Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Tài chính Ngân hàng: Quản trị rủi ro tín dụng theo hiệp ước Basel II tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam

Chia sẻ: Mucong999 Mucong999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:25

Thêm vào BST

Báo xấu

38
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của luận văn nhằm dựa trên cơ sở khoa học về quản trị rủi ro tín dụng nói chung và phương pháp quản trị vốn và rủi ro tín dụng theo tiêu chuẩn Basel II nói riêng, Luận văn đi vào phân tích, đánh giá được thực trạng, làm rõ các ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân để từ đó đề xuất được những giải pháp, kiến nghị nhằm áp dụng thành công phương pháp quản trị rủi ro tín dụng theo Hiệp ước Basel II tại ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam (VCB).

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Tài chính Ngân hàng: Quản trị rủi ro tín dụng theo hiệp ước Basel II tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THỊ THU THẢO QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG THEO HIỆP ƯỚC BASEL II TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng Mã số : 8 34 02 01 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG HÀ NỘI - NĂM 2018
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Trần Văn Giao Phản biện 1: PGS. TS. Trang Thị Tuyết Phản biện 2: TS. Nguyễn Thị Thái Hưng Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia. Địa điểm: Phòng nhà A, Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ Học viện Hành chính Quốc gia. Số: 77 - Đường Nguyễn Chí Thanh - Quận Đống Đa - TP. Hà Nội. Thời gian: vào hồi giờ phút ngày tháng năm 2018. Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia.
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài luận văn Về cơ sở lý luận của việc chọn đề tài: Ngân hàng là một tổ chức kinh doanh tiền tệ, do vậy không thể tránh khỏi việc đối mặt với rất nhiều rủi ro trong hoạt động kinh doanh của mình, từ rủi ro tín dụng đến rủi ro thanh khoản, rủi ro lãi suất, rủi ro tỷ giá, rủi ro hoạt động. Trong đó, hoạt động Tín dụng là hoạt động chủ yếu và quan trọng nhất của ngân hàng , vì vậy quản trị rủi ro tín dụng là một trong những vấn đề sống còn bảo đảm thu nhập và hiệu quả của của các ngân hàng trong nền kinh tế thị trường; Để tồn tại, phát triển và nâng cao năng lực cạnh tranh, hiệu quả thì vấn đề nghiên cứu lý luận cũng như kinh nghiệm tiên tiến về quản trị ruỉ ro tín dụng của các nước tiên tiến trên thế giới là cấp thiết và có ý nghĩa hết sức quan trọng nhất là trong bối cảnh toàn cầu hóa ngày càng sâu rộng, phải thích ứng với những diễn biến mới của môi trường kinh tế vĩ mô trong nước và quốc tế. Về cơ sở thực tiễn của việc chọn đề tài: Với mục tiêu chiến lược là Ngân hàng số 1 tại Việt Nam, Ngân hàng Thương mại cổ phần ngoại thương Việt Nam (VCB) đã luôn tiên phong áp dụng các thông lệ quốc tế tốt nhất trong công tác quản trị rủi ro. Theo đó, Basel II, một chuẩn mực quản trị rủi ro hiện đại, đã sớm được VCB nghiên cứu và từng bước triển khai ngay từ năm 2012, trước khi có những yêu cầu chính thức đối với hệ thống ngân hàng về triển khai Basel II. Trong thời gian qua, VCB đã đạt được những thành tựu to lớn trong quản trị rủi ro tín dụng nói chung và đặc biệt trong việc thực hiện thí điểm phương pháp
