zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Khoa Học Xã Hội

» Triết học

Vận dụng nội dung vai trò nhà nước trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam vào giảng dạy học phần lịch sử các học thuyết kinh tế tại Trường Đại học Kinh tế Nghệ An

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Báo xấu

5
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết tập trung nghiên cứu, vận dụng đưa vào bài giảng những nội dung phù hợp để khẳng định vai trò của Nhà nước trong quản lý nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa Việt Nam là một tất yếu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Vận dụng nội dung vai trò nhà nước trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam vào giảng dạy học phần lịch sử các học thuyết kinh tế tại Trường Đại học Kinh tế Nghệ An

Trường Đại học Kinh tế Nghệ An VẬN DỤNG NỘI DUNG VAI TRÒ NHÀ NƯỚC TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA Ở VIỆT NAM VÀO GIẢNG DẠY HỌC PHẦN LỊCH SỬ CÁC HỌC THUYẾT KINH TẾ TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ NGHỆ AN Trần Thị Bình1*, Nguyễn Mạnh Hưng1 1 Trường Đại học Kinh tế Nghệ An; *Email: tranthibinh@naue.edu.vn Tóm tắt: Học phần Lịch sử các học thuyết kinh tế là học phần thuộc kiến thức cơ sở ngành trong chương trình đào tạo sinh viên các ngành kinh tế. Một trong những nội dung xuyên suốt của các học thuyết kể từ khi hình thành, phát triển của chủ nghĩa tư bản đến nay đó là sự tranh luận giữa một bên đề cao vai trò tự điều tiết của thị trường và một bên đề cao vai trò của Nhà nước trong nền kinh tế thị trường (KTTT). Trên cơ sở đó, tác giả nghiên cứu, vận dụng đưa vào bài giảng những nội dung phù hợp để khẳng định vai trò của Nhà nước trong quản lý nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa Việt Nam là một tất yếu. Từ khóa: Nhà nước, Kinh tế thị trường. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ quản lý nền KTTT định hướng xã hội chủ nghĩa (XHCN) là một tất yếu. Lịch sử các học thuyết kinh tế là môn khoa học xã hội, nghiên cứu quá trình phát sinh, 2. NỘI DUNG phát triển, đấu tranh và thay thế lẫn nhau của 2.1. Vai trò Nhà nước trong nền kinh tế thị các hệ thống quan điểm kinh tế của các giai trường ở một số học thuyết kinh tế hiện đại cấp cơ bản trong các hình thái kinh tế - xã hội khác nhau. Nội dung môn học bao gồm hệ 2.1.1. Quan niệm của J. M. KEYNEY và thống các quan điểm kinh tế của tác giả thuộc trường phái Keynes các hình thái kinh tế - xã hội khác nhau ở các Keynes cho rằng, để có cân bằng kinh tế, giai đoạn phát triển khác nhau của lịch sử. Nó khắc phục khủng hoảng và thất nghiệp thì chỉ ra những cống hiến, những giá trị khoa không thể dựa vào cơ chế thị trường tự điều học, cũng như phê phán có tính lịch sử những tiết mà phải có sự can thiệp của nhà nước vào hạn chế của các trường phái kinh tế học trên kinh tế thông qua các biện pháp sau: thế giới. Đặc biệt một trong những nội dung Thứ nhất: Đảm bảo đầu tư nhà nước và cốt lõi xuyên suốt các học thuyết kinh tế, kể kích thích đầu tư tư nhân từ khi hình thành, phát triển của Chủ nghĩa tư bản (CNTB) đến nay đó là sự tranh luận giữa Theo J. M. Keynes, muốn thoát khỏi một bên đề cao vai trò tự điều tiết của thị khủng hoảng, thất nghiệp, không thể dựa vào trường và một bên đề cao vai trò của nhà nước cơ chế thị trường tự điều tiết, mà cần phải có trong nền kinh tế. Trên cơ sở đó, tác giả sự can thiệp của nhà nước vào kinh tế để tăng nghiên cứu, vận dụng đưa vào bài giảng cầu có hiệu quả, kích thích tiêu dùng, sản những nội dung tương đối phù hợp để khẳng xuất, kích thích đầu tư để đảm bảo việc làm, định vai trò của Nhà nước Việt Nam trong tăng thu nhập. Ông đề nghị nhà nước phải duy 166
Tạp chí Khoa học, Tập 3, Số 1/2024 trì cầu đầu tư, kể cả đầu tư nhà nước và đầu nào cũng tốt, vì như vậy, sẽ giải quyết được tư tư nhân, làm cho cầu có hiệu quả tăng, nhờ việc làm, khuyến khích thu nhập, chống dược vậy mà việc làm tăng, thu nhập tăng, hạn chế khủng hoảng và thất nghiệp. được khủng hoảng và thất nghiệp. Thứ tư: Khuyến khích tiêu dùng Thứ 2: Sử dụng hệ thống tài chính, tín Để nâng cao cầu tiêu dùng, J.M.Keynes dụng và lưu thông tiền tệ khuyến khích tiêu dùng đối với mọi tầng lớp dân Trong lý thuyết J. M. Keynes, tài chính, tín cư trong xã hội bằng cách thực hiện tín dụng tiêu dụng và lưu thông tiền tệ được coi là công cụ dùng. Với hình thức này nhà nước khuyến khích kinh tế vĩ mô rất quan trọng. Sử dụng công cụ mọi người mua chịu hàng hoá và trả dần, nhờ đó này với mục đích: mà tiêu dùng hàng hoá nhanh. Một là, dùng hệ thống tín dụng, tiền tệ để Xuất hiện vào thời điểm khủng hoảng kinh kích thích lòng tin, lòng lạc quan và tích cực tế, thất nghiệp diễn ra thường xuyên và đầu tư của nhà kinh doanh. Để thực hiện ý đồ nghiêm trọng ở các nước Tây Âu vào những đó, Keynes chủ trương tăng thêm khối lượng năm 30 của thế kỷ XX, đóng góp nổi bật của tiền tệ vào lưu thông để giảm lãi suất cho vay trường phái này là đã chỉ ra vai trò của nhà khuyến khích nhà kinh doanh mở rộng quy nước trong việc điều tiết nền kinh tế. Đây là mô vay vốn, mở rộng đầu tư tư bản. quan điểm đúng đắn, mở đường cho những biện pháp can thiệp của nhà nước vào nền Hai là, để bù đắp những thiếu hụt của ngân kinh tế góp phần điều tiết, khắc phục những sách nhà nước, J. M . Keynes chủ trương in khuyết điểm của kinh tế thị trường, giúp cho thêm tiền giấy để cấp phát cho ngân sách hoạt nền kinh tế tư bản chủ nghĩa dần đi vào ổn động, mở rộng đầu tư nhà nước và đảm bảo định và phát triển. chi tiêu cho chính phủ. 2.1.2. Vai trò của nhà nước trong nền kinh Ba là, J. M. Keynes chủ trương sử dụng tế thị trường xã hội công cụ thuế khoá để điều tiết kinh tế. Theo ông, đối với người lao động, cần phải tăng Nền kinh tế thị trường xã hội ở Cộng hoà thuế để điều tiết bớt một phần tiết kiệm từ thu Liên bang Đức ra đời sau chiến tranh thế giới nhập của họ, đưa phần này vào ngân sách nhà thứ 2, với các đại biểu Walter Eucken (1891- nước để mở rộng đầu tư. Đối với nhà kinh 1950), Wilhelm Ropke (1899 -1966), sau này doanh, ông chủ trương giảm thuế để nâng cao được Alfred Muller Armack kế thừa, phát hiệu quả của tư bản, khuyến khích nhà kinh triển thành lý luận nền kinh tế thị trường xã doanh tích cực đầu tư phát triển. hội, chính Ludwig Ehard – Bộ trưởng kinh tế, sau này là Thủ tướng Cộng hòa Liên bang Thứ 3: Các hình thức tạo việc làm Đức từ năm 1963-1966, là người đặt viên Để nâng cao tổng cầu và việc làm, J.M. gạch, tạo tiền đề góp phần xây dựng nên một Keynes chủ trương mở rộng nhiều hình thức nước Đức phát triển hiện đại và dân chủ như đầu tư, thậm chí kể cả những hoạt động không ngày nay. có lợi cho nền kinh tế như: tăng cường sản xuất vũ khí chiến tranh, quân sự hoá nền kinh Cốt lõi của mô hình kinh tế này là phát triển kinh tế thị trường nhưng phải bảo đảm tế, trợ cấp thất nghiệp, bảo hiểm, trợ cấp cho công bằng xã hội. Vì vậy, vai trò của Chính người nghèo. Theo ông, đầu tư vào lĩnh vực 167
