intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Luật học: Các nguyên tắc xử lý người chưa thành niên phạm tội trong luật hình sự Việt Nam

Chia sẻ: Truong Tien | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:16

77
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn làm rõ các khái niệm các nguyên tắc xử lý người chưa thành niên phạm tội. Khái quát lịch sử hình thành và phát triển của các nguyên tắc xử lý người chưa thành niên phạm tội từ sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đến trước khi có Bộ luật hình sự năm 1999.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Luật học: Các nguyên tắc xử lý người chưa thành niên phạm tội trong luật hình sự Việt Nam

Các nguyên tắc xử lý người chưa thành niên<br /> phạm tội trong luật hình sự Việt Nam<br /> Nguyễn Tiến Hoàn<br /> Khoa Luật. Đại học Quốc gia Hà Nội<br /> Luận văn ThS. Luật: 60 38 40<br /> Người hướng dẫn : TS. Trịnh Tiến Việt<br /> Năm bảo vệ: 2013<br /> 116 tr .<br /> Abstract. Làm rõ các khái niệm các nguyên tắc xử lý người chưa thành niên phạm tội.<br /> Khái quát lịch sử hình thành và phát triển của các nguyên tắc xử lý người chưa thành<br /> niên phạm tội từ sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đến trước khi có Bộ luật hình<br /> sự năm 1999. Nghiên cứu, phân tích một số quy định về nguyên tắc xử lý người chưa<br /> thành niên phạm tội và các lý luận về hình sự trong pháp luật quốc tế và pháp luật hình<br /> sự một số nước trên thế giới. Giới thiệu quy định của Bộ luật hình sự năm 1999 hiện<br /> hành về các nguyên tắc xử lý người chưa thành niên phạm tội. Đánh giá tình hình thi<br /> hành các nguyên tắc xử lý người chưa thành niên phạm trong giai đoạn từ năm 2007<br /> đến năm 2012 và rút ra những tồn tại, hạn chế. Đề xuất một số kiến nghị hoàn thiện<br /> pháp luật hình sự Việt Nam, cũng như các giải pháp bảo đảm thi hành các nguyên tắc<br /> xử lý người chưa thành niên phạm tội.<br /> Keywords. Luật hình sự; Phạm tội; Người chưa thành niên; Pháp luật Việt Nam;<br /> Nguyên tắc xử lý<br /> <br /> Content.<br /> <br /> 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi<br /> Tr-íc ®©y vµ hiÖn nay c«ng t¸c b¶o vÖ, ch¨m sãc vµ gi¸o dôc trÎ em ë n-íc ta<br /> lu«n ®-îc coi lµ sù nghiÖp lín cña ®Êt n-íc vµ d©n téc, ®-îc ®óc kÕt bëi t- t-ëng cña<br /> Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vÒ gi¸o dôc: V× lîi Ých m-êi n¨m ph¶i trång c©y, v× lîi Ých tr¨m<br /> n¨m ph¶i trång ng-êi. TiÕp thu t- t-ëng trªn cña Ng-êi, §¶ng vµ Nhµ n-íc ta kh¼ng<br /> ®Þnh: "ChÝnh s¸ch ch¨m sãc, b¶o vÖ trÎ em tËp trung vµo thùc hiÖn quyÒn