XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC QUẢN LÝ AN TOÀN PHÓNG XẠ

Chia sẻ: Ngoc Quan | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:25

Thêm vào BST

Báo xấu

321
lượt xem 96
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC QUẢN LÝ AN TOÀN PHÓNG XẠ GIÔÙI THIEÄU:1)Khái niệm,tác hại,phân loại 2)Nguyên nhân gây ra tai nạn lao động 3)Bệnh nghề nghiệp 4)yêu cầu về an toàn 4)Biện pháp phòng chống có j a sắp xếp lại dùm em ngen.trên là những phần chính em phân công cho mọi người đó. A. 3- Bệnh nghề nghiệp Bệnh nghề nghiệp là bệnh phát sinh do tác động một cách từ từ của các yếu tố độc hại ra trong sản xuất lên cơ thể con người trong quá trình lao động. Như vậy cả tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp đều gây hủy...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC QUẢN LÝ AN TOÀN PHÓNG XẠ

X A Â Y ÖÏ N G HI E Á N Ö Ô Ï C D C L Q U A Û N Y Ù N O A Ø N H O Ù N G AÏ L A T P X GIÔÙI THIEÄU:1)Khái niệm,tác hại,phân loại 2)Nguyên nhân gây ra tai nạn lao động 3)Bệnh nghề nghiệp 4)yêu cầu về an toàn 4)Biện pháp phòng chống có j a sắp xếp lại dùm em ngen.trên là những phần chính em phân công cho mọi người đó. A. 3- Bệnh nghề nghiệp Bệnh nghề nghiệp là bệnh phát sinh do tác động một cách từ từ của các yếu tố độc hại ra trong sản xuất lên cơ thể con người trong quá trình lao động. Như vậy cả tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp đều gây hủy hoại sức khỏe của con người hoặc gây chết người, nhưng khác nhau ở chỗ: Tai nạn lao động gây hủy hoại đột ngột (còn gọi là chấn thương), còn bệnh nghề nghiệp thì gây suy giảm từ từ trong một thời gian nhất định. a.Nguyeân nhaân gaây beänh: Ngöôøi lao ñoäng tieáp xuùc nhieàu vôùi nguoàn phoùng xaï(böùc xaï ion hoùa) töï nhieân hoaëc nhaân taïo, tia X coù lieàu chieáu vöôït quaù giôùi haïn cho pheùp (1.2 mre m/h neáu laøm vieäc thöôøng xuyeân vôùi thôøi gian - Tieáp xuùc vôùi phoùng xaï thöôøng gaëp ôû caùc ngh62: Saûn xuaát chaát phoùng xaï nhö o û m uran, nhaø maùy söû lyù quaëng uran;Caùc phoøng nghieân cöùu hay xöôûng saûn xuaát caùc nguyeân toá phoùng xaï; Coâng vieäc vaän chuyeàn chaát phoùng xaï hoaëc nhöõng nôi chöùa chaát thaûi phoùng xaï; Nhöõng sôû cô söû duïng chaát phoùng xaï: trong hoc, y sinh hoïc, noâng Làm việc trong điều kiện có tác dụng của các tia phóng xạ, các chất phóng xạ và đồng vị, các tia rơn ghen, gây ra các bệnh da cấp tính hay mãn tính, bệnh rỗ loét, bệnh quang tuyến, với những công việc dò khuyết tật trong các kết cấu kim loại, kiểm tra mối hàn bằng tia γ b Bieåu hieän cuûa beänh (Söï nhieõ m xaï coù theå laø nhieã m xaï noäi chieáu, chieáu xaï hoaëc nhieã m xaï ngoaïi Theà nheï: coù bieåu hieän roái loaïn ñieàu hoøa thaàn kinh (maát thaêng baèng heä thaàn kinh töï trò), deã bò kích thích. Huyeát aùp giaû m, ach m nhanh vaø nhòp khoâng Theå tieán trieån: öùc cheá tieát dòch vò, huyeát aùp haï keùo daøi vaø coù bieán ñoåi ñieän taâ m ñoà. Ñoái vôùi phuï nöõ: roái loaïn chöùc naêng buoàng tröùng, kinh nguyeät
lim phoâ baøo), giaû m tieåu caàu. Vieâ m a n da m tính do nhieã m xaï ngoaïi chieáu: Loaïn caû m giaùc, ñau, ngöùa, khoâ da, loaïn döøang o ù n g m tay, nöùt neû da, taêng söøng Caùc daáu hieäu u o ä n m khaùc: ung thö da, ung thö xöông, beänh baïch caàu tuûy … c Bieän phaùp döï phoøng Ñeà ngaên ngöøa tình traïng chieáu xaï ngöôøi söû ta duïng caùc bieän phaùp sau:baûo veä baèng khoaûng caùch: löôïng chieáu xaï giaû m nhanh theo khoaûng caùch, do vaäy caàn traùnh nguoàn xa phoùng xaï khi thao taùc phaûi duøng caùc phöông tieän ñieàu khieån xa; tu Baûo veä baèng che chaén: o ät m tia phoùng m a át m o ät xa ñi phaàn hoaëc toaøn phaàn naêng löôïng khi ñaâ m xuyeân qua vaät chaát. Tính chaát naøy coøn phuï thuoäc vaøo tia phoùng xaï vaø a ø n m che chaén; Baûo veä baèng thôøi gian: Baûo hoaït veä cuûa o ät vôùi toá tính baèng mcaùch ly nguyeân quaàn aùo phoùngbaûo giaû xaï hoä m theo lao ñoäng: ñeå ñeà phoøng nhöõng tia phoùng xaï töø ngoaøi vaøo ngöôøi söû ta duïng taá m che chaén baèng chì, baèng beâ toâng ñoái vôùi tia tia m m a, X, ga baèng chaát deûo - Thöôøng xuyeân ño kieå m tra tình hình nhieã m xaï taïi nôi laøm vieäc. - Trang bò cho coâng nhaân vieân khi laøm vieäc ñöôïc m a n g o ät m chiaác a ù y m ño lieàu phoùng xaï döôùi hình thöùc buùt, phim … - Caàn toå chöùc khaù m tuyeån cho coâng nhaân, khaù m söùc khoûe ñònh kyø haøng thaùng hoaëc töø 36 thaùng, chuù yù tieán haønh xeùt nghieä m a ù u m ñeà phaùt hieän sôù m caùc bieåu hieän beänh lyù do phoùng xaï gaây ra. Nhöõng ngöôøi sinh soáng ôû gaàn bieån coù theå nhaän ñöôïc khoaûng 140 mrem moät naêm laø löôïng phoùng xaï neàn , vôùi 80 mrem laø do caùc soùng ngaén vaø 40mrem laø do chaát phoùng xaï töï nhieân coù trong ñaát, nöôùc, khoâng khí, vaø chuoãi thöùc aên. Aûnh höôûng phoùng xaõ leân ngöôøi phuï thuoäc vaøo naêng löôïng phaùt xaï, soá löôïng teá baøo bò aûnh höôûng vaø loaïi cuûa teá baøo lieân quan. Ñaïi löôïng thöôøng duøng ñeå ño taùc ñoäng goïi laø lieàu löôïng vaø coù ñôn vò laø rad hay rem. Rad laø ñaïi löôïng phaùt xaï cuûa chaát phoùng xaï. Rem laø ñaïi löôïng ño baèng naêng löôïng cô theå haáp thu. Hôn 50 naêm qua, caùc nhaø khoa hoïc ñaõ nghieân cöùu aûnh höôûng cuûa soùng töø vaø vaät lieäu phoùng xaï leân con ngöôøi. Maêc duø coøn coù nhöõng tranh luaän xung quanh aûnh höôûng cuûa lieàu löôïng thaáp nhöng ñaõ coù moät soá ñaùng keå cuûa
