Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Y tế công cộng: Kiến thức, thái độ, thực hành về tật khúc xạ của học sinh 2 trường trung học cơ sở tại huyện Thuận Thành tỉnh Bắc Ninh năm 2019 và một số yếu tố liên quan

Chia sẻ: Huyen Nguyen My | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Thêm vào BST

Báo xấu

34
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn này là đánh giá kiến thức, thái độ, thực hành về tật khúc xạ của học sinh trường trung học cơ sở tại huyện Thuận Thành tỉnh Bắc Ninh năm 2019; phân tích một số yếu tố liên quan đến tật khúc xạ của đối tượng được nghiên cứu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Y tế công cộng: Kiến thức, thái độ, thực hành về tật khúc xạ của học sinh 2 trường trung học cơ sở tại huyện Thuận Thành tỉnh Bắc Ninh năm 2019 và một số yếu tố liên quan

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG --------------------------- NGUYỄN BÁ HUY – C00968 KIẾN THỨC, THÁI ĐỘ, THỰC HÀNH VỀ TẬT KHÚC XẠ CỦA HỌC SINH 2 TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TẠI HUYỆN THUẬN THÀNH TỈNH BẮC NINH NĂM 2019 VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN LUẬN VĂN THẠC SĨ Y TẾ CÔNG CỘNG Hà Nội – 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG BỘ MÔN Y TẾ CÔNG CỘNG NGUYỄN BÁ HUY – C00968 KIẾN THỨC, THÁI ĐỘ, THỰC HÀNH VỀ TẬT KHÚC XẠ CỦA HỌC SINH 2 TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TẠI HUYỆN THUẬN THÀNH TỈNH BẮC NINH NĂM 2019 VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN LUẬN VĂN THẠC SĨ Y TẾ CÔNG CỘNG Chuyên ngành : Y TẾ CÔNG CỘNG Mã số : 8 72 07 01 HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRỊNH HÙNG CƯỜNG Hà Nội - 2019
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành đề tài luận văn thạc sĩ và kết thúc khóa học, tôi xin trân trọng cảm ơn Trường Đại học Thăng Long đã tạo điều kiện cho tôi có môi trường học tập tốt trong suốt thời gian tôi học tập và nghiên cứu tại trường. Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc, tôi xin chân thành cảm ơn thầy giáo hướng dẫn khoa học: Tiến Sĩ Trịnh Hùng Cường, Người đã trực tiếp chỉ bảo và hướng dẫn tôi trong suốt quá trình nghiên cứu để tôi hoàn thiện luận văn này. Đồng thời, tôi xin trân trọng bày tỏ lòng cảm ơn tới thầy cô tại Bộ môn Y tế công cộng Trường Đại học Thăng Long đã hỗ trợ về tài liệu, tư vấn về chuyên môn trong quá trình triển khai các hoạt động nghiên cứu của đề tài luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn lãnh đạo phòng giáo dục và đào tạo huyện thuận thành, BGĐ Trung tâm Y tế huyện Thuận Thành, Ban giám hiệu cùng thầy cô giáo, quý phụ huynh và các em học sinh 2 Trường: Trung học cơ sở Nguyễn Thị Định,Trung học cơ sở Vũ kiệt đã tạo điều kiện, hợp tác, giúp đỡ tôi trong thời gian thực hiện nghiên cứu đề tài này. Cuối cùng, tôi xin cảm ơn bố, mẹ, gia đình tôi và bạn bè của tôi, những người đã luôn bên cạnh động viên, giúp đỡ và ủng hộ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Xin trân trọng cảm ơn ! Hà Nội , tháng 9 năm 2019 Nguyễn Bá Huy
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi, do chính bản thân tôi thực hiện, tất cả số liệu trong luận văn này là trung thực,khách quan và chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Nếu có điều gì sai trái tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm. Tác giả luận văn (ký và ghi rõ họ tên) Nguyễn Bá Huy
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Ký hiệu viết tắt Ký tự đầy đủ AS Ánh sáng BYT Bộ Y tế CĐAS Cường độ ánh sáng CI Khoảng tin cậy (Confidence interval) CSHQ Chỉ số hiệu quả CT Cận thị CCN Cụm công nghiệp Đ Đi ốp (Dioptre/diopter) ĐTNC Đối tượng nghiên cứu ĐTM Đô thị mới GDSK Giáo dục sức khỏe HS Học sinh ICEE Tổ chức giáo dục chăm sóc mắt quốc tế ICEE : (Intermational Center for Eye Care Education) KĐT Khu đô thị KCN Khu công nghiệp LUX Đơn vị cường độ ánh sáng TKX Tật khúc xạ THCS Trung học cơ sở WHO Tổ chức Y tế Thế giới (World Health Organization)
MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN LỜI CAM ĐOAN DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT MỤC LỤC DANH MỤC BẢNG DANH MỤC HÌNH ẢNH DANH MỤC BIỂU ĐỒ ĐẶT VẤN ĐỀ ...................................................................................................... 1 CHƯƠNG 1.TỔNG QUAN ................................................................................ 3 1.1 TẬT KHÚC XẠ .............................................................................................. 3 1.1.1. Tật khúc xạ là gì ? ....................................................................................... 3 1.1.2 Phân loại tật khúc xạ .................................................................................... 3 1.1.2.1.Cận thị: ...................................................................................................... 4 1.1.2.2. Viễn thị ..................................................................................................... 4 1.1.2.3.Loạn thị: .................................................................................................... 5 1.2.NGUYÊN NHÂN VÀ BIỂU HIỆN CỦA TẬT KHÚC XẠ Ở HỌC SINH .. 5 1.2.1 Cận thị: ......................................................................................................... 5 1.2.2 Viễn thị: ....................................................................................................... 6 1.2.3 loạn thị : ........................................................................................................ 6 1.2.4.Một số yếu tố nguy cơ gây nên tật khúc xạ cho học sinh: ........................... 7 1.3. Phòng tránh tật khúc xạ và chăm sóc mắt ...................................................... 7 1.3.1.Can thiệp vào nguyên nhân gây tật khúc xạ học đường .............................. 7 1.3.2. Thực hành vệ sinh mắt, vệ sinh học đường................................................. 8 1.3.3. Những cách để điều chỉnh tật khúc xạ ...................................................... 10 1.4. CÁC NGHIÊN CỨU VỀ TẬT KHÚC XẠ Ở TRẺ EM TRÊN THẾ GIỚI VÀ TẠI VIỆT NAM ........................................................................................... 10 1.4.1. Các nghiên cứu về tật khúc xạ của trẻ em trên thế giới: ........................... 10 1.4.2. Các nghiên cứu về tật khúc xạ của trẻ em ở Việt Nam ............................. 12 1.5. Các yếu tố liên quan đến tật khúc xạ ở học sinh trung học cơ sở ................ 14
2 1.5.1. Các yếu tố liên quan đến môi trường, điều kiện vệ sinh học đường và thực hiện vệ sinh trong học tập ................................................................................... 14 1.5.2. Yếu tố liên quan có tính chất di truyền, Tiền sử gia đình có người bị tật khúc xạ ................................................................................................................ 18 1.6. ĐẶC ĐIỂM DÂN CƯ, NHÂN KHẨU HỌC, CÁC YẾU TỐ ĐỊA LÝ, KINH TẾ, XÃ HỘI CỦA HUYỆN THUẬN THÀNH TỈNH BẮC NINH: ...... 19 CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............. 22 2.1. Đối tương, địa điểm và thời gian nghiên cứu............................................... 22 2.1.1. Đối tượng nghiên cứu : ............................................................................. 22 2.1.2. Địa điểm nghiên cứu: ................................................................................ 22 2.1.3. Thời gian nghiên cứu ................................................................................ 22 2.2. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................. 22 2.2.1. Thiết kế nghiên cứu: nghiên cứu mô tả cắt ngang có phân tích ............... 22 2.2.2. Cỡ mẫu và cách chọn mẫu ........................................................................ 22 2.3. Các biến số,chỉ số nghiên cứu và tiêu chuẩn đánh giá................................. 24 2.3.1. Biến số và chỉ số nghiên cứu..................................................................... 24 2.3.1.1 Thông tin chung ...................................................................................... 24 2.3.2. Tiêu chí đánh giá ....................................................................................... 30 2.4. Phương pháp thu thập thông tin ................................................................... 30 2.4.1. Công cụ thu thập thông tin ........................................................................ 30 2.4.2. Các kỹ thuật thu thập thông tin ................................................................. 30 2.4.3. Quy trình thu thập thông tin ...................................................................... 31 2.5. Thống kê,phân tích và xử lý số liệu ............................................................. 