Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Phát triển kinh tế trang trại trong lĩnh vực nông lâm tại tỉnh Quảng Nam

Chia sẻ: Dfg Dfg | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

133
lượt xem 20
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hệ thống hóa những vấn đề lý luận về trang trại và phát triển kinh tế trang trại. Phân tích thực trạng phát triển kinh tế trang trại trong lĩnh vực nông lâm tại tỉnh Quảng Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Phát triển kinh tế trang trại trong lĩnh vực nông lâm tại tỉnh Quảng Nam

B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Đ I H C ĐÀ N NG VÕ THI N CHÍN PHÁT TRI N KINH T TRANG TR I TRONG LĨNH V C NÔNG LÂM T I T NH QU NG NAM TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ KINH T Đà N ng – Năm 2011
Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS.TS VÕ XUÂN TI N Ph n bi n 1:………………..………………….… Ph n bi n 2:………..…….…….……….………… Lu n văn s ñư c b o v t i H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p th c sĩ kinh t , h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày 18 tháng 11 năm 2011 Có th tìm hi u lu n văn t i: - Trung tâm thông tin – H c li u, Đ i h c Đà N ng - Thư vi n trư ng Đ i h c kinh t , Đ i h c Đà N ng
1 M Đ U 1. Tính c p thi t c a ñ tài nư c ta, trong nh ng năm g n ñây kinh t trang tr i (KTTT) phát tri n m nh m c v s lư ng và quy mô nên ñã c i thi n v thu nh p cho nhi u h nông dân, làm thay ñ i b m t c a nhi u vùng nông thôn, gi i quy t công ăn vi c làm, góp ph n xoá ñói, gi m nghèo cho nhi u h nông dân. Phát tri n KTTT là hư ng ñi ñúng ñ n, phù h p v i t ng ñ a phương cũng như c a n n kinh t hàng hoá nhi u thành ph n. Nh ng ñóng góp bư c ñ u c a KTTT cho n n kinh t nư c ta là r t ñáng k , do ñó Đ ng và Nhà nư c ñã có nhi u chính sách t o ñi u ki n và khuy n khích lo i hình kinh t này phát tri n . Cho nên kh p các ñ a phương trong ñó có t nh Qu ng Nam ñ u tìm cách ñ phát tri n KTTT. Tuy nhiên KTTT c a t nh Qu ng Nam nói chung và trong lĩnh v c nông, lâm nói riêng thì các trang tr i tuy ñã có phát tri n nhưng hi u qu chưa cao và chưa b n v ng. Chính vì v y, tôi ch n v n ñ : “Phát tri n kinh t trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm t i t nh Qu ng Nam” làm ñ tài nghiên c u cho lu n văn Th c sĩ kinh t c a mình. 2. M c tiêu nghiên c u - H th ng hóa nh ng v n ñ lý lu n v trang tr i và phát tri n KTTT. - Phân tích th c tr ng phát tri n KTTT trong lĩnh v c nông, lâm t i t nh Qu ng Nam th i gian qua. - Đ xu t nh ng gi i pháp ñ phát tri n KTTT trong lĩnh v c nông, lâm trên ñ a bàn t nh Qu ng Nam th i gian t i.
2 3. Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u a. Đ i tư ng nghiên c u Đ nghiên c u nh ng v n ñ lí lu n và th c ti n phát tri n KTTT trong lĩnh v c nông, lâm t i t nh Qu ng Nam. b. Ph m vi nghiên c u - N i dung nghiên c u Đ tài ch t p trung nghiên c u các n i dung nh m phát tri n KTTT trong lĩnh v c nông, lâm t i t nh Qu ng Nam. - Không gian nghiên c u N i dung nghiên c u ñư c ti n hành t i t nh Qu ng Nam. - Th i gian nghiên c u Các gi i pháp ñ xu t trong lu n văn có ý nghĩa trong kho ng th i gian 5 năm, t năm 2011 ñ n năm 2015. 4. Phương pháp nghiên c u Đ th c hi n nh ng m c tiêu nghiên c u trên ñ tài s d ng các phương pháp nghiên c u sau ñây: - Phương pháp ñi u tra, kh o sát, phân tích, so sánh, - Phương pháp chuyên gia, - Phương pháp phân tích th c ch ng, phân tích chu n t c,… 5. B c c c a lu n văn Ngoài ph n m ñ u, k t lu n, danh m c tài li u tham kh o, lu n văn ñư c chia làm 3 chương sau: Chương 1- Cơ s lí lu n v phát tri n kinh t trang tr i Chương 2- Th c tr ng phát tri n kinh t trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm c a t nh Qu ng Nam Chương 3- M t s gi i pháp ñ phát tri n KTTT trong lĩnh v c nông lâm c a t nh Qu ng Nam th i gian t i.
