Trực tràng đôi chẩn đoán phân biệt với u quái vùng cùng cụt: Báo cáo 1 trường hợp

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 4 * 2018<br /> <br /> <br /> TRỰC TRÀNG ĐÔI CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT<br /> VỚI U QUÁI VÙNG CÙNG CỤT: BÁO CÁO 1 TRƯỜNG HỢP<br /> Trần Ngọc Sơn*, Dương Văn Mai*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Trực tràng đôi là bệnh lý hiếm gặp có thể gây khó khăn trong chẩn đoán điều trị. Chúng tôi báo<br /> cáo 1 ca trực tràng đôi được chẩn đoán trước mổ là u quái cùng cụt.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Hồi cứu 1 ca bệnh.<br /> Kết quả: Bệnh nhân nam 2 tháng tuổi, có khối u vùng cùng cụt từ nhỏ. Siêu âm và chụp cộng hưởng từ<br /> thấy hình ảnh khối dạng nang kích thước 3,5 - 6 cm. Bệnh nhân được chẩn đoán trước mổ là u quái vùng cùng<br /> cụt và được phẫu thuật dường sau trực tràng. Trong mổ thấy nang có thành chung với trực tràng, dính vào cơ<br /> thắt hậu môn. Sau khi cắt nang, thấy da và tổ chúc phần mềm quanh hậu môn bị tổn thương có nguy cơ loét,<br /> chúng tôi quyết định làm hậu môn nhân tạo. Kết quả giải phẫu bệnh: hình ảnh mô đại tràng xơ hóa, lành tính.<br /> Chẩn đoán trong và sau mổ là trực tràng đôi. Bệnh nhân phục hồi sau mổ tốt và đươc đóng hậu môn nhân tạo sau<br /> 1 tháng. Theo dõi sau mổ 8 tháng bệnh bệnh nhân sức khỏe tốt, đại tiện bình thường, siêu âm không thấy tái phát.<br /> Kết luận: Mặc dù hiếm gặp, trực tràng đôi cần được nghĩ tới trong quá trình chẩn đoán khối u dạng nang<br /> vùng cùng cụt ở trẻ em.<br /> Từ khóa: Trực tràng đôi, u quái cùng cụt, chẩn đoán.<br /> ABSTRACT<br /> RECTAL DUPLICATION CYST MIMICKING SACROCOCCYGEAL TERATOMA: A CASE REPORT<br /> AND REVIEW OF THE LITERATURE<br /> Tran Ngoc Son, Duong Van Mai<br /> * Ho Chi Minh City Journal of Medicine * Supplement of Vol. 22 - No 4- 2018: 16 – 20<br /> <br /> Objectives: Rectal duplication is rare and could be difficult for diagnosis and treatment. We report a case of<br /> rectal duplication preoperatively diagnosed as sacrococcygeal teratoma.<br /> Methods: Retrospective case study and review of the literature.<br /> Results: A 2 months old boy suffered from a sacrococcygeal mass from birth. Ultrasound and MRI showed a<br /> cystic mass 3.5- 6 cm. With preoperative diagnosis of sacrococcygeal teratoma, the patient underwent surgery<br /> with posterior sacral approach. Intraoperatively the cystic mass was found to have common wall with rectum and<br /> adhered to anal sphincter. After resection of the cyst, considering lesion of perianal soft tissue and skin with high<br /> risk of postoperative complication, we decided to make a colostomy. The patient recovered well after the operation<br /> and colostomy was closed a month later. At follow up of 8 months, the child was in good health with normal<br /> defecation, ultrasound showed no recurrence.<br /> Conclusions: Although rare, rectal duplication shoud be considered in diagnostic process for cystic mass in<br /> the sacrococcygeal region in children.<br /> Keywords: Rectal duplication, sacrococcygeal teratoma, diagnosis.