döõ lieäu thu ñöôïc veà aûnh höôûng cuûa lieàu löôïng phoùng xaï lôùn. Neân chuù yù raèng trong khi coù ít taùc ñoäng ñaùng keå töø lieàu löôïng döôùi 20rem, ngöôøi ta cho raèng coù moät löôïng maõn tính lieân quan vì vaäy luoân coù nhöõng möùc nguy haïi vôùi moïi möùc oâ nhieãm. Phoùng xaï xuaát hieän treân theá giôùi chuùng ta töø khi Traùi Ñaát ñöôïc hình thaønh. Coù hôn 60 chaát phoùng xaï ñöôïc tìm thaáy trong töï nhieân, vaø noù coù theå ñöôïc chia thaønh 3 loaïi: 1. Chaát phoùng xaï nguyeân thuûy – coù töø tröôùc söï hình thaønh Traùi Ñaát. 2. Buïi vuõ truï – laø keát quaû cuûa söï taùc ñoäng qua laïi cuûa caùc böùc xaï trong vuõ truï. 3. Do con ngöôøi – do hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi, chieám soá löôïng raát nhoû trong töï nhieân. Caùc ñoàng vò phoùng xaï coù theå ñöôïc tìm thaáy trong ñaát, nöôùc, khoâng khí. Noù coù theå ñöôïc tìm thaáy trong cô theå chuùng ta. Haèng ngaøy, chuùng ta tieáp nhaän phoùng xaï coù trong khí quyeån, thöùc aên vaø trong nöôùc. Phoùng xaï coù nhieàu trong ñaát, ñaù – nhöõng thaønh phaàn cô baûn taïo neân haønh tinh chuùng ta, trong nöôùc vaø ñaïi döông, caùc coâng trình xaây döïng vaø trong nhaø. Baát kyø nôi naøo treân Traùi Ñaát chuùng ta ñeàu coù theå tìm thaáy phoùng xaï. I. Ñònh nghóa: Phoùng xaï laø caùc soùng-haït bao goàm caùc haït coù khoái löôïng kích côõ nhoû vaø vaän toác lôùn nhö tia α, β, e vaø caùc soùng ñieän töø coù böôùc soùng ngaén nhö tia X, tia γ, tia cöïc tím. Tia α laø haït proton coù vaän toác cao sinh ra töø phaûn öùng haït nhaân. Khaû naêng xuyeân qua vaät chaát thaáp. Tia β laø haït e+ coù vaän toác cao sinh ra töø phaûn öùng phaân raõ haït nhaân. Khaû naêng xuyeân thuûng cao hôn tia α. Tia e laø caùc e mang ñieän tích aâm sinh ra do oáng gia toác…, ít coù trong töï nhieân do caùc chaát phoùng xaï ít phaùt ra. Tia γ laø soùng ñieän töø coù böôùc soùng raát ngaén khaû naêng xuyeân thuûng cao, taàm aûnh höôûng lôùn, laø loaïi böùc xaï nguy hieåm nhaát trong phaûn öùng haït nhaân.
Tia X cuõng laø soùng ñieän töø nhöng böôùc soùng daøi hôn tia g, sinh ra do chuïp phim trong y teá. Tia cöïc tím chuû yeáu coù trong böùc xaï maët trôøi chieáu xuoáng traùi ñaát. Caùc soùng-haït naøy, khi tieáp xuùc vôùi con ngöôøi, seõ xuyeân qua lôùp da ñi vaøo caùc teá baøo gaây ra caùc beänh nhö ung thu, thay ñoåi nhieãm saéc theå. Ñöôïc trình baøy qua baûng sau: Möùc chieáu xaï treân toaøn cô theå 15- lieàu löôïng nhoû nhaát taùc ñoäng leân 25rem teá baøo maùu ñöôïc ghi nhaän 50 rem lieàu löôïng nhoû nhaát taùc ñoäng leân ngöôøi ñöôïc ghi nhaän 75 rem lieàu löôïng gaây ra noân möûa ôû 10% ngöôøi 100 lieàu löôïng gaây ruïng loâng ôû 10% rem ngöôøi 200 lieàu löôïng gaây meät moûi ôû 90% rem ngöôøi 400- lieàu löôïng cheát phaân nöûa 500 rem >600 cheát trong voøng 3-5 ngaøy vì toån rem thöông ñöôøng ruoät >1000 cheát trong voøng 24 giôø vì toån thöông 0 rem heä thaàn kinh trung öông Taùc ñoäng cuïc boä Thai khaû naêng ñaùng keå coù dò daïng neáu nhi bò chieáu xaï sôùm trong thôøi kyø thai ngheùn :10-20 rads Cô voâ sinh trong thôøi gian ngaén: 50 rads quan sinh duïc Voâ sinh töø 1-2 naêm: 250 rads Voâ sinh suoát ñôøi: 600 rads Maét thay ñoåi ôû thuûy tinh theå: 200 rads
Ñuïc thuûy tinh theå laâm saøng ñaùng keå: 600 rads Da vuøng boûng vaø roäp: 1500 rads Gaây loeùt laâu laønh: 5000-7000 rads 10,000 Sv m (10 sieverts) laø löôïng töùc thôøi vaø caû cô theå gaây ra beänh taät ngay laäp töùc nhö laø noân möûa vaø giaûm teá baøo maùu traéng,vaø cheát trong voøng vaøi tuaàn tieáp theo. Töø 2 deán 10 sieverts löôïng töùc thôøi gaây ra beänh nghieâm troïng do xaï taêng khaû naêng gaây cheát. 1,000 Sv m (1 sievert) ôû lieàu töùc thôøi laø ngöôõng gaây ra beänh xaï töùc thôøi ôû ngöôøi bình thöôøng, nhöng khoâng coù khaû naêng gaây cheát. Treân 1000 mSv, möùc nghieâm troïng cuûa beänh taêng leân. Neáu lieàu lôùn hôn nhieàu 1000 mSv toàn taïithôøi gian daøi, noù khoù gaây ra taùc ñoäng söùc khoûe sôùm nhöng noù taïo nguy cô chaéc cuûa ung thö vaøi naêm sau. Vaøo khoaûng 100 Sv , khaû naêng ung thö (hôn laø beänh nghieâm m troïng) taêng cuøng lieàu löôïng. Nguy cô cheát öôùc ñoaùn khoaûng 5% nhaän 1000 mSv (ie. Neáu tai naïn bình thöôøng cheát do ung thö laø 25%, lieàu löôïng naøy taêng leân30%). 