TỔNG HỢP TRUYỆN TRẠNG NỔI TIẾNG VIỆT NAM - 2

Chia sẻ: Muay Thai | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

157
lượt xem 61
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

"Uẩn lòng trùng trùng, y Doãn Chu Công, Vũ tuyết thê thê, Bá Di Thúc Tề". Nghĩa là: Đang lúc nắng nực, thì như ông Y Doãn, ông Chu Côn (ý là đắc dụng với thời). Đến khi mưa tuyết lạnh ngắt thì như Bá Di, ông Thúc Tề (ý nói là xếp xó một chỗ). Bấy giờ Mạc Đĩnh Chi chưa nghĩ ra ý tứ làm sao, nhác trông sang quản bút bên kia, biết là lời lẽ như thế mới suy ra mà đề một bài như sau này: "Lưu kim thước thạnh thiên địa vi lô nhi...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: TỔNG HỢP TRUYỆN TRẠNG NỔI TIẾNG VIỆT NAM - 2

11 TRUYÏÅN TRAÅNG "Uêín loâng truâng truâng, y Doaän Chu Cöng, Vuä tuyïët thï thï, Baá Di Thuác Tïì". Nghôa laâ: Àang luác nùæng nûåc, thò nhû öng Y Doaän, öng Chu Cön (yá laâ àùæc duång vúái thúâi). Àïën khi mûa tuyïët laånh ngùæt thò nhû Baá Di, öng Thuác Tïì (yá noái laâ xïëp xoá möåt chöî). Bêëy giúâ Maåc Àônh Chi chûa nghô ra yá tûá laâm sao, nhaác tröng sang quaãn buát bïn kia, biïët laâ lúâi leä nhû thïë múái suy ra maâ àïì möåt baâi nhû sau naây: "Lûu kim thûúác thaånh thiïn àõa vi lö nhi û tû thúâi hïì Y Chu cûå nho! Bùæc phong kò lûúng, vuã tuyïët taái àö; nhi û tû thúâi hïì Di Tïì ngaä phu. Y ! duång chi tùæc haânh xaã chi tùæc taâng, duång ngaä nhûä hûäu thõ phuâ ?" Nghôa laâ: Nùæng chaãy vaâng tan àaá, trúâi àêët nhû loâ lûãa, ngûúâi vïì luác êëy vñ nhû Y, Chu, hai öng quan to. Gioá bêëc laånh leäo, mûa tuyïët lêëp àûúâng, ngûúâi vïì luác êëy vñ nhû Di Tïì, hai ngûúâi chïët àoái. Than öi ! Khi duâng àïë thò ra khi khöng duâng àïën thò cêët ài, chó ta vúái ngûúâi àuúåc thöi. Àïì xong dêng lïn, vua Taâu cêìm buát khuyïn chûä "y", phï rùçng "Lûúäng quöëc traång nguyïn" nghôa laâ traång nguyïn hai nûúác. Thûúâng khi Maåc Àônh Chi cûúäi lûâa ài àûúâng, chaåm phaãi ngûåa Taâu. Ngûúâi kia àoåc lïn möåt cêu rùçng: "Suá ngaä kyå maä, Àong di chi nhên daä ! Têy di chi nhên daä ! Têy di chi nhên daä". Nghôa laâ: Chaåm vaâo ngûåa cuãa ta cûúäi, êëy laâ ngûúâi Àöng di hay Têy di? Maåc Dônh Chi chaã lúâi liïìn: "AÁt dû thûâa lû, nam Phûúng chi cûúâng dû ! Bùæc Phûúng chi cûúâng dû !" Nghôa laâ: Chùæn àûúâng lûâa ta ài, thûã xem ngûúâi Nam phûúng maånh hay ngoúâi Bùæc phûúng maånh. Laåi thûúâng àöëi àaáp ngûúâi Taâu, Taâu ra rùçng: "An nûä khûá, thi nhêåp vi gia" http://www.ebooks.vdcmedia.com