<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ khoang sau trực tràng là một khoang nằm trong<br /> khung chậu, được giới hạn bởi mặc trước xương<br /> Vùng trước xương cùng cụt hay còn gọi là cùng cụt ở sau, trực tràng ở trước, cơ nâng hậu<br /> *Bệnh viện đa khoa Saint Paul.<br /> Tác giả liên lạc: ThS Dương Văn Mai ĐT: 0968193566, Email: maiduongmd89@gmail.com<br /> 16 Chuyên Đề Ngoại Nhi<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 4 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> môn ở dưới, phúc mạc chậu hông ở trên, niệu mềm, vùng cùng cụt có khối u lệch phải kích<br /> quản và bó mạch chậu ở hai bên. Khoang sau thước 2*3 cm, mật độ mềm, đỏ, đau; thăm trực<br /> trực tràng được hình thành từ sự phát triển của tràng: lòng trực tràng không hẹp, thấy một khối<br /> ngoại bì thần kinh, ruột sau và ống sống nên ở vị u mật độ mềm nằm phía sau trực tràng. Siêu âm<br /> trí này có rất nhiều loại mô có nguồn gốc từ cả ba và chụp cộng hưởng từ thấy hình ảnh khối dạng<br /> lá thai(8). Do vậy hình thái lâm sàng cùng rất nang dịch kích thước 3,5 cm x 6 cm. Xét nghiệm<br /> phong phú và đa dạng, việc chẩn đoán bệnh alpha foeroprotein 255 UI/ml, các xét nghiệm<br /> cũng khó khăn. Y văn ghi nhận một số bệnh lý khác trong giới hạn bình thường.<br /> hay gặp ở vùng này như: các khối u có nguồn Bệnh nhân được chẩn đoán trước mổ<br /> gốc tế bào mầm (u quái – teratoma, u mầm –<br /> U quái vùng cùng cụt và được tiến hành<br /> germinoma), thoát vị màng não tủy vùng cùng<br /> phẫu thuật. Trong quá trình phẫu thuật phát<br /> cụt, u nguồn gốc trung mô (u mỡ, u nang bì, u<br /> hiện tổn thương là một nang có thành chung<br /> hạt, sarcoma cơ vân, sarcoma xương), u nguyên<br /> với trực tràng, dính vào cơ thắt hậu môn và có<br /> bào thần kinh, nang trực tràng đôi, các khối viêm<br /> chô tới sát da cạnh hậu môn, mặt trong thành<br /> cạnh hậu môn trực tràng. Trong khi u quái vùng<br /> nang giống niêm mạc đường tiêu hóa, nghi<br /> cùng cụt khá thường gặp ở trẻ em thì trực tràng<br /> ngờ trực tràng đôi. Sau khi cắt nang thấy da và<br /> đôi rất hiếm gặp, đến nay trên thế giới chỉ có<br /> tổ chúc phần mềm quanh hậu môn bị tổn<br /> khoảng gần 100 ca được báo cáo trên các báo<br /> thương còn rất mỏng lại sát hậu môn, có nguy<br /> tiếng Anh(11). Tại Việt Nam theo tìm hiểu của<br /> cơ loét sau mổ, chúng tôi quyết định làm hậu<br /> chúng tôi chưa thấy có báo cáo nào về trực tràng<br /> môn nhân tạo. Sau mổ bệnh nhân phục hồi tốt,<br /> đôi ở trẻ em.<br /> không có biến chứng.<br /> Chúng tôi báo cáo 1 ca trực tràng đôi được<br /> Kết quả giải phẫu bệnh<br /> phẫu thuật tại bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn<br /> Trên mảnh sinh thiết là hình ảnh mô đại<br /> ngày 24/05/2017 với chẩn đoán trước mổ là u<br /> tràng có đầy đủ cấu trúc bình thường, niêm mạc<br /> quái cùng cụt.<br /> và tuyến mỏng đều, lớp cơ xơ tăng sinh không<br /> BÁO CÁO CA BỆNH đều. Chẩn đoán sau phẫu thuật là trực tràng đôi.<br /> Bệnh nhân nam 2 tháng tuổi, biểu hiện có Bệnh nhân ra viện sau mổ 5 ngày và được đóng<br /> khối u vùng cùng cụt từ lúc sinh. Trước vào viện hậu môn nhân tạo sau 1 tháng. Theo dõi sau mổ<br /> 3 ngày gia đình thấy khối u vùng cùng cụt sưng 8 tháng bệnh nhân sức khỏe tốt, đại tiện bình<br /> đỏ tăng dần, bệnh nhân được đưa vào viện. thường, siêu âm không thấy có nang tái phát.