intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài 5: Khái quát về luật hình sự , luật tố tụng hình sự

Chia sẻ: Vu Huynh Tran | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

221
lượt xem
58
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luật hình sự là một ngành luật độc lập trong hệ thống pháp luật Việt Nam , bao gồm một hệ thống những qui phạm pháp luật do nhà nước ban hành qui định những hành vi nguy hiểm cho xã hội là tội phạm và hình phạt với các tội phạm.Đối tượng điều chỉnh của luật hình sự là những quan hệ xã hội phát sinh giữa nhà nước và tội phạm khi người này thực hiện một hành vi mà nhà nước cho là phạm tội...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài 5: Khái quát về luật hình sự , luật tố tụng hình sự

  1. Th c s – Gi ng viên chính V Th Bích H ng – i h c Lu t Tp HCM Bài 5: KHÁI QUÁT V LU T HÌNH S , LU T T T NG HÌNH S . Ph n A: Lu t Hình s I/ Khái ni m Lu t Hình s . nh ngh a: Lu t hình s là m t ngành lu t c l p trong h th ng 1- pháp lu t Vi t nam, bao g m h th ng nh ng quy ph m pháp lu t do Nhà n c ban hành quy nh nh ng hành vi nguy hi m cho xã h i là t i ph m và hình ph t v i các t i ph m. i t ng i u ch nh c a lu t hình s : Là nh ng quan h xã h i phát 2- sinh gi a nhà n c và ng i ph m t i khi ng i này th c hi n m t hành vi mà nhà n c qui nh là t i ph m. Ph ng pháp i u ch nh c a lu t hình s : là ph ng pháp quy n uy. 3- Trong ó nhà n c có quy n t i cao trong vi c nh o t s ph n c a ng i ph m t i, bu c h ph i ch u trách nhi m hình s v t i ph m mà h ã gây ra. Trách nhi m hình s v t i ph m ã gây ra là trách nhi m thu c v cá nhân ng i ph m t i, ph i do chính ng i ph m t i tr c ti p gánh ch u, mà không th “chuy n” ho c “ y thác” cho ng i khác. 4- B lu t hình s – Hình th c pháp lu t ch y u c a ngành lu t hình s Vi t nam. B lu t hình s n m 1999 ang có hi u l c, c Qu c h i n c CHXHCNVN thông qua ngày 21-12-1999 và b t u có hi u l c t ngày 1-7-2000. Ngoài l i nói u, B lu t hình s c c u t o g m 2 ph n: ph n chung và ph n các t i ph m. 2 ph n này có m i quan h ch t ch v i nhau. M i ph n c chia thành các ch ng. M i ch ng c chia thành m c v i nhi u i u lu t. Ph n chung B lu t hình s 1999 có 10 ch ng, m i ch ng quy nh v m t lo i v n chung c a lu t hình s . Ph n riêng c a lu t hình s 1999 có 14 ch ng, m i ch ng quy nh m t nhóm các t i ph m c th . II/ Khái ni m t i ph m, phân lo i t i ph m. Khái ni m t i ph m: “T i ph m là hành vi nguy hi m cho xã h i 1- c quy nh trong B lu t hình s , do ng i có n ng l c trách nhi m hình s th c hi n m t cách c ý ho c vô ý, xâm ph m c l p, ch quy n, th ng nh t, toàn v n lãnh th! T! qu c, xâm ph m ch chính tr , ch kinh t , n n v n hóa, qu c phòng, an ninh, tr t t , an toàn xã h i, quy n, l i ích h p pháp c a t! ch"c, xâm ph m tính m ng, s"c kh#e, danh d , nhân ph$m, t do, tài s n, các quy n, l i ích h p pháp khác c a công dân, xâm ph m nh ng l%nh v c khác c a tr t t pháp lu t XHCN”. (&i u 8 B lu t hình s ) T nh ngh%a y trên, có th a ra nh ngh%a T i ph m m t cách khái quát: T i ph m là hành vi nguy hi m cho xã h i c qui nh trong lu t nh s , có l i, và ph i ch u hình ph t. Trang 1- Môn Pháp lu t Vi t nam ic ng
