Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Quản trị rủi ro trong hoạt động xuất khẩu đá xây dựng của công ty cổ phần xuất nhập khẩu Quảng Bình

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:25

Thêm vào BST

Báo xấu

26
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là nghiên cứu những vấn đề lý luận cơ bản về quản trị rủi ro trong hoạt xuất khẩu của doanh nghiệp. Nghiên cứu thực trạng quản trị rủi ro trong hoạt động xuất khẩu đá xây dựng của Công ty cổ phần xuất nhập khẩu Quảng Bình. Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quản trị rủi ro trong hoạt động xuất khẩu đá xây dựng của Công tỷ cổ phần xuất nhập khẩu Quảng Bình.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Quản trị rủi ro trong hoạt động xuất khẩu đá xây dựng của công ty cổ phần xuất nhập khẩu Quảng Bình

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ NGUYỄN THỊ HỒNG NHUNG QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU ĐÁ XÂY DỰNG CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN XUẤT NHẬP KHẨU QUẢNG BÌNH Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh Mã số: 834.01.01 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH Đà Nẵng – Năm 2020
Công trình được hoàn thành tại TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ, ĐHĐN Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: GS. TS LÊ THẾ GIỚI Phản biện 1: TS. Đoàn Thị Liên Hương Phản biện 2: PGS. TS. Nguyễn Thị Như Liêm Luận văn đã được bảo vệ trước Hội đồng chấm Luận văn tốt nghiệp thạc sĩ Quản trị kinh doanh họp tại Trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng vào ngày 14 tháng 11 năm 2020 Có thể tìm hiểu luận văn tại:  Trung tâm Thông tin-Học liệu, Đại học Đà Nẵng  Thư viện trường Đại học Kinh tế, ĐHĐN
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Xuất khẩu đang đem lại nguồn thu rất lớn nhưng không ít doanh nghiệp (DN) bị trả hàng về do chưa hiểu rõ quy định của các nước sở tại. Để giải quyết tình trạng này, DN phải hiểu luật và đổi mới, cải tiến mọi hoạt động theo xu hướng cách mạng công nghiệp 4.0. Trên thực tế, các DN Việt Nam khi xuất khẩu sang Mỹ gặp nhiều khó khăn vì FDA thường xuyên cập nhật các quy định và thay đổi các tiêu chí ngày càng khắt khe hơn, trong khi các DN Việt lại rất chậm chạp trong việc nắm bắt những quy định này. Cụ thể, FDA quy định các cơ sở sản xuất, chế biến, đóng gói hoặc lưu giữ sản phẩm cho người và động vật muốn nhập khẩu vào Mỹ phải đăng ký với FDA trước khi cơ sở bắt đầu sản xuất, phải đăng ký lại sau mỗi 2 năm... Vì chậm cập nhật thông tin nên các DN thường mắc lỗi kiểm soát chất lượng đầu vào, bị cảnh báo nhập khẩu từ FDA... Theo các số liệu thống kê, tính đến đầu tháng 7/2017, đã có 530 trường hợp DN Việt Nam vi phạm các quy định nhập khẩu vào Mỹ bị FDA cảnh báo. Trải qua hơn 30 năm hình thành và phát triển, Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu Quảng Bình - Quang Binh Imexco - đã trở thành một thương hiệu có uy tín lớn đối với trong nước và quốc tế. Từ một doanh nghiệp nhà nước đứng bên bờ vực của sự phá sản đã vươn mình trở thành một doanh nghiệp lớn mạnh, với thế mạnh vốn có trong lĩnh vực xuất nhập khẩu hàng hoá, Quang Binh imexco đã nắm bắt nhanh tình hình kinh tế thị trường, tiến hành mở rộng đầu tư sản xuất, đặc biệt trong hoạt động khoáng sản với mặt hàng chủ lực là quặng titan và đá xây dựng. Trong đó, mặt hàng đá xây dựng là mặt hàng xuất khẩu phổ biến. Với sự nỗ lực cố gắng trong hoạt động kinh