quản trị vốn và rủi ro theo tiêu chuẩn Basel II như : Tăng cường mô hình quản trị rủi ro theo 3 tuyến phòng thủ (3 line of defenses: Kinh doanh – Quản lý rủi ro – Kiểm toán nội bộ); Nâng cao vai trò, hoạt động của một số bộ phận tham gia vào quản trị rủi ro; Rà soát, cập nhật các văn bản, chính sách, quy trình nội bộ nhằm đáp ứng yêu cầu của Basel II; Nghiên cứu xây dựng các mô hình xếp hạng định lượng;… Bên cạnh những thành tựu đã đạt dược, việc thực hiện thí điểm phương pháp quản trị vốn và rủi ro theo tiêu chuẩn Basel II của VCB vẫn còn những tồn tại và thách thức như: khuôn khổ pháp lý liên quan chưa đồng bộ; nguồn nhân lực và năng lực tài chính còn hạn chế; bộ máy quản lý rủi ro hoạt động chưa thực sự hiệu quả; cơ sở dữ liệu, hệ thống công nghệ thông tin chưa đáp ứng được các yêu cầu quản lý theo Basel II… Căn cứ từ những vấn đề trên, tác giả đã chọn đề tài “Quản trị rủi ro tín dụng theo hiệp ước Basel II tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam” làm đề tài luận văn cao học là phù hợp với chuyên ngành đào tạo đồng thời có những ý nghĩa khoa học và thực tiễn nhất định 2. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài Cho đến nay có khá nhiều công trình nghiên cứu trong và ngoài nước về quản trị rủi ro hay liên quan trực tiếp đến quản trị rủi ro theo Basel II trong hoạt động kinh doanh của NHTM, trong khuôn khổ của luận văn, tác giả xin đề cập đến một số công trình chủ yếu sau đây: - Luận án Tiến sỹ, với đề tài: “Những giải pháp chủ yếu hạn chế rủi do tín dụng ngân hàng thương mại giai đoạn hiện nay” của Nghiên cứu sinh: Nguyễn Hữu Thuỷ, bảo vệ tại Đại học Kinh tế quốc dân năm 1996. - Luận án tiến sỹ kinh tế, với đề tài: “Quản trị rủi ro tín dụng của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam” của nghiên
cứu sinh: Nguyễn Tuấn Anh, công tác tại Agribank, bảo vệ tại Đại học Kinh tế quốc dân năm 2011. - Luận án tiến sĩ “Quản trị rủi ro của ngân hàng Thương mại cổ phần ngoại thương Việt Nam” của nghiên cứu sinh Trần Thị Ngọc Trâm bảo vệ tại Học viện ngân hàng vào tháng 01/2017. Nhìn chung chưa có công trình nào nghiên cứu chuyên sâu về quản trị rủi ro tín dụng theo tiêu chuẩn Basel II tại VCB trong giai đoạn hiện nay và đề xuất giải pháp hoàn thiện cho khoảng thời gian tới với định hướng phát triển đến 2020. Vì vậy việc chọn đề tài của tác giả là không trùng lặp và là công trình khoa học độc lập. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn * Mục đích: Dựa trên cơ sở khoa học về quản trị rủi ro tín dụng nói chung và phương pháp quản trị vốn và rủi ro tín dụng theo tiêu chuẩn Basel II nói riêng, Luận văn đi vào phân tích, đánh giá được thực trạng, làm rõ các ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân để từ đó đề xuất được những giải pháp, kiến nghị nhằm áp dụng thành công phương pháp quản trị rủi ro tín dụng theo Hiệp ước Basel II tại ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam (VCB). * Nhiệm vụ: - Hệ thống hóa và góp phần làm rõ hơn những cơ sở khoa học về quản trị rủi ro tín dụng theo tiêu chuẩn của Hiệp ước Basel II trong các ngân hàng thương mại - Phân tích và làm rõ thực trạng về năng lực quản trị rủi ro tín dụng của VCB trong giai đoạn 2012-2017. Từ đó đánh giá các ưu điểm, hạn chế
