Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Liên thông thủ tục hành chính giữa các cấp chính quyền ở huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

7
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Liên thông thủ tục hành chính giữa các cấp chính quyền ở huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế" được hoàn thành với mục tiêu nhằm đánh giá việc thực hiện liên thông thủ tục hành chính giữa các cấp chính quyền ở huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế thời gian qua, rút ra bài học từ những thành công và hạn chế của mô hình, từ đó đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện liên thông thủ tục hành chính giữa các cấp chính quyền ở huyện A Lưới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Liên thông thủ tục hành chính giữa các cấp chính quyền ở huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………./………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN XUÂN THƯƠNG LIÊN THÔNG THỦ TỤC HÀNH CHÍNH GIỮA CÁC CẤP CHÍNH QUYỀN Ở HUYỆN A LƯỚI, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2023
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: TS. PHẠM THỊ THU THỦY Phản biện 1: PGS.TS. Hoàng Sĩ Nguyên Phản biện 2: PGS.TS. Trần Xuân Bình Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn, Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia khu vực Miền Trung. Địa điểm: Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia khu vực Miền Trung. Số 201 - Đường Phan Bội Châu - Phường Trường An - TP Huế Thời gian: ....................................................... Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia khu vực Miền Trung hoặc trên trang Web Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia
Phần 1. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài nghiên cứu Đổi mới hoạt động của nền hành chính nhà nước đáp ứng yêu cầu quản lý đối với mọi mặt của đời sống xã hội trong thời kỳ mới của đất nước là một yêu cầu tất yếu, khách quan trong giai đoạn hiện nay. Hoạt động này cần được thực hiện một cách thường xuyên, liên tục, đặc biệt trong bối cảnh trước thềm cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, khi mà sự tác động của khoa học, công nghệ ngày càng tạo ra những thay đổi nhanh chóng, toàn diện đối với mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội, an ninh, quốc phòng…của đất nước. Trong nhiều năm qua công cuộc cải cách hành chính đã được Đảng và Nhà nước quan tâm, chỉ đạo thực hiện với quyết tâm cao, nhằm xây dựng một nền hành chính chuyên nghiệp, hiện đại, hiệu lực, hiệu quả. Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2001-2010 của Chính phủ (Quyết định số 136/2001/QĐ-TTg ngày 17/9/2001 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2001 – 2010) đã được tổng kết, đánh giá và đưa ra nhiều bài học kinh nghiệm, cũng như các mô hình hành chính tốt, giải quyết được nhiều yêu cầu, đòi hỏi đặt ra từ thực tiễn nền hành chính Việt Nam trong quá trình phát triển đất nước. Không dừng lại đó, Chính phủ đã ban hành Chương tình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai 2011-2020 (Nghị quyết 30c/NQ-CP ngày 08/11/2011 của Chính Phủ ban hành Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011 – 2020) nhằm tiếp tục xây dựng hoàn thiện nền hành chính nhà nước hiện đại, đáp ứng được yêu cầu quản lý về mọi mặt đời sống xã hội. Trong quá trình triển khai các giải pháp về cải cách hành chính, một trong những nội dung có tác động nhiều và ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống xã hội chính là thể chế hành chính Nhà nước, trong đó có hệ thống thủ tục hành chính hiện vẫn còn nhiều phức tạp, chồng chéo, rườm rà. Đó là nguyên nhân trực tiếp gây ra không ít phiền hà cho người dân, tổ chức. Nhận thức được sâu sắc vấn đề này và để thể hiện rõ quyết tâm thực hiện cải cách hành chính Nhà nước, 1