2 doanh, hoạt đông kinh doanh của chi nhánh đạt được những hiệu quả nhất định. Tuy nhiên, hoạt động xuất khẩu của chi nhánh còn gặp nhiều rủi ro như rủi ro từ môi trường pháp lý, rủi ro tỷ giá… Trong khi đó, các hoạt động về quản trị rủi ro lại còn nhiều hạn chế như hoạt động nhận dạng – đo lường rủi ro tại Quảng Bình Imexco còn chưa được đa dạng hóa; ban quản trị không kịp thời ứng phó và có các biện pháp kiểm soát rủi ro phù hợp khi xảy ra khủng hoảng, năng lực quản trị còn nhiều yếu kém… Từ những lý do trên, tác giả đã lựa chọn đề tài “Quản trị rủi ro trong hoạt động xuất khẩu đá xây dựng của công ty cổ phần xuất nhập khẩu Quảng Bình” làm luận văn tốt nghiệp của mình. 2. Mục tiêu nghiên cứu - Nghiên cứu những vấn đề lý luận cơ bản về quản trị rủi ro trong hoạt xuất khẩu của doanh nghiệp. - Nghiên cứu thực trạng quản trị rủi ro trong hoạt động xuất khẩu đá xây dựng của Công ty cổ phần xuất nhập khẩu Quảng Bình. - Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quản trị rủi ro trong hoạt động xuất khẩu đá xây dựng của Công tỷ cổ phần xuất nhập khẩu Quảng Bình. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của Luận văn là công tác quản trị rủi ro trong hoạt động xuất khẩu đá xây dựng của Công ty cổ phần xuất nhập khẩu Quảng Bình. Phạm vi nghiên cứu: - Phạm vi không gian: Nghiên cứu được thực hiện tại Công ty cổ phần xuất nhập khẩu Quảng Bình. - Phạm vi thời gian: Nghiên cứu thực hiện đánh giá thực trạng công tác quản trị rủi ro trong hoạt động xuất khẩu đá xây dựng của Công
3 ty cổ phần xuất nhập khẩu Quảng Bình trong giai đoạn 2015 – 2019. Các giải pháp đề xuất cho giai đoạn 2020 – 2025. 4. Phƣơng pháp nghiên cứu 4.1. Phƣơng pháp thu thập dữ liệu Thu thập dữ liệu thứ cấp Số liệu thu thập là những con số do công ty cung cấp, đó là các bảng báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh từ phòng tài chính – kế toán để phân tích rủi ro và các hoạt động quản trị rủi ro của công ty và một số tài liệu khác từ công ty, ngoài ra đề tài còn thu thập trên địa chỉ trang website: www.imexcoqb.com.vn , báo, tạp chí để phục vụ cho việc phân tích. Thu thập dữ liệu sơ cấp - Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp: Nguồn thông tin sơ cấp được thu thập thông qua tiến hành khảo sát trực tiếp đối với doanh nghiệp bằng mẫu bảng hỏi và phỏng vấn. Mục tiêu là tìm hiểu nhận định của các cán bộ hoạt động trong phòng ban xuất nhập khẩu về các nguyên nhân dẫn tới rủi ro xuất khẩu trong hoạt động xuất khẩu đá cũng như các giải pháp để có thể khắc phục, hạn chế rủi ro xuất khẩu nhằm phục vụ cho việc nghiên cứu đề tài “Quản trị rủi ro trong hoạt động xuất khẩu đá xây dựng của công ty cổ phần xuất nhập khẩu Quảng Bình”, tác giả đã đề xuất bảng câu hỏi gửi tới bộ phận Quản trị Xuất nhập khẩu của Quảng Bình Imexco để ghi nhận các ý kiến. - Phương pháp điều tra: Để có được thông tin về thực trạng quản trị rủi ro tài chính tại Quảng Bình Imexco, tác giả tiến hành khảo sát thông qua bảng hỏi về công tác nhận diện, đo lường và kiểm soát rủi ro xuất khẩu tại Công ty. Đối tượng khảo sát là Giám đốc tài chính, kế toán trưởng,
4 Trưởng phòng Xuất nhập khẩu và các cán bộ xuất nhập khẩu đang làm việc tại Công ty. Sau khi thu thập số liệu theo thời hạn định trước, luận văn tiến hành phân loại và đánh giá các phiếu điều tra theo mục tiêu nghiên cứu ban đầu nhằm thu thập thông tin về thực trạng nghiên cứu lý luận và thực hành quản trị rủi ro xuất khẩu tại Quảng Bình Imexco. - Đặc điểm mẫu điều tra: Số lượng phiếu điều tra đã phát ra: 120. Số lượng phiếu điều tra thu về: 112, trong đó có 103 bộ phiếu trả lời hợp lệ, đạt tỷ lệ 85,33% trên tổng số phiếu điều tra đã phát ra. Kết cấu phiếu điều tra: Tổng số bao gồm 53 câu hỏi. Các câu hỏi điều tra được thiết kế dưới 3 dạng câu hỏi đóng, câu hỏi trắc nghiệm và dạng câu hỏi mở.Mỗi bộ phiếu điều tra gồm 2 phần chính: + Phần thứ nhất: bao gồm các câu hỏi tóm lược về rủi ro xuất khẩu và quản trị rủi ro xuất khẩu tại Quảng Bình Imexco. + Phần thứ 2: bao gồm các câu hỏi điều tra được thiết kế dưới 3 dạng câu hỏi đóng, câu hỏi trắc nghiệm và dạng câu hỏi mở nhằm thu nhận ý kiến đóng góp từ các nhà quản trị của Quảng Bình Imexco trong quy trình quản trị rủi ro xuất khẩu đá xây dựng. 4.2 Phƣơng pháp phân tích số liệu Phương pháp so sánh Phương pháp phân tích Các phương pháp khác: Ngoài phương pháp trên đề tài còn sử dụng các phương pháp như::phương pháp chuyên gia, phương pháp quan sát thực tế, phương pháp diễn dịch. 5. Kết cấu của luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo và Phụ lục, Luận văn được bố cục thành 3 chương như sau:
5 Chƣơng 1: Những vấn đề cơ bản về rủi ro và quản trị rủi ro trong hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp. Chƣơng 2: Thực trạng quản trị rủi ro trong trong hoạt động xuất khẩu đá xây dựng của công ty cổ phần xuất nhập khẩu Quảng Bình Chƣơng 3: Các giải pháp tăng cường quản trị rủi ro trong hoạt động xuất khẩu đá xây dựng của ty cổ phần xuất nhập khẩu Quảng Bình 6. Tổng quan tài liệu nghiên cứu Trần Thị Lệ Hoài (2013) với Luận văn thạc sĩ “Quản trị rủi ro trong quá trình xuất khẩu gạo của Công ty TNHH MTV XNK Kiên Giang”. Trần Thanh Bình ( 2014) đã phân tích việc xây dựng, quản ly và sử dụng hồ sơ rủi ro trong hoạt động nghiệp vụ của các công ty XNK trong đề tài nghiên cứu khoa học cấp ngành “ Nghiên cứu xây dựng, quản trị và sử dụng hồ sơ rủi ro trong hoạt động nghiệp vụ của các công ty Xuất nhập khẩu thời kỳ hội nhập WTO”. Tô Xuân Phúc (2015) với báo cáo“Rủi ro khi xuất khẩu đồ gỗ trong bối cảnh hội nhập TPP và EVFTA”. Nguyến Trọng Thiệp (2017), luận văn “ Hoàn thiện quản trị rủi ro hệ thống trong hoạt động XNK hàng hóa của các doanh nghiệp xuất nhập khẩu tại Việt Nam thời kỳ 2012- 2017”. Lương Thùy Linh ( 2018) với Luận văn thạc sĩ “Nâng cao hiệu quả quản ly rủi ro trong lĩnh vực XNK của các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Các nghiên cứu trên đã đánh giá tầm quan trọng cũng như sự cần thiết của quản trị rủi ro trong hoạt động XNK. Tuy nhiên, với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kỹ thuật cũng như với quá trình
6 toàn cầu hóa thì các phương pháp quản trị rủi ro lại đặc biệt trở nên quan trọng và cấp thiết hơn bao giờ hết. các đề tài trên tuy có cơ sở ly luận vững chắc nhưng về mặt thực tiễn hoàn toàn chưa thực sự phù hợp trong tình hình mới, nhất là quản trị rủi ro trong các hoạt động quản trị rủi ro nói chung và quản trị rủi ro trong hoạt động xuất khẩu đá xây dựng tại công ty cổ phần Xuất Nhập Khẩu Quảng Bình trong hiện tại và tương lai nói riêng.
