Tóm tắt Luận văn thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh Phú Yên

Chia sẻ: Hinh Duyệt | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

59
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn tập trung giải quyết các vấn đề: Hệ thống hóa cơ sở lý luận quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy. Phân tích, đánh giá những ưu điểm, hạn chế nguyên nhân của hoạt động quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh Phú Yên. Nghiên cứu, đề xuất những phương hướng, giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh Phú Yên thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh Phú Yên

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ……./……. ……./……. HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THỊ MAI ANH QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ PHÒNG CHỐNG MA TÚY TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ YÊN Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60 34 04 03 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG ơ Ơ ĐẮK LẮK - NĂM 2017
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Vũ Trọng Hách Phản biện 1: TS. Chu Xuân Khánh. Phản biện 2: TS. Đinh Khắc Tuấn. Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn Thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia, Phân viện Tây nguyên. Địa điểm: Phòng 2, Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia, Phân viện Tây nguyên. Số: 51- Đường Phạm Văn Đồng, TP Buôn Mê Thuộc, Tỉnh Đắk Lắk. Thời gian: 07 giờ 30 phút ngày 27 tháng 5 năm 2017 Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính ơ Quốc gia hoặc trên trang Web Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Bước sang thế kỷ thứ XXI, cùng với những biến động phức tạp về tình hình an ninh, chính trị, kinh tế - xã hội trên toàn thế giới, tội phạm ma túy cũng ngày càng gia tăng. Tội phạm ma túy gắn kết với tội phạm rửa tiền, buôn bán vũ khí, buôn bán người,… gây ra những hậu quả nghiêm trọng về kinh tế, bất ổn về an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội. Đặc biệt, nghiêm trọng hơn là nhiều băng nhóm tội phạm ma túy cấu kết chặt chẽ với nhau hoạt động theo kiểu “xã hội đen” để vận chuyển trái phép chất ma túy với tính chất, thủ đoạn ngày càng tinh vi, xảo quyệt. Vì vậy, đấu tranh phòng, chống ma túy là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu không chỉ của mỗi quốc gia, dân tộc mà còn là nhiệm vụ cao cả của cộng đồng quốc tế. Nhận thức được ý nghĩa quan trọng của công tác này, những năm qua Đảng và Nhà nước ta đã đề ra nhiều chủ trương, chính sách pháp luật về phòng, chống ma tuý như Nghị quyết 06/CP ngày 29/01/1993; Chỉ thị số 06-CT/TW ngày 30/11/1996; Chỉ thị số 21- CT/TW ngày 26/3/2008; Chiến lược Quốc gia phòng, chống và kiểm soát ma túy ở Việt Nam đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030. Triển khai thực hiện các Chỉ thị của Bộ Chính trị, Nghị quyết và các Chương trình hành động phòng, chống ma túy của Chính phủ, công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy trên địa bàn tỉnh Phú Yên đã được đẩy mạnh; huy động được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia vào công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy. Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh Phú Yên vẫn còn một số tồn tại, hạn chế: Công tác tuyên truyền, giáo dục chưa tập trung đúng đối tượng, 1