Chính phủ Việt Nam đã chọn việc thực hiện cơ chế một cửa tại cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương để tiến hành cải cách thủ tục hành chính (Quyết định số 181/2003/QĐ-TTg ngày 04/9/2003 của Thủ tướng Chính phủ). Theo đó đối với cấp huyện, huyện , thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh (sau đây gọi chung là cấp huyện) Chính phủ đã quyết định triển khai thực hiện đồng bộ từ ngày 01 tháng 01 năm 2004. Tiến thêm một bước, đến năm 2007, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục ban hành Quyết định 93/2007/QĐ- TTg ngày 22/6/2007 về thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại các cơ quan hành chính nhà nước địa phương. Năm 2015, Thủ tướng Chính phủ một lần nữa ban hành Quyết định số 09/2015/QĐ-TTg ngày 25/3/2015 về thực hiện cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông tại cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương, ngày 23/4/2018 Chính phủ đã ban hành Nghị định số 61/2018/NĐ-CP và Nghị định số 107/2021/NĐ- CP ngày 6/12/2021 sửa đổi, bổ sung quy định về việc thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong giải quyết thủ tục hành chính nói chung. Quyết định số 402/QĐ-UBND ngày 01/3/2017 của Ủy ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế về việc phê duyệt Đề án Thành lập Trung tâm Hành chính công cấp huyện, Ủy ban nhân dân huyện A Lưới đã ban hành Quyết định số 497/QĐ-UBND ngày 27/3/2017 về việc thành lập Trung tâm Hành chính công huyện A Lưới. Các cấp chính quyền huyện hiện nay đang thực hiện quản lý nhiều lĩnh vực liên quan trực tiếp đến đời sống người dân và tổ chức, trong đó có những vấn đề nhạy cảm, phức tạp như đất đai, giải phóng mặt bằng, giao thông, xây dựng, chính sách xã hội, dân chủ cơ sở v.v… Các cấp chính quyền huyện mạnh, có phương thức phục vụ dân tốt sẽ góp phần quan trọng vào việc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Thực hiện liên thông trong giải quyết các công việc cho cá nhân, tổ chức tại Ủy ban nhân dân (UBND) cấp huyện không những là bước chuyển biến căn bản, quan trọng trong hoạt động của cơ quan quản lý hành chính Nhà nước ở địa phương mà còn góp phần nâng cao nhận thức của cán bộ, công chức, người dân về một nền hành chính chuyển từ cai trị sang nền 2
hành chính phục vụ, đồng thời làm cho người dân và chính quyền gần nhau hơn, nâng cao vị thế của chính quyền cấp huyện. Tại huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế, liên thông thủ tục hành chính giữa các cấp chính quyền được triển khai thí điểm từ năm 2002 và đồng loạt từ năm 2004. Trong quá trình thực hiện liên thông này thực tiễn đang đặt ra không ít vấn đề mới phát sinh, thuận lợi có, nhưng cũng không ít khó khăn và thách thức. Trên thực tế, hoạt động của liên thông thủ tục hành chính giữa các cấp chính quyền huyện chưa phát huy hết hiệu quả như mong muốn. Nhiều nơi vẫn còn hình thức và chưa đáp ứng được tốt những yêu cầu mới của công cuộc cải cách hành chính Nhà nước. Vấn đề đặt ra hiện nay là cần có sự nghiên cứu, đánh giá khách quan, khoa học về mô hình đang áp dụng. Bên cạnh đảm bảo triển khai các quy định của pháp luật cần tính đến yếu tố phù hợp với đặc thù địa phương. Đồng thời xác định đúng mức độ và hiệu quả đạt được của cơ chế này, những cách làm thành công, những kinh nghiệm tốt cần chia sẻ, nhân rộng và những tồn tại, bất cập cần sửa đổi, bổ sung điều chỉnh cho phù hợp. Trong quá trình đó cần nhận diện được các rủi ro, thách thức đặt ra hiện nay và trong giai đoạn tiếp theo để từ đó xác định chính xác các giải pháp có tính khả thi, những điều kiện cần thiết cho liên thông hoạt động hiệu quả, giải quyết được những vấn đề thực tiễn đang đặt ra. Để thực hiện được nhiệm vụ đó cần có sự nghiên cứu một cách nghiêm túc dưới góc độ khoa học và khảo sát thực tế đầy đủ. Với mong muốn góp phần nhỏ bé vào giải quyết nhiệm vụ đó tại huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế, tác giả quyết định chọn vấn đề “Liên thông thủ tục hành chính giữa các cấp chính quyền ở huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế” làm đề tài nghiên cứu viết luận văn thạc sỹ chuyên ngành quản lý công của mình. 2.Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Cho đến thời điểm hiện nay chưa có một công trình nghiên cứu khoa học đầy đủ nào về liên thông thủ tục hành chính giữa các cấp chính quyền ở huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế. Mặc dù vậy, trong các báo cáo về công tác cải cách hành chính (CCHC) hàng năm 3