7 CHƢƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ RỦI RO VÀ QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU CỦA DOANH NGHIỆP 1.1. RỦI RO VÀ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU CỦA DOANH NGHIỆP 1.1.1. Khái niệm hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp Luật thương mại 2005 của Việt Nam, có hiệu lực từ ngày 01 tháng 01 năm 2006, quy định rõ: “Xuất khẩu hàng hóa là việc hàng hoá được đưa ra khỏi lãnh thổ Việt Nam hoặc đưa vào khu vực đặc biệt nằm trên lãnh thổ Việt Nam được coi là khu vực hải quan riêng theo quy định của pháp luật. Nhập khẩu hàng hóa là việc hàng hoá được đưa vào lãnh thổ Việt Nam từ nước ngoài hoặc từ khu vực đặc biệt nằm trên lãnh thổ Việt Nam được coi là khu vực hải quan riêng theo quy định của pháp luật.” 1.1.2. Khái niệm về rủi ro và rủi ro trong hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp Rủi ro là sự bất trắc có thể đo lường được. Rủi ro vừa mang tính tích cực, vừa mang tính tiêu cực. Rủi ro có thể mang đến những tổn thất, mất mát, nguy hiểm… cho con người, nhưng cũng có thể mang đến những cơ hội. Rủi ro trong kinh doanh xuất khẩu là sự bất trắc có thể đo lường được, nó có thể tạo ra những tổn thất, mất mát, thiệt hại hoặc làm mất đi những cơ hội sinh lời, nhưng cũng có thể đưa đến những lợi ích, những cơ hội hay thuận lợi trong hoạt động kinh doanh xuất khẩu.
8 1.1.3. Các loại rủi ro trong hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp - Rủi ro từ môi trường kinh doanh: Rủi ro về kinh tế; Rủi ro pháp lý - Rủi ro từ hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp: Rủi ro trong đàm phán hợp đồng ngoại thương; Rủi ro trong soạn thảo, ký kết hợp đồng; Rủi ro trong quá trình tổ chức thực hiện hợp đồng xuất khẩu; Rủi ro trong thanh toán. - Rủi ro mang tính ngành nghề kinh doanh - Rủi ro từ nội bộ doanh nghiệp 1.1.4. Ảnh hƣởng của rủi ro trong hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp 1.2. QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU CỦA DOANH NGHIỆP 1.2.1. Khái niệm Quản trị rủi ro là quá trình tiếp cận rủi ro một cách khoa học, toàn diện và có hệ thống nhằm nhận dạng, kiểm soát, phòng ngừa và giảm thiểu những tổn thất, mất mát và ảnh hưởng bất lợi của rủi ro. 1.2.2. Nguyên tắc quản trị rủi ro trong trong hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp Với tính chất của một hoạt động kinh doanh xuất khẩu, QTRR XK hiệu quả sẽ giúp DN duy trì ổn định nhằm đạt tới mục tiêu cao nhất là lợi nhuận. Bởi vậy, hoạt động QTRR XK gắn liền với các nguyên tắc như sau (theo Nguyên lý gốc Quản trị rủi ro): Thứ nhất, quản trị rủi ro xuất khẩu được gắn với hoạt động quản trị tổng thể, thường xuyên, liên tục: Thứ hai, ra các quyết định xử lý rủi ro xuất khẩu ở cấp thích hợp.
