Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý tài sản công tại cơ quan Tổng cục Thuế - Bộ Tài chính

Chia sẻ: Ocxaodua999 Ocxaodua999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

20
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng quản lý TSC tại cơ quan Tổng cục Thuế - Bộ Tài chính trong giai đoạn 2015-2018, rút ra những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân, từ đó đề xuất giải pháp hoàn thiện quản lý TSC tại cơ quan Tổng cục Thuế - Bộ Tài chính trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý tài sản công tại cơ quan Tổng cục Thuế - Bộ Tài chính

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA ĐOÀN THỊ HIỀN QUẢN LÝ TÀI SẢN CÔNG TẠI CƠ QUAN TỔNG CỤC THUẾ - BỘ TÀI CHÍNH Chuyên ngành: Tài chính Ngân hàng Mã số: 8 34 02 01 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG HÀ NỘI – 2019
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thanh Hải Phản biện 1: TS. Phạm Thị Thanh Vân Phản biện 2: TS. Nguyễn Trọng Thản Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng họp 204, Nhà A - Hội trường bảo vệ Luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Số: 77 - Đường Nguyễn Chí Thanh - Quận Đống Đa - TP. Hà Nội Thời gian: vào hồi 9h15 ngày 21 tháng 12 năm 2019 Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia
LỜI MỞ ĐẦU 1- Tính cấp thiết của đề tài Thực tế thời gian qua, quản lý tài sản công luôn là vấn đề quan trọng trong việc quản lý Nhà Nước. Việc thiếu chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản công và hiệu quả của cơ quan hành chính nhà nước đang là vấn đề được Chính phủ và cơ quan hữu trách quan tâm. Tình trạng các cơ quan hành chính Nhà Nước và các đơn vị thuộc khu vực công sử dụng vượt tiêu chuẩn, định mức gây lãng phí, cho thuê, mượn tài sản công không đúng quy định, tự ý sắp xếp, xử lý làm thất thoát tài sản công đang đặt ra yêu cầu phải thống kê và quản lý hiệu quả lượng tài sản này. Tổng cục Thuế là một cơ quan HCNN trực thuộc Bộ Tài chính, thực hiện chức năng tham mưu giúp Bộ trưởng Bộ Tài chính quản lý nhà nước về các khoản thu nội địa trong phạm vi cả nước bao gồm: thuế, phí, lệ phí và các khoản thu khác của ngân sách Nhà nước. Tổng cục Thuế được tổ chức thành hệ thống dọc từ trung ương đến địa phương theo đơn vị hành chính bảo đảm nguyên tắc tập trung thống nhất. Do vậy, việc nghiên cứu đề tài “Quản lý tài sản công tại cơ quan Tổng cục Thuế - Bộ Tài chính” đang là vấn đề có ý nghĩa sâu sắc cả về lý luận và thực tiễn. 2.Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Nghiên cứu về TSC nói chung, quản lý TSC trong các cơ quan của nhà nước nói riêng đã được các nhà nghiên cứu nước ngoài đề cập đến khá nhiều. Sau đây có thể nêu lên một số công trình có liên quan đến lĩnh vực này: - Về quản lý TSC nói chung, quản lý TSC trong các cơ quan thuộc Chính phủ và các cơ quan HCSN nói riêng có một số công trình nghiên cứu đáng chú ý sau: Đề án “Managing Government Property Assets: International Experiences'" (Quản lý tài sản Chính phủ: những kinh nghiệm quốc tế, ngày 15 tháng 3 năm 2016 nhà xuất bản thống kê) của các tác giả Conway Francisand, Charles Undelan, George Peteson, Olga Kaganova và James McKellar Đề tài “Towards efficient public sector asset management” (Hướng tới quản lý hiệu quả tài sản khu vực công, ngày 17 tháng 1 năm 2015 nhà xuất bản thống kê) của các tác giả Grubisic Mihaela, Nusinovic Mustafa và Roje Gorana
Đề tài “Government Property Assets in the Wake of the Dual Crisis in Public Finance and Real Estate: An Opportunity to Do Better Going Forward?”. Luận văn thạc sỹ “Chiến lược đổi mới cơ chế quản lý tài sản công giai đoạn 2011-2015 ” của Nguyễn Văn Xa đã nghiên cứu thực trạng quản lý, sử dụng TSC ở nước ta từ năm 1995 Luận văn thạc sỹ “Hoàn thiện cơ chế quản lý tài sản nhà nước tại đơn vị sự nghiệp” của Phạm Đức Phong. Đề án “Đổi mới quản lý tài sản công trong các đơn vị sự nghiệp ” của Trần Văn Giao đã giới thiệu khái quát về TSC trong các ĐVSN Có thể kể đến một số nghiên cứu về TSC và quản lý TSC trong những năm gần đây như sau: Luận văn thạc sỹ “Cơ sở pháp lý cao nhất cho việc quản lý, sử dụng tài sản công” của Nguyễn Mạnh Hùng Luận văn thạc sỹ “Quản lý tài sản công trong các cơ quan hành chính nhà nước - Các hạn chế và giải pháp ” của Lê Chi Mai Bên cạnh những giá trị to lớn về mặt khoa học mà các công trình nghiên cứu được đề cập nêu trên đã đạt được, quản lý TSC là