địa bàn; tình trạng trồng, tái trồng cây có chứa chất ma túy vẫn xảy ra; công tác cai nghiện phục hồi chưa đạt mục tiêu, yêu cầu đề ra… Để có phương hướng và giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy trong điều kiện hiện nay trên địa bàn tỉnh Phú Yên là hết sức cần thiết. Chính vì vậy, tác giả chọn đề tài “Quản lý nhà nước về công tác phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh Phú Yên” để nghiên cứu và viết luận văn thạc sĩ. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến luận văn Hiện nay, đã có nhiều công trình nghiên cứu công tác quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy dưới nhiều góc độ khác nhau: - Đề tài cấp nhà nước “Luận cứ khoa học cho những giải pháp nâng cao hiệu quả phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm về ma túy” của Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Phùng Hồng, Tạp chí CAND và Đại tá Vũ Hùng Vương, Cục CSĐT tội phạm về ma túy năm 2001 [37]. - Công trình “Một số vấn đề về xây dựng thế trận phòng, chống tội phạm về ma túy của lực lượng Cảnh sát Điều tra Tội phạm về ma túy” của Vũ Hùng Vương, Nhà xuất bản CAND, Hà Nội, năm 2000 [38]. - Cuốn sách “Tội phạm về ma túy, thực trạng, nguyên nhân và các giải pháp phòng ngừa” của Tiến sỹ Vũ Quang Vinh, Nhà xuất bản Thanh niên, Hà Nội năm 2005 [39]. Tuy nhiên, qua nghiên cứu khảo sát ở Phú Yên chưa có một công trình khoa học nào nghiên cứu một cách toàn diện, có hệ thống công tác quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh. Do vậy, việc nghiên cứu đề tài để đánh giá chính xác thực trạng, đề xuất những phương hướng và giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh Phú Yên trong giai đoạn hiện nay và thời gian đến là đáp ứng các yêu cầu và thực tiễn đề ra. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích 2
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận, phân tích, đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh Phú Yên, đề xuất những phương hướng và giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa cơ sở lý luận quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy. - Phân tích, đánh giá những ưu điểm, hạn chế nguyên nhân của hoạt động quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh Phú Yên. - Nghiên cứu, đề xuất những phương hướng, giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh Phú Yên thời gian tới. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Luận văn tập trung nghiên cứu hoạt động quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: Tập trung nghiên cứu cơ sở lý luận quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy và thực tiễn công tác này trên địa bàn tỉnh Phú Yên để đề xuất những phương hướng và giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy. - Về không gian: Nghiên cứu thực trạng quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh Phú Yên. - Về thời gian: Giai đoạn 2012 đến 2016. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Luận văn được nghiên cứu trên cơ sở phép biện chứng duy vật của Chủ nghĩa Mác - Lê Nin và tư tưởng Hồ Chí Minh; lý luận khoa 3
học luật, khoa học điều tra hình sự, tâm lý và tội phạm học; các quan điểm đường lối chính sách của Đảng, Nhà nước về đấu tranh phòng, chống ma túy. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Luận văn được tiến hành trên cơ sở sử dụng phối hợp các phương pháp nghiên cứu cụ thể sau đây: - Phương pháp nghiên cứu lý thuyết; - Phương pháp thống kê; - Phương pháp phân tích, so sánh, tổng hợp. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Kết quả nghiên cứu của luận văn có ý nghĩa quan trọng đối với xây dựng cơ chế, chính sách, lựa chọn phương thức quản lý phù hợp nhằm hoàn thiện quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh Phú Yên trong thời kỳ mới. 7. Kết cấu của Luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung chính của luận văn gồm 3 chương: Chương I: Cơ sở khoa học quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy Chương II: Thực trạng quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh Phú Yên Chương III: Phương hướng và giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh Phú Yên. Chương 1 CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ PHÒNG, CHỐNG MA TÚY 1.1. Những khái niệm cơ bản 1.1.1. Ma túy và tác hại của ma túy 4