9 Thứ ba, chấp nhận rủi ro khi lợi ích nhiều hơn chi phí. Thứ tư, đảm bảo nguyên tắc công khai Thứ năm, phân tách người chấp nhận rủi ro và kiểm soát rủi ro Thứ sáu, kết hợp quản trị rủi ro xuất khẩu vào vận hành và hoạch định ở mọi cấp. 1.2.3. Nội dung quản trị rủi ro trong hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp - Nhận dạng rủi ro: Nhận dạng rủi ro là quá trình xác định liên tục và có hệ thống các rủi ro trong hoạt động kinh doanh của DN, nhằm thu thập các thông tin về nguồn gốc rủi ro, các yếu tố mạo hiểm, đối tượng rủi ro và loại tổn thất. - Phân tích – đo lường rủi ro; - Kiểm soát – Phòng ngừa rủi ro: Kiểm soát rủi ro là việc sử dụng các biện pháp, kỹ thuật, công cụ, chiến lược, các chương trình hoạt động … để ngăn ngừa, né tránh hoặc giảm thiểu các tổn thất, những ảnh hưởng không mong đợi có thể đến với tổ chức. - Tài trợ rủi ro 1.2.4. Các nhân tố ảnh hƣởng đến quản trị rủi ro trong hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp - Các yếu tố khách quan: Yếu tố tài chính; Nhà cung cấp, khách hàng; Các đối thủ cạnh tranh, hàng hóa, dịch vụ thay thế; Các bên liên quan khác; Các nguyên nhân bất khả kháng; - Các yếu tố chủ quan: Ban quản trị, các cấp quản trị; Nhân viên, cán bộ XNK; Cơ cấu tài chính, vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp xuất khẩu; Quy mô sản xuất, năng lực sản xuất và yếu tố công nghệ; Năng lực quản trị nội bộ;
10 1.3. KINH NGHIỆM CỦA MỘT SỐ DOANH NGHIỆP VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU 1.3.1. Kinh nghiệm của IKEA về mạng lƣới nhà cung cấp và phân phối 1.3.2. Kinh nghiệm từ tập đoàn GE về “trò chơi thăng bằng của ông chủ”
11 CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU ĐÁ XÂY DỰNG CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN XUẤT NHẬP KHẨU QUẢNG BÌNH 2.1. TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN XNK QUẢNG BÌNH 2.1.1. Giới thiệu chung về công ty 2.1.2. Cơ cấu tổ chức bộ máy công ty cổ phần XNK Quảng Bình 2.1.3. Tình hình hoạt động kinh doanh của công ty Bảng 2.1. Kết quả hoạt động kinh doanh của Quảng Bình Imexco giai đoạn 2015 – 2019 Đơn vị: Tỷ đồng Chỉ tiêu 2015 2016 2017 2018 2019 Doanh thu thuần 2.185 2.664 2.907 3.216 4.018 BH & CCDV Tổng chi phí 1.974 2.423 2.605 2.871 3.616 Lợi nhuận trước 211 241 302 345 402 thuế Lợi nhuận sau thuế 169 193 242 276 322 Nguồn: Báo cáo tài chính của công ty Quảng Bình Imexco năm 2015 - 2019 2.1.4. Tình hình xuất khẩu đá xây dựng của công ty trong giai đoạn 2015 – 2019 Đá xây dựng là ngành hàng kinh doanh chủ lực đối với Công ty, doanh thu về từ ngành hàng này hàng năm chiếm trên 60% tổng doanh thu của toàn Công ty.
12 Trong giai đoạn 2015 – 2019, tốc độ tăng trưởng của kim ngạch xuất khẩu đối với dòng sản phẩm đá xây dựng tăng nhanh hơn so với quặng Titan. Điều này được thể hiện qua tỷ trọng của Đá xây dựng có xu hướng gia tăng trong giai đoạn này từ 64,6% (năm 2015) lên 68,1% năm 2019 và thể hiện được vai trò của Đá xây dựng trong việc tạo ra doanh thu cũng như kim ngạch xuất khẩu cho công ty trong giai đoạn 2015 – 2019. 