Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Phát triển cây cao su huyện Sa Thầy, tỉnh KomTum

Chia sẻ: Vdfv Vdfv | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Thêm vào BST

Báo xấu

83
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn trình bày các nội dung chính như: lý luận về phát triển cây cao su, thực trạng phát triển cây cao su huyện Sa Thầy, tỉnh KomTum, giải pháp phát triển cây cao su huyện Sa Thầy, tỉnh KomTum.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Phát triển cây cao su huyện Sa Thầy, tỉnh KomTum

1 1 Công trình ñư c hoàn thành t i B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Đ I H C ĐÀ N NG Đ I H C ĐÀ N NG Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. Ninh Th Thu Thu PHAN ĐÌNH M NH Ph n bi n 1: PGS.TS. Bùi Quang Bình PHÁT TRI N CÂY CAO SU HUY N SA TH Y, T NH KON TUM Ph n bi n 2: TS. Nguy n Duy Th c Chuyên ngành: Kinh t phát tri n Mã s : 60.31.05 Lu n văn ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p Th c sĩ Kinh t h p t i Đà N ng vào ngày 27 tháng 11 năm 2011 TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ KINH T Có th tìm hi u lu n văn t i : Đà N ng - Năm 2011 - Trung tâm Thông tin - H c li u, Đ i h c Đà N ng - Thư vi n trư ng Đ i h c Kinh t , Đ i h c Đà N ng
1 2 M Đ U l nhi u h n ch nh t ñ nh làm nh hư ng ñ n vi c phát tri n cây cao su ti u ñi n không ñ t hi u qu kinh t cao nh t như mong mu n. 1. TÍNH C P THI T C A Đ TÀI Xu t phát t tình hình th c t ñó, tôi quy t ñ nh ch n ñ tài: Cây cao su có tên g c là cây Hêvê (Hévéa) m c d c theo sông “Phát tri n cây cao su huy n Sa Th y, t nh Kon Tum”. Amazone Nam M và các vùng k c n. Vào cu i năm 1840, h t 2. T NG QUAN NGHIÊN C U cao su ñư c l y lưu v c sông Amazone ñem sang nư c Anh ươm Đ tài ch y u nghiên c u v th c tr ng phát tri n s n xu t cây gi ng r i tr ng các nư c Nam Á. Cây cao su ñư c du nh p vào cao su trên ñ a bàn huy n Sa Th y, t nh Kon Tum ñ tìm ra các gi i nư c ta năm 1897, tr i qua hơn 100 năm Vi t Nam cây cao su ñã pháp phát tri n s n xu t c a huy n trong th i gian t i. Đ tài d a trên tr thành cây công nghi p có giá tr kinh t cao, kh năng thích ng cơ s các công trình ñã nghiên c u và các bài vi t liên quan: r ng, tính ch ng ch u v i ñi u ki n b t l i cao và là cây b o v môi - Phân tích ngành hàng cao su trên ñ a bàn t nh Kon Tum c a trư ng nên ñư c nhi u nư c có ñi u ki n kinh t - xã h i thích h p tác gi Nguy n Quang Hoà, lu n văn th c s kinh t nông nghi p, quan tâm phát tri n v i quy mô di n tích l n. S n ph m chính c a Đ i h c Nông nghi p I, Hà N i. cây cao su là m cao su ñư c dùng làm nguyên li u ñ u vào quan - Tr n An Phong, Tr n Văn Doãn, Nguy n Văn Chính, tr ng trong nhi u ngành công nghi p, ñ c bi t là ngành giao thông Nguy n Võ Linh (1997), T ng quan phát tri n ngành cao su Vi t v n t i. Bên c nh ñó, s n ph m ph c a cây cao su như h t cao su Nam th i kỳ 1996 - 2005, Hà N i. cho tinh d u quý, g cao su làm nguyên li u gi y, làm hàng m c - Báo cáo phân tích tri n v ng ngành cao su t nhiên c a tác ph c v nhu c u tiêu dùng và xu t kh u ..., cây cao su còn có v trí gi Nguy n Ti n Đ t trên trang web www.smes.vn ñăng ngày quan tr ng trong vi c b o v ñ t và cân b ng sinh thái. 7/4/2011. Sa Th y là m t huy n biên gi i n m phía Tây c a t nh Kon - Nguy n M nh H i (2005), Báo cáo cao su năm 2005, B Tum có l i th v ñi u ki n t nhiên, ñ t ñai màu m , m t nư c ñ Nông nghi p và Phát tri n nông thôn, Hà N i. phát tri n s n xu t nông nghi p ña d ng và phong phú, có ti m năng - D án ña d ng hoá nông nghi p, B Nông nghi p và PTNT qu ñ t to l n cho phép phát tri n m nh cây cao su. Trong nh ng (2004), Hư ng d n v phát tri n cao su ti u ñi n trong D án ña năm qua, theo ñ nh hư ng phát tri n kinh t c a t nh, di n tích tr ng d ng hoá nông nghi p, Hà N i. cây cao su trên ñ a bàn huy n ñã phát tri n nhanh chóng, góp ph n - T p chí khoa h c Đ i h c Hu s 26A, 2010 v phát tri n cây không nh ñ n vi c c i thi n ñ i s ng c a ngư i dân cũng như thay cao su Th a thiên Hu c a tác gi Phùng Th H ng Hà. ñ i di n m o nơi ñây. Phát tri n cây cao su trên ñ a bàn huy n bư c 3. M C TIÊU NGHIÊN C U ñ u ñã ñ t ñư c nh ng th ng l i quan tr ng, bên c nh ñó v n còn b c - H th ng hóa nh ng v n ñ lý lu n v phát tri n s n xu t cây cao su.