1.1.1.1. Khái niệm ma túy Ma túy là chất có nguồn gốc tự nhiên hoặc tổng hợp, khi được đưa vào cơ thể con người, nó có tác dụng làm thay đổi trạng thái ý thức và sinh lý của người đó. Nếu lạm dụng ma túy, con người sẽ bị lệ thuộc, khi đó gây tổn thương, nguy hại cho người sử dụng và cộng đồng [19]. 1.1.1.2. Tệ nạn ma túy Tệ nạn ma túy là tình trạng nghiện ma túy, tội phạm về ma túy và các hành vi trái phép khác về ma túy. Tệ nạn ma túy là hiểm họa gây ra nhiều tác hại xấu đến nhiều mặt của đời sống xã hội, gây tổn hại lớn về kinh tế, ảnh hưởng xấu đến thuần phong mỹ tục, truyền thống đạo đức của dân tộc. 1.1.1.3. Tác hại của ma túy Ma túy gây tác hại nhiều mặt về kinh tế - chính trị, văn hóa - xã hội; phá hoại sức khoẻ con người; ảnh hưởng sự phát triển nòi giống, nguy cơ bị lây nhiễm HIV/AIDS; làm mất nhân cách con người; làm tổn thất đến tình cảm và hạnh phúc của gia đình; ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình an ninh trật tự, an toàn xã hội [19]. 1.1.2. Phòng, chống ma túy Các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương, phải tập trung chỉ đạo trực tiếp, quyết liệt; tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát việc thực hiện pháp luật phòng, chống ma túy; coi kết quả thực hiện nhiệm vụ này ở các đơn vị, cơ quan,.. là một tiêu chí để bình xét thi đua, phân loại tổ chức đảng và khen thưởng hàng năm, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên vi phạm pháp luật phòng, chống ma túy [2]. 1.1.3. Quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy 1.1.3.1. Khái niệm Quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy là hoạt động chấp hành và điều hành của các cơ quan nhà nước hoặc các tổ chức xã hội 5
do Nhà nước ủy quyền, được tiến hành trên cơ sở pháp luật, để thi hành pháp luật nhằm thực hiện các chức năng quản lý nhà nước trong lĩnh vực phòng, chống ma túy. Quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy là một bộ phận của quản lý nhà nước về trật tự an toàn xã hội. 1.1.3.2. Đặc điểm quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy - Đặc trưng chủ thể của cơ quan quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy - Khách thể quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy: - Đối tượng quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy: - Mục tiêu quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy: 1.2. Sự cần thiết phải quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy 1.2.1. Định hướng cho công tác phòng, chống ma túy Trên cơ sở thực hiện các mục tiêu cụ thể, tiến hành đồng bộ các giải pháp nhằm củng cố, duy trì các mục tiêu đã đạt được và hướng tới đẩy lùi tệ nạn ma túy, thu hẹp số xã, phường, thị trấn có tệ nạn ma túy; chủ động phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh, hạn chế đến mức thấp nhất ma túy thẩm lậu qua biên giới; kiên quyết triệt phá và xóa bỏ tận gốc các điểm, tụ điểm mua bán, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy… 1.2.2. Bảo đảm cho công tác phòng, chống ma túy Trong thời gian tới Nhà nước cần đảm bảo các yếu tố sau đây cho công tác phòng, chống ma túy đạt kết quả cao Thứ nhất, Nhà nước cần phải có cơ chế hợp lý nhằm đạt được các mục tiêu của chương trình. Thứ hai, tăng mức đầu tư ngân sách, đồng thời tích cực tranh thủ các nguồn viện trợ khác; vận động tự nguyện đóng góp của các tổ chức xã hội, các doanh nghiệp và nhân dân. Thứ ba, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tham gia phòng, chống ma túy. 6
