Báo cáo thực tập Kế toán chi phí sản xuất Công ty xi măng Hải Phòng

Chia sẻ: Ma Ma | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:84

Thêm vào BST

Báo xấu

386
lượt xem 79
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chi phí là một khái niệm cơ bản nhất của bộ môn kế toán, của việc kinh doanh và trong kinh tế học, là các hao phí về nguồn lực để doanh nghiệp đạt được một hoặc những mục tiêu cụ thể. Nói một cách khác, hay theo phân loại của kế toán tài chính thì đó là số tiền phải trả để thực hiện các hoạt động kinh tế như sản xuất, giao dịch, v.v... nhằm mua được các loại hàng hóa, dịch vụ cần thiết cho quá trình sản xuất, kinh doanh. Như vậy, có nhiều loại chi...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo thực tập Kế toán chi phí sản xuất Công ty xi măng Hải Phòng

Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ViÖn ®¹i häc më hµ néi Khoa kinh tÕ ********************* B¸o c¸o Thùc tËp tèt nghiÖp §Þa ®iÓm thùc tËp : C«ng ty Xi M¨ng h¶i phßng Gi¸o viªn h−íng dÉn : ViÖn tr−ëng NguyÔn kim Truy Sinh viªn : NguyÔn thÞ kim Ngäc Líp : k1 KÕ to¸n doanh nghiÖp KIDTTX 1995-1999 H¶i phßng 1
Lêi më ®Çu NÒn kinh tÕ thÞ tr−êng víi quy luËt c¹nh tranh g¨y g¾t ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nãi riªng ph¶i tù vËn ®éng v−¬n lªn t×m chç ®øng trªn thÞ tr−êng.ViÖc tiªu thô s¶n phÈm lµ th−íc ®o ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp.Nh− vËy ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp ph¶i ph¶i t×m cho m×nh nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó thóc ®Èy tiªu thô s¶n phÈm.Vµ gi¶m chi phÝ,h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®−îc c¸c doanh nghiÖp coi lµ biÖn ph¸p h÷u hiÖu nhÊt. XÐt trong ph¹m vi mét doanh nghiÖp,gi¸ thµnh s¶n phÈm thÊp lµ ®iÒu kiÖn ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ b¸n hîp lý,tõ ®ã kh«ng nh÷ng gióp cho doanh nghiÖp ®Èy nhanh qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm mµ cßn t¹o ®iÒu kiÖn t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n vµ më réng qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.V× vËy song song víi viÖc n©ng cao chÊt l−îng s¶n phÈm,doanh nghiÖp cßn ph¶i t×m mäi c¸ch ®Ó gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm. XÐt trong ph¹m vi toµn bé nÒn kinh tÕ,h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm c¸c doanh nghiÖp sÏ mang l¹i sù tiÕt kiÖm lao ®éng x· héi,t¨ng tÝch luü cho nÒn kinh tÕ vµ t¨ng thu cho ng©n s¸ch nhµ n−íc. VËy th× vÊn ®Ò h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm nã kh«ng cßn lµ vÊn ®Ò cña s¶n xuÊt mµ nã mang tÝnh x· héi . ý thøc ®−îc ®iÒu ®ã C«ng ty xi m¨ng H¶i phßng lu«n t×m mäi c¸ch ®Ó ®Çu t− chiÒu s©u,lÊy chÊt l−îng s¶n phÈm,h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ ph−¬ng ch©m ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña m×nh.S¶n phÈm cña c«ng ty ®· vµ ®ang ®−îc kh¸ch hµnh biÕt ®Õn vµ tÝn nhiÖm trong thÞ tr−êng c¶ n−íc.§ãng gãp mét phÇn trong sù thµnh c«ng nµy cña c«ng ty lµ c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n chi phÝ vµ gi¸ thµnh nãi riªng.Trong nhiÒu n¨m qua c«ng ty ®· kh«ng ngõng cè g¾ng trong viÖc c¶i tiÕn ph−¬ng ph¸p kÕ to¸n phï hîp víi c¬ chÕ qu¶n lý hiÖn nay, phï hîp víi viÖc ®æi míi chÕ ®é kÕ to¸n cña nhµ n−íc .Song ®Ó c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n chi phÝ vµ gi¸ thµnh nãi riªng trë thµnh c«ng cô qu¶n lý ®¾c lùc h¬n th× c«ng t¸c nµy cßn cã mét sè mÆt cÇn cñng cè vµ hoµn thiÖn. XuÊt ph¸t tõ mÆt lý luËn vµ thùc tiÔn nh− vËy t¹i c«ng ty xi m¨ng H¶i Phßng t«i chän ®Ò tµi : 2
"KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty xi m¨ng H¶i phßng " cho bµi b¸o c¸o thùc tËp cña m×nh . Bµi b¸o c¸o thùc tËp ®−îc chia thµnh ba phÇn chung PhÇn I : Nh÷ng lý luËn chung vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt . PhÇn II: Tæng quan vÒ c«ng ty xi m¨ng H¶i Phßng vµ thùc tr¹ng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm t¹i c«ng ty xi m¨ng H¶i Phßng I. Qóa tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty xi m¨ng H¶i Phßng II. C«ng t¸c tæ chøc kÕ to¸n t¹i c«ng ty xi m¨ng H¶i Phßng III. H¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm cña c«ng ty xi m¨ng H¶i Phßng PhÇn III: Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm V× thêi gian còng nh− nhËn thøc cßn h¹n chÕ,T«i ch¾c ch¾n bµi b¸o c¸o thùc tËp cña m×nh cßn cã nh÷ng thiÕu xãt .T«i rÊt mong ®−îc sù ®ãng gãp phª b×nh cña thÇy c« gi¸o còng nh− c¸c ®ång nghiÖptrong phßng KTTC cña c«ng ty ®Ó bµi b¸o c¸o thùc tËp cñaT«i ®−îc hoµn thiÖn h¬n. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù chØ b¶o nhiÖt t×nh cña viÖnTr−ëng NguyÔn Kim Truy vµ c¸c thÇy c« trong khoa kÕ to¸n ,c¸c anh chÞ ®ång nghiÖp trong phßng kÕ to¸n tµi chÝnh c«ng ty xi m¨ng H¶i phßng®· gióp ®ì T«i hoµn thµnh bµi b¸o c¸o thùc tËp cña m×nh t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n 3
