Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Luật học: Người bị hại trong Luật tố tụng hình sự Việt Nam

Chia sẻ: Truong Tien | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

32
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn nghiên cứu làm rõ những vấn đề lý luận về người bị hại trong tố tụng hình sự. Nghiên cứu và so sánh những quy định của luật TTHS Việt Nam và luật TTHS của một số nước trên thế giới về người bị hại. Đánh giá thực tiễn hoạt động của các cơ quan tiến hành tố tụng hình sự ở Việt Nam liên quan đến người bị hại. Đưa ra những giải pháp hoàn thiện quy định của luật TTHS Việt Nam về người bị hại và giải pháp nâng cao hiệu quả thực tiễn áp dụng những quy định đó của các CQTHTT hình sự ở Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Luật học: Người bị hại trong Luật tố tụng hình sự Việt Nam

Người bị hại trong Luật tố tụng hình sự Việt Nam Thịnh Quang Thắng Khoa Luật Luận văn ThS ngành: Luật Hình sự; Mã số: 60 38 40 Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Ngọc Chí Năm bảo vệ: 2010 Abstract: Nghiên cứu làm rõ những vấn đề lý luận về người bị hại trong tố tụng hình sự (TTHS). Nghiên cứu và so sánh những quy định của luật TTHS Việt Nam và luật TTHS của một số nước trên thế giới về người bị hại. Đánh giá thực tiễn hoạt động của các cơ quan tiến hành tố tụng (CQTHTT) hình sự ở Việt Nam liên quan đến người bị hại. Đưa ra những giải pháp hoàn thiện quy định của luật TTHS Việt Nam về người bị hại và giải pháp nâng cao hiệu quả thực tiễn áp dụng những quy định đó của các CQTHTT hình sự ở Việt Nam. Keywords: Luật hình sự; Luật tố tụng hình sự; Người bị hại; Pháp luật Việt Nam Content Më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi. Ng-êi tham gia tè tông lµ ng-êi cã quyÒn vµ nghÜa vô tè tông theo quy ®Þnh cña BLTTHS, hä tham gia tè tông nh»m x¸c ®Þnh sù thËt cña vô ¸n, ®ång thêi nh»m b¶o ®¶m quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña hä liªn quan ®Õn hµnh vi ph¹m téi. BLTTHS hiÖn hµnh cã quy ®Þnh vÒ ng-êi tham gia tè tông thµnh mét ch-¬ng riªng nh-: Quy ®Þnh vÒ bÞ can, bÞ c¸o, ng-êi bÞ h¹i, ng-êi cã quyÒn lîi nghÜa vô liªn quan, nguyªn ®¬n d©n sù, bÞ ®¬n d©n sù, ngêi bµo ch÷a, ngêi gi¸m ®Þnh, ngêi lµm chøng… BLTTHS n¨m 2003 ®· quy ®Þnh chi tiÕt, cô thÓ h¬n BLTTHS n¨m 1988. Trong nh÷ng ng-êi tham gia tè tông th× cã ng-êi tham gia tè tông nh»m b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña m×nh nh-: BÞ can, bÞ c¸o, ng-êi bÞ h¹i, nguyªn ®¬n d©n sù, bÞ ®¬n d©n sù, ng-êi cã quyÒn lîi, nghÜa vô liªn quan ®Õn vô ¸n. Cã ng-êi tham gia tè tông ®Ó gióp ®ì nh÷ng ng-êi cã quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p vµ cã ng-êi tham gia tè tông chØ nh»m gióp CQTHTT ®Ó x¸c ®Þnh sù thËt cña vô ¸n nh-: ng-êi gi¸m ®Þnh, ng-êi phiªn dÞch, ng-êi lµm chøng. HiÖn nay trong khoa häc ph¸p lý vµ thùc tiÔn tè tông cã nhiÒu c¸ch hiÓu kh¸c, x¸c ®Þnh kh¸c nhau vµ kh«ng ®Çy ®ñ vÒ nh÷ng ng-êi bÞ h¹i trong TTHS ch¼ng h¹n nh-: trong BLTTHS quy ®Þnh ng-êi bÞ h¹i chÕt th× ng-êi ®¹i diÖn hîp ph¸p cña hä cã quyÒn nh- ng-êi bÞ h¹i. Tuy nhiªn BLTTHS ch-a quy ®Þnh tr-êng hîp ng-êi bÞ h¹i bÞ mÊt tÝch, ng-êi bÞ h¹i lµ ng-êi ch-a thµnh niªn, lµ ng-êi cã nh-îc ®iÓm vÒ thÓ chÊt hoÆc tinh thÇn, th× ai lµ ng-êi ®¹i diÖn hîp ph¸p cña hä tham gia tè tông? Hay cã nh÷ng tr-êng hîp ng-êi tham gia tè tông tham gia tè tông víi nhiÒu t- c¸ch th× x¸c ®Þnh t- c¸ch nµo lµ ®óng vµ chÝnh x¸c th× thùc tiÔn ¸p dông cßn rÊt nhiÒu lóng tóng vµ cã nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau… Tõ nh÷ng vÊn ®Ò cßn víng m¾c trong thùc tiÔn ¸p dông còng nh- trong lý luËn vÒ nh÷ng ng-êi bÞ h¹i th× viÖc nghiªn cøu lµm râ nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ vÒ ng-êi bÞ h¹i trong BLTTHS cã vai trß ý nghÜa rÊt quan träng trong c¸ch hiÓu vµ ¸p dông thèng nhÊt, h¬n n÷a lµ nh»m ®¶m b¶o quyÒn vµ lîi Ých cña hä. V× vËy, ®©y lµ lý do t¸c gi¶ chän viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi “Ng-êi bÞ h¹i trong luËt TTHS ViÖt Nam” 2. T×nh h×nh nghiªn cøu §· cã nhiÒu bµi viÕt, bµi nghiªn cøu vµ s¸ch chuyªn kh¶o ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò tranh tông trong TTHS nh-: "Ng-êi bÞ h¹i trong TTHS" cña t¸c gi¶ Lª TiÕn Ch©u trong t¹p chÝ khoa häc ph¸p lý, trêng §¹i häc luËt; bµi “ng-êi bÞ h¹i ®· yªu cÇu khëi tè tr×nh bµy lêi buéc t«i theo thñ tôc nµo?" cña t¸c gi¶ Hoµng ThÞ Liªn trong T¹p chÝ D©n chñ vµ ph¸p luËt sè 8/2006; bµi "Mét sè vÊn ®Ò cÇn chó ý khi x¸c ®Þnh t- c¸ch tham gia tè tông trong vô ¸n h×nh sù " ®¨ng trong T¹p chÝ Toµ ¸n nh©n d©n sè 07/2009 cña t¸c gi¶ §inh V¨n QuÕ; Trong luËn v¨n th¹c sü vÒ ®Ò tµi: “Ph©n biÖt c¸c lo¹i ngêi tham gia tè tông trong TTHS ViÖt Nam”cña t¸c gi¶ NguyÔn ThÞ Phong - §¹i häc LuËt Hµ Néi... Nh-ng nh÷ng bµi viÕt ®ã chØ ®Ò cËp ®Õn mét sè vÊn ®Ò nhÊt ®Þnh liªn quan ®Õn chÕ ®Þnh ng-êi bÞ h¹i vµ cßn kh¸ nhiÒu ý kiÕn tr¸i ng-îc nhau xung quanh ý kiÕn, quan ®iÓm kh¸i niÖm, c¸c quyÒn vµ nghÜa vô vÒ ng-êi bÞ h¹i vµ ®¹i diÖn hîp ph¸p cña ng-êi bÞ h¹i. Nh- vËy, cã thÓ nãi r»ng ch-a cã c«ng tr×nh nµo nghiªn cøu mét c¸ch toµn diÖn vµ s©u s¾c vÒ ng-êi bÞ h¹i trong TTHS víi quy m« lµ mét ®Ò tµi ®éc lËp, chuyªn biÖt vÒ vÊn ®Ò nµy. V× vËy, viÖc tiÕp tôc nghiªn cøu vÒ ng-êi bÞ h¹i trong LuËt TTHS ViÖt Nam lµ cÇn thiÕt. 3. Môc ®Ých, yªu cÇu, nhiÖm vô, ®èi t-îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu cña luËn v¨n - Môc ®Ých, yªu cÇu: Lµm râ mét c¸ch c¬ b¶n vµ toµn diÖn nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ ng-êi bÞ h¹i trong TTHS. Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt TTHS n-íc ta vÒ ng-êi bÞ h¹i cã so s¸nh víi quy ®Þnh cña luËt TTHS mét sè n-íc trªn thÕ giíi vÒ vÊn ®Ò nµy, ®¸nh gi¸ thùc tiÔn ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan THTT h×nh sù ë ViÖt Nam liªn quan ®Õn ng-êi bÞ h¹i, t×m ra nh÷ng ®iÓm cßn tån t¹i, bÊt cËp tõ ®ã b-íc ®Çu ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p gãp phÇn hoµn thiÖn vÒ mÆt lËp ph¸p cã liªn quan ®Õn ng-êi bÞ h¹i vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ¸p dông