3 Chương 1 CƠ S LÍ LU N V PHÁT TRI N KINH T TRANG TR I 1.1. T ng quan v kinh t trang tr i 1.1.1. M t s khái ni m - Trang tr i là m t hình th c t ch c s n xu t hàng hoá trong nông nghi p m c cao hơn kinh t h gia ñình v quy mô, l n hình th c qu n lý. - KTTT là hình th c t ch c s n xu t trong Nông – Lâm - Ngư nghi p, có m c ñích ch y u là s n xu t hàng hoá, tư li u s n xu t thu c quy n s h u ho c quy n s d ng c a m t ngư i ch ñ c l p, s n xu t ñư c ti n hành trên quy mô ru ng ñ t và các y u s n xu t ñư c t p trung ñ l n v i cách th c t ch c qu n lý ti n b và trình ñ k thu t cao, ho t ñ ng t ch và luôn g n v i th trư ng. 1.1.2. Đ c trưng c a kinh t trang tr i M t là: M c ñích ch y u c a KTTT là s n xu t nông s n ph m hàng hoá theo nhu c u th trư ng. Hai là: Tư li u s n xu t trong trang tr i thu c quy n s h u ho c quy n s d ng c a m t ngư i ch ñ c l p. Ba là: Trong các trang tr i, các y u t s n xu t trư c h t là ru ng ñ t ñư c t p trung t i quy mô nh t ñ nh theo yêu c u phát tri n c a s n xu t hàng hoá. B n là: KTTT có cách th c t ch c và qu n lý s n xu t ti n b hơn kinh t h gia ñình, ng d ng ti n b k thu t, th c hi n h ch toán, thư ng xuyên ti p c n th trư ng. Năm là: Ch trang tr i là ngư i có ý chí, có năng l c t ch c qu n lý, có kinh nghi m s n xu t, ñ ng th i có hi u bi t nh t ñ nh v kinh doanh. Sáu là: Các trang tr i ñ u có thuê mư n lao ñ ng.
4 1.1.3. Tiêu chí xác ñ nh kinh t trang tr i M t h s n xu t nông nghi p, lâm nghi p, nuôi tr ng thu s n ñư c xác ñ nh là trang tr i ph i ñ t m t trong hai tiêu chí ñ nh lư ng sau ñây: - Giá tr s n lư ng hàng hóa d ch v bình quân m t năm: Đ i v i các t nh phía B c và Duyên H i mi n Trung t 40 tri u ñ ng tr lên; Đ i v i các t nh phía Nam và Tây Nguyên t 50 tri u ñ ng tr lên. - Quy mô s n xu t ph i tương ñ i l n và vư t tr i so v i kinh t nông h tương ng v i t ng ngành s n xu t và vùng kinh t . 1.1.4. Ý nghĩa c a vi c phát tri n kinh t trang tr i a. Ý nghĩa ñ i v i ch trang tr i KTTT phát tri n góp ph n quan tr ng làm tăng thu nh p cho các ch trang tr i, làm thay ñ i cách th c làm ăn c a các ch trang tr i, h bi t c nh tranh v i nhau ñ t n t i và phát tri n. b. Ý nghĩa ñ i v i ngư i lao ñ ng KTTT ñã t o thêm vi c làm, tăng thu nh p cho lao ñ ng tác ñ ng ñ n ngư i nông dân g n bó v i quê hương, v i công vi c khu v c nông thôn, s thu hút lao ñ ng nông thôn, h n ch b t làn sóng di cư ra thành ph c. Ý nghĩa ñ i v i xã h i - KTTT phát tri n góp ph n ña d ng hóa s n ph m cây tr ng, v t nuôi có giá tr cao, kh c ph c d n tình tr ng phân tán, t o nên nh ng vùng chuyên môn hoá. - KTTT phát tri n nó góp ph n tăng thu nh p ñ i v i n n kinh t qu c dân, tăng ngu n thu ngân sách cho Nhà nư c; t o nhi u công vi c là cho ngư i lao ñ ng - KTTT còn góp ph n r t l n trong vi c c i thi n môi trư ng