<br /> Khám lúc vào: bệnh nhân tỉnh, không sốt, bụng<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 1. Hình ảnh chụp cộng hưởng từ vùng cùng cụt BN Nguyễn Huy P (mã bệnh án: 17059396)<br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Ngoại Nhi 17<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 4 * 2018<br /> <br /> trường hợp trực tràng đôi không có triệu chứng<br /> và được phát hiện tình cờ khi thăm khám hậu<br /> môn trực tràng thấy một khối mềm, ranh giới<br /> không rõ ở mặt sau trực tràng, một số các nang<br /> có biểu hiện nhiễm khuẩn thứ phát và cần chẩn<br /> đoán phân biệt với teratoma vùng cùng cụt bội<br /> nhiễm, áp xe hoặc rò hậu môn. Ở những bệnh<br /> nhi lớn hơn có thể có biểu hiện đau vùng hậu<br /> môn, đi ngoài ra máu, có lỗ rò cạnh hậu môn, có<br /> 20% bệnh nhân biểu hiện lỗ rò vùng hậu môn có<br /> Hình 2. Hình ảnh trực tràng đôi trong mổ BN<br /> chẩn đoán nhầm là rò hậu môn, bệnh tái diễn<br /> Nguyễn Huy P (mã bệnh án: 17059396)<br /> nhiều lần. Có một vài báo cáo trực tràng đôi với<br /> BÀN LUẬN những biểu hiện triệu chứng khác nhau. Tác giả<br /> Điểm lại y văn trực tràng đôi Khushbakht báo cáo 1 trường hợp trẻ nam 4 tuổi<br /> có biểu hiện sa trực tràng, đi ngoài ra máu, thăm<br /> Trực tràng đôi là bệnh lý hiến gặp với tỷ lệ<br /> khám trực tràng có khối mật độ mềm, chụp cắt<br /> khoảng 5% trong số bệnh lý nang ruột đôi, đến<br /> lớp vi tính thấy hình ảnh nang sau trực tràng(6).<br /> nay trên thế giới chỉ có khoảng gần 100 ca được<br /> Tác giả M. Zoran(9) báo cáo 1 trường hợp bệnh<br /> báo cáo trên các báo tiếng Anh(11). Ca bệnh đầu<br /> nhân 11 tháng tuổi có biểu hiện táo bón và đi<br /> tiên được Middeldorf báo cáo năm 1885(7). Ladd<br /> ngoài phân máu, khi thăm khám có khối u nang<br /> và Gross(8) báo cáo 1 trường hợp trực tràng đôi<br /> đè đẩy trực tràng. Nói chung, biểu hiện lâm sàng<br /> trong số 18 trường hợp nang ruột đôi, tác giả<br /> phụ thuộc vào kích cỡ, vị trí nang và tình trạng<br /> cũng phân chia nang ruột đôi thành 2 loại: loại 1<br /> nhiễm trùng. Nếu nang to, chèn ép vào trực<br /> (dạng nang dịch), loại 2 dạng ống. Loại 2A có<br /> tràng có thể gây táo bón, đau bụng hạ vị, nếu<br /> đầu tận sát với trực tràng, loại 2B đầu dưới<br /> nang chèn ép vào đường tiết niệu thì gây ra<br /> thông vào trực tràng, loại 2C đầu dưới nang đổ<br /> những rối loạn về tiểu tiện.<br /> vào đáy chậu, trên lâm sàng thấy bệnh nhân có<br /> hai lỗ hậu môn, không phải là một đường rò. Do các triệu chứng thường khá mơ hồ nên<br /> Loại 2D là dạng nhiều nang phía sau trực tràng. chẩn đoán hình ảnh là cần thiết trong mọi<br /> trường hợp nghi ngờ tổn thương. Siêu âm là<br /> thăm dò ít xâm lấn, chi phí thấp, siêu âm có thể<br /> quan sát được tính chất, kích thước khối u và sự<br /> xâm lấn vào tổ chức xung quanh, tuy nhiên<br /> phương pháp này có nhiều hạn chế về độ chính<br /> xác và phẫu thuật viên không nhìn thấy trực<br /> tiếp. Chụp cắt lớp vi tính và cộng hưởng từ là<br /> phương pháp được sử dụng rộng rãi để chẩn<br /> đoán và đánh giá các u mô mềm quanh trực<br /> tràng, đặc biệt là kích thước u và mối liên hệ với<br /> Hình 3. Phân loại nang trực tràng đôi(8) các cấu trúc như trực tràng, bàng quang, xương<br /> Triệu chứng nang trực tràng đôi phụ thuộc cùng cụt và bó mạch chậu. Không có các phương<br /> vào các yếu tố: (1) kích thước khối u, (2) biểu tiện như vậy thì không thể phẫu thuật được. Tuy<br /> hiện của đường rò, (3) nang ruột đôi bội nhiễm, nhiên, do những hạn chế của chụp cắt lớp vi tính<br /> (4) sự xuất hiện niêm mạc dạ dày gây viêm loét, trong đánh giá các mô mềm. Ngày nay, chụp<br /> (5) nang tiến triển ác tính hóa. Phần lớn các cộng hưởng từ được áp dụng rộng rãi như một<br /> <br /> <br /> 18 Chuyên Đề Ngoại Nhi<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 4 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> tiêu chuẩn chẩn đoán hình ảnh đối với u trước niêm mạc dày lên, còn u quái nang vỏ mỏng.<br /> xương cùng cụt với độ tin cậy cao hơn nhiều so Theo nghiên cứu của Sandesh(10) việc chẩn đoán<br /> với cắt lớp vi tính và siêu âm. Độ phân giải cao phân biệt trực tràng đôi và u quái vùng cùng cụt<br /> đối với u mềm và khả năng cắt theo nhiều bằng chẩn đoán hình ảnh trước mổ là tương đối<br /> hướng cho phép quan sát được u và giới hạn với khó khăn, tác giả báo cáo 1 trường hợp u quái có<br /> các mô bình thường. Xét nghiệm alpha phối hợp với trực tràng đôi. Bệnh nhân được<br /> feroprotein cũng là một yếu tố giúp chẩn đoán chẩn đoán trước mổ là u quái, được điều trị hóa<br /> bệnh đối với những bệnh nhân nghi ngờ chất 3 đợt, sau đó được tiến hành phẫu thuật,<br /> teratoma. trong mổ thấy có u quái kết hợp với nang trực<br /> Chẩn đoán xác định trực tràng đôi dựa vào tràng đôi dạng ống (loại 2A).<br /> mô bệnh học với 3 tiêu chí theo Ladd và Gross: Việc đưa ra chẩn đoán phân biệt giữa trực<br /> (1) liên tục hoặc tiếp giáp với trực tràng, (2) có 2 tràng đôi và u quái vùng cùng cụt là khó khăn.<br /> lớp cơ trơn, và (3) có niêm mạc trực tràng hoặc Với bệnh nhân trong nghiên cứu, chúng tôi<br /> niêm mạc đường tiêu hóa ở những vị trí khác. nghĩ tới u quái vì: trực tràng đôi hiếm gặp, có<br /> Hiếm khi xuất hiện niêm mạc dạ dày hoặc tụy(3). khối u vùng cùng cụt từ nhỏ, không có biểu<br /> Chẩn đoán phân biệt với u quái vùng cùng cụt hiện ỉa máu như y văn mô tả về trực tràng đôi,<br /> hình ảnh u trên cộng hưởng từ giống u quái<br /> U quái vùng cùng cụt là một khối u tế bào<br /> dạng nang loại III. Tuy nhiên trong mổ chúng<br /> mầm có nguồn gốc từ 3 lá phôi thai. Tỷ lệ mắc<br /> tôi đã xác định được chẩn đoán trực tràng đôi<br /> 1:40000 trẻ, nam: nữ = 3:1. Phần lớn khối u này<br /> và kết quả giải phẫu bệnh sau mổ đã khẳng<br /> lành tính, tỷ lệ ác tính hóa tăng dần theo tuổi.<br /> định chẩn đoán này.<br /> Biểu hiện bệnh là có khối u vùng cùng cụt, nếu<br /> khối u to chèn ép vào đường tiêu hóa và tiết niệu Điều trị<br /> có thể gây rối loạn đại tiểu tiện. Siêu âm và chụp Phẫu thuật là phương pháp được lựa chọn<br /> cộng hưởng từ có 25% bệnh nhân có khối u dạng hàng đầu để điều trị bệnh, mục tiêu cắt bỏ toàn<br /> nang, 75% có khối u dạng hỗn hợp. Xét nghiệm bộ nang và bảo vệ được chức năng đại tiện(10).