PhÇn I : Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét kh©u quan träng ®èi víi doanh nghiÖp.Bëi v× th«ng qua kh©u kÕ to¸n nµy doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®−îc hao phÝ bá ra trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh.KÕt hîp víi thu nhËp ®em l¹i nhµ qu¶n lý cßn cã thÓ biÕt ®−îc kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh nh− thÕ nµo . I. NhiÖm vô kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 1.Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm 1.1 . Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt 1.1.1.Chi phÝ s¶n xuÊt Trong qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm mçi doanh nghiÖp ®Òu ph¶i tiªu hao c¸c lo¹i nguyªn nhiªn vËt liÖu ....vµ ph¶i chÞu sù hao mßn c«ng cô,m¸y mãc thiÕt bÞ,ph¶i tr¶ tiÒn l−¬ng,tiÒn c«ng cho c«ng nh©n viªn chøc cña doanh nghiÖp.§ã lµ nh÷ng tiªu hao vÒ lao ®éng vËt hãa vµ lao ®éng sèng mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm . Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ th× biÓu hiÖn b»ng tiÒn nh÷ng hao phÝ vËt ho¸ vµ lao ®éng sèng cÇn thiÕt cña doanh nghiÖp ph¶i chi ra trong kú ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt ra s¶n phÈm ®−îc gäi lµ chi phÝ s¶n xuÊt. Chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ph¸t sinh th−êng xuyªn vµ g¾nliÒn víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm,nh−ng ®Ó phôc vô cho qu¶n lý vµ h¹ch to¸n kinh doanh,chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i ®−îc tÝnh to¸n vµ tËp hîp theo tõng thêi kú : hµng th¸ng,quý,n¨m phï hîp víi kú b¸o c¸o .ChØ nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra trong kú míi ®−îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt trong kú. Thùc chÊt chi phÝ s¶n xuÊt ë c¸c doanh nghiÖp lµ qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch vèn cña doanh nghiÖp vµo ®èi t−îng tÝnh gi¸ nhÊt ®Þnh,nã lµ vèn cña doanh nghiÖp bá vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh . 4
1.1.2Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt Do ®Æc ®iÓm cña chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¸t sinh hµng ngµy g¾n liÒn víi vÞ trÝ s¶n xuÊt,tõng s¶n phÈm vµ lo¹i ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh,viÖc tæng hîp tÝnh to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cÇn ®−îc tiÕn hµnh trong tõng kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh .§Ó qu¶n lý vµ kiÓm tra chÆt chÏ viÖc thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc chi phÝ,tÝnh to¸n ®−îc kÕt qu¶ tiÕt kiÖm chi phÝ ë tõng bé phËn s¶n xuÊt vµ toµn doanh nghiÖp cÇn ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt .ViÖc ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt cã t¸c dông kiÓm tra vµ ph©n tÝch qu¸ tr×nh ph¸t sinh chi phÝ vµ h×nh thµnh gi¸ thµnh s¶n phÈm,nh»m nhËn biÕt vµ ®éng viªn mäi kh¶ n¨ng tiÒm tµng h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm,n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. C¨n cø vµo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau,chi phÝ cña doanh nghiÖp ®−îc chi ra nhiÒu lo¹i kh¸c nhau . *Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo néi dung , tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy ta c¨n cø vµo tÝnh chÊt,néi dung kinh tÕ cña chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c nhau ®Ó chia ra c¸c yÕu tè chi phÝ, mçi yÕu tè chi phÝ bao gåm nh÷ng chi phÝ cã cïng néi dung kinh tÕ, kh«ng ph©n biÖt chi phÝ ®ã ph¸t sinh ë lÜnh vùc ho¹t ®éng nµo,ë ®©u vµ môc ®Ých,t¸c dông cña chi phÝ nh− thÕ nµo. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy chi phÝ s¶n xuÊt ®−îc chia lµm c¸c yÕu tè chi phÝ sau: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu Chi phÝ nh©n c«ng Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn *Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo c«ng dông vµ môc ®Ých cña chi phÝ Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy,c¨n cø vµo môc ®Ých vµ c«ng dông chi phÝ trong s¶n xuÊt ®Ó chia ra c¸c kho¶n môc chi phÝ kh¸c nhau,mçi kho¶n môc chØ bao gåm nh÷ng chi phÝ cã cïng môc ®Ých vµ c«ng dông,kh«ng ph©n biÖt chi phÝ ®ã cã néi dung kinh tÕ nh− thÕ 5