và Báo cáo tổng kết chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011-2015, Báo cáo tổng kết công tác cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2016-2020 và phương hướng, nhiệm vụ cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021-2025 của chính quyền các cấp và UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đều có các tổng kết, đánh giá về công tác cải cách hành chính của địa phương. Trong các báo cáo đó có đề cập đến việc thực hiện thủ tục hành chính liên thông tại các cấp chính quyền trên địa bàn huyện A Lưới. Tuy nhiên, những tổng kết, đánh giá của các báo cáo này chưa có điều kiện đi sâu đánh giá toàn diện về thực hiện liên thông thủ tục hành chính giữa các cấp chính quyền ở huyện A Lưới. - Về các nghiên cứu trên bình diện lý thuyết gắn với vấn đề cải cách hành chính nhà nước nói chung và thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông nói riêng đã được nhiều tác giả trong nước nghiên cứu. Nhiều đề tài khoa học, bài viết và các bài tham luận đã được công bố. Một số công trình nổi bật có thể kể ra như sau: + Tác giả Đào Trí Úc, Đánh giá kết quả của cải cách hành chính và các giải pháp tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính ở nước ta, Nhà xuất bản Công an nhân dân, Hà Nội năm 2007;[23] + Luận văn Thạc sỹ của tác giả Nguyễn Thị Ngà, đề tài “Hiệu quả thực hiện cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông của UBND phường ở huyện Hoàng Mai, thành phố Hà Nội”. Bảo vệ tại Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia, năm 2010;[22]… + Bài báo của tác giả GS.TSKH. NGND Nguyễn Văn Thâm, tiêu đề “Một số vấn đề hiện nay của việc thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông”. Tạp chí quản lý nhà nước số 11 năm 2010; + Bài báo của tác giả GS.TS Nguyễn Đăng Thành, tiêu đề “Các yếu tố tạo động lực thúc đẩy cải cách hành chính”. Tạp chí quản lý nhà nước số 4 năm 2012;[32]… Nhìn chung, các công trình trên nghiên cứu về cải cách hành chính, thủ tục hành chính nói chung hoặc cải cách thủ tục hành chính 4
theo mô hình một cửa, một cửa liên thông ở một số lĩnh vực, địa phương nhất định và đều có những đặc thù khác nhau. Dù vậy, các công trình khoa học trên đây là những tài liệu tham khảo có giá trị đối với việc nghiên cứu đề tài của luận văn. Thực tiễn cho thấy, mặc dù việc liên thông thủ tục hành chính giữa các cấp chính quyền ở huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế đã được triển khai đồng bộ, toàn diện nhưng ngày càng bộc lộ nhiều vấn đề không còn phù hợp. Nhiều vấn đề mới phát sinh đang gây nhiều lúng túng, khó khăn trong thực hiện. Để nâng cao hiệu quả liên thông thủ tục hành chính giữa các cấp chính quyền ở huyện A Lưới các vấn đề như: tổ chức bộ máy các cấp trên địa bàn huyện; vấn đề ứng dụng công nghệ thông tin; cơ chế phối hợp với các phòng ban chuyên môn, giữa các cơ quan hành chính của các cấp chính quyền địa phương trong giải quyết thủ tục hành chính liên thông; vấn đề cán bộ công chức…Đó là những vấn đề rất cấp thiết mà đề tài Luận văn sẽ tập trung nghiên cứu. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích của luận văn Đánh giá việc thực hiện liên thông thủ tục hành chính giữa các cấp chính quyền ở huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế thời gian qua, rút ra bài học từ những thành công và hạn chế của mô hình, từ đó đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện liên thông thủ tục hành chính giữa các cấp chính quyền ở huyện A Lưới. 3.2. Nhiệm vụ của luận văn + Phân tích và làm rõ cơ sở lý luận về cải cách thủ tục hành chính, cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông. + Hệ thống hóa các quy định có liên quan đến cơ chế một cửa liên thông áp dụng tại UBND huyện A Lưới. + Đánh giá thực trạng triển khai áp dụng cơ chế một cửa liên thông thủ tục hành chính giữa các cấp chính quyền ở huyện A Lưới tỉnh Thừa Thiên Huế thời gian qua, xác định các yếu tố tác động, ảnh hưởng đến kết quả triển khai thực hiện liên thông thủ tục hành chính giữa các cấp chính quyền ở huyện A Lưới, chỉ ra những bài học kinh 5