Trường Đại học Kinh tế Nghệ An phủ khi can thiệp vào nền kinh tế dựa trên hai chính sách nhằm thúc đẩy sự hình thành sở nguyên tắc cơ bản, đó là nguyên tắc hỗ trợ và hữu tư nhân và các chính sách xã hội cũng nguyên tắc phù hợp với thị trường. như các chính sách khuyến khích. Thứ nhất: Nguyên tắc hỗ trợ - Bảo đảm an ninh xã hội và công bằng xã hội Nguyên tắc này giữ vai trò chỉ đạo khi xem An ninh xã hội và công bằng xã hội phải xét vấn đề là nhà nước có can thiệp hay không được xếp ngang bằng với hiệu quả kinh tế, hai và can thiệp đến mức độ nào vào nền kinh tế. mặt này không thể tách rời nhau. Đồng thời bảo vệ và khuyến khích các yếu tố Thứ 2: Nguyên tắc phù hợp với thị trường cơ bản của nền kinh tế thị trường xã hội. Nguyên tắc này nhằm: Đây là nguyên tắc làm cơ sở để Nhà nước hoạch định các chính sách kinh tế phù hợp với - Cạnh tranh có hiệu quả sự vận động của nền kinh tế thị trường, đồng thời Cạnh tranh có hiệu quả - đòi hỏi phải có một đảm bảo các mục tiêu kinh tế xã hội, được thực số lượng đủ lớn các xí nghiệp tư nhân độc lập hiện thông qua một loạt chính sách sau: với nhau, có quyền tự do quyết định các hoạt - Chính sách sử dụng nhân lực: Nhà nước hỗ động kinh tế của mình. Họ phải được tự do quyết trợ việc thành lập các doanh nghiệp vừa và nhỏ định sản xuất hoặc kinh doanh loại sản phẩm hay nhằm thu hút và vận dụng người lao động. dịch vụ nào, khối lượng bao nhiêu, chất lượng như thế nào và đặc biệt giá cả họ muốn bán. Thị - Chính sách tăng trưởng: Nhà nước cấp trường phải mở cửa, nghĩa là không có sự cản trở cho một số ngành kinh tế mà dự kiến có thể về mặt pháp lý, hoặc bất cứ một hạn chế nào tăng cường sức mạnh cạnh tranh hoặc hỗ trợ ngăn không cho mọi người tham gia những thị cho một số chương trình phát triển kinh tế trường hiện có. Nhà nước phải có chính sách bảo vùng - nơi có điều kiện thiên nhiên và nhân vệ cạnh tranh. lực thuận lợi để sản xuất một loại sản phẩm. - Sự ổn định tiền tệ - Chính sách chống chu kỳ: Trong các giai đoạn khủng hoảng và suy thoái, sản xuất đình Nếu không có sự ổn định ở mức chấp nhận trệ, hàng hoá ứ đọng, công nhân thất nghiệp, đưực của tiền tệ, nghĩa là ổn định “đối nội”, nhà nước có thể thực hiện một số chính sách khi duy trì sức mua của đồng tiền và sự ổn như: giảm thuế đối với người sản xuất hoặc định “đối ngoại”, khi duy trì được tỷ giá hối bao mua hàng hoá với số lượng lớn khi đình đoái đối với các đồng tiền nước ngoài, thì tất trệ và mua ít khi thịnh vượng. cả các nguyên tắc và yếu tố cơ bản khác của nền kinh tế thị trường xã hội có thể lâm nguy. - Chính sách thương mại: Nhà nước tránh và hạn chế ở mức thấp nhất chế độ bảo hộ - Bảo vệ sở hữu cá nhân mậu dịch nhằm tạo ra sức cạnh tranh bình Sở hữu cá nhân là cơ sở xuất hiện các nhà đẳng trên thị trường. kinh doanh tư nhân, chính các nhà kinh doanh - Chính sách đối với các ngành và vùng tư nhân này tồn tại thì mới có cạnh tranh có lãnh thổ: Nhà nước có thể hỗ trợ đối với một hiệu quả. Ngoài ra, sở hữu tư nhân đem lại số ngành, vùng gặp khó khăn hoặc những những hiệu quả ổn định, sở hữu tư nhân cần ngành, vùng có thuận lợi về tài nguyên, nhân phải được bảo vệ. Chính phủ phải có những lực để phát triển kinh tế. 168
