zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Y Tế - Sức Khoẻ

» Y khoa - Dược

Ung thư biểu mô tuyến giáp thể nhú và thể nang xuất hiện đồng thời: Báo cáo ca bệnh hiếm gặp và hồi cứu y văn

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Báo xấu

11
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Ung thư biểu mô tuyến giáp thể nhú và thể nang xuất hiện đồng thời: Báo cáo ca bệnh hiếm gặp và hồi cứu y văn báo cáo một trường hợp vi ung thư biểu mô tuyến giáp thể nhú và ung thư biểu mô tuyến giáp thể nang xuất hiện đồng thời trên cùng một thùy ở bệnh nhân nữ giới, 39 tuổi.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ung thư biểu mô tuyến giáp thể nhú và thể nang xuất hiện đồng thời: Báo cáo ca bệnh hiếm gặp và hồi cứu y văn

TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 521 - THÁNG 12 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2022 UNG THƯ BIỂU MÔ TUYẾN GIÁP THỂ NHÚ VÀ THỂ NANG XUẤT HIỆN ĐỒNG THỜI: BÁO CÁO CA BỆNH HIẾM GẶP VÀ HỒI CỨU Y VĂN Đỗ Thị Yến1, Đào Thị Luận2,3, Nguyễn Văn Hưng4, Nguyễn Thị Quỳnh2, La Thị Loan1, Trần Thị Hoa2 TÓM TẮT 54 SUMMARY Các u xuất hiện đồng thời (Collision tumors) SIMULTANEOUS PAPILLARY chỉ chiếm khoảng 1% tổng số các khối u tuyến THYROID CARCINOMA AND giáp ác tính, đa phần là ung thư biểu mô tuyến FOLLICULAR THYROID giáp thể nhú xuất hiện đồng thời với ung thư biểu CARCINOMA: A RARE CASE REPORT mô tuyến giáp thể tủy. Các trường hợp ung thư AND REVIEW OF THE LITERATURE Collision tumors account for only about 1% biểu mô tuyến giáp thể nhú và thể nang xuất hiện of all thyroid malignancies and most of which are đồng thời là rất hiếm gặp. Chúng tôi báo cáo một papillary thyroid carcinomas co-occurring with trường hợp vi ung thư biểu mô tuyến giáp thể medullary thyroid carcinomas. Cases of co- nhú và ung thư biểu mô tuyến giáp thể nang xuất occurrence of papillary and follicular thyroid hiện đồng thời trên cùng một thùy ở bệnh nhân carcinomas are very rare. We report a case of the nữ giới, 39 tuổi. Nghiên cứu sinh bệnh học của simultaneous occurrence of follicular thyroid các u xuất hiện đồng thời ở tuyến giáp còn hạn carcinoma and papillary thyroid carcinoma chế do tính chất hiếm gặp của nó. Tiên lượng và occurring in a 39-year-old female. điều trị theo từng trường hợp, thường dựa theo Pathophysiological studies of thyroid collision loại mô học tiến triển hơn. tumors are restrictive due to their rarity. Từ khóa: các u xuất hiện đồng thời, ung thư Prognosis and treatment are case-by-case, often biểu mô tuyến giáp thể nang, ung thư biểu mô based on the more aggressive histological type. tuyến giáp thể nhú. Keywords: Collision tumors, follicular thyroid carcinoma, papillary thyroid carcinoma. I. ĐẶT VẤN ĐỀ Các u xuất hiện đồng thời (Collision 1 Khoa Huyết