nµo.Toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú ®−îc chia ra c¸c kho¶n môc sau: Chi phÝ nguyªn liÖu vËt liÖu trùc tiÕp Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ s¶n xuÊt chung : + Chi phÝ nh©n viªn + Chi phÝ vËt liÖu + Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt + Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh + Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi + Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c *Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo mèi quan hÖ víi khèi l−îng s¶n phÈm , c«ng viÖc lao vô s¶n xuÊt trong kú Chi phÝ s¶n xuÊt ®−îc chia lµm : Chi phÝ kh¶ biÕn vµ chi phÝ cè ®Þnh *Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo ph−¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ mèi quan hÖ víi ®èi t−îng chÞu chi phÝ . Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy th× chi phÝ s¶n xuÊt ®−îc chia thµnh : Chi phÝ trùc tiÕp Chi phÝ gi¸n tiÕp *Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo néi dung cÊu thµnh cñachi phÝ Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy chi phÝ s¶n xuÊt ®−îc chi thµnh : Chi phÝ ®¬n nhÊt vµ chi phÝ tæng hîp. 1.2.Gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh .1.2.1Gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm Trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh khi quyÕt ®Þnh lùa chän mét ph−¬ng ¸n s¶n xuÊt mét lo¹i s¶n phÈm nµo ®ã doanh nghiÖp cÇn ph¶i tÝnh ®Õn l−îng chi phÝ bá ra ®Ó s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm ®ã .§iÒu ®ã doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh ®−îc gÝa thµnh s¶n phÈm. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÌn toµn bé chi phÝ cña doanh nghiÖp ®Ó hoµn thµnh viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu thô mét lo¹i s¶n phÈm nhÊt ®Þnh. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm ®−îc tÝnh to¸ntheo tõng lo¹i s¶n phÈm dÞch vô cô thÓ hoµn thµnh ( theo tõng ®èi t−îng tÝnh gi¸ thµnh) 6
vµ chØ tÝnh cho nh÷ng s¶n phÈm ®· hoµn thµnh toµn bé quy tr×nh s¶n xuÊt, tøc lµ thµnh phÈm hoÆc hoµn thµnh mét sè giai ®o¹n c«ng nghÖ s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh,tøc lµ nöa thµnh phÈm . 1.2.2.Ph©n lo¹i gi¸ thµnh ViÖc ph©n lo¹i gi¸ thµnh gióp cho kÕ to¸n nghiªn cøu vµ qu¶n lý tèt gi¸ thµnh s¶n phÈm .Dùa vµo tiªu thøc kh¸c nhau mµ ta ph©n thµnh c¸c lo¹i gi¸ thµnh kh¸c nhau *Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo thêi gian vµ c¬ së sè liÖu tÝnh gi¸ thµnh Theo c¸ch nµy gi¸ thµnh ®−îc chia thµnh : +Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: gi¸ thµnh s¶n phÈm ®−îc tÝnh trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt kÕ ho¹ch vµ s¶n l−îng kÕ ho¹ch . Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch lµ gi¸ thµnh mµ c¸c doanh nghiÖp lÊy ®ã lµm môc tiªu phÊn ®Êu , nã lµ c¨n cø ®Ó so s¸nh , ph©n tÝch , ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. +Gi¸ thµnh ®Þnh møc : lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®−îc tÝnh trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh vµ chØ tÝnh cho ®¬n vÞ s¶n phÈm .Gi¸ thµnh ®Þnh møc lµ c«ng cô qu¶n lý ®Þnh møc cña doanh nghiÖp,lµ th−íc ®o chÝnh x¸c ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ sö dông vËt t−,tµi s¶n,lao ®éng trong s¶n xuÊt . Gi¸ thµnh ®Þnh møc lu«n thay ®æi phï hîp víi sù thay ®æi c¸c ®Þnh møc chi phÝ trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch. + Gi¸ thµnh thùc tÕ : lµ gi¸ thµnh ®−îc x¸c ®Þnh sau khi ®· hoµn thµnh viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm,dÞch vô .Gi¸ thµnh thùc tÕ ®−îc tÝnh trªn c¬ së sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ®· ph¸t sinh tËp hîp trong thêi kú vµ s¶n l−îng s¶n phÈm thùc tÕ ®· ®· s¶n xuÊt ra trong kú .Gi¸ thµnh thùc tÕ lµ c¬ së x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. *Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo ph¹m vi tÝnh to¸n Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy,gÝa thµnh s¶n phÈm ®−îc chia thµnh hai lo¹i : +Gi¸ thµnh s¶n xuÊt bao gåm : chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp , chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp , chi phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh cho c«ng viÖc hoÆc lao vô ®· hoµn thµnh.Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp 7
lµ c¨n cø ®Ó tÝnh to¸n gi¸ vèn hµng b¸n vµ l·i gép ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. +Gi¸ thµnh toµn bé Gi¸ thµnh = Gi¸ thµnh + Chi phÝ + Chi phÝ toµn bé s¶n xuÊt b¸n hµng QLDN Gi¸ thµnh toµn bé chØ ®−îc tÝnh to¸n x¸c ®Þnh khi s¶n phÈm,c«ng viÖc lao vô ®−îc tiªu thô .Gi¸ thµnh toµn bé cña s¶n phÈm lµ c¨n cø ®Ó tÝnh to¸n , x¸c ®Þnh l·i tr−íc thuÕ lîi tøc cña doanh nghiÖp. 2.Ph©n biÖt chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau nh−ng ph¹m vi vµ néi dung cña chóng cã nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau . Chi phÝ s¶n xuÊt hîp thµnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt .Nh−ng kh«ng ph¶i toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú ®Òu ®−îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm trong kú . Chi phÝ s¶n xuÊt chØ tÝnh nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong kú nhÊt ®Þnh (th¸ng,quý,n¨m)kh«ng tÝnh ®Õn nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn sè s¶n phÈm ®· hoµn thµnh hay ch−a .Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ giíi h¹n sè chi phÝ s¶n xuÊt liªn quan ®Õn khèi l−îng s¶n phÈm ,dÞch vô hoµn thµnh. Chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho mét kú ,cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm liªn quan ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt cña kú kh¸c chuyÓn sang,chi phÝ ph¸t sinh kú nµy, chi phÝ chuyÓn sang kú sau. Chi phÝ s¶n xuÊt kh«ng g¾n liÒn víi khèi l−îng,chñng lo¹i s¶n phÈm hoµn thµnh,trong ®ã gi¸ thµnh s¶n phÈm l¹i liªn quan ®Õn sè l−îng,chñng lo¹i ®· hoµn thµnh. II.§èi t−îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t−îng tÝnh gi¸ thµnh 1 §èi t−îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt §èi t−îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¸c lo¹i chi phÝ ®−îc tËp trung trong mét giíi h¹n nhÊt ®Þnh nh»m phôc vô yªu cÇu kiÓm tra gi¸m s¸t chi phÝ vµ yªu cÇu tÝnh gi¸ thµnh.Giíi h¹n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cã thÓ lµ n¬i ph¸t sinh chi phÝ (ph©n x−ëng,bé phËn,giai ®o¹n c«ng nghÖ ...hoÆc cã thÓ lµ ®èi t−îng chÞu chi phÝ 8
(s¶n phÈm nhãm s¶n phÈm,chi tiÕt s¶n phÈm ...) ViÖc x¸c ®Þnh ®èi t−îng kÕ to¸n s¶n xuÊt thùc chÊt lµ x¸c ®Þnh n¬i g©y ra chi phÝ vµ ®èi t−îng chÞu chi phÝ §Ó x¸c ®Þnh ®−îc ®óng ®¾n ®èi t−îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i c¨n cø vµo : +TÝnh chÊt s¶n xuÊt vµ quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, s¶n xuÊt gi¶n ®¬n hay phøc t¹p,qu¸ tr×nh s¶n xuÊt liªn tôc hay kiÓu song song. +Lo¹i h×nh s¶n xuÊt : s¶n xuÊt ®¬n chiÕc hay hµng lo¹t. +§Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt : cã hay kh«ng cã ph©n x−ëng,bé phËn c«ng tr−êng s¶n xuÊt. Yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý doanh nghiÖp. +§¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh ¸p dông trong doanh nghiÖp. 2. §èi t−îng tÝnh gÝa thµnh X¸c ®Þnh ®èi t−îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn trong c«ng t¸c tÝnh gÝa thµnh s¶n phÈm.§èi t−îng tÝnh gi¸ thµnh lµ nh÷ng s¶n phÈm,c«ng viÖc lao vô ®· hoµn thµnh ®ßi hái ph¶i tÝnh gi¸ thµnh ph¶i dùa vµo c¨n cø sau : +C¬ cÊu s¶n xuÊt vµ ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ.Nh÷ng quy tr×nh c«ng nghÖ gi¶n ®¬n th× ®èi t−îng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm hoµn thµnh ë cuèi quy tr×nh c«ng nghÖ.Nh÷ngquy tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p,mçi giai ®o¹n lµ mét chi tiÕt s¶n phÈm cã thÓ b¸n ra ngoµi th× ®èi t−îng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ chi tiÕt hoÆc b¸n thµnh phÈm hoµn thµnh ë mçi giai ®o¹n. +§Æc ®iÓm s¶n phÈm vµ b¸n thµnh phÈm.Nh÷ng b¸n thµnh phÈm cã thÓ b¸n ra ngoµi ®−îc th× nhÊt thiÕt ph¶i tÝnh gi¸ thµnh cho b¸n thµnh phÈm. +Yªu cÇu cña h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé vµ yªu cÇu x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh tÕ cña tõng lo¹i h×nh s¶n xuÊt,tõng lo¹i s¶n phÈm +Tr×nh ®é,kh¶ n¨ng qu¶n lý cña doanh nghiÖp.Tuú vµo ®Æc ®iÓm,t×nh h×nh cô thÓ cña tõng doanh nghiÖp mµ c¨n cø mét c¸ch tæng hîp ®Ó x¸c ®Þnh ®èi t−îng tÝnh gi¸ thµnh cho phï hîp. 3.Ph©n biÖt ®èi t−îng tÝnh gi¸ thµnh vµ ®èi t−îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt §èi t−îng tÝnh gÝ¸ thµnh vµ ®èi t−îng kÕ to¸n chi phÝ gièng nhau ë b¶n chÊt chung v× chóng ®Òu lµ ph¹m vi giíi h¹n ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt,theo ®ã vµ cïng phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý,ph©n 9
tÝch vµ kiÓm tra chi phÝ vµ gi¸ thµnh .Nh−ng chóng cã ®iÓm kh¸c nhau : §èi t−îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt th−êng réng h¬n ®èi t−îng tÝnh gi¸ thµnh.§èi t−îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm n¬i ph¸t sinh chi phÝ (ph©n x−ëng ®éi tr¹i,bé phËn s¶n xuÊt )vµ n¬i g¸nh chÞu chi phÝ (s¶n phÈm,nhãm s¶n phÈm,chi tiÕt s¶n phÈm )cßn ®èi t−îng tÝnh gi¸ thµnh chØ lµ n¬i g¸nh chôi chi phÝ mµ th«i .Tuy ®èi t−îng tÝnh gi¸ thµnh vµ ®èi t−îng kÕ to¸n chi phÝ cã kh¸c nhau vÒ néi dung nh−ng chóng cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau xuÊt ph¸t tõ mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm.§èi t−îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt phï hîp víi ®èi t−îng tÝnh gi¸ thµnh:§èi víi c¸c doanh nghiÖp cã quy tr×nh s¶n xuÊt gi¶n ®¬n th× chi phÝ tËp hîp ®−îc chÝnh lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm.§èi víi c¸c doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt ra nhiÒu lo¹i s¶n phÈm chÝnh hoÆc mét lo¹i s¶n phÈm cã nhiÒu quy c¸ch,phÈm chÊt kh¸c nhau th× ®èi t−îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm nhiÒu ®èi t−îng tÝnh gi¸ thµnh.