zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Tài Chính - Ngân Hàng

» Kế toán - Kiểm toán

Xây dựng nội dung kế toán chi phí môi trường trong chương trình đào tạo ngành kế toán – kiểm toán

Chia sẻ: Lệ Minh Vũ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Báo xấu

2
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết "Xây dựng nội dung kế toán chi phí môi trường trong chương trình đào tạo ngành kế toán – kiểm toán" đề xuất nội dung giảng dạy về kế toán chi phí môi trường dành cho sinh viên chuyên ngành Kế toán – Kiểm toán theo hướng mà thông lệ quốc tế đang áp dụng và triển khai nhằm giúp cho sinh viên ra trường được trang bị những kiến thức hiện đại về kế toán chi phí môi trường. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Xây dựng nội dung kế toán chi phí môi trường trong chương trình đào tạo ngành kế toán – kiểm toán

Kỷ yếu Hội thảo Khoa học Quốc gia về Kế toán và Kiểm toán – VCAA 2021 XÂY DỰNG NỘI DUNG KẾ TOÁN CHI PHÍ MÔI TRƯỜNG TRONG CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO NGÀNH KẾ TOÁN – KIỂM TOÁN BUILDING ENVIRONMENTAL COST ACCOUNTING CONTENT IN ACCOUNTING AND AUDITING GROGRAM EDUCATIONAL PROGRAM TS. Nguyễn Thị Mai Anh Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Ngày nhận bài: 25/9/2021 Ngày nhận kết quả phản biện: 15/10/2021 Ngày chấp nhận đăng: 15/11/2021 TÓM TẮT Vấn đề về môi trường ngày càng được các tổ chức quốc tế, chính phủ các nước, các DN và các cá nhân quan tâm. Đối với công tác giảng dạy đại học, vấn đề kế toán chi phí môi trường vẫn còn khá mới mẻ, chưa được chú trọng và do đó chưa tương thích với nhu cầu và nhận thức của Xã Hội. Vì vậy, việc cung cấp cho sinh viên những kiến thức cơ bản và nâng cao về môi trường là hết sức cần thiết. Bài viết này đề xuất nội dung giảng dạy về kế toán chi phí môi trường dành cho sinh viên chuyên ngành Kế toán – Kiểm toán theo hướng mà thông lệ quốc tế đang áp dụng và triển khai nhằm giúp cho sinh viên ra trường được trang bị những kiến thức hiện đại về kế toán chi phí môi trường. Từ khóa: Đào tạo ngành Kế toán – Kiểm toán, kế toán chi phí , kế toán quản trị, kế toán chi phí môi trường, phát triển bền vững. ABSTRACT Environmental issues are increasingly concerned by international organizations, goverments, corporations and individuals. For university teaching, environmental cost accounting is still quite new. This content has not been focused on so it is not compatible with the needs and perceptions of the society. Therefore, providing students with basic and advanced knowledge about environment is essential. This article proposes teaching content on environmental cost accounting for students majoring in Accounting and Auditing in the direction that international practices are being applied and deployed to help graduates be equipped contemporary knowledfe of environmental cost accounting. Keywords: Accounting and auditing educational program, cost accounting, managerial accounting, environmental cost accounting, subtainable development. 1. Sự cần thiết của nội dung kế toán chi phí môi trường trong ngành đào tạo Kế toán – Kiểm toán Cùng với sự phát triển của xã hội loài người, con người sử dụng các tài nguyên thiên nhiên (trực tiếp hoặc gián tiếp) để sản xuất kinh doanh, tạo ra các sản phẩm, dịch vụ phục vụ cho đời sống. Quá trình này tạo ra các chất thải ra môi trường, làm ô nhiễm, suy thoái môi trường, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người, sinh vật và tự nhiên. Nhận thức được vấn đề về môi trường đối với phát triển và tồn vong của toàn xã hội, các quy định, hướng dẫn, các chế tài xử phạt đã được các cơ quan có thẩm quyền ban hành. Bên cạnh đó, nhận thức của các nhà sản xuất kinh doanh, của người dân cũng đã được nâng cao. Đối với doanh nghiệp, nơi trực tiếp khai thác, sử dụng tài nguyên, sản xuất và phân phối các sản phẩm, dịch vụ thì việc tiêu tốn nguồn lực cho các 509