so với thông lệ quốc tế và nguyên nhân của các hạn chế đó. Phân tích thực trạng triển khai dự án Basel II cấu phần Rủi ro tín dụng tại VCB và đánh giá các thuận lợi, khó khăn trong quá trình triển khai - Đề xuất các giải pháp và kiến nghị có tính khả thi, có cơ sở khoa học, có tính thuyết phục nhằm áp dụng thành công quản trị rủi ro theo Hiệp ước Basel II tại VCB đến năm 2020, tầm nhìn đến 2030. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu * Đối tượng nghiên cứu: Quản trị rủi ro tín dụng theo hiệp ước Basel II tại ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam * Phạm vi nghiên cứu: - Về không gian: Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam (VCB); - Về thời gian: Đề tài nghiên cứu về quản trị rủi ro tín dụng theo tiêu chuẩn của Hiệp ước an toàn vốn Basel II tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam (VCB) từ năm 2012 đến nay. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn - Phương pháp luận: Luận văn dựa trên cơ sở phương pháp luận Duy vật biện chứng và Duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác – Lê nin; - Phương pháp nghiên cứu cụ thể: Phương pháp nghiên cứu định tính: phân tích, tổng hợp,… + Phương pháp định lượng: thống kê, so sánh… 6. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn bao gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở khoa học về quản trị rủi ro tín dụng theo tiêu chuẩn của Hiệp ước an toàn vốn Basel II trong các ngân hàng thương mại Chương 2: Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng theo tiêu chuẩn của Hiệp ước an toàn vốn Basel II tại ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam Chương 3: Định hướng và giải pháp nhằm áp dụng thành công quản trị rủi ro tín dụng theo tiêu chuẩn Basel II tại ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam
Chương 1 CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG THEO TIÊU CHUẨN CỦA HIỆP ƯỚC AN TOÀN VỐN BASEL II TRONG CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1 Tổng quan về hoạt động tín dụng và quản trị rủi ro tín dụng trong các ngân hàng thương mại 1.1.1. Khái quát về hoạt động tín dụng trong các ngân hàng thương mại (NHTM) Luận văn đã trình bày 1 số khái niệm, các chủ thể tham gia trong quan hệ tín dụng ngân hàng, các hình thức tín dụng ngân hàng ở việt Nam hiện nay, căn cứ theo quyết định số 324/1998/QĐ-NHNN1 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam ngày 30/09/1998 về việc ban hành quy chế cho vay của tổ chức tín dụng đối với khách hàng 1.1.2. Nguyên tắc tín dụng Tín dụng ngân hàng được thực hiện trên 3 nguyên tắc sau: - Nguyên tắc tiền cho vay phải được hoàn trả sau một thời gian nhất định cả vốn lẫn lãi - Nguyên tắc vốn vay phải có giá trị tương đương làm đảm bảo - Nguyên tắc cho vay theo kế hoạch thoả thuận trước (vốn vay phải được sử dụng đúng mục đích) 1.1.3. Lãi suất tín dụng Luận văn trình bày về khái niệm và các giới hạn liên quan đến lãi suất tín dụng
1.1.4. Quy trình tín dụng Quy trình tín dụng là yếu tố quan trọng, để đảm bảo hiệu quả tín dụng quy trình tín dụng thường gồm có 10 bước: Khai thác khách hàng, tìm kiếm dự án, Hướng dẫn khách hàng về điều kiện tín dụng và lập hồ sơ vay vốn, Điều tra, thu thập, tổng hợp thông tin về khách hàng, Phân tích, thẩm định khách hàng và phương án vay vốn, Quyết định cho vay, Kiểm tra hoàn chỉnh hồ sơ cho vay và hồ sơ tài sản thế chấp, cầm cố, bảo lãnh, Phát tiền vay, Kiểm tra sau khi cho vay, thu hồi nợ, gia hạn nợ, Xử lý rủi ro, Thanh lý hợp đồng và đánh giá kết quả cho vay 1.1.5. Rủi ro tín dụng trong các ngân hàng thương mại Luận văn đã khái quát được các vấn đề liên quan đến rủi ro tín dụng trong ngân hàng thương mại, bao gồm các nội dung chính như sau: Khái niệm, Phân loại rủi ro tín dụng, Những căn cứ chủ yếu để xác định mức độ rủi ro tín dụng 1.1.6. Quản trị rủi ro tín dụng trong các ngân hàng thương mại * Nội dung quản trị rủi ro tín dụng: Nội dung QTRR tín dụng bao gồm: Chính sách tín dụng, Quy trình tín dụng, Nhận diện rủi ro liên quan đến khách hàng vay thông qua quá trình kiểm tra trước, trong và sau khi cho vay, Chấm điểm khách hàng, Phân loại nợ, Hệ thống kiểm tra kiểm soát tín dụng, Chính sách trích lập dự phòng và xử lý rủi ro * Quan điểm hiện đại về quản trị rủi ro tín dụng tại các Ngân hàng * Sự cần thiết của công tác quản trị rủi ro tín dụng tại các Ngân hang thương mại