12 TRUYÏÅN TRAÅNG Nghôa laâ chûä an, boã chûä nûä, chûä vaâo laâ chûä gia. Àöëi rùçng: "Tuâ, nhên xuêët; vûúng lai thaánh quöëc" Nghôa laâ: Chuã tûâ boã chûä nhên, chuä vûúng àïën thò laâ chûä quöëc. Ngûúâi Taâu phï rùçng: - Con chaáu vïì sau têët caã ngûúâi laâm àïën àïë vûúng nhûng hiïìm vïì chûä quöëc àún thò hûúãng nûúác khöng àûúåc traâng cûãu mêëy nöîi. Laåi ra: "Nhêåt hoãa vên yïn; baåch chuá thiïu taân ngoåc thoã". nghôa laâ: Lûãa mùåt trúâi khoái àaám mêy, ngaây trùæng àöët taân con thoã ngoåc. Àöëi: "Nguyïåt cung tinh àaån, hoaâng hön xaå laåc kim ö". Nghôa laâ: Cung mùåt nguyïåt, daån nhöi sao chiïìu höm bùæn ruång caái ö vaâng. Ngûúâi Taâu phï rùçng: - Con chaáu vïì sau têët coá ngûúâi cûúáp nûúác. (Maåc Àùång Dung vïì sau giïët vua cûúáp nûúác). Möåt khi baâ hoaâng hêåu úã Taâu mêët, vua Taâu sai öng Maåc Àônh Chi vaâo àoåc vùn tïë. Àïën luác quò xuöëng cêìm baãn vùn àoåc thò chó thêëy möåt túâ giêëy trùæng, coá böën chûä "nhêët". Àônh Chi khöng nghô ngúåi gò, àoåc ngay rùçng: "Thanh thiïn nhêët àoáa vên, höìng tö nhêët àiïím tuyïët, ngoåc uyïín nhêët chi hoa, giao trò nhêët phiïën nguyïåt. Y ! Vên taán, tuyïët tiïu, hoa taân, nguyïåt khuyïët". Nghôa laâ: Möåt àaám mêy trïn trúâi xanh, möåt gioåt tuyïët trong loâ àoã, möåt caânh hoa vûúân thûúång uyïín, möåt vêìng trùng ao Giao trò. Than öi, mêy raä, tuyïët tan, hoa taân, trùng khuyïët. http://www.ebooks.vdcmedia.com
13 TRUYÏÅN TRAÅNG Baâi vùn naây coân cheáp vaâo sûã Taâu. Ngûúâi Taâu ai cuäng chõu taâi ûáng biïën nhanh. Àônh Chi laâm quan liïm chñnh hïët sûác, vua Minh Tön thûúâng sai ngûúâi àem mûúâi quan tiïìn, rònh luác töëi boã vaâo cûãa nhaâ öng êëy. Súám mai, öng vaâo têu ngay vúái vua, xin boã tiïìn êëy vaâo kho. Vua baão rùçng: - Tiïìn êëy khöng coá ai nhêån thò nhaâ ngûúi cûá viïåc lêëy maâ tiïu. Bêëy giúâ Maåc Àônh Chi múái lêëy. Àïën triïìu vua Hiïìn Tön, laâm nïn àïën chûá Taã böåc xaå (Tïí tûúáng). Vùn chûúng lûu truyïìn laåi vïì sau rêët nhiïìu. Con öng laâ Khêín, Trûåc, cuâng laâm àïën ngoaåi lang. Chaáu laâ Àõch, Toaåi, Viïn cuâng coá quyïìn thïë, laâm quan luác nhaâ Minh cai trõ. Àúâi chaáu chùæt thiïn sang úã laâng Cöí Trai, huyïån Nghõ dûúng thò coá Àùång Dung laâ chaáu bêíy àúâi, laâm vua nhaâ Maåc. http://www.ebooks.vdcmedia.com