vấn đề phức tạp luôn cần phải được nghiên cứu, hoàn thiện để phù hợp với thực tiễn, riêng đối với đề tài “Quản lý tài sản công tại cơ quan Tổng cục Thuế - Bộ Tài chính” được xác định cần được tập trung nghiên cứu một số vấn đề như sau: Một là, kế thừa kết quả nghiên cứu mà các công trình đã công bố đạt được, đề tài tiếp tục nghiên cứu, bổ sung và hoàn thiện một số lý luận cơ bản về TSC và quản lý TSC. Hai là, nghiên cứu một số kinh nghiệm trong nước và quốc tế về quản lý TSC, rút ra bài học kinh nghiệm để tham khảo. Ba là, từ những vấn đề lý luận đã nghiên cứu, luận văn sẽ đi sâu phân tích các căn cứ pháp lý, mô hình, thực trạng quản lý TSC tại đơn vị Tổng cục Thuế. Bốn là, trên cơ sở xác định quan điểm hoàn thiện quản lý TSC của tại cơ quan Tổng cục Thuế, luận văn nhận diện và phân tích các yêu cầu mới đặt ra đối với công tác quản lý TSC tại cơ quan Tổng cục Thuế. -Mục đích: Trên cơ sở nghiên cứu những vấn đề lý luận cơ bản về TSC và quản lý TSC, Luận văn khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng quản lý TSC tại cơ quan Tổng cục Thuế - Bộ Tài chính trong giai đoạn
2015-2018, rút ra những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân, từ đó đề xuất giải pháp hoàn thiện quản lý TSC tại cơ quan Tổng cục Thuế - Bộ Tài chính trong thời gian tới. - Nhiệm vụ: Hệ thống hóa và làm rõ một số vấn đề cơ bản về TSC, quản lý TSC nói chung Nghiên cứu một số kinh nghiệm quản lý TSC có hiệu quả, từ đó rút ra những bài học thực tế phù hợp, có thể vận dụng trong quản lý TSC tại cơ quan Tổng cục Thuế - Bộ Tài chính. Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý TSC tại cơ quan Tổng cục Thuế, rút ra những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế. Đề xuất các phương hướng, kiến nghị và giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý TSC tại cơ quan Tổng cục Thuế - Bộ Tài chính từ nay đến năm 2025 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài - Đối tƣợng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu luận văn được xác định là nội dung Quản lý tài sản công tại cơ quan Tổng cục Thuế - Bộ Tài chính - Phạm vi nghiên cứu: - Phạm vi về không gian: Văn phòng Tổng cục Thuế - Bộ Tài Chính. - Phạm vị về thời gian: Giai đoạn 2015 - 2018 - Phạm vi về đối tượng quản lý: Tài sản công - Tài sản công tại cơ quan Tổng cục Thuế có phạm vi rộng, bao gồm nhiều loại tài sản khác nhau. Tuy nhiên, đề tài này tập trung chủ yếu nghiên cứu quản lý tài sản công phục vụ trực tiếp cho hoạt động chuyên môn của đơn vị, Đề tài chủ yếu đi sâu nghiên cứu quản lý tài sản công tại cơ quan Tổng cục Thuế từ năm 2015-2018 và định hướng, giải pháp quản lý từ nay đến năm 2025. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn - Phƣơng pháp luận : Phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch sử được sử dụng trong toàn bộ quá trình nghiên cứu và phân tích các nội dung nghiên cứu của Luận văn .
- Phƣơng pháp nghiên cứu: Phương pháp nghiên cứu chủ đạo được sử dụng trong Luận văn là phân tích và tổng hợp. Ngoài ra, Luận văn sử dụng các phương pháp chuyên ngành như thống kê, so sánh... 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Hiện nay quản lý TSC được coi là vấn đề rất cần được nghiên cứu cả về lý luận và thực tiễn, đang được các nhà quản lý, cũng như các nhà nghiên cứu kinh tế rất quan tâm. Vì vậy, nghiên cứu một cách thấu đáo về quản lý TSC tại một cơ quan quan trọng, đặc thù và đang có nhiều bất cập về quản lý TSC như đơn vị Tổng cục Thuế để từ đó đưa ra các kiến nghị và giải pháp nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý là hết sức cần thiết. Luận văn “Quản lý tài sản công tại cơ quan Tổng cục Thuế - Bộ Tài chính " sẽ có những đóng góp nhất định cho việc nghiên cứu vấn đề này một cách hệ thống và khoa học. Đóng góp của luận văn về mặt lý luận và thực tiễn thể hiện chủ yếu trên các mặt sau: Một là, Luận văn đã góp phần hệ thống hóa, đánh giá những nội dung được quan tâm nghiên cứu đối với quản lý TSC của một quốc gia nói chung và ở Việt Nam nói riêng, nhất là đối với một cơ quan nhà nước. Hai là, phân tích một số kinh nghiệm quản lý TSC hiệu quả, rút ra những bài học tham khảo nhằm góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả của quản lý TSC. Ba là, Nguồn cơ sở dữ liệu này không chỉ có ý nghĩa với công tác quản lý của một đơn vị đặc thù mà còn dùng tham khảo, đóng góp vào việc hoàn thiện quản lý TSC nói chung và quản lý TSC. 7. Kết cấu của luận văn Về bố cục của đề tài ngoài phần mở đầu và kết luận, đề tài được trình bày 3 chương: Chương 1: Lý luận chung về quản lý tài sản công trong cơ quan Nhà nước. Chương 2. Thực trạng quản lý tài sản công tại Tổng cục Thuế - Bộ Tài chính Chương 3. Giải pháp quản lý tài sản công tại Tổng cục Thuế - Bộ Tài chính