* Phương pháp quản trị rủi ro tín dụng tại các ngân hàng thương mại Hiện nay trên thế giới có hai kỹ thuật rất phát triển về dự báo và đo lường rủi ro tín dụng:  Mô hình định tính về rủi ro tín dụng - Mô hình 6C  Các mô hình lượng hoá rủi ro tín dụng * Chính sách quản trị rủi ro tín dụng: Giới hạn hoặc giảm giá rủi ro tín dụng, Phân loại nợ, Trích lập dự phòng rủi ro 1.2. Một số nội dung chính trong Hiệp ước an toàn vốn Basel II liên quan đến quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại 1.2.1. Lịch sử ra đời của Ủy ban Basel và Hiệp ước an toàn vốn Basel II Luận văn nêu khái quát hoàn cảnh ra đời và các mốc phát triển chính của Ủy ban Basel và Hiệp ước Basel II 1.2.2. Nội dung quản trị rủi ro tín dụng theo tiêu chuẩn của Hiệp ước an toàn vốn Basel II trong các ngân hàng thương mại Basel II bao gồm một loạt các chuẩn mực giám sát nhằm hoàn thiện các kỹ thuật quản lý rủi ro và được cấu trúc theo 3 trụ cột sau: Trụ cột 1 của Basel II – yêu cầu vốn tối thiểu; Trụ cột 2 của Basel II – thanh tra, giám sát ngân hàng; Trụ cột 3 của Basel II – nguyên tắc thị trường và minh bạch thông tin - Phương pháp xác định RRTD Basel II Theo Basel II, để đo lường và tính toán hệ số rủi ro đối với các khoản mục tài sản trong QTRRTD có 2 phương pháp cơ bản đó là: Phương pháp chuẩn đánh giá RRTD; Phương pháp xếp hạng nội bộ (IRB)
1.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản trị rủi ro tín dụng theo tiêu chuẩn của Hiệp ước an toàn vốn Basel II trong các ngân hàng thương mại Các nhân tố ảnh hưởng đến quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại bao gồm 2 nhóm chính: Nhóm nhân tố khách quan, Nhóm nhân tố chủ quan của NHTM 1.3. Kinh nghiệm áp dụng Hiệp ước an toàn vốn Basel II tại một số ngân hàng thương mại trên thế giới và bài học kinh nghiệm rút ra cho ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam 1.3.1. Kinh nghiệm áp dụng Hiệp ước an toàn vốn Basel II tại một số ngân hàng thương mại trên thế giới Luận văn trình bày lộ trình và kết quả áp dụng Basel II tại các nước phát triển và đang phát triển, trong và ngoài khu vực 1.3.2. Bài học kinh nghiệm rút ra cho ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam Qua việc nghiên cứu việc áp dụng hiệp ước Basel II tại các nước trên thế giới, đưa ra các kinh nghiệm cho Việt Nam nói chung và ngân hàng VCB nói riêng
Tiểu kết Chương 1 Chương 1 của luận văn đã trình bày các khái niệm cơ bản về hoạt động tín dụng và rủi ro tín dụng cũng như công tác quản trị rủi ro tín dụng trong các ngân hàng thương mại, giới thiệu sơ lược về Hiệp ước an toàn vốn Basel II, đặc biệt đi sâu vào các phần nội dung liên quan đến quản trị rủi ro tín dụng. Từ đó, xác định các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động quản trị rủi ro tín dụng theo Hiệp ước an toàn vốn Basel II trong các ngân hàng thương mại và đúc kết bài học kinh nghiệm cho Việt Nam nói chung và ngân hàng Thương mại cổ phần ngoại thương Việt Nam nói riêng.