học và Chẩn đoán tế bào - Bệnh tumors) là một thuật ngữ chỉ các khối u khác viện Nội tiết Trung Ương biệt về mặt mô học xảy ra tại cùng một vị trí 2 Bộ môn Giải phẫu bệnh- Đại học Y Hà Nội 3 Khoa Giải phẫu bệnh- Bệnh viện Đại học Y Hà giải phẫu. Ở tuyến giáp, các u xuất hiện đồng Nội thời là rất hiếm, chỉ chiếm khoảng 1% tổng 4 Trường Đại học Phenikaa số các khối u tuyến giáp ác tính, trong đó đa Chịu trách nhiệm chính: Đỗ Thị Yến phần các trường hợp được báo cáo là ung thư Email: doyen.gpb@gmail.com biểu mô tuyến giáp thể nhú (PTC) kết hợp Ngày nhận bài: 29.09.2022 đồng thời với ung thư biểu mô tuyến giáp thể Ngày phản biện: 10.11.2022 tủy (MTC).1 Các trường hợp PTC và FTC Ngày duyệt bài: 11.12.2022 379
HỘI THẢO KHOA HỌC GIẢI PHẪU BỆNH – TẾ BÀO BỆNH HỌC VIỆT NAM LẦN THỨ 10 xuất hiện đồng thời ở một thùy tuyến giáp số có khía và giả thể vùi, sắp xếp thành đám (simultaneous) hoặc hai thùy khác nhau nhỏ. Kết luận chẩn đoán là hình ảnh nghi ngờ (synchronous) được báo cáo đơn lẻ hoặc theo ung thư biểu mô tuyến giáp thể nhú (nhóm V chùm ca bệnh.1-5 Chẩn đoán các u xuất hiện theo Bethesda). đồng thời dựa trên bằng chứng về mô bệnh Bệnh nhân được phẫu thuật cắt toàn bộ học. Đối với mỗi loại ung thư tuyến giáp, tuyến giáp và vét hạch cổ khoang trung tâm. một số gen liên quan đến sinh bệnh học đã Kết quả giải phẫu bệnh sau phẫu thuật: được xác định, tuy nhiên cho tới hiện tại - Thùy phải có nhân đường kính 1,5cm, chưa có đột biến gen nào được xác định cho xám hồng, đặc, trên vi thể thấy các tế bào u các u xuất hiện đồng thời. Điều trị các u xuất hình khối vuông, nhân tròn, chất nhiễm sắc hiện đồng thời thường phức tạp và chưa có mịn, mô u xâm nhập mạch máu (>4 mạch). hướng dẫn chuẩn hóa. Trong bài báo này, Và 1 nhân kích thước 0,1cm, trắng chắc, các chúng tôi báo cáo một trường hợp phát hiện tế bào u có nhân lớn, có khía, kính mờ, sắp đồng thời PTC và FTC nhằm mô tả một số xếp tạo cấu trúc vi nang và nhú. đặc điểm lâm sàng và bệnh học của khối u và - Thùy trái có 2 nhân đường kính 0,3 và hồi cứu y văn. 0,5cm, trắng, chắc, trên vi thể thấy các tế bào u nhân lớn, chất nhiễm sắc sáng, có khía và II. BÁO CÁO CA BỆNH giả thể vùi, sắp xếp tạo cấu trúc nhú và nang. Bệnh nhân nữ 39 tuổi, phát hiện nhân Phần mô tuyến giáp không u của cả hai tuyến giáp 1 năm, vào viện vì nuốt vướng. thùy cho thấy ngấm viêm mạn tính. Khám lâm sàng thấy thùy phải có khối chắc, Hạch cổ trung tâm viêm mạn tính. ranh giới rõ, di động theo nhịp nuốt. Kết luận chẩn đoán: Kết quả siêu âm: thùy phải có nhân hỗn - Thùy phải: vi ung thư biểu mô tuyến hợp âm giới hạn rõ, kích thước lớn nhất giáp thể nhú. Ung thư biểu mô tuyến giáp thể 17mm. Thùy trái có 2 nhân giảm âm, bờ nang típ xâm nhập mạch (>4 mạch)/ Viêm không đều, kích thước ~3x4mm và 4x5mm. tuyến giáp mạn