CHƢƠNG 1 LÝ LUẬN CHUNG QUẢN LÝ TÀI SẢN CÔNG TẠI CÁC CƠ QUAN NN 1.1. Tài sản công trong các cơ quan nhà nƣớc 1.1.1 Khái niệm tài sản công Tài sản công là những tài sản được hình thành từ nguồn ngân sách nhà nước, tài sản được xác lập quyền sở hữu của Nhà nước theo quy định của pháp luật. 1.1.2. Vai trò tài sản công Tài sản công là tài sản của quốc gia, là tiềm lực phát triển của đất nước như Bác Hồ kính yêu của chúng ta đã khẳng định “Tài sản công là nền tảng, là vốn liếng để khôi phục và xây dựng kinh tế chung, để làm cho dân giàu nước mạnh, để nâng cao đời sống nhân dân”. Vai trò của tài sản công có thể được xem xét dưới nhiều khía cạnh: kinh tế, chính trị, xã hội, văn hóa, giáo dục… 1.1.3. Đặc điểm tài sản công Thứ nhất, TSC phong phú về chủng loại; mỗi loại tài sản có tính năng, công dụng khác nhau và được sử dụng vào các mục đích khác nhau, được đánh giá hiệu quả theo những tiêu thức khác nhau. Thứ hai, tổ chức, cá nhân được giao nhiệm vụ trực tiếp quản lý, sử dụng TSC lại không phải là người có quyền sở hữu tài sản; Thứ ba, TSC được phân bổ ở khắp mọi miền đất nước, được giao cho các cấp, các ngành, các tổ chức, cá nhân trực tiếp sử dụng. Thứ tư, TSC bao gồm hai loại: tài sản kinh doanh (tài sản nhà nước giao cho doanh nghiệp nhà nước và các tổ chức kinh tế khác của Nhà nước), tài sản không kinh doanh (TSC giao cho cơ quan hành chính nhà nước), đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân và các tổ chức khác. 1.1.4. Phân loại tài sản công 1.1.4.1. Phân loại tài sản công theo nguồn gốc hình thành 1.4.1.2. Phân loại tài sản công theo thời hạn sử dụng 1.4.1.3. Phân loại theo công dụng của tài sản 1.1.4.4. Phân theo cấp quản lý 1.1.4.5. Phân loại theo đặc điểm, tính chất, hoạt động của tài sản 1.1.4.6. Phân loại theo đặc điểm hao mòn của tài sản 1.2. Quản lý TSC trong cơ quan Nhà nƣớc 1.2.1. Khái niệm về quản lý tài sản công trong các CQNN Quản lý TSC là hoạt động của các chủ thể được xác định theo quy định của pháp luật, thông qua việc sử dụng các phương pháp và
công cụ quản lý, được thực hiện từ khâu đầu tư mua sắm để hình thành TSC, đến quản lý khai thác sử dụng và thanh lý TSC, đáp ứng tốt mọi nhiệm vụ được giao. 1.2.2. Mục tiêu của quản lý tài sản công Thứ nhất: Tạo lập, khai thác hiệu quả tốt nhất nguồn tài sản công của Nhà nước: Thứ hai: Đáp ứng yêu cầu công việc của cơ quan nhà nước gắn với yêu cầu hiện đại hoá và tái trang bị tài sản công đi liền với hiện đại hoá đất nước. Thứ ba: Các mục tiêu khác trong quản lý tài sản công như; nâng cao hình ảnh của quốc gia mà cụ thể là cơ quan nhà nước, tạo sự tôn nghiêm và lòng tin đối với công dân và quốc tế, giao lưu học hỏi, tranh thủ sự giúp đỡ về mọi mặt của quốc tế. Muốn vậy công tác quản lý tài sản công phải hiệu quả, khoa học, hợp lý. 1.2.3. Nguyên tắc quản lý tài sản công Việc quản lý tài sản nhà nước phải được tổ chức thực hiện theo những nguyên tắc cơ bản sau: - Thống nhất về cơ chế, chính sách, chế độ quản lý; đồng thời phải có cơ chế, chính sách, chế độ quản lý, sử dụng đối với những tài sản có tính đặc thù riêng, đối với ngành, địa phương, tổ chức sử dụng tài sản phục vụ cho các hoạt động có tính 14 đặc thù riêng. - Thực hiện quản lý tài sản công theo tiêu chuẩn, định mức. Quản lý tài sản công theo tiêu chuẩn định mức để công tác quản lý tài sản công phù hợp với đặc điểm thứ nhất, thứ hai và thứ ba của tài sản công. - Thực hiện phân cấp quản lý tài sản nhà nước. Phân cấp quản lý tài sản nhà nước để đảm bảo việc quản lý tài sản nhà nước phù hợp với đặc điểm thứ ba của tài sản nhà nước. - Quản lý tài sản nhà nước phải gắn với quản lý ngân sách nhà nước. . 1.2.4. Các công cụ quản lý tài sản công Những công cụ và biện pháp chủ yếu gồm: Thứ nhất, Xây dựng và ban hành hệ thống pháp luật về quản lý tài sản công. Nhà nước thực hiện quản lý xã hội bằng luật pháp. Thứ hai, Hệ thống định mức sử dụng TSC trong các CQNN trên cơ sở luật quản lý, sử dụng TSC, các cơ quan có thẩm quyền theo phân cấp xây dựng và ban hành định mức sử dụng TSC bao gồm định mức sử dụng PTVT, trụ sở làm việc và các tài sản khác.