14 TRUYÏÅN TRAÅNG Traång Trònh Nguyïîn Bónh Khiïm Tiïn sinh huáy laâ Bónh Khiïm, hiïåu laâ Baåch vên cû sô ngûúâi laâng Trung am, huyïån Vônh laåi, tónh Haãi dûúng. Tiïn thïë nhaâ ngaâi coá êm àûác, àúâi öng laâ Vùn Tónh àûúåc phong tùång Thiïëu baão Tû quêån cöng, àûúåc ngöi dûúng cú, húåp vaâo kiïíu àêët cuãa Cao Biïìn. Àúâi thên phuå ngaâi laâ Vùn Àõnh àûúåc phong tùång laâm Thaái baão Nghiïm quêån cöng. Meå ngaâi laâ Tûâ Thuåc phu nhên hoå Nhûä, nguyïn laâ con gaái höå böå thûúång thû Nhûä vùn Lan, úã laâng An Tûã, huyïån Tiïn Minh. Baâ êëy thöng kinh sûã, gioãi vùn chûúng, maâ laåi tinh nghïì tûúáng söë. Baâ êëy keán chöìng àïën ngoaâi hai mûúi tuöíi thêëy öng Vùn Àõnh coá tûúáng sinh ra quñ tûã múái lêëy. Vïì sau, laåi gùåp möåt chaâng treã tuöíi ài qua bïën Haâ, ngaåc nhiïn noái rùçng: "Tiïëc thay ! Khi trûúác khöng gùåp ngûúâi naây! " Hoãi ra thò chaâng êëy laâ Maåc Àùng Dung (vïì sau laâm vua nhaâ Maåc). Bónh Khiïm sinh nùm Tên Húåi àúâi Höìng Àûác (niïn hiïåu vua Lï Thaánh Tön); àêîy àaâ to lúán, mùåt muäi khöi ngö, chûa àêìy tuöíi töi àaä biïët noái. Möåt khi Vùn Àõnh ùém trïn tay, böîng dûng noái rùçng "Mùåt trúâi moåc vïì phûúng Àöng". Vùn Àõnh lêëy laâm kyâ dõ. Àïën nùm ngaâi lïn böën tuöíi, phu nhên dêåy ngaâi hoåc chñnh vùn trong kinh truyïån dêåy àïën àêu thuöåc loâng àïën àêëy. Baâ êëy laåi dêåy hoåc thuöåc loâng vaâi baâi thú nöm. http://www.ebooks.vdcmedia.com
15 TRUYÏÅN TRAÅNG Möåt bûäa, phu nhên ài vùæng, Vùn Àõnh keáo möåt caái dêy àuâa vúái con, röìi ngêm àuâa möåt cêu rùçng: "Nguyïåt treo cung, nguyïåt treo cung". Àûúng àoåc dúã dang thò Bónh Khiïm tiïëp: "Veán tay tiïn höët höët rung". Vùn Àõnh thêëy con thöng minh, mûâng lùæm, vïì khoe taâi vúái phu nhên. Phu nhên noái rùçng: - Mùåt trùng laâ phêån baây töi, sao öng laåi dêåy con àiïìu êëy? Vùn Àõnh theån thoâ xin chõu löîi, nhûng baâ êëy vêîn coân cùm tûác, xin tûâ vïì, nhêët àõnh khöng úã àêëy nûäa, vïì sau baâ êëy giaâ àoâi úã nhaâ böë meå àeã. Nhûng tuåc truyïìn baâ êëy tûác öng Vùn Àõnh lïn Sún Têy, lêëy chöìng khaác sinh ra öng Phuâng Khùæc Khoan (xem baâi Traång Buâng). Khi Bónh Khiïm coân àïí hai traái àaâo, cuâng boån treã tùæm úã bïën Haân, coá ngûúâi ài thuyïìn tröng thêëy noái rùçng: - Tiïëc thay cho thùçng beá naây, böå da dêìy lùæm chó laâm àûúåc Traång nguyïn, Tïí tûúáng thöi! Khi ngaâi beá thò úã nhaâ, àïën luác lúán, nghe tiïëng öng Baãng Nhúän Lûúng àùæc Bùçng hay chûä, múái vaâo Thanh Hoáa theo hoåc öng Baãng Nhúän. Lûúng àùæc Bùçng vöën úã laâng Höåi