3 4 - Phân tích, ñánh giá th c tr ng cũng như k t qu , hi u qu s n 6. Ý NGHĨA KHOA H C VÀ TH C TI N C A Đ TÀI xu t và tiêu th cao su trên ñ a bàn huy n Sa Th y, t nh Kon Tum. - H th ng hoá ñư c nh ng v n ñ lý lu n và th c ti n v phát - Đ xu t m t s gi i pháp nh m phát tri n s n xu t cao su trên tri n s n xu t cây cao su, các nhân t tác ñ ng ñ n phát tri n s n xu t ñ a bàn huy n Sa Th y trong th i gian t i. cây cao su, kinh nghi m c a m t s ñ a phương v tr ng cây cao su 4. Đ I TƯ NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U và nh ng bài h c b ích có th rút ra cho huy n Sa Th y. 4.1. Đ i tư ng nghiên c u - Đánh giá th c tr ng phát tri n s n xu t cây cao su huy n Sa Lu n văn ch t p trung nghiên c u nh ng v n ñ kinh t và Th y trong nh ng năm v a qua, ch ra ñư c nh ng thành qu cũng qu n lý v s n xu t cao su ti u ñi n c a các h nông dân trên ñ a bàn như cũng như nh ng m t còn h n ch , y u kém c a huy n trong vi c huy n Sa Th y. phát tri n s n xu t cây cao su và các nguyên nhân sâu xa d n ñ n tình 4.2. Ph m vi nghiên c u hình ñó. - V m t không gian: Huy n Sa Th y, T nh Kon Tum. - Đ ra các quan ñi m, phương hư ng và gi i pháp có cơ s - Th i gian nghiên c u: Đánh giá th c tr ng phát tri n s n xu t khoa h c và có tính kh thi nh m phát tri n s n xu t b n v ng cây cây cao su ch y u t p trung vào giai ño n 2000- 2010, ñ nh hư ng cao su huy n Sa Th y. ñ n năm 2015. 7. C U TRÚC C A LU N VĂN 5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U Ngoài ph n m ñ u, k t lu n, danh m c các tài li u tham kh o, - Phương pháp duy v t bi n ch ng ñ xem xét các hi n tư ng n i dung c a lu n văn ñư c chia làm ba chương: trong m i quan h tác ñ ng qua l i l n nhau. Chương 1: Cơ s lý lu n v phát tri n cây cao su. - Phương pháp phân t th ng kê ñ ñánh giá m c ñ nh Chương 2: Th c tr ng phát tri n s n xu t cây cao su trên ñ a hư ng c a các nhân t ñ n k t qu và hi u qu s n xu t, kinh doanh bàn huy n Sa Th y, t nh Kon Tum. cây cao su. Chương 3: Gi i pháp phát tri n s n xu t cao su huy n Sa - Phương pháp ñi u tra th ng kê nh m thu th p s li u có liên Th y trong th i gian t i. quan ñ n ñ tài. S li u th c p ñư c thu th p t chính quy n và các ban ngành ñ a phương. CHƯƠNG 1 - Phương pháp quy ñ i t t c các kho n ñ u tư c a các năm v CƠ S LÝ LU N V PHÁT TRI N CÂY CAO SU hi n giá t i th i ñi m hi n t i ñ xem xét năm hoàn v n ñ u tư c a 1.1. Đ C ĐI M, VAI TRÒ C A CÂY CAO SU TRONG PHÁT nông h . TRI N KINH T – XÃ H I 1.1.1. Đ c ñi m c a cây cao su 1.1.1.1. Đ c ñi m sinh h c
5 6 Trong s n xu t ngư i ta tr ng cây cao su v i m t ñ t 400- th p… Vì th , ngoài vi c t n d ng nh ng di n tích ñ t c n c i, quá 571 cây/ ha, chia làm 2 th i kỳ ñó là th i kỳ ki n thi t cơ b n thông trình tr ng, chăm sóc, khai thác ñ i v i cây cao su là m t quá trình thư ng là 7 năm và th i kỳ kinh doanh b t ñ u t năm th 8 tr ñi. ñem ñ n nhi u l i ích cho ngư i dân s ng trong vùng tr ng, ñó là 1.1.1.2. Đ c tính c a m cao su gi i quy t công ăn vi c làm cho ngư i dân t vi c tr ng, chăm sóc, M cao su là m t ch t l ng ph c h p, có thành ph n và tính khai thác, ch bi n các s n ph m t cây cao su. ch t khác bi t nhau tùy theo lo i, có th nói ñó là m t tr ng thái nhũ Vi c phát tri n các nông trư ng cao su, nhà máy ch bi n m tương (th s a tr ng ñ c) c a các h t t cao su trong môi trư ng phân cao su ñã thúc ñ y vi c hình thành hàng lo t các th tr n, th t (trung tán l ng mà chúng ta g i là m cao su nư c. tâm kinh t - xã h i) t i các vùng sâu, vùng xa, vùng ñ i núi khó 1.1.2. Vai trò và giá tr kinh t c a cây cao su khăn qua ñó ñã góp ph n xoá ñói, gi m nghèo, ñi u hoà dân cư trên Cây cao su t khi tr thành hàng hoá, công d ng c a nó ngày ph m vi c nư c, thúc ñ y quá trình ñ nh canh ñ nh cư các dân t c ít càng ñư c m r ng. Hi n nay m cao su tr thành m t trong b n ngư i, t o công ăn vi c làm, nâng cao ñ i s ng v t ch t và tinh th n nguyên li u chính c a ngành công nghi p th gi i, v i vai trò quan cho nhân dân ñ a phương. tr ng hàng ñ u có hơn 50.000 công d ng ñư c ng d ng vô cùng Các r ng cây cao su có kh năng ch ng xói mòn b o v ñ t, r ng rãi trong công nghi p cũng như trong ñ i s ng hàng ngày. vi c tr ng cây cao su góp ph n ph xanh ñ t tr ng ñ i núi tr c, t o Ngoài s n ph m chính là m , ngu n g t vi c ch t b cây cao cân b ng