Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về phát triển du lịch trên địa bàn huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

10
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Quản lý nhà nước về phát triển du lịch trên địa bàn huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình" được hoàn thành với mục tiêu nhằm phân tích, đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về phát triển du lịch trên địa bàn huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình, đánh giá những kết quả đạt được cũng như những nguyên nhân của tồn tại, hạn chế; Đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về phát triển du lịch, tập trung phát triển tiềm năng du lịch của địa phương.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về phát triển du lịch trên địa bàn huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA VŨ THỊ MINH HƢỜNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN HOA LƢ, TỈNH NINH BÌNH Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Hà Nội - 2023
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. ĐỖ THỊ KIM TIÊN Phản biện 1: TS. PHẠM VĂN ĐẠI Phản biện 2: TS. VŨ HẢI NAM Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng 4B, Nhà G - Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Số 77 - Đường Nguyễn Chí Thanh - Quận Đống Đa – TP Hà Nội Thời gian: vào hồi 08 giờ 15 ngày 30 tháng 06 năm 2023 Có thể tìm hiểu Luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Ban Quản lý Đào tạo, Học viện Hành chính Quốc gia.
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài luận văn Xã hội phát triển, chất lượng đời sống con người ngày càng được nâng cao. Do đó những đòi hỏi về nhu cầu vật chất, đặc biệt là tinh thần ngày càng được quan tâm. Trong những nhu cầu đó, có nhu cầu đi du lịch để nghỉ ngơi, vui chơi, giải trí, giao lưu học tập nghiên cứu…nhằm phục hồi thể chất và thư giãn tinh thần sau những ngày làm việc mệt mỏi và căng thẳng. Trên thế giới, mỗi năm có hàng trăm triệu người đi du lịch, đóng góp hàng tỷ đô la Mỹ vào GDP. Du lịch có vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế ở các quốc gia, khu vực và vùng lãnh thổ, trở thành nền kinh tế mũi nhọn nhiều đất nước, làm tăng tổng sản phẩm của nền kinh tế quốc dân, kéo theo sự phát triển của các ngành, lĩnh vực khác, tạo điều kiện quảng bá hình ảnh, giúp tạo ra việc làm, nâng cao hiểu biết, nâng cao chất lượng các mối quan hệ xã hội, mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho người dân. Ở Việt Nam, du lịch ngày càng đóng vai trò quan trọng, đây được coi là ngành “công nghiệp không khói” mang lại giá trị cao. Những năm vừa qua, du lịch Việt Nam đã có bước phát triển ấn tượng, có thể nói là vượt bậc, Việt Nam trở thành điểm sáng trên bản đồ du lịch thế giới, thuộc nhóm 10 nước có tốc độ tăng trưởng cao nhất về du lịch. Hoa Lư là một huyện nằm ở trung tâm tỉnh Ninh Bình, liền kề hai thành phố Ninh Bình và Tam Điệp. Hoa Lư thuộc vùng bán sơn địa, có nhiều cảnh quan thiên nhiên như khu hang động Tràng An, Tam Cốc - Bích Động bên cạnh các di tích thuộc Quần thể di tích Cố đô Hoa Lư được hình thành và lưu giữ từ hơn 1.000 năm trước. Hoa Lư có tiềm năng to lớn để phát triển du lịch, hấp dẫn du khách, nổi tiếng trong nước và thế giới. Với tiềm năng sẵn có về mặt cảnh quan tự nhiên, di tích văn hóa lịch sử nổi tiếng, là thế mạnh để đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Dưới góc độ quản lý nhà nước về du lịch, mục tiêu quản lý nguồn lực công, đầu tư sao đạt hiệu quả cao nhất cho lợi ích người dân. Thực hiện các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước, chính quyền Hoa Lư đã ban hành các Nghị quyết, các Quyết định, Kế hoạch nhằm khai thác hiệu quả ngành du lịch, Hoa Lư đã và đang làm tốt công tác quản lý nhà nước về du lịch trong các lĩnh vực như đảm bảo an ninh trật tự, vệ sinh môi trường và quản lý các hoạt động dịch vụ tại các khu, điểm du lịch và