tính. Xét nghiệm sinh hóa (trong giới hạn bình - Thùy trái: vi ung thư biểu mô tuyến thường): T3 1,75 (1,3-3,1) nmol/L, FT4 giáp thể nhú (02 ổ)/ Viêm tuyến giáp mạn 12,28 (12-22) pmol/L, TSH 0,48 (0,27-4,2) tính. µIU/mL, Thyroglobulin 72,200 (1,4-78) Bệnh nhân chưa làm xét nghiệm BRAF ng/mL. V600E trên hóa mô miễn dịch và sinh học Bệnh nhân được chọc hút kim nhỏ dưới phân tử. Hiện tại chưa phát hiện di căn hạch hướng dẫn siêu âm thùy trái tuyến giáp thấy và di căn xa ở bệnh nhân này. Khi vết mổ ổn các tế bào biểu mô tuyến giáp nhân lớn, một định bệnh nhân sẽ điều trị iod phóng xạ. 380
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 521 - THÁNG 12 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2022 A B Hình 2.1. PTC thùy trái (mã số giải phẫu bệnh 1337-22) A. Ổ nhỏ PTC ở thùy trái với cấu trúc nhú và vi nang (HE, x40); B. Tế bào u nhân lớn, chất nhiễm sắc nhạt màu, có khía và giả thể vùi (mũi tên) (HE, x400). A B C D Hình 2.2. Thùy phải (trường hợp số 3, mã số giải phẫu bệnh 1338-22) A-B. Ổ nhỏ PTC ở thùy phải với cấu trúc viêm mạn tính (C; HE, x40), tế bào u có vi nang và một số cấu trúc nhú (A; HE, x40), nhân tròn, chất nhiễm sắc mịn (không có đặc tế bào u nhân lớn, màng nhân không đều và điểm nhân của PTC), sắp xếp tạo cấu trúc vi có khía, một số có dạng kính mờ (B; HE, nang. Ổ mô u xâm nhập mạch trong vỏ u x400). C-D. Tế bào u xâm nhập mạch máu (dính với thành mạch máu và có tế bào nội (mũi tên xanh), mô tuyến giáp lành ngấm mô bao phủ) (D; HE, x400). 381
HỘI THẢO KHOA HỌC GIẢI PHẪU BỆNH – TẾ BÀO BỆNH HỌC VIỆT NAM LẦN THỨ 10 III. BÀN LUẬN (Tirads3) và không chọc tế bào kiểm tra nhân Ung thư biểu mô tuyến giáp thể nhú này. Giải phẫu bệnh sau mổ cho thấy các ổ (PTC) là khối u phổ biến nhất của tuyến xâm nhập mạch máu trong vỏ u, đặc điểm giáp, chiếm khoảng 70-90% các trường hợp này không thể nhận thấy trên siêu âm và tế ung thư tuyến giáp, được chẩn đoán dựa trên bào học. Các ổ PTC kích thước quá nhỏ đặc điểm nhân. FTC là loại ung thư phổ biến thường khó xác định trên siêu âm và đánh thứ hai ở tuyến giáp, chiếm 5%, có xu hướng giá trên tế bào học. Trường hợp chúng tôi di căn theo đường máu, khác với PTC báo cáo là một bệnh nhân nữ 39 tuổi, siêu âm thường theo đường bạch huyết cho thấy thùy trái có 2 nhân 0,4 và 0,5 (Tirad Sự hiện diện đồng thời của hai khối u là 5), thùy phải có nhân kích thước lớn nhất rất hiếm ở tuyến giáp, chỉ chiếm khoảng 1% 17mm (Tirad 3). Kết quả chọc hút kim nhỏ tế tổng số các khối u tuyến giáp ác tính, trong bào thùy trái tuyến giáp thấy có các tế bào có đó đa phần các trường hợp được báo cáo là đặc điểm nhân của ung thư thể nhú sắp xếp PTC kết hợp MTC.1 Hiện tại các trường hợp thành đám nhỏ,không loại trừ u nang không PTC và FTC xuất hiện đồng thời đã được xâm lấn có đặc điểm nhân