Chương 2 THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG THEO TIÊU CHUẨN CỦA HIỆP ƯỚC AN TOÀN VỐN BASEL II TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM 2.1. Giới thiệu khái quát về tình hình hoạt động tín dụng của Ngân hàng Thương mại cổ phần ngoại thương Việt Nam 2.1.1. Giới thiệu về Ngân hàng Thương mại cổ phần ngoại thương Việt Nam Luận văn giới thiệu khái quát về lịch ra đời và phát triển c ng như 1 vài thành tựu của ngân hàng VCB trong nh ng năm gần đây 2.1.2. Kết quả và hiệu quả kinh doanh của Ngân hàng Thương mại cổ phần ngoại thương Việt Nam từ năm 2012-2017 Tác giả đã phân tích một số chỉ tiêu cơ bản như: Quy mô tổng tài sản và vốn chủ sở hữu, lợi nhuận sau thuế,… 2.1.3. Hoạt động tín dụng của VCB Trong giai đoạn 2012 – 2017, hoạt động tín dụng của VCB nằm trong bối cảnh chung: diễn biến kinh tế vĩ mô khó khăn, NHNN điều hành chính sách tiền tệ thắt chặt. Tuy nhiên với các biện pháp điều hành chủ động, linh hoạt, nên hàng năm VCB đều đạt được kế hoạch tăng trưởng dư nợ đề ra, đảm bảo chất lượng tín dụng, đảm bảo vị thế cạnh tranh trên thị trường. 2.2. Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại VCB trước khi triển khai Basel II 2.2.1. Khung quản trị rủi ro tín dụng tại VCB trước khi triển khai Basel II
Thành tựu: VCB đã áp dụng một hệ thống quản trị rủi ro tín dụng tập trung, được phân lập rõ ràng theo quy trình, chức năng giữa quản lý rủi ro, kinh doanh và tác nghiệp. VCB chú trọng quản trị rủi ro theo nhóm khách hàng, ngành hàng, kết hợp với nâng cao chất lượng công tác thẩm định để ngăn chặn rủi ro tín dụng ngay từ bước thẩm định, giải ngân, đồng thời tăng cường và thực hiện hiệu quả công tác kiểm tra trước, trong và sau khi cho vay. Bên cạnh đó, VCB cũng tăng cường công tác giám sát từ xa tất cả các chi nhánh, công ty trực thuộc, đưa ra các cảnh báo sớm nhằm ngăn chặn rủi ro đồng thời tiến hành hậu kiểm đối với một số chương trình tín dụng nhằm phát hiện các giao dịch không tuân thủ điều kiện, quy trình. Hạn chế: Một là, trong quản trị rủi ro tín dụng quá chú trọng về đảm bảo tỷ lệ nợ xấu nên tăng trưởng tín dụng của VCB chưa thực sự bền vững. Hai là, chất lượng tín dụng đối với một số nhóm khách hàng và tại một số chi nhánh VCB còn thấp, thu nợ đã xử lý dự phòng vẫn còn thấp so với kế hoạch 2.2.2. Đánh giá khoảng cách giữa năng lực quản trị rủi ro tín dụng tại VCB và các tiêu chuẩn theo yêu cầu của Basel II - Một là, mô hình quản trị rủi ro của VCB chưa hoàn thiện, chưa thực sự phù hợp với thông lệ quốc tế và chưa thực sự phát huy hiệu quả. - Hai là, hệ thống văn bản và quy định nội bộ của VCB chậm được chỉnh sửa và bổ sung cho phù hợp với yêu cầu của thực tiễn.
