Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Tài chính Ngân hàng: Chất lượng tín dụng tại Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam - Chi nhánh Ninh Bình

Chia sẻ: Mucong999 Mucong999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:25

Thêm vào BST

Báo xấu

15
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là trên cơ sở nghiên cứu lý luận và phân tích thực trạng chất lượng tín dụng tại Co-opbank Ninh Bình để tìm kiếm các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tín dụng tại Chi nhánh trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Tài chính Ngân hàng: Chất lượng tín dụng tại Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam - Chi nhánh Ninh Bình

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA ĐINH MINH TIẾN CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG HỢP TÁC XÃ VIỆT NAM CHI NHÁNH NINH BÌNH Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng Mã số : 8 34 02 01 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG HÀ NỘI - NĂM 2018 1
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Lê Thị Anh Vân Phản biện 1: PGS.TS Trang Thị Tuyết Phản biện 2: TS. Nguyễn Thị Thái Hưng Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia. Địa điểm: Phòng nhà A, Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ Học viện Hành chính Quốc gia. Số: 77 - Đường Nguyễn Chí Thanh - Quận Đống Đa - TP. Hà Nội. Thời gian: vào hồi giờ phút ngày tháng năm 2018. Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia. 2
PHẦN MỞ ĐẦU 1.Tính cấp thiết trên đề tài Xu hướng toàn cầu hoá trên thế giới cùng với việc Việt Nam trở thành thành viên thứ 150 của WTO đã mở ra nhiều cơ hội thuộc mọi lĩnh vực trong đó không thể không nói tới ngân hàng - một lĩnh vực hết sức nhạy cảm ở Việt Nam và bất kỳ quốc gia nào trên thế giới. Tự do hóa thương mại và tài chính đang ngày một phát triển theo hướng mở rộng trên toàn bộ khía cạnh của nền kinh tế đã góp phần chi phối khuynh hướng và cấu trúc vận hành của hệ thống ngân hàng Việt Nam. Hệ thống ngân hàng Việt Nam là một khâu quan trọng trong hệ thống tài chính quốc gia, đặc biệt là các ngân hàng thương mại (NHTM) đang từng bước chuyển mình theo dòng chảy hội nhập bằng sự ra đời của hàng loạt các NHTM. Đối với các NHTM Việt Nam hiện nay, hoạt động tín dụng của NHTM vẫn là hoạt động có vai trò quan trọng nhất trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng, đem lại thu nhập lớn nhất của các NHTM. Đổi mới hoạt động kinh doanh là xu thế tất yếu mà các NHTM đang vận động theo sự phát triển kinh tế của từng quốc gia, trong khu vực và trên phạm vi toàn cầu. Hiện nay, hoạt động tín dụng của các NHTM luôn đối mặt những nhân tố ảnh hưởng đến CLTD của NHTM. Đồng thời hoạt động tín dụng của NHTM cũng đang đứng trước những yêu cầu mới về nâng cao an toàn, chất lượng, hiệu quả và phát triển bền vững. Vì vậy, nâng cao CLTD của các NHTM luôn là vấn đề quan tâm hàng đầu nhằm tạo sự tăng trưởng tín dụng một cách ổn định, bền vững góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong những năm tới. Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam (Co-opbank) tiền thân là Quỹ tín dụng nhân dân Trung ương được thành lập ngày 05/08/1995 và năm 2013 được chuyển đổi sang thành Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam theo giấy phép số 166/GP-NHNN ngày 04/06/2013 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Hiện nay, cùng với hệ thống Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, hoạt động của Co-opbank Ninh Bình ngày càng góp phần đáp ứng nhu cầu phục vụ phát triển kinh tế xã hội khu vực nông nghiệp, nông thôn... trên địa bàn tỉnh; đóng góp tích cực vào việc thực hiện mục tiêu xóa đói, giảm nghèo của 3
chính quyền địa phương. Mặc dù vậy, đứng chân trên một địa bàn đang chuyển mình mạnh mẽ như Ninh Bình, Co-opbank Ninh Bình không tránh khỏi sự cạnh tranh gay gắt của các TCTD khác. Tỉnh Ninh Bình hiện có tới 39 QTDND, vai trò điều hòa vốn của Co- opbank Ninh Bình càng thêm lớn khi tỉnh đang trong quá trình chuyển dịch cơ cấu hướng tới công nghiệp và dịch vụ. Thực tế, phần lớn các QTDND tại Ninh Bình đều hoạt động trên địa bàn nông thôn thuần túy nên công tác huy động vốn không mấy thuận lợi. Còn những QTDND hoạt động trên địa bàn thành phố, thị xã lại vấp phải sự cạnh tranh rất gay gắt với các NHTM, nên không chỉ huy động khó khăn mà nguồn vốn đôi khi không ổn định. Bên cạnh đó, quy mô hoạt