Traâo, huyïån Hoaâng Hoáa, nguyïn coá möåt chi hoå laåc sang úã Vên Nam, àúâi àúâi laâm quan bïn Taâu. Khi Àùæc Bùçng sang sûá nhaâ Minh gùåp möåt ngûúâi cuâng hoå laâ Lûúng nhûä Höët cho möåt quyïín "Thaái AÁt thêìn Kinh". Àùæc Bùçng àem vïì hoåc têåp cho nïn tinh nghïì lyá söë, viïåc gò cuäng tñnh biïët àûúåc trûúác. Nguyïîn Bónh Khiïm hoåc hïët àûúåc pheáp thuêåt cuãa öng Lûúng Àùæc Bùçng. Khi öng Àùæc Bùçng mêët, dùån laåi Nguyïîn Bónh Khiïm vïì sau phaãi tröng nom con mònh laâ Lûúng hûäu Khaánh. Trong nùm Quang Thiïu (Lï Chiïu Tön) coá viïåc biïën loaån, Nguyïîn bónh Khiïm úã êín möåt chöî, khöng muöën cêìn tiïëng tùm vúái àúâi. Bêëy giúâ Trõnh Tuy, Maåc Àùng Dung cuäng cöë yá muöën tranh quyïìn, àaánh nhau luöng mêëy nùm. Ngaâi tñnh söë Thaái ÊËt, biïët coá nhaâ Lï laåi khöi phuåc àûúåc. Ngaâi coá laâm baâi thú caãm hûáng sau naây: Non söng naâo phaãi buöíi bònh thúâi Thuá àaánh nhau chi kheáo nûåc cûúâi http://www.ebooks.vdcmedia.com
16 TRUYÏÅN TRAÅNG Caá vûåc, chim rûâng, ai khiïën àuöíi? Nuái xûúng söng tuyïët, thaãm àêìy vúi Ngûåa phi chùæc coá höìi quay cöí (1) Thuá dûä nïn phoâng luác cùæn ngûúâi (2) Ngaán ngêîm viïåc àúâi chi noái nûäa Bïn àêìm say haát, nhúãn nhú chúi. Vïì sau nhaâ Maåc chiïëm giûä kinh thaânh, böën phûúng húi yïn öín, caác baån beâ nhiïìu ngûúâi khuyïn ngaâi ra laâm quan. Ngaâi bêët àùéc dô phaãi ra thi àöî Traång Nguyïn nùm Àaåi Chñnh thûá nhaâ Maåc. Bêëy giúâ ngaâi àaä böën mûúi tû tuöíi. Vua nhaâ Maåc cùæt ngaâi laâm Taã thõ lang, Àöng Caác àaåi hoåc sô. Ngaâi laâm quan àûúåc taám nùm, trûúác sau dêng súá haåch mûúâi taám ngûúâi löång thêìn, nhên coá chaâng rïí laâ Phaåm Àaåo cuäng kiïu hoaånh, ngaâi súå phaãi vaå lêy, múái tûâ quan caáo vïì dûúäng laäo. Khi ngaâi trñ sô röìi, laâm nhaâ chúi maát úã meá dûúái laâng goåi laâ Baåch Vên Am, laåi bùæc hai nhõp cêìu goåi laâ Nghïnh phong vaâ cêìu Traâng Xuên, thûúâng thûúâng ra chúi hoáng maát. Laåi laâm möåt caái quaán Trung tên úã bïn söng Tuyïët Giang, dûång bia kyá sûå mònh. Khi thò ngaâi búi thuyïìn chúi úã bïí Kim Haãi vaâ bïí UÁc haãi, khi thò ài chúi úã caác nuái An tûã, nuái Ngoåa vên vaâ nuái Àöì sún. Ài àïën àêu laâm thú ngêm võnh àïën àêëy, hoùåc gùåp chöî naâo coá cêy cöëi maát, chim kïu rñu rñt thò lêëy laâm khoaái chñ lùæm, nhúãn nhú caã ngaây. Ngaâi tuy úã nhaâ, nhûng vua nhaâ Maåc vêîn coi ngaâi quñ troång, nhaâ nûúác coá cöng viïåc gò to thò sai sûá àïën hoãi