31 2.6. Sai số và biện pháp khống chế sai số ........................................................... 32 2.7. Vấn đề đạo đức nghiên cứu .......................................................................... 32 2.8. Hạn chế của đề tài ........................................................................................ 33 CHƯƠNG 3 : KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU...................................................... 34 3.1. Đặc tính của mẫu nghiên cứu ....................................................................... 34 3.2.Kiến thức, thái độ, thực hành về tật khúc xạ mà học sinh tiếp cận được về các yếu tố nguy cơ chính của tật khúc xạ............................................................ 37
3 3.4. Thực hành về phòng ngừa tật khúc xạ ......................................................... 44 3.5. Điểm kiến thức, thái độ, thực hành của học sinh về Tật khúc xạ của học sinh. ..................................................................................................................... 47 3.6. Mối liên quan giữa tật khúc xạ với đặc tính của mẫu và Thực hành phòng tránh tật khúc xạ. ................................................................................................. 49 CHƯƠNG 4 : BÀN LUẬN ............................................................................... 53 4.1. Kiến thức về tật khúc xạ ở học sinh 2 trường trung học cơ sở tại Thuận Thành Bắc Ninh .................................................................................................. 53 4.2. Thái độ của học sinh đối với tật khúc xạ ..................................................... 56 4.3. Thực hành về phòng ngừa tật khúc xạ ......................................................... 57 4.4.Thông tin chung của mẫu nghiên cứu ........................................................... 58 4.5. Mối liên quan giữa tật khúc xạ với các đặc tính của mẫu và thực hành dự phòng với bị tật khúc xạ ...................................................................................... 60 4.5.1.Mối liên quan giữa tật khúc xạ với các đặc tính của mẫu.......................... 60 4.5.2. Mối liên quan thực hành dự phòng tật khúc xạ với bị tật khúc xạ............ 60 KẾT LUẬN: ....................................................................................................... 62 1.1. Kiến thức của học sinh về tật khúc xạ.......................................................... 62 1.2. Thái độ của học sinh về tật khúc xạ ............................................................. 62 1.3.Thực hành của học sinh về tật khúc xạ ......................................................... 62 KHUYẾN NGHỊ ................................................................................................. 64 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 65 PHỤ LỤC: ........................................................................................................... 74
4 DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1 Bảng danh sách số học sinh theo trường nghiên cứu .......................... 23 Bảng 2.2. Bảng danh sách số học sinh theo khối và mẫu nghiên cứu: ............... 24 Bảng 2.3. Biến số, chỉ số nghiên cứu .................................................................. 25 Bảng 3.1.Thông tin chung về đối tượng nghiên cứu (n = 424)........................... 34 Bảng 3.2.Khảo sát tật khúc xạ ở học sinh ( n = 424 ) ......................................... 36 Bảng 3.3. Nguồn thông tin về tật khúc xạ (n= 424) ............................................ 37 Bảng 3.5.Thái độ của học sinh về tật khúc xạ(n=424)........................................ 42 Bảng 3.6. Thực hành chăm sóc mắt ở học sinh của 2 trường (n=424) ............... 44 Bảng 3.7. Thực hành ngồi viết đúng tư thế (n=424) ........................................... 46 Bảng 3.8. Điểm kiến thức, thái độ, thực hành của học sinh về TKX (n =424) .. 47 Bảng 3.9.Mối liên quan giữa tật khúc xạ với các đặc tính của mẫu (n = 424) ... 49 Bảng 3.10.Mối liên quan giữa tật khúc xạ với thực hành dự phòng tật khúc xạ (n = 424) .................................................................................................................. 51