5 1.2. N i dung phát tri n kinh t trang tr i 1.2.1. Phát tri n s lư ng các trang tr i Phát tri n v m t s lư ng ñó là vi c gia tăng s lư ng các trang tr i qua các năm, nghĩa là các h gia ñình, các cá th kinh doanh trang tr i phát tri n ngày càng nhi u. Nói cách khác là làm tăng s lư ng tuy t ñ i các trang tr i, nhân r ng s lư ng các trang tr i hi n t i, làm cho lo i hình KTTT phát tri n lan t a sang nh ng khu v c khác và có th thông qua ñó mà phát tri n thêm s cơ s làm tăng s lư ng các trang tr i m i. Nh phát tri n s lư ng các trang tr i s làm cho các ngành kinh t phát tri n. Vi c gia tăng s lư ng trang tr i ñư c th hi n b ng cách phát tri n m i các cơ s s n xu t nông nghi p theo hình th c trang tr i ho c chuy n hóa kinh t các h gia ñình thành KTTT, ho c là phát tri n v m t cơ c u. T c là chuy n hóa cơ c u s n xu t c a các trang tr i theo hư ng công nghi p hóa – hi n ñ i hóa, c th là chuy n d ch cơ c u s n xu t t qu ng canh sang thâm canh, t s n xu t l thu c vào t nhiên sang s n xu t ch ñ ng mang tính ch t công nghi p tiên ti n. Tiêu chí ph n ánh s phát tri n s lư ng các trang tr i là s lư ng các trang tr i tăng qua các năm, t c ñ tăng c a s lư ng trang tr i, s lư ng trang tr i c a t ng ngành, t ng khu v c, t ng ñ a phương, t ng lĩnh v c s n xu t. 1.2.2. Phát tri n v quy mô c a trang tr i Phát tri n v quy mô c a t ng trang tr i ñư c ph n ánh thông qua các ch tiêu như tăng di n tích ñ t ñai canh tác, tăng v n ñ u tư c a t ng trang tr i, tăng s lư ng lao ñ ng c a t ng trang tr i, tăng s lư ng cây tr ng và v t nuôi c a m i trang tr i.
6 Trong các ngu n l c ñ tăng quy mô c a trang tr i thì v n ñ u tư và l c lư ng lao ñ ng là hai y u t cơ b n c a trang tr i. Vì: Th nh t, quy mô v n ñ u tư, ñây là y u t gi v trí r t quan tr ng. Quy mô v n ñ u tư là y u t ñ ñánh giá quy mô ho t ñ ng, m c ñ phát tri n c a trang tr i. Chính vì v y, ñ tăng giá tr s n lư ng hàng hóa nông s n nh t thi t ph i tăng quy mô v n ñ u tư. Th hai, phát tri n quy mô lao ñ ng trong các trang tr i. Phát tri n quy mô lao ñ ng trong các trang tr i có nghĩa là tăng s lư ng lao ñ ng tham gia vào ho t ñ ng trong các trang tr i. Tuy nhiên khi tăng quy mô lao ñ ng c n chú ý r ng lao ñ ng tham gia trong các trang tr i ph i là nh ng ngư i ñư c ñào t o cơ b n, có ch t lư ng cao. Hi n nay nư c ta nói chung, t nh Qu ng Nam nói riêng có nh ng trang tr i lao ñ ng nhi u nhưng ch t lư ng th p. Vì v y ph i ñ c bi t quan tâm ñ n vi c ñào t o, nâng cao ch t lư ng ngu n nhân l c lao ñ ng trong các trang tr i, n u làm ñư c ñi u này thì s phát tri n c a m i trang tr i m i ñư c b n v ng. Vi c tăng quy mô ñư c th c hi n b ng cách: M r ng tr c ti p các trang tr i; sáp nh p và ti p qu n các trang tr i; liên doanh, liên k t gi a các trang tr i. Các tiêu chí ñ ñánh giá s phát tri n này là s tăng lên v s lư ng ngư i lao ñ ng tham gia vào các trang tr i; s lư ng di n tích ñ t ñai canh tác; s lư ng v n ñ u tư c a các trang tr i; các cơ s nghiên c u và ng d ng khoa h c - công ngh ,…qua t ng năm, t ng giai ño n.