Thứ tư, cần có sự điều chỉnh, bổ sung quy định của pháp luật về xử lý vi phạm cho phù hợp với tình hình thực tế hiện nay. 1.3. Nội dung quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy 1.3.1. Hoạch định chính sách, chiến lược, chương trình về phòng, chống ma túy Trong công tác phòng, chống ma túy, việc xây dựng một chương trình, kế hoạch đúng đắn ở tầm vĩ mô luôn được xem là yêu cầu tối quan trọng cho mỗi quốc gia, bởi lẽ đây sẽ là một trong những cơ sở pháp lý cốt lõi khởi đầu cho việc thực hiện chương trình nhằm đạt được các mục tiêu trước mắt và lâu dài. 1.3.2. Ban hành văn bản quy phạm pháp luật về phòng, chống ma túy Để quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy có hiệu quả, trước hết Nhà nước phải ban hành hệ thống văn bản quy phạm pháp luật để điều chỉnh tổng thể các quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình tổ chức thực hiện các hoạt động đấu tranh phòng, chống tệ nạn ma túy. Các văn bản: Chỉ thị 06-CT/TW ngày 30/11/1996 về tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy; Thông tư 11/2010/TT-BYT ngày 29/4/2010 hướng dẫn các hoạt động liên quan đến thuốc hướng thần và tiền chất dùng làm thuốc; Quyết định 1203/QĐ-TTg ngày 31/8/2012 phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy giai đoạn 2012 - 2015;…[30], [31]. 1.3.3. Tổ chức bộ máy quản lý nhà nước và bố trí nguồn lực về phòng chống, ma túy 1.3.3.1. Tổ chức cơ quan tham mưu cho lãnh đạo các cấp về phòng, chống tệ nạn ma túy Năm 1998, Bộ Công an thành lập Văn phòng Ủy ban Quốc gia phòng, chống ma túy theo Quyết định số 18/1998/QĐ-TTg ngày 24/1/1998. 7
Ngày 9/12/1998, Bộ trưởng Bộ Công an ký Quyết định 5088/1998/QĐ-BCA đặt Ban Thường trực phòng, chống ma túy các tỉnh, thành phố tại Văn phòng Tổng hợp thuộc Công an tỉnh, thành phố. 1.3.3.2. Tổ chức lực lượng chuyên trách đấu tranh phòng, chống tội phạm về ma túy thuộc Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Tổng cục Hải quan. Công an 63 tỉnh, thành phố đã thành lập Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy; 644/671 quận, huyện, thị xã thành lập các tổ, đội CSĐTTP về ma túy thuộc lực lượng Công an cùng cấp. Bộ Quốc phòng đã thành lập Cục phòng, chống ma túy. Ở cấp tỉnh, thành phố thành lập 43 phòng phòng, chống tội phạm ma túy trực thuộc Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng. Cục Cảnh sát biển thành lập Phòng phòng, chống tội phạm về ma túy và 4 Cục đặc nhiệm phòng, chống tội phạm về ma túy. Tổng cục Hải quan thành lập 3 đơn vị: Phòng Kiểm soát ma túy, Đội Kiểm soát ma túy và Trung tâm huấn luyện chó nghiệp vụ phát hiện ma túy, chất nổ thuộc Cục Điều tra chống buôn lậu. Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã thành lập Vụ Thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra án ma túy (ở cấp Trung ương) và Phòng Thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử sơ thẩm án an ninh, ma túy (ở cấp tỉnh). 1.3.4. Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm trong quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy Hàng năm Ủy ban Quốc gia phòng, chống AIDS và phòng, chống ma túy, mại dâm đã tổ chức các đoàn kiểm tra công tác phòng, chống ma túy tại các tỉnh, thành phố về các lĩnh vực: Thay cây, cai nghiện, đấu tranh, tuyên truyền giáo dục.... theo luân phiên các tỉnh để đánh giá chính xác kết quả phòng, chống ma túy của các tỉnh, thành phố trong cả nước. 8