têån nhaâ, hoùåc khi múâi vïì Kinh maâ hoãi. Ngaâi baân àõnh lùæm àiïìu ñch lúåi cho nhaâ nûúác, nhaâ Maåc phong ngaâi laâm Laåi böå thûúång thû, Thaái phoá Trònh quöëc cöng vò thïë ta thûúâng goåi laâ Traång Trònh. Nùm ÊËt dêåu, ngaâi phaãi bïånh, Maåc Hêåu Húåp sai sûá àïën thùm vaâ hoãi viïåc hêåu sûå. Ngaâi baão rùçng: - Ngaây sau nûúác coá viïåc, úã xûá Cao Bònh tuy nhoã nhûng cuäng coá thïí hûúãng phuác àûúåc vaâi àúâi nûäa. http://www.ebooks.vdcmedia.com
17 TRUYÏÅN TRAÅNG Àïën sau nhaâ Maåc mêët nûúác, chaåy lïn Cao Bònh, quaã nhiïn coân giûä àûúåc böën àúâi röìi múái tuyïåt. Ngaây 28 thaáng möåt nùm ÊËt Dêåu, ngaâi mêët, thoå 95 tuöíi. Hoåc troâ goåi ngaâi laâ "Tuyïët giang phu tûã". Ngaâi hoåc tinh vïì thuêåt söë, phaâm caác viïåc tai, tûúâng hoåa, phuác cuâng laâ ngaây mûa, ngaây nùæng, viïåc gò cuäng biïët trûúác. Coá möåt ngûúâi hoåc troâ tïn laâ Buâi Sinh, ngaâi baão ngûúâi êëy vïì sau têët phuá quñ. Àïën khi Buâi Sinh gêìn baãy mûúi tuöíi vêîn coân ngheâo heân, cho laâ ngaâi àoaán söë mònh sai; ngaâi cûúâi khöng noái gò. Möåt höm ngaâi baão Buâi Sinh mûúån möåt chiïëc thuyïìn àaánh caá cho búi ra bïën Höìng Àaâm úã bïí Vaån Ninh, àúåi àïën giúâ êëy... h gùåp caái gò thu lêëy dem vïì, chùæc àûúåc thûúãng to. Buâi Sinh tuên lúâi, quaã nhiïn gùåp möåt baâ cuå giaâ, aáo muä chónh tïì, ài thuyïìn bõ baåt phong àïën àêëy. Buâi Sinh àem vïì phuång dûúäng tûã tïë. Àûúåc vaâi höm coá öng töíng àöëc Quaãng Àöng sai ngûúâi sang noái vúái vua ta rùçng: Thaái phu nhên chúi bïí baåt phong, xem thiïn vùn thò thêëy úã phûúng Nam xin nhaâ vua vò nghôa laáng giïìng cho kiïëm giuáp. Ngaâi sai Buâi Sinh àem baâ cuå êëy dêng lïn, vò thïë àûúåc phong tûúác laâ Thao quêån Cöng. Nùm Thuêån bònh thûá 8 nhaâ Lï (1556) vua Trung tön mêët, khöng coá con, bêëy giúâ Trõnh Kiïím àang cêìm quyïìn coá buång höì nghi, khöng nghô ra thïë naâo. Hoãi Phuâng Khùæc Khoan cuäng khöng biïët thïë naâo cho phaãi, múái sai ngûúâi leán ra Haãi Dûúng àïí hoãi ngaâi, ngaâi chùèng noái gò chó ngoaãnh laåi baão ngûúâi àêìy túá. - Nùm nay mêët muâa, thoác giöëng khöng töët, chuáng maây nïn tòm giöëng cuä maâ gieo maå. Noái röìi, sai tiïíu queát doån àöët hûúng àïí ngaâi ra chúi chuâa vaâ baão tiïíu. - Giûä chuâa thúâ phêåt thò ùn oaãn. Àoá laâ coá yá khuyïn Trõnh Kiïím tòm lêëy doâng doäi nhaâ Lï maâ lêåp lïn, maâ phaãi cûá giûä àaåo laâm töi ùn maây phêåt thò múái hûúãng phuác. http://www.ebooks.vdcmedia.com