nghiệm thành công và các hạn chế, tồn tại, tìm hiểu nguyên nhân hạn chế, các khó khăn và vướng mắc cần tháo gỡ, giải quyết. + Đề xuất phương hướng, giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả liên thông thủ tục hành chính giữa các cấp chính quyền ở huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế đáp ứng yêu cầu và nhiệm vụ trong tình hình mới nói chung và thủ tục hành chính nói riêng. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu Quá trình thực hiện liên thông thủ tục hành chính giữa các cấp chính quyền ở huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế gồm; Trung tâm Hành chính công huyện A Lưới, các Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả cấp xã 4.2. Phạm vi nghiên cứu: + Về không gian nghiên cứu: Luận văn tập trung nghiên cứu liên thông thủ tục hành chính giữa các cấp chính quyền ở huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế (gồm 01 huyện và 18 đơn vị hành chính cấp xã). + Nội dung nghiên cứu tập trung vào: Bộ máy tổ chức và cơ chế hoạt động; quan hệ phối hợp với các cấp chính quyền ở huyện A Lưới, bộ phận một cửa, một cửa liên thông cấp xã và các cơ quan hành chính cấp huyện; các hoạt động giải quyết thủ tục hành chính. + Thời gian nghiên cứu: Từ năm 2019 - 6/2022 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn 5.1. Phương pháp luận Để giải quyết những vấn đề do đề tài Luận văn đề ra, tác giả đã dựa trên quan điểm hệ thống, khách quan, toàn diện và lịch sử - cụ thể. Các quan điểm của phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, tư tưởng Hồ Chí Minh được lấy làm chỗ dựa cho quá trình nghiên cứu của tác giả để giải quyết các nhiệm vụ đặt ra. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Các phương pháp đã được sử dụng để nghiên cứu làm luận văn gồm: 6
+ Tổng hợp và phân tích. Phương pháp này được sử dụng để xử lý các số liệu thống kê, các kết quả nghiên cứu, các báo cáo đề cập đến liên thông cấp huyện. + Phương pháp chuyên gia. Được sử dụng để tiếp cận, phỏng vấn, trao đổi với công chức với tư cách là đơn vị quản lý, hướng dẫn và hỗ trợ huyện thực hiện liên thông thủ tục hành chính; với công chức các huyện, phòng, ban và một số xã thực hiện liên thông trong thực hiện thủ tục hành chính với bộ phận một cửa cấp huyện. Chuẩn tiêu chí đánh giá được sử dụng gồm: trình độ đào tạo, trang bị cơ sở vật chất, công khai thủ tục hành chính, mức độ hợp tác của người dân, tổ chức, chế độ chính sách đối với cán bộ, công chức làm việc tại bộ phân tiếp nhận và trả kết quả….Trên cơ sở đó thu thập các ý kiến và thông tin về cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại UBND các xã trên địa bàn huyện. + Phương pháp so sánh, đối chiếu: Từ các nguồn dữ liệu đáng tin cậy, phối hợp giữa các thông tin sơ cấp với thứ cấp, tác giả đã tổ hợp, xử lý theo các nhóm luận cứ cho mỗi nội dung của đề tài. Qua đó đánh giá về thành tựu, hạn chế và tìm ra nguyên nhân bất cập của mỗi vấn đề trong từng nội dung của thực hiện liên thông thủ tục hành chính huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế. + Khảo sát và ghi nhận trực tiếp. Được sử dụng để khảo sát hoạt động cụ thể của bộ phận một cửa, một cửa liên thông; công chức làm việc tại các phòng, ban chuyên môn của UBND cấp huyện; người dân, tổ chức đến giải quyết công việc…về thực trạng chất lượng hoạt động của bộ phận một cửa, một cửa liên thông. Qua đó tiến hành thu thập và phân tích các vấn đề có liên quan đến điều kiện hoạt động và hiệu quả thực hiện liên thông các cấp chính quyền huyện A Lưới. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn - Làm sáng tỏ thêm lý luận về thực hiện liên thông thủ tục hành chính. - Là một tài liệu giúp các nhà quản lý có thể tham khảo cho việc hoạch định chính sách liên quan đến thể chế hành chính nhà 7
nước nói chung và thủ tục hành chính nói riêng trong hoạt động của chính quyền địa phương. - Góp phần làm phong phú thêm tài liệu phục vụ cho công tác nghiên cứu, đào tạo và giảng dạy cho các cơ sở có liên quan. 7. Kết cấu của luận văn Luận văn được cấu trúc gồm những phần như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về thủ tục hành chính, cải cách thủ tục hành chính cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong cải cách thủ tục hành chính tại ủy ban nhân dân cấp huyện Chương 2: Thực trạng thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông giữa các cấp chính quyền ở Ủy ban nhân dân huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế Chương 3: Phương hướng, giải pháp hoàn thiện việc thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông tại Ủy ban nhân dân huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế 8