v m t sinh thái, góp ph n t t trong vi c b o v môi trư ng su già c i ñ tr ng m i là m t ngu n thu ñáng k , hàng năm các công t nhiên. ty ch bi n g cao su thu v hàng trăm t ñ ng, t o vi c làm cho 1.2. N I DUNG VÀ TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ PHÁT TRI N S N hàng ngàn lao ñ ng. Ngoài ra, cây cao su còn có vai trò b o v môi XU T CÂY CAO SU trư ng, ph xanh ñ t tr ng ñ i núi tr c, ch ng xói mòn, b o v l p 1.2.1. N i dung phát tri n s n xu t cây cao su ñ t b m t, gi ñ m và c n gió cho vùng sinh thái. D a trên cơ s lý lu n v phát tri n kinh t , chúng ta có th V giá tr thương m i cao su thiên nhiên ñóng vai trò h t s c quan ni m phát tri n cây cao su là s gia tăng v quy mô, s n lư ng quan tr ng trong các ngành công nghi p, ñ c bi t là ngành công và s ti n b v cơ c u cây tr ng, cơ c u ch t lư ng s n ph m và nghi p săm l p xe. Giá cao su xu t kh u bình quân tăng liên t c ñã hi u qu kinh t - xã h i. Như v y, phát tri n cây cao su bao hàm c ñem l i nhi u l i ích thi t th c cho ñ t nư c tăng kim ng ch xu t s bi n ñ i v s lư ng và ch t lư ng. kh u, thu ngo i t . - S phát tri n v m t lư ng trong s n xu t cao su là vi c làm 1.1.3. Ý nghĩa c a vi c phát tri n s n xu t cây cao su gia tăng kh i lư ng s n ph m cao su s n xu t, gia tăng t ng giá tr Cây cao su là m t loài cây d thích nghi, phát tri n trên nh ng s n xu t cao su, gia tăng s n hư ng hàng hóa cao su, m r ng th vùng ñ t khó khăn, nghèo ki t, nh ng vùng r ng t p cho kinh t trư ng tiêu th ... ñi u ñó ñư c th c hi n thông qua s gia tăng các
7 8 y u t ñ u vào như: gia tăng quy mô di n tích cây tr ng (thông qua + L i nhu n = Doanh thu - Chi phí khai hoang, ph c hóa) + Giá tr hi n t i c a kho n ñ u tư (PV) - S phát tri n s n xu t cao su v m t ch t là nâng cao hi u PV= ∑ Ai * (1+ r)-n qu c a ho t ñ ng s n xu t cao su và gia tăng s ñóng góp s n xu t Trong ñó: cao su cho kinh t xã h i c a ñ a phương. Ai: Doanh thu năm th i 1.2.2. Các ch tiêu ñánh giá phát tri n s n xu t cao su r: Lãi su t chi t kh u, ñư c xác ñ nh 1.2.2.1. Nhóm ch tiêu ñánh giá v m t lư ng b ng lãi su t cho vay c a ngân hàng theo d án là 10,2%/năm. - S gia tăng v di n tích. i: Năm th i - S gia tăng v s n lư ng, s n lư ng cao su hàng hóa. n: S năm c a chu kỳ s n xu t - S gia tăng v t ng giá tr s n xu t. Trong lu n văn này chúng tôi quy ñ i t t c các kho n ñ u tư 1.2.2.2. Nhóm ch tiêu ph n ánh k t qu và HQKT cây cao c a 11 năm v hi n giá t i th i ñi m năm 2010. su + T su t sinh l i v n ñ u tư: Trong s n xu t cao su, thư ng s d ng các ch tiêu sau ñ ñánh Hi n giá thu n (NPV): NPV = PV - TC giá hi u qu : Ch s sinh l i (B/C) = thu nh p/chi phí + S n lư ng cây cao su. 1.2.2.3. Nhóm ch tiêu ph n ánh ñóng góp c a cây cao su + Năng su t cây tr ng (năng su t ñ t, năng su t lao ñ ng). vào phát tri n kinh t -xã h i c a ñ a phương + Giá tr s n xu t (GO)/ ñơn v di n tích. - Góp ph n chuy n d ch cơ c u cây tr ng. + Giá tr s n xu t /chi phí trung gian (GO/IC). - Tăng s lao ñ ng có vi c làm. + Giá tr gia tăng (VA)/ ñơn v di n tích. - Tăng thu nh p c a ngư i tr ng cao su. + Giá tr gia tăng/ chi phí trung gian (IC). - Gi m t l ñói nghèo.... + T su t l i nhu n/ chi phí. 1.3. NH NG NHÂN T NH HƯ NG Đ N S N XU T CÂY + Thu nh p/ ñơn v di n tích (v n). CAO SU Trong ñó các ch tiêu ñư c tính như sau: 1.3.1. Nhóm y u t v ñi u ki n t nhiên + T ng Giá tr s n xu t (GO): Các y u t v ñi u ki n t nhiên bao g m: Đ t ñai; Đ d c; Đ GO = P x Q Trong ñó: P: giá bán/kg m cao su sâu t ng ñ t; Khí h u nhi t ñ ; Lư ng mưa và ñ m; Gió; Gi chi u Q: s n lư ng m cao su sáng, sương mù; Kh năng ch u h n và y u t Kh năng ch u úng. + T ng chi phí s n xu t (TC) = IC + KH + Công lao ñ ng 1.3.2. Nhóm y u t v ñi u ki n kinh t - xã h i gia ñình Y u t v kinh t - xã h i g m: Tăng trư ng kinh t ; Lao ñ ng