18 TRUYÏÅN TRAÅNG Sûá giaã vïì noái vúái Trõnh Kiïím. Trõnh Kiïím hiïíu yá, múái àoán vua Anh Tön lêåp lïn, quaã nhiïn dûång laåi àûúåc cú àöì nhaâ Lï maâ hoå Trõnh cuäng àúâi àúâi vinh hiïín. Khi êëy àûác Duå töí triïìu Nguyïîn ta (Àûác Nguyïîn Hoaâng) àang coá hiïìm vúái Trõnh Kiïím. Trõnh Kiïím coá yá muöën aám haåi, àûác Duå töí lo súå, khöng biïët laâm thïë naâo àïí traánh khoãi naån, múái sai ngûúâi ra hoãi ngaâi. Bêëy giúâ ngaâi àang chöëng gêåy chúi trong vûúân caãnh. Trong vûúân, coá vaâi mûúi ngoån nuái non böå, laåi chöìng àaá laâm möåt rùång nuái ngang. Trïn nuái cêy cöëi rûúâm raâ, coá àaân kiïën àang boâ trïn taãng àaá, ngaâi nhòn xem àaân kiïën, röìi tuãm tóm cûúâi noái: - Möåt daäy nuái Hoaânh Sún (nuái ngang) kia, coá thïí yïn thên àûúåc muön àúâi. Ngûúâi kia thêëy noái vêåy. Vïì noái vúái àûác Duå Töí. Àûác Duå Töí biïët yá, múái xin vaâo trêën thuã trong xûá Thuêån Quaãng (trong êëy, coá daäy nuái Hoaânh Sún), quaã nhiïn möîi ngaây möåt thõnh, múã ra cú nghiïåp Nguyïîn triïìu. Hoåc troâ ngaâi rêët nhiïìu nhûng chó coá Phuâng Khùæc Khoan, Lûúng Hûäu Khanh, Nguyïîn Dûä, Trûúng thúâi Cûã laâm nïn to maâ coá danh hún caã. Phuâng, Lûúng thêm thuáy vïì nghïì lyá hoåc, cuâng laâm danh thêìn luác nhaâ Lï trung hûng. Khi trûúác öng Phuâng Khùæc Khoan thuï nhaâ àïën hoåc ngaâi. Luác hoåc gioãi röìi, ngaâi àang àïm àïën chúi úã nhaâ troå, goä cûãa maâ baão rùçng: - Gaâ àaä gaáy röìi, sao khöng àûáng dêåy maâ thöíi cúm ùn, coân nùçm maäi laâm gò? Lúâi êëy coá yá giuåc öng Khùæc Khoan vaâo Thanh Hoáa giuáp nhaâ Lï. Öng Khùæc Khoan biïët yá thïë múái cuâng Nguyïîn Dûä vaâo giuáp nhaâ Lï, laâm àïën cöng thêìn. Ngaâi laâm thú phuá rêët nhiïìu, àïën nay vêîn coân möåt têåp thú àïì laâ "Baåch vên am thi têåp" vaâ möåt quyïín sêëm kyá bêy giúâ vêîn goåi laâ "Sêëm Traång Trònh". (Theo Phan Kïë Bñnh) (1) Ûng vïì sau nhaâ Lï khöi phuåc àuúåc nûúác. Á (2) ÛÁng vïì sau nhaâ Trõnh giûä quyïìn nhaâ Lï. http://www.ebooks.vdcmedia.com
19 TRUYÏÅN TRAÅNG Traång Hiïìn Nguyïîn Hiïìn Trong caác öng traång nûúác ta, Nguyïîn Hiïìn laâ öng traång àöî traång nguyïn súám nhêët - tûâ luác múái coá mûúâi hai tuöíi. Öng hoå Nguyïîn tïn Hiïìn, quï laâng Haâ Dûúng, huyïån Thûúång nguyïn, tónh Nam Àõnh (Bùæc Viïåt) àöî thuã khoa nùm Bñnh ngoå thúâi vua Thaái Tön nhaâ Trêìn, àïën nùm sau thi àònh àöî Traång. Luác múái lïn saáu, baãy tuöíi, öng ài hoåc nhaâ sû úã chuâa, nhaâ sû möîi buöíi daåy mûúâi túâ giêëy, Nguyïîn Hiïìn hoåc qua laâ thuöåc laâu. Theo saách "Nam Haãi Dõ Nhên" cuãa Phan Kïë Bñnh, möåt höm nhaâ sû tuång kinh vûâa xong vaâo phoâng nùçm nghó, mú thêëy Phêåt giaáng xuöëng baão rùçng: "Nhaâ sû sao khöng baão Traång cûá àïí cho lïn chuâa lúân vúái Phêåt ?" Nhaâ sû tónh dêåy, soi àeân xem caác tûúång Phêåt thò thêëy sau lûng möîi tûúång coá chûä àïì "Phaåt 30 trûúång" vaâ sau mònh hai tûúång höå phaáp thò coá chûä "Phaåt 60 trûúång" Nhêån xeát chûä thò chñnh chûä Nguyïîn Hiïìn. Nhaâ sû quúã mùæng Nguyïîn Hiïìn, bùæt phaãi lêëy nûúác têíy ài. Nguyïîn Hiïìn hoåc caác saách, qua mùæt möåt lûúåt laâ nhúá ngay. Thú tûâ phuá saách, noái ra tûác laâ vùn chûúng. Nùm mûúâi möåt tuöíi àaä nöíi tiïëng thêìn àöìng, bêëy giúâ coá ngûúâi hoåc troâ úã Kinh Bùæc tïn laâ Àùång Tñnh, tûå thõ taâi mònh hún caã àúâi. http://www.ebooks.vdcmedia.com
20 TRUYÏÅN TRAÅNG Nghe tiïëng Haâ Dûúng coá thêìn àöìng àïën chúi têån nhaâ, thûã xem taâi hoåc ra laâm sao. Khi àïën ra möåt baâi phuá: "Phuång hoaâng saâo vu A caát Kò lên du vu Uyïín hûåu" Nghôa laâ: Chim phuång hoaâng laâm töí trïn A caát, con Kò lên chúi úã vûúân Uyïín lûåu. Nguyïîn Hiïìn àoåc ngay böën cêu dõch nghôa nhû sau: Khöng phaãi con ruâa úã söng Laåc Thuãy Khöng phaãi con röìng úã söng Maånh Haâ ÊËy kia nûúác Hûäu huâng (huâng laâ con gêëu) Àoáng àö úã goâ Traác löåc (löåc nghôa laâ con hûúu). (Böën cêu trïn, cêu naâo cuäng coá tïn caâm thuá cho nïn hay) Àùång Tñnh múái nghe àûúåc böën cêu, àaä lùæc àêìu leâ lûúäi noái rùçng: - Thiïn taâi xin nhûúâng bêåc treã tuöíi naây ! Nùm êëy thi àöî thuã khoa. Nùm sau vaâo thi àònh, vua ra baâi phuác "êëp tûâ tûâ kï mêîu phi höì" nghôa laâ con võt tûâ giaä meå gaâ vïì höì. Vùn Nguyïîn Hiïìn hay nhêët, vua cêëy lïn àöî Traång Nguyïn, bêëy giúâ múái mûúâi hai tuöíi. Traång vaâo baái maång vua trong sên röìng, vua thêëy coân beá loùæt chùæt, lêëy laâm laå hoãi rùçng: - Traång nguyïn hoåc ai úã nhaâ? Traång thûa rùçng: Têu bïå haå, töi sinh ra àaä biïët ngay, coân chöî naâo khöng biïët thò hoãi nhaâ sû möåt vaâi chûä maâ thöi. Vua thêëy Traång ûáng àöëi, chûa biïët l pheáp, ùn noái khöng àûúåc khiïm töën, múái cho vïì hoåc l pheáp, ba nùm röìi múái duâng laâm quan. Nguyïîn Hiïìn vïì nhaâ úã khöng àûúåc bao lêu coá sûá Têìu àem möåt baâi thú nguå ngön sang thûã nhên taâi nûúác Nam. Thú rùçng: http://www.ebooks.vdcmedia.com