện nhiệm vụ trong từng giai đoạn phát triển của đất nướcNghiên cứu thực trạng tổ chức, hoạt động thanh tra ATTP tại Ban Quản lý ATTP TP.HCM. Chương 2 của Luận văn rút ra những kết luận để đề ra những giải pháp nhằm hoàn thiện hơn nữa trong cơ cấu tổ chức và hoạt động. 17
Chƣơng 3: PHƢƠNG HƢỚNG, GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA THANH TRA AN TOÀN THỰC PHẨM BAN QUẢN LÝ AN TOÀN THỰC PHẨM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 3.1. Phƣơng hƣớng hoàn thiện tổ chức và hoạt động của thanh tra an toàn thực phẩm Ban Quản lý An toàn thực phẩm thành phố Hồ Chí Minh 3.1.1. Tổ chức và hoạt động của thanh tra an toàn thực phẩm cần bám sát yêu cầu tiếp tục cải cách nền hành chính nhà nƣớc Yêu cầu cải cách hành chính nhà nước với 05 mục tiêu, trong đó nhiệm vụ trọng tâm là tiến hành tổng rà soát về vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức và biên chế hiện có và tổ chức, sắp xếp lại nhằm khắc phục tình trạng chồng chéo, bỏ trống hoặc trùng lắp về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn. Đây là cơ sở để Ban Quản lý ATTP TP HCM tiếp tục rà soát, đánh giá lại tổ chức, hoạt động để xây dựng lộ trình, chiến lược đổi mới phù hợp với Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước, đáp ứng yêu cầu phát triển thanh tra ATTP theo hướng tinh gọn, hiệu quả, toàn diện, hợp lý là nội dung xuyên suốt trong định hướng đổi mới tổ chức, hoạt động thanh tra trong giai đoạn trước mắt và lâu dài. 3.1.2. Đảm bảo nguyên tắc độc lập tuân theo pháp luật trong hoạt động thanh tra an toàn thực phẩm Thanh tra phải độc lập về chức năng, nhiệm vụ và phải có thẩm quyền. Vì vậy, cần phải xây dựng cơ chế thanh tra ATTP có sự rành mạch về chức năng, nhiệm vụ nhưng phải độc lập, độc lập để phối hợp. 18