động và năng lực tài chính của các Quỹ còn nhỏ do chưa có khả năng để đầu tư trang thiết bị hiện đại cũng như áp dụng các công nghệ mới tiên tiến và mở rộng các hoạt động dịch vụ ngân hàng hiện đại như thanh toán, chuyển tiền, ngân quỹ. Chưa kể món vay của thành viên nhỏ lại nhiều thủ tục như: đăng ký thế chấp đã làm tăng chi phí vay vốn làm ảnh hưởng đến hiệu quả đồng vốn vay. Vai trò Ngân hàng đầu mối của các QTDND ngày càng khẳng định, song để ngày càng hỗ trợ hệ thống tốt và hướng tới toàn năng như mô hình mới, Ngân hàng Hợp tác chi nhánh Ninh Bình đã tiến hành đẩy mạnh công tác huy động nguồn vốn và cho vay ngoài hệ thống. Tuy nhiên, sự sự cạnh tranh lớn từ phía các TCTD cũng ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động tín dụng của Chi nhánh. Chính vì những lý do đó, học viên mạnh dạn lựa chọn đề tài: “Chất lượng tín dụng tại Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam - Chi nhánh Ninh Bình” làm đối tượng nghiên cứu luận văn thạc sĩ của mình với mong muốn tìm kiếm được những giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng tín dụng tại Chi nhánh thời gian tới. 2.Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Trong thời gian qua vấn đề chất lượng tín dụng NHTM đã được nhiều tác giả lựa chọn nghiên cứu. Trong số đó, có thể khái quát một số công trình tiêu biểu sau: - Luận án tiến sĩ: “Các giải pháp nâng cao hiệu quả tín dụng của ngân hàng thương mại Việt Nam trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế”, của tác giả Trần Thị Xuân Hương (2004), Trường Đại học kinh tế thành phố Hồ Chí Minh. Tác giả đã xây dựng các hệ thống chỉ tiêu đánh giá hiệu quả tín dụng thông qua 4
thực trạng tín dụng của NHTM trong tiến trình hội nhập quốc tế; phân tích những tồn tại của tín dụng do những nguyên nhân khách quan và chủ quan đã làm giảm khả năng cạnh tranh của NHTM trong khi hội nhập quốc tế diễn ra với tốc độ ngày càng nhanh và từ đó đưa ra các giải pháp để nâng cao hiệu quả tín dụng của NHTM. - Luận án tiến sĩ: “Giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động kinh doanh của ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam” của tác giả Nguyễn Hữu Huấn (2005), Học Viện Ngân hàng. Tác giả đã làm rõ quan niệm chất lượng hoạt động kinh doanh của NHTM, nội dung đánh giá chất lượng hoạt động kinh doanh của NHTM trên ba phương diện: khách hàng của NHTM; NHTM và kinh tế - xã hội và các chỉ tiêu đánh giá chất lượng hoạt động kinh doanh ở hai mặt định tính và định lượng. Trên cơ sở phân tích thực trạng, tác giả đã đề xuất các giải pháp cơ bản nâng cao chất lượng hoạt động kinh doanh của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam. - Luận án tiến sĩ: “Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của các NHTM Nhà nước Việt Nam hiện nay” của tác giả Phạm Thị Bích Lương (2007), Trường Đại học Kinh tế quốc dân. Tác giả đã hệ thống vấn đề lý thuyết cơ bản về hiệu quả hoạt động kinh doanh của NHTM. Trên cơ sở đánh giá thực trạng hiệu quả hoạt động kinh doanh của các NHTM Nhà nước Việt Nam giai đoạn 2000 - 2005 theo các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả. Từ đó, tác giả đã đề xuất giải pháp có tính đột phá như: Xây dựng tập đoàn tài chính trên việc hợp nhất các NHTM Nhà nước, cổ phần hóa triệt để các NHTM Nhà nước; giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho các NHTM Nhà nước... nhằm góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của NHTM Nhà nước Việt Nam cho giai đoạn từ 2005 đến 2010. Bên cạnh đó, còn có rất nhiều tác giả khác cũng nghiên cứu về vấn đề chất lượng tín dụng NHTM với những đóng góp rất tích cực vào việc nâng cao chất lượng tín dụng của các NHTM mà công trình đã nghiên cứu. 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là trên cơ sở nghiên cứu lý luận và phân tích thực trạng chất lượng tín dụng tại Co-opbank Ninh Bình để tìm kiếm các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tín dụng tại Chi nhánh trong thời gian tới. 5