1.3.5. Hợp tác quốc tế trong phòng, chống ma túy Hiện nay, phòng, chống ma túy không còn là vấn đề riêng của một quốc gia, một khu vực nào mà đã trở thành một trong những vấn đề được quan tâm hàng đầu của thế giới. Vì vậy, hợp tác quốc tế có tầm quan trọng to lớn trong công cuộc phòng, chống ma túy. 1.4. Những yếu tố tác động đến quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy 1.4.1. Chính trị Tệ nạn ma túy là một vấn đề bức xúc của xã hội, gây hậu quả nghiêm trọng, vì vậy, cả hệ thống chính trị, gia đình, cộng đồng và toàn xã hội phải kiên quyết đấu tranh, phòng chống và đẩy lùi, góp phần bảo đảm an ninh trật tự, an toàn xã hội. Phòng, chống và kiểm soát ma túy là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, vừa cấp bách, vừa thường xuyên, liên tục và lâu dài, đòi hỏi sự kiên trì, bền bỉ, quyết tâm và cần có sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ của các cấp, các ngành và các tổ chức chính trị - xã hội. 1.4.2. Kinh tế Lợi nhuận do sản xuất và buôn bán ma túy ngày càng cao là nguyên nhân, động lực thúc đẩy gia tăng tội phạm về ma túy. Tội phạm ma túy là một hiện tượng xã hội tiêu cực, mang yếu tố kinh tế vì nó đã trở thành thị trường ma túy có cung - cầu và các hoạt động phục vụ cho qui luật cung - cầu đó. 1.4.3. Pháp luật So với các Nghị định 135/2004/NĐCP ngày 10/6/2004; Nghị định 43/2005/NĐCP ngày 05/4/2005 và Nghị định số 61/2011/NĐCP ngày 26/7/2011 của Chính phủ thì nội dung quy định tại Nghị định số 221 đã có những thay đổi nhất định về đối tượng bị đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, trình tự, thủ tục lập hồ sơ đề nghị, thời hiệu và thẩm quyền ra quyết định áp dụng biện pháp đưa vào 9
cơ sở cai nghiện bắt buộc… Những thay đổi sẽ gây ra những khó khăn, lúng túng cho các đơn vị, địa phương trong triển khai thực hiện. 1.4.4. Văn hóa, phong tục tập quán Việc sản xuất cây trồng có chứa chất gây nghiện đã thành tập quán lâu đời của người dân ở các vùng dân cư khác nhau. Do thói quen và tập quán dùng thuốc phiện nên tình hình nghiện hút ở các xã biên giới chiếm tỷ lệ cao, vì vậy các chương trình xóa bỏ trồng cây thuốc phiện ở các vùng dân tộc miền núi trở nên khó khăn. 1.4.5. Hội nhập quốc tế Khu vực Đông Nam Á chịu sự tác động, ảnh hưởng trực tiếp từ khu vực “Tam giác vàng”. Đáng chú ý ở một số nước như: Campuchia, Philipine, Malayxia, Indonexia…đã hình thành nhiều xưởng sản xuất ma túy tổng hợp. Trong những năm gần đây các nước ở xung quanh Việt Nam như Thái Lan, Lào, Myanma, Trung Quốc, Malayxia, Nhật Bản,… có số vụ buôn bán herôin ngày càng tăng. 1.5. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy một số địa phương và bài học kinh nghiệm vận dụng cho Phú Yên 1.5.1. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy của một số địa phương 1.5.1.1. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy của tỉnh Lào Cai 1.5.1.2. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy của tỉnh Bắc Giang 1.5.2. Bài học kinh nghiệm vận dụng cho tỉnh Phú Yên Một là, cần phải xây dựng cơ chế phối hợp đồng bộ, chặt chẽ giữa các lực lượng Công an với các cấp, ban ngành, đoàn thể. Hai là, cuộc đấu tranh phòng, chống ma túy chỉ đạt được hiệu quả khi có sự tham gia của đông đảo nhân dân, của cấp ủy, chính quyền và các tổ chức quần chúng. 10