Kỷ yếu Hội thảo Khoa học Quốc gia về Kế toán và Kiểm toán – VCAA 2021 vấn đề liên quan đến môi trường vừa là yêu cầu bắt buộc từ phía các cơ quan chức năng, vừa là nhu cầu của bản thân các doanh nghiệp (DN ) và đây là cơ sở phát sinh các chi phí môi trường trong DN. Theo Zaneta Stasiskiene (2019), kế toán môi trường là một bộ phận của kế toán cung cấp các thông tin về kinh tế và môi trường ở nhiều cấp độ khác nhau (DN, quốc gia, nền kinh tế..). Ở cấp độ DN, kế toán môi trường là một tập hợp các hoạt động của DN liên quan đến việc đo lường và phân tích kết quả hoạt động môi trường của DN và báo cáo các kết quả đó cho các đối tượng liên quan trong và ngoài DN. Theo cơ quan bảo vệ môi trường Mỹ (US EPA), kế toán môi trường có nhiều ý nghĩa và cách sử dụng. Kế toán môi trường có thể hỗ trợ kế toán thu nhập quốc dân, kế toán tài chính và kế toán quản trị doanh nghiệp. Dưới giác độ kế toán quản trị, kế toán quản trị môi trường là quá trình xác định, thu thập và phân tích thông tin về môi trường cho các mục đích nội bộ của DN. Kế toán quản trị cung cấp các thông tin cho các quyết định quản trị nội bộ và DN có thể xác định thông tin nào phù hợp nhất với mục đích và văn hóa của mình. Liên đoàn kế toán quốc tế (IFAC) cho rằng, đối với chi phí môi trường, kế toán quản trị tập trung vào cả những thông tin tiền tệ và phi tiền tệ phục vụ cho các quyết định quản lý và các hoạt động như lập kế hoạch và dự toán, đảm bảo sử dụng hiệu quả các nguồn lực, đo lường hiệu quả hoạt động, xây dựng chính sách và chiến lược kinh doanh. Tại các trường đại học, đối với chuyên ngành đào tạo về môi trường, các môn học chủ yếu tập trung vào vấn đề bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng môi trường sống. Đối với chuyên ngành đào tạo về Kế toán – Kiểm toán, mặc dù các đề tài nghiên cứu về kế toán chi phí môi trường đã có và luôn được coi là vấn đề mang tính thời sự nhưng trong nội dung giảng dạy thì kế toán chi phí môi trường chưa được quan tâm đúng mức. Các môn học thường chú trọng đến việc thực hiện công tác kế toán doanh nghiệp để đảm bảo hiệu quả quản trị hay hiệu quả hoạt động. Với xu hướng phát triển bền vững, nâng cao nhận thức của DN và cá nhân về trách nhiệm xã hội, nội dung học về kế toán chi phí môi trường cần được bổ sung và hoàn thiện theo hướng tiếp cận với thông lệ quốc tế. 2. Xây dựng nội dung kế toán chi phí môi trường trong công tác giảng dạy ngành Kế toán – Kiểm toán Nội dung học kế toán chi phí môi trường cần hướng đến mục tiêu giúp cho sinh viên phân biệt được khái niệm chi phí môi trường và kế toán chi phí môi trường, nhận diện và phân loại chi phí môi trường, hiểu được các phương pháp xác định chi phí môi trường và biết cách lập và hiểu các báo cáo về chi phí môi trường. Trên cơ sở đó, nội dung giảng dạy cũng phải phù hợp với mục tiêu đã đưa ra. Khái niệm về chi phí môi trường và kế toán chi phí môi trường cần được đưa dựa trên nhiều phương diện như sự tác động của các hoạt động kinh tế đối với vấn đề môi trường (Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế (OECD)), phạm vi phát sinh chi phí (Ban