PHẦN 2. NỘI DUNG Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỦ TỤC HÀNH CHÍNH, CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH CƠ CHẾ MỘT CỬA, MỘT CỬA LIÊN THÔNG TRONG CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN CẤP HUYỆN 1.1. Thủ tục hành chính, cải cách thủ tục hành chính và cải cơ chế một cửa liên thông trong cải cách thủ tục hành chính 1.1.1. Thủ tục hành chính Một trong những đặc điểm cơ bản của Nhà nước là tổ chức và hoạt động theo trật tự pháp lý. Toàn bộ các quy tắc pháp lý quy định về trình tự, thẩm quyền của các cơ quan Nhà nước trong việc thực hiện nhiệm vụ của Nhà nước và giải quyết công việc liên quan đến tổ chức, công dân tạo thành hệ thống quy phạm thủ tục. Các quy phạm thủ tục này là những nguyên tắc bắt buộc các cơ quan Nhà nước và công chức Nhà nước phải tuân theo. Nhà nước ta là Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa (XHCN), quyền lực Nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp. Như vậy, tất yếu phải có các bộ quy phạm thủ tục lập pháp, thủ tục hành pháp và thủ tục tư pháp.[31]… Từ những phân tích trên, có thể nhận thấy thủ tục hành chính là một quy phạm pháp luật quy định về trình tự về thời gian, về không gian khi thực hiện một thẩm quyền nhất định của bộ máy nhà nước, là cách thức giải quyết công việc của các cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền trong mối quan hệ nội bộ của hành chính và giữa các cơ quan hành chính nhà nước với các tổ chức cá nhân, công dân. 1.1.2. Cải cách thủ tục hành chính Cải cách thủ tục hành chính là một nội dung của cải cách hành chính. Để hiểu rõ khái niệm cải cách thủ tục hành chính thì trước hết chúng ta phải hiểu khái niệm về cải cách hành chính. 9
Trong Từ điển Hành chính thì “Cải cách hành chính là hệ thống những chủ trương, biện pháp tiến hành những sửa đổi, cải tiến mang tính cơ bản và có hệ thống nền hành chính nhà nước (hay còn gọi là nền hành chính công, nền hành chính quốc gia) về các mặt: Thể chế, cơ cấu tổ chức, cơ chế hoạt động, chế độ công vụ, quy chế công chức, năng lực, trình độ, phẩm chất phục vụ của đội ngũ công chức làm việc trong bộ máy đó” [38].Có thể hiểu như sau: Cải cách thủ tục hành chính là một quá trình nhằm khắc phục những hạn chế của hệ thống thủ tục hiện hành theo hướng đơn giản hóa, minh bạch hóa, công khai hóa, tạo ra sự chuyển biến căn bản trong quan hệ giải quyết công việc giữa các cơ quan hành chính nhà nước với tổ chức, công dân. Cải cách thủ tục hành chính là bộ phận của cải cách thể chế hành chính Nhà nước, nhằm xây dựng và thực thi thủ tục hành chính theo những chuẩn mực nhất định. Đơn giản, gọn nhẹ, vận hành nhịp nhàng, hoạt động theo đúng quy trình, quy phạm thích ứng với từng loại đối tượng, từng loại công việc, phù hợp với điều kiện thực tế và đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Cải cách thủ tục hành chính thực chất là cải biến, sửa đổi trình tự, cách thức thực hiện, hồ sơ và yêu cầu, điều kiện do cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền quy định để giải quyết một công việc cụ thể liên quan đến cá nhân, tổ chức” 1.1.3. Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông Xuất phát của cơ chế một cửa chính là sự đối lập với cơ chế nhiều cửa. Nếu quy trình giải quyết công việc cho một giao dịch hành chính mà phải trải qua nhiều “cửa” thì sẽ làm cho quy trình bị chia cắt, đứt khúc, phức tạp và lãng phí. Với cách làm cũ, tổ chức và công dân phải đi lại nhiều lần khi có nhu cầu giải quyết công việc của mình. Mối quan hệ giữa nhà nước và công dân được tiến hành theo những thủ tục phức tạp, không rõ ràng và không thống nhất giữa các cơ quan. Sự tùy tiện trong cách tiếp nhận và giải quyết công việc 10
như vậy làm cho người dân mất nhiều thời gian, sức lực và nhiều trường hợp vẫn không giải quyết được. Cơ chế một cửa được hình thành trong quá trình thực hiện mục tiêu cải cách hành chính, nhằm thay thế cho cơ chế nhiều cửa trong quan hệ và thủ tục giải quyết công việc giữa các cơ quan công quyền với công dân và tổ chức cũng như giữa các cơ quan công quyền với nhau. Hiện nay, đã có các khái niệm khác nhau về cơ chế một cửa trong các văn bản quy phạm pháp luật của nhà nước. Trong phạm vi của Luận văn, tác giả sử dụng khái niệm một cửa theo Nghị định số 61/2018/NĐ-CP ngày 23 tháng 4 năm 2018 Chính phủ, Nghị định số 107/2021/NĐ-CP ngày 6/12/2021 sửa đổi, bổ sung về thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong giải quyết thủ tục hành chính.