trÎ em, t¹o<br /> <br /> ®iÒu kiÖn cho trÎ em ®-îc sèng trong m«i tr-êng an toµn vµ lµnh m¹nh, ph¸t triÓn hµi<br /> hßa vÒ thÓ chÊt, trÝ tuÖ, tinh thÇn vµ ®¹o ®øc" [16], vµ trong C-¬ng lÜnh x©y dùng ®Êt<br /> n-íc trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi cña §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø XI,<br /> §¶ng ta còng kh¼ng ®Þnh l¹i: "Chó träng c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn sèng, lao ®éng vµ häc tËp<br /> cña thanh niªn, thiÕu niªn, gi¸o dôc vµ b¶o vÖ trÎ em" [22]. Cho nªn, chÝnh s¸ch cña<br /> §¶ng vµ Nhµ n-íc ta trong viÖc ch¨m sãc vµ gi¸o dôc trÎ em lµ mét lÜnh vùc chÝnh<br /> s¸ch ®Æc biÖt - ®Òu coi trÎ em - ng-êi ch-a thµnh niªn lµ ®èi t-îng b¶o vÖ, ch¨m sãc vµ<br /> quan t©m ®Æc biÖt. Víi quan ®iÓm nhÊt qu¸n trong viÖc b¶o vÖ trÎ em, ngay tõ khi C«ng<br /> -íc quèc tÕ vÒ quyÒn trÎ em n¨m 1989 ®-îc §¹i héi ®ång Liªn hîp quèc th«ng qua,<br /> ViÖt Nam lµ n-íc thø hai trªn thÕ giíi vµ lµ n-íc ®Çu tiªn cña Ch©u ¸ tham gia. Trªn<br /> c¬ së ®ã, Nhµ n-íc ta ®· thóc ®Èy hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt b¶o vÖ quyÒn trÎ em,<br /> trong ®ã ®· dµnh sù quan t©m ®Æc biÖt cho ®èi t-îng trÎ em vi ph¹m ph¸p luËt, nhÊt lµ<br /> nh÷ng tr-êng hîp ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi.<br /> XuÊt ph¸t tõ chÝnh s¸ch h×nh sù ®-îc ghi nhËn trong C«ng -íc vÒ quyÒn trÎ em<br /> n¨m 1989 lµ: "TrÎ em, do cßn non nít vÒ thÓ chÊt vµ trÝ tuÖ cÇn ®-îc b¶o vÖ, ch¨m sãc<br /> ®Æc biÖt, kÓ c¶ b¶o vÖ thÝch hîp vÒ mÆt ph¸p lÝ tr-íc còng nh- sau khi ra ®êi" [33]. Bé<br /> luËt h×nh sù hiÖn hµnh ®· x©y dùng mét ch-¬ng riªng quy ®Þnh ®-êng lèi xö lý ®èi víi<br /> ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi. Quy ®Þnh nµy dùa trªn c¬ së ph©n tÝch vÒ t©m, sinh lý<br /> ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn. §©y lµ ®èi t-îng ch-a ph¸t triÓn ®Çy ®ñ vÒ thÓ chÊt còng<br /> nh- t©m, sinh lý, hä bÞ h¹n chÕ vÒ tr×nh ®é nhËn thøc còng nh- vÒ kinh nghiÖm sèng,<br /> thiÕu nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ b¶n lÜnh, tù lËp, kh¶ n¨ng tù k×m chÕ ch-a cao nªn hä dÔ bÞ<br /> kÝch ®éng, dÔ bÞ l«i kÐo vµo nh÷ng ho¹t ®éng phiªu l-u, m¹o hiÓm. Do ®ã, ph¸p luËt<br /> h×nh sù ViÖt Nam ®· ®Æt ra nh÷ng nguyªn t¾c riªng khi xö lý hµnh vi ph¹m téi cña<br /> ng-êi ch-a thµnh niªn, ®ã lµ nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cã tÝnh chÊt chØ ®¹o, xuyªn suèt<br /> trong qu¸ tr×nh khi xö lý ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi còng nh- ph©n lo¹i møc ®é<br /> ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù cña tõng løa tuæi. Theo ®ã, ng-êi ch-a thµnh niªn ngay<br /> c¶ khi trë thµnh chñ thÓ cña téi ph¹m th× viÖc b¶o vÖ c¸c quyÒn vµ lîi Ých cña hä còng<br /> ®-îc t«n träng vµ ®Æt lªn hµng ®Çu, lÊy môc ®Ých xö lý gi¸o dôc, phßng ngõa lµ chÝnh,<br /> lµm sao ®Ó c¸c em cã thÓ quay l¹i trë thµnh c«ng d©n cã Ých.