2 các đơn vị kinh doanh dịch vụ du lịch. Sự quản lý về phát triển du lịch của chính quyền địa phương đã đạt được kết quả nhất định tuy nhiên, thực tế lại cho thấy, du lịch trên địa bàn huyện Hoa Lư chưa có sự bứt phá đáng kể so với tiềm năng vốn có, người dân chưa thực sự được hưởng lợi nhiều từ khai thác hoạt động du lịch mang tính chủ lực của huyện. Điều này phần nào được lý giải bởi sự quản lý nhà nước còn lúng túng, thực hiện công tác xúc tiến, quảng bá du lịch chưa thực sự nổi bật, các cơ sở du lịch chưa được kiểm tra, giám sát dẫn đến chất lượng và uy tín giảm sút. Du lịch trên địa bàn huyện Hoa Lư thời gian qua vẫn đang ở bước tăng trưởng ban đầu. Đó là sự gia tăng về quy mô đáp ứng nhu cầu lượng khách du lịch tăng nhanh. Tăng trưởng du lịch chủ yếu về số lượng dựa vào đầu tư mở rộng. Giá trị sản phẩm du lịch chưa cao và chưa phát huy hết giá trị đặc sắc của tài nguyên du lịch, hiệu quả kinh tế du lịch còn chưa xứng với tiềm năng. Trên thực tế số lượng khách du lịch đến Hoa Lư còn rất hạn chế so với tiềm năng của nó. Một trong những nguyên nhân chính đó là còn tồn tại sự đơn điệu, thiếu chuyên nghiệp của các dịch vụ du lịch, đặc biệt là dịch vụ vui chơi giải trí. Ngoài ra, những yếu tố về hạ tầng du lịch và cơ sở vật chất phục vụ du lịch thiếu đồng bộ và hiện đại cùng với lực lượng lao động du lịch phần đông còn thiếu chuyên nghiệp. Hệ thống doanh nghiệp du lịch được hình thành và mở rộng nhưng chưa có doanh nghiệp lữ hành đủ mạnh, đủ sức cạnh tranh vươn đến các thị trường xa để thu hút khách. Sự thiếu đồng bộ về chính sách, nguồn lực đầu tư hạn chế, xung đột lợi ích liên ngành với du lịch, nhận thức du lịch chưa thích ứng kịp… đang là những rào cản, thách thức đối với việc khai thác tiềm năng du lịch. Để thực hiện mục tiêu trên, cần xác định cần đổi mới các chương trình quảng bá, xúc tiến du lịch, xây dựng và nâng cao thương hiệu du lịch. Theo đó, đẩy mạnh liên kết, mở rộng hợp tác phát huy tiềm năng, thế mạnh và khai thác các cơ hội, nguồn lực để phát triển gắn kết du lịch Hoa Lư với các địa phương trong tỉnh, trong cả nước và khu vực. Vấn đề đặt ra cho du lịch là tăng cường phát triển du lịch theo phương hướng bền vững để thu hút khách đến Hoa Lư, đây là vấn đề cấp thiết đòi hỏi phải được nghiên cứu định hướng triển khai áp dụng. Sự cần thiết của quản lý nhà nước về phát triển du lịch trên địa bàn huyện Hoa Lư không chỉ là chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước, chính quyền địa phương, tăng
3 cường quản lý nhằm sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực, phát triển du lịch một cách ổn định, bền vững không gặp các tác động xấu, đạt tốc độ tăng trưởng ổn định, phát triển các vấn đề xã hội. Từ thực tiễn phát triển du lịch ở địa phương, nhằm phát huy những kết quả đã đạt được đồng thời khắc phục những hạn chế, bất cập còn tồn tại, đưa ra các giải pháp quản lý phát triển du lịch nói riêng và phát triển kinh tế - xã hội nói cung tác giả đã quyết định chọn đề tài: “Quản lý nhà nước về phát triển du lịch trên địa bàn huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình” để tiến hành nghiên cứu, tìm ra định hướng, giải pháp phù hợp cho công tác quản lý nhà nước nhằm duy trì, phát huy thế mạnh vốn có, tạo điều kiện cho du lịch phát triển bền vững. 2. Tình hình nghiên cứu của đề tài luận văn - Đinh Thị Thúy Hường (2011), “Phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh Ninh Bình”, Luận văn Thạc sỹ kinh tế. - Nguyễn Mạnh Liêu (2014) “Phát triển du lịch Ninh Bình: Thực trạng và giải pháp” Luận văn Thạc sĩ Địa lý học. - Nguyễn Thị Tuyết Mai (2018) “Quản lý nhà nước đối với phát triển du lịch tỉnh Ninh Bình” Luận văn Thạc sĩ Quản lý Kinh tế. - Phạm Xuân Lượng (2006), “Những giải pháp phát triển kinh doanh du lịch trên địa bàn tỉnh Ninh Bình”, - Trần Thị Hồng Nhung (2014), “Phát triển du lịch sinh thái trên địa bàn tỉnh Ninh Bình”, Luận Văn Thạc sĩ Kinh tế chính trị. - Tạ Minh Phương (2006) "Phát triển du lịch sinh thái trên địa bàn tỉnh Ninh Bình thực trạng và giải pháp", Luận văn thạc sỹ kinh tế. - Đinh Trọng Quang (2018) “Quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn tỉnh Ninh Bình”, Luận văn Thạc sĩ Quản lý công. - Lê Huy Bá (2009), “Du lịch sinh thái”, NXB Khoa học kỹ thuật, Hà Nội. - Võ Văn Thành (2015), “Tổng quan về du lịch”, NXB Văn hóa Văn nghệ, Hà Nội. - Phan Huy Xu, Võ Văn Thành (2018), “Du lịch Việt Nam – Từ lý thuyết đến thực tiễn”, NXB Tổng hợp, Thành phố Hồ Chí Minh.
4 - Phạm Duy Đức (2012), “Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa phục vụ phát triển du lịch của tỉnh Ninh Bình - thực trạng và giải pháp”, Kỷ yếu Hội thảo “Ninh Bình 20 năm đổi mới và phát triển” đã chỉ ra những thực trạng trong công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa trong địa bàn tỉnh Ninh Bình trong đó có đề cập đến những di tích tiêu biểu trên địa bàn tỉnh, đồng thời cũng nêu rõ vai trò của các giá trị văn hóa trong sự nghiệp phát triển du lịch của địa phương. Tuy nhiên, đề tài: "Quản lý nhà nước về phát triển du lịch trên địa bàn huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình" là một đề tài không trùng lặp, mang tính đặc thù riêng, chưa có đề tài khoa học nào nghiên cứu. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn - Mục đích: Hoàn thiện quản lý nhà nước về phát triển du lịch trên địa bàn huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. - Nhiệm vụ: + Hệ thống hóa cơ sở khoa học về phát triển du lịch và quản lý nhà nước về phát triển du lịch. + Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về phát triển du lịch trên địa bàn huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình, đánh giá những kết quả đạt được cũng như những nguyên nhân của tồn tại, hạn chế. + Đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về phát triển du lịch, tập trung phát triển tiềm năng du lịch của địa phương. 4. Đối tƣợng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu của luận văn - Đối tượng nghiên cứu: Hoạt động quản lý nhà nước đối với phát triển du lịch. - Phạm vi nghiên cứu: Quản lý nhà nước về hoạt động du lịch trên địa bàn huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. + Không gian nghiên cứu: huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. + Thời gian nghiên cứu: Đề tài tiến hành nghiên cứu thực trạng công tác quản lý nhà nước về phát triển du lịch trên địa bàn huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình trong khoảng thời gian từ năm 2015 đến năm 2020. + Nội dung nghiên cứu: Luận văn tập trung nghiên cứu thực trạng QLNN về
5 phát triển du lịch trên địa bàn huyên Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình, đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác QLNN về phát triển du lịch. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn Về phƣơng pháp luận: luận văn được thực hiện trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác-Lênin; và tư tưởng Hồ Chí Minh. Về phƣơng pháp nghiên cứu, tác giả sử dụng một số phương pháp nghiên cứu sau: - Phƣơng pháp nghiên cứu tài liệu: Mục đích của phương pháp này nhằm thu thập tài liệu liên quan đến lý luận về quản lý nhà nước về du lịch, thu thập kết quả nghiên cứu đã công bố, tạo cơ sở tin cậy về lý luận để áp dụng giải quyết các nội dung của Luận văn. Phương pháp phân tích tài liệu thứ cấp. Tác giả đã phân tích thông tin từ nguồn tài liệu thứ cấp gồm: Các văn bản quy phạm pháp luật, quy định về quản lý nhà nước về du lịch; các sách tham khảo, sách chuyên khảo, các bài báo; các luận án, luận văn, khóa luận về vấn đề phát triển du lịch; các báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, các Nghị quyết, Quyết định của HĐND và UBND tỉnh Ninh Bình và huyện Hoa Lư. Một số tài liệu tác giả thu thập để nghiên cứu như: Văn kiện đại hội Đảng, Luật Du lịch; giáo trình, các đề tài nghiên cứu khoa học, các báo cáo, quy hoạch, đề án và các bài viết có liên quan. Thu thập và phân tích số liệu tại các bảng, biểu thống kê, báo cáo hàng năm của Sở Du lịch Ninh Bình, Báo cáo tổng kết giai đoạn của UBND huyện Hoa Lư và UBND tỉnh Ninh Bình. - Phƣơng pháp thực địa: Nhằm nắm được thực trạng vấn đề và thu thập những số liệu xác thực minh chứng nội dung nghiên cứu. Tác giả đã tiến hành nghiên cứu thực địa, phạm vi nghiên cứu chủ yếu tập trung ở huyện Hoa Lư. Từ hoạt động nghiên cứu thực địa, tác giả nắm được sơ bộ tình hình cụ thể về số lượng, chất lượng các dịch vụ, các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ vui chơi, thấy được định hướng không gian phát triển để có cơ sở đưa ra các giải pháp phát triển. - Phƣơng pháp thống kê - phân tích:
6 Được sử dụng trong việc thu thập số liệu về phát triển du lịch, từ đó phân tích kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân trong quản lý nhà nước về phát triển du lịch, làm căn cứ đề xuất giải pháp. - Phƣơng pháp so sánh, đánh giá: tác giả so sánh công tác để thấy rõ nét sự thay đổi, tính hiệu quả của các cơ chế, chính sách của địa phương và những nỗ lực của các cấp chính quyền trong việc nâng cao hiệu quả công tác phát triển du lịch trên địa bàn. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn - Ý nghĩa lý luận: Về mặt lý luận, luận văn có những đóng góp sau: Thứ nhất, hệ thống hóa cơ sở khoa học về quản lý nhà nước về phát triển du lịch. Thứ hai, phân tích và đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về phát triển du lịch trên địa bàn huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. Đồng thời, phân tích, làm rõ những mặt thuận lợi, khó khăn và nguyên nhân của những khó khăn đối với hoạt động quản lý nhà nước về phát triển du lịch trên địa bàn huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. Thứ ba, đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về phát triển du lịch trên địa bàn huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. - Ý nghĩa thực tiễn: Về mặt thực tiễn, luận văn có những đóng góp sau: Thứ nhất, luận văn có giá trị tham khảo trong nghiên cứu, giảng dạy về quản lý công, quản trị địa phương nói chung và quản lý nhà nước về phát triển du lịch nói riêng. Thứ hai, đánh giá tiềm năng, thực trạng du lịch, quản lý du lịch trên địa bàn huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình và đề ra giải pháp phát triển ngành du lịch ở tầm vĩ mô, tạo ra cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho người dân. Thứ ba, luận văn có thể dùng làm tài liệu tham khảo, định hướng cho cơ quan quản lý du lịch địa phương trong chính sách phát triển du lịch và các cơ quan nghiên cứu, giảng dạy chuyên ngành du lịch. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được kết cấu thành 03 chương:
7 Chƣơng 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn quản lý nhà nhà nước về phát triển du lịch Chƣơng 2: Thực trạng quản lý nhà nước về phát triển du lịch trên địa bàn huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình Chƣơng 3: Định hướng, giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về phát triển du lịch trên địa bàn huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình một cách bền vững.
8 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH 1.1. Phát triển du lịch 1.1.1. Khái niệm, đặc điểm của phát triển du lịch 1.1.1.1. Du lịch và phát triển du lịch “Du lịch là hoạt động di chuyển tới địa điểm ngoài nơi cư trú của con người nhằm mục đích tham quan, nghỉ dưỡng, giải trí, tìm hiểu, khám phá tài nguyên du lịch hoặc kết hợp với mục đích hợp pháp khác”. “Phát triển du lịch là quá trình lớn lên, gia tăng về số lượng, chất lượng sản phẩm, dịch vụ du lịch nhằm thoả mãn nhu cầu của du khách, có sự tăng trưởng kinh tế và đồng thời hướng đến duy trì, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, môi trường chất lượng cuộc sống và công bằng xã hội”. 1.1.1.2. Đặc điểm của phát triển du lịch - Phát triển du lịch có sự tham gia đóng góp chủ yếu của nhiều chủ thể. Họ chịu trách nhiệm tổ chức, cung cấp dịch vụ, quản lý và bảo tồn những nguồn lực du lịch tại địa phương. - Phát triển du lịch phải theo kế hoạch phát triển cụ thể đã được lập từ trước. - Hướng đến tính bền vững, hài hòa lợi ích gữa kinh tế, văn hóa, môi trường, xã hội. 1.1.2. Vai trò của phát triển du lịch Ngày nay du lịch được coi như là một nhu cầu không thể thiếu trong đời sống văn hoá, xã hội và là một trong những ngành kinh tế quan trọng của rất nhiều đất nước trong đó có Việt Nam. Phát triển du lịch có vai trò tác động đến mọi mặt như: Vai trò của phát triển du lịch đối với kinh tế Du lịch có vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế quốc gia, góp phần vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế, mang lại nguồn thu ngân sách quốc gia, thu hút vốn đầu tư và xuất khẩu hàng hóa tại chỗ, tác động tích cực đối với phát triển các ngành kinh tế có liên quan (các ngành giao thông vận tải, bưu chính viễn thông, bảo hiểm, dịch vụ tài chính, dịch vụ ăn uống và nghỉ ngơi) trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của rất nhiều đất nước.
9 Ở nhiều quốc gia du lịch đóng góp một phần đáng kể trong tổng thu nhập hàng năm, đặc biệt tại Việt Nam du lịch được đánh giá là một trong 3 ngành kinh tế mũi nhọn được nhà nước chú trọng đầu tư cơ sở hạ tầng, không ngừng phát triển và đóng góp rất lớn và nền kinh tế đất nước, tăng năng suất lao động. Vai trò của phát triển du lịch đối với xã hội Xét về góc độ xã hội du lịch là một hoạt động nghỉ ngơi, thư giãn, giải trí và khám phá của con người. Đây là một nhu cầu tất yếu và rất phổ biến, mức thu nhập ngày càng cao đời sống càng được nâng lên dẫn đến nhu cầu du lịch của con người càng lớn. Du lịch giúp cho con người nâng cao hiểu biết, nâng cao chất lượng các mối quan hệ xã hội, giúp mang lại cuộc sống hạnh phúc và thành công. Phát triển du lịch giúp tăng cường hiểu biết, củng cố hòa bình và tình đoàn kết giữa các dân tộc vì có sự giao lưu, trao đổi văn hóa. Du dịch là hình thức quảng bá văn hoá, phong tục tập quán hiệu quả của con người Việt Nam cho bạn bè quốc tế mang đến nhiều cơ hội cho các hình thức giao dịch khác. Ngành du lịch phát triển giúp tạo cơ hội việc làm lớn cho lao động, đặc biệt là lao động nữ. Ở các vùng cao, ngành du lịch tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho người dân nông thôn, tạo ra những chuyển biến tích cực xã hội, nâng cao mức sống. Chuyển dịch cơ cấu lao động từ nông – lâm – ngư sang công nghiệp – dịch vụ. Góp phần làm giảm tác động tiêu cực của quá trình đô thị hoá, cân bằng lại sự phân bố dân cư, cơ sở hạ tầng từ đô thị về nông thôn, nhờ đó làm giảm gánh nặng những tiêu cực do đô thị hoá gây ra. Ngành du lịch là một ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước ta, tuy nhiên do sự thiếu hụt trầm trọng của nhân viên ngành du lịch khiến cho một số nơi chưa đáp ứng được hết nhu cầu của khách du lịch. Chính vì vậy phát triển du lịch chắc chắn sẽ mang lại cơ hội phát triển tốt cho tương lai. Phát triển du lịch góp phần to lớn trong việc dung hoà mối quan hệ và lợi ích giữa du lịch với các ngành kinh tế khác; đảm bảo hài hoà về quyền lợi giữa cộng đồng dân cư, nhà đầu tư du lịch và khách du lịch. Vai trò của phát triển du lịch đối với môi trường sinh thái Phát triển du lịch kích thích việc giữ gìn, bảo vệ môi trường sinh thái, góp phần tích cực vào việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường.
10 Hoạt động phát triển du lịch cũng tác động đến việc khai thác và sử dụng hợp lý các nguồn tài nguyên du lịch. 1.1.2. Các yếu tố chi phối đến phát triển du lịch - Tài nguyên du lịch - Đường lối chính sách phát triển du lịch - Sự phát triển kinh tế - xã hội - Cơ sở vật chất kỹ thuật - Môi trường xã hội ổn định - Nguồn nhân lực 1.2. Quản lý nhà nƣớc về phát triển du lịch 1.2.1. Khái niệm, đặc điểm quản lý nhà nước về phát triển du lịch Quản lý nhà nước là một dạng quản lý xã hội đặc biệt, mang tính quyền lực nhà nước; sử dụng pháp luật, chính sách để điều chỉnh hành vi của cá nhân, tổ chức trên tất cả các mặt của đời sống xã hội; do các cơ quan trong bộ máy nhà nước thực hiện; nhằm phục vụ nhân dân, duy trì sự ổn định và phát triển của xã hội. Trên cơ sở nghiên cứu, tổng hợp từ những quan điểm khác nhau đối với quản lý nhà nước về phát triển du lịch bền vững, có thể đưa ra định nghĩa tổng quát như sau: “Quản lý nhà nước về phát triển du lịch là sự tác động có tổ chức và điều chỉnh liên tục bằng quyền lực của Nhà nước thông qua các công cụ quản lý lên hoạt động phát triển du lịch nhằm đạt được hiệu quả và mục tiêu - kinh tế xã hội do Nhà nước đặt ra” 1.2.2. Sự cần thiết của quản lý nhà nước về phát triển du lịch Thứ nhất, nhằm đảm bảo cho hoạt động du lịch phát triển ổn định, bền vững không gặp phải những biến động xấu, đạt được tốc độ tăng trưởng nhanh cao, định hướng cho hoạt động du lịch phát triển tích cực, vẫn thúc đẩy tăng trưởng song vẫn giữ gìn các giá trị truyền thống và bảo tồn tài nguyên du lịch của đất nước, hạn chế ô nhiễm môi trường. Thứ hai, hình thành và hoàn thiện môi trường pháp lý toàn diện, ổn định cho hoạt động du lịch trong cả nước, cho từng vùng và từng địa phương cụ thể. Thứ ba, dung hoà mối quan hệ và lợi ích giữa du lịch với các ngành kinh tế
11 khác; đảm bảo hài hoà về quyền lợi giữa cộng đồng dân cư, nhà đầu tư du lịch và khách du lịch, nhằm tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho người lao động, hạn chế mức thấp nhất tỷ lệ thất nghiệp. Thứ tư, quản lý nhà nước về phát triển du lịch giúp cho du lịch phát triển lành mạnh đó là giải quyết những vấn đề nảy sinh trong quá trình phát triển. 1.2.3. Nội dung quản lý nhà nước về phát triển du lịch Xây dựng chiến lược kế hoạch, quy hoạch phát triển du lịch Ban hành các văn bản pháp luật về phát triển du lịch Tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về phát triển du lịch Tổ chức, quản lý hoạt động đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực Tổ chức nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ vào quản lý phát triển du lịch Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật về du lịch Tăng cường hợp tác quốc tế, xúc tiến du lịch. 1.2.4. Các yếu tố chi phối quản lý nhà nước về phát triển du lịch - Các yếu tố chính trị, đường lối, chính sách - Các yếu tố liên quan đến trình độ tổ chức quản lý - Nguồn nhân lực phát triển du lịch - Sự tham gia của cộng đồng trong phát triển du lịch - Tính toàn cầu hóa và địa phương hóa - Các yếu tố kinh tế - xã hội 1.3. Quản lý của chính quyền cấp huyện đối với phát triển du lịch trên địa bàn 1.3.1. Mục đích, yêu cầu quản lý của chính quyền cấp huyện về du lịch trên địa bàn Theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2015, sửa đổi bổ sung năm 2019, tại Điều 23 quy định về chính quyền địa phương ở huyện: Chính quyền địa phương ở huyện là cấp chính quyền địa phương gồm có Hội đồng nhân dân huyện và Ủy ban nhân dân huyện. Căn cứ vào không gian phát triển du lịch, Chính quyền cấp huyện nơi có nguồn
12 tài nguyên du lịch đã được xác định trong quy hoạch, cần có các biện pháp bảo tồn, tôn tạo tài nguyên du lịch, cảnh quan, môi trường tự nhiên và xã hội; thường xuyên tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cộng đồng địa phương về du lịch có trách nhiệm, thực hiện nếp sống văn minh du lịch; có trách nhiệm phối kết hợp với các ngành chức năng trong việc triển khai thực hiện các nội dung dự án tại địa phương, công tác quản lý nhà nước về du lịch đảm bảo mọi điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch một cách quy hoặc và hiệu quả, bền vững. 1.3.2. Chức năng, nhiệm vụ quản lý phát triển du lịch của chính quyền cấp huyện - HĐND - UBND cấp huyện. - Phòng Văn hóa và Thông tin. 1.4. Kinh nghiệm quản lý nhà nƣớc về phát triển du lịch của một số địa phƣơng 1.4.1. Kinh nghiệm quản lý của thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa về phát triển du lịch Thứ nhất, xây dựng các chuyên đề, đề án: quản lý các tuyến phố kinh doanh theo từng nhóm hàng, dịch vụ; đề án thu gom rác thải; đề án an ninh du lịch. Thứ hai, thường xuyên tổ chức, kiểm tra liên ngành xử lý kịp thời các đối tượng bán hàng rong, chèo kéo khách du lịch, các chương trình kêu gọi bảo vệ môi trường biển, đảm bảo an toàn cho du khách. Thứ ba, thực hiện các chương trình tuyên truyền, quảng bá để giới thiệu tiềm năng du lịch của Nha Trang, góp phần phát triển du lịch nói riêng và phát triển kinh tế xã hội nói chung. 1.4.2. Kinh nghiệm quản lý của Thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh về phát triển du lịch Thứ nhất, chú trọng, tập trung chủ yếu về quản lý theo quy hoạch kế hoạch, theo chiến lược cụ thể, đầu tư cơ sở vật chất nhưng vẫn bảo tồn được giá trị tài nguyên du lịch và bảo vệ môi trường sinh thái. Thứ hai, tạo môi trường kinh doanh, thu hút các nhà đầu tư chiến lược vào xây dựng các sản phẩm dịch vụ, nâng cao cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật trong phát triển du lịch. Thứ ba, những ngành công nghiệp khai thác phát triển có thể gây ô nhiễm môi
13 trường, cần có quy hoạch hợp lý, đồng bộ. Tiểu kết chƣơng 1 Chương 1 đã hệ thống hoá những vấn đề cơ bản nhất về phát triển du lịch, quản lý nhà nước về phát triển du lịch từ đó cho thấy tầm quan trọng của phát triển du lịch trong thực hiện mục tiêu kinh tế - xã hội và yêu cầu cấp thiết trong công tác quản lý nhà nước. Nghiên cứu cho thấy: “Quản lý nhà nước về phát triển du lịch là sự tác động có tổ chức và điều chỉnh liên tục bằng quyền lực của Nhà nước thông qua các công cụ quản lý lên hoạt động phát triển du lịch nhằm đạt được hiệu quả và mục tiêu - kinh tế xã hội do Nhà nước đặt ra”. Quản lý nhà nước về phát triển du lịch bao gồm nhiều nội dung quan trọng, xuyên suốt trong quá trình quản lý. Việc nghiên cứu lý luận quản lý nhà nước về phát triển du lịch là cơ sở để đánh giá thực trạng công tác quản lý nhà nước về phát triển du lịch trên địa bàn huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình tại chương 2.
14 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN HOA LƢ, TỈNH NINH BÌNH 2.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội cho phát triển du lịch của huyện Hoa Lƣ, tỉnh Ninh Bình 2.1.1. Điều kiện tự nhiên, tài nguyên du lịch của huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình Huyện Hoa Lư nằm ở trung tâm tỉnh Ninh Bình; cách thủ đô Hà Nội hơn 80 km về phí nam; bao lấy ba mặt Tây, Bắc, Nam thành phố Ninh Bình. Hoa Lư có ưu thế về giao thông cả về thuỷ, bộ và sắt. Với vị trí giữa hai trung tâm lớn là thành phố Ninh Bình và thị xã Tam Điệp. Huyện Hoa Lư thuộc tỉnh Ninh Bình nằm ở cực Nam của vùng Đồng bằng sông Hồng - vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc, trên tuyến giao thông huyết mạch Bắc - Nam, gần Thủ đô và kết nối với mạng lưới giao thông thuận lợi giao lưu phát triển kinh tế - xã hội và du lịch. Tiềm năng vị trí và du lịch lớn kéo theo các hoạt động kinh tế của huyện phát triển mạnh như: các khu công nghiệp, khai thác đá, làng nghề truyền thống. Hoa Lư có địa hình rất đa dạng: có đồi núi, sông hồ, đồng bằng, vùng biển, mang đầy đủ sắc thái địa hình Việt Nam thu nhỏ… đã tạo cho địa phương có tiềm năng du lịch tự nhiên phong phú, hấp dẫn làm cơ sở cho việc phát triển nhiều loại hình du lịch như du lịch sinh thái, du lịch vui chơi giải trí, du lịch chữa bệnh, du lịch mạo hiểm, du lịch tham quan… Địa hình đa dạng kết hợp hài hòa giữa rừng, núi, sông hồ, đất ngập nước, đồng bằng và duyên hải tạo nên nhiều hình thái cảnh quan, hệ sinh thái độc đáo, đa dạng có giá trị nổi bật thu hút du lịch. Có thể nói đặc điểm địa hình và hệ sinh thái của vùng đất Hoa Lư tạo nên hệ thống tài nguyên du lịch tự nhiên đặc sắc, đa dạng và nổi bật phù hợp với các loại hình du lịch tham quan, nghỉ dưỡng sinh thái rừng, núi, hang động, biển, đất ngập nước, suối khoáng, đồng quê…Hoa Lư là một huyện giàu tiềm năng du lịch, mảnh đất một thời là Kinh đô của nước Đại Cồ Việt. Hoa Lư có địa hình thuộc vùng bán sơn địa, là nơi chuyển tiếp giữa miền rừng núi và đồng bằng nên có rất nhiều các hang động, thắng cảnh thuận lợi phát triển du lịch. 2.1.2. Tình hình phát triển kinh tế xã hội của huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình Huyện Hoa Lư đã thực hiện các giải pháp phát triển kinh tế - xã hội, đến nay
15 đã đạt được kết quả tương đối toàn diện trên các lĩnh vực. Kinh tế nông thôn chuyển dịch theo hướng tăng tỷ lệ công nghiệp, dịch vụ; các khu, các điểm du lịch sinh thái - tâm linh; các làng nghề truyền thống như chế tác đá mỹ nghệ, thêu ren, … được duy trì và mở rộng, tạo thêm nhiều việc làm tại chỗ, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế và giảm nghèo ở nông thôn, nâng cao thu nhập cho nhân dân. Đến nay, thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn ngày càng tăng cao. Hoa Lư tiếp tục thực hiện tốt các nội dung: quảng bá xúc tiến du lịch; đẩy mạnh cải cách hành chính, tạo môi trường thuận lợi cho các hộ kinh doanh và doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ du lịch; liên doanh, liên kết đào tạo nguồn nhân lực... 2.2. Quản lý nhà nƣớc về phát triển du lịch trên địa bàn huyện Hoa Lƣ, tỉnh Ninh Bình 2.2.1. Hoạt động hoạch định, xây dựng chính sách, quy hoạch, kế hoạch phát triển du lịch 2.2.2. Thiết lập bộ máy quản lý nhà nước về về phát triển du lịch 2.2.3. Tạo lập sự gắn kết liên ngành, liên vùng, liên quốc gia trong hoạt động du lịch 2.2.4. Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực phục vụ phát triển du lịch 2.2.5. Sự tham gia của người dân trong quản lý nhà nước về du lịch 2.2.6. Kiểm tra, thanh tra, giám sát và xử lý vi phạm trong lĩnh vực du lịch 2.3. Đánh giá thực trạng quản lý nhà nƣớc về phát triển du lịch trên địa bàn huyện Hoa Lƣ, tỉnh Ninh Bình 2.3.1. Kết quả đạt được Công tác quản lý nhà nước về phát triển du lịch được hoàn thiện và nâng cao, phát huy được vai trò quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn. Trong thời gian vừa qua, huyện Hoa Lư đã tích cực đầu tư, phát triển du lịch toàn diện, cùng với việc ban hành các cơ chế quản lý, cải cách hành chính, thu hút đầu tư, đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, thì các sản phẩm du lịch đang được quan tâm mở rộng theo hướng đa dạng; các tuyến, điểm du lịch được nâng lên về chất lượng. Hệ thống cơ sở lưu trú trên địa bàn đang dần đáp ứng nhu cầu; các điểm vui chơi, giải trí đang được quan tâm đầu tư mở rộng, lượng khách đến với Hoa Lư ngày một tăng,
16 thu nhập của người dân từ các hoạt động liên quan đến du lịch cũng được cải thiện đáng kể so với trước… Hiện nay, du lịch đã trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, chiếm tỷ trọng ngày càng lớn trong cơ cấu lao động và cơ cấu kinh tế của địa phương. Hoa Lư ngày càng trở thành địa điểm du lịch uy tín, hấp dẫn đối với du khách trong nước và quốc tế, khẳng định vị trí, thương hiệu trên bản đồ du lịch. 2.3.2. Hạn chế Trên thực tế phát triển du lịch Hoa Lư trong những năm qua cũng còn nhiều khó khăn, hạn chế kết quả đạt được còn chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh của địa phương. Dịch vụ du lịch phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh và sự kỳ vọng của huyện. Điều này thể hiện ở chỗ, tuy có số khách tham quan du lịch đông nhưng lượng lưu trú qua đêm thấp (mới đạt 10-20%); doanh thu du lịch còn thấp; doanh nghiệp du lịch năng lực còn hạn chế; công tác vệ sinh môi trường, an ninh trật tự có lúc, có nơi còn chưa tốt. Kết quả đạt được của du lịch Hoa Lư, đặc biệt là tốc độ tăng trưởng khách du lịch quốc tế còn thấp, chưa tương xứng với tiềm năng; chưa thu hút được các nguồn lực đầu tư lớn để biến các tiềm năng thành sản phẩm du lịch có chất lượng cao phục vụ khách du lịch, cụ thể như: - Ban hành chính sách, kế hoạch phát triển du lịch - Việc phân công, phân