Ba là, có chính sách trợ cấp trong công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật. Bốn là, phải xây dựng kế hoạch cụ thể nhằm đề ra mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp, biện pháp thực hiện. Năm là, tăng cường, mở rộng quan hệ hợp tác với các tỉnh, thành phố trong cả nước, kể cả các nước, các tổ chức phi Chính phủ. Sáu là, đề ra các chiến lược đấu tranh chống tội phạm ma túy, kết hợp với cai nghiện và giải quyết việc làm sau cai. Tiểu kết chương 1 Hậu quả, tác hại do tệ nạn ma tuý gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng đến phát triển kinh tế - xã hội và an ninh trật tự của mỗi quốc gia, vì thế phòng, chống tệ nạn ma túy là trách nhiệm của mọi cá nhân, tổ chức, trong đó trước hết quan trọng nhất là vai trò, trách nhiệm quản lý của cơ quan nhà nước các cấp. Chương 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ PHÒNG, CHỐNG MA TÚY TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ YÊN 2.1. Thực trạng tệ nạn ma túy trên địa bàn tỉnh Phú Yên 2.1.1. Khái quát chung về tỉnh Phú Yên - Đặc điểm về địa lý, dân cư Phú Yên là tỉnh duyên hải Nam Trung bộ, diện tích tự nhiên 5.060,5 km2, phía Bắc giáp tỉnh Bình Định, phía Nam giáp tỉnh Khánh Hòa, phía Tây giáp tỉnh Gia Lai và Đắk Lắk, phía Đông giáp biển Đông. - Đặc điểm về kinh tế - xã hội Phú Yên thuộc nhóm tỉnh nghèo, đời sống của nhân dân còn gặp nhiều khó khăn. Trình độ dân trí thấp, nhất là đồng bào dân tộc thiểu 11
số, tệ nạn mê tín dị đoan và phong tục lạc hậu vẫn còn. Do đó, việc tiếp cận và thực hiện các quy định của pháp luật còn nhiều hạn chế. 2.1.2. Khái quát tệ nạn ma túy trên địa bàn tỉnh Phú Yên 2.1.2.1. Tình hình tội phạm Qua 05 năm, đã phát hiện và điều tra 53 vụ án với 128 đối tượng. Trong đó có 41 vụ án mua bán trái phép chất ma túy (chiếm 78,9 %) với 101 đối tượng (chiếm 75%). Như vậy, các vụ án mua bán trái phép chất ma túy luôn chiếm tỉ lệ rất cao về số vụ và đối tượng phạm tội [9]. 40 34 28 30 30 24 20 14 12 11 13 9 10 6 0 Năm 2012 Năm 2013 Năm 2014 Năm 2015 Năm 2016 Số vụ phạm tội về ma túy Số đối tượng liên quan Biểu đồ 2.1. Tình hình tội phạm ma túy trên địa bàn tỉnh Phú Yên từ năm 2012 đến năm 2016 Tỷ lệ tội phạm ma túy tại Phú Yên hàng năm chiếm 0,025% tổng số án ma túy trong cả nước. Trong tổng số các vụ án về ma túy, đã có 41 vụ án mua bán trái phép chất ma túy (chiếm 78,9 %) với 101 đối tượng (chiếm 75%). Tập trung và phức tạp nhất là thành phố Tuy Hòa, từ năm 2014 - 2016 đã phát hiện, điều tra 31 vụ (chiếm 58,49% tổng số vụ) với 81 đối tượng (63,28%) [9]. 12
14 12 12 10 10 9 8 6 6 4 4 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 0 Năm 2012 Năm 2013 Năm 2014 Năm 2015 Năm 2016 Tội mua bán chất ma túy Tội vận chuyển trái phép chất ma túy Tội tràng trữ trái phép chất ma túy Biểu đồ 2.2. Cơ cấu tội phạm ma túy trên địa bàn tỉnh Phú Yên từ năm 2012 đến năm 2016 Tội phạm ma túy thường hoạt động dưới hình thức là các đường dây, tổ chức vận chuyển, mua bán lẻ ma túy. Nhiều vụ án ma túy có tính chất đặc biệt nghiêm trọng và hoạt động trong thời gian dài. 12 1011 10 10 8 7 6 4 4 3 2 2 1 1 11 1 1 00000 000 00000 0 0 000 0 00000 00000 000 0 Thành Thị xã Huyện Huyện Huyện Huyện Huyện Huyện Huyện phố Tuy Sông Đông Tây Hòa Sông Phú Sơn Tuy An Đồng Hòa Cầu Hòa Hinh Hòa Hòa Xuân Năm 2012 Năm 2013 Năm 2014 Năm 2015 Năm 2016 Biểu đồ 2.3. Tình hình tội phạm ma túy tại các huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh Phú Yên từ năm 2012 đến năm2016 13
Tình hình tội phạm ma túy trên địa bàn tỉnh Phú Yên chịu sự chi phối của nhiều yếu tố, nguyên nhân và điều kiện khác nhau. Trong đó, tình trạng người nghiện ma túy có mối quan hệ mật thiết với tội mua bán, tàng trữ, vận chuyển trái phép chất ma túy; người nghiện ma túy là nguồn cầu về ma túy và là “bạn đồng hành” của tội mua bán, tàng trữ trái phép chất ma túy. 600 478 416 356 400 231 235 200 89 93 91 41 38 0 Năm 2012 Năm 2013 Năm 2014 Năm 2015 Năm 2016 Số người có liên quan đến sử dụng trái phép ma túy Số người sử dụng được phát hiện mới Biểu đồ 2.4. Số người nghiện ma túy trên địa bàn tỉnh Phú Yên từ năm 2012 đến năm 2016. Nhìn vào biểu