Thứ ba, Sử dụng hệ thống các công cụ đòn bẩy kinh tế để quản lý tài sản công, bao gồm: kế hoạch hoá, kế toán, thống kê, giá cả, tài chính thuế, tín dụng... Thứ tư, Sử dụng công cụ kiểm tra, kiểm soát thường xuyên. Kiểm tra, kiểm soát của Nhà nước đối với tổ chức, cá nhân được giao trực tiếp quản lý, sử dụng tài sản công. Kiểm tra, kiểm soát của Nhà nước cũng được thực hiện đối với các ngành, các cấp là cơ quan chủ quản cấp trên của đơn vị được Nhà nước giao trực tiếp quản lý, sử dụng tài sản nhà nước. 1.2.5. Nội dung quản lý tài sản công trong các cơ quan Nhà nước Căn cứ vào các quy định pháp lý của Luật Quản lý, sử dụng tài sản nhà nước, các Nghị định có liên quan của Chính phủ và thực tiễn quản lý nội dung cơ bản về quản lý TSC trong các cơ quan nhà nước bao gồm: 1.2.5.1. Quản lý quá trình hình thành tài sản. Quá trình hình thành tài sản công trong các cơ quan Nhà nước là việc Nhà nước thực hiện việc đầu tư, mua sắm và trang cấp tài sản công cho các đơn vị. - Khi cơ quan được thành lập, cùng với quy định về chức năng, nhiệm vụ tổ chức bộ máy, biên chế cán bộ công chức, cơ quan được cấp một số tài sản gồm: Trụ sở làm việc, phương tiện đi lại và các tài sản khác… - Mua sắm từ nguồn NSNN hoặc các nguồn khác được phép sử dụng của pháp luật, tiếp nhận tài sản từ cơ quan, đơn vị hoặc cá nhân khác hoặc thu hồi từ các dự án đã kết thúc. - Quá trình hình thành tài sản công gồm hai giai đoạn: quyết định chủ trương và thực hiện đầu tư mua sắm tài sản công. Công tác mua sắm tài sản đảm bảo những yêu cầu sau: + Thực hiện mua sắm những tài sản thực sự cần thiết phục vụ công tác chuyên môn, đảm bảo tiết kiệm cho NSNN. + Tuân thủ Luật Đấu thầu và các văn bản hướng dẫn. + Đảm bảo tiến độ mua sắm phục vụ nhu cầu sử dụng kịp thời. + Đảm bảo tài sản mua sắm có chất lượng tốt đáp ứng yêu cầu công việc. Tiêu chí đánh giá quản lý quá trình hình thành tài sản công tại các đơn vị được đánh giá dựa trên: - Mức độ tuân thủ các bước trong quy trình quyết định hình thành tài sản công của đơn vị:
Quản lý mua sắm theo nguồn vốn hình thành Quản lý nguồn nhập tài sản công Quản lý tài sản công theo mục đích sử dụng Như vậy, quản lý quá trình đầu tư, mua sắm tài sản công của các đơn vị là khâu mở đầu, quan trọng nhất quyết định các khâu tiếp theo. Chỉ tiêu và tiêu chí đánh giá quản lý đầu tư, mua sắm tài sản công tại các đơn vị bao gồm: - Tổng mức vốn đầu tư cho mua sắm tài sản công của các đơn vị. - Cơ cấu nguồn vốn đầu tư cho mua sắm tài sản công của các đơn vị trong từng giai đoạn cụ thể. - Số lượng tài sản công được mua sắm, hình thành mới trong từng thời kỳ. - Mức độ tuân thủ quy trình mua sắm tài sản công 1.2.5.2. Quản lý quá trình sử dụng tài sản công trong các CQNN. a. Quản lý quá trình khai thác, sử dụng tài sản công Đây là khâu có ý nghĩa quan trọng trong việc phát huy hết vai trò của TSC. Nội dung khâu này tập trung vào một số vấn đề sau: + Giao tài sản cho các đơn vị, các cá nhân chịu trách nhiệm trực tiếp quản lý, sử dụng. + Xây dựng và ban hành nội quy, quy chế quản lý TSC. + Mở sổ sách kế toán theo dõi tình hình biến động của TSC. + Thực hiện chế độ kê khai, đăng ký, báo cáo, kiểm kê đột xuất và định kỳ TSC theo quy định của pháp luật. + Kiểm tra, thanh tra, giám sát quá trình quản lý, sử dụng TSC. + Bảo dưỡng, sửa chữa TSC theo yêu cầu kỹ thuật và đặc điểm sử dụng. + Điều chuyển, bán, chuyển đổi sở hữu TSC. Chỉ tiêu và tiêu chí đánh giá quản lý sử dụng tài sản công bao gồm: - Công suất khai thác, sử dụng các tài sản công hiện tại của đơn vị. - Mức độ đáp ứng của số lượng tài sản công hiện tại so với nhu cầu sử dụng thực tế của từng đơn vị. - Số lượng và tỷ lệ % tài sản công không được sử dụng, vận hành vào hoạt động của đơn vị trong từng thời kỳ. - Mức độ tuân thủ các quy định về quản lý và sử dụng tài sản công trong các đơn vị.