9 10 và Cơ s h t ng. 2.2. TH C TR NG PHÁT TRI N S N XU T CÂY CAO SU 1.3.3. Các chính sách c a Nhà nư c v phát tri n cây TRÊN Đ A BÀN HUY N SA TH Y cao su 2.2.1. Di n tích, s n lư ng, năng su t cao su trên ñ a bàn Các chính sách c a nhà nư c v phát tri n cây cao su bao huy n Sa Th y g m: Chính sách v ñ t ñai; Chính sách v v n; Chính sách v Sau ngày gi i phóng ñ t nư c cây cao su ñư c du nh p và ch bi n và tiêu th s n ph m cao su. tr ng th nghi m l n ñ u tiên huy n Sa Th y vào năm 1975 v i 1.3.4. Y u t th trư ng quy mô và di n tích nh l , phân tán, t l cây s ng ít, năng su t th p. Giá c ; Nhu c u; S c nh tranh; Đi u ki n s n xu t; Đ t ñai; Sau nh ng năm 90 khi Nhà nư c có ch trương cho nhân dân V n và Y u t k thu t. ñư c vay v n t chương trình ph xanh nhanh ñ t tr ng, ñ i núi tr c 1.4. KINH NGHI M S N XU T CÂY CAO SU CÁC Đ A c a Chương trình 327 ñ phát tri n tr ng cao su… khi ñó m i b t ñ u PHƯƠNG có vư n cây cao su nhân dân, v trí cây cao su trên ñ a bàn huy n Sa Các mô hình s n xu t cao su tiêu bi u m t s ñ a phương Th y ñã d n ñư c kh ng ñ nh nên ngư i dân m i b t ñ u chú tr ng như: Mô hình tr ng xen l c v i cao su ti u ñi n huy n Đ c Cơ t nh vào vi c tr ng cao su. Gia Lai; Mô hình tr ng cây cao su ti u ñi n Qu ng Bình; Kinh B ng 2.4: Di n tích cao su c a huy n Sa Th y giai ño n 2001- nghi m các t nh mi n núi phía B c. M t s bài h c kinh nghi m rút 2005 ra. T ng di n tích Cao su qu c Cao su ti u Năm (ha) doanh (ha) ñi n (ha) CHƯƠNG 2 2001 2.068 1.533 535 TH C TR NG PHÁT TRI N S N XU T CÂY CAO SU TRÊN Đ A BÀN HUY N SA TH Y, T NH KON TUM 2002 2.860 2.033 827 2.1. KHÁI QUÁT TÌNH HÌNH PHÁT TRI N S N XU T CÂY 2003 3.352 2.333 1.019 CAO SU VI T NAM VÀ T NH KON TUM 2004 3.789 2.557 1.232 2.1.1. Tình hình s n xu t và tiêu th cao su Vi t Nam 2.1.1.1. Tình hình s n xu t cao su 2005 4.277 2.785 1.492 2.1.1.2. Th trư ng tiêu th Ngu n: UBND huy n Sa Th y 2.1.2. Tình hình phát tri n s n xu t cao su t i t nh Kon Nh ng năm sau nh n th c c a ngư i dân v giá tr cây cao su Tum nên ngày càng ñư c chú tr ng hơn. Chính vì v y mà di n tích cây
11 12 cao su trong nh ng năm qua tăng r t nhanh. Theo s li u th ng kê 2.2.2. K t qu và hi u qu s n xu t cao su c a các h năm 2002 di n tích cây cao su trên ñ a bàn huy n là cây 2.860 ha thì ñi u tra ñ n năm 2005 là 4.277 ha, trong ñó di n tích cao su qu c doanh là 2.2.2.1. Năng l c s n xu t c a các h ñi u tra 2.785,5ha (di n tích kinh doanh 60 ha), cao su ti u ñi n là 1.491,5 ha Chúng tôi ñã ti n hành ñi u tra 75 h gia ñình có di n (di n tích kinh doanh 83 ha). tích cao su ñã ñưa vào khai thác trên ñia bàn huy n Sa Th y, T c ñ phát tri n bình quân di n tích cao su trên ñ a bàn qua 5 t nh Kon Tum. năm t 2001- 2005 kho ng 20%, tăng 2.209 ha, t p trung các xã: T ng di n tích tr ng cao su c a các h ñi u tra là 117 ha, kho ng Mô Rai, Sa Sơn, Sa Nhơn, R i Kơi… m t n a các vư n cây ñã bư c vào th i kỳ kinh doanh và ñã cho s n Di n tích cao su c a các nông trư ng qu c doanh chi m t l ph m, ph n còn l i ñang ñư c ñ u tư chăm sóc và tr ng m i, bình quân khá cao, chi m 65% di n tích cao su toàn huy n. Di n tích cây cao su m i h là 1,56 ha. ti u ñi n chi m 35%, phân b các xã có ngư i Kinh sinh s ng, ch 2.2.2.2. Chi phí s n xu t c a các h ñi u tra y u là các trang tr i tr ng cây lâu năm, m t s xã có di n tích cao su * Chi phí ñ u tư cho 1ha cao su th i kỳ ki n thi t cơ b n ti u ñi n l n như: Sa Nhơn 868,5 ha, Sa Sơn 353,5 ha, Ya Ly 103 Theo s li u ñi u tra, t ng chi phí c a năm tr ng m i 1ha cao ha…. su tính c công lao ñ ng gia ñình (ñào h , tr ng, chăm sóc) là 6.479,4 Trong giai ño n 2006-2010 m t s h tr nên giàu có nh cao nghìn ñ ng trong ñó chi phí phân bón là 1.288,5 nghìn ñ ng (chi m su. Chính vì v y di n tích cao su ti u ñi n trong giai ño n này tăng 19,88%), chi phí gi ng và chi phí nhân công cũng chi m t tr ng l n. lên ñáng k v i 5.169 ha năm 2006 tăng lên 14.990 ha vào năm 2010. * Chi phí 1 ha cao su th i kỳ kinh doanh * Năng su t các vư n cây: Sau 07 năm ñ u tư chăm sóc, ñ n năm th 08 các h m i thu Năng su t vư n cây cao su kinh doanh c a các lâm trư ng trên bói v ñ u tiên, t ñây vư n cây bư c vào th i kỳ kinh doanh. ñ a bàn kho ng 1,2 t n m khô/ha/năm, năng su t vư n cây cao su T ng chi phí th i kỳ kinh doanh bao g m: chi phí nhân công, nhân dân kho ng 1,5-1,8 t n/ha/năm. chi phí phân bón hóa ch t, chi phí d ng c s n xu t và chi phí tài * Tình hình tiêu th m : chính (tr lãi ti n vay). Chi phí bình quân th i kỳ này là 2,8 tri u Cao su ti u ñi n ch y u bán cho các nhà máy ch bi n tư ñ ng/ha. nhân, các tư thương mua s n ph m m ñánh ñông, m t p, ñ chuy n 2.2.2.3. K t qu và hi u qu s n xu t cao su hàng hóa ñi tiêu th các t nh. Các doanh nghi p nhà nư c ñóng trên ñ a bàn * K t qu s n xu t cao su hàng hóa c a các h ñi u tra t nh Kon Tum mua m cao su c a nhân dân ñ ch bi n s lư ng r t Qua s li u ñi u tra thì th y bình quân 1ha cao su vào th i kỳ h n ch . kinh doanh có t ng giá tr s n xu t năm th nh t là 24,3 tri u ñ ng; năm th hai 39,6 tri u ñ ng; năm th ba 56 tri u ñ ng và ñ t 91,8