7 1.2.3. Liên k t s n xu t c a các trang tr i Liên k t s n xu t c a các trang tr i là m t hình th c h p tác trên tinh th n t nguy n, t giác c a các trang tr i nh m khai thác ti m năng c a m i trang tr i trong quá trình s n xu t kinh doanh. Liên k t s n xu t gi a các trang tr i thông qua các hình th c: - Liên k t ngang: là liên k t gi a các trang tr i trong cùng m t ngành. - Liên k t d c: là liên k t gi a các trang tr i v i các doanh nghi p tiêu th s n ph m làm ra c a các trang tr i. - Hi p h i: Đây là hình th c liên k t quan tr ng, hi n nay các ñ a phương ñ u khuy n khích ho t ñ ng. 1.2.4. Phát tri n th trư ng c a các trang tr i Phát tri n th trư ng là vi c các trang tr i tìm cách gia tăng doanh s thông qua vi c ñưa nhi u các s n ph m vào th trư ng; làm cho th trư ng, th ph n, s lư ng ngư i tiêu th c a trang tr i ngày càng tăng lên. N i dung c a phát tri n th trư ng g m: a. Phát tri n th trư ng v m t ñ a lí Phát tri n th trư ng v m t ñ a lí là vi c m r ng th trư ng nhi u nơi làm cho th ph n c a trang tr i ngày càng tăng. b. Phát tri n th trư ng v s n ph m Phát tri n th trư ng s n ph m là vi c các trang tr i làm phong phú, ña d ng s n ph m. 1.2.5. Các tiêu chí ñánh giá k t qu s n xu t c a kinh t trang tr i K t qu s n xu t c a KTTT là thông qua m t s tiêu chí ñ nh lư ng như: s lư ng các trang tr i, doanh thu, l i nhu n, l i nhu n trên m t trang tr i, giá tr s n lư ng nông s n bán ra, t su t hàng hóa, ñóng góp cho ngân sách c a Nhà nư c, thu nh p c a ngư i lao ñ ng...
8 1.3. Các nhân t nh hư ng t i vi c phát tri n kinh t trang tr i 1.3.1. Các nhân t bên trong a. Th i ti t, khí h u Các y u t v th i ti t, khí h u, d ch b nh là nh ng y u t có s tác ñ ng vô cùng to l n ñ n ho t ñ ng c a KTTT, vì ñ i tư ng c a KTTT ñ u là các sinh v t s ng, có th i gian sinh trư ng và phát tri n ph thu c r t l n vào y u t t nhiên. b. Các chính sách c a Đ ng và Nhà nư c Hi n nay, Đ ng và Chính ph ñã có nh ng quy t sách ñ i m i thu n l i nhi u cho phát tri n KTTT như chính sách giao ñ t, giao r ng, d n ñi n ñ i th a,... ñi u này t o ñà cho s phát tri n KTTT. c. Công nghi p ch bi n nông s n Công nghi p ch bi n nông s n là m t v n ñ r t l n tác ñ ng ñ n phát tri n KTTT. d. Cơ s h t ng Cơ s h t ng s là nhân t vô cùng quan tr ng ñ phát tri n kinh t nói chung và phát tri n KTTT nói riêng. ñ. Trình ñ qu n lý, chuyên môn nghi p v c a ch trang tr i 1.3.2. Các nhân t bên ngoài a. Nông nghi p c a các nư c trên th gi i KTTT s ch u nhi u nh hư ng c a các n n nông nghi p c a các nư c khác trên th gi i. b. S phát tri n c a khoa h c và công ngh trên th gi i S phát tri n c a khoa h c kĩ thu t, nh t là công ngh sinh h c. 1.4. M t s kinh nghi m v phát tri n kinh t trang tr i
9 Chương 2 TH C TR NG PHÁT TRI N KINH T TRANG TR I TRONG LĨNH V C NÔNG LÂM T I T NH QU NG NAM 2.1. Tình hình cơ b n c a t nh Qu ng Nam nh hư ng ñ n vi c phát tri n kinh t trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm 2.1.1. Đ c ñi m v ñi u ki n t nhiên a. V trí ñ a lý b. Đ t ñai, ñ a hình và th như ng c. Khí h u, th i ti t, sông ngòi 2.1.2. Đ c ñi m v ñi u ki n xã h i a. Dân s b. L c lư ng lao ñ ng c. T p quán truy n th ng 2.1.3. Đ c ñi m v ñi u ki n kinh t Trong nh ng năm qua, kinh t t nh Qu ng Nam tăng trư ng n ñ nh, liên t c ñ t cao hơn m c bình quân chung c a c nư c. C th : “T c ñ tăng t ng s n ph m (GDP) 5 năm ñ t bình quân 12,8%; GDP năm 2010 tăng g p 1,8 l n so v i năm 2005; Cơ c u chuy n d ch theo hư ng tích c c: Công nghi p – xây d ng t 34% lên 39,5% (tăng 5,5%); D ch v t 35% lên 39,5% (tăng 4,5%); Nông, lâm, ngư t 31% xu ng còn 21% (gi m 10%); GDP bình quân ñ u ngư i (theo giá th c t ) ñ t kho ng 17,66 tri u ñ ng/ngư i/năm, vư t ch tiêu ñ ra (17,37 tri u ñ ng)”. 2.1.4. Tình hình phát tri n s n xu t nông, lâm nghi p t i t nh Qu ng Nam th i gian qua