Tạp chí Khoa học, Tập 3, Số 1/2024 2.2. Vận dụng, liên hệ vai trò nhà nước đến kinh tế Việt Nam trên tất cả các lĩnh vực trong nền KTTT định hướng XHCN ở của đời sống xã hội: nước ta hiện nay vào giảng dạy hai học Chính phủ kịp thời đưa ra những giải pháp thuyết trên để ứng phó với khủng hoảng tài chính và suy 2.2.1. Nhà nước ta đã thể hiện vai trò kinh giảm kinh tế tế mà Keynes đã đề xuất - Chính phủ đã ra Nghị quyết 30/2008/NQ- Trên cơ sở vận dụng học thuyết J.M. CP ngày 11/12/2008 về những giải pháp cấp Keynes với những lý thuyết phù hợp nhất, bách nhằm ngăn chặn suy giảm kinh tế, duy chúng ta có thể khẳng định rằng: Nhà nước trì tăng trưởng kinh tế, bảo đảm an sinh xã đóng vai trò tích cực và chủ động tác động hội; Thực hiện Nghị quyết số 30/2008/NĐ- vào nền kinh tế, để góp phần ổn định kinh tế CP, Ngân hàng Nhà nước (NHNN), Bộ Tài vĩ mô, thúc đẩy kinh tế tăng trưởng, kích cầu chính và các Bộ, ngành đã có những động thái đầu tư, cầu tiêu dùng, đặc biệt trong giai đoạn phối hợp chính sách nhằm hỗ trợ sản xuất cuộc khủng hoảng kinh tế tài chính thế giới kinh doanh và xuất khẩu, kích cầu tiêu dùng đã tác động tiêu cực tới nước ta thì vai trog và đầu tư, nới lỏng đáng kể chính sách tài nhà nước càng trở nên cấp thiết. chính tiền tệ và đảm bảo an sinh xã hội. Những chính sách đó là: nới lỏng tài khoá mà Để bài giảng trở nên sinh động, thu hút quan trọng nhất là Bộ Tài chính đã đưa ra là người học đồng thời kiểm tra vốn hiểu biết việc giảm, giãn nộp thuế, hoàn thuế (GTGT, của sinh viên về vai trò của nhà nước trong TNDN và TNCN) điều chỉnh hàng rào thuế nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở quan trong khuôn khổ cho phép của cam kết nước ta hiện nay, giảng viên sử dụng những WTO để hỗ trợ sản xuất trong nước. Ví dụ cụ câu hỏi, phát vấn, diễn giải để cùng sinh viên thể về chính sách tài chính như: làm rõ các nội dung sau: + Giảm 30% số thuế thu nhập doanh * Những giải pháp cụ thể của Nhà nước nghiệp phải nộp của quý IV năm 2008 và số trong giai đoạn khủng hoảng kinh tế từ thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp của năm năm 2008 đến năm 2013 2009 đối với thu nhập từ hoạt động sản xuất, - Cuộc khủng hoảng tài chính kéo dài đã kinh doanh của các doanh nghiệp nhỏ và vừa. phá vỡ các hoạt động kinh tế toàn cầu. Kinh + Giãn thời hạn nộp thuế thu nhập doanh tế thế giới cuối năm 2008 và đầu năm 2009 nghiệp trong thời gian 9 tháng đối với số thuế tiếp tục suy giảm mạnh, các nước công thu nhập doanh nghiệp phải nộp năm 2009 nghiệp phát triển đang rơi vào giai đoạn của các doanh nghiệp nhỏ và vừa nói trên khủng hoảng tồi tệ nhất trong gần 70 năm (70% số thuế còn lại sau khi giảm) và của các qua. Đối với Việt Nam mặc dù hệ thống tài doanh nghiệp có hoạt động sản xuất, gia công, chính vẫn chưa bị ảnh hưởng nhưng sản xuất chế biến nông, lâm, thuỷ sản, dệt may, da kinh doanh xuất nhập khẩu, thu hút vốn đầu giày, linh kiện điện tử. tư, kiều hồi… đã bị tác động tương đối rõ, GDP quý I/2009 chỉ tăng 3,1% mức tăng thấp + Tạm hoàn 90% số thuế giá trị gia nhất so với cùng kỳ từ năm 2000 đến nay... tăng đầu vào đối với hàng hoá thực xuất khẩu khủng hoảng tài chính toàn cầu đã tác động trong trường hợp doanh nghiệp chưa có chứng từ thanh toán qua ngân hàng và hoàn 169