13 14 tri u ñ ng vào năm th 4, tăng 64% so v i năm th ba. Nguyên nhân Quy ñ i các kho n ñ u tư (TC), kho n thu (GO) trong quá kh c a hi n tu ng này là giá cao su m nư c qua các năm ñ u tăng cao, v giá tr t i cùng m t th i ñi m vào năm th 4 c a th i kỳ kinh cá bi t có năm ñ t m c k l c. doanh (năm 2010) v i lãi su t chi t kh u (lãi su t cho vay m i h ) là * Hi u qu s n xu t cao su hàng hóa c a các h ñi u tra 0,85%/tháng hay 10,2%/năm v i th i h n vay là 07 năm (theo ngân B ng 2.12: K t qu s n xu t cao su hàng hóa c a các h ñi u tra hàng NN&PTNT). V i cách tính như trên thì ñ n năm th 9 doanh thu tích lũy là 30,5 tri u ñ ng, trong khi ñó tích lũy chi phí là 20,6 N4/N3 tri u ñ ng. Như v y, t i th i ñi m này doanh thu ñã bù ñ p ñư c chi Ch tiêu ĐVT Năm 1 Năm 2 Năm 3 Năm 4 +/- % phí cho c chu kỳ ñ u tư, do ñó năm th 9 là năm thu h i v n ñ u tư c a nông h . Di n tích BQ h H /ha 1,56 1,56 1,56 1,56 - - B ng 2.14: Ch tiêu ñánh giá hi u qu tr ng cây cao su Năng su t T /ha 27 36 40 54 14 35 Ch tiêu ĐVT S lư ng S n lư ng T /h 42,12 56,16 62,4 84,24 21,84 35 - Th i kỳ KTCB Năm 7 Giá m 1.000 ñ/t 900 1.100 1.400 1.700 300 21,4 - Đ u tư KTCB bq/ha 1.000 ñ 19.784,6 - Th i gian hoàn v n Năm 9 1.000 ñ/ha 24.300 39.600 56.000 91.800 35.800 64 Giá tr SXBQ - NPV năm th 9 1.000 ñ 9.852 1.000 ñ/h 37.908 61.776 87.360 143.208 55.848 64 Ngu n: S li u ñi u tra năm 2010 Ngu n: S li u ñi u tra năm 2010 2.2.3. Đóng góp c a cây cao su vào phát tri n kinh t - xã Bình quân 1ha cao su thu ho ch năm thư nh t ñư c 24,3 tri u h i c a huy n Sa Th y ñ ng trong khi ñó chi phí trung bình cho 1ha năm c o m th nh t Góp ph n chuy n d ch cơ c u cây cao su theo hư ng kinh t 3,9 tri u ñ ng, trung bình 1 ñ ng chi phí b ra t o ñư c 6,23 ñ ng giá hàng hoá, hình thành các vùng s n xu t t p trung chuyên môn hoá tr s n xu t. Như v y, ñây là năm hoàn v n ho t ñ ng, là năm ñ u s n xu t cây cao su, chuy n d ch cơ c u cây cao su phù h p v i yêu tiên c a th i kỳ kinh doanh nên các h b t ñ u m nh d ng ñ u tư v c u và ñòi h i c a th trư ng. phân bón cho cây tr ng ñ chu n b cho vi c m mi ng c o. Hàng năm gi i quy t vi c làm cho hơn 5.000 lao ñ ng, góp Vào năm th 2 c a th i kỳ kinh doanh, bình quân 1ha cao su ph n nâng cao thu nh p c a ngư i dân. Đ i v i ñ ng bào nghèo vi c thu ñư c 39,6 tri u ñ ng tăng 63% so v i năm th nh t. Đây là m c s n xu t cây cao su là cây xoá ñói gi m nghèo trên ñ a bàn huy n. tăng kh quan ñúng v i ñ c tính c a cây cao su năm sau cao hơn năm 2.3. CÁC NHÂN T NH HƯ NG Đ N PHÁT TRI N S N trư c trong giai ño n ñ u khai thác. XU T CAO SU C A HUY N SA TH Y
15 16 2.3.1. Đi u ki n t nhiên chi m 37,4%, Công nghi p xây d ng chi m 32,3%, Thương m i d ch Sa Th y có t ng di n tích t nhiên là 2.415,35 km2, chi m g n v chi m 30,3%. 25% so v i t ng di n tích t nhiên c a t nh Kon Tum, toàn huy n có 2.3.2.2. Dân s , lao ñ ng, vi c làm 10 xã, 1 th tr n. Dân s trung bình c a huy n Sa Th y là 41.654 ngư i, chi m Huy n Sa Th y là huy n mi n núi, n m c c Nam t nh Kon 9,62% so v i dân s toàn t nh Kon Tum; trong ñó nam 22.315 ngư i Tum, ñư c thành l p theo quy t ñ nh s 254-CP c a H i ñ ng Chính chi m 53,6%, n 19.339 ngư i chi m 46,4%, ñ ng bào dân t c thi u ph ngày 10 tháng 10 năm 1978 trên cơ s tách ra t huy n Đ k Tô. s chi m trên 56%. Sa Th y có nhi u d án th y ñi n l n n m ven con sông Sê San như T l lao ñ ng trong ñ tu i/ t ng dân s cũng tăng t 48,2% th y ñi n Sê San III, th y ñi n Ya Ly, th y ñi n Pleikrong ... Đây là năm 2000 lên 55,3%/năm. Đây là ngu n lao ñ ng d i dào ñ m b o huy n có m t ñ dân s th p nh t Vi t Nam. cho ngu n lao ñ ng c a huy n. T ng s lao ñ ng ñang làm vi c trong - Phía B c giáp huy n Ng c H i; ngành kinh t tăng ñ u theo hàng năm. - Phía Đông B c giáp huy n Đ k Tô, phía Đông (t B c xu ng 2.3.2.3. Cơ s h t ng Nam) l n lư t giáp huy n Đ k Hà và thành ph Kon Tum; Huy n Sa Th y có qu c l 14C ñi qua v i chi u dài 86 Km, - Phía Nam huy n giáp v i t nh Gia Lai, ranh gi i là thư ng t nh l 675 qua th tr n Sa Th y dài kho ng 60 