10 2.2. Th c tr ng phát tri n kinh t trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm t i t nh Qu ng Nam trong th i gian qua 2.2.1. Th c tr ng phát tri n v s lư ng trang tr i N u như năm 2000 c nư c có 57.079 trang tr i, ñ n năm 2009 c nư c có 135.437 trang tr i, tăng 2,37 l n thì s lư ng trang tr i c a t nh Qu ng Nam tăng nhanh qua các năm (B ng 2.1). B ng 2.1: T ng h p s lư ng trang tr i c a t nh Qu ng Nam giai ño n 2001-2010 S th t Năm S lư ng trang tr i 1 2001 423 2 2006 903 3 2010 1.299 Ngu n: T ng h p t [4], [5], [14]. Các s li u trong B ng 2.1 cho th y: V m t s lư ng trang tr i t nh Qu ng Nam t năm 2001 ñ n năm 2010 phát tri n khá m nh. N u năm 2001 có 423 trang tr i thì năm 2006 tăng lên 903 trang tr i và ñ n năm 2010 thì ñat ñư c 1.299 trang tr i. Trong vòng 9 năm (2001-2010) s lư ng trang tr i c a t nh Qu ng Nam tăng 896 trang tr i, bình quân m i năm tăng 99 trang tr i. T khi có Ngh quy t th hai (NQ s 53/2006/NQ-HĐND c a HĐND t nh khóa VII) v phát tri n kinh t vư n, KTTT t i t nh Qu ng Nam, giai ño n 2006-2010, KTTT c a t nh Qu ng Nam phát tri n c v s lư ng l n các lo i hình trang tr i (Xem B ng 2.2). Riêng KTTT trong lĩnh v c nông, lâm thì ñ n năm 2010 toàn t nh có 1.074 trang tr i. Nhìn chung trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm tuy có phát tri n nhưng chưa x ng v i ti m năng c a nó.
11 B ng 2.2: S lư ng và các lo i hình trang tr i c a t nh Qu ng Nam giai ño n 2007 – 2010 Phân theo lo i hình trang tr i Trang T ng s Trang Trang Trang Trang tr i S Trang Năm trang tr i tr i cây tr i cây tr i cây tr i nuôi TT tr i KD h ng lâu lâm chăn tr ng t ng h p năm năm nghi p nuôi th y s n 1 2007 917 83 52 336 148 228 70 2 2008 994 86 40 369 177 249 73 3 2009 1.021 89 36 450 205 167 74 4 2010 1.299 101 37 410 273 225 253 Ngu n: T ng h p t : [4], [5], [14] 2.2.2. Th c tr ng v quy mô trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm t i t nh Qu ng Nam a. Quy mô di n tích ñ t ñai Đ t ñai là ngu n l c tiên quy t c n ph i có ñ ti n hành s n xu t nông nghi p, nó là ñi u ki n ti n ñ ñ phát tri n KTTT trong lĩnh v c nông, lâm và có nh hư ng r t l n ñ n quy mô và thu nh p c a các trang tr i. Thông qua s li u B ng 2.3 chúng ta nh n th y di n tích ñ t bình quân m t trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm là 10,0 ha. Đ t tr ng cây h ng năm: 551 ha chi m 5,1%, ch y u di n tích này là tr ng s n, rau, ñ u các lo i,... Đ t tr ng cây lâu năm: 427 ha, chi m
12 4,0%, ch y u là tr ng cao su, h tiêu, qu , lòn bon, bư i thanh trà,... Đ t lâm nghi p chi m di n tích l n nh t: 9588 ha, chi m 89,1%, các lo i cây tr ng ch y u là keo lá tràm, b c hà, mây, tre l y măng,... Trong s 10.758 ha ñ t mà 1.074 trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm t i t nh Qu ng Nam ñang s d ng thì có 9.213 ha ñã ñư c c p gi y ch ng nh n quy n s d ng ñ t cho các ch trang tr i. B ng 2.3: Di n tích ñ t s d ng c a các trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm t i t nh Qu ng Nam, năm 2010 STT N i dung Di n tích (ha) T l % 1 Đ t ñang s d ng c a trang tr i 10.758 100,0 1.1 Đ t tr ng cây hàng năm 551 5,1 1.2 Đ t tr ng cây lâu năm 427 4,0 1.3 Đ t lâm nghi p 9.588 89,1 1.4 Đ t khác 192 1,8 3 Đ t ñư c c p GCNQSĐ 9.213 85,6 4 Di n tích ñ t BQ 1 trang tr i 10,0 - Ngu n: Phân tích t [14]. b. Quy mô lao ñ ng S lư ng LĐ trong các trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm bao g m lao ñ ng gia ñình c a ch trang tr i và lao ñ ng thuê mư n. B ng 2.4 cho ta th y: Các trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm t nh Qu ng Nam s d ng lao ñ ng trong gia ñình ch trang tr i ñ tham gia vào công vi c s n xu t kinh doanh là 2.045 ngư i, chi m 26,3%; lao ñ ng thuê mư n thư ng xuyên qua ít ch có 1.391 ngư i, chi m 17,9%. Trong khi ñó lao ñ ng thuê mư n th i v là 4.343 ngư i, chi m 55,8%. Đi u này cho th y các trang tr i còn g p nhi u
13 khó khăn trong vi c thuê mư n lao ñ ng vì hi n nay th trư ng lao ñ ng nông thôn Qu ng Nam chưa xu t hi n. B ng 2.4: Cơ c u s d ng lao ñ ng c a các trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm t i t nh Qu ng Nam, năm 2010 STT Lao ñ ng trong trang tr i S lao ñ ng T l (ngư i) (%) 1 LĐ c a gia ñình ch trang tr i 2.045 26,3 2 LĐ thuê mư n thư ng xuyên 1.391 17,9 3 LĐ thuê mư n th i v 4.343 55,8 T ng c ng 7.779 100,0 Ngu n: Phân tích t : [5], [14] B ng 2.5 mô t trình ñ chuyên môn c a ngư i lao ñ ng. B ng 2.5: Trình ñ chuyên môn c a ngư i lao ñ ng và ch trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm t i t nh Qu ng Nam, năm 2010 Chưa Sơ c p, Trung Đ ih c T ng Đ i tư ng Ch tiêu qua ñào công nhân, c p, cao tr lên c ng t o k thu t ñ ng Ch trang S lư ng 856 116 87 15 1.074 tr i (Ngư i) T l % 79,7 10,8 8,1 1,4 100,0 Ngư i lao S lư ng 7.171 315 210 83 7.779 ñ ng (Ngư i) T l % 92,2 4,0 2,7 1,1 100,0 Ngu n: Phân tích t [5], [14] Các s li u trong b ng 2.5 cho th y: M t th c t là trình ñ chuyên môn c a các ch trang tr i r t th p, 856 ch trang tr i chưa
14 qua ñào t o, chi m 79,7% trong t ng s ch trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm ñã nói lên ñi u ñó. Trong khi ñó s ngư i có trình ñ t sơ c p ñ n ñ i h c chưa ñư c 1/5. Bên c nh ñó có ñ n 7.171 ngư i lao ñ ng tham gia vào ho t ñ ng s n xu t kinh doanh c a các trang tr i chưa qua ñào t o, chi m 92,2%. c. Quy mô v n ñ u tư V n ñ u tư cho các trang tr i ñư c th hi n trong b ng 2.6 B ng 2.6: V n ñ u tư cho các trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm t i t nh Qu ng Nam, năm 2010 Lo i hình T ng S TT Bình Bình Trong ñó trang tr i (TT) v nñ u t ng quân quân tư (Tr.ñ) lo i v n v n V nc a V n BQ v n ñ u ñ u ch TT vay vay/TT tư/TT tư/1ha Cây h ng năm 13.434 101 133,0 24,3 11.347 2.087 20,7 Cây lâu năm 5.858 37 158,3 13,7 4.375 1.483 40,1 Chăn nuôi 66.995 410 163,4 - 61.478 5.517 13,5 Lâm nghi p 62.891 273 230,4 65,6 58.872 4.019 14,7 KD t ng h p 24.828 253 98,1 129,3 22.163 2.665 10,5 C ng 174.006 1.074 162,0 - 158.235 15.771 14,7 Ngu n: Phân tích t [5], [14]. S li u trong b ng 2.6 cho th y: - Các ch trang tr i ñã b ra lư ng v n là 158.235 tri u ñ ng chi m 90,9% t ng v n ñ u tư cho trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm. - V n ñ u tư bình quân cho m t trang tr i là 162,0 tri u ñ ng là th p so v i ñ nh m c chung c a ngành và các ñ a phương khác.