Trường Đại học Kinh tế Nghệ An tiếp 10% khi có chứng từ thanh toán. Bộ Tài mô đã phát huy tác dụng, lạm phát giảm, tính chính hướng dẫn thủ tục hoàn thuế bảo đảm thanh khoản giữa các ngân hàng được tăng chặt chẽ, đúng đối tượng. cường, thanh khoản của thị trường được đảm bảo, thu hẹp cán cân thương mại, tăng cường + Bỏ vốn từ ngân sách nhà nước để tăng ngân sách nhà nước, thắt chặt chi tiêu công, đầu tư nhằm khắc phục khủng hoảng, giải tăng dự trữ ngoại tệ... quyết việc làm cho người lao động. Để khắc phục hậu quả của khủng hoảng kinh tế, năm Phương thức quản lý của chính phủ trong 2008 - 2009, nhà nước đã đưa ra 2 gói kích nền kinh tế số cầu 1 tỷ đô la và 8 tỷ đô la để đầu tư vào nền - Huy động và phân bổ các nguồn lực gắn kinh tế ... với chiến lược, quy mô phát triển kinh tế - xã - Quyết định 131/2009/QĐ-TTg ngày hội từng bước phù hợp với cơ chế thị trường, 23/01/2009 về hỗ trợ lãi suất 4% cho các + Hạn chế và kiểm soát độc quyền kinh doanh. doanh nghiệp và cá nhân vay vốn ngắn hạn nhằm giảm chi phí vốn để đẩy mạnh sản xuất - Hoàn thiện và thực hiện chính sách bảo kinh doanh, dịch vụ. hộ lao động, cải cách tiền lương (Chính phủ thực hiện cải cách tiền lương từ ngày - Ngày 4/4/2009 Thủ tướng Chính phủ đã 1/7/2024 dự kiến tiền lương bình quân chung ký Quyết định số 443/QĐ-TTg về việc cho của cán bộ, công viên chức sẽ dc tăng khoảng vay hỗ trợ lãi suất cho cá nhân, tổ chức vay 30%, bao gồm lương cơ bản và lương phụ vốn trung, dài hạn bằng đồng Việt Nam để cấp.... Người lao động, nhóm người về hưu đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh, kết cấu cũng được điều chỉnh lương..) hạ tầng tăng khả năng cạnh tranh sản phẩm, tạo việc làm. Khuyến khích tiêu dùng, chủ - Chính sách thu hút đầu tư của doanh trương người Việt dùng hàng Việt... nghiệp trong và ngoài nước nhằm góp phần giải quyết việc làm, ổn định kinh tế vĩ mô. Cụ thể: - Đồng thời với việc tăng cường các khoản chi an sinh xã hội… Chính sách thuế xuất Ngày 5/4/2024, Chính phủ ban hành Nghị khẩu, thuế nhập khẩu cũng được điều chỉnh quyết số 44/NQ-CP. Tại điểm b khoản 3 Phụ kịp thời, linh hoạt nhằm hỗ trợ cho sản xuất lục II kèm theo Nghị quyết có giao Bộ Tài trong nước. NHNN đã có những động thái nới chính: Khẩn trương nghiên cứu, trình Chính lỏng tiền tệ đi liền với tăng cường kiểm soát phủ, Thủ tướng Chính phủ trước ngày rủi ro trong hệ thống ngân hàng… 30/4/2024 xem xét ban hành quy định gia hạn thuế (thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh Các chính sách điều hành về tài khoá và nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, thuế tiêu thụ đặc tiền tệ ở thời điểm đó là đúng hướng và kịp biệt đối với ô tô sản xuất trong nước...), giảm lệ thời đã góp phần quan trọng trong việc duy trì phí trước bạ ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước, tốc độ tăng trưởng dương. Theo Ngân hàng giảm tiền thuê đất, mặt nước; kịp thời xem xét, Thế giới (WB), hiện chỉ có 12 nước có tốc độ ban hành theo thẩm quyền hoặc trình cấp có tăng trưởng dương trong quý I/2009 trong đó thẩm quyền ban hành chính sách giảm thuế, có Việt Nam tăng trưởng 3,1% là một nỗ lực phí, lệ phí như đã thực hiện trong năm 2023 để rất lớn. Kinh tế vĩ mô ổn định, giá cả, lãi suất, tiếp tục tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ cho hoạt động tỷ giá đều tương đối ổn định và nằm trong tầm sản xuất kinh doanh. kiểm soát Các biện pháp ổn định kinh tế vĩ 170