thể nhú nên được báo cáo các ca bệnh đơn lẻ hoặc chùm ca chẩn đoán nhóm V. Trong ca mổ, phẫu thuật bệnh cho thấy đặc điểm lâm sàng tương đồng viên đánh giá đại thể nhân thùy trái cho thấy với PTC và FTC đơn thuần, với độ tuổi phổ nhân trắng chắc và quyết định mổ cắt toàn bộ biến từ trên 40 và ưu thế ở giới nữ.1-5 Trường tuyến giáp và nạo vét hạch khoang trung tâm. hợp trẻ nhất là một trẻ gái 12 tuổi được Joke Bệnh nhân được khẳng định chẩn đoán bằng Van Vlaenderen (2020) báo cáo. Như chúng mô bệnh học trên bệnh phẩm sau phẫu thuật. ta đã biết, FTC được chẩn đoán dựa trên kết Nhân ung thư biểu mô thể nhú tại thùy phải quả mô bệnh học, mà không thể phân biệt có kích thước rất nhỏ (0,1cm) do đó không với u tuyến thể nang trên tế bào học. Trường đánh giá được trên siêu âm. Do đó mô bệnh hợp chúng tôi báo cáo trên siêu âm đánh giá học là quan trọng và là chẩn đoán xác định nhân thùy phải hỗn hợp âm, ranh giới rõ trong các trường hợp này. Bảng 1. Đặc điểm tuổi, giới của các bệnh nhân xuất hiện đồng thời PTC và FTC trong một số nghiên cứu1-5 Tác giả Năm Giới Tuổi Tác giả Năm Giới Tuổi Chúng tôi 2022 Nữ 39 Virginia Plauche 2013 Nữ 62 Reza Pishdad 2020 Nam 79 Nữ 31 Joke Van 2020 Nữ 12 Nam 61 Vlaenderen Jia-Wei Feng 2020 Nữ 40 Nam 59 Abdelrahman 2020 Vijy Paul 2018 Nam 33 Nữ 56 Thomas Vincent Nữ 35 2017 Nữ 63 Cracolici Nữ 52 Một số giả thuyết đã được đưa ra để giải u khác nhau ở tuyến giáp, bao gồm: lý thuyết thích cho sự xuất hiện đồng thời của các khối tế bào gốc chung, tế bào tiền thân đơn lẻ, 382
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 521 - THÁNG 12 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2022 đồng thời ngẫu nhiên.1 Đa phần các nhà bệnh các tổn thương đại diện cho các biến thể học ủng hộ giả thuyết quá trình sinh ung thư dòng mầm.5 Reza Pishdad (2020) báo cáo 1 trải qua nhiều bước thông qua tích luỹ tổn trường hợp PTC và FTC đồng thời, và cả hai thương, trong đó các tế bào ung thư có nguồn không có đột biến gen RAS.3 Joke Van gốc từ các tế bào tuyến giáp. Các đột biến Vlaenderen (2020) báo cáo 1 trường hợp thường gặp trong PTC bao gồm đột biến gen bệnh nhân trẻ tuổi nhưng xét nghiệm đột BRAF gặp trong 30-90%, sắp xếp lại biến gen BRAF, NRAS và sắp xếp lại RET/PTC, đột biến gen RAS gặp trong 0- RET/PTC âm tính, phân tích gen TSHR, 35% và hầu hết là PTC biến thể nang. FTC GNAS và PTEN đều bình thường.2 Trong có tỷ lệ bất thường về nhiễm sắc thể cao hơn trường hợp của chúng tôi, bệnh nhân có PTC và các đột biến phổ biến nhất ở FTC là nhiều ổ PTC với kích thước rất nhỏ (từ 0,1- đột biến gen RAS và hợp nhất gen PPARG. 