b. Quản lý trong khâu sửa chữa, bảo trì tài sản Đây là quá trình diễn ra hết sức phức tạp, bởi vì thời gian khai thác, sử dụng tuỳ thuộc đặc điểm tính chất, độ bền của mỗi loại tài sản. Theo Quy chế quản lý và sử dụng tài sản quy trình sửa chữa trang thiết bị gồm các bước sau: + Bước 1: Lập yêu cầu sửa chữa; + Bước 2: Tiếp nhận yêu cầu sửa chữa và kiểm tra; + Bước 3: Tổ chức sửa chữa; + Bước 4: Nghiệm thu, ghi sổ theo dõi sửa chữa và thu hồi trang thiết bị hư hỏng; + Bước 5: Thanh toán. Công tác kiểm tra, đánh giá chức năng quản lý tái sản công có các tiêu chí cần bám theo như: + Tiêu chí 1: Xây dựng quy định và theo dõi việc thực hiện những quy định về việc sử dụng tài sản công; + Tiêu chí 2: Theo dõi, kiểm tra kế hoạch mua sắm, bảo quản và bảo dưỡng các tài sản công; + Tiêu chí 3: Kiểm tra định kỳ, thường xuyên hồ sơ, việc bảo quản, bảo trì tài sản công; + Tiêu chí 4: Tổng kết, đánh giá hiệu quả việc sử dụng tài sản công. Chỉ tiêu và tiêu chí đánh giá quản lý trong khâu sửa chữa, bảo trì tài sản công tại các đơn vị bao gồm: - Mức độ chấp hành đầy đủ và nghiêm túc các bước trong quy trình sửa chữa, nâng cấp,... tài sản công của đơn vị - Quy mô nguồn vốn và tăng trưởng nguồn vốn cho sửa chữa, bào trì, nâng cấp,. các tài sản công của đơn vị trong từng thời kỳ nhất định. - Số lượng và tỷ lệ tài sản công được bảo trì, bảo dưỡng, nâng cấp,. trong từng thời kỳ. - Mức độ thường xuyên của việc nâng cấp, sửa chữa, bảo trì,. các tài sản công của đơn vị 1.2.5.3. Quản lý quá trình kết thúc tài sản a. Thu hồi tài sản công: Luật Quản lý, sử dụng tài sản công và các Nghị định có liên quan của Chính phủ quy định các trường hợp thu hồi tài sản công và thẩm quyền thu hồi tài sản công nói chung, trong các cơ quan Nhà nước nói riêng. Trong quá trình quản lý tài sản công, cần lưu ý quản lý chặt chẽ trình tự, thu hồi tài sản công như sau:
+ Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày có quyết định thu hồi tài sản của CQNN có thẩm quyền. + Trách nhiệm tổ chức thực hiện thu hồi tài sản công. + Bộ Tài chính tổ chức thực hiện quyết định thu hồi tài sản công thuộc phạm vi ủy quyền của Nhà nước và Chính phủ. + Bộ, cơ quan Trung ương tổ chức thực hiện quyết định thu hồi tài sản công thuộc phạm vi quản lý, thu hồi. + Cơ quan tài chính địa phương tổ chức thực hiện quyết định thu hồi tài sản công thuộc phạm vi địa phương quản lý, thu hồi. b. Điều chuyển tài sản công Luật Quản lý, sử dụng tài sản công và các Nghị định có liên quan của Chính phủ quy định các trường hợp điều chuyển và thẩm quyền điều chuyển tài sản công. Cơ quan tài chính, cơ quan quản lý công sản và các cơ quan chức năng Cơ quan Nhà nước có tài sản cần điều chuyển phải lập hồ sơ đề nghị điều chuyển tài sản gửi CQNN có thẩm quyền xem xét, quyết định. Hồ sơ đề nghị điều chuyển gồm: + Công văn đề nghị điều chuyển tài sản công (của cơ quan có tài sản). + Công văn đề nghị được tiếp nhận tài sản của cơ quan nhận tài sản. + Ý kiến bằng văn bản của các cơ quan có liên quan theo quy định của pháp luật. + Danh mục tài sản đề nghị điều chuyển tài sản. Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày nhận được đầy đủ hồ sơ hợp lệ, cơ quan Nhà nước có thẩm quyền ra quyết định điều chuyển tài sản công. c. Bán tài sản công - Các trường hợp bán tài sản công trong cơ quan Nhà nước: + Cơ quan Nhà nước được giao quản lý, sử dụng không còn nhu cầu sử dụng hoặc giảm nhu cầu sử dụng do thay đổi về tổ chức, chức năng nhiệm vụ và các nguyên nhân khác mà không xử lý theo phương thức thu hồi, điều chuyển tài sản. + Quá trình sử dụng tài sản công không có kết quả. + Cơ quan Nhà nước thực hiện sắp xếp lại việc quản lý, sử dụng tài sản công trong cơ quan mình theo quyết định của cấp có thẩm quyền. Thẩm quyền quyết định bán tài sản công. + Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan Trung ương quyết định hoặc phân cấp thẩm quyền quyết định bán tài sản không phải là trụ sở làm