<br /> <br /> Tuy nhiªn, tr-íc t×nh tr¹ng chung hiÖn nay, téi ph¹m cã xu h-íng trÎ hãa, téi<br /> ph¹m do ng-êi ch-a thµnh niªn ngµy cµng diÔn biÕn phøc t¹p vµ gia t¨ng, chiÕm 1518%. Hµng n¨m c¸c c¬ quan thi hµnh ph¸p luËt b¾t gi÷, truy tè h¬n 115 ngh×n ng-êi,<br /> trong ®ã cã 16 - 18 ngh×n trÎ vÞ thµnh niªn [10].<br /> Bªn c¹nh ®ã, mét sè quy ®Þnh vÒ nguyªn t¾c xö lý ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m<br /> téi cßn ch-a cô thÓ dÉn ®Õn viÖc ¸p dông c¸c nguyªn t¾c nµy cña c¸c c¬ quan tiÕn hµnh<br /> tè tông cßn ch-a thèng nhÊt vµ triÖt ®Ó nh- viÖc ¸p dông miÔn tr¸ch nhiÖm h×nh sù,<br /> miÔn h×nh ph¹t ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi, t×nh tr¹ng ¸p dông h×nh ph¹t tï<br /> cã thêi h¹n ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn cßn phæ biÕn. ChØ tÝnh riªng trªn ®Þa bµn<br /> thµnh phè Hµ Néi trong n¨m 2012, Tßa ¸n nh©n d©n c¸c cÊp ®· tuyªn ph¹t 286 bÞ c¸o<br /> lµ ng-êi ch-a thµnh niªn h×nh ph¹t tï cã thêi h¹n (trong ®ã cã 220 tr-êng hîp cho<br /> h-ëng ¸n treo)... (b¶ng 2.4 - trang 56).<br /> Do ®ã, nh»m b¶o ®¶m thùc hiÖn triÖt ®Ó c¸c nguyªn t¾c xö lý ng-êi ch-a thµnh<br /> niªn ph¹m téi, thêi gian qua, trªn s¸ch b¸o ph¸p lý vµ c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu ®· viÕt<br /> nhiÒu vÒ ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi, ë viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh téi ph¹m do ng-êi<br /> ch-a thµnh niªn ph¹m téi vµ nh÷ng gi¶i ph¸p ®Êu tranh, phßng ngõa hoÆc ë c¸c khÝa<br /> c¹nh kh¸c nh- tr¸ch nhiÖm h×nh sù cña ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi; c¸c h×nh ph¹t<br /> vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi… mµ ch-a cã<br /> mét c«ng tr×nh nµo ®i s©u vµo nghiªn cøu riªng biÖt, ®éc lËp vµ d-íi gãc ®é ph¸p lý<br /> h×nh sù - chuyªn ®Ò vÒ c¸c nguyªn t¾c xö lý ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi trong luËt<br /> h×nh sù ViÖt Nam. Bªn c¹nh ®ã, ngµy 19/6/2009, Quèc héi ®· söa ®æi mét sè nguyªn<br /> t¾c xö lý ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi trong Bé luËt h×nh sù n¨m 1999. Theo ®ã,<br /> §iÒu 69 Bé luËt h×nh sù ®-îc söa ®æi, bæ sung thªm nguyªn t¾c xö lý ng-êi ch-a thµnh<br /> niªn ph¹m téi ®· ®-îc ghi nhËn trong C«ng -íc vÒ quyÒn trÎ em vµ c¸c chuÈn mùc<br /> quèc tÕ kh¸c, ®ã