phát triển bền vững của Liên hợp quốc (UNDSD)), gắn chi phí môi trường với các hành động bảo vệ môi trường (Từ điển kinh doanh Barrons) và từ đó xây dựng khái niệm về chi phí môi trường dưới giác độ doanh nghiệp là tổ chức làm phát sinh các vấn đề về môi trường cho bản thân và cho cộng đồng, xã hội. Đối với kế toán chi phí môi trường, cần hướng sinh viên đến các kiến thức về việc DN không chỉ cung cấp thông tin tiền tệ mà còn cả những thông tin phi tiền tệ, đây là điểm rất khác biệt giữa kế toán chi phí môi trường và các nội dung kế toán khác. Đặc điểm này đang được các tổ chức kế toán quốc tế tiếp cận đối với kế toán chi phí môi trường (Liên đoàn kế toán quốc tế (IFAC) hay Hiệp hội kế toán quản trị công chứng toàn cầu (CGMA)). Bên cạnh đó, cũng cần đề cập đến vai trò của 510
Kỷ yếu Hội thảo Khoa học Quốc gia về Kế toán và Kiểm toán – VCAA 2021 KTCPMT đến DN trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động, nâng cao nhận thức về trách nhiệm xã hội, hướng đến mục đích phát triển bền vững của DN. Với mục đích của kế toán là cung cấp thông tin cho người sử dụng, thông qua khái niệm và vai trò của KTCPMT, nội dung học cũng cần đưa ra các loại thông tin về chi phí môi trường được cung cấp. Nội dung nhận diện và phân loại CPMT phân loại chi phí môi trường sẽ theo trình tự từ nhận thức của con người về vấn đền môi trường và bảo vệ môi trường (chi phí phòng ngừa, kiểm tra đánh giá, xử lý môi trường bên trong và bên ngoài DN), đến khả năng nhận biết và đo lường về chi phí môi trường trong kế toán quản trị (chi phí thông thường, ẩn, tiềm tàng, hình ảnh và quan hệ, xã hội) đến cách phân loại theo dòng vật liệu và năng lượng – yếu tố quan trọng trong chi phí môi trường của DN (Chi phí xử lý chất thải, ngăn ngừa và quản lý môi trường, chi phí vật liệu trong đầu ra phi sản phẩm (chất thải) và chi phí chế biến đầu ra phi sản phẩm). Với nội dung kế toán CPMT, đứng trên giác độ DN muốn theo dõi và kiểm soát CPMT, nội dung học nên được đặt trong phạm vi môn học kế toán quản trị hoặc kế toán chi phí. Các phương pháp kế toán CPMT cần được đề cập được tóm tắt trong bảng 1 với trình tự: (1) Kế toán chi phí môi trường theo từng loại chi phí; (2) Kế toán trung tâm chi phí và (3) Kế toán đối tượng chịu phí . Trong đó phương pháp kế toán theo dòng vật liệu (MFCA) với đặc điểm hỗ trợ DN hiểu rõ hơn về nguyên nhân tổn thất vật liệu, chi tiết cho từng công đoạn/bộ phận, trên cơ sở đó DN sẽ đưa ra các biện pháp để cải tiến, thay đổi quy trình, dây chuyền sản xuất nhằm đạt hiệu quả về kinh tế và sinh thái là phương pháp hiện đại đang được thế giới áp dụng nhờ những tính năng ưu việt của phương pháp này. Bảng 1: Các phương pháp kế toán CPMT Dữ liệu về Phương pháp kế Phạm vi kế toán Thông tin cung cấp dòng vật liệu toán Không sử DN Hoạt động Kế toán quản trị Bên trong Tiền tệ dụng xử lý chất môi trường thông DN thải thường (truyền thống) Sử dụng DN Chất thải Kế toán chất thải Bên ngoài Tiền tệ của DN còn lại DN Sử dụng Bộ phận sản Quá trình Kế toán dựa trên Bên trong Tiền tệ xuất + sản hoạt động DN phẩm sản Kế toán chi phí xuất theo dòng vật liệu Sử dụng Trong và ngoài Vòng đời Kế toán chi phí Bên trong Tiền tệ DN liên quan sản phẩm theo vòng đời sản và bên đến vòng đời SP phẩm ngoài DN Sử dụng DN Dòng vật Cân bằng đầu Bên trong Phi tiền tệ liệu vào đầu ra (Số DN lượng và giá trị) (Nguồn: UNDSD) Nội dung cuối cùng là phân tích và cung cấp thông tin CPMT cho DN. Trong đó thông tin CPMT với chức năng hỗ trợ cho việc ra quyết định kinh doanh ngắn hạn và dài hạn nên cần được 511