Để thực hiện được mục tiêu đó, luận văn xác định một số nhiệm vụ nghiên cứu cụ thể sau: - Xác định khung lý luận về chất lượng tín dụng tại NHTM. - Phân tích thực trạng chất lượng tín dụng tại Co-opbank Ninh Bình; chỉ ra những điểm mạnh, điểm yếu và nguyên nhân của những điểm yếu trong chất lượng tín dụng tại Chi nhánh ngân hàng. - Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tín dụng tại Co- opbank Ninh Bình. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Chất lượng tín dụng tại Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam– Chi nhánh Ninh Bình. - Phạm vi nghiên cứu: + Về nội dung: Nghiên cứu chất lượng tín dụng tại Co-opbank Ninh Bình dựa trên những tiêu chí đánh giá chất lượng tín dụng của NHTM. Trong đó, tập trung vào hoạt động cho vay; hoạt động huy động vốn của chi nhánh sẽ không được nghiên cứu. + Về không gian: Nghiên cứu tại Co-opbank Ninh Bình. + Về thời gian: Số liệu được thu thập, xử lý và phân tích trong giai đoạn 2014-2016; các giải pháp được đề xuất đến năm 2025. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Luận văn sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng và phương pháp luận duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác - Lênin làm phương pháp nghiên cứu chủ đạo xuyên suốt toàn bộ luận văn; Luận văn sử dụng phương pháp tiếp cận hệ thống trong quá trình nghiên cứu. - Trong chương 1, phương pháp tổng hợp, kế thừa lý luận được sử dụng nhằm làm sáng tỏ khung lý luận về chất lượng tín dụng của NHTM. - Trong chương 2, phương pháp thống kê nhằm điều tra, thu thập số liệu; phương pháp so sánh, phân tích được sử dụng nhằm phân tích chi tiết chất lượng tín dụng tại Co-opbank Ninh Bình. - Trong chương 3, phương pháp nghiên cứu ứng dụng được sử dụng nhằm đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tín dụng tại Co-opbank Ninh Bình trong thời gian tới. 6
5.2. Quá trình nghiên cứu Bước 1: Nghiên cứu tài liệu nhằm xác định khung nghiên cứu về chất lượng tín dụng của NHTM. Bước 2: Xây dựng phiếu khảo sát và tiến hành thu thập số liệu sơ cấp thông qua phương pháp điều tra xã hội học (sẽ được mô tả cụ thể hơn ở nội dung phía sau) Bước 3: Thu thập tài liệu, số liệu thứ cấp có liên quan đến hoạt động tín dụng của Co-opbank Ninh Bình trong giai đoạn 2014-2016. Bước 4: Tiến hành phân tích thực trạng chất lượng tín dụng tại Co-opbank Ninh Bình trong giai đoạn 2014-2016; Đánh giá điểm mạnh, điểm yếu và lý giải nguyên nhân của những điểm yếu trong chất lượng tín dụng tại Chi nhánh. Bước 5: Trên cơ sở kết luận phân tích thực trạng, đề xuất phương hướng và một số giải pháp có căn cứ khoa học nhằm nâng cao chất lượng tín dụng tại Co-opbank Ninh Bình đến năm 2025. 5.3. Phương pháp thu thập và xử lý thông tin, số liệu 5.2.1. Phương pháp thu thập thông tin, dữ liệu Luận văn sử dụng 02 nguồn thông tin, dữ liệu: Thông tin, dữ liệu thứ cấp và thông tin, dữ liệu sơ cấp. - Đối với thông tin, dữ liệu thứ cấp, được thu thập từ các nguồn sau: + Thông tin từ các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến hoạt động tín dụng của NHTM. + Các chính sách tín dụng của Co-opbank Ninh Bình trong giai đoạn nghiên cứu luận văn. + Các báo cáo liên quan đến hoạt động kinh doanh nói chung, hoạt động tín dụng nói riêng của Co-opbank Ninh Bình. + Dữ liệu trên các bài viết, tham luận đã được công bố. - Đối với dữ liệu sơ cấp: Dữ liệu sơ cấp được thu thập thông qua phương pháp điều tra xã hội học bằng cách phát phiếu câu hỏi cho 250 khách hàng (cá nhân và doanh nghiệp) đang sử dụng dịch vụ tín dụng của Co-opbank Ninh Bình. Hình thức phát phiếu hỏi qua email. Số phiếu phát ra là 250, số phiếu thu về là 237, trong đó có 100% phiếu trả lời hợp lệ. Phiếu hỏi được thiết kế thành 02 phần: Phần thông tin chung và phần câu hỏi khảo sát. Các câu hỏi khảo sát được thiết kế theo dạng hỏi đóng, 7
sử dụng thang đo likert 05 bậc. Thời gian khảo sát trong khoảng 02 tháng: Tháng 06 và 07 năm 2017. 5.2.2. Phương pháp xử lý dữ liệu - Dữ liệu thứ cấp thu thập được sẽ được phân loại, so sánh, đối chiếu, tính tỷ lệ phần trăm trước khi sử dụng cho phân tích, đánh giá trong luận văn. - Dữ liệu sơ cấp thu thập được từ phương pháp điều tra xã hội học sẽ được xử lý bằng phần mềm Excel trước khi đưa vào phân tích. 6. Kết cấu của đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo luận văn được bố cục làm 3 chương chính như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về chất lượng tín dụng tại ngân hàng thương mại. Chương 2: Phân tích thực trạng chất lượng tín dụng tại Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam - Chi nhánh Ninh Bình. Chương 3: Phương hướng và giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng tại Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam - Chi nhánh Ninh Bình. 8