lµ biÖn ph¸p giam gi÷ chØ ®-îc ¸p dông cuèi cïng khi kh«ng cßn biÖn<br /> ph¸p thÝch hîp nµo kh¸c vµ trong thêi h¹n ng¾n nhÊt. Cô thÓ, kho¶n 5 §iÒu 69 ®-îc bæ<br /> sung thªm nguyªn t¾c chØ ®¹o: "Khi ¸p dông h×nh ph¹t ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn<br /> <br /> ph¹m téi cÇn h¹n chÕ ¸p dông h×nh ph¹t tï" [58], ®Ó më ra kh¶ n¨ng cho ng-êi ch-a<br /> thµnh niªn ph¹m téi sím tù c¶i t¹o, gi¸o dôc trë thµnh ng-êi cã Ých cho gia ®×nh vµ<br /> céng ®ång.<br /> V× nh÷ng lý do trªn, chóng t«i quyÕt ®Þnh lùa chän ®Ò tµi "C¸c nguyªn t¾c xö<br /> lý ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi trong luËt h×nh sù ViÖt Nam" ®Ó lµm luËn v¨n<br /> th¹c sÜ luËt häc cña m×nh.<br /> 2. T×nh h×nh nghiªn cøu ®Ò tµi<br /> Thêi gian qua, ë c¸c møc ®é kh¸c nhau ®· cã mét sè c«ng tr×nh khoa häc ®Ò<br /> cËp trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp ®Õn ®Ò tµi nµy hoÆc xem xÐt nã trong t-¬ng quan lµ mét<br /> phÇn, môc trong c¸c gi¸o tr×nh, s¸ch chuyªn kh¶o, b×nh luËn hoÆc ®Ò cËp chung khi<br /> nghiªn cøu vÊn ®Ò tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m hay vÊn ®Ò<br /> quyÕt ®Þnh h×nh ph¹t hay d-íi gãc ®é téi ph¹m häc - phßng ngõa téi ph¹m do ®èi t-îng<br /> ®Æc thï nµy thùc hiÖn…<br /> Tr-íc hÕt, vÒ gi¸o tr×nh, s¸ch chuyªn kh¶o, b×nh luËn cã c¸c c«ng tr×nh sau: 1)<br /> PGS.TS. TrÞnh Quèc To¶n, "Ch-¬ng XVIII - Nh÷ng ®Æc thï vÒ tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®èi<br /> víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi", Gi¸o tr×nh LuËt h×nh sù ViÖt Nam (PhÇn chung),<br /> Nxb §¹i häc Quèc Gia Hµ Néi, 2001, t¸i b¶n n¨m 2003, 2007 (TËp thÓ t¸c gi¶ do GS.<br /> TSKH. Lª C¶m chñ biªn); 2) TS. Hoµng V¨n Hïng, "Ch-¬ng XVI - Tr¸ch nhiÖm h×nh<br /> sù ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi", Gi¸o tr×nh luËt h×nh sù ViÖt Nam, Nxb<br /> C«ng an nh©n d©n, Hµ Néi, 2000 (tËp thÓ t¸c gi¶ do GS. TS NguyÔn Ngäc Hßa chØ biªn); 3)<br /> PGS. TS TrÇn §×nh Nh·, "Ch-¬ng XXIV - Tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®èi víi ng-êi ch-a<br /> thµnh niªn ph¹m téi", Gi¸o tr×nh luËt h×nh sù ViÖt Nam, Nxb C«ng an nh©n d©n, Hµ<br /> Néi, 2003 (tËp thÓ t¸c gi¶ do GS. TS Vâ Kh¸nh Vinh chñ biªn); 4) GS. TS NguyÔn Xu©n<br /> Yªm, "Ch-¬ng 27 - Phßng ngõa c¸c téi ph¹m do ng-êi ch-a thµnh niªn g©y ra", Téi<br /> ph¹m häc hiÖn ®¹i vµ phßng ngõa téi ph¹m, Nxb C«ng an nh©n d©n, Hµ Néi, 2001; 5)<br /> ThS. TrÞnh §×nh ThÓ, ¸p dông chÝnh s¸ch h×nh sù ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m<br /> <br /> téi, Nxb T- ph¸p, Hµ Néi, 2006; 6) TS. Vò §øc KhiÓn, Bïi H÷u Hïng, Ph¹m