Kỷ yếu Hội thảo Khoa học Quốc gia về Kế toán và Kiểm toán – VCAA 2021 giới thiệu các phương pháp phân bổ chi phí, phân tích chi phí theo từng hoạt động, từng dòng vật liệu, theo vòng đời sản phẩm và phương pháp đánh giá tổng chi phí (TCA). Đồng thời, để hỗ trợ cho việc đánh giá hiệu quả hoạt động môi trường, nội dung giảng dạy cũng cần đề cập đến chỉ số đánh giá hiệu quả hoạt động môi trường EPIs (Environmental performance indicators). Đối với nội dung cung cấp thông tin về CPMT, cần giới thiệu đến sinh viên cấu trúc và cách lập các báo cáo bao gồm báo cáo CPMT và báo cáo tài chính về môi trường và các báo cáo nội bộ DN. 3. Một số đề xuất, khuyến nghị nhằm xây dựng nội dung kế toán chi phí môi trường trong chương trình đào tạo ngành Kế toán – Kiểm toán Tại phiên thảo luận chung cấp cao Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc khóa 76 vừa diễn ra ngày 22/9/2021, một lần nữa Tổng Thư ký Liên hợp quốc cũng nhấn mạnh cần ưu tiên đẩy nhanh tiến độ thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững, tái thiết và phục hồi sau đại dịch theo hướng xanh và sạch hơn. Qua đó có thể thấy rằng, các vấn đề về môi trường luôn là đề tài mang tính thời sự và cấp bách, đòi hỏi những biện pháp ưu tiên hàng đầu từ cộng đồng quốc tế, các chính phủ, DN và người dân. Đối với giáo dục đại học và cụ thể hơn là chuyên ngành Kế toán – Kiểm toán, KTCPMT cần sớm đưa vào giảng dạy và được coi trọng như là một trong những vấn đề kế toán đương đại. Với đề xuất của tác giả về nội dung giảng dạy KTCPMT trong phần trên, để nội dung học thực sự có giá trị đối với chương trình đào tạo ngành kế toán và kiểm toán. Đối với Bộ Tài chính, các hiệp hội kế toán, kiểm toán: Thường xuyên tổ chức các buổi hội thảo, tập huấn về kế toán phát triển bền vững, kế toán chi phí môi trường để nâng cao nhận thức và kiến thức của công đồng, DN và các cơ sở giáo dục về những vấn đề này. Đối với các cơ sở giáo dục và đào tạo, sớm triển khai giảng dạy nội dung KTCPMT trong các môn học chuyên ngành Kế toán – Kiểm toán trong đó chú trọng đến việc cập nhật kiến thức về chi phí môi trường theo các nội dung của Ban phát triển bền vững của Liên hợp quốc (UNDSD) và các tổ chức quốc tế về môi trường và kế toán môi trường. Thường xuyên cho sinh viên xuống thực tập, khảo sát tại các DN, đặc biệt là các DN sản xuất để nắm được thực tế hoạt động môi trường và kế toán môi trường tại DN. Góp phần nâng cao nhận thức của sinh viên về những vấn đề liên quan đến môi trường, giúp các em trở thành những công dân có trách nhiệm trong việc gìn giữ và bảo vệ môi trường. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Chartered Global Management Accountant, Environmental management accounting truy cập từ https://www.cgma.org/resources/tools/cost-transformation-model/environmental- management-accounting.html. [2] International Federation of Accountants (2005), Environmental Management Accounting. [3] United Nations Division for Sustainable Development - United Nations (2001), Environmental Management Accounting Procedures and Principles. [4] United State Enviromental Protection Agency (1995), An Introduction to Enviromental Accounting as a Business Management Tool: Key concepts and Terms. [5] Zaneta S. (2019), Environmental Accounting: Concept, Methodology, and Application, Responsible Consumption and Production, pp.1-11, DOI: 10.1007/978-3-319-71062-4_27-1. 512

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.