cấp quản lý - Công tác tham mưu quản lý - Cơ sở hạ tầng kỹ thuật - Thu phí tham quan tại các điểm du lịch - Bảo vệ môi trường - Công tác quảng bá, xúc tiến du lịch - Nguồn nhân lực phát triển du lịch 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế (a) Nguyên nhân chủ quan Các cấp, các ngành chưa thực sự có những quyết định, chính sách phù hợp để khẳng định vị trí, vai trò, lợi thế của ngành Du lịch, các văn bản chỉ mang tính chất quản lý chung chưa chi tiết, cụ thể hóa, chưa xác định đúng mức vai trò, vị trí phát triển du lịch trong phát triển kinh tế - xã hội của chính quyền địa phương. Công tác
17 phối hợp giữa các cơ quan trong quản lý nhà nước về du lịch chưa chặt chẽ. Hoạt động quảng bá, xúc tiến, thu hút các dự án đầu tư phát triển lĩnh vực du lịch chưa hiệu quả. Chưa xây dựng được cơ chế ưu đãi, khuyến khích, thu hút, huy động được nhiều nguồn lực từ các thành phần kinh tế. Còn thiếu các cơ chế, chính sách đặc thù hỗ trợ phát triển du lịch; ưu đãi, thu hút các nhà đầu tư chiến lược nên sản phẩm du lịch chưa đa dạng, phong phú, thiếu sản phẩm du lịch có chất lượng cao; thiếu các chính sách phát triển sản phẩm du lịch mà tỉnh có tiềm năng rất lớn như: du lịch cộng đồng, nông nghiệp, nông thôn, du lịch trang trại, gia trại, du lịch thể thao... Nguồn nhân lực du lịch chưa đáp ứng yêu cầu phát triển, kỹ năng nghề của lao động du lịch còn yếu, thiếu đội ngũ quản trị doanh nghiệp du lịch giỏi, hướng dẫn viên chuyên nghiệp. Trình độ ngoại ngữ, kỹ năng quản lý, dự báo, xây dựng chính sách của cán bộ, lao động trong toàn ngành có mặt còn hạn chế. Ngân sách nhà nước hỗ trợ để phát triển du lịch còn thấp, nhất là kinh phí quảng bá, xúc tiến ở nước ngoài. Quy mô các doanh nghiệp du lịch còn nhỏ, nhiều doanh nghiệp chưa quan tâm đến công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực, công tác quảng bá, xúc tiến du lịch. Việc chấp hành các quy định về quản lý, bảo vệ tài nguyên du lịch còn chưa cao. (b) Nguyên nhân khách quan Bên cạnh đó tình hình thiên tai, dịch bệnh trong thời gian qua, đặc biệt là đại dịch Coivid-19 đã tác động tiêu cực tới hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, người dân; nhiều doanh nghiệp phải đóng cửa, người dân mất việc làm, doanh thu giảm do vậy các chính sách đặt ra từ trước không đạt được kết quả mong muốn. Chủ trương cắt giảm đầu tư công của Chính phủ làm cho một số dự án đầu tư vào du lịch bị ảnh hưởng. Một số nhà đầu tư do khó khăn về tài chính nên không tích cực thực hiện dự án hoặc không đủ khả năng thực hiện. Sự cạnh tranh thị trường của các trung tâm du lịch lớn của vùng lân cận và cả nước ngày càng gay gắt. Nhu cầu, thị hiếu của khách ngày càng đòi hỏi cao về chất lượng dịch vụ.
18 Tiểu kết chƣơng 2 Từ đánh giá thực trạng công tác quản lý nhà nước về phát triển du lịch trên địa bàn huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình tác giả nhận thấy công tác quản lý đã có những bước phát triển và tiến bộ. Huyện Hoa Lư đã tích cực đầu tư, phát triển du lịch toàn diện, cùng với việc ban hành các cơ chế quản lý, cải cách hành chính, thu hút đầu tư, đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, thì các sản phẩm du lịch đang được quan tâm mở rộng theo hướng đa dạng; các tuyến, điểm du lịch được nâng lên về chất lượng. Hệ thống cơ sở lưu trú trên địa bàn đang dần đáp ứng nhu cầu; các điểm vui chơi, giải trí đang được quan tâm đầu tư mở rộng, lượng khách đến với Hoa Lư ngày một tăng, thu nhập của người dân từ các hoạt động liên quan đến du lịch cũng được cải thiện đáng kể so với trước… Tuy nhiên kết quả đạt được còn chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh của địa phương. Số khách tham quan du lịch đông nhưng lượng lưu trú qua đêm thấp (mới đạt 10-20%); doanh thu du lịch còn thấp; doanh nghiệp du lịch năng lực còn hạn chế; công tác vệ sinh môi trường, an ninh trật tự có lúc, có nơi còn chưa tốt. Kết quả đạt được của du lịch Hoa Lư, đặc biệt là tốc độ tăng trưởng khách du lịch quốc tế còn thấp, cần có những giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về phát triển du lịch trong thời gian tới.