§èi víi c¸c doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt mét lo¹i s¶n phÈm nh−ng qua nhiÒu giai ®o¹n chÕ biÕn liªn tôc th× ®èi t−îng tÝnh gi¸ thµnh bao gåm nhiÒu ®èi t−îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt . X¸c ®Þnh ®èi t−îng kÕ to¸n chi phÝ ®Ó më c¸c tiÓu kho¶n,c¸c sæ chi tiÕt, tæ chøc c«ng t¸c ban ®Çu,tËp hîp sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt chi tiÕt tõng ®èi t−îng,cßn viÖc x¸c ®Þnh ®èi t−îng tÝnh gi¸ thµnhlµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n më c¸c phiÕu tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm tæ chøc c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh theo tõng ®èi t−îng. Mèi quan hÖ gi÷a ®èi t−îng tÝnh gi¸ thµnh vµ ®èi t−îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc lùa chän ph−¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh. 4.NhiÖm vô kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh lµ mét kh©u quan träng trong c«ng t¸c kÕ to¸n,®Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng th× viÖc x¸c ®Þnh ®óng néi dung,ph¹m vi chi phÝ cÊu thµnh gi¸ thµnh s¶n phÈm,l−îng gi¸ trÞ c¸c yÕu tè chi phÝ ®· chuyÓn dÞch vµo s¶n phÈm (c«ng viÖc,lao vô )®· hoµn thµnh cã ý nghÜa quan träng vµ lµ mét yªu cÇu cÊp b¸ch.§Ó ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm,kÕ to¸n cã nhiÖm vô sau : +C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt , ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt vµ s¶n phÈm cña doanh nghiÖp mµ x¸c ®Þnh ®èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ,x¸c ®Þnh ®èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh phï hîp. 10
+Tæ chøc hîp lý vµ ph©n bæ tõng lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo ®óng ®èi t−îng tËp hîp chi phÝ ®· x¸c ®Þnh b»ng ph−¬ng ph¸p thÝch hîp ®èi víi tõng lo¹i chi phÝ,tËp hîp chi phÝ theo c¸c kho¶n môc chi phÝ vµ theo yÕu tè chi phÝ quy ®Þnh. +Th−êng xuyªn ®èi chiÕu,kiÓm tra vµ ®Þnh kú ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc chi phÝ ®èi víi chi phÝ trùc tiÕp,c¸c dù to¸n chi phÝ ®èi víi chi phÝ s¶n xuÊt chung,chi phÝ b¸n hµng,chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp,®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p t¨ng c−êng qu¶n lý tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh phôc vô yªu cÇu h¹ch to¸n kinh tÕ. +§Þnh kú b¸o c¸o chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo ®óng chÕ ®é vµ thêi h¹n. +Tæ chøc kiÓm kª,®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm,lao vô,dÞch vô . III.KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt theo hÖ thèng kÕ to¸n hiÖn hµnh. §Ó kÕ to¸n ®−îc chi phÝ s¶n xuÊt ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i ¸p dông c¸c ph−¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ thÝch hîp.Ph−¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ lµ ph−¬ng ph¸p hoÆc mét hÖ thèng c¸c ph−¬ng ph¸p d−îc sö dông nh»m thùc tËp hîp,hÖ thèng ho¸ c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cu¨ doanh nghiÖp ë tõng thêi kú nhÊt ®Þnh vµo c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n vµ ph©n chia nh÷ng chi phÝ ®ã theo yÕu tè chi phÝ,kho¶n môc chi phÝ theo ®óng ®èi t−îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. Tuú theo tõng ph−¬ng ph¸p ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kÕ to¸n vËn dông nh÷ng ph−¬ng ph¸p tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ thÝch hîp Cã hai ph−¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph−¬ng ph¸p trùc tiÕp vµ ph−¬ng ph¸p gi¸n tiÕp. +Ph−¬ng ph¸p trùc tiÕp : Ph−¬ng ph¸p nµy ®−îc ¸p dông cho c¸c chi phÝ trùc tiÕp chØ liªn quan ®Õn mét ®èi t−îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt .§èi víi ph−¬ng ph¸p nµy th× ngay tõ kh©u kÕ to¸n ban ®Çu,c¸c chøng tõ ®· ph¶i ghi chÐp riªng rÏ chi phÝ ph¸t sinh cho tõng ®èi t−îng.KÕ to¸n c¨n cø vµo c¸c chøng tõ ®ã tËp hîp trùc tiÕp cho ®èi t−îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cã liªn quan. +Ph−¬ng ph¸p gi¸n tiÕp : ph−¬ng ph¸p nµy ®−îc ¸p dông cho c¸c chi phÝ gi¸n tiÕp cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t−îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt KÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n bæ theo c¸c b−íc sau : -Chän tiªu thøc ph©n bæ 11
Mét doanh nghiÖp cÇn chän cho m×nh mét tiªu thøc ph©n bæ thÝch hîp ®Ó tÝnh gi¸ thµnh .Mét tiªu thøc ®−îc coi lµ hîp lý vµ khoa häc ph¶i ®¶m b¶o ®−îc mèi quan hÖ tû lÖ gi÷a tæng sè chi phÝ cÇn ph©n bæ vµ tæng ®¹i l−îng cña tiªu thøc ph©n bæ .Trong ®ã tæng ®¹i l−îng cña tiªu thøc ph©n bæ ph¶i dÔ tÝnh to¸n , nÕu cã s½n cµng tèt , tû träng cña nã ph¶i t−¬ng ®èi lín trong gi¸ thµnh -X¸c ®Þnh hÖ sè ph©n bæ (H) n H = C /∑ Ti i=1 Trong ®ã : H lµ hÖ sè ph©n bæ C lµ tæng ®¹i l−îng cÇn ph©n bæ T lµ ®¹i l−îng cña tiªu thøc ph©n bæ i -TÝnh møc chi phÝ phan bæ cho tõng ®èi t−îng Ci = Ti * H trong ®ã Ci lµ chi phÝ ph©n bæ cho ®èi t−îng i . Tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ vµ yªu cÇu qu¶n lý mµ doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän mét trong hai ph−¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho : ph−¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú , kª khai th−¬ng xuyªn. 