Km, t nh l 674 ñi qua ngu n sông Sê San; ñ a bàn huy n và m ng lư i huy n l , ñư ng liên thôn, liên xã. - Phía Tây c a huy n Sa Th y là biên gi i Vi t Nam - Hi n t i toàn huy n có 25 công trình thu l i v a, 13 công Campuchia. trình ti u thu nông và m t s ñ p ñư c xây d ng r i rác các xã). Trên ñ a bàn huy n Sa Th y có qu c l 14C, t nh l 674 và T ng di n tích thi t k là 616 ha ru ng 2 v . t nh l 675, t kho ng 60 km cách t nh l 675 là ñ n th tr n Sa Th y. Đã có lư i ñi n 22KV ñư c l y t tr m Bi n áp 110KV t i 2.3.2. Đi u ki n kinh t - xã h i Thành ph Kon Tum. H th ng ñi n này ñư c h th 5 tr m bi n áp 2.3.2.1. Tăng trư ng và chuy n d ch cơ c u kinh t trung gian. Hi n t i Sa Bình; th tr n Ya li, Ya Xiêr ñã có ñi n lư i T c ñ tăng trư ng năm 2010 ñ t kho ng 16,67%, trong ñó: qu c gia. Nông - lâm - th y s n tăng 30% so v i năm 2009; Công nghi p xây Toàn huy n hi n có 04 ch , ch y u mua bán ph c v tiêu d ng tăng 20,48%; Thương m i d ch v tăng 0,57%. Thu nh p bình dùng sinh ho t h ng ngày và hàng nông s n, trong ñó có m t s ch quân ñ u ngư i tăng t 7,19 tri u ñ ng năm 2009 lên 7,95 tri u ñ ng có vai trò trung gian thu gom hàng ñ ñưa ra th trưòng bên ngoài năm 2010. Trong nh ng năm g n ñây có s chuy n d ch cơ c u kinh như ch Trung tâm huy n, R Kơi, Ya Xi , Sa Bình. t rõ r t, năm 2010 cơ c u kinh t các ngành Nông - lâm nghi p V tiêu th s n ph m, ngư i dân ph i t tìm th trư ng ngoài ñ a bàn (bán s n ph m nông nghi p t i các ch ñ u m i thành ph ).
17 18 2.3.2.4. Văn hóa, giáo d c, y t m i 5 tri u ha r ng, trong ñó cây cao su là m t trong nh ng cây ñư c Toàn huy n có 41 trư ng h c, trong ñó 12 trư ng m m non, 15 l a ch n ñ th c hi n d án. trư ng ti u h c, 12 trư ng trung h c cơ s , 01 trư ng ph thông dân 2.3.4. Th trư ng ñ u vào và ñ u ra cho s n xu t cao su t c n i trú và 01 trư ng ph thông trung h c. T t c các xã, th tr n 2.3.4.1. Th trư ng các y u t ñ u vào ñ u có trư ng m m non, trư ng ti u h c, trư ng trung h c cơ s . Các y u t ñ u vào như gi ng, v t tư phân bón ... thư ng Đ i ngũ giáo viên các ngành h c, b c h c không ng ng b xuyên bi n ñ ng làm chi phí ñ u tư c a nông h bi n ñ ng theo, năm sung. Đ n nay trên toàn huy n có g n 700 cán b , công ch c, giáo sau thư ng cao hơn năm trư c. M t khác, khi giá phân bón quá cao viên, t l ñ t chu n, trên chu n trên 95%. làm m c ñ ñ u tư cho cây cao su thư ng ít ñi s nh hư ng ñ n tình Cùng v i s phát tri n c a ñ a phương ngành y t c a huy n Sa hình sinh trư ng, phát tri n cũng như kh năng cho m sau này c a Th y cũng t ng bư c c ng c và phát tri n, như: cơ s h t ng ñư c cây cao su. nâng c p, trang thi t b thi t y u ñ y ñ , h th ng y t ñư c cũng c 2.3.4.2. Th trư ng tiêu th s n ph m và phát tri n v i ñ i ngũ y, bác sĩ trên 50 ngư i. * Kênh tiêu th cao su c a các h nông dân ñi theo ba hư ng 2.3.3. Các chính sách phát tri n cao su ti u ñi n chính sau: Trong nh ng năm qua, ñư c s quan tâm c a Đ ng và Nhà + Hư ng th 1: H tr ng cao su-Thương lái-Xu t kh u nư c nên các lo i hình s n xu t kinh doanh trong nông nghi p nông + Hư ng th 2: H tr ng cao su-Thương lái-Cơ s ch bi n- thôn nư c ta nói chung và huy n Sa Th y nói riêng ñã có nh ng bư c Xu t kh u ti n ñáng k . C th , t nh ng năm ñ u th p niên 90 c a th k XX + Hư ng th 3: H tr ng cao su-Cơ s ch bi n- Xu t kh u ñ n nay nư c ta ñã có nh ng ch trương, chính sách v phát tri n cao 2.3.5. Đi u ki n s n xu t c a các nông h su ti u ñi n như: Đi u ki n s n xu t bao g m: T ch c s n xu t; Quy mô di n - Ngày 15/02/1992, Ch t ch h i ñ ng B trư ng ñã ra quy t tích ñ t; Năng l c v v n; Trình ñ chuyên môn; M c ñ ñ u tư thâm ñ nh nêu rõ: “Theo phương hư ng, chi n lư c phát tri n kinh t , xã canh; Nhân t lao ñ ng. h i ñ n năm 2000, các c p ñ ng viên cao ñ s c l c, trí tu , ti n b c 2.3.6. Nh ng thu n l i, khó khăn trong phát tri n cây cao c a m i thành ph n kinh t dư i nhi u hình th c và m c ñ khác su trên ñ a bàn huy n Sa Th y nhau tham gia d án ñ ph xanh ñ t tr ng ñ i núi tr c, r ng bãi b i 2.3.6.1. Thu n l i ven bi n và m t nư c”. - Nông dân tham gia D án nh n ñư c s h tr kh n trương - Ngày 29/07/1998, Th tư ng Chính ph ra quy t ñ nh s 666 tích c c v ch trương và chính sách phát tri n cao su ti u ñi n t c p TTg v m c tiêu, nhi m v , chính sách và t ch c th c hi n tr ng t nh, huy n, xã.
19 20 - Đư c s hư ng d n tr c ti p v k thu t tr ng m i và chăm - Ch t lư ng s n ph m là y u t hàng ñ u quy t ñ nh s phát sóc thông qua T Khuy n nông cao su cùng ñ i ngũ Nông Dân Ch tri n, m r ng th trư ng tiêu th và nâng cao giá tr . Ch t ñư c ñào t o và cơ c u theo di n tích t i các ñ a bàn. - Nhà nư c ñóng vai trò quan tr ng trong s phát tri n c a - Th i ti t nh ng năm g n ñây không có nh ng bi n ñ ng l n, ngành cao su. lư ng mưa c a các tháng trong mùa khô h n, th nh tho ng cũng ñư c 3.1.3. Đ nh hư ng và m c tiêu phát tri n cây cao su t i c i thi n. huy n Sa Th y 2.3.6.2. Khó khăn 3.1.3.1. Đ nh hư ng - Giá c v t tư, phân bón, công lao ñ ng trên th trư ng ñ y - Th c hi n ña d ng hoá hình th c ñ u tư, ña s h u (k c ñ u bi n ñ ng và tăng cao. tư nư c ngoài) nh m khai thác t t hơn l i th ñ t ñai, nâng cao kh - Các ñ nh kỳ chăm sóc trong năm c a cây cao su n m cùng năng c nh tranh s n ph m cao su. v i th i v gieo tr ng và thu ho ch c a các cây tr ng nông nghi p - Đ nh hư ng ñ n năm 2015 là cùng v i vi c m r ng di n tích khác, do v y căng th ng v lao ñ ng cũng như th i v d n ñ n hi u cao su, nâng cao năng su t và m r ng thêm m t s nhà máy sơ ch qu ch t lư ng chăm bón vư n cây chưa ñư c cao. Hơn n a trình ñ m cao su ñ ñáp ng nhu c u ch bi n m trên ñ a bàn t nh. ti p thu các ng d ng khoa h c k thu t c a ñ i ña s ngư i dân còn - Th trư ng là y u t r t quan tr ng trong n n s n xu t hàng h n ch . hóa. Hình thành kênh tiêu thu h p lý nh m gi m thi u chi phí - Th i gian g n ñây có m t s h , h không vay v n, kh năng marketing, nâng cao thu nh p cho ngư i s n xu t và ngư i tham gia ngu n v n t có c a h ñ u tư cho vư n cây chưa th t s ñ m b o và lưu thông. b n v ng. - Chăm sóc và c i t o t t vư n cây ñã tr ng ñ nh m n ñ nh s n xu t, nâng cao năng su t, ch t lư ng s n ph m ñáp ng ñư c yêu CHƯƠNG 3 c u ngày càng cao c a ngư i tiêu dùng. GI I PHÁP PHÁT TRI N S N XU T CÂY CAO SU - T n d ng ngu n lao ñ ng dư th a t i ñ a phương vào s n HUY N SA TH Y TRONG TH I GIAN Đ N xu t cao su. 3.1. CĂN C Đ Đ XU T CÁC GI I PHÁP 3.1.3.2. M c tiêu phát tri n 3.1.1. D báo tình hình s n xu t cao su trong nư c và th - T ng di n tích cao su toàn huy n ñ t 15.838 ha vào năm gi i 2011 và ñ t kho ng 25.976 ha vào năm 2015. 3.1.2. Quan ñi m v phát tri n s n xu t cao su trên ñ a bàn - Năng su t m bình quân tăng t 4,9 t /ha năm 2006 lên 10,3 huy n sa th y t /ha năm 2010 và ñ t trên 10,76 t /ha vào năm 2015. - Coi cây cao su là m t cây tr ng ch l c c a huy n. - S n lư ng m cao su ñ t 4.096 t n vào năm 2010 và ñ t
21 22 6.484 t n vào năm 2015. là Chương trình 327 b t ñ u t năm 1993 và d án Đa d ng hóa nông - Giá tr s n xu t ñ t 80 t ñ ng vào năm 2010 và 120 t ñ ng nghi p (2002- 2006) ñã làm cho cây cao su có s phát tri n nhanh c vào năm 2015. v s lư ng l n ch t lư ng. - Gi i quy t vi c làm cho hơn 3.000 lao ñ ng vào năm 2015. - Do ñi u ki n chăm sóc cũng như nh hư ng c a ñ t ñai, th 3.2. M T S GI I PHÁP CH Y UĐ PHÁT TRI N S N như ng nơi ñây nên th i kỳ KTCB c a cây cao su kéo dài ñ n 07 XU T CÂY CAO SU TRÊN Đ A BÀN HUY N SA TH Y năm v i t ng chi phí ñ u tư 1ha cho th i kỳ này là 19,8 tri u ñ ng; Đ phát tri n s n xu t cây cao su ti u ñi n c a huy n Sa Th y năm hoàn v n ho t ñ ng là năm th 8 và v i cách quy ñ i t t c các th c s n ñ nh và b n v ng, c n th c hi n t t nh ng gi i pháp ch kho n ñ u tư c a 11 năm v hi n giá t i th i ñi m năm 2010, v i lãi y u sau ñây: su t cho vay theo d án 10,2%/năm thì năm th 9 là năm thu h i v n - Hoàn thi n quy ho ch di n tích tr ng cao su ñ u tư. - Gi i pháp v ñ t ñai - Cây cao su ñã th c s ñem l i nh ng chuy n bi n sâu s c - Gi p pháp v lao ñ ng trong ñ i s ng c a các h nông dân, các h d n tr nên r t yên tâm - Gi i pháp v v n và tin tư ng vào hi u qu mà cây cao su mang l i. Thu nh p ch y u - Gi i pháp v k thu t, công ngh c a các h gia ñình là thu nh p t m cao su. Trư c ñây thu nh p c a - Gi i pháp v cơ s h t ng h ch mang tính th i v nhưng bây gi h ñã có thu nh p hàng ngày - Gi i pháp v tiêu th và n ñ nh hơn, bình quân t 300.000- 800.000 ñ ng m i ngày. K T LU N VÀ KI N NGH - Tình hình tiêu th m cao su c a các h nông dân trên ñ a Qua quá trình th c hi n ñ tài “Phát tri n cây cao su huy n bàn huy n cũng khá thu n l i ch y u bán cho Thương lái và sau ñó Sa Th y, t nh Kon Tum” chúng tôi ñưa ra m t s k t lu n và ki n ñư c Thương lái ra bán nh p cho công ty cao su và cơ s ch bi n. ngh sau: - Tuy nhiên, Chính quy n huy n c n chú tr ng vi c nghiên c u - Sa Th y là m t huy n mi n núi c a t nh Kon Tum, v i ñi u quy ho ch h p lý và c i thi n cũng như xây d ng h th ng các con ki n cơ s v t ch t, phương ti n k thu t và kinh t xã h i còn nhi u ñư ng liên thôn, liên xã, ñư ng vào các Lô Cao su ñ phát tri n s n h n ch . Bên c nh nh ng khó khăn trên, Sa Th y cũng có nhi u l i xu t Cao su trên ñ a bàn ñư c n ñ nh, b n v ng và mang l i hi u th v ñi u ki n t nhiên, ñ t ñai, m t nư c ñ phát tri n s n xu t qu kinh t cao trong nh ng năm ti p theo. nông nghi p hàng hóa ña d ng và phong phú. Qua quá trình th c hi n ñ tài, nh n th y ñư c nh ng t n t i và - Cây cao su có m t trên vùng ñ t huy n Sa Th y t năm 1975 h n ch trong vi c phát tri n s n xu t cây cao su trên ñ a bàn huy n ñ n nay ñã hơn 35 năm, tr i qua nhi u giai ño n thăng tr m. Song v i Sa Th y t nh Kon Tum, ñ cây cao su có th phát tri n v ng ch c và s h tr c a các chương trình Chính ph và ñ a phương, kh i ngu n
23 24 ngày càng mang l i giá tr kinh t cao cho ngư i dân, chúng tôi m nh - C n duy trì và tăng cư ng công tác giám sát ch ñ o c a t d n ñ xu t m t s ki n ngh sau: công tác cao su và cán b nông dân ch ch t v tình hình chăm sóc - T nh c n có quy ho ch chi ti t ñ i v i qu ñ t d ki n phát và khai thác m cao su c a ngư i dân ñ có các bi n pháp nh c nh tri n cao su trong th i gian t i, t o ñi u ki n thu n l i cho các t k p th i. ch c, cá nhân tham gia phát tri n cao su. * Đ i v i h tr c ti p tr ng cây cao su - Nhà nư c c n ph i tích c c hoàn thi n các chính sách, ch ñ C n ph i xác ñ nh rõ l i ích lâu dài mang l i t cây cao su. v ñ u tư phát tri n cây cao su nh m khuy n khích, ñ ng viên nhi u Ph i xác ñ nh vai trò làm ch th c s trên di n tích cao su c a mình thành ph n kinh t tham gia vào vi c phát tri n mô hình này m t cách ñ có th ch ñ ng ñ u tư, nâng cao năng su t và ch t lư ng vư n có hi u qu hơn. Vì cây cao su là cây có th i kỳ KTCB khá dài nên cây. th i gian thu h i v n ch m do v y trong ho t ñ ng vay v n c n có - Ch p hành t t quy trình k thu t tr ng cây cao su và hư ng nh ng chính sách phù h p nh m t o ñi u ki n cho ngư i dân có th d n c a cán b khuy n nông ñ vư n cây phát tri n t t cho năng su t vay v n m t cách nhanh chóng, thu n ti n và s d ng v n ñúng m c m n ñ nh và b n v ng. Tăng cư ng h c h i kinh nghi m, trau d i ñích trong dài h n. Các c p chính quy n t i huy n, xã c n nhanh ki n th c v canh tác cây cao su, ki n th c v th trư ng, áp d ng các chóng c p gi y ch ng nh n quy n s d ng ñ t cho các h ñ ngư i ti n b k thu t ñ ph c v cho ho t ñ ng s n xu t kinh doanh c a dân có th yên tâm trong ñ u tư s n xu t. mình. * Đ i v i chính quy n huy n Sa Th y - M nh d n vay v n ñ ñ u tư ph c v nhu c u s n xu t, m - C n có chính sách tuyên truy n, v n ñ ng m i ngư i dân r ng quy mô, tuy nhiên ph i s d ng ñ ng v n h p lý, hi u qu và trong vi c phát tri n kinh t h gia ñình và kinh t trang tr i trên ñ a ñúng m c ñích. bàn, ñ làm giàu cho b n thân, gia ñình và c ng ñ ng. Đ ng th i, - Thư ng xuyên n m b t thông tin v th trư ng, giá c và b o ph i có nh ng phương hư ng s n xu t phù h p v i ñi u ki n c a ñ a qu n t t m cao su nh m gi v ng ch t lư ng, t o thương hi u và phương, th c hi n ña d ng hóa trong s n xu t nông nghi p g n v i ñ c trưng m nơi ñây. nh ng l i th so sánh mà vùng có ñư c. T o ñi u ki n thu n l i cho - Đ y m nh phát tri n s n xu t hàng hóa, góp ph n th c hi n các h gia ñình trong vi c ti p c n v i các chính sách ưu ñãi c a Nhà t t quá trình công nghi p hóa, hi n ñ i hóa nông nghi p, nông thôn. nư c. Luôn có s giao lưu trao ñ i kinh nghi m s n xu t gi a nh ng ngư i - Đ m các l p t p hu n k thu t cho ngư i dân c n ñ y dân tr ng cao su ñ ho t ñ ng s n xu t mang l i hi u qu cao. m nh công tác khuy n nông, ñào t o các cán b k thu t tr ng, chăm sóc, khai thác vư n cây cao su theo t ng giai ño n k thu t .