2.2. THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RỦI RO XUẤT KHẨU ĐÁ XÂY DỰNG CỦA QUẢNG BÌNH IMEXCO 2.2.1. Thực trạng rủi ro xuất khẩu đá xây dựng - Rủi ro từ môi trường kinh doanh - Rủi ro từ hoạt động xuất khẩu đá xây dựng của Quảng Bình Imexco - Rủi ro mang tính ngành nghề kinh doanh - Rủi ro từ nội bộ Quảng Bình Imexco 2.2.2. Thực trạng thực hiện các nội dung quản trị rủi ro trong hoạt động xuất khẩu đá xây dựng tại Quảng Bình Imexco - Nhận dạng rủi ro Trong phiếu điều tra khảo sát do tác giả thực hiện, nhận dạng rủi ro xuất khẩu được thể hiện qua bảng hỏi bao gồm 20 câu hỏi. Có 81% cán bộ nhận diện được các rủi ro xuất khẩu mà Công ty gặp phải và 65% cán bộ cho rằng họ sớm nhận diện được các rủi ro tiềm tàng. Tần suất công ty sử dụng tới các dịch vụ tư vấn nhận dạng rủi ro là thấp. Phần lớn các câu trả lời cho thấy doanh nghiệp tự nhận diện rủi ro thông qua việc phân tích báo cáo tài chính và phân tích các hợp đồng xuất khẩu. - Công tác đo lƣờng rủi ro xuất khẩu
13 Kết quả khảo sát cho thấy: Có 25% cán bộ xuất khẩu cho rằng công nghệ, kỹ thuật đo lường rủi ro đang áp dụng tại Quảng Bình Imexco không đo lường kịp thời rủi ro xuất khẩu của doanh nghiệp. 85% cho rằng chỉ đo lường ở mức độ bình thường. Chỉ có 10% ý kiến cho rằng nên sử dụng dịch vụ thuê ngoài. Tuy nhiên, qua thông tin thu thập từ khảo sát và báo cáo tài chính của Quảng Bình Imexco thì một số dịch vụ thuê ngoài chủ yếu của doanh nghiệp bảo hiểm, thông qua việc mua bảo hiểm; do đó, trên thực tế, Quảng Bình Imexco sử dụng rất ít dịch vụ thuê ngoài để phân tích, đo lường rủi ro. - Công tác kiểm soát – phòng ngừa rủi ro tại Quảng Bình Imexco Từ việc nhận dạng , phân tích và đo lường rủi ro, Quảng Bình Imexco đã tiến hành đưa ra các giải pháp nhằm kiểm soát rủi ro xuất khẩu như sau: + Né tránh rủi ro: Quảng Bình Imexco ký kết 01 hợp đồng xuất khẩu đá xây dựng với CPM trị giá đơn hàng là 1.920.682,2 USD, trong hợp đồng có điều khoản cho phép đại diện CPM và bên thứ 3 là Công ty giám định quốc tế Omic giám định chất lượng đá xây dựng + Ngăn ngừa tổn thất: Quảng Bình Imexco đã chủ động mua bảo hiểm nhà xưởng, bảo hiểm hàng tồn kho, thành phẩm, hàng vận chuyển đường biển. + Giảm thiểu tổn thất: Quảng Bình Imexco tiến hành hợp tác kinh doanh với doanh nghiệp cùng ngành nhằm đảm bảo chia sẻ rủi ro + Đa dạng hóa rủi ro: Là loại hình doanh nghiệp xuất khẩu đá xây dựng cho nhiều, thị trường khác nhau như Ấn Độ, Bangladesh, Đài
14 Loan, Trung Quốc và Nhật Bản …, cách mà Quảng Bình Imexco phân tán rủi ro trong xuất khẩu chính là hình thức đa dạng hóa sản phẩm. - Tài trợ rủi ro + Tự khắc phục rủi ro + Chuyển giao rủi ro 2.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU ĐÁ XÂY DỰNG CỦA QUẢNG BÌNH IMEXCO 2.3.1. Những kết quả đạt đƣợc Thứ nhất, về nhận dạng rủi ro - Là DN có kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực xuất khẩu nên các khâu trong quy trình tổ chức thực hiện hợp đồng ngoại thương của Quảng Bình Imexco khá chặt chẽ và đồng bộ, tuân thủ đúng quy trình và có sự phối hợp đồng đều giữa các phòng ban liên quan. Do vậy hầu như trong quy trình này Quảng Bình Imexco đều khó phát sinh những rủi ro. - Bộ phận kiểm soát rủi ro tại Quảng Bình Imexco tiến hành tổ chức kiểm tra, giám sát trực tiếp hoạt động tại khối Kinh doanh – Xuất khẩu, nhờ đó mà các tài liệu và số liệu về rủi ro thường sát thực và đầy đủ; việc phân tích, đánh giá và nhận dạng rủi ro trở nên chủ động hơn. - Bên cạnh đó, Quảng Bình Imexco cũng tích cực và chủ động trong việc nghiên cứu thông tin về nhà cung cấp, các đối tượng khách hàng, về thị trường cũng như xu hướng thiết kế sản phẩm. Thứ hai, về phân tích – đo lường rủi ro Quảng Bình Imexco thực hiện phân tích, đo lường RR bằng công cụ Báo cáo rủi ro thường xuyên thay vì hàng quý như trước:
15 + Báo cáo kiểm toán hàng tuần, hàng tháng: + Báo cáo Danh mục rủi ro hàng tháng: Báo cáo được lập nhằm mục đích hỗ trợ những người chủ trì quản trị rủi ro trong việc nhận diện, theo dõi và xử lý các rủi ro hiện hữu và rủi ro còn lại. Thứ ba, về hoạt động kiểm soát – tài trợ rủi ro Năm 2018, sau khi thay đổi bộ máy quản lý mới tại Quảng Bình Imexco thì theo đó, hoạt động kiểm soát rủi ro tại Quảng Bình Imexco cũng có sự thay đổi tích cực về cơ cấu tổ chức, thể hiện qua việc hợp nhất Ban điều hành (BĐH) và thiết lập thêm các cấp báo cáo rủi ro. Tuy nhiên việc tổ chức và hoạt động của bộ máy QTRR vẫn chưa được cụ thể hóa và chi tiết thành một chương trình. Điều này cho thấy Quảng Bình Imexco đã bắt đầu thực sự quan tâm tới QTRR và hoạt động kiểm soát RR có hiệu quả. 2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân Thứ nhất về hoạt động nhận dạng – đo lường rủi ro Hoạt động nhận dạng – đo lường rủi ro tại Quảng Bình Imexco còn chưa được đa dạng hóa, Quảng Bình Imexco mới chỉ tập trung vào phương pháp Phân tích báo cáo tài chính và Phân tích hợp đồng xuất khẩu, tuy nhiên ở cả 2 phương pháp này, Quảng Bình Imexco cũng chưa xây dựng thành một chương trình hoạch định với các bước tiến hành cụ thể mà mới chỉ dừng lại ở việc phân tích sơ bộ. Cụ thể, Quảng Bình Imexco chỉ tập trung nhận dạng một số rủi ro cơ bản như rủi ro về lãi suất, rủi ro về kinh tế, rủi ro thị trường hay rủi ro về nguồn nguyên vật liệu. Tuy nhiên tất cả những rủi ro này đều được Quảng Bình Imexco đo lường định tính và đánh giá là có ít khả năng xảy ra. Điều này cho thấy hoạt động nhận dạng, đánh giá và đo lường rủi ro tại Quảng Bình Imexco chưa thực sự được chú
16 trọng; ban quản trị không kịp thời ứng phó và có các biện pháp kiểm soát rủi ro phù hợp khi xảy ra khủng hoảng. Chẳng hạn, với trường hợp nhận dạng rủi ro thanh toán của Quảng Bình Imexco đã từng xảy ra sai sót. Nguyên nhân của rủi ro này do chính sách tín dụng của Quảng Bình Imexco chưa chặt chẽ kết hợp với quy chế tín dụng quá nới lỏng, đồng thời quy trình giám sát, nhận dạng hồ sơ khách hàng của cán bộ tín dụng xuất khẩu còn chưa nghiêm ngặt khi quá tin tưởng vào uy tín của các đối tác. Để tránh tỷ lệ nợ quá hạn cao, Quảng Bình Imexco cho phép khách hàng thực hiện gia hạn nợ nhiều lần. Bên cạnh đó, Quảng Bình Imexco sử dụng phương thức nhận dạng rủi ro và quản lý tín dụng dựa trên việc phân tích hồ sơ rủi ro của khách hàng, tuy nhiên quy trình thẩm định khách hàng còn nhiều sơ sài và không thường xuyên. Tất cả đều dẫn tới việc tồn đọng nợ cũ, gia tăng tỷ lệ nợ xấu cho Quảng Bình Imexco trong nhiều năm qua. Thứ hai, về hoạt động kiểm soát – tài trợ rủi ro Hoạt động kiểm soát, tài trợ rủi ro tại Quảng Bình Imexco vẫn còn tồn tại nhiều sai sót, nguyên nhân có thể xuất phát từ sự xung đột và không nhất quán giữa ban quản trị tại Quảng Bình Imexco, dẫn tới việc xử lý khủng hoảng không có hiệu quả. Cụ thể: Giai đoạn 2016 -2017, Quảng Bình Imexco lâm vào khủng hoảng nợ vay với tổng nợ là 1.900 tỷ đồng. Một loạt những giải pháp xử lý khủng hoảng được Chủ tịch HĐQT trực tiếp đưa ra, tuy nhiên những quan điểm bất đồng trong HĐQT và mâu thuẫn lợi ích nội bộ gay gắt đã khiến khủng hoảng của Quảng Bình Imexco không những không giải quyết được mà còn phải kéo dài quá trình thực hiện kiểm soát rủi ro. Đến năm 2018 và 2019, Quảng Bình Imexco tiếp tục mắc phải những sai phạm trong quy trình quản trị rủi ro. Có thể thấy Quảng