15 - V n vay ngân hàng r t th p, ch có 15.771 tri u ñ ng chi m ch có 9,1% trong t ng v n ñ u tư cho các trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm. 2.2.3. Th c tr ng v liên k t trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm t i t nh Qu ng Nam Các trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm t i t nh Qu ng Nam chưa t ch c liên k t v i lo i hình kinh t khác như các h p tác xã nông nghi p, các nông, lâm trư ng, các nhà khoa h c, các nhà máy ch bi n...nên chưa phát huy h t ñư c nh ng ti m năng, l i th c a ñ a phương ñ ñ y m nh lo i hình KTTT trong lĩnh v c nông, lâm t i t nh Qu ng Nam phát tri n m nh m . t nh Qu ng Nam, nhìn chung chưa thi t l p ñư c m i quan h gi a các trang tr i. S h p tác gi a các trang tr i v i các trang tr i chưa ch t ch , d n ñ n s h n ch trong ch t lư ng, hi u qu kinh doanh và s c c nh tranh c a trang tr i. Đ ng th i b n thân các trang tr i cũng chưa có s liên k t ñ nâng cao s c c nh tranh. Đi u này làm cho kh năng c nh tranh c a trang tr i v n ñã b h n ch l i càng b suy y u và d b t n thương trên th trư ng. 2.2.4. Th c tr ng v th trư ng tiêu th c a trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm t i t nh Qu ng Nam Nhìn chung các trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm t i t nh Qu ng Nam ch y u là quy mô không l n, các s n ph m làm ra còn nh l , th i ñi m thu ho ch, quy mô và ch t lư ng nông s n không ñ ng ñ u do có s khác bi t v gi ng, k thu t canh tác và cơ c u s n ph m nên các trang tr i g p nhi u khó khăn trong vi c tiêu th nông s n hàng hoá do mình làm ra.
16 Các trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm t i t nh Qu ng Nam chưa có s g n k t ch t ch gi a s n xu t v i tiêu th . Đây là m t v n ñ ñã t n t i trong m t th i gian dài nhưng chưa ñư c gi i quy t tri t ñ . Vi c gi i quy t y u t ñ u ra ñóng m t vai trò r t quan tr ng trong vi c b o ñ m s phát tri n n ñ nh c a trang tr i. Tình tr ng nông s n hàng hoá do các trang tr i s n xu t ra không tiêu th ñư c ho c ph i bán v i giá th p hơn r t nhi u so v i giá th trư ng, trong khi giá các y u t ñ u vào ph i mua v i giá cao ñang n i lên là m t nh ng v n ñ b c xúc mà các ch trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm ñang ph i ñương ñ u. 2.2.5. K t qu s n xu t c a kinh t trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm t i t nh Qu ng Nam, năm 2010 Phân tích k t qu ñi u tra các trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm t i t nh Qu ng Nam năm 2010, cho th y k t qu ho t ñ ng s n xu t kinh doanh th hi n như sau: Trang tr i lâm nghi p có giá tr s n lư ng nông s n bán ra bình quân trong năm l n nh t v i 269,1 tri u ñ ng/1 trang tr i, ti p ñ n là trang tr i chăn nuôi v i 166,2 tri u ñ ng/1 trang tr i; ... và th p nh t là trang tr i tr ng cây lâu năm v i 65,6 tri u ñ ng/1 trang tr i. T ng l i nhu n c a các trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm năm 2010 ñ t 65.823 tri u ñ ng, bình quân ñ t 61,3 tri u ñ ng/1 trang tr i, g p 1,3 l n so năm 2006 và g p 2,7 so v i năm 2001. 2.3. Nguyên nhân c a s ch m phát tri n kinh t trang t i trong lĩnh v c nông, lâm t i t nh Qu ng Nam 2.3.1. Nguyên nhân t phía Nhà nư c 2.3.2. Nguyên nhân t b n thân các trang tr i 2.3.3. Nguyên nhân t nh n th c c a chính quy n s t i