việc, tài sản khác gắn liền với đất của các CQNN thuộc phạm vi quản lý. + Hội đồng nhân dân cấp tỉnh phân cấp thẩm quyền quyết định bán Tài sản công thuộc phạm vi quản lý của địa phương. - Phương thức bán tài sản công: Mọi trường hợp bán tài sản công đều phải tuân theo các phương thức quy định sau: + Đấu giá công khai + Bán chỉ định Cần quản lý chặt chẽ việc chấp hành các quy định về xác định giá khởi điểm, giá bán, hồ sơ đề nghị bán tài sản công, quyết định bán tài sản công của cơ quan có thẩm quyền và các quy định về trình tự, thủ tục bán tài sản công, hạch toán giảm tài sản công và báo cáo kê khai biến động tài sản công. d. Thanh lý tài sản công - Theo quy định, các trường hợp sau đây CQNN được phép thanh lý tài sản công: + Tài sản đã sử dụng vượt quá thời gian sử dụng theo chế độ quy định mà không thể tiếp tục sử dụng. + Tài sản bị hư hỏng không thể sử dụng được hoặc việc sửa chữa không hiệu quả. + Trụ sở làm việc hoặc tài sản khác gắn liền với đất phải phá dỡ theo quyết định của cấp có thẩm quyền để giải phóng mặt bằng thực hiện dự án đầu tư hoặc theo quy hoạch của Nhà nước. - Thẩm quyền quyết định thanh lý tài sản công. + Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan Trung ương quyết định hoặc phân cấp thẩm quyền quyết định thanh lý tài sản công thuộc phạm vi quản lý. + Hội đồng nhân dân cấp tỉnh phân cấp thẩm quyền quyết định thanh lý tài sản công của các cơ quan Nhà nước thuộc địa phương quản lý. - Cơ quan tài chính, cơ quan quản lý công sản và các cơ quan chức năng liên quan cần quản lý chặt chẽ, kiểm tra giám sát bảo đảm việc chấp hành đúng trình tự, thủ tục thanh lý tài sản công và quy định về quản lý, sử dụng tiền thu được từ thanh lý tài sản công. 1.3. Đánh giá kết quả quản lý tài sản công trong các cơ quan nhà nƣớc. Nhà nước là một chủ thể đặc biệt của xã hội, là người đại diện cho tất cả các thành viên trong cộng đồng, do đó nhà nước có chủ
quyền đối với tài sản quốc gia, là người đại diện chủ sở hữu TSC. Với vai trò là đại diện chủ sở hữu đối với TSC, Nhà nước có quyền chiếm hữu, quyền sử dụng và quyền định đoạt. Tài sản dù của bất kỳ ai quản lý từ cá nhân, tổ chức hay nhà nước đều phải tính toán quản lý sao cho tiết kiệm và có hiệu quả kinh tế xã hội là cao nhất. 1.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý tài sản công trong cơ quan Nhà nƣớc 1.4.1. Nhân tố bên ngoài: 1.4.1.1. Cơ chế thị trường 1.4.1.2. Chủ trương, chính sách phát triển hoạt động đơn vị hành chính nhà nước của Đảng và Chính phủ 1.4.2. Nhân tố bên trong: 1.4.2.1. Thể chế về quản lý kinh tế, quản lý tài chính và quản lý tài sản công 1.4.2.2. Ý thức, năng lực của cán bộ, công chức trong bộ máy quản lý và các đơn vị hành chính nhà nước 1.5. Kinh nghiệm quản lý tài sản công của một số bộ ngành và bài học kinh nghiệm cho Tổng Cục Thuế 1.5.1. Kinh nghiệm quản lý tài sản công của Bộ Y tế 1.5.2. Kinh nghiệm từ Tổng cục Quân y 1.5.3. Kinh nghiệm từ Tổng cục Hải quan 1.5.4. Kinh nghiệm từ Tổng cục Quản lý thị trường 1.5.5. Những bài học kinh nghiệm cho việc quản lý tài sản công tại Tổng cục Thuế . Thông qua nghiên cứu công tác quản lý tài sản công tại một số Tổng cục trong nước, luận văn rút ra một số bài học kinh nghiệm cho Tổng cục Thuế như sau: Quản lý mua sắm, xây dựng mới Quản lý và sử dụng tài sản Quản lý việc xử lý tài sản Tiểu kết chƣơng 1 Tài sản công trong các cơ quan nhà nước có vai trò đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội và thực hiện chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan nhà nước. Công tác quản lý tài sản công là một bộ phận quan trọng không thể tách rời trong quản lý tài chính công ở nước ta hiện nay. Công tác quản lý tài sản công ở các cơ quan nhà
nước có những nét đặc thù riêng: nguồn hình thành tài sản công chủ yếu từ NSNN; nội dung quản lý phong phú, phức tạp; các loại tài sản công được trang cấp chủ yếu phục vụ chức năng quản lý nhà nước và các hoạt động sự nghiệp của các cơ quan nhà nước. Việc quản lý, sử dụng tài sản công phải theo đúng phạm vi thẩm quyền và nguyên tắc quản lý được quy định trong Luật Quản lý, sử dụng tài sản công và các nghị định có liên quan của Chính phủ. Có nhiều vấn đề mới và phức tạp trong quản lý tài sản công phải nghiên cứu hoàn thiện như: cơ chế quản lý, phương thức mua sắm tập trung, kiểm kê đánh giá trị giá tài sản công… Những nội dung trên là cơ sở để nghiên cứu, phân tích thực trạng công tác quản lý tài sản công trong thời gian qua và đề xuất những giải pháp hoàn thiện công tác quản lý tài sản công tại cơ quan Tổng cục Thuế ở chương tiếp sau
CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ TÀI SẢN CÔNG TẠI TỔNG CỤC THUẾ 2.1 Khái quát hiện trạng tài sản công tại Tổng cục thuế 2.1.1 Khái quát đơn vị Tổng cục Thuế a. Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn: b. Tổ chức, bộ máy c. Yêu cầu nhiệm vụ chuyên môn 2.1.2. Tài sản công tại Tổng cục Thuế Trong cơ cấu tài sản của Tổng cục Thuế thì chiếm tỷ trọng chủ yếu là đất đai. Chiếm tỷ trọng lớn thứ hai trong tổng tài sản của Tổng cục Thuế là nhóm máy móc thiết bị. Cụ thể được thể hiện qua bảng 2.2. như sau: Bảng 2.2: Tài sản công tại Tổng cục Thuế giai đoạn 2015-2018 Đơn vị: triệu đồng Năm 2015 Năm 2016 Năm 2017 Năm 2018 Chỉ tiêu Giá trị % Giá trị % Giá trị % Giá trị % Đất đai 251.071 48,47 251.071 48.33 251.071 48.76 251.071 48.76 Nhà cửa, vật kiến 11.249 2,17 11.249 2.17 3.992 0.78 3.992 0.78 trúc Máy móc, thiết bị 245.202 47.34 246.119 47.37 247.165 48 247.165 48 Phương tiện vận 9.073 1,75 9.130 1.76 10.731 2.08 10.731 2.08 tải, truyền dẫn Thiết bị, dụng cụ 1.296 0.26 1.904 0.36 1.904 0.37 1.904 0.37 quản lý Tài sản cố định hữu 58 0.01 57 0.01 57 0.01 57 0.01 hình khác Tổng 517.949 100 519.530 100 514.920 100 514.920 100 Nguồn: Báo cáo tổng kết hoạt động hàng năm của Tổng cục Thuế
2.1.3 Đặc điểm tài sản công tại Tổng cục Thuế Tài sản công tại Tổng cục Thuế là một bộ phận rất quan trọng, là nền tảng, cơ sở để Tổng cục Thuế có thể họat động nhằm hoàn thành tốt các công việc đựơc giao. Tài sản công tại Tổng cục Thuế có các đặc điểm sau: - Đa dạng về chủng loại: Biểu hiện dưới hình thái hiện vật tài sản công tại Tổng cục Thuế bao gồm: đất đai, nhà cửa làm việc, công trình vật kiến trúc, phương tiện vận tải, thiết bị làm việc và tài sản khác. - Phân bố rộng, đa dạng về công dụng, lớn về giá trị và quy mô, thời hạn sử dụng khác nhau. - Giá trị của TSC giảm dần trong quá trình sử dụng, phần giá trị giảm dần đó được xem là yếu tố chi phí tiêu dùng công. - Tài sản công tại Tổng cục Thuế được Nhà nước đầu tư, mua sắm bằng nguồn vốn Ngân sách nhà nước và được giao quyền sử dụng để phục vụ các công tác thu thuế, phí, lệ phí và các công việc khác được nhà nước giao phó. 2.2. Thực trạng Quản lý tài sản công tại Tổng cục Thuế 2.2.1. Thực trạng quản lý quá trình hình thành tài sản công tại Tổng cục Thuế. - Việc mua sắm tài sản tại Tổng cục Thuế theo tiêu chuẩn, định mức, chế độ quản lý, sử dụng tài sản của Nhà nước và của cấp có thẩm quyền quy định. - Kinh phí mua sắm tài sản công do ngân sách nhà nước bảo đảm theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước và các nguồn kinh phí hợp lệ, hợp pháp khác của Tổng cục Thuế được sử dụng theo quy định của Nhà nước và các cấp có thẩm quyền. - Hiện nay việc mua sắm, xây dựng mới tại Tổng cục Thuế được căn cứ theo Quyết định số 2666/QĐ-BTC ngày 24/10/2012 của Bộ Tài chính Thực hiện đầu tư, mua sắm tài sản Lập kế hoạch về đầu tư, mua sắm tài sản công 2.2.2. Thực trạng quản lý sử dụng tài sản tại Tổng cục Thuế Tiêu chuẩn, định mức sử dụng tài sản công bao gồm: trụ sở làm việc, ô tô, máy móc thiết bị, đặc biệt là máy móc chuyên dùng ngành thuế. - Việc quản lý và sử dụng tài sản công tại Tổng cục Thuế được thực hiện theo Quyết định số 151/2017/NĐ-CP ngày 26/12/2017 của
Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công; Quyết định số 32/2015/QĐ-TTg ngày 04/8/2015 của Thủ tướng Chính phủ quy định tiêu chuẩn, định mức và chế độ quản lý, sử dụng xe ô tô trong cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ; Quyết định số 50/2015/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 31/12/2017 của Thủ tướng Chính phủ quy định tiêu chuẩn, định mức, chế độ quản lý, sử dụng máy móc, thiết bị của cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị sự nghiệp công; Nghị định số 167/NĐ-CP ngày 31/12/2017 của Chính phủ về việc Quy định việc sắp xếp lại, xử lý tài sản công. Kết quả tổng hợp, kiểm kê tài sản từ năm 2015 đến năm 2018 cụ thể như sau: Bảng 2.4: Kết quả tổng hợp, kiểm kê tài sản năm 2015-2018 STT Năm Nguyên giá Giá trị còn lại Hao mòn 1 2015 517.949 339.441 178.508 2 2016 519.530 327.304 192.226 3 2017 514.920 284.415 230.505 4 2018 514.920 272.685 242.235 (Nguồn: Số liệu thống kê tại Tổng cục Thuế) 2.2.3. Thực trạng quản lý quá trình kết thúc tài sản tại Tổng cục Thuế Tài sản tại Tổng cục Thuế được phép thanh lý khi hư hỏng không còn sử dụng được hoặc khi không còn nhu cầu sử dụng nhưng không chuyển nhượng hoặc điều chuyển cho đơn vị khác được hoặc phải chi phí sửa chữa khắc phục hư hỏng quá lớn, không bảo đảm hiệu quả sử dụng tài sản. Thẩm quyền thành lý tài sản là nhà công trình do Bộ trưởng Bộ Tài chính quyết định, các tài sản khác do Bộ trưởng Bộ chủ quản của đơn vị sự nghiệp quyết định. Việc thanh lý tài sản phải tổ chức thực hiện theo phương thức đấu giá, bán chỉ định và tiền thu được từ thanh lý tài sản phải nộp về ngân sách Nhà nước. Trong những năm qua nguồn tài sản công hiện có của Tổng cục Thuế đã và đang được bố trí, khai thác có hiệu quả hơn; thông qua qui định về điều chuyển tài sản. Trong 2 năm qua, cơ quan đã ra Quyết định và trình cấp có thẩm quyền và giải quyết điều chuyển tài sản từ nơi thừa sang nơi thiếu.