<br /> AFP tăng cao so với tuổi 37,5%(12). Phẫu thuật cắt bỏ nang trực tràng đôi giúp điều<br /> Phân loại u quái vùng cùng cụt theo trị bệnh và phòng các biến chứng có thể gặp<br /> Altman(1) chia thành 4 loại: như: nhiễm khuẩn huyết, bội nhiễm nang, hay<br /> nang tiến triển thành ác tính (10). Tác giả<br /> Loại I (46%) u ở ngoài, tách biệt với vùng<br /> Ballantyne báo cáo 1 trường hợp trực tràng đôi<br /> cùng cụt gây biến dạng vùng mông.<br /> tiến triển thành ác tính hóa(2).<br /> Loại II (35%), u nằm ngoài nhưng có một<br /> Tiếp cận nang trực tràng đôi phụ thuộc vào<br /> phần nằm trong tiểu khung.<br /> vị trí của nang. Phẫu thuật đường sau trực tràng<br /> Loại III (9%) phần lớn u nằm trong tiểu<br /> theo đường mổ chữ V ngược được ưu tiên cho<br /> khung với một khối nhỏ nằm ngoài tiểu khung.<br /> hầu hết các trường hợp vì đường mổ này cho<br /> Loại IV (10%), u hoàn toàn nằm trong tiểu phép tiếp cận tốt và loại bỏ được hoàn toàn<br /> khung. Chẩn đoán sớm và phẫu thuật kịp thời, nang. Với những trường hợp nang lớn, nang ở vị<br /> cắt bỏ toàn bộ u cho tiên lượng tốt đến 95%. trí cao, ở phía trước hoặc nang hình ống dài có<br /> Với những trường hợp u quái vùng cùng cụt thể kết hợp với đường bụng.<br /> loại II và loại III, khối u nằm ở vùng cùng cụt Một số chiến lược điều trị như: (1) Mở thông<br /> dạng nang dịch sẽ rất dễ nhầm với nang trực nang dẫn lưu trong trường hợp bội nhiễm nang,<br /> tràng đôi, khác biệt ở chỗ nang trực tràng đôi phẫu thuật cắt nang sẽ được tiến hành sau khi<br /> trên phim cộng hưởng từ vỏ nang có hình ảnh nang đã ổn định. (2) mổ theo đường trực tràng,<br /> <br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Ngoại Nhi 19<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 4 * 2018<br /> <br /> bệnh nhân được giãn cơ tốt, kéo lộn trực tràng ra tràng. Trong thời gian theo dõi sau mổ, BN của<br /> ngoài, mở niêm mạc trực tràng, phẫu tích tách chúng tôi có có chức năng đại tiện tốt và không<br /> niêm mạc của nang khỏi trực tràng, sau đó cắt bỏ thấy tái phát.<br /> nang. (3) tiếp cận qua đường xương cụt, rạch da KẾT LUẬN<br /> theo đường ngang sau hậu môn, có thể cắt bỏ<br /> xương cụt, phẫu tích bộc lộ cắt bỏ nang, tuy Mặc dù hiếm gặp, trực tràng đôi cần được<br /> nhiên hiện nay phương pháp này ít được áp nghĩ tới trong quá trình chẩn đoán khối u dạng<br /> dụng. (4) Phương pháp tiếp cận nang theo nang vùng cùng cụt ở trẻ em. Phẫu thuật đường<br /> đường mổ chữ V ngược, đỉnh là xương cụt có sau trực tràng cắt bỏ hoàn toàn thành tự do của<br /> hoặc không hết hợp với đường bụng: phương nang và cắt bỏ niêm mạc nang ở thành chung<br /> pháp này hiện nay hay được sử dụng vì cho với trực tràng có thể là một lựa chọn hiệu quả<br /> phép tiếp cận tốt hơn với nang, và đường mổ trong điều trị nang trực tràng đôi.<br /> này cũng hữu ích với các tổn thương khác vùng TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> cùng cụt. Trong quá trình phẫu thuật, trực tràng 1. Altman RP, Randolph JG, Lilly JR (1974). Sacrococcygeal<br /> có thể được giải phóng đưa lên hoặc mở trực teratoma: American Academy of Pediatrics Surgical Section<br /> Survey-1973. J Pediatr Surg. 9(3), pp.389-98.