[5] 1.2. Thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại Ủy ban nhân dân cấp huyện 1.2.1. Địa vị pháp lý của Ủy ban nhân dân cấp huyện Hiến pháp 2013 và các văn bản quy phạm pháp luật về tổ chức bộ máy nhà nước như Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức Tòa án nhân dân, Luật Tổ chức Viện Kiểm sát nhân dân, Luật Tổ chức Chính quyền địa phương... 1.2.2. Nguyên tắc trong thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông tại Ủy ban nhân dân cấp huyện Được quy định tại Điều 3, Quyết định số 09/2015/QĐ-TTg ngày 25/3/2015 của Thủ tướng Chính phủ ban hành quy chế thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương []; sau đó được thực hiện theo quy định tại Điều 4, Nghị định 61/2018/NĐ-CP ngày 23/4/2018 của Chính phủ, Nghị định số 107/2021/NĐ-CP ngày 6/12/2021 sửa đổi, bổ sung về thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong giải quyết thủ tục hành chính [4]; việc thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông cần tuân thủ những nguyên tắc sau: Thứ nhất, phải bảo đảm tính thống nhất của TTHC. Thứ hai, phải đảm bảo sự chặt chẽ của các TTHC. 11
Thứ ba, phải bảo đảm tính hợp lý của TTHC. Thứ tư, phải bảo đảm tính khoa học của quy trình thực hiện các TTHC. Thứ năm, bảo đảm tính rõ ràng, công khai của các TTHC. Thứ sáu, các TTHC phải đơn giản, dễ hiểu, dễ tiếp cận. 1.2.3. Các loại thủ tục hành chính giải quyết theo cơ chế một cửa liên thông tại Ủy ban nhân dân cấp huyện Các loại thủ tục hành chính thuộc các lĩnh vực giải quyết theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông cấp huyện được quy định tại Điều 4, Điều 5, Quyết định số 09/2015/QĐ-TTg ngày 25/3/2015 của Thủ tướng Chính phủ, cụ thể như sau: “ Cơ chế một cửa liên thông được thực hiện trong giải quyết thủ tục hành chính thuộc các lĩnh vực: Đầu tư; đất đai; đăng ký kinh doanh; cấp giấy phép xây dựng; tư pháp và các lĩnh vực khác thuộc thẩm quyền của nhiều cơ quan hành chính nhà nước”. [1] Như vậy, theo nguyên tắc thì tất cả các loại TTHC thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND cấp huyện đều phải thực hiện theo cơ chế một cửa hoặc một cửa liên thông nếu thủ tục đó có liên quan đến thẩm quyền giải quyết của nhiều cơ quan. 1.2.4. Quy trình thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại Ủy ban nhân dân cấp huyện Nghị định số 107/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 61/2018/NĐ-CP ngày 23 tháng 4 năm 2018 của Chính phủ về thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong giải quyết thủ tục hành chính có hiệu lực kể từ ngày 06 tháng 12 năm 2021 gồm các bước sau[4]: Bước 1: Tiếp nhận hồ sơ Bước 2: Chuyển hồ sơ Bước 3: Giải quyết hồ sơ Bước 4: Trả kết quả giải quyết hồ sơ 12
1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông 1.3.1. Thể chế về một cửa liên thông Thể chế về cơ chế một cửa, một cửa liên thông là hệ thống các quy định do các cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành, là cơ sở pháp lý cho cơ quan hành chính các cấp triển khai thực hiện thống nhất trên phạm vi cả nước. Thể chế về cơ chế một cửa, một cửa liên thông là cơ sở để các cơ quan hành chính nhà nước nói chung và UBND cấp huyện nói riêng xây dựng cơ cấu tổ chức và xác lập nhân sự để triển khai thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại đơn vị mình. 1.3.2. Tổ chức bộ máy Yếu tố tổ chức bộ máy có vai trò tác động to lớn trong việc triển khai thực hiện cơ chế. Xây dựng tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả, xác định rõ chức năng, nhiệm vụ, phân định rõ trách nhiệm giữa các cơ quan, giữa các cấp chính quyền là điều kiện tiên quyết. Bên cạnh đó cần có sự phối hợp, chia sẻ thông tin giữa các cơ quan, tổ chức có liên quan trong quá trình thực hiện cơ chế. Nêu cao tính tiên phong, gương mẫu và chịu trách nhiệm của người đứng đầu. 1.3.3. Yếu tố nguồn nhân lực Con người là yếu tố quan trọng nhất, quyết định sự thành công hay thất bại của việc thực hiện cơ chế. Do vậy, mỗi cán bộ, công chức phải có đủ năng lực về mặt chuyên môn; có tư tưởng, nhận thức đúng đắn; có phẩm chất đạo đức tốt và đặc biệt là phải có kỹ năng giao tiếp ứng xử đối với đồng nghiệp, với người dân khi đến làm TTHC. Về năng lực chuyên môn: Về kỹ năng: Về mặt đạo đức công vụ: Về tư tưởng, nhận thức: Do vậy, lãnh đạo cơ quan, đơn vị cần phải có sự lựa chọn, bố trí sắp xếp đội ngũ cán bộ, công chức cho phù hợp với yêu cầu của 13