- Việc xử lý thanh lý tài sản tại Tổng cục Thuế cũng đã được quan tâm và thực hiện kịp thời khi tài sản đã hư hỏng hoặc không còn sử dụng được, từ đó bảo đảm kịp thời cho việc giải phóng mặt bằng thực hiện đầu tư xây dựng, đã hạn chế bớt những thất thoát, lãng phí do để tài sản không thanh lý, tận thu được tiền về ngân sách nhà nước hoặc tăng thêm nguồn kinh phí để sử dụng bảo dưỡng, sửa chữa tài sản công tại đơn vị. - Căn cứ các quy định, quy chế xử lý đã được ban hành việc kiểm tra, kiểm soát và quản lý sử dụng tài sản tại cơ quan Tổng cục Thuế đã được nâng cao và từng bước đi vào nề nếp đã phàn lớn hạn chế được việc sử dụng lãng phí và để thất thoát tài sản; xử lý bán, thanh lý theo quy định những tài sản không còn sử dụng được để sử dụng tiền thu từ bán, chuyển nhượng tài sản nộp vào ngân sách nhà nước 2.3. Đánh giá quản lý tài sản công tại Tổng cục Thuế 2.3.1. Những kết quả đạt được Một là, Công tác lập kế hoạch đầu tư và mua sắm tài sản công của Tổng cục Thuế các năm đã được thực hiện theo đúng quy định của Nhà nước và quy chế của Tổng cục Thuế. Hai là, Quy mô tài sản công của Tổng cục Thuế những năm qua không ngừng được mở rộng. Ba là, Tổng cục Thuế đã đa dạng hóa các nguồn huy động kinh phí cho đầu tư, mua sắm tài sản nhằm đáp ứng nhu cầu của mình. Bốn là, Các tài sản công hầu hết hoạt động hết công suất, không có tình trạng lợi dụng tài sản công để trục lợi. Năm là, Cơ chế chính sách quản lý tài sản công đã từng bước được xác lập hoàn chỉnh và bằng các văn bản quy phạm pháp luật là Nghị định của Chính phủ. Sáu là, Tài sản công là phương tiện đi lại đã được mua sắm theo đúng tiêu chuẩn, định mức và đáp ứng nhu cầu công tác của Tổng cục Thuế. Bảy là, Nguồn tài sản công hiện có của Tổng cục Thuế đã và đang được bố trí, khai thác có hiệu quả hơn Tám là, Việc xử lý thanh lý tài sản tại Tổng cục Thuế cũng đã được quan tâm và thực hiện kịp thời . Chín là, Việc kiểm tra, kiểm soát và quản lý sử dụng tài sản tại Tổng cục Thuế tài sản đã được nâng cao và từng bước đi vào nề nếp.
2.3.2. Một số hạn chế trong quản lý tài sản công tại Tổng cục Thuế Bên cạnh những thành tựu đã đạt được trong công tác Quản lý tài sản công tại Tổng cục Thuế thì công tác này còn tồn tại một số hạn chế cơ bản sau: Một là, Công tác lập kế hoạch mua sắm, đầu tư TSCĐ của Tổng cục Thuế vẫn còn chưa khoa học. Công tác này còn chưa dựa trên đầy đủ các căn cứ xác đáng. Hai là, Quy mô tài sản của Tổng cục Thuế qua các năm còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu của công việc. Ba là, Nguồn huy động vốn đầu tư cho tài sản của Tổng cục Thuế các năm trở lại đây còn chưa đa dạng. Bốn là, Quản lý sử dụng tài sản cố định của Tổng cục Thuế các năm qua còn những hạn chế nhất đinh. Năm là, Hồ sơ tài sản còn thiếu và chưa đáp ứng về mặt pháp lý theo quy định. Sáu là, Việc xây dựng, mua sắm tài sản chưa được thực hiện đúng theo tiêu chuẩn, định mức của Nhà nước đã qui định. 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế 2.3.3.1. Nguyên nhân chủ quan - Công tác quản lý TSC chưa được quan tâm đúng mức từ cơ cấu tổ chức bộ máy đến bố trí nhân sự làm công tác quản lý TSC. - Nhận thức về quản lý TSC của các đơn vị và cá nhân vẫn bị ảnh hưởng bởi cơ chế quản lý kế hoạch hoá tập trung trước đây - Chưa quan tâm đúng mức đến đầu tư xây dựng, mua sắm tài sản của toàn ngành. - Công tác thống kê, kiểm kê TSC chưa được thực hiện nghiêm nên các thông tin về TSC không đầy đủ và thống nhất. - Chưa quan tâm bồi dưỡng, đào tạo tập huấn cho cán bộ công chức làm công tác quản lý tài chính, TSC của Tổng cục Thuế; 2.3.3.2. Nguyên nhân khách quan Chính sách của Đảng và Nhà nước Sự phát triển của các tổ chức kinh tế, xã hội đều cần có môi trường pháp lý để vận hành. Có nguyên tắt bất di, bất dịch trong nền kinh tế thị trường là môi trường pháp lý càng thuận lợi thì sẽ khuyến khích cho các tổ chức kinh tế, xã hội đó phát triển. Một chính sách được ban hành đúng lúc, mục tiêu nhắm đến đúng nhu cầu của xã hội. Tài sản công bao gồm: Đất đai, nhà cửa vật kiến trúc, các loại thiết bị,