<br /> tràng để cắt hết nang. Đối với những nang to và 2. Ballantyne EW (1932). Sacrococcygeal tumours:<br /> dài thì cần có đường mổ bụng kết hợp. Tác giả Adenocarcinoma in a cystic congenital embryonal remnat. Arch<br /> Pathol 1932. 14, pp.1-9.<br /> M. Zoran(9) phẫu thuật theo đường sau trực tràng<br /> 3. Devendra K (2006), "Rectal Duplication and Anal Canal<br /> cũng nhận thấy rằng đường mổ thuận lợi hơn và Duplication ", anorectal Malformations in Children, pp. 343 – 348.<br /> cho kết quả tốt, bệnh nhân theo dõi sau hơn 3 4. Flint R (2004). Rectal duplication cyst presenting as perianal<br /> sepsis: report of two cases and review of the literature. Dis Colon<br /> năm thấy chức năng đại tiểu tiện của bệnh nhân Rectum. 47(12), pp.2208-10.<br /> tốt, không bị rối loạn. Một vài tác giả còn tiến 5. Hartin CW (2008). Laparoscopic excision of a newborn rectal<br /> hành phẫu thuật cắt nang trực tràng đôi qua duplication cyst. Journal of Pediatric Surgery. 8, pp.1572-1574.<br /> 6. Khushbakht S, Ulhaq A (2015). Rectal Duplication Cyst: A Rare<br /> đường nội soi ổ bụng, đường mổ này có ưu thế Cause of Rectal Prolapse in a Toddler. J Coll Physicians Surg Pak.<br /> trong trường hợp nang trực tràng đôi phần lớn 25(12), pp.909-10.<br /> 7. Kulkarni B (1995), "Rectal duplication". J pediatr Surg. 41, pp.212 - 216.<br /> trong ổ bụng, và phẫu thuật nội soi có tính thẩm<br /> 8. Ladd WE, Gross RE (1937). Duplications of the Alimentary<br /> mỹ cao hơn(5). Tract. Southern Medical Journal. 30(4), pp.363-372.<br /> 9. Marjanovic Z, Djordjevic I (2012). Rectal duplication, rare cause<br /> Trong trường hợp của chúng tôi, bệnh nhân<br /> of constipation - case report. Open Medicine. 7(5), pp.621-623.<br /> được phẫu thuật theo đường sau trực tràng. 10. Parelkar SV et al. (2014). Sacrococcygeal teratoma associated<br /> Bệnh nhân nằm tư thế dao díp gập, đường mổ with hindgut duplication: A case report & amp; review of literature.<br /> Journal of Pediatric Surgery Case Reports. 10, pp.476-479.<br /> hình chữ V ngược, bộc lộ xương cụt và có cắt 11. Puligandla PS (2003). Gastrointestinal duplications. Journal of<br /> xương cụt, phẫu tích bộc lộ nang, cắt bỏ hoàn Pediatric Surgery. 5, pp.740-744.<br /> toàn thành nang tự do, tách và cắt niêm mạc 12. Trần Ngọc Sơn, Dương Văn Mai (2015). Đánh giá kết quả điều<br /> trị phẫu thuật u quái vùng cùng cụt ở trẻ em tại bệnh viện Nhi<br /> nang khỏi thành chung với trực tràng (là thành Trung Ương, Y học TP. Hồ Chí Minh. 5(20), tr.180 - 185.<br /> sau trực tràng). Vì nang trực tràng đôi là lành 13. Vipul G, Shyam B (2006). Cystic rectal duplication in infants: A<br /> case report and review of literature. Indian association pediatric<br /> tính nên chúng tôi không chủ trương cắt toàn bộ<br /> surgery. 11, pp.153 -154.<br /> thành chung của nang với trực tràng (tức là cắt<br /> thành sau trực tràng) mà chỉ cắt phần niêm mạc Ngày nhận bài báo: 20/06/2017<br /> nang, tránh nguy cơ ác tính hóa về sau từ tổ chúc Ngày phản biện nhận xét bài báo: 25/06/2018<br /> niêm mạc này, đồng thời giảm sang chấn và<br /> Ngày bài báo được đăng: 15/08/2018<br /> giảm các nguy cơ gắn liền với cắt thành trực<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 20 Chuyên Đề Ngoại Nhi<br />