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1. Tín dụng tại ngân hàng thương mại 1.1.1. Khái niệm, đặc điểm, chức năng của ngân hàng thương mại 1.1.1.1. Khái niệm ngân hàng thương mại Sự phát triển hệ thống NHTM là một trong những tấm gương phản ánh sự phát triển kinh tế của một quốc gia. Quá trình phát triển hệ thống NHTM Việt Nam cũng gắn liền với quá trình cải cách và phát triển kinh tế đất nước. Từ khi chuyển sang nền kinh tế thị trường hệ thống NHTM Việt Nam không ngừng đổi mới và phát triển đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế đất nước và hội nhập thế giới. 1.1.1.2. Đặc điểm của ngân hàng thương mại NHTM là một tổ chức kinh doanh đặc biệt trong nền kinh tế có những đặc trưng đặc thù sau: Thứ nhất, hoạt động NHTM là hình thức kinh doanh kiếm lời, theo đuổi mục tiêu lợi nhuận là chủ yếu. Thứ hai, hoạt động NHTM phải tuân thủ theo quy định của pháp luật, nghĩa là chỉ khi NHTM thoả mãn đầy đủ các điều kiện khắt khe do pháp luật quy định như điều kiện về vốn, phương án kinh doanh... thì mới được phép hoạt động ngân hàng trên thị trường. Thứ ba, hoạt động NHTM là hình thức kinh doanh có độ rủi ro cao hơn nhiều so với các hình thức kinh doanh khác và thường có ảnh hưởng sâu sắc tới các ngành khác và cả nền kinh tế. 1.1.1.3. Chức năng của ngân hàng thương mại Thứ nhất, chức năng trung gian tín dụng: Thứ hai, chức năng trung gian thanh toán Thứ ba, chức năng tạo tiền: 1.1.2. Tín dụng tại ngân hàng thương mại 1.1.2.1. Khái niệm tín dụng tại ngân hàng thương mại Tín dụng là một phạm trù kinh tế, là một sản phẩm của nền sản xuất hàng hoá. Nó tồn tại song song và phát triển cùng với nền kinh tế hàng hoá và là động 9
lực quan trọng thúc đẩy nền kinh tế hàng hoá phát triển lên những giai đoạn cao hơn. Tồn tại và phát triển qua nhiều hình thái kinh tế - xã hội, đã có nhiều khái niệm khác nhau về tín dụng được đưa ra. 1.1.2.2.Vai trò của tín dụng tại ngân hàng thương mại Thứ nhất, đối với hoạt động kinh doanh của NHTM: Thứ hai, đối với nền kinh tế: Thứ ba, đối với khách hàng của NHTM: 1.1.2.3. Phân loại tín dụng tại ngân hàng thương mại Có nhiều cách phân loại tín dụng theo những tiêu thức khác nhau, tùy theo yêu cầu của khách hàng và mục tiêu quản lý của ngân hàng, sau đây là một số cách phân loại phổ biến ở nước ta hiện nay: Thứ nhất, căn cứ vào thời gian cho vay, tín dụng: Thứ hai, căn cứ vào mục đích sử dụng tín dụng: - Tín dụng sản xuất và lưu thông hàng hóa: Loại tín dụng cấp cho các chủ thể kinh tế để tiến hành sản xuất kinh doanh và lưu thông hàng hóa. - Tín dụng tiêu dùng: Là loại tín dụng cung cấp cho các cá nhân để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng như mua sắm nhà cửa, phương tiện đi lại, các hàng hóa tiêu dùng... Tín dụng tiêu dùng được cấp phát dưới hình thức cho vay bằng tiền hoặc dưới hình thức bán chịu hàng hóa. Thứ ba, căn cứ vào sự đảm bảo: Thứ tư, căn cứ vào hình thức tín dụng: 1.1.2.4. Các nguyên tắc cơ bản của tín dụng tại ngân hàng thương mại Để đảm bảo cho NHTM có thể duy trì an toàn hiệu quả và phát triển bền vững, đòi hỏi hoạt động cho vay của NHTM phải tuân thủ các nguyên tắc nhất định đã được cụ thể hoá trong các quy định của NHNN. Thứ nhất, tuân thủ pháp luật. Thứ hai, nguyên tắc hoàn trả. Thứ ba, nguyên tắc có bảo đảm theo quy định. 1.2. Chất lượng tín dụng tại ngân hàng thương mại. 1.2.1. Khái niệm chất lượng tín dụng tại ngân hàng thương mại. Khái niệm về CLTD tại NHTM được nhiều tác giả nghiên cứu ở nhiều góc độ khác nhau. Trên thực tế, CLTD tại NHTM được đánh giá trên trên ba phương diện sau: 10
- Đối với Chính phủ: - Đối với khách hàng của NHTM - Đối với chủ sở hữu NHTM Chất lượng tín dụng tại NHTM là mức độ ngân hàng thực hiện hoạt động tín dụng đạt được những mục tiêu đề ra về quy mô, an toàn, sinh lời phù hợp với quy định pháp luật hiện hành trong nước và thông lệ quốc tế; đồng thời đạt được sự hài lòng của khách hàng tại NHTM. 1.2.2. Sự cần thiết nâng cao chất lượng tín dụng tại ngân hàng thương mại. Chất lượng tín dụng là một chỉ tiêu kinh tế tổng hợp, có ý nghĩa quan trọng đối với quản lý vĩ mô và vi mô. Thứ nhất, trên phương diện vĩ mô: Thứ hai, trên phương diên vi mô: 1.2.3. Tiêu chí đánh giá chất lượng tín dụng tại ngân hàng thương mại Theo quan điểm đã đề cập ở trên, các chỉ tiêu đánh giá CLTD tại NHTM sẽ được chia làm 02 nhóm: (i) Nhóm tiêu chí đánh giá kết quả hoạt động tín dụng tại NHTM và (ii) Nhóm tiêu chí đánh giá sự hài lòng của khách hàng đối với hoạt động tín dụng tại NHTM. 1.2.3.1. Nhóm tiêu chí đánh giá kết quả hoạt động tín dụng tại ngân hàng thương mại Để đánh giá kết quả hoạt động tín dụng tại NHTM, có thể sử dụng rất nhiều nhóm tiêu chí khác nhau, tùy thuộc vào mục đích đánh giá của người nghiên cứu. Trong khuôn khổ nghiên cứu của luận văn, học viên sẽ sử dụng một số nhóm tiêu chí cơ bản sau: a) Nhóm chỉ tiêu phản ánh khả năng sinh lời từ hoạt động tín dụng tại NHTM - Lợi nhuận từ hoạt động tín dụng - Tỷ trọng thu nhập từ hoạt động tín dụng: - Tỷ lệ thu nhập thuần từ hoạt động tín dụng: b) Nhóm chỉ tiêu phản ánh mức độ an toàn về hoạt động tín dụng tại NHTM - Dư nợ các nhóm: - Tỷ lệ nợ xấu: - Cho vay có tài sản đảm bảo: 11
- Tỷ trọng dư nợ có TSĐB/Tổng Dư nợ: - Dự phòng rủi ro tín dụng - Dự phòng rủi ro tín dụng/Dư nợ có khả năng mất vốn: c) Nhóm chỉ tiêu phản ánh năng lực quản lý hoạt động tín dụng - Mức độ tuân thủ chính sách tín dụng - quy trình tín dụng của NHTM: - Thực hiện nghiêm túc hệ thống xếp hạng tín dụng khách hàng: 1.2.3.2. Nhóm tiêu chí đánh giá sự hài lòng của khách hàng đối với hoạt động tín dụng tại ngân hàng thương mại 1.2.4. Nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng tại ngân hàng thương mại 1.2.4.1. Nhóm yếu tố thuộc về môi trường vĩ mô Thứ nhất, pháp luật, chính sách, qui định của nhà nước đối với hoạt động tín dụng của NHTM: Thứ hai, thực trạng phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia, của các địa phương: Thứ ba, yếu tố hội nhập kinh tế quốc tế: 1.2.4.2. Nhóm yếu tố thuộc về môi trường ngành Thứ nhất, yếu tố cạnh tranh giữa các NHTM Thứ hai, yếu tố thuộc về khách hàng của NHTM. 1.2.4.3. Nhóm yếu tố thuộc về ngân hàng thương mại - Chính sách tín dụng của NHTM: - Quá trình thực hiện quy trình tín dụng của NHTM. - Công tác kiểm tra, kiểm soát nội bộ của NHTM - Hệ thống công cụ đánh giá tín nhiệm đối với khách hàng vay vốn - Hệ thống thông tin tín dụng của NHTM - Công tác tổ chức bộ máy của NHTM - Chất lượng nhân sự của NHTM Tiểu kết chương 1 Chương 1 của luận văn đã khái quát đầy đủ những vấn đề có liên quan đến nội niệm; vai trò; phân loại; nguyên tắc của tín dụng); những vấn đề liên quan đến CLTD tại NHTM (khái niệm; tiêu chí đánh giá; nhân tố ảnh hưởng đến CLTD tại NHTM). Như vậy, chương 1 là nền tảng khoa học tin cậy cho việc nghiên cứu những chương tiếp theo của luận văn. 12
Chương 2 PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG HỢP TÁC XÃ VIỆT NAM - CHI NHÁNH NINH BÌNH 2.1. Giới thiệu về Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam - Chi nhánh Ninh Bình. 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển. Ngân hàng hợp tác xã Việt Nam - Chi nhánh Ninh Bình (trước đây là Quỹ Tín dụng Nhân dân Trung ương - Chi nhánh Ninh Bình) được thành lập ngày 05/06/2001 theo quyết định Chủ tịch Hội đồng quản trị Quỹ tín dụng nhân dân Trung ương. Với những kết quả đạt được trong mọi mặt hoạt động, những năm qua, Co-opbank Ninh Bình luôn hoàn thành các chỉ tiêu mà Ngân hàng Hợp Tác xã Việt Nam giao. 2.1.2. Cơ cấu tổ chức và nhân sự. Co-opbank Ninh Bình áp dụng theo mô hình trực tuyến. Ban giám đốc của ngân hàng quản lý các hoạt động kinh doanh của đơn vị thông qua việc quản lý tất cả các phòng ban. Theo mô hình này thì người quản lý cao nhất của ngân hàng là giám đốc. Giám đốc là người tổ chức, sử dụng hợp lý các nguồn lực, giao quyền hạn trách nhiệm cụ thể cho từng cán bộ công nhân viên, đảm bảo yêu cầu của tổ chức là tối ưu, linh hoạt và có độ tin cậy cao. Điều hành các phòng nghiệp vụ là các Trưởng phòng. - Phòng Tín dụng Doanh nghiệp và Cá nhân: - Phòng Tín dụng thành viên: - Phòng Kế toán - Ngân Quỹ: - Bộ phận Tin học: - Phòng Kiểm tra nội bộ: - Phòng Hành chính- Nhân sự: - Phòng Giao dịch: - Các bộ phận khác: 2.1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh giai đoạn 2014-2016. Trong giai đoạn 2014-2016, Co-opbank Ninh Bình đã đẩy mạnh hoạt động kinh doanh dựa trên nền tảng ban đầu, cùng với đội ngũ cán bộ ngân hàng có chất lượng tương đối tốt. Đồng thời, Co-opbank Ninh Bình đã đẩy mạnh việc 13