đồ 2.4 ta thấy tình hình tội phạm ma túy trên địa bàn tỉnh Phú Yên từ năm 2012 đến năm 2016 có chiều hướng gia tăng cả về số vụ, đối tượng phạm tội và số lượng chất ma túy bị phát hiện, thu giữ, tình hình người nghiện ma túy nhiều cũng là điều kiện làm phức tạp hơn tội phạm ma túy; phương thức, tính chất, thủ đoạn hoạt động của tội phạm ma túy đã và đang có nhiều thay đổi so với trước đây. Cơ quan chức năng cần có giải pháp kiên quyết nhằm phòng ngừa, ngăn chặn kịp thời, không để xảy ra hậu quả. 2.1.2.2. Đặc điểm của tội phạm ma túy trên địa bàn tỉnh Phú Yên - Đặc điểm về người phạm tội: Đối tượng phạm tội thường có nhân thân xấu, như không nghề nghiệp, trình độ văn hóa thấp, nhiều tiền án, tiền sự, nghiện ma túy; chủ yếu là nam giới và nằm trong độ tuổi thanh niên từ 18 đến 30 tuổi có 89 đối tượng, tỷ lệ 69,53%; từ 30 14
tuổi đến 45 tuổi có 27 đối tượng, tỷ lệ 21,1%; từ 45 tuổi trở lên có 12 đối tượng, tỷ lệ 9,38%. - Đặc điểm về địa bàn, thời gian xảy ra tội phạm: Tội phạm ma túy thường lựa chọn và hoạt động tại các địa bàn trọng điểm về ma túy hoặc có nhiều điều kiện thuận lợi về vị trí, địa hình, dân cư, nghề nghiệp. Nguồn ma túy tiêu thụ chủ yếu vận chuyển từ các tỉnh, thành phố khác đến. Đối tượng về ma túy lợi dụng các tụ điểm vui chơi để thực hiện giao dịch, móc nối, mua bán ma túy. Thời gian các đối tượng thực hiện hành vi phạm tội khoảng từ 1 đến hơn 3 giờ sáng. - Đặc điểm về chất ma túy: Hêrôin vẫn là loại ma túy được tàng trữ, vận chuyển, mua bán phổ biến nhất nhưng ma túy tổng hợp đang dần chiếm thị phần và ngày được mua bán nhiều hơn vì việc vận chuyển, mua bán ma túy tổng hợp thuận lợi và lợi nhuận cao. 10 9 7 7 6 5 5 4 4 2 2 2 2 1 1 1 0 0 Năm 2012 Năm 2013 Năm 2014 Năm 2015 Năm 2016 Số vụ án mua bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép chất ma túy là heroin Số vụ án mua bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép chất ma túy là ma túy tổng hợp Số vụ án mua bán, vận chuyển, tràng trữ trái phép chất ma túy là các chất ma túy khác Biểu đồ 2.5. Chất ma túy trong các vụ án ma túy trên địa bàn tỉnh Phú Yên từ năm 2012 đến năm2016 15
2.1.2.3. Nguyên nhân, điều kiện của tội phạm ma túy trên địa bàn tỉnh Phú Yên - Lợi nhuận đem lại quá cao. - Công tác quản lý giữa các cơ quan chức năng còn chồng chéo. - Công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm ma túy của lực lượng chuyên trách chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra. - Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật của các ngành, các cấp ở một số địa phương chưa được thường xuyên. - Hệ thống pháp luật và các chính sách, chế độ liên quan đến công tác phòng, chống ma túy còn nhiều bất cập. 2.1.3. Khái quát công tác phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh Phú Yên Số đối tượng mua bán trái phép chất ma túy bị bắt hầu hết là các con nghiện đã có tiền án, tiền sự. Trong 05 năm, đã phát hiện, đấu tranh khám phá thành công 34 chuyên án về ma túy; đã điều tra khám phá 53 vụ, bắt 128 đối tượng; đã gọi hỏi, đấu tranh, giáo dục, răn đe 112 đối tượng. Tham mưu cấp có thẩm quyền chỉ đạo các cấp ủy, chính quyền địa phương thực hiện có hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy; đẩy mạnh công tác tuyên truyền; kiểm soát việc sử dụng, bảo quản, kinh doanh các loại hóa chất, tiền chất có liên quan đến ma túy, các loại tân dược gây nghiện; kiên quyết không để đối tượng lợi dụng hoạt động phạm tội về ma túy. Công tác cai nghiện và quản lý sau cai được triển khai theo đề án đổi mới công tác cai nghiện. Nổi bật là mô hình cai nghiện cộng đồng triển khai tại 18 xã, phường, thị trấn. Hiện nay, toàn tỉnh có 478 người nghiện ma túy. Hiện có 52/112 xã còn người nghiện [23]. 16