Xu©n<br /> ChiÕn, §ç V¨n H¸n, TrÇn Phµn, Phßng ngõa ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi, Nxb Ph¸p<br /> lý, Hµ Néi, 1987; 7) ThS. TrÇn §øc Ch©m, Thanh, thiÕu niªn lµm tr¸i ph¸p luËt - Thùc<br /> tr¹ng vµ gi¶i ph¸p, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 2002; v.v…<br /> Bªn c¹nh ®ã, d-íi gãc ®é khoa häc cho thÊy míi cã mét sè c«ng tr×nh ë cÊp ®é<br /> luËn v¨n th¹c sÜ luËt häc nh-ng d-íi khÝa c¹nh ph¸p lý h×nh sù hoÆc téi ph¹m häc hay<br /> xem xÐt néi dung vÊn ®Ò trong t-¬ng quan víi nhiÒu néi dung kh¸c nh- quyÕt ®Þnh h×nh<br /> ph¹t, tr¸ch nhiÖm h×nh sù ng-êi ch-a thµnh niªn: 1) §µo ThÞ Nga, QuyÕt ®Þnh h×nh<br /> ph¹t ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi, LuËn v¨n th¹c sÜ luËt häc, tr-êng §¹i häc<br /> LuËt Hµ Néi, 1997; 2) TrÇn V¨n Dòng, Tr¸ch nhiÖm h×nh sù cña ng-êi ch-a thµnh<br /> niªn ph¹m téi trong luËt h×nh sù ViÖt Nam, LuËn v¨n th¹c sÜ LuËt häc, Tr-êng §¹i häc<br /> LuËt Hµ Néi, 2003; 3) NguyÔn Minh Khuª, QuyÕt ®Þnh h×nh ph¹t ®èi víi ng-êi ch-a<br /> thµnh niªn ph¹m téi, LuËn v¨n th¹c sÜ LuËt häc, Khoa LuËt, §¹i häc Quèc gia Hµ Néi,<br /> 2007; 4) L-u Ngäc C¶nh, C¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi víi ng-êi<br /> ch-a thµnh niªn ph¹m téi theo LuËt h×nh sù ViÖt Nam (trªn c¬ së thùc tiÔn xÐt xö trªn<br /> ®Þa bµn thµnh phè Hµ Néi), LuËn v¨n th¹c sÜ LuËt häc, Khoa LuËt, §¹i häc Quèc gia<br /> Hµ Néi, 2010; v.v…<br /> Cßn vÒ c¸c c«ng tr×nh d-íi d¹ng bµi viÕt ®¨ng trªn t¹p chÝ khoa häc ph¸p lý cã<br /> thÓ kÓ ®Õn c¸c c«ng tr×nh sau: 1) GS. TSKH Lª C¶m, TS. §ç ThÞ Ph-îng, T- ph¸p h×nh<br /> sù ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn: Nh÷ng khÝa c¹nh ph¸p lý h×nh sù, tè tông h×nh sù, téi<br /> ph¹m häc vµ so s¸nh luËt häc, T¹p chÝ Tßa ¸n nh©n d©n, sè 20-10/2004; 2) TS. TrÇn<br /> V¨n Dòng, QuyÕt ®Þnh h×nh ph¹t trong tr-êng hîp ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi,<br /> T¹p chÝ LuËt häc, sè 5/2000; 3) TS. D-¬ng TuyÕt Miªn, QuyÕt ®Þnh h×nh ph¹t ®èi víi<br /> ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi, T¹p chÝ LuËt häc, sè 4/2002; 4) TS. Tr-¬ng<br /> Minh M¹nh, Ph©n lo¹i téi ph¹m víi viÖc quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm h×nh sù cña ng-êi ch-a<br /> thµnh niªn, T¹p chÝ KiÓm s¸t, sè 8/2002; 5) TS. TrÞnh TiÕn ViÖt, Nh÷ng khÝa c¹nh<br /> ph¸p lý h×nh sù vÒ h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p ¸p dông ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m<br /> téi, T¹p chÝ Tßa ¸n nh©n d©n, sè 13 (6), 14 (7)/2010; v.v…<br /> <br />
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0