- Ba là, các quy trình nghiệp vụ về quản trị rủi ro nói riêng và tác nghiệp trong các hoạt động kinh doanh nói chung được ban hành khá chi tiết, đầy đủ nhưng khó thực hiện, mang tính hình thức - Bốn là, hệ thống thông tin, công nghệ sử dụng trong hoạt động kinh doanh nói chung, trong quản trị rủi ro nói riêng còn chưa đáp ứng được yêu cầu. - Năm là, chất lượng kiểm soát nội bộ còn hạn chế. - Sáu là, chất lượng nguồn nhân lực cũng còn một số bất cập so với yêu cầu thực tiễn cũng như yêu cầu hội nhập. - Bảy là, năng lực tài chính cần được nâng lên theo yêu cầu hội nhập. - Tám là, hệ thống kế toán chưa hoàn thiện. - Chín là, công tác dự báo và phân tích thị trường của VCB còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng lớn đến hiệu quả quản trị rủi ro 2.2.3. Phân tích nguyên nhân của các hạn chế về năng lực quản trị rủi ro tín dụng hiện nay tại VCB Luận văn đã tập trung làm rõ các nguyên nhân khách quan và chủ quan dẫn đến các hạn chế về năng lực quản trị rủi ro tín dụng hiện nay tại VCB so với các thông lệ quốc tế. 2.3. Thực trạng triển khai dự án Basel II – cấu phần Rủi ro tín dụng tại VCB 2.3.1. Các nội dung chính trong lộ trình triển khai dự án Basel II – cấu phần Rủi ro tín dụng tại VCB Việc triển khai quản trị rủi ro theo Basel II chia làm 2 giai đoạn chính như sau:
a. Phương pháp tiêu chuẩn (Standardized Approach): Theo lộ trình, VCB sẽ cơ bản đáp ứng triển khai Basel II theo phương pháp tiêu chuẩn vào năm 2018. Sau rất nhiều nỗ lực, hiện nay chương trình tính CAR của VCB đã dần hoàn thiện và đang ở những bước test dữ liệu cuối cùng trước khi nghiệm thu. b. Phương pháp dựa trên xếp hạng tín dụng nội bộ (Internal Rating Based approach) Dự án Basel II PMO & Credit Model của VCB dự kiến kéo dài 14 tháng, bao gồm 2 hợp phần chính: - Quản lý Chương trình Basel II với sự phối hợp, tư vấn của Oliver Wyman để việc triển khai theo đúng tiến độ, chất lượng, và đảm bảo chắc chắn trong tuân thủ Basel II ở mức tốt nhất; - Xây dựng mô hình định lượng rủi ro tín dụng – với mục tiêu xây dựng một cách bài bản hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế và áp dụng vào hoạt động kinh doanh của VCB nhằm nâng cao chất lượng quản lý. Sau cấu phần này, VCB sẽ tiếp tục thực hiện các sáng kiến khác trong số các sáng kiến về tín dụng nhằm đưa VCB ngày càng tiệm cận với yêu cầu của Basel II cũng như các chuẩn mực về quản lý rủi ro tín dụng theo thông lệ quốc tế theo kết quả đánh giá khoảng cách mà Oliver Wyman đã tư vấn 2.3.2. Đánh giá thực trngj triển khai dự án Basel II – cấu phần Rủi ro tín dụng tại VCB Luận văn đưa ra đánh giá 1 số kết quả bước đầu của 1 số sáng kiến chính như sau: a. Hoàn thiện các khung chính sách liên quan đến quản trị rủi ro
Oliver Wyman đã rà soát toàn bộ khung chính sách liên quan đến quản trị rủi ro tín dụng tại VCB và phối hợp với các phòng/ban nghiệp vụ để chỉnh sửa và ban hành mới nhiều quy trình/ quy định. b. Xây dựng mô hình định lượng rủi ro tín dụng Mô hình ước tính xác uất vỡ nợ (PD model) Khoảng 90% danh mục tín dụng hiện tại của VCB đã được xây dựng mô hình ước tính xác suất vỡ nợ tương ứng với phân khúc. Mô hình EAD và LGD cho bán lẻ Hiện tại OW đã tư vấn, đào tạo cho cán bộ phân tích định lượng của VCB về phương pháp luận xây dựng mô hình, đồng thời thiết kế các biểu mẫu về cấu trúc dữ liệu, các biểu mẫu để thu thập dữ liệu bổ sung. c. Kiểm định mô hình đo lường rủi ro tín dụng: Hiện nay VCB đang tích cực nghiên cứu các nội dung của Basel II về kiểm định mô hình đưa ra yêu cầu chi tiết, đầy đủ nhất cho các đơn vị tham gia chào thầu. d. Xây dựng khung quản lý danh mục tín dụng Oliver Wyman cũng đã tiến hành phân tích thực trạng về quản trị danh mục tại VCB, nghiên cứu các hạn mức theo yêu cầu của NHNN, kỳ vọng về tăng trưởng cũng như khẩu vị rủi ro của VCB để lập kế hoạch chi tiết cho cấu phần này, dự kiến chính thức bắt đầu vào đầu năm 2018. e. Xây dựng và triển khai hệ thống cảnh báo sớm Trong năm 2018 VCB sẽ tiếp tục hợp tác với Oliver Wyman xây dựng lại.