50 Sv m laø, moät caùch deø daët, lieàu thaáp hôn taïi ñoù gaây beänh ung thö ôû ngöôøi lôùn laø khoâng roõ raøng. Noù coøn laø lieàu löôïng cao nhaát quy ñònh cho pheùp trong moät naêm taûi löôïng tích luõy. Lieàu löôïng lôùn hôn 50 mSv/naêm phaùt töø moâi tröôøng neàn ôû vaøi phaàn cuûa theá giôùi nhöng khoâng gaây ra baát kyø toån haïi cho daân ñòa phöông. 20 Sv/yr trung bình hôn 5 naêm laø giôùi haïn cuûa ngöôøi nhö laø m coâng nhaân trong ngaønh haït nhaân, uranium hay thôï ñaùnh boùng khoaùng vaät vaø nhaân vieân beänh vieän (ngöôøi gaàn thieát bò). 10 Sv/yr m laø lieàu thöïc lôùn nhaát maø thôï moû uranium ôû UÙc nhaän ñöôïc. 35 Sv/yr m laø lieàu ñieån hình (treân neàn) thôï moû uranium Australia vaø Canada nhaän ñöôïc. 3 Sv/yr m (approx) laø phoùng xaï neàn töø nguoàn töï nhieân ôû Baéc Mó, ngoaøi ra löôïng trung bình haàu heát laø 2 mSv/yr töø radon trong khoâng khí. 2 Sv/yr m (approx) laø phoùng xaï neàn trung bình töø nguoàn töï
nhieân, ngoaøi ra löôïng trung bình haàu heát laø 0.7 mSv/yr töø radon trong khoâng khí. Ñaây gaàn lieàu nhoû nhaát ngöôøi treân baát kyø treân traùi ñaát nhaän ñöôïc. 0.30.6 Sv/yr m laø lieàu ñaëc tröng töø nguoàn phoùng xaï nhaân taïo, haàu heát laø y teá. 0.05 Sv/yr , m laø löôïng raát nhoû cuûa phoùng xaï neàn töï nhieân, laø muïc tieäu thieát keá cho khoaûng caùch lôùn nhaát cuûa nhaø maùy ñieän haït nhaân. Lieàu thöïc teá thaáp hôn.
II. Nguoàn goác: 1. Nguoàn goác töï nhieân: • Töø maët trôøi: aùnh saùng maët trôøi laø moät böùc xaï raát quan troïng ñoái vôùi ñôøi soáng cuûa con ngöôøi treân traùi ñaát, laø nguoàn naêng löôïng cho söï soáng. Tuy nhieân quaù nhieàu böùc xaï khoâng toát, neân chuùng ta giaûm taûi löôïng baèng maét kính, quaàn aùo, kem choáng naéng…. • Töø chaát phoùng xaï töï nhieân: caùc ñoàng vò phoùng xaï toàn taïi trong ñaát, nöôùc, khoâng khí. Phaùt taùn maïnh vaøo moâi tröôøng do hoaït ñoäng khai khoaùng boùc lôùp ñaát che phuû ôû treân beà maët. Caùc moû phoùng xaï loä thieân cuõng laø nhaân toá gaây oâ nhieãm phoùng xaï. Thoâng qua chuoãi thöùc aên caùc chaát phoùng xaï ñi vaø cô theå cuûa caùc sinh vaät vaø phaùt taùn roäng trong moâi tröôøng. Lieàu löôïng Khoái löôïng Lieàu löôïng tìm Nguyeân tính toaùn nguyeân toá thaáy trong toá ñaát 0.7 pCi/g (25 Uraniu m 2,200 kg 0.8 curies (31 Bq/kg) GBq) 1.1 pCi/g (40 Thorium 12,000 kg 1.4 curies (52 Bq/kg) GBq) Potassiu 11 pCi/g (400 13 curies (500 2000 kg m 40 Bq/kg) GBq) 1.3 pCi/g (48 Radiu m 1.7 g 1.7 curies (63 Bq/kg) GBq) 0.17 pCi/g (10 0.2 curies (7.4 Radon 11 µg kBq/m3) GBq) >17 curies Toång coäng: (>653 GBq) 2. Nguoàn goác nhaân taïo Nhôø cuoäc caùch maïng khoa hoïc kyõ thuaät, con ngöôøi ñaõ chaïm tay vaøo moät daïng naêng löôïng hoaøn toaøn môùi ñoù laø naêng löôïng haït nhaân. Phoùng xaï nhaân taïo ñaõ thay ñoåi cuoäc soáng cuûa con ngöôøi hieän ñaïi ñaùng keå nhö nhöõng öùng duïng trong y teá, nhöõng nhaø maùy haït nhaân, vaø caû
vuõ khí nguyeân töû coù söùc coâng phaù lôùn ñöôïc caùc nöôùc treân theá giôùi ñua nhau cheá taïo. Tuy nhieân böôùc ñoät phaù naøy ñem ñeán cho con ngöôøi moät hieåm hoïa oâ nhieãm phoùng xaï töø nhöõng öùng duïng cuûa phaùt minh naøy. Con ngöôøi ñaõ söû duïng chuùng moät caùch tuøy tieän, khoâng coù caùc bieän phaùp an toaøn caàn thieát neân ñaõ ñeå thaát thoaùt ra moâi tröôøng moät löôïng phoùng xaï khoâng nhoû. Chính löôïng phoùng xaï naøy laïi trôû veà thaønh moái hieåm hoïa cho con ngöôøi gaây neân caùc beänh nhö ung thö, ñoät bieán…. Baûng: Moät vaøi nguyeân töû phoùng xaï do hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi Coâng Chu Nguyeântoá thöùc kyø baùn Nguoàn caáutaïo raõ Coù trong caùc vuï thöû vuõ khí haït nhaân vaø trong caùc 3 12.3 loø phaûn öùng haït nhaân, Tritium H naêm caùc nhaø maùy cheán bieán, vaø trong saûn xuaát bom nguyeân töû. Coù trong caùc vuï thöû vuõ khí vaø loø phaûn öùng haït 131 8.04 Iodine131 I nhaân. Ngoaøi ra, noù coøn coù ngaøy trong ngaønh y vaø giaûi phaãu hoïc. 1.57 Coù trong caùc vuï thöû vuõ 129 Iodine129 I x 107 khí haït nhaân vaø trong caùc naêm loø phaûn öùng haït nhaân Coù trong caùc vuï thöû vuõ 137 30.17 Cesium 137 Cs khí haït nhaân vaø trong caùc naêm loø phaûn öùng haït nhaân Coù trong caùc vuï thöû vuõ 90 28.78 Strontium 90 Sr khí haït nhaân vaø trong caùc naêm loø phaûn öùng haït nhaân
2.11 Do söï phaân raõ cuûa 99Mo, Technetium 99 Tc x 105 söû duïng trong chuaån ñoaùn y 99 naêm khoa Saûn phaåm töø phaân haïch 2.41 239 bom nô-tron 238U Plutonium 239 Pu x 104 ( 238U + n--> 239U--> 239Np +ß--> naêm 239 Pu+ß) Ngoaøi ra coøn coù caùc sự cố hạt nhân (như sự cố Chernobyl, sự cố tàu ngầm nguyên tử, vệ tinh). Cuõng giaûi phoùng moät löôïng lôùn phoùng xaï ra moâi tröôøng vaø phaù huûy moät vuøng sinh thaùi roäng lôùn. I I I. Bi eän phaùp kyõ thuaät gi aûm thi eåu taùc ñoäng: 1. Thieát an bò toaøn lao ñoäng: Quaàn aùo lao ñoäng phaûi ñaûm baûo ñuùng tieâu chuaån khoâng ñeå phoùng xaï aûnh höôûng ñeán söùc khoûe cuûa ngöôøi tieáp xuùc vôùi nguoàn xaï. Thieát bò baûo veä giaûm phoùng xaï töø caùc vaät lieäu haáp thu phoùng xaï. Caùc thieát bò baùo ñoäng vaø caáp cöùu töï ñoäng nhö heä thoáng phun nöôùc khi nhieät ñoä taêng cao, khoùa van khi löôïng xaï vöôït ngöôõng. 2. Phöông phaùp haïn cheá taùc ñoäng: • Tăng tốc độ phân rã của chất thải phóng xạ (VNN, 18/9/2004) Các nhà khoa học tại Nhật Bản đã ''thuyết phục'' được một loại vật liệu phóng xạ phân rã khá nhanh so với bình thường. Tốc độ phân rã của các nguyên tử phóng xạ thường được coi là điều đã được định trước và nằm ngoài khả năng can thiệp của con người. Nguyên tử của beryllium-7 phân rã bằng cách tóm electron từ môi trường xung quanh. Electron được hấp thụ vào hạt nhân nơi nó kết hợp với proton để tạo ra neutron, biến nguyên tử beryllium-7 thành một nguyên tố khác: lithium-7. Tốc độ phân rã này phụ thuộc khả năng electron đi lạc vào hạt nhân và bị hấp thụ. Do vậy, tăng mật độ của electron quanh hạt nhân nguyên tử có thể
tăng tốc độ phân rã. Đối với các loại phân rã liên quan tới đẩy neutron, tiến trình trên xảy ra ngược lại. Tăng mật độ electron quanh nguyên từ làm chậm tốc độ phân rã. Lý thuyết là như vậy và hiện Tsutomu Ohtsuki thuộc ĐH Tohoku tại Nhật Bản cùng đồng nghiệp đã đạt được bước đột phá lớn khi bẫy nguyên tử beryllium-7 trong các lồng phân tử các-bon. Họ tạo ra phản ứng hạt nhân để sản xuất nguyên tử beryllium-7 có năng lượng cao. Những nguyên tử này đi qua các bức tường phân tử các-bon giống như những chiếc lồng. Ngay khi nguyên tử beryllium bị bẫy, lồng các-bon bao quanh chúng bằng một đám mây electron dày đặc. Điều đó làm tăng khả năng electron đi lạc vào hạt nhân của nguyên tử bị bẫy, kích thích quá trình phân rã. Kết quả là chu kỳ nửa phân rã của beryllium-7 giảm khoảng 12 tiếng, từ 53 ngày xuống còn 52,5 ngày. Về nguyên tắc, kết quả cho thấy con người có thể vô hiệu hoá chất thải hạt nhân nhanh hơn. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu thừa nhận rằng khả năng đó vẫn còn xa vời. Như vậy, mặc dù đã nỗ lực hết sức song cho tới nay họ mới chỉ làm tốc độ đó tăng thêm gần 1%. Tăng tốc độ phân rã chưa tới 1% sẽ không giúp ích được nhiều trong việc xử lý những chất thải phóng xạ có chu kỳ nửa phân rã hàng nghìn hoặc hàng triệu năm. Vậy có cách nào khác để làm tăng tốc độ phân rã? Nhà vật lý Peter Moller thuộc Phòng thí nghiệm quốc gia Los Alamos (Mỹ) nói rằng nếu có thể tái tạo những điều kiện giống như bên trong một... ngôi sao nóng, con người sẽ làm tốc độ phân rã tăng mạnh. Tuy nhiên, ông thừa nhận hiện con người chưa làm được điều đó. Cách thứ hai là làm cho chất thải phóng xạ chịu áp lực cực cao. • Dùng vi khuẩn làm sạch đất ô nhiễm chất phóng xạ (VNN, 12/10/2003) Việc xử lý uranium trong kỷ nguyên chiến tranh lạnh đã làm cho nhiều địa điểm tại Mỹ và thế giới ô nhiễm. Các phương pháp bơm và xử lý truyền thống có thể mất hàng thập kỷ và công nhân làm việc phải tiếp xúc với mức phóng xạ
cao. Hiện các nhà vi sinh vật đã đưa ra một giải pháp an toàn hơn: sử dụng vi khuẩn. Geobacter nổi tiếng là vi khuẩn ăn sắt. Tuy nhiên, vào năm 1991, Derek Lovley, một thành viên của nhóm nghiên cứu do Robert Anderson thuộc ĐH Massachusetts Amherst, Mỹ, đứng đầu, đã chứng minh rằng Geobacter có thể chuyển hoá uranium trong phòng thí nghiệm. Loại vi khuẩn này xuất hiện trong các trầm tích trên khắp nước Mỹ, song với số lượng nhỏ. Nhóm của Anderson đã tiêm acetate - một chất dinh dưỡng mà khuẩn Geobacter ưa thích - để nhân chúng với số lượng lớn trong một tầng đất ngậm nước bị ô nhiễm ở Colorado. Địa điểm được sử dụng trong nghiên cứu bị ô nhiễm uranium ở mức thấp sau quá trình khai thác quặng. Trong vòng vài ngày, chúng sinh sôi rất nhanh. Mức uranium có thể hoà tan bắt đầu giảm. Sau 50 ngày, 70% uranium trong tầng đất ngậm nước được biến đổi thành uraninite không tan. Do vậy, thay vì trộn lẫn với nước được sử dụng để uống hoặc tưới tiêu, uraninite ở yên một chỗ. Nhóm nghiên cứu hy vọng kỹ thuật này sẽ được ứng dụng để làm sạch các địa điểm bị ô nhiễm uranium nặng bởi Geobacter có thể sinh trưởng trong điều kiện uranium tập trung ở mức cao. Anderson cho biết: ''Tôi nghĩ đây là phương pháp mà chúng ta có thể sử dụng trong tương lai''. Jonathan Istok thuộc ĐH Oregon State nhận định: ''Đây là một bước tiến lớn''. Ông là người đã có những thành công tương tự trong việc sử dụng vi khuẩn thu dọn uranium và technetium. • Cây cối có khả năng thích nghi với phóng xạ (Vnexpress, 13/12/2003) Các công trình nghiên cứu mới đây trên những cây thông gần khu trung tâm của thảm họa hạt nhân Chernobyl (Ucraina) đã cho thấy chúng có những bộ gene thích nghi với chất phóng xạ. Một số cây còn sống đã “mù hóa” các ADN bằng cách sản sinh ra các chất metylen. Phản ứng trên giúp các loại cây này bảo vệ được các gene chủ yếu của chúng. Các nhà khoa học Ucraina và Canada đã kiểm tra điều này trong phòng