nã trong thùc tiÔn, tõ ®ãng gãp phÇn n©ng cao chÊt l-îng gi¶i quyÕt vô ¸n h×nh sù. - NhiÖm vô: §Ó ®¹t ®-îc môc ®Ých trªn, trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu luËn v¨n cÇn gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò sau:  Nghiªn cøu lµm râ nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ ng-êi bÞ h¹i trong TTHS;  Nghiªn cøu vµ so s¸nh nh÷ng quy ®Þnh cña luËt TTHS ViÖt Nam vµ luËt TTHS cña mét sè n-íc trªn thÕ giíi vÒ ng-êi bÞ h¹i;  §¸nh gi¸ thùc tiÔn ho¹t ®éng cña c¸c CQTHTT h×nh sù ë ViÖt Nam liªn quan ®Õn ng-êi bÞ h¹i;  §-a ra nh÷ng gi¶i ph¸p hoµn thiÖn quy ®Þnh cña luËt TTHS ViÖt Nam vÒ ng-êi bÞ h¹i vµ gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ thùc tiÔn ¸p dông nh÷ng quy ®Þnh ®ã cña c¸c CQTHTT h×nh sù ë ViÖt Nam. - §èi t-îng: LuËn v¨n nghiªn cøu mét sè vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ ng-êi bÞ h¹i trong TTHS. Nghiªn cøu, so s¸nh nh÷ng quy ®Þnh cña luËt TTHS ViÖt Nam vµ luËt TTHS mét sè n-íc trªn thÕ giíi vÒ ng-êi bÞ h¹i. §¸nh gi¸ thùc tr¹ng ho¹t ®éng vµ nh÷ng v-íng m¾c cña c¸c c¬ quan THTT h×nh sù ë ViÖt Nam liªn quan ®Õn ng-êi bÞ h¹i. - Ph¹m vi: LuËn v¨n nghiªn cøu vÒ ng-êi bÞ h¹i trong TTHS mét c¸ch tæng thÓ trong ph¹m vi chung cña tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n tè tông: ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö vô ¸n h×nh sù ë ViÖt Nam, chñ yÕu tËp trung trong ph¹m vi khoa häc vµ thùc tiÔn luËt TTHS. Ngoµi ra ë chõng mùc nhÊt ®Þnh cã liªn quan ®Õn khoa häc luËt h×nh sù, téi ph¹m häc. Nghiªn cøu quy ®Þnh cña BLTTHS ViÖt Nam, BLTTHS Liªn bang Nga, BLTTHS Céng hoµ nh©n d©n Trung Hoa, BLTTHS Céng hoµ Ph¸p, BLTTHS Céng hoµ §øc vÒ ng-êi bÞ h¹i. §¸nh gi¸ thùc tr¹ng ho¹t ®éng vµ v-íng m¾c cña c¸c C¬ quan THTT h×nh sù ViÖt Nam liªn quan ®Õn ng-êi bÞ h¹i trong kho¶ng thêi gian 5 n¨m trë l¹i ®©y. 4. C¬ së lý luËn, thùc tiÔn vµ ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu cña luËn v¨n - C¬ së lý luËn cña luËn v¨n lµ quan ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c - Lª Nin, quan ®iÓm cña §¶ng vµ Nhµ n-íc ta vÒ ®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m nãi chung vµ vÒ gi¶i quyÕt vô ¸n h×nh sù nãi riªng, nh÷ng thµnh tùu cña c¸c khoa häc: triÕt häc, luËt h×nh sù, luËt TTHS, l«gic häc, téi ph¹m häc, ®iÒu tra h×nh sù vµ c¸c häc thuyÕt chÝnh trÞ ph¸p lý. - C¬ së sù thùc tiÔn cña luËn v¨n dùa trªn c¬ së nghiªn cøu luËt TTHS thùc ®Þnh vµ ho¹t ®éng gi¶i quyÕt vô ¸n h×nh sù cña c¸c c¬ quan THTT còng nh- c¸c v¨n b¶n h-íng dÉn vÒ ho¹t ®éng TTHS khi gi¶i quyÕt vô ¸n. - Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu: Dùa trªn c¬ së ph-¬ng ph¸p luËn cña chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng vµ chñ nghÜa duy vËt lÞch sö. KÕt hîp víi mét sè ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu cô thÓ nh- ph-¬ng ph¸p: hÖ thèng, l«gic, ph©n tÝch, tæng hîp, so s¸nh, kh¶o s¸t thùc tÕ ®Ó chän läc tri thøc khoa häc, kinh nghiÖm thùc tiÔn liªn quan ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò ng-êi bÞ h¹i trong TTHS, tõ ®ã lµm s¸ng tá néi dung cña luËn v¨n. 5. Nh÷ng ®ãng gãp míi vÒ khoa häc cña luËn v¨n - Bæ sung vµ hoµn thiÖn thªm nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ ng-êi bÞ h¹i trong TTHS. - Ph¸t hiÖn nh÷ng ®iÓm cßn bÊt cËp trong luËt TTHS ViÖt Nam vÒ ng-êi bÞ h¹i. Nh÷ng thiÕu sãt, h¹n chÕ trong ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan THTT h×nh sù ViÖt Nam liªn quan ®Õn ng-êi bÞ h¹i, t×m ra nh÷ng nguyªn nh©n cña nh÷ng thiÕu sãt, h¹n chÕ ®ã. §Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p hoµn thiÖn nh÷ng quy ®Þnh cña luËt TTHS ViÖt Nam vÒ ng-êi bÞ h¹i vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ¸p dông nh÷ng quy ®Þnh cña luËt TTHS vÒ ng-êi bÞ h¹i. 6. ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn cña LuËn v¨n. - VÒ mÆt lý luËn: Néi dung vµ kÕt qu¶ nghiªn cøu cña LuËn v¨n cã thÓ ®-îc khai th¸c sö dông trong c«ng t¸c nghiªn cøu lý luËn cña c¸c CQTHTT h×nh sù vµ cã thÓ lµm tµi liÖu tham kh¶o trong x©y dùng, söa ®æi BLTTHS vµ mét sè v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c cã liªn quan ®Õn ng-êi bÞ h¹i ®Ó hoµn thiÖn h¬n. - VÒ mÆt thùc tiÔn: C¸c CQTHTT cã thÓ khai th¸c vËn dông nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu cña LuËn v¨n ®Ó n©ng cao chÊt l-îng, hiÖu qu¶ tham gia TTHS cña ng-êi bÞ h¹i trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt vô ¸n h×nh sù. 7. Bè côc cña LuËn v¨n Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn, môc lôc vµ danh môc tµi liÖu tham kh¶o, LuËn v¨n gåm 3 ch-¬ng víi 8 môc. References [1] Ban chÊp hµnh Trung -¬ng §¶ng CSVN, Bé chÝnh trÞ (2002), NghÞ quyÕt sè 08/NQ - TW vÒ mét sè nhiÖm vô träng t©m c«ng t¸c t- ph¸p trong thêi gian tíi. [2] Ban chÊp hµnh Trung -¬ng §CSVN, Bé chÝnh trÞ (2005), NghÞ quyÕt sè 48-NQ/TW ngµy 24/5 cña Bé ChÝnh trÞ vÒ chiÕn l-îc x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010, ®Þnh h-íng ®Õn n¨m 2020, Hµ Néi. [3] §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2005), NghÞ quyÕt sè 49-NQ/TW ngµy 2/6 cña Bé ChÝnh trÞ vÒ chiÕn l-îc c¶i c¸ch t- ph¸p ®Õn n¨m 2020, Hµ Néi. [4] Bé t- ph¸p, T¹p chÝ d©n chñ vµ ph¸p luËt (1998), sè chuyªn ®Ò vÒ LuËt h×nh sù cña mét sè n-íc trªn thÕ giíi. [5] §HQG Hµ Néi, khoa luËt (2001), Gi¸o tr×nh LuËt TTHS ViÖt Nam, NXB §¹i häc Quèc Gia, Hµ Néi. [6] §uma Quèc gia Liªn bang Nga (2001), BLTTHS Liªn bang Nga, phô tr-¬ng th«ng tin khoa häc ph¸p lý, VKSND Tèi cao, Hµ Néi 2002. [7] NghÞ viÖn Ph¸p (1957), BLTTHS cña n-íc Céng hoµ Ph¸p, Nxb ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi, 1998. [8] Quèc héi n-íc CHND Trung Hoa (1979), BLTTHS cña n-íc CHND Trung Hoa, Nxb ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi, 1994. [9] Quèc héi n-íc CHXHCN ViÖt Nam (1985), BLHS cña n-íc CHXHCN ViÖt Nam n¨m 1985, Nxb ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi, 1997. [10] Quèc héi n-íc CHXHCN ViÖt Nam (1988), BLTTHS cña n-íc CHXHCN ViÖt Nam n¨m 1988, Nxb ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi, 2000.