f. Triển khai các mô hình đo lường rủi ro tín dụng lên hệ thống công nghệ thông tin của ngân hàng VCB vẫn đang chủ trương xây dựng hệ thống với nguồn nhân lực sẵn có tại VCB, không thuê ngoài nhằm phát huy năng lực nội bộ cũng như vấn đề an toàn bảo mật thông tin. g. Chuẩn bị và xin phê duyệt của NHNN về việc tuyên bố đáp ứng chuẩn Basel II theo phương pháp IRB Cấu phần này được thực hiện sau khi VCB đã cơ bản triển khai đầy đủ các yêu cầu của Basel II IRB. 2.3.3. Các thuận lợi và khó khăn khi triển khai dự án Basel II – cấu phần Rủi ro tín dụng tại VCB * Thuận lợi: - Thứ nhất, VCB luôn xác định Basel II là một ưu tiên quan trọng hàng đầu nhằm nâng cao năng lực quản trị rủi ro của ngân hàng, tiệm cận chuẩn quốc tế. - Thứ hai, Có sự tham gia sâu rộng của Oliver Wyman xuyên suốt quá trình triển khai - Thứ ba, đội ngũ nhân lực dự án có chất lượng cao, có kiến thức và kinh nghiệm, trình độ ngoại ngữ tốt. - Thứ tư, có các kế hoạch truyền thông về dự án Basel II tương đối tốt đi kèm với các chính sách khuyến khích phù hợp * Khó khăn: - Thứ nhất, Quỹ tiền tệ Quốc tế IMF cho rằng sự áp dụng sớm Basel II ở những nước có nguồn lực hạn chế sẽ làm phân tán các nguồn lực dành cho các ưu tiên cấp bách, làm loãng thay vì củng cố sự giám sát.
- Thứ hai, áp dụng thành công Basel II đòi hỏi phải có số liệu chính xác, đáng tin cậy và kịp thời. - Thứ ba, tuy nguồn nhân lực nhìn chung có chất lượng cao nhưng Basel II vẫn là 1 khái niệm mới, cần có thời gian dài để nghiên cứu, thấm nhuần và vận dụng được linh hoạt trong bối cảnh thực tế ở VCB. - Thứ tư, thực thi Basel II sẽ không hề rẻ. - Tiểu kết Chương 2 Trong khuôn khổ chương 2 của luận văn, tác giá đã giới thiệu sơ lược về VCB, tình hình và kết quả hoạt động kinh doanh nói chung và tín dụng nói riêng của nhà băng này. Công tác quản trị rủi ro tín dụng của VCB tuy đạt được nhiều thành tựu song vẫn có nhiều khoảng cách so với các thông lệ quốc tế nói chung và Basel II nói riêng. Trong chương này, tác giả cũng trình bày về lộ trình triển khai các sáng kiến về quản trị rủi ro tín dụng trong dự án Basel II, giới thiệu các nội dung cơ bản, 1 số kết quả bước đầu cũng như các thuận lợi, khó khăn của VCB trong quá trình triển khai
Chương 3 ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NHẰM ÁP DỤNG THÀNH CÔNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG THEO TIÊU CHUẨN BASEL II TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM 3.1 Định hướng chiến lược của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam 3.1.1 Định hướng hoạt động kinh doanh chung tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam Bên cạnh hoạt động kinh doanh, VCB tiếp tục triển khai đồng bộ các Dự án chuyển đổi nhằm nâng cao năng lực quản trị điều hành hướng tới chuẩn mực quốc tế. Tiếp tục quán triệt quan điểm chỉ đạo điều hành “Đổi mới - Kỷ cương - Trách nhiệm”, phương châm hoạt động cho năm 2017 được VCB xác định là “Chuyển đổi - Hiệu quả - Bền vững” 3.1.2 Định hướng về quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam VCB luôn chủ động nghiên cứu và áp dụng các phương pháp quản trị rủi ro tín dụng hiện đại, phù hợp với thông lệ quốc tế tốt nhất 3.2 Một số giải pháp nhằm áp dụng thành công quản trị rủi ro tín dụng theo tiêu chuẩn Basel II tại VCB 3.2.1 Nhóm giải pháp chung - Tái cấu trúc tài sản Có - Thường xuyên nâng cao năng lực tài chính