5 DANH MỤC HÌNH ẢNH Hình 1.2 Mắt cận thị .............................................................................................. 4 Hình 1.3 Mắt viễn thị ............................................................................................ 4 Hình 1.4. Mắt loạn thị ........................................................................................... 5
DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 3.1. Nguồn thông tin về tật khúc xạ của nhóm học sinh 2 trường THCS ............................................................................................................................. 38 Biểu đồ 3.2.Tỷ lệ học sinh đọc sách, truyện trên giường trước khi đi ngủ......... 45 Biểu đồ 3.4.Điểm kiến thức , thái độ, thực hành của nhóm học sinh 2 trường nghiên cứu. .......................................................................................................... 48
1 ĐẶT VẤN ĐỀ Thị giác là một trong năm giác quan giữ vai trò quan trọng nhất của cơ thể, Nhờ đôi mắt mà chúng ta nhìn thấy rõ mọi sự vật hiện tượng và môi trường xung quanh, giúp chúng ta sống, học tập, giao tiếp và làm việc đều trở nên dễ dàng hơn. Tật khúc xạ (TKX) là từ chung chỉ các tật cận thị, viễn thị và loạn thị của mắt.Mắt bị tật khúc xạ là mắt có thiếu sót ở các thành phần quang học (như giác mạc, thể thủy tinh) làm cho ảnh của vật không nằm đúng trên võng mạc khiến người có tật khúc xạ cảm nhận đồ vật bị nhòe, không rõ nét hoặc méo mó [20]. Tật khúc xạ ở lứa tuổi học sinh đang là mối quan tâm đặc biệt của cộng đồng. Hiện nay, ngoài áp lực học tập và cường độ học tập cao, cùng với nhiều trò chơi giải trí trên các phương tiện nghe nhìn, những thói quen xấu như tư thế ngồi học không đúng, cúi quá gần sách vở, do ánh sáng không đầy đủ...việc chăm sóc mắt chưa thật sự đúng cách, đang dần khiến cho thị lực của các em học sinh suy giảm nghiêm trọng, tỉ lệ mắc tật khúc xạ ngày càng tăng cao. Tật khúc xạ đang là mối quan tâm đặc biệt vì những tác động của nó tới sức khoẻ cộng đồng. Tật khúc xạ không chỉ gây khó khăn cho việc học tập và sinh hoạt của học sinh mà khi mắc tật khúc xạ nặng sẽ có nguy cơ mắc nhiều biến chứng như vẩn đục dịch kính, đục thủy tinh thể,glôcôm, thoái hóa hắc võng mạc, bong võng mạc và nhược thị có thể gây mùlòa cho học sinh [21], [56]. Ngoài ra, chi phí liên quan đến điều trị tật khúcxạ cũng là một gánh nặng cho gia đình và xã hội. do đó, trong chương trình"Thị giác năm 2020" của Tổ chức Y tế thế giới đã xếp tật khúc xạ là một trongnăm vấn đề hàng đầu được ưu tiên trong chương trình phòng chống mùlòa toàn cầu [6], [41], [57]. Tật khúc xạ học đường đang gia tăng ở nhiều nước trên thế giới cũng như ở Việt Nam. Hiện nay tổ chức Y tế Thế giới ước tính có khoảng 333 triệu người trên thế giới bị mù hoặc khuyết tật về thị giác. Gần một nửa trong số này, tức là khoảng 154 triệu người trong đó có 13 triệu trẻ em đang bị tật khúc xạ. Châu Á đang là nơi có tỷ lệ mắc tật khúc xạ học đường cao nhất thế giới, đặc biệt là ở các nước như Trung Quốc, Nhật Bản, Hồng Kông, Đài
2 Loan và Singapore, nơi mà tật khúc xạ chiếm khoảng từ 80% đến 90% ở học sinh phổ thông [44], [45], [58]. Theo báo cáo về công tác phòng chống mù lòa năm 2014 của Đỗ Như Hơn, tỷ lệ mắc tật khúc xạ học đường Ở Việt Nam là khoảng 40% - 50% ở học sinh thành phố và 10% - 15% ở học sinh nông thôn [14]. Các nghiên cứu trước đây đã cho thấy nhiều học sinh đang mắc tật khúc xạ không biết mình đang bị mắc và chưa hiểu rõ nguyên nhân, cách phòng chống tật khúc xạ. Bởi vậy, muốn hạn chế được sự gia tăng tật khúc xạ ở học sinh cần phải phòng chống tật khúc xạ từ sớm, để làm được điều này cần biết thực trạng kiến thức, thái độ, thực hành về phòng chống tật khúc xạ ở học sinh và phụ huynh học sinh để từ đấy có được các biện pháp can thiệp phù hợp. Hai trường THCS Nguyễn Thị Định và THCS Vũ Kiệt huyện Thuận Thành tỉnh Bắc Ninh được biết đến là hai trong số các trường THCS tại huyện Thuận Thành có tỷ lệ học sinh mắc tật khúc xạ cao. Chính vì vậy, chúng tôi chọn đề tài nghiên cứu : Kiến thức, thái độ, thực hành về tật khúc xạ của học sinh 2 trường trung học cơ sở tại huyện Thuận Thành tỉnh Bắc Ninh năm 2019 và một số yếu tố liên quan . Với 2 mục tiêu: 1. Đánh giá kiến thức, thái độ, thực hành về tật khúc xạ của học sinh trường trung học cơ sở tại huyện Thuận Thành tỉnh Bắc Ninh năm 2019. 2. Phân tích một số yếu tố liên quan đến tật khúc xạ của đối tượng được nghiên cứu.