việc thực hiện cơ chế. Cần đầu tư vào công tác nâng cao chất lượng cho đội ngũ cán bộ công chức và có chính sách khuyến khích, đánh giá cán bộ, công chức một cách khoa học để mỗi CBCC yên tâm, cố gắng phấn đấu hết mình trong quá trình thực thi công vụ. 1.3.4. Cơ chế phối hợp giữa các cơ quan Để thực hiện TTHC theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông đòi hỏi phải có sự tham gia của nhiều cơ quan, đơn vị. Để có được kết quả cuối cùng trả cho tổ chức, cá nhân hồ sơ phải được luân chuyển đến nhiều cơ quan, đơn vị xem xét, giải quyết. Chính vì thế, giữa các cơ quan, đơn vị này phải có mối quan hệ phối hợp thường xuyên với nhau để trao đổi, tham mưu giải quyết TTHC đúng theo quy định của pháp luật. Tại UBND cấp huyện, để triển khai thực hiện TTHC theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông, UBND cấp huyện đã thành lập và đưa vào hoạt động Trung tâm Hành chính công cấp huyện và tại cấp xã là Bộ phận TN&TKQ hiện đại, Bộ phận này là đầu mối phối hợp với các phòng, ban chuyên môn cấp huyện, với UBND cấp xã và các sở, ban, ngành cấp tỉnh có liên quan. Để các cơ quan, đơn vị phối hợp chặt chẽ, đồng bộ với nhau, UBND cấp huyện, cấp xã cần phải xây dựng và từng bước hoàn thiện cơ chế phối hợp, trong đó xác định rõ trách nhiệm của các bên có liên quan trong giải quyết TTHC; đồng thời, quy định rõ chế độ thi đua, khen thưởng, tạo động lực thúc đẩy CBCC, các cơ quan, đơn vị có liên quan chủ động, tích cực hơn trong công tác phối hợp để hoàn thành nhiệm vụ được giao. 1.3.5. Cơ sở vật chất và ứng dụng công nghệ thông tin * Cơ sở vật chất * Ứng dụng công nghệ thông tin Tiểu kết chương 1 Trong chương 1, Luận văn đã tập trung phân tích, làm rõ thêm một số vấn đề lý luận chung nhất về thủ tục hành chính, cải cách thủ tục hành chính và cải cách thủ tục hành chính cơ chế một cửa, một cửa liên thông, đây là cơ sở quan trọng để làm rõ một số vấn đề lý luận và 14
pháp lý về cải cách và thực hiện TTHC theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông hiện nay. Như vậy, có thể đánh giá các nội dung được trình bày tại chương 1 đã hoàn thành được mục đích, yêu cầu đặt ra, những vấn đề lý luận và pháp lý nêu trên sẽ là cơ sở quan trọng cho việc đánh giá thực trạng về việc thực hiện TTHC theo cơ chế một cửa, một cửa cửa liên thông tại Ủy ban nhân dân huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế. Chương 1 cung cấp nền tảng cho hoạt động thực hiện việc đánh giá thực trạng thực hiện Thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông, mà Chương 2 của đề tài tập trung vào. 15
Chương 2 THỰC TRẠNG THỰC HIỆN THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO CƠ CHẾ MỘT CỬA LIÊN THÔNG GIỮA CÁC CẤP CHÍNH QUYỀN Ở ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN A LƯỚI, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ 2.1. Sơ lược vài nét về công tác triển khai cơ chế một cửa liên thông tại Ủy ban nhân dân huyện A Lưới 2.1.1. Tổng quan về Ủy ban nhân dân huyện A Lưới Uỷ ban nhân dân huyện A Lưới do Hội đồng nhân dân huyện bầu là cơ quan chấp hành của Hội đồng nhân dân, cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương, chịu trách nhiệm trước Hội đồng nhân dân huyện A Lưới và Uỷ ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế. Uỷ ban nhân dân huyện A Lưới chịu trách nhiệm chấp hành Hiến pháp, Luật, các văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên và Nghị quyết của Hội đồng nhân dân cùng cấp nhằm bảo đảm thực hiện chủ trương, biện pháp phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh và thực hiện các chính sách khác trên địa bàn. * Cơ cấu tổ chức Ủy ban nhân dân huyện A Lưới Ngày 04/02/2008, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 14/2008/NĐ-CP về Quy định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc Uỷ ban nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh; … 2.1.2. Xây dựng, ban hành thể chế về cơ chế một cửa liên thông Luật Tổ chức chính quyền địa phương ngày 19 tháng 6 năm 2015; Nghị quyết số 30c/NQ-CP ngày 08 tháng 11 năm 2011 của Chính phủ ban hành chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011 - 2020; … 2.1.3. Tổ chức Trung tâm Hành chính công huyện A Lưới UBND huyện A Lưới đã ban hành Quyết định số 482/QĐ- UBND ngày 20/4/2017 về việc bố trí cán bộ, công chức, viên chức người lao động làm việc tại Trung tâm Hành chính công huyện đảm bảo theo đúng quy định và thường xuyên kiện toàn khi có sự biến 16