0,5cm), các ổ PTC và FTC được phân tách Chế độ ăn không đủ i-ốt được coi là một yếu bởi mô tuyến giáp bình thường, ủng hộ giả tố nguy cơ quan trọng của FTC. Do đó, một thuyết xuất hiện đồng thời ngẫu nhiên. Tuy số tác giả cho rằng sự xuất hiện đồng thời nhiên, cho tới hiện nay do không đủ dữ liệu của các ung thư khác nhau tại tuyến giáp nên và bằng chứng, chưa có một giả thuyết duy được cho là do ngẫu nhiên. Một giả thuyết nhất giải thích được cơ chế bệnh sinh của tất khác được Takeno đề xuất là mô hình “tế bào cả các u xuất hiện đồng thời, do đó sự kết bào thai sinh ung thư”, cho rằng các tế bào hợp các giả thuyết được chấp nhận. khối u tuyến giáp có nguồn gốc từ 3 loại tế PTC và FTC đều là ung thư biểu mô bào bào thai: tế bào gốc tuyến giáp, nguyên tuyến giáp biệt hóa, thường có tiên lượng tốt, bào tuyến giáp và tiền tế bào tuyến giáp tỉ lệ tử vong tương đương nhau khi so sánh (prothyrocyte). Sự thay đổi bộ gen ví dụ như cùng độ tuổi và giai đoạn bệnh. Về nguy cơ đột biến gen BRAF đóng vai trò ngăn chặn tái phát, FTC với xâm nhập >4 mạch là yếu các tế bào bào thai tuyến giáp biệt hóa. Ung tố nguy cơ cao. PTC thuộc típ mô học tiến thư biểu mô không biệt hóa bắt nguồn từ tế triển (tế bào cao, thể đảo, tế bào trụ, tế bào bào gốc tuyến giáp, PTC bắt nguồn từ đinh mũ), hoặc có xâm nhập mạch, PTC nhỏ nguyên bào tuyến giáp, FTC từ nguyên bào (≤1cm) đa ổ với xâm lấn ngoài tuyến giáp, tuyến giáp hoặc tiền tế bào tuyến giáp, và đột biến BRAF V600E (nếu có) là yếu tố FTC được cho là một biến thể biệt hóa hơn nguy cơ trung bình. Tuy nhiên người ta cho của PTC.6 Một hiện tượng hiếm gặp có thể rằng sự hiện diện của 2 loại ung thư nguyên xảy ra là đột biến đồng thời các gen khác phát, mặc dù thuộc các loại khác nhau, có thể nhau có thể sinh ra đồng thời các khối u là dấu hiệu của 1 hành vi ác tính hơn cũng tuyến giáp khác nhau. Vincent Cracolici như tăng nguy cơ tái phát. Trường hợp chúng (2017) đã báo cáo 1 ca bệnh xuất hiện đồng tôi báo cáo có nhiều ổ PTC nhỏ nhưng không thời PTC và FTC. Trong đó PTC chứa đột xâm lấn ngoài tuyến giáp, tuy nhiên FTC biến BRAF V600E và FTC (cả nguyên phát xâm nhập >4 mạch máu lại là yếu tố nguy cơ và di căn) chứa đột biến NRAS Q61R. Các cao. biến thể có ý nghĩa không chắc chắn thấy Lựa chọn phương pháp điều trị các khối trong cả 3 tổn thương bao gồm MSH2 u khác nhau đồng thời của tuyến giáp thường R382H và WRN K1087E, cho thấy có thể khó khăn do sự hiện diện của bệnh lý kép 383
HỘI THẢO KHOA HỌC GIẢI PHẪU BỆNH – TẾ BÀO BỆNH HỌC VIỆT NAM LẦN THỨ 10 trong các khối u cũng như thiếu các tài liệu liệu lớn (VinBigdata), mã số hướng dẫn cụ thể. Ryan và cộng sự đề xuất VINIF.2021.ThS.09. rằng việc điều trị phụ thuộc vào thành phần khối u tiến triển hơn, trong khi Sekar khuyến TÀI LIỆU THAM KHẢO cáo rằng mỗi thành phần của sự kết hợp nên 1. Feng JW, Ye J, Hu J, Liu SY, Jiang Y, được điều trị như một bệnh ác tính nguyên Hong LZ. Synchronous papillary thyroid carcinoma and follicular thyroid carcinoma: phát độc lập.7,8 Hiện nay, lựa chọn điều trị là case report and review of literature. Int J Clin cá thể hóa, tổng hợp các yếu tố đối với từng Exp Pathol. 2020;13(11):2767-2771. bệnh nhân cụ thể. Đối với trường hợp chúng 2. Van Vlaenderen J, Logghe K, tôi báo cáo bệnh nhân đã được phẫu thuật cắt Schiettecatte E, et al. A synchronous toàn bộ tuyến giáp và lấy hạch cổ khoang papillary and follicular thyroid carcinoma trung tâm. Hiện tại bệnh nhân đang trong giai presenting as a large toxic nodule in a female đoạn hồi phục sau phẫu thuật, sau 6-12 tuần adolescent. Int J Pediatr Endocrinol. 2020;2020:14. bệnh nhân sẽ được đánh giá lại và điều trị iod 3. Pishdad R, Cespedes L, Boutin R, Jaloudi phóng xạ. M, Raghuwanshi M. Coexistence of Two Khi kiến thức về những khối u hiếm gặp Different Thyroid Malignancies: A Collision này tăng lên cùng với việc báo cáo và theo Phenomenon. Cureus. 2020;12(4): e7539. dõi nhiều hơn, đặc biệt là về sinh bệnh học 4. Abdelaal A, El Ansari W, Abusabeib A, và điều trị, hy vọng rằng các quy trình chẩn Farghaly H, Tabeb AAM. Simultaneous occurrence of follicular and papillary thyroid đoán và điều trị chuẩn hóa sẽ được phát triển. carcinomas in same thyroid lobe: A case series of six patients from Qatar. Int J Surg IV. KẾT LUẬN Case Rep. 2020;73:65-70. Chúng tôi báo cáo một trường hợp phát 5. Cracolici V, Mujacic I, Kadri S, et al. hiện đồng thời PTC và FTC. Một thùy xuất Synchronous and Metastatic Papillary and hiện đồng thời ung thư biểu mô tuyến giáp Follicular Thyroid Carcinomas with Unique thể nang và ổ nhỏ ung thư biểu mô tuyến Molecular Signatures. Endocr Pathol. 2018;29(1):9-14. giáp thể nhú, thùy còn lại có hai ổ nhỏ ung 6. Takano T. Fetal cell carcinogenesis of the thư biểu mô tuyến giáp thể nhú. Khối u PTC thyroid: A modified theory based on recent xuất hiện đồng thời FTC là rất hiếm gặp và evidence. Endocrin Journal. 2014;61(4):311-320. cần được chẩn đoán xác định bằng mô bệnh 7. Ryan N, Walkden G, Lazic D, Tierney P. học. Điều trị và tiên lượng các trường hợp Collision tumors of the thyroid: A case report khối u xuất hiện đồng thời ở tuyến giáp dựa and review of the literature. Head Neck. 2015;37(10):E125-E129. theo từng trường hợp cụ thể. 8. Sekar GP, Easwaran B, Senthilkumaran K, Subha TV, Raja IN. Collision tumour of V. LỜI CẢM ƠN thyroid gland comprising of papillary Tác giả Nguyễn Thị Quỳnh được tài trợ carcinoma and medullary carcinoma – a rare bởi Tập đoàn Vingroup – Công ty CP và hỗ presentation. International Journal of Recent trợ bởi chương trình học bổng đào tạo thạc Trends in Science and Technology sĩ, tiến sĩ trong nước của Quỹ Đổi mới sáng November. 2014;13(1);163-165. tạo Vingroup (VINIF), Viện Nghiên cứu Dữ 384

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.