Tạp chí Khoa học, Tập 3, Số 1/2024 2.2.2. Liên hệ vai trò của nhà nước trong - Nghị quyết số 86/NQ-CP ngày 11/7/2022 điều tiết nền kinh tế thị trường định hướng xã của Chính phủ “về phát triển thị trường vốn hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay an toàn, minh bạch, hiệu quả, bền vững”; Phát triển nền kinh tế thị trường cần phải - Chỉ thị số 15/CT-TTg ngày 16/9/2022 có sự quản lý của Nhà nước là sự lựa chọn “về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm giữ hoàn toàn đúng đắn và phù hợp với quy luật vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm khách quan của sự phát triển xã hội và nhất là phát, thúc đẩy tăng trưởng và bảo đảm các cân điều kiện xã hội Việt Nam trong thời kỳ quá đối lớn của nền kinh tế trong tình hình mới”. độ lên Chủ nghĩa xã hội. Chúng ta không thể Thực hiện các chính sách và giải pháp nói lựa chọn mô hình kinh tế thị trường tự do trên, các chỉ số kinh tế vĩ mô của Việt Nam đạt thuần tuý. Bởi lẽ, thị trường tự do thuần tuý được rất ấn tượng. GDP quý III năm 2022 tăng sẽ dẫn đến một nền kinh tế tự do vô Chính 13,67% so với cùng kỳ năm trước. Đây là mức phủ và quy luật của thị trường cũng luôn là sự tăng trưởng quý III cao nhất từ năm 2010 đến phá sản, sự lạm phát, khủng hoảng chu kỳ, nay. Tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu đạt 558,5 suy thoái kinh tế, đình trệ nền kinh tế, cạnh tỷ USD, tăng 15,1% so với cùng kỳ năm trước. tranh không lành mạnh, sản xuất chỉ chạy Cán cân thương mại thặng dư 6,5 tỷ USD. Tính theo lợi nhuận mà chà đạp lên lợi ích của ngời đến hết tháng 9/2022, thu ngân sách nhà nước tiêu dùng, bất chấp luật pháp và đạo đức kinh đạt 1.327,3 nghìn tỷ đồng, tăng 22% so với doanh. Sự đầu tư thiếu cân đối vì lợi nhuận cùng kỳ năm 2021. của lợi ích nhóm dẫn đến sự phát triển không đồng đều và hợp lý giữa các ngành, lĩnh vực Các tổ chức quốc tế đánh giá cao nỗ lực kinh tế, giữa các vùng miền về địa lý tất yếu phục hồi, ổn định vĩ mô và tăng trưởng kinh dẫn đến cơ cấu kinh tế không hợp lý. Vì vậy tế mạnh mẽ của Việt Nam. Theo đó, (i) Chỉ vai trò điều tiết nền kinh tế của nhà nước là số Phục hồi Covid-19 theo Nikkei (2022), không thể thiếu, thậm chí, Nhà nước chính là đánh giá Việt Nam xếp thứ 8/121 quốc gia, vị cứu tinh cho nền kinh tế tránh được nguy tăng 82 bậc so với tháng 1/2022; (ii) Tổ chức cơ lạm phát, suy thoái và trì trệ. xếp hạng tín nhiệm S&P (tháng 5/2022), nâng hạng tín nhiệm quốc gia dài hạn của Việt Nam Ví dụ 1: lên mức BB+ (từ mức BB), với triển vọng Trong giai đoạn diễn ra đại dịch Covid- "Ổn định"; (iii) IMF (tháng 10/2022) và 19, Quốc hội và Chính phủ đã có nhiều chính World Bank (tháng 9/2022) đều có những sách hỗ trợ phục hồi, ổn định và thúc đẩy tăng đánh giá lạc quan, nâng triển vọng tăng trưởng kinh tế, như: trưởng kinh tế của Việt Nam năm 2022 (khoảng 7-7,2%), cao hơn 1% so với dự báo - Nghị quyết 43/2022/QH15 ngày của 3 tháng trước đó. Cùng với chính sách 11/01/2022 của Quốc hội “về chính sách tài phòng chống dịch và mở cửa nền kinh tế phù khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và hợp, mở ra nhiều cơ hội thu hút đầu tư FDI phát triển kinh tế - xã hội”, của Việt Nam. - Nghị quyết 11/NQ-CP ngày 30/01/2022 Ví dụ 2: Những ưu đãi về thuế dành cho của Chính phủ “về Chương trình phục hồi và doanh nghiệp mới thành lập, miễn thuế môn phát triển kinh tế - xã hội 2022 - 2023”; bài dành cho doanh nghiệp mới thành lập 171
Trường Đại học Kinh tế Nghệ An Căn cứ theo. Điều 1 Nghị định số thời gian miễn thuế, giảm thuế TNDN được 22/2020/NĐ-CP được sửa đổi và bổ sung một áp dụng theo các dự án đầu tư mới của doanh số điều của Nghị định số 139/2016/NĐ-CP về nghiệp thuộc lĩnh vực được ưu đãi chứ không lệ phí môn bài, những đối tượng doanh phụ thuộc vào việc doanh nghiệp có được nghiệp mới thành lập được miễn thuế môn bài thành lập mới hay không. Cụ thể: như sau: Các doanh nghiệp được áp dụng thuế - Cá nhân, nhóm cá nhân, hộ gia đình hoạt suất 10% động