2.2. Phân tích thực trạng quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh Phú Yên 2.2.1. Ban hành kế hoạch và tổ chức thực hiện văn bản quy phạm pháp luật về phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh Ủy ban tỉnh Phú Yên đã thành lập Ban Chỉ đạo phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội và xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ An ninh Tổ quốc; đã tổ chức quán triệt và thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 21- CT/TW ngày 26/3/2008 của Bộ Chính trị, Chương trình hành động số 28-CTr/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy thực hiện Chỉ thị số 21- CT/TW [32] và Kế hoạch số 68/KH-UBND ngày 19/5/2015 của UBND tỉnh; Luật Phòng, chống ma túy và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống ma túy [34]. Lực lượng CSĐTTP về ma túy đã tham mưu cho Giám đốc Công an tỉnh ban hành kịp thới các văn bản chỉ đạo thực hiện công tác phòng, chống tội phạm ma túy. Sự phối hợp chặt chẽ giữa lực lượng Công an tỉnh, Hải quan, Bộ đội Biên phòng, Y tế, Công thương trong công tác quản lý tiền chất, hóa chất có liên quan đến ma túy, các loại thuốc tân dược gây nghiện, thuốc hướng thần và phòng, chống thẩm lậu ma túy. Hàng năm, Ban chỉ đạo đều xây dựng kế hoạch công tác phòng, chống ma túy, mở nhiều đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm về ma túy, tổ chức tốt các hoạt động nhân tháng hành động phòng, chống ma túy, ngày toàn dân tham gia phòng, chống ma túy và được triển khai thực hiện từ các ban, ngành ở tỉnh đến các cơ sở và toàn dân, quyết tâm đẩy lùi tệ nạn ma túy ra khỏi đời sống xã hội. 2.2.2. Tổ chức bộ máy và bố trí nguồn lực làm công tác quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy và phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh 17
Năm 2010, lực lượng CSĐTTP về ma túy Công an tỉnh Phú Yên có 16 đồng chí. Đến năm 2016, lực lượng CSĐTTP về ma túy có 52 đồng chí. Trình độ chuyên môn nghiệp vụ của lực lượng CSĐTTP về ma túy của tỉnh Phú Yên hiện nay: Đại học 25/53, tỷ lệ 47,17%; Cao cấp lý luận chính trị 3/52, tỷ lệ 5,77%; Chức danh Điều tra viên 15/52, tỷ lệ 28,85%. So với các địa phương khác trình độ chuyên môn nghiệp vụ của lực lượng CSĐTTP về ma túy ở Phú Yên còn nhiều hạn chế. Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng thành lập Phòng phòng, chống tội phạm ma túy. Về tổ chức, biên chế của lực lượng chuyên trách phòng, chống ma túy và tội phạm của Bộ đội Biên phòng chưa thật sự ổn định, đội ngũ cán bộ còn thiếu nhiều. Đội ngũ cán bộ tuy được đào tạo cơ bản, nhưng về năng lực còn hạn chế, bất cập. Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh đã thành lập Phòng Thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử sơ thẩm án an ninh, ma túy. Cơ cấu tổ chức của hệ thống cơ quan tham mưu phòng, chống ma túy từ tỉnh đến cơ sở còn nhiều bất cập, chưa đủ mạnh, chưa đủ tầm bao quát và chưa thực hiện đầy đủ chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy như ở địa phương, chưa có phòng chuyên trách quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy, nên đã ảnh hưởng công tác tham mưu chỉ đạo về phòng, chống ma túy. 2.2.3. Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm trong quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh Hàng năm, Ban Chỉ đạo đã tham mưu UBND tỉnh ban hành kế hoạch, thành lập đoàn và tổ chức các đợt kiểm tra công tác phòng, chống ma túy tại các địa phương. Kết quả kiểm tra hàng năm của Đoàn kiểm tra liên ngành cho thấy công tác đấu tranh chống tội phạm ma túy, ngăn chặn việc trồng cây có chứa chất ma túy, cai nghiện và quản 18