thí nghiệm: những cây thông trồng trong đất nhiễm phóng xạ sau 10 năm tăng trưởng có tỷ lệ metylen cao hơn bình thường 30%. Đồng hành cùng với các thực nghiệm trên, Viện sinh học biển miền Nam (Sebastropol) đã thả hai con giun vào một hồ nước nhiễm phóng xạ. Kết quả là chúng vẫn có thể sinh sản. Đây là một cách để đảm bảo sự tồn tại nhờ đa dạng sinh học. 3. Giaû m thieåu taùc ñoäng Tuaân thuû yeâu caàu kyõ thuaät cuûa vieäc caùch ly nguoàn xaï maïnh vôùi ngöôøi lao ñoäng. Khoaûng caùch töø nguoàn xaï vaø vaønh ñai baûo veä nhöõng khu vöïc khaùc phaûi ñöôïc ñaûm baûo. Maùy moùc thieát bò phaûi ñaûm baûo ôû trong tình hoaït ñoäng toát vì söï coá phoùng xaï laø khoâng theå khaéc phuïc ñöôïc. Phöông aùn caáp cöùu luoân saün saøng trong tröôøng hôïp xaûy ra söï coá ñeå ñoái phoù vaø giaûm thieåu haäu quaû do oâ nhieãm phoùng xaï. Ñoùng goùi haønh hoùa theo tieâu chuaån ñeå traùnh aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng vaø con ngöôøi nhö: Caùctoâng hay sôïi thuûy tinh khoâng ñöôïc duøng ñeå ñoùng goùi Chaát loûng neân ñöôïc ñoùng raén hoaëc ñoùng vôùi nhöõng vaät lieäu coù theå haáp thuï 2 laàn khoái löôïng chaát loûng. Chaát thaûi phaûi chöùa ít hôn 1% khoái löôïng laø chaát loûng töï do. Haát thaûi phaûi khoâng coù khaû naêng noå, phaù naùt, hay phaûn öùng hoaëc coù phaûn öùng vôùi nöôùc. Chaát thaûi phaûi khoâng chöùa chaát ñoäc , khí, hôi, muø ñoäc haïi. Haát thaûi phaûi khoâng töï chaùy. Khí thaûi phaûi chöùa hôn 100Ci moät container vaø khoâng vaø khoâng vöôït quaù 1,5 at ôû 200C. Haát thaûi phoùng xaõ ñöôïc coi laø chaát phoùng xaï neáu coù hôn 2 nCi/g. neáu nhoû hôn coi nhö khoâng coù phoùng xaï.
Khoâng baûo veä, gaàn xe taûi 1000mrem/h ôû beân ngoaøi thuøng. 200mrem/h taïi baát kyø ñieåm naøo ôû ngoaøi xe taûi va 10 mrem/h taïi khoaûng caùc 2m töø xe taûi. B. Chieác löôïc quaûn lyù cho thaønh phoá Hoà Chí Minh: I. Toång quan veà hi eän traï ng an toaøn phoùng xaï : 1. Hieän traïng cuûa thaønh phoá: An toàn bức xạ là sự bảo vệ an toàn cho con người chống lại những rủi ro khi bị chiếu xạ và bảo đảm an toàn cho các nguồn bức xạ. “Pháp lệnh an toàn và kiểm soát bức xạ” đã được Ủy ban thường vụ Quốc hội thông qua, Chủ tịch nước công bố và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/1997. Ở nước ta hiện nay việc ứng dụng bức xạ ion hoá là khá đa dạng. Theo số liệu thống kê năm 2001 được PGS.TS. Ngô Quang Huy, Hội vật lý thành phố Hồ Chí Minh, công bố mới đây nhất cho biết: cả nước hiện có khoảng 1.600 cơ sở bức xạ, 2.200 máy phát tia X, 1.200 nguồn phóng xạ, và khoảng 4.000 nhân viện hoạt động bức xạ (Gồm các bác sĩ, kỹ sư, nhân viên kỹ thuật làm việc tại các cơ sở bức xạ). Riêng ở thành phố Hồ Chí Minh, trừ lò phản ứng hạt nhân và máy gia tốc lớn, có hầu hết các kỹ thuật hạt nhân được ứng dụng trong các lĩnh vực kinh tế quốc dân. • An toàn và kiểm soát hoạt động bức xạ Các nguồn bức xạ được sử dụng là máy phát tia X, máy gia tốc electron, các nguồn phóng xạ kín và hở. Về mặt số lượng, thành phố Hồ Chí Minh chiếm một tỷ trọng lớn so với cả nước: 136 cơ sở bức xạ, 328 máy phát tia X, 467 nguồn phóng xạ, 699 nhân viên bức xạ… (số liệu thống kê năm 2001). Đặc biệt, thành phố Hồ Chí Minh còn có nguồn phóng xạ Cabalt – 60 với hoạt độ có lúc đạt tới 400.000 Ci, là nguồn phóng xạ có hoạt độ cao nhất Việt Nam hiện nay; có máy gia tốc electron dùng để chiếu xạ khử trùng; và là một trong hai địa phương xây dựng máy gia tốc electron để ứng dụng trong lĩnh vực y tế. Khoảng 90% các ứng dụng bức xạ tại thành phố Hồ Chí Minh thuộc ngành y tế, còn lại là các ngành công nghiệp, nông nghiệp, xây dựng, giao thông vận tải, nghiên cứu giảng dạy…
Ông Khuất Duy Vĩnh Long, Trưởng phòng quản lý công nghệ (Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Hồ Chí Minh), cơ quan quản lý Nhà nước về an toàn và kiểm soát bức xạ trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh, cho biết: chỉ từ đầu năm 2004, với quyết định thành lập bộ phận chuyên trách an toàn bức xạ, thì công tác quản lý an toàn bức xạ mới thực sự được đẩy mạnh và đi dần vào nề nếp. Đầu tiên là việc phổ biến các quy định, tiêu chuẩn an toàn bức xạ cho nhân viên bức xạ và cộng đồng dân cư trong việc hành nghề, làm việc trực tiếp với nguồn phóng xạ. Bởi suốt một thời gian dài, điều này đã gần như khồng được thực hiện. Đến nay, số lượng bác sĩ, kỹ thuật viên hiểu biết về an toàn bức xạ đã tăng lên. Nhiều bệnh viện, trung tâm y tế