sản xuất, kinh doanh có doanh thu hàng - Doanh nghiệp mới được thành lập, thực năm từ 100 triệu đồng trở xuống. hiện dự án đầu tư tại những địa bàn có điều kiện - Miễn lệ phí môn bài trong năm đầu thành kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Các doanh lập hoặc ra hoạt động sản xuất, kinh doanh nghiệp này giúp giải quyết tình trạng việc làm (từ ngày 01 tháng 01 đến ngày 31 tháng 12) cho người dân, thúc đẩy sự phát triển xã hội của đối với: địa phương. + Tổ chức thành lập mới (được cấp mã số - Doanh nghiệp mới thành lập, thực hiện thuế mới, mã số doanh nghiệp mới). các dự án, lĩnh vực mà Nhà nước chú trọng phát triển, như: ứng dụng công nghệ cao, ươm + Hộ gia đình, cá nhân, nhóm cá nhân tạo công nghệ cao, ươm tạo doanh nghiệp, lần đầu ra hoạt động sản xuất, kinh doanh. phát triển khoa học và công nghệ, sản xuất - Doanh nghiệp nhỏ và vừa chuyển từ hộ các vật liệu hiếm,… kinh doanh (theo quy định tại Điều 16 Luật - Doanh nghiệp mới thành lập, thực hiện Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa) được miễn các dự án liên quan đến lĩnh vực môi trường, lệ phí môn bài trong thời hạn 03 năm kể từ như: xử lý ô nhiễm; quan trắc và phân tích ngày được cấp giấy chứng nhận đăng ký môi trường; bảo vệ môi trường; thu gom, xử doanh nghiệp lần đầu. lý nước thải, chất thải;… - Cơ sở giáo dục phổ thông công lập và cơ - Doanh nghiệp vừa mới thành lập, hoạt sở giáo dục mầm non công lập. động trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo; văn Như vậy, trường hợp tổ chức mới thành hóa; thể thao lập (có mã số doanh nghiệp, mã số thuế mới) - Doanh nghiệp vừa mới thành lập hoạt động được lệ phí môn bài trong năm đầu thành lập trong lĩnh vực trồng, chăm sóc, bảo vệ rừng; hoặc sản xuất kinh doanh. Do đó, doanh nông nghiệp; thủy sản; sản xuất, nhân và lai tạo nghiệp mới thành lập được miễn thuế môn bài giống; sản xuất, khai thác, tinh chế muối.. trong năm đầu tiên hoạt động từ ngày 01/01 đến 31/12. Hoặc giảng viên khi giảng về chính sách đối với các ngành và vùng lãnh thổ, giảng Ưu đãi về thuế khi thành lập công ty mới, viên trao đổi cùng sinh viên về vấn đề quy doanh nghiệp mới thành lập ưu đãi về thuế hoạch vùng của Chính phủ cho phù hợp với suất thuế TNDN vị trí địa lý, các nguồn lực hiện có cũng như Căn cứ quy định tại Điều 13 và Điều 14 định hướng về sự phát triển: 10 năm hoặc 20 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2008 (sửa năm hoặc xa hơn... Cụ thể: Ngày 4/5/2024, đổi 2013, 2014) thì chế độ ưu đãi về thuế suất, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký 172
Tạp chí Khoa học, Tập 3, Số 1/2024 Quyết định số 370/QĐ-TTg: Phê duyệt quy nền kinh tế, chứ hoàn toàn không phải là tiêu chí hoạch vùng Đông Nam Bộ thời kỳ 2021 - cụ thể giúp xác định xem sự can thiệp của nhà 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Mục tiêu quy nước đã đạt mức độ đã hợp lý hay chưa. Bởi sự hoạch đến năm 2030, Đông Nam Bộ trở thành thích ứng và đáp ứng yêu cầu đổi mới thường vùng văn minh, hiện đại, có công nghiệp phát xuyên, liên tục là trách nhiệm của bất kỳ Chính triển, vượt qua ngưỡng thu nhập cao, đời sống phủ nào. vật chất, tinh thần của người dân dẫn đầu cả Quá trình phát triển nền kinh tế thị trường nước; là vùng động lực tăng trưởng lớn nhất định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam cả nước, phát triển năng động, tốc độ tăng muốn thành công không thể thiếu các nguyên trưởng cao; trung tâm khoa học công nghệ và tắc trên