17 Bình Imexco sử dụng ban kiểm soát kém chất lượng, công tác lựa chọn và thay đổi ban kiểm toán có vấn đề. Điều này thể hiện rõ khi ở những năm về trước, công ty luôn thay người ở ban kiểm soát nội bộ. Riêng công ty kiểm toán, công ty không thay đổi nhiều năm liên tiếp (DTL: 2007-2010; DFK: 2011-2015), và chỉ mới đổi qua EY năm 2016 khiến phát hiện rất nhiều sai phạm kiểm toán của giai đoạn về trước kéo dài, đặc biệt là việc ghi nhận hàng tồn kho. Nếu nhà đầu tư lưu ý, có thể nhận ra số liệu kiểm toán dưới giai đoạn DFK phụ trách liên tục không nhất quán, gây khó khăn và hồ nghi cho nhà đầu tư. Lỗi lớn nhất thuộc về hội đồng quản trị Quảng Bình Imexco khi đã xem nhẹ công tác kiểm soát tài chính nội bộ và kiểm toán. Điều này làm giảm uy tín và sự trung thực rất nhiều về năng lực của công ty. Một yếu tố nữa có thể giải thích năng lực kiểm soát rủi ro yếu kém của Quảng Bình Imexco đó là việc Quảng Bình Imexco tập trung quá nhiều vào các mục tiêu ngắn hạn, dễ đạt được hơn thay vì là một chiến lược đường dài. Việc định vị sai về nhu cầu thị trường và chiến lược sản phẩm hay việc đầu tư dàn trải vào các lĩnh vực khác ngoài ngành khai thác quặng, đá xây dựng Quảng Bình Imexco dễ bị cuốn theo sức nóng của thị trường mà quên đi mất cấu trúc doanh nghiệp còn thiếu vững chãi, cơ cấu nguồn vốn còn hạn hẹp. Chính vì sự ôm đồm và nôn nóng trong đầu tư của Quảng Bình Imexco đã khiến Quảng Bình Imexco thêm phần gia tăng rủi ro, mất nhiều yếu tố tích cực trong cơ hội giữ vững vị thế ngành đá xây dựng của mình.
18 CHƢƠNG 3 CÁC GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG QUẢN TRỊ RỦI DO TRONG HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU ĐÁ XÂY DỰNG CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN XUẤT NHẬP KHẨU QUẢNG BÌNH 3.1 QUAN ĐIỂM VỀ TĂNG CƢỜNG QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU ĐÁ XÂY DỰNG CỦA CÔNG TY XNK QUẢNG BÌNH - Về quan hệ với đối tác nước ngoài: công ty định hướng phát triển mối quan hệ với các bạn hàng truyền thống, tăng cường vai trò đại lý phân phối độc quyền tại Việt Nam thông qua việc thực hiện nghiêm túc nghĩa vụ của mình trong hoạt động nhập khẩu. Qua đó, công ty tranh thủ sự giúp đỡ của các nhà cung cấp về mặt tài chính, trình độ quản lý tổ chức, đặc biệt là tham gia vào các chương trình marketing mang tính toàn cầu của nhà cung cấp. Bên cạnh đó, công ty đã có những bước đầu tìm kiếm đối tác kinh doanh mới, theo hướng đa dạng hóa sản phẩm kinh doanh. - Hoạt động tiêu thụ sản phẩm trong nước: ngoài việc tăng cường mối quan hệ phân phối với các cửa hàng bán lẻ, công ty tiến hành thành lập một số cửa hàng chuyên doanh các sản phẩm của công ty tại Quảng Bình và một số thành phố. - Tiếp tục giữ vững hiệu quả kinh doanh của mặt hàng xuất khẩu đá xây dựng và khoáng sản, thúc đẩy tìm kiếm bạn hàng nhập khẩu để nâng cao hiệu quả kinh doanh của lĩnh vực nhập khẩu đá xây dựng, tăng cường tìm kiếm những bạn hàng mới, những hợp đồng kinh tế xuất khẩu tiềm năng. - Nghiên cứu tìm kiếm những nguồn hàng mới, rẻ hơn nhưng vẫn đảm bảo chất lượng để phục vụ xuất khẩu. Chủ động hơn trong việc tìm kiếm hàng để không phụ thuộc