1.KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph−¬ng ph¸p kª khai th−êng xuyªn *§Æc ®iÓm cña kÕ to¸n hµng tån kho theo ph−¬ng ph¸p kª khai th−êng xuyªn KÕ to¸n hµng tån kho theo ph−¬ng ph¸p kª khai th−êng xuyªn lµ ph−¬ng ph¸p kÕ to¸n theo dâi vµ ph¶n ¸nh th−êng xuyªn liªn tôc cã hÖ thèng t×nh h×nh xuÊt nhËp,tån kho vËt t− hµng ho¸ trªn sæ kÕ to¸n .Mäi t×nh h×nh biÐn ®éng t¨ng gi¶m vµ sè hiÖn cã cña vËt t− hµnh ho¸ ®−îc ph¶n ¸nh trªn c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n hµng tån kho (tk 152,tk 153,tk154 , tk 156 ) .Khi ¸p dông ph−¬ng ph¸p nµy th× doanh nghiÖp cã thÓ gi¸m ®èc chÆt chÏ t×nh h×nh t¨ng gi¶m vËt t− hµng ho¸ trªn sæ kÕ to¸n cã thÓ ®−îc x¸c ®Þnh t¹i mét thêi kú nµo ®ã trong kú kÕ to¸n.Nh−ng khi ¸p dông ph−¬ng ph¸p nµy th× khi khèi l−îng h¹ch to¸n nhiÒu vµ phøc t¹p.Do vËy ph−¬ng ph¸p nµy chØ ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã mÆt hµng cã gi¸ trÞ lín. * Ph−¬ng ph¸p kÕ to¸n 12
KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong tr−êng hîp ¸p dông kÕ to¸n hµng tån kho theo ph−¬ng ph¸p kª khai th−êng xuyªn,sö dông tµi kho¶n 154- Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ®Ó tËp hîp toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt trong kú liªn quan ®Õn s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm .Tµi kho¶n nµy cã kÕt cÊu. Tk 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang -DDK : *** - Gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n - Chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp phÈm hoµn thµnh hîp trong kú -DCK : Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cuèi kú Tµi kho¶n 154 ®−îc h¹ch to¸n theo tõng ®«Ý t−îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt .Tµi kho¶n 154 cßn ®−îc sö dông ®Ó tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh cña c¸c lo¹i vËt liÖu thuª ngoµi chÕ biÕn , c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh phô . Ngoµi ra kÕ to¸n cßn sö dông tµi kho¶n 621 - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp , tµi kho¶n 622 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp , tµi kho¶n 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung ®Ó tËp hîp chi phÝ tr−íc khi kÕt chuyÓn sang tµi kho¶n 154. 1.1 KÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp bao gåm chi phÝ vÒ nguyªn liÖu chÝnh , nöa thµnh phÈm mua ngoµi ,vËt liÖu phô,nhiªn liÖu sö dông trùc tiÕp cho viÖc chÕ t¹o ra s¶n phÈm hoÆc thùc hiÖn dÞch vô lao vô dÞch vô cña c¸c ngµnh C«ng nghiÖp,L©m ng− nghiÖp,x©y dùng c¬ b¶n,giao th«ng vËn t¶i,b−u ®iÖn ... Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®−îc c¨n cø vµo chøng tõ xuÊt kho ®Ó tÝnh ra gi¸ thµnh thùc tÕ vËt liÖu xuÊt dïng vµ c¨n cø vµo ddèi t−îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó tËp hîp.§Ó tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ta cã thÓ tËp hîp theo ph−¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp vµo c¸c ®èi t−îng tËp hîp chi phÝ.Ph−¬ng ph¸p trùc tiÕp sÏ ®−îc ¸p dông ®èi víi nguyªn vËt liÖu chØ liªn quan ®Õn mét ®èi t−îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt.Ph−¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp sÏ 13
®−îc ¸p dông ®èi víi nguyªn vËt liÖu mµ liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t−îng kÕ to¸n chi phÝ.Cô thÓ : §èi víi nguyªn vËt liÖu chÝnh ta cã thÓ chän tiªu thøc ph©n bæ lµ ®Þnh møc tiªu hao chi phÝ vËt liÖu chÝnh , hoÆc ph©n bæ theo khèi l−îng s¶n phÈm hoµn thµnh khi mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm chôi chi phÝ vËt liÖu t−¬ng ®−¬ng nhau. §èi víi vËt liÖu phô : nÕu vËt liÖu phô dïng ®Ó gia c«ng vËt liÖu chÝnh th× ph©n bæ theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh hoÆc theo giê m¸y ch¹y , theo khèi l−îng c«ng viÖc hoµn thµnh. §èi víi nhiªn liÖu cã thÓ ph©n bæ theo chi phÝ nhiªn liÖu ®Þnh møc nÕu doanh nghiÖp ®· cã ®Þnh møc s½n. Sau khi ®· chän ®−îc tiªu thøc ph©n bæ ta tiÕn hµnh x¸c ®Þnh tæng chi phÝ nguyªn vËt liÖu cÇn ph©n bæ trong kú.Cô thÓ : Tæng chi phÝ TrÞ gi¸ thùc tÕ gi¸ trÞ TrÞ gi¸ thùc tÕ VL NVLTT ph¶i = c¸c lo¹i VLTT - phÕ liÖu - dïng kh«ng hÕt ph©n bæ ®· xuÊt dïng thu håi vµo cuèi kú trong kú trong kú TiÕp theo ta x¸c ®Þnh hÖ sè ph©n ,bæ theo c«ng thøc : H= C /T Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®−îc ph©n bæ cho tõng ®èi t−îng theo c«ng thøc : Ci = H x Ti Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ph¸t sinh trong kú cho c¸c ®èi t−îng kÕ to¸n ghi : Nî TK 621 ( chi tiÕt liªn quan ) Cã TK 152,153 (chi tiÕt liªn quan ) Cã TK 142 : Ph©n bæ chi phÝ tr¶ tr−íc Cuèi kú,tiÕn hµnh kÕt chuyÓn,ph©n bæ cho c¸c ®èi t−îng liªn quan,kÕ to¸n ghi : Nî TK 154 ( chi tiÕt liªn quan ) Cã TK 621( chi tiÕt liªn quan ) 1.2. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ c¸c kho¶n tiÒn ph¶i tr¶ , ph¶i thanh to¸n cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm,trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c lao vô,dÞch vô bao gåm tiÒn l−¬ng chÝnh ,l−¬ng phô 14