của Nhà nước. Những nguyên tắc này đổi mới sáng tạo, công nghiệp công nghệ cao, vừa là điều kiện, vừa là đòn bẩy nhằm cải tạo logistics và trung tâm tài chính quốc tế có tính về mặt cấu trúc của xã hội nhằm đạt mục tiêu cạnh tranh cao trong khu vực. Đi đầu trong tất cả vì dân giàu, nước mạnh, xã hội công đổi mới mô hình tăng trưởng, chuyển đổi số, bằng dân chủ văn minh. phát triển các lĩnh vực văn hoá, xã hội, giáo dục, đào tạo, y tế, phát triển kinh tế xanh, phát 3. KẾT LUẬN thải cac-bon thấp, thích ứng với biến đổi khí Có thể nói giảng dạy các môn Lý luận hậu. Phát triển nhanh hệ thống đô thị xanh, chính trị nói chung và môn Lịch sử các học thông minh, hiện đại. Đông Nam Bộ là đầu thuyết kinh tế nói riêng tại trường Đại học tàu về kinh tế số, xã hội số, trung tâm kinh tế, Kinh tế Nghệ An hiện nay, thì vấn đề liên hệ tài chính, thương mại, văn hoá, giáo dục, khoa thực tiễn vào những nội dung, bài giảng phù học, công nghệ của cả nước; trung tâm tài hợp có tính thời sự, mới sẽ làm cho bài giảng chính quốc tế, nơi tập trung của các định chế trở nên sinh động, thiết thực, dễ hiểu và đặc tài chính quốc tế, các tập đoàn kinh tế lớn của biệt giúp sinh viên nhận thấy mỗi bài học đều thế giới; có vị thế nổi trội trong khu vực Đông có một giá trị lý luận và thực tiễn riêng, trong Nam Á và phát triển ngang tầm các thành phố đó làm rõ vai trò nhà nước trong nền KTTT lớn trong khu vực Châu Á. GRDP bình quân định hướng XHCN Việt Nam ở nước ta hiện đạt 8 - 9%/năm. nay là một tất yếu và là trách nhiệm của người Có thể thấy trong mô hình Kinh tế thị trường giảng viên trong quá trình giảng dạy môn học xã hội ở nước Đức, các nhà lý luận thừa nhân các này bởi đây là một trong hai nội dung xuyên nguyên tắc “phù hợp” và “hỗ trợ” chỉ đóng vai suốt những nội dung cốt lõi của học phần Lịch trò như bộ khung chỉ dẫn của nhà nước đối với sử các học thuyết kinh tế. 173
Trường Đại học Kinh tế Nghệ An TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Nguyễn Thị Lan ( 2015). Giáo trình Lịch sử các học thuyết kinh tế, trường Đại học Kinh tế Nghệ An 2. Trần Bình Trọng (2011). Giáo trình Lịch sử các học thuyết kinh tế. NXB Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội 3. Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam(2008). Nghị quyết số 30/2008/NQ-CP của Chính phủ về những giải pháp cấp bách nhằm ngăn chặn suy giảm kinh tế, duy trì tăng trưởng kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội. SUMMARY APPLYING THE CONTENT OF THE STATE'S ROLE IN THE SOCIALIST-ORIENTED MARKET ECONOMY IN VIETNAM IN TEACHING THE HISTORY OF ECONOMIC THEORIES MODULE AT NGHE AN UNIVERSITY OF ECONOMICS Tran Thi Binh1,*, Nguyen Manh Hung1 1 Nghe An University of Economics; *Email: tranthibinh@naue.edu.vn The History of Economic Theories module is a module of basic industry knowledge in the training program for students majoring in economics. One of the consistent contents of theories since the formation and development of capitalism up to now is the debate between one side promoting the self-regulating role of the market and the other side promoting the role of self-regulation. The role of the State in the market economy (TTTT). On that basis, the author researches and applies appropriate cont1ent to the lecture to affirm that the State's role in managing Vietnam's socialist-oriented market economy is inevitable. Keywords: State, Market economy. 174

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.