17 Chương 3 M TS GI I PHÁP Đ PHÁT TRI N KINH T TRANG TR I TRONG LĨNH V C NÔNG, LÂM T I T NH QU NG NAM 3.1. Các căn c ti n ñ ñ xây d ng gi i pháp phát tri n kinh t trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm t i t nh Qu ng Nam 3.1.1. Xu t phát t nhu c u c a th trư ng Các trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm c a t nh Qu ng Nam mu n t n t i và phát tri n ph i s n xu t nh ng lo i nông s n theo nhu c u c a th trư ng, t c là ph c ngư i tiêu dùng, l y ngư i tiêu dùng làm căn c ñ quy t ñ nh ñ u tư s n xu t. 3.1.2. Xu t phát t chi n lư c phát tri n nông nghi p nói chung và kinh t trang tr i nói riêng c a t nh Qu ng Nam Trong 5 năm ñ n t nh Qu ng Nam: “... Đ y m nh công nghi p hóa nông nghi p – nông thôn, ñ u tư ñ ng b các k t c u h t ng kĩ thu t cơ b n ph c v cho s n xu t và ch bi n, ng d ng ti n b khoa h c và công ngh v gi ng cây tr ng, con v t nuôi, th y l i hóa, cơ gi i hóa các khâu s n xu t nông nghi p. Th c hi n d n ñi n, ñ i th a ñ phát tri n s n xu t hàng hóa t p trung, nâng cao năng su t lao ñ ng và ch t lư ng s n ph m. Ph n ñ u ñưa giá tr s n xu t Nông – Lâm – Ngư nghi p ñ t m c tăng bình quân 4,5%/năm. T tr ng chăn nuôi ñ t 34% trong cơ c u ngành nông nghi p vào năm 2015”. V KTTT thì: “Phát tri n kinh t vư n, KTTT, ti p t c th c hi n chương trình n t hóa ñàn heo, Zê - bu hóa ñàn bò. Tăng cư ng công tác thú y, b o ñ m an toàn d ch b nh trong chăn nuôi gia súc, gia c m”.
18 3.1.3. Xu t phát t ti m năng có th khai thác ñ phát tri n KTTT trong lĩnh v c nông, lâm t i t nh Qu ng Nam a. Ti m năng v ñ t ñai b. Ti m năng v l c lư ng lao ñ ng c. Ti m năng v v n ñ u tư d. Ti m năng v khoa h c và công ngh ñ. Ti m năng v th trư ng tiêu th 3.1.4. M t s quan ñi m có tính nguyên t c khi xây d ng gi i pháp a. Phát tri n kinh t trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm ph i ñi li n v i b o v môi trư ng b. Phát tri n kinh t trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm ph i ñi li n v i xóa ñói gi m nghèo c. Phát tri n kinh t trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm ph i bám sát v i th trư ng tiêu th d. Phát tri n kinh t trang tr i ph i ñi li n v i hi u qu kinh t 3.2. Các gi i pháp c th ñ phát tri n kinh t trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm t i t nh Qu ng Nam 3.2.1. Gi i pháp v th trư ng Th nh t là, ñ m r ng th trư ng tiêu th nông s n hàng hóa c a các trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm c n có s h tr chính quy n ñ a phương như giúp ñ thông tin th trư ng tiêu th s n ph m; t o ñi u ki n cho các ch trang tr i trong lĩnh v c nông, lâm tham gia h i ch tri n lãm, gi i thi u s n ph m; quy ho ch và xây d ng các khu công nghi p ch bi n ngay t i các vùng t p trung chuyên canh c a các trang tr i;... Th hai là, h n ch ñ n m c th p nh t và ti n t i tri t tiêu s lũng ño n c a tư thương, ch ng l i nh ng th ño n ép giá bu c nông