,c¸c kho¶n phô cÊp,tiÒn trÝch b¶o hiÓm x· héi,b¶o hiÓm y tÕ,kinh phÝ c«ng ®oµn theo thêi gian ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt . VÒ c¬ b¶n,chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®−îc tËp hîp nh− chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh.Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp th−êng ®−îc tÝnh vµo tõng ®èi t−îng chÞu chi phÝ cã liªn quan.Tr−êng hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt nh−ng cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t−îng s¶n xuÊt mµ kh«ng h¹ch to¸n ®−îc trùc tiÕp tiÒn l−¬ng phô,c¸c kho¶n phô cÊp hoÆc tiÒn l−¬ng chÝnh tr¶ theo thêi gian mµ ng−êi lao ®éng thùc hiÖn nhiÒu c«ng t¸c kh¸c nhau trong ngµy ...th× ta cã thÓ ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp theo c¸c tiªu thøc ph©n bæ thÝch hîp nh− : theo ®Þnh møc hoÆc theo giê c«ng lao ®éng,khèi l−îng s¶n phÈm s¶n xuÊt tuú theo ®iÒu kiÖn cô thÓ . §Ó tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 622 Toµn bé chi phÝ nh©n c«ng ph¸t sinh trong kú , kÕ to¸n ghi : Nî TK 622( Chi tiÕt liªn quan ) Cã TK 334: TiÒn l−¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt Cã TK 338:C¸c kho¶n trÝch BHXH,BHXH KPC§ cña CN Cã TK 335: TrÝch tr−íc tiÒn l−¬ng c«ng nh©n nghØ phÐp Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµp ®èi t−îng cã liªn quan,kÕ to¸n ghi: Nî TK 154( chi tiÕt liªn quan ) Cã TK 622( chi tiÕt liªn quan ) 1.3. Chi phÝ s¶n xuÊt chung Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn phôc vô , qu¶n lý s¶n xuÊt trong ph¹m vi c¸c ph©n x−ëng,bé phËn,tæ,®éi s¶n xuÊt ( nh− chi phÝ vÒ tiÒn c«ng vµ c¸c chi phÝ kh¸c ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n qu¶n lý ph©n x−ëng,chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh dïng cho ph©n x−ëng ...) C¸c chi phÝ s¶n xuÊt chung th−êng ®−îc h¹ch to¸n chi tiÕt riªng cho tõng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ,sau ®ã míi tiÕn hµnh ph©n bæ cho c¸c ®èi t−îng cã liªn quan.Cã nhiÒu tiªu thøc ®Ó ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung nh− : ph©n bæ theo chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp , theo ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt chung,theo chi phÝ tiÒn c«ng trùc tiÕp ... KÕ to¸n h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung nh− sau : Chi phÝ s¶n xuÊt chung thùc tÕ ph¸t sinh kÕ to¸n ghi Nî TK 627( chi tiÕt liªn quan ) 15
Cã TK 334,338 :chi phÝ tiÒn l−¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l−¬ng cña nh©n viªn qu¶n lý ph©n x−ëng Cã TK 152 ,153 : Chi phÝ nguyªn vËt liÖu,CCDC phôc vô cho s¶n xuÊt chung Cã TK 214 : Chi phÝ khÊu hao TSC§ sö dông ë ph©n x−ëng s¶n xuÊt Cã TK 142 : Chi phÝ tr¶ tr−íc Cã TK 111,112,331... Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c Cuèi th¸ng ,chi phÝ s¶n xuÊt chung ®−îc kÕt chuyÓn vµo tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ,kÕ to¸n ghi : Nî TK 154( chi tiÕt liªn quan ) Cã TK 627 ( chi tiÕt liªn quan) *Tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph−¬ng ph¸p kª khai th−¬ng xuyªn TK152,153 TK 621 TK 154 TK 632 1 a 4 7 Tk 214,142,335 TK 627 Tk 155 2 5 8 a TK 334,338,335 TK 622 TK 157 3 b 6 9 16
1.a.TËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp 1.b, 2,3.a TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung 3.b TËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 4. KÕt chuyÓn vµ ph©n bæ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp 5. KÕt chuyÓn vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung KÕt chuyÓn vµ ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 6. Gi¸ b¸n thùc tÕ lao vô hoµn thµnh hoÆc gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm b¸n kh«ng qua kho 7. Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm nhËp kho 8. Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm göi b¸n kh«ng qua kho 2.KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong tr−êng hîp doanh nghiÖp ¸p dông kÕ to¸n hµng tån kho theo ph−¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú Ph−¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú lµ ph−¬ng ph¸p kÕ to¸n kh«ng theo dâi ph¶n ¸nh th−êng xuyªn liªn tôc t×nh h×nh nhËp,xuÊt vËt liÖu,c«ng cô dông cô,thµnh phÈm,hµng ho¸ trªn c¸c tµi kho¶n hµng tån kho t−¬ng øng .Gi¸ trÞ cña vËt t−,hµng ho¸ mua vµo vµ nhËp kho trong kú ®−îc theo dâi,ph¶n ¸nh ë mét tµi kho¶n riªng - TK 611 "Mua hµng " .Cßn c¸c Tk tån kho chØ ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hµng tån kho theo lóc ban ®Çu. Theo ph−¬ng ph¸p nµy,®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm doanh nghiÖp kh«ng ¸p dông tµi kho¶n 154 mµ ¸p dông tµi kho¶n 631"Gi¸ thµnh s¶n xuÊt ",tµi kho¶n 154 dïng ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong tr−êng hîp doanh nghiÖp ¸p dông kÕ to¸n hµng tån kho theo ph−¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú còng sö dông c¸c tµi kho¶n 622,627,621 ®Ó tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp,chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung. S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo ph−¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú 17
KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang cuèi kú TK 154 TK 631 CPSXKDD ®Çu kú (1) Tk 621 KÕt chuyÓn chi phÝ NVLTT Tk 632 (2) TængGTSX TK 622 hoµn thµnh sx trong kú KÕt chuyÓn CPNC trùc tiÕp (3) Tk627 KÕt chuyÓn chi phÝ sx chung (4) 3.KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp Tuú thuéc vµo ph−¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho mµ doanh nghiÖp ¸p dông lµ kª khai th−êng xuyªn hay kiÓm kª ®Þnh kú ®Ó 18
doanh nghiÖp sö dông tµi kho¶n 154 hay tµi kho¶n 631 tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp.Song dï cho doanh nghiÖp sö dông tµi kho¶n nµo ®i n÷a th× viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt còng cÇn ph¶i theo ®óng quy tr×nh ,theo ®óng ®èi t−îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt ®· x¸c ®Þnh. 4.HÖ thèng sæ kÕ to¸n ph¶n ¸nh kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ Tuú ®Æc ®iÓm tæ chøc vµ ®iÒu kiÖn cña mçi doanh nghiÖp mµ doanh nghiÖp sö dông h×nh thøc kÕ to¸n thÝch hîp.Mçi mét h×nh thøc kÕ to¸n l¹i cã mét hÖ thèng sæ kh¸c nhau.Trong môc nµy t«i chØ ®Ò cËp ®Õn hÖ thèng sæ kÕ to¸n chi phÝ theo h×nh thøc nhËt ký chung ®Ó phï hîp víi h×nh thøc kÕ to¸n mµ c«ng ty xi m¨ng H¶i Phßng ®ang ¸p dông.¸p dông h×nh thøc nµy qu¸ tr×nh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®−îc ghi chÐp vµo c¸c sæ kÕ to¸n sau: Sæ c¸i tµi kho¶n tËp hîp chi phÝ Sæ chi tiÕt c¸c tµi kho¶n NhËt ký chung B¶ng ph©n bæ tiÒn l−¬ng B¶ng ph©n bæ ®iÖn C¸c lo¹i biÓu tËp hîp vµ tÝnh gi¸ thµnh B¶ng ph©n bæ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh Sæ chi tiÕt c¸c tµi kho¶n tËp hîp chi phÝ 5. KiÓm kª,®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt,doanh nghiÖp thu ®−îc nh÷ng s¶n phÈm,dÞch vô hoµn thµnh trong kú (thµnh phÈm ),còng cã thÓ nh÷ng chi phÝ bá ra ch−a t¹o thµnh phÈm hay cßn gäi lµ gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang.Nh− vËy s¶n phÈm dë dang lµ nh÷ng s¶n phÈm cßn ®ang n»m trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt,chÕ biÕn,hay cßn ®ang n»m trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt ,hoÆc ®· hoµn thµnh mét vµi c«ng ®o¹n s¶n xuÊt. §Ó tÝnh ®−îc gi¸ thµnh cña sè thµnh phÈm hoµn thµnh trong kú ®ßi hái kÕ to¸n ph¶i x¸c ®Þnh ®−îc gÝa trÞ s¶n phÈm dë dang.ViÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®óng vµ kh¸ch quan sÏ phô thuéc mét phÇn vµo viÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang.Do vËy khi ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang ph¶i x¸c ®Þnh møc ®é hoµn thµnh cña tõng lo¹i s¶n phÈm dë dang ë tõng giai ®o¹n chÕ biÕn,®ång thêi vËn dông c¸c ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang thÝch hîp.Mét sè ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang th−êng ®−îc ¸p dông : 19
5.1.§¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Theo ph−¬ng ph¸p nµy kÕ to¸n ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú chØ tÝnh nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp,cßn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh c¶ cho thµnh phÈm chÞu. Ph−¬ng ph¸p nµy ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp cã chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp chiÕm tû träng lín vµ chñ yÕu trong gi¸ thµnh s¶n phÈm,s¶n phÈm dë nhá vµ kh«ng chªnh lÖch gi÷a c¸c kú . Ph−¬ng ph¸p nµy sÏ ®−îc tÝnh theo c«ng thøc: D ®k + Cn Dck = xSd Stp + Sd Trong ®ã : D®k vµ Dck : Chi phÝ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú Cn : Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ph¸tsinh trong kú Stp vµ Sd : S¶n l−îng cña thµnh phÈm vµ s¶n phÈm dëdang CK Ph−¬ng ph¸p nµy cã −u ®iÓm lµ c¸ch tÝnh to¸n rÊt ®¬n gi¶n , khèi l−îng c«ng viÖc tÝnh to¸n Ýt nh−ng víi ph−¬ng ph¸p nµy ®é chÝnh x¸c kh«ng cao v× theo ph−¬ng ph¸p nµy th× chØ tÝnh chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp 5.2§¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo khèi l−îng hoµn thµnh t−¬ng ®−¬ng Khi ¸p dông ph−¬ng ph¸p nµy,kÕ to¸n c¨n cø vµo khèi l−îng s¶n phÈm dë dang vµ møc ®é chÕ biÕn cña chóng ®Ó tÝnh khèi l−îng s¶n phÈm dë dang ra khèi l−îng hoµn thµnh t−¬ng ®−¬ng,sau ®ã tÝnh to¸n tõng kho¶n môc chi phÝ cho s¶n phÈm dë dang theo c«ng thøc : §èi víi chi phÝ bá vµo mét lÇn ngay tõ ®Çu nh− chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp hoÆc chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh trùc tiÕp D ®k + C n Dck = x Sd Stp + Sd 20