ứng dụng công nghệ hiện đại vào xử lý tự động các dịch vụ ngân hàng và không ngừng đưa ra các sản phẩm dịch vụ điện tử nhằm đưa ngân hàng tới gần khách hàng... khiến cho hoạt động kinh doanh giai đoạn này có sự tăng trưởng tốt. 2.2. Thực trạng hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam - Chi nhánh Ninh Bình. 2.2.1. Xét theo mục đích cho vay. Triển khai Chỉ thị 01/CT-NHNN ngày 15/01/2014 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về tổ chức thực hiện chính sách tiền tệ và đảm bảo hoạt động ngân hàng an toàn, hiệu quả... 2.2.2. Xét theo thời hạn cho vay Hiện nay, thời hạn cho vay của Co-opbank Ninh Bình chủ yếu là ngắn hạn (chiếm trên 75%) tổng doanh số cho vay của ngân hàng. Nguyên nhân của của biến động nêu trên là do Co-opbank Ninh Bình chủ yếu cho vay các QTDND thành viên, cho vay phát triển nông nghiệp, nông thôn - là những chủ thể kinh tế thường không xây dựng các phương án kinh doanh hợp lý cho các khoản vay trung và dài hạn, do đó ngân hàng cũng hạn chế phần nào hoạt động cho vay trung và dài hạn và thay vào đó là tập trung vào những khoản vay tốt hơn trong ngắn hạn. 2.2.3. Xét theo hình thức cho vay Trong giai đoạn 2014-2016, Co-opbank Ninh Bình chỉ tổ chức cho vay bằng tiền mặt, những hình thức cho vay khác chưa được thực hiện tại chi nhánh. Hiện nay,Co-opbank Ninh Bình triển khai cho vay đối với khách hàng bằng tiền, chưa thực hiện cho vay bằng tài sản, vậy nên doanh số cho vay bằng tiền chiếm 100% doanh số cho vay tại chi nhánh. 2.2.4. Xét theo doanh số thu nợ. Co-opbank Ninh Bình đã đạt được kết quả khá tốt về doanh số thu nợ của mình, mang lại nguồn thu lớn cho ngân hàng, góp phần mở rộng phát triển hơn nữa hoạt động cho vay của ngân hàng. 2.3. Thực trạng chất lượng tín dụng tại Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam - Chi nhánh Ninh Bình Tại mục 2.3, luận văn tiếp cận phân tích thực trạng chất lượng tín dụng tại Co-opbank Ninh Bình theo 02 nhóm tiêu chí: Nhóm 1 là các tiêu chí phản ánh kết quả hoạt động tín dụng của chi nhánh; Nhóm 2 là các tiêu chí phản ánh mức 14
độ hài lòng của khách hàng đối với dịch vụ tín dụng tại chi nhánh. 2.3.1. Đánh giá kết quả hoạt động tín dụng 2.3.1.1. Đánh giá khả năng sinh lời từ hoạt động tín dụng a) Lợi nhuận từ hoạt động tín dụng Lợi nhuận có vai trò quan trọng tới sự tăng trưởng và phát triển của doanh nghiệp nói riêng và của toàn xã hội nói chung. b) Tỷ trọng thu nhập từ hoạt động tín dụng và Tỷ lệ thu nhập thuần từ hoạt động tín dụng Hiện nay, các NHTM Việt Nam nói chung, Co-opbank Ninh Bình nói riêng vẫn chủ yếu tập trung vào hoạt động truyền thống huy động và cho vay. Qua số liệu bảng trên cho thấy lợi nhuận từ hoạt động tín dụng trong tổng thu nhập của ngân hàng đạt mức Hoạt động cho vay chiếm tỷ trọng chủ yếu trong hoạt động kinh doanh, đem lại nguồn thu nhập xấp xỉ 100% trong tổng thu nhập của chi nhánh. 2.3.1.2. Đánh giá mức độ an toàn về hoạt động tín dụng a) Dư nợ các nhóm Việc phân loại nợ thành 05 nhóm cho phép các ngân hàng đánh giá đúng hơn về chất lượng các khoản cho vay, từ đó có mức trích lập dự phòng hợp lý. Công tác quản lý hoạt động tín dụng tại Co-opbank Ninh Bình còn nhiều bất cập, trong đó có thể kể đến như: Đẩy mạnh cho vay không có TSĐB; khả năng thu thập thông tin về khách hàng; định giá tài sản bảo đảm trước khi quyết định cho vay chưa phù hợp với giá thị trường dẫn đến khó khăn khi phát mại tài sản; trình độ chuyên môn của cán bộ tín dụng còn hạn chế, thiếu kinh nghiệm nên khi thẩm định không đánh giá đúng mức độ hiệu quả đem lại từ phương án, dự án để thực hiện nghĩa vụ trả nợ cho ngân hàng. b) Tỷ lệ nợ xấu Tình hình nợ quá hạn và nợ xấu trong hoạt động tín dụng của Co-opbank Ninh Bình được thể hiện. Trong giai đoạn 2014-2016, Co-opbank Ninh Bình vẫn luôn duy trì được tỷ lệ nợ quá hạn và tỷ lệ nợ xấu ở mức an toàn, cả hai tỷ lệ này luôn ở mức thấp (dưới 3% theo quy định của NHNN), cho thấy hoạt động tín dụng nói chung, hoạt động quản lý RRTD của chi nhánh ngân hàng nói riêng là tương đối hiệu quả. 15
Trong giai đoạn 2014-2016, Co-opbank Ninh Bình thực hiện bán nợ cho VAMC (Công ty TNHHMTV quản lý tài sản của các TCTD Việt Nam c) Cho vay có tài sản đảm bảo Dựa vào lý thuyết ngân hàng hiện đại về thẩm định cho vay theo nguyên tắc 6C thì điều kiện cấp tín dụng có tài sản bảo đảm (TSĐB) thành 2 nhóm: - Nhóm điều kiện cần là: Khách hàng cũng như phương án vay đã được ngân hàng thẩm định và đánh giá là đáp ứng được các điều kiện. - Nhóm điều kiện đủ gồm: Tài sản thế chấp món vay (Collateral) và sự kiểm soát (Control). Tuy nhiên trong tình hình kinh tế nước ta hiện nay, môi trường pháp lý về chế độ kế toán, kiểm toán tài chính đang trong quá trình hoàn thiện, vì thế tính minh bạch, trung thực của báo cáo tài chính, các thông tin của khách hàng cung cấp nhiều khi chưa đủ tin cậy theo đúng quy chế cho vay, thì TSĐB khoản vay của khách hàng trở nên cần thiết để hạn chế RRTD, nâng cao CLTD của ngân hàng. d) Tỷ trọng dư nợ có TSĐB/Tổng Dư nợ Trong giai đoạn 2014-2016, tỷ lệ cho vay có TSĐB trong tổng số cho vay tại Co-opbank Ninh Bình luôn thấp dưới 40% (xem hình 2.6). Điều đó kéo theo dư nợ có TSĐB trong tổng dự nợ tại chi nhánh ngân hàng cũng tương đối thấp: năm 2014 là 45,89%; năm 2015 là 40,95%; năm 2016 là 41,38%. Qua đó phần nào có thể nhận xét rằng mức độ an toàn của các khoản vay tại chi nhánh hiện nay là thấp. e) Dự phòng rủi ro tín dụng DPRR tín dụng được trích lập và hạch toán vào chi phí hoạt động để dự phòng cho những tổn thất có thể xảy ra đối với các khoản tín dụng (nợ) của ngân hàng. DPRR tín dụng gồm dự phòng cụ thể và dự phòng chung. - Dự phòng chung - Dự phòng cụ thể f) DPRR tín dụng/Dư nợ có khả năng mất vốn Tiêu chí DPRR tín dụng / Dư nợ có khả năng mất vốn đối với tín dụng tại Co-opbank Ninh Bình giai đoạn 2014-2016 là tương đối lớn. Việc trích lập dự phòng RRTD lớn làm tăng mức độ an toàn của các khoản vay, tuy nhiên cũng gia tăng áp lực cho lợi nhuận của ngân hàng. 2.3.1.3. Đánh giá năng lực quản lý hoạt động tín dụng 16
a) Mức độ tuân thủ chính sách và quy trình tín dụng của Co-opbank Ninh Bình (i) Chính sách tín dụng của Co-opbank Ninh Bình (ii) Quy trình tín dụng của Co-opbank Ninh Bình b) Thực hiện hệ thống xếp hạng tín dụng (i) Xếp hạng QTDND (ii) Xếp hạng khách hàng ngoài hệ thống - Các công cụ chấm điểm tín dụng, bao gồm: - Hạng khách hàng: - Quy trình chấm điểm tín dụng: - Ứng dụng kết quả chấm điểm và xếp hạng khách hàng trong việc ra quyết định cấp tín dụng: - Đánh giá hệ thống chấm điểm và xếp hạng tín dụng khách hàng ngoài hệ thống của Co-opbank Ninh Bình: 2.3.2. Đánh giá sự hài lòng của khách hàng đối với hoạt động tín dụng Đánh giá sự hài lòng của khách hàng đối với hoạt động tín dụng của Co- opbank Ninh Bình tức là đánh giá hoạt động tín dụng của chi nhánh trên quan điểm của khách hàng. Đây là yếu tố đặc biệt quan trọng trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt hiện nay khi các ngân hàng thương mại phải cải tiến chất lượng dịch vụ, công nghệ, vốn, nhân lực,... để thu hút khách hàng. Học viên đã đề nghị khách hàng trả lời các câu hỏi dựa trên tương quan so sánh với các ngân hàng khác mà khách hàng đã có điều kiện tiếp xúc trong quá khứ. - Đối với nhóm Tin cậy: - Đối với nhóm Sự đáp ứng: - Đối với nhóm Sự đảm bảo: - Đối với nhóm Sự cảm thông: - Đối với nhóm Phương tiện hữu hình: Nói cách khác đó là sự cảm nhận về cơ sở vật chất của ngân hàng từ phía khách hàng, nói chung, thành phần này được đánh giá tốt. 2.4. Đánh giá chất lượng tín dụng tại Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam - Chi nhánh Ninh Bình 2.4.1. Điểm mạnh trong chất lượng tín dụng tại chi nhánh 17
Trong hoàn cảnh nhiều bất lợi do hậu quả của cuộc khủng hoảng suy thoái kinh tế, tình hình trong nước có nhiều bất ổn như thiên tai, dịch bệnh, sức ép tăng giá nhiều loại hàng hóa làm cho chỉ số giá tiêu dùng tăng cao, lĩnh vực tài chính ngân hàng có nhiều diễn biến phức tạp. Vượt lên trên những khó khăn của nền kinh tế, Co-opbank Ninh Bình với sự điều hành nhạy bén của Ban lãnh đạo và sự đoàn kết, cố gắng của toàn thể cán bộ nhân viên không ngừng hoàn thiện, đạt mục tiêu đề ra và những mặt tích cực . 2.4.2. Điểm yếu và nguyên nhân của điểm yếu trong chất lượng tín dụng 2.4.2.1. Điểm yếu trong chất lượng tín dụng Thứ nhất, tỷ lệ nợ quá hạn, nợ xấu tuy thấp nhưng chưa đảm bảo vững chắc, còn tình trạng gia hạn thiếu căn cứ thực tế, chưa tổ chức theo dõi được số nợ thực chất đã gia hạn trong năm nên chưa xác định được mức độ tiềm ẩn rủi ro thực tế. Thứ hai, vốn tín dụngcơ bản vẫn theo phương thức cho vay phân tán, cho vay theo từng đối tượng cụ thể, mà chưa chuyển mạnh sang cho vay theo dự án phát triển kinh tế, chưa hình thành được các vùng đầu tư tập trung mang tính mũi nhọn... Thứ ba, chi phí trên một món vay còn cao nhất là đối với món vay nhỏ của khách hàng. Thứ tư, định thời hạn cho vay và kỳ hạn nợ chưa hợp lý, chưa căn cứ vào chu kỳ sản xuất kinh doanh. Thứ năm, CBTD rất ít tư vấn cho khách hàng trong khi nhu cầu tư vấn từ phía khách hàng là rất lớn do trình độ của khách hàng thấp. CBTD vẫn chịu tâm lý nặng nề việc phải chịu RRTD, do đó cán bộ tín dụng không phát huy hết năng lực và khả năng tín dụng của mình. 2.4.2.2. Nguyên nhân của điểm yếu trong chất lượng tín dụng a) Nhóm nguyên nhân khách quan Thứ nhất, các yếu tố môi trường kinh tế vĩ mô ảnh hưởng xấu đến hoạt động sản xuất kinh doanh của khách hàng khiến cho khả năng trả nợ vốn vay của họ bị ảnh hưởng. Thứ hai, hệ thống văn bản pháp luật liên quan đến hoạt động tín dụng nói chung, tín dụng dành cho lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn nói riêng tuy đã cải thiện nhưng vẫn còn chưa thực sự khoa học, đồng bộ và phù hợp với môi trường 18
cạnh tranh của cơ chế thị trường. Thứ ba, những yếu tố tự nhiên như thiên tai bão lụt, hạn hán, hoả hoạn, dịch bệnh,... làm cho khách hàng vay vốn hoạt động sản xuất kinh doanh kém hiệu quả thua lỗ, nên nhiều trường hợp không thực hiện được nghĩa vụ trả nợ với ngân hàng. Thứ tư, nhiều khách hàng không đủ tài sản thế chấp hợp pháp, dẫn đến khả năng tiếp cận các nguồn vốn của ngân hàng là rất khó khăn. Thứ năm, một số khách hàng sử dụng vốn vay sai mục đích, không nỗ lực sử dụng vốn vay có hiệu quả; khách hàng thiếu thiện chí cung cấp thông tin định kỳ cần thiết theo yêu cầu. b) Nhóm nguyên nhân chủ quan Thứ nhất, việc cấp tín dụng của Co-opbank Ninh Bình do thiếu thông tin tín dụng, thông tin thương mại làm cho việc xem xét cho vay nhiều khi không chính xác. Thứ hai, vai trò giám sát của một số cán bộ quản lý chưa đầy đủ, thường xuyên trong việc kiểm tra, giám sát, nhắc nhở đối với CBTD. Thứ ba, một số CBTD chưa quan tâm đến hướng dẫn quy trình nghiệp vụ, thậm chí không tuân theo quy trình nghiệp vụ đã quy định. Thứ tư, CBTD đôi khi do tiết kiệm thời gian nên cùng khách hàng lập dự án sản xuất kinh doanh mang tính hình thức, đối phó, chưa nêu cao ý thức trách nhiệm dẫn đến hiệu quả vốn tín dụng chưa được tốt Thứ năm, chất lượng công tác thẩm định tín dụng chưa tốt. Thứ sáu, đội ngũ cán bộ tín dụng còn ít, trẻ, còn thiếu kinh nghiệm cũng là một khó khăn trong vấn đề mở rộng tín dụng. Tiểu kết chương 2 Dựa trên hệ thống cơ sở lý luận đã khái quát ở chương 1, trong chương 2, luận văn đã đi sâu phân tích thực trạng hoạt động kinh doanh cũng như thực trạng chất lượng tín dụng tại Co-opbank Ninh Bình trong giai đoạn 2014-2016. Trên cơ sở đánh giá và phân tích hệ thống số liệu thực tế, luận văn đã chỉ ra những điểm mạnh cần tiếp tục duy trì và thực hiện, cũng như những điểm yếu và nguyên nhân của điểm yếu trong chất lượng hoạt động tín dụng của Co-opbank Ninh Bình. Có thể khẳng định rằng, kết quả đạt được của chương 2 chính là những căn cứ thực tế quan trọng cho việc tìm kiếm giải pháp ở chương 3. 19
Chương 3 PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG HỢP TÁC XÃ VIỆT NAM - CHI NHÁNH NINH BÌNH 3.1.Phương hướng nâng cao chất lượng tín dụng tại Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam - Chi nhánh Ninh Bình đến năm 2025 Căn cứ trên thực trạng chất lượng tín dụng tại Co-opbank Ninh Bình giai đoạn 2014-2016 cũng như dự báo sự phát triển của thị trường ngành ngân hàng trên địa bàn tỉnh Ninh Bình thời gian tới, luận văn đề xuất phương hướng nâng cao chất lượng tín dụng tại chi nhánh đến năm 2025 như sau: Thứ nhất, rà soát, chuyển đổi cơ cấu và danh mục cho vay cho phù hợp với định hướng chỉ đạo công tác tín dụng của Co-opbank Việt Nam trong từng thời kỳ. Thứ hai, xử lý nợ xấu, nợ tồn đọng gắn liền với việc lành mạnh hoá tài chính nói chung và tăng vốn tự có nói riêng để nâng cao năng lực tài chính của chi nhánh ngân hàng. Thứ ba, tiếp tục chủ động kiểm soát tăng trưởng kết hợp với cơ cấu danh mục tín dụng cho phù hợp nhằm nâng cao chất lượng tài sản. Thứ tư, chú trọng đến chất lượng tín dụng, hạn chế phát sinh nợ xấu đi đôi với xử lý dứt điểm các khoản nợ tồn đọng. Thứ năm, tăng trưởng tín dụng thận trọng, căn cứ trên kết quả xếp hạng tín dụng nội bộ để xây dựng cơ cấu tín dụng hợp lý, ưu tiên đầu tư vốn cho các khách hàng hoạt động hiệu quả, rủi ro thấp đồng thời cắt giảm dần dư nợ đối với các khách hàng có dư nợ xấu. 3.2. Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng tại Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam - Chi nhánh Ninh Bình 3.2.1. Xây dựng chiến lược khách hàng đúng đắn, hiệu quả và Thực hiện chính sách tín dụng phù hợp với đối tượng khách hàng Vai trò của marketing ngày càng trở nên quan trọng, nó là công cụ, là đòn bẩy giúp doanh nghiệp tối đa hoá hiệu quả hoạt động kinh doanh của mình. Đối với ngân hàng, vai trò này càng quan trọng hơn do đặc thù hoạt động dịch vụ ngân hàng vốn đơn điệu, chậm thay đổi. Trong đó, chiến lược khách hàng là một 20