động, thay đổi, trong đó: 01 Giám đốc (Phó Chánh Văn phòng HĐND và UBND huyện kiêm nhiệm), 01 Phó Giám đốc chuyên trách, 01 chuyên trách hỗ trợ - giám sát, 01 chuyên trách thu phí, lệ phí, quản lý tài sản và phụ trách công tác văn thư, hành chính, số hóa; 01 kế toán và 01 công nghệ thông tin (công chức Văn phòng HĐND và UBND huyện kiêm nhiệm), 04 công chức, viên chức của các phòng chuyên môn thuộc UBND huyện và 05 công chức, viên chức của các cơ quan ngành dọc đóng trên địa bàn: Chi cục Thuế (01 người), Bảo hiểm Xã hội (01 người), Công an huyện (02 người), Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai (01 người) [56]. 2.1.4. Tổ chức Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả hiện đại cấp xã Sau khi Nghị định số 61/2018/NĐ-CP ngày 23/4/2018 của Chính phủ về thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong giải quyết thủ tục hành chính được ban hành, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã ban hành các văn bản để điều chỉnh cho phù hợp với Nghị định số 61 như: Quyết định số 34/2019/QĐ-UBND, ngày 13/6/2019 của UBND tỉnh Thừa Thiên Huế quy định tiếp nhận, giải quyết và trả kết quả giải quyết TTHC theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại UBND cấp xã; Quyết định số 1462/QĐ-UBND, ngày 18/6/2019 của UBND tỉnh Thừa Thiên Huế ban hành danh mục TTHC được tiếp nhận, giải quyết và trả kết quả theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của UBND cấp xã; thành lập Trung tâm Hành chính công của tỉnh, các huyện, thị xã; chỉ đạo hoàn thiện Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả hiện đại tại UBND cấp xã trên địa bàn. Trên cơ sở đó, UBND huyện A Lưới đã ban hành nhiều văn bản nhằm triển khai xây dựng Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả hiện đại tại UBND cấp xã. 2.1.4. Bố trí nguồn nhân lực thực hiện cơ chế một cửa liên thông Trong bất kỳ giai đoạn nào của quá trình thực hiện TTHC theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông đều là sự tác động có tổ chức của đội ngũ CBCCVC được nhà nước trao quyền. 2.1.5. Đầu tư cơ sở vật chất phục vụ cơ chế một cửa, một cửa liên thông 17
Trụ sở Trung tâm Hành chính công huyện đã được UBND huyện quan tâm đầu tư sửa chữa, cải tạo cơ bản từ 03 phòng làm việc cũ của Văn phòng HĐND và UBND huyện để bố trí các quầy làm việc, các khu phục vụ công dân, tổ chức khi đến giao dịch, giải quyết công việc đảm bảo hoạt động của Trung tâm. Cụ thể, không gian làm việc có diện tích 45 m2 được bố trí một cách khoa học tạo điều kiện thuận lợi cho công dân khi đến giao dịch tại Trung tâm; đầu tư thêm nhà để xe và khu vệ sinh. 2.2. Tình hình thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông Ủy ban nhân dân huyện A Lưới 2.2.1. Công tác chỉ đạo, tổ chức thực hiện cơ chế một cửa liên thông trong cải cách thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân huyện A Lưới Cải cách TTHC để thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương là xu hướng tất yếu. Một trong các giải pháp quan trọng được Đảng bộ và UBND huyện A Lưới đưa ra là đẩy mạnh cải cách TTHC, tạo mọi điều kiện thuận lợi phục vụ nhân dân mà không làm giảm đi hiệu lực, hiệu quả hoạt động quản lý HCNN. Giải quyết TTHC theo cơ chế “một cửa”, “một cửa liên thông” trên địa bàn huyện đã góp phần quan trọng giải quyết được vấn đề này. Kết quả thực hiện các cơ chế nói trên đã làm gia tăng mức độ hài lòng của người dân, tổ chức đối với các cơ quan nhà nước và đội ngũ CBCC. 2.2.2. Quy trình thực hiện cơ chế một cửa liên thông của một số thủ tục hành chính được triển khai tại Ủy ban nhân dân huyện A Lưới 2.2.2.1. Quy trình giải quyết TTHC theo cơ chế “một cửa liên thông” Quy trình tiếp dân, hướng dẫn tiếp nhận và trả kết quả giải quyết TTHC theo cơ chế một cửa tại UBND huyện A Lưới được quy định tại Quyết định số 497/QĐ-UBND ngày 27/3/2017 về việc ban hành Quy định quy trình tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính tại Bộ phận một cửa, một cửa liên thông của các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế. 18