quận huyện đã đạt 100% bác sĩ, kỹ thuật viên, nhân viên sử dụng X quang được tập huấn về an toàn bức xạ. Tuy nhiên, số nhân viên bức xạ được tập huấn mới chỉ chiếm khoảng 50-60% tổng số. Số lượng cơ sở y tế được cấp phép X quang (do thẩm quyền quy định thuộc Sở Khoa học và Công nghệ) mới chỉ đạt khoảng 15% trong tổng số 157 cơ sở y tế trên địa bàn (sử dụng trên 300 thiết bị X quang), nghĩa là thấp hơn tỷ lệ trung bình của cả nước là 27%. Trong đó, bệnh viện nhà nước là có 7/36 (đạt 19,4%), cơ sở y tế tư nhân có 8/97 (8,2%), trung tâm y tế quận, huyện có 4/24 (16,7). • Thực trạng và các biện pháp đảm bảo an toàn bức xạ Nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên được lý giải là do có nhiều bệnh viện hoạt động và sử dụng thiết bị X quang trước khi có Pháp lệnh về an toàn bức xạ. Một số cơ sở y tế mới thành lập, sau khi được cấp phép hành nghề y, trong đó có nội dung X quang thì không quan tâm đến thủ tục cấp phép X quang nữa. Điều đáng chú ý là 100% thiết bị X quang (tại những cơ sở được cấp phép ) lại không được kiểm định chất lượng (theo quy định tại Thông tư 2237, yêu cầu phải kiểm định một năm một lần). Nhiều thiết bị cũ, không còn lưu hồ sơ kỹ thuật vẫn được sử dụng, thậm chí còn sử dụng các thiết bị chế tạo từ những năm 60-70 của thế kỷ trước. Theo các chuyên gia, việc sử dụng các thiết bị cũ, không được kiểm định này sẽ gây liều chiếu cao cho người bệnh. Bên cạnh đó là tình trạng phần lớn ở khu vực y tế tư nhân, các phòng đặt máy X quang đều
có diện tích nhỏ hơn quy định (12m2) và không có phòng điều khiển thiết bị, thiếu các tín hiệu cảnh báo hoặc hệ thống cửa ra vào không đảm bảo an toàn. Do đặc điểm các ứng dụng bức xạ ion hoá tại thành phố Hồ Chí Minh là khá đa dạng, và trong nhiều lĩnh vực của nền kinh tế, PGS.TS Ngô Quang Huy cho rằng việc quản lý an toàn bức xạ tại thành phố Hồ Chí Minh cần tập trung vào cả 3 lĩnh vực là an toàn bức xạ trong việc sử dụng các nguồn bức xạ, trong quản lý chất thải phóng xạ và trong việc vận chuyển nguồn phóng xạ. Cần tổ chức quản lý toàn diện công tác an toàn bức xạ, trong đó đầu tiên là tổ chức cấp phép cho tất cả các cơ sở bức xạ trên địa bàn. Tiếp đến là tổ chức công tác kiểm tra, thanh tra tình hình an toàn bức xạ tại các cơ sở bức xạ; tổ chức công tác phòng ngừa, ngăn chặn và khắc phục các sự số. Theo TS Huy, tại thành phố Hồ Chí Minh, các sự cố chủ yếu xảy ra với các nguồn phóng xạ. Việc vận chuyển các nguồn phóng xạ trong phạm vi thành phố hay đi ngang qua thành phố cũng phải được quản lý. Mặc dù ở thành phố Hồ Chí Minh, lượng chất thải phóng xạ không lớn, nhưng có khả năng ảnh hưởng đến môi trường nên cũng cần đưa công tác quản lý này sớm đi vào nề nếp ngay từ giờ. Việc cấp phép cho tất cả các cơ sở bức xạ, hay chính xác hơn là cấp giấy chứng nhận bảo đảm an toàn bức xạ cho các cơ sở bức xạ để các cơ sở này xin cấp phép hoạt động từ các cơ quan có thẩm quyền. Theo nhiều chuyên gia, điều này có thể thực hiện không mấy khó khăn và có thể hoàn thành sớm, nhưng chỉ đối với các cơ sở bức xạ tư nhân và liên doanh với nước ngoài mà thôi. Còn với khoảng 100 cơ sở bức xạ do Nhà nước quản lý, do đã được phép hoạt động theo nhiệm vụ do Nhà nước hoặc các bộ ngành giao, nay phải cấp phép lại trên cơ sở an toàn bức xạ, dự báo là khá phức tạp và kéo dài nhiều thời gian. Ví như lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt được Nhà nước đầu tư khôi phục, mở rộng, cho phép hoạt động từ 1984, nhưng mãi đến năm 2004 mới được Bộ Khoa học và Công nghệ cấp phép hoạt động trên cơ sở an toàn bức xạ và an toàn hạt nhân; việc chuẩn bị cấp phép này phải mất 2 năm. 2. Caùc phöông aùn quaûn lyù ñaõ ñöôïc aùp duïng:
• Chủ động phát hiện và quản lý nguồn phóng xạ vô chủ (Nhân dân, 29/5/2004, tr. 5) Nguồn phóng xạ vô chủ, hay còn gọi là nguồn phóng xạ mồ côi được hiểu là nguòn phóng xạ có trong các cơ sở y tế, công nghiệp, phòng thí nghiệm... bị mất kiểm soát, quản lý do bị bỏ quên, bị đánh cắp hay chuyển nhượng không được các cơ quan quản lý cho phép hoặc chưa đăng ký cấp phép. Điều đáng quan tâm là khi nguồn phóng xạ vô chủ nằm lẫn trong đống sắt vụn, được nấu chảy thành thép xây dựng. Như vậy sẽ gây ảnh hưởng xấu tới sức khoẻ con người sống trong các căn nhà mà cốt thép bị nhiễm phóng xạ. Nhiều nước và vùng lãnh thổ đã phát hiện théo nhiễm phóng xạ trong các công trình xây dựng nhà ở. Tại Goiania (Braxin) các nhà khoa học đã phát hiện cơ 85 ngôi nhà bị nhiễm xạ. Kết quả là người ta phải sơ tán 200 người, bảy ngôi nhà bị phá huỷ. Kiểm tra sức khoẻ 112 nghìn người thì có 249 người bị nhiễm xạ, trong đó có 4 người đã chết. Ngày 1-2-2000, tại Thái Lan một nguồn phóng xạ Cobalt-60, sử dụng trong điều trị ung thư, đang được cất giữ, chờ chuyển trở lại nước sản xuất, bị lấy cắp. Nguồn phóng xạ này dễ lẫn trong khu lưu giữ phế liệu kim loại. 10 người bị thương nặng, trong đó 4 người đã chết khi dùng mỏ hàn để lấy nguồn phóng xạ nói trên. Ở Việt Nam chưa phát hiện công trình xây dựng nào bị nhiễm phóng xạ. Tuy vậy trong hoàn cảnh hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay công tác phát hiện và quản lý nguồn phóng xạ vô chủ ngày càng trở nên cần thiết. Nước ta chưa có văn bản pháp lý và hướng dẫn cụ thể về quản lý nguồn phóng xạ vô chủ và hết hạn sử dụng Một số kho để các nguồn phóng xạ nằm ở nơi hẻo lánh không có thiết bị cảnh báo, không có đèn thắp sáng, không bảo đảm an ninh. Hơn nữa nhân viên trong một só kho thiếu kiến thức về an toàn bức xạ. Những tháng đầu năm giá thép ở nước ta tăng cao. Việc sản xuất phôi thép hiện nay gặp nhiều khó khăn cho nên phải nhập thép phế liệu để sản xuất phôi théo. Ngày 3-4 Bộ Tài nguyên và Môi trường đã ban hành quyết định về bảo vệ môi trường đối với phế liệu nhập khẩu làm nguyên liệu sản xuất. Theo đó phế liệu nhập khẩu vào nước ta phải bảo đảm điều kiện là không chứa các tạp chất nguy hại. Đó là những chất không đồng nhất với phế liệu, bám dính vào phế liệu và có tính
nguy hại như: hoá chất độc, chất phóng xạ.. Chúng tôi cho rằng đây là một quyết định đúng nhằm hạ giá thành và sự chủ động cho các danh nghiệp sản xuất thép trong nước. Tuy vậy đây cũng là một thách thức trong lĩnh vực an toàn bức xạ. Bởi vì trên thực tế, không chỉ các khu quản lý chất thải, luyện kim chưa có thiết bị phát hiện và ngăn ngừa nguồn phóng xạ vô chủ có lẫn trong thép phế liệu mà còn ở các cảng, cửa khẩu cũng không có các thiết bị như vậy. Có ai dám chắc số thép phế liệu nhập khẩu vào nước ta không có lẫn nguồn phóng xạ vô chủ? Từ những điều phân tích nêu trên chúng tôi kiến nghị Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tài nguyên và Môi trường, các bộ, ngành liên quan cần phối hợp trong việc xây dựng các văn bản pháp lý về phát hiện quản lý và xử lý nguồn phóng xạ vô chủ. Có kế hoạch đào tạo nguồn nhân lực trong lĩnh vực này. Trang bị các phương pháp bảo đảm an toàn cho người quản lý nguồn phóng xạ vô chủ, nhất là các thiết bị phát hiện nguồn phóng xạ vô chủ tại các cửa khẩu, khu chứa phế liệu, các cơ sở luyện kim. Xây dựng quy hoạch tổng thể về kho lưu giữ và quản lý nguồn phóng xạ sau khi hết hạn sử dụng. • HÀNG HOÁ PHÓNG XẠ KINH DOANH CÓ ĐIỀU KIỆN 1. Danh mục hàng hoá phóng xạ: 1.1. Chất phóng xạ là những chất có độ phóng xạ riêng lớn hơn 70 KBq (2nCi/g). 1.2. hàng hoá phóng xạ là chất phóng xạ có cường độ bức xạ lớn hơn 100KBq. 1.3. Danh ục háng hoá phóng xạ kinh doanh có điều kiện; 1.3.1. Nguồn xạ trị. 1.3.2. Nguồn xạ trong các phương tiện do (thăm dò khoáng sản, sầu khí, tự động hoá trong dây chuyền sản xuất). 1.3.3. Nguồn xạ để bảo quản lương thực thực phẩm. 1.3.4 Nguồn xạ dùng để kiểm định vàng bạc, đá quý. 1.3.5. Dược phẩm phóng xạ (iod, photpho...) 1.3.6. Hàng phóng xạ tiêu dùng (khi có tàng trữ số lượng lớn), tiết bị chống sét, cá máy điện tử có nguồn phóng xạ. 2. Những yêu cầu về điều kiện kinh doanh 2.1. Chủ thể kinh doanh 2.1.1. Chủ thể kinh doanh được phép kinh doanh hàng hoá phóng xạ phải là các doanh nghiệp Nhà nước được kinh doanh do Thủ tướng Chính phủ quyết
định theo đề nghị của Bộ trưởng, Tổng cục trưởng quản lý ngành kinh tế - kỹ thuật. 2.1.2. Doanh nghiệp phải kê khai những mặt hàng phóng xạ xin kinh doanh trong hồ sơ xin chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh. 2.2. Địa điểm kinh doanh: 2.2.1. Địa điểm kinh doanh bao gồm cửa hàng, kho tàng phải có đầy đủ giấy tờ hợp pháp về quyền sử dụng nhà, đất nơi đặt địa điểm kinh doanh và phải phù hợp quy hoạch mạng lưới địa điểm kinh doanh của tỉnh, thành phố. 2.2.2. Địa điểm kinh doanh phải được thiết kế đảm bảo an toàn về bức xạ cho người kinh doanh và môi trường xung quanh (không khí, nước thải). Các giá trị giới hạn đối với từng nuclit phóng xạ thuân thủ quy phạm an toàn bức xạ ion hoá được ban hành kèm teo Quyết định 505BYT/QĐ ngày 13-4-1992 của Bộ trưởng Bộ Y tế. 2.2.3. Địa điểm kinh doanh phải đảm bảo an toàn bức xạ cho người kinh doanh. • Tại nơi làm việc thường xuyên với nguồn bức xạ (chế độ 40 h/tuần) không vượt quá liều 1,2 mrem/h. • Nơi làm việc dưới 20 h/tuần không vượt quá liều 2,4 mrem/h. • Trong vùng giám sát không vượt quá liều 0,03 mrem/h. 2.2.4. Tại địa điểm kinh doanh các biển bảng tên cửa hàng, các thiết bị, công tơ, bao bì, phương tiện vận chuyển... liên quan đến các nguồn phóng xạ đều phải có dấu hiệu nguy hiểm bức xạ. 2.3. Trang bị kỹ thuật: Cơ sở kinh doanh phải: 2.3.1. Trang bị kỹ thuật để kiêm xạ môi trường và cá nhân: • Máy kiểm xạ môi trường. • Máy kiểm xạ cá nhân. 2.3.2. Các phương tiện bảo vệ cá nhân phải được trang bị đầy đủ: áo chàng và tạp dề bằng chất dẻo, mũ, găng tay, giầy nhẹ, ống bịt tay, bịt chân... các phương tiện phòng họ phải được kê khai trong hồ sơ xin chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh. 2.3.3. Thiết bị phòng cháy, chữa cháy cho cơ sở kinh doanh. 2.4. Trình độ chuyên môn nghiệp vụ: 2.4.1. Người đứng đầu cơ sở kinh doanh phải có trình độ đại học và chứng chỉ an toàn phóng xạ, nắm vững và hướng dẫn các nhân viên dưới quyền thực hiện đúng các quy định an toàn trong hoạt động kinh doanh hàng hoá phóng xạ. 2.4.2. Nhân viên kinh doanh hàng hoá phóng xạ phải:
• Trên 18 tuổi. THÔNG TƯ SỐ 1350-TT/KCM NGÀY 2-8-1995 CỦA BỘ KHOA HỌC, CÔNG NGHỆ VÀ MÔI TRƯỜNG II. Chieác löôïc quaûn lyù hieän taïi: Phaûi aùp duïng nhöõng bieän phaùp coù hieäu quaû nhanh do thöïc traïng an toaøn phoùng xaï cuûa thaønh phoá ñang laø vaán ñeà nhöùc nhoái. 1. Chính saùch, luaät,qui ñònh: UÛy ban nhaân daân thaønh phoá khoâng caáp pheùp hoaït ñoäng cho caùc cô sôû oâ nhieãm xaï trong nhöõng vuøng ñaân cö ñoâng ñuùc vaø nhaïy caûm nhö trung taâm thöông maïi, khu qui hoaïch laøm nhaø ôû. Sôû lao ñoäng vaø thöông binh xaõ hoäi ñeà ra nöõng qui ñònh veà an toaøn lao ñoäng trong moâi tröôøng phoùng xaï nhö caùc phoøng nghieân cöùu , trung taâm ñòa chaát, kho khoaùng vaät… ñaëc bieät laø beänh vieän. Vì soá löôïng ngöôøi tieáp xuùc vôùi nguoàn xaï nhieàu (beänh nhaân, thaân nhaân, baùc só), vaø chöa coù bieän phaùp baûo veä an toaøn ñuùng möùc. Vaø sôû cuõng caàn laäp moät ban ñaëc bieät ñeå kieåm soaùt vieäc thöïc hieän caùc qui ñònh an toaøn treân moät caùch chaët cheõ. Ngoaøi ra, sôû keá hoaïch vaø ñaàu tö cuõng caàn quan taâm khoaûng caùch caùch ly an toaøn giöõa caùc nguoàn xaï ñoái vôùi ngöôøi do naêng löôïng phoùng xaï giaûm tyû leä vôùi bình phöông khoaûng caùch. Phaûi coù quy ñònh cuï theå veà vieäc khu nhieãm xaï phaûi caùch xa nhöõng khu ñoâng ngöôøi, naèm khuaát trong goùc hay sau taát caû caùc daõy nhaø trò lieäu. Ñoàng thôøi phaûi coù bieän phaùp söû duïng vaät lieäu haáp thuï xaï toát ñeå traùnh phaùt taùn ra moâi tröôøng xung quanh. Sôû moâi tröôøng vaø taøi nguyeân keát hôïp vôùi sôû lao ñoäng vaø thöông binh xaõ hoäi caàn coù caùc thoâng tö höôùng daãn vaø caùc quy ñònh chaët cheõ veà söû duïng ñuùng cuõng nhö thaûi boû hôïp veä sinh cuûa chaát phoùng xaï ñeå khoâng aûnh höôûng ñeán ngöôøi daân. Nhö laø caùc thuoác coù chaát phoùng xaï duøng ñeå ñieàu trò ung thö khi truyeàn cho beänh nhaân phaûi caùch ly beänh nhaân vôùi phoøng ñaëc bieät, caùc maùy chieáu xaï trong y teá khi khoâng coøn söû duïng phaûi choân laáp hôïp veä sinh ñaûm baûo yeâu caàu kyõ thuaät ñeå noàng ñoä xaï phaùt ra trong möùc cho pheùp.
2. Leä phí, thueá vaø nhöõng khoaûn phaït: Bôûi vì vieäc khaéc phuïc haäu quaû cuûa oâ nhieãm phoùng xaï laø khoâng theå vaø raát toán keùm neân ta seõ aùp duïng phöông phaùp tieâu chuaån vaø ñaït ra möùc phaùt thaät naëng cuõng nhö laø caùc loaïi phí ñaét ñoû ñoái vôùi ngöôøi kinh doanh loaïi hình naøy. Sôû lao ñoäng ñeà ra möùc phí veà an toaøn lao ñoäng trong moâi tröôøng nhieãm xaï moät caùch cuï theå vaø roõ raøng döïa treân nhöõng nghieân cöùu thöïc teá veà thieät haïi do oâ nhieãm xaï gaây ra khoâng chæ laø hieän taïi maø coøn phaûi tính ñeán aûnh höôûng theá heä töông lai. Sôû keá hoaïch vaø ñaàu tö caàn coù moät ban thaåm ñònh chuyeân traùch vieäc kieåm tra vaø phaït naëng nhöõng sai phaïm caû voâ tình laãn coá yù vaø ñeà ra bieän phaùp khaéc phuïc sai phaïm do caùc coâng trình, döï aùn phoùng xaï gaây ra. Caùc côû sôû y teá hoaït ñoäng treân ñòa baøn thaønh phoá caàn coù söï kieåm tra lieân tuïc cuûa sôû y teá, do ñoù sôû caàn moät ñoäi nguõ chuyeân moân ñeå xem xeùt tieâu chuaån cuõng nhö vieäc thöïc hieän caùc quy ñònh veà an toaøn phoùng xaï. 3. Caáp vaø trôï phí: Ñeå giuùp caùc cô sôû, ñôn vò nhoû leû coù theå aùp duïng vaø ñaït chuaån, ta seõ trôï vaø giuùp voán ñaàu tö thieát bò do caùc yeâu caàu kyõ thuaät cuûa nga veà phoùng xaï laø raát cao vaø toán keùm. Thaønh phoá caàn laäp moät quyõ moâi tröôøng veà phoùng xaï nhaèm muïc tieâu treân, ñoàng thôùi ñeå kòp thôøi öùng phoù tröôùc nhöõng söï coá moâi tröôøng xaøy ra treân ñòa baøn cuõng nhö caùc vuøng laân caän. Nguoàn thu cuûa quyõ naøy raraát ña daïng, bao goàm caùc khoaûn phaït vaø leä phí hoaït ñoäng cuûa caùc cô sôû phoùng xaï cuõng nhö laø caùc nguoàn taøi trôï khaùc töø toå chöùc phi chính phuû, caùc chính phuû, caùc toå chöùc quoác teá. Ngoaøi ra phaàn lôùn nguoàn thu cuûa quyõ naøy phaûi töø ngaân saùch nhaø nöôùc vaø hoaït ñoäng kinh teá nhaèm taêng giaù trò cuûa tieàn coù saün trong quyõ. 4. Phoå caäp phoùng xaï: Hieän nay nhaän thöùc cuûa ngöôøi daân veà oâ nhieãm xaï raát keùm vì taùc ñoäng cuûa phoùng xaï laø khoâng roõ vaø tieàm taøng. Neân taêng cöôøng tuyeân truyeàn giaùo duïc cho ngöôøi daân hieåu sö nguy hieåm cuûa nguoàn xaï: khoâng chæ taùc