  2. Th c s – Gi ng viên chính V Th Bích H ng – i h c Lu t Tp HCM N h n g d u h i u c b n c a t i ph m . 2- 2.1 Tính nguy hi m cho xã h i: Là thu c tính khách quan, là d u hi u v t ch t c a t i ph m. Hành vi nguy hi m cho xã h i c coi là t i ph m ph i là hành vi gây thi t h i ho c e d a gây thi t h i áng k cho các quan h xh c lu t hình s b ov . 2.2 Tính có l i c a t i ph m: L i là thái tâm lý c a m t ng i i v i hành vi nguy hi m cho xh c a mình và i v i h u qu do hành vi ó gây ra. Trong B lu t hình s , tính có l i là m t d u hi u c l p v i tính nguy hi m cho xh. Không th bu c t i m t ng i mà ch' c n c" vào hành vi khách quan h ã th c hi n. 2.3 Tính trái pháp lu t hình s : Hành vi nguy hi m cho xh ch' c coi là t i ph m n u nó c quy nh trong lu t hình s . 2.4 Tính ph i ch u hình ph t: B t c" m t hành vi ph m t i nào c(ng u b e d a ph i ch u hình ph t. Ch' có hành vi ph m t i m i ph i ch u hình ph t, t i càng nghiêm tr ng thì hình ph t áp d ng càng nghiêm kh c. Phân lo i t i ph m. 3- T i ph m tuy có chung các d u hi u nh ã trình bày, nh ng nh ng hành vi ph m t i c th có tính ch t và m"c nguy hi m cho xh r t khác nhau. Chính vì v y mà v n phân hóa trách nhi m hình s và cá th hóa hình ph t c coi là m t nguyên t c quan tr ng c a lu t hình s . Quán tri t nguyên t c này, B lu t hình s ã phân lo i t i ph m thành 4 lo i: 3.1 T i ph m ít nghiêm tr ng: M"c cao nh t c a khung hình ph t i v i lo i t i này là n 3 n m tù. 3.2 T i ph m nghiêm tr ng: M"c cao nh t c a khung hình ph t i v i lo i t i này là n 7 n m tù. 3.3 T i ph m r t nghiêm tr ng: M"c cao nh t c a khung hình ph t i v i lo i t i này là n 15 n m tù. 3.4 T i ph m c bi t nghiêm tr ng: M"c cao nh t c a khung hình ph t i v i lo i t i này làtrên 15 n m tù, tù chung thân ho c t) hình. 4- Các t i ph m c th . Các t i ph m c th c quy nh trong “Ph n các t i ph m” c a B lu t hình s , bao g m các nhóm t i ph m c b n sau ây: 4.1 Các t i xâm ph m an ninh qu c gia (ch ng 11) 4.2 Các t i xâm ph m tính m ng, s"c kh#e, nhân ph$m, danh d c a con ng i (ch ng 12) 4.3 Các xâm ph m quy n t do, dân ch c a công dân (ch ng 13) 4.4 Các t i xâm ph m s* h u (ch ng 14) 4.5 Các t i xâm ph m ch hôn nhân và gia ình (ch ng 15) 4.6 Các t i xâm ph m tr t t qu n lý kinh t (ch ng 16) 4.7 Các t i ph m v môi tr ng (ch ng 17) 4.8 Các t i ph m v ma túy (ch ng 18) 4.9 Các t i xâm ph m an toàn công c ng, tr t t công c ng (ch ng 19) 4.10 Các t i xâm ph m tr t t qu n lý hành chính (ch ng 20) 4.11 Các t i v ch"c v (ch ng 21) 4.12 Các t i xâm ph m ho t ng t pháp (ch ng 22) 4.13 Các t i xâm ph m ngh%a v , trách nhi m c a quân nhân (ch ng 23) Trang 2- Môn Pháp lu t Vi t nam ic ng
  3. Th c s – Gi ng viên chính V Th Bích H ng – i h c Lu t Tp HCM 4.14 Các t i phá ho i hòa bình, ch ng loài ng i và t i ph m chi n tranh (ch ng 24) III/ Tu i u ch nhi m nh s nh ng qui nh i v i ng i ch a nh niên m t i. (CTNPT) Tu i u ch nhi m nh s : • Ng i 14 tu!i ph i ch u TNHS do l i c ý và t i r t nghiêm tr ng, c bi t nghiêm tr ng. • Ng i t 16 tu!i n ch a 18 tu!i ph i ch u TNHS i v i m i lo i t i ph m (không b áp d ng hình ph t chung thân, t) hình). • Ng i 18 tu!i tr* lên ph i ch u TNHS i v i m i lo i t i ph m. Nh ng qui nh i v i ng i CTNPT • Ng i CTN + m t i - th / c mi0n 13ch nhi m ,nh s / n u + m t i 5t , ./ 2 4 , nghiêm 1 ng ho c t i nghiêm 1 ng, gây , i không l n, - nhi u 1 ti t 4nh 2 2 ./ 6 m 8 /9 / 7 , : c gia 4nh ho c c quan, t!/ch"c nh n 63m ; t, 63o < c. 737 • Khi = t x), n u th y không c n thi t + i 3p < ng ,nh + t i v i ng i > , 4 , CTNPT, 14/?@ /3n 3p < ng m t trong - c bi n + 3p t + 3p. ,: 3 , , • Ng i CTNPT - '/A/3p < ng m t trong - c ,nh + t sau ây i v i m i , 34 , t i + m: B nh - o, + t ti n;- i 1o không giam gi ; 1/- th i , n. , 3 , C ./ D t ti n: & c 3p < ng E/,nh + t - 5nh i v i ng i ch a , :4 ,, 1: niên + m t i t / / 16 tu!i n d i 18 tu!i, n / ng i ./- thu nh p , nh , ./ ho c - 1i ; n riêng; M"c + t ti n 3p < ng không F 3/ m t ph n hai m"c ./ : , G ti n + t H: i u lu t qui nh. , / B i 1o không giam gi : Th i , n CTKGG c 3p < n g không F 3/ m t ph n hai th i , n H: i u lu t quy nh; Không kh u tr / thu G / nh p - a ng i .. ?C ./th i , n:/& i v i ng i t / /16 tu!i n d i 18 tu!i khi /- + m t i, n u i u lu t c 3p < ng qui nh ,nh + t 1/ chung thân ho c , 4 ,C c 3p < ng không ! 18 n#m $ n u E/1/; t)/,nh, 14/m"c + t cao nh t 4 , , " :C - th i , n 14/ m"c ,nh + t cao nh t c 3p < ng không F 3/ ba ph n t ./ , 4 , G (¾ )m"c + t 1/H: i u lu t qui nh. ,C/ & i v i ng i CTNPT t / / 14 tu!i n d i 16 tu!i khi + m t i, , n u i u lu t c 3p < ng qui nh ,nh + t 1/chung thân ho c t)/,nh, 14/ 4 ,C 4 , m"c ,nh + t cao nh t c 3p < ng không F 3/ m i hai n m 1; n u E/1/ 4 , G C :C - th i , n 14/ m"c ,nh + t cao nh t c 3p < ng không F 3/ m t ph n ./ , 4 , G hai(1/2) m"c + t 1/H: i u lu t qui nh. ,C/ IV/ Khái ni m hình ph t, các lo i hình ph t. 1/ Khái ni m hình ph t: Hình ph t là bi n pháp c Ing ch nhà n c nghiêm kh c nh t c quy nh trong lu t hình s do Tòa án quy t nh nhJm t c b# ho c h n ch quy n, l i ích c a ng i ph m t i và ng n ng a t i ph m. & c i m c a hình ph t: Hình ph t là bi n pháp c Ing ch nhà n c nghiêm kh c nh t, nó có th t c b# nh ng quy n và l i ích c a ng i b k t án nh : quy n t do, quy n v tài s n, quy n v chính tr , th m chí c quy n s ng. Hình ph t là bi n pháp c Ing ch nhà n c c quy nh trong B lu t hình s và ch' c áp d ng cho chính cá nhân ng i ã th c hi n t i ph m. Trang 3- Môn Pháp lu t Vi t nam ic ng
  4. Th c s – Gi ng viên chính V Th Bích H ng – i h c Lu t Tp HCM Hình ph t là bi n pháp c Ing ch nhà n c do Tòa án áp d ng v i ng i ph m t i và c tuyên b công khai bJng 1 b n án. Hình ph t là bi n pháp c Ing ch nhà n c c bi t m b o cho lu t hình s có th th c hi n c nhi m v b o v , giáo d c. 2/ Các lo i hình ph t. Hình ph t có 2 lo i: Hình ph t chính và hình ph t b! sung. 2.1 Hình ph t chính là hình ph t c b n c áp d ng cho m t t i ph m và c tuyên c l p; i v i m i t i ph m tòa án ch' có th tuyên c l p 1 hình ph t chính, bao g m: C nh cáo: & c áp d ng i v i ng i ph m t i ít nghiêm tr ng và có nhi u tình ti t gi m nh , nh ng ch a n m"c mi0n hình ph t. Ph t ti n: & c áp d ng là hình ph t chính i v i ng i ph m t i ít nghiêm tr ng xâm ph m tr t t qu n l/ /kinh t , tr t t công c ng, tr t t qu n l/ /hành ý ý chính và m t s t i ph m khác do BLHS quy nh.; & c áp d ng là hình ph t b! sung i v i các t i v tham nh(ng, ma túy ho c nh ng t i ph m khác do BLHS quy nh; M"c ph t ti n không c th p h n 1 tri u ng. C i t o không giam gi : & c áp d ng t 6 tháng d n 3 n m i v i ng i ph m t i ít nghiêm tr ng ho c ph m t i nghiêm tr ng mà ang có n i làm vi c !n nh ho c có n i th ng trú rõ ràng, n u xét th y không c n thi t ph i cách ly ng i ph m t i kh#i xã h i.; n u ng i b k t án ã b t m gi , t m giam thì th i gian ó c tr vào th i gian ch p hành hình ph t theo t' l : 1 ngày t m gi , t m giam = 3 ngày c i t o không giam gi ; B kh u tr m t ph n thu nh p t 5% n 20% sung quK nhà n c. Tr c xu t: Là bu c ng i n c ngoài r i kh#i lãnh th! Vi t nam. Tù có th i h n: Là vi c bu c ng i b k t án ph i ch p hành hình ph t t i tr i giam trong m t th i gian nh t nh; M"c t i thi u là 3 tháng, m"c t i a là 20 n m; th i h n t m gi , t m giam c tr vào th i h n ch p hành hình ph t tù: 1 ngày t m gi , t m giam = 1 ngày tù. Tù chung thân:Là hình ph t tù không th i h n c áp d ng i v i ng i ph m t i c bi t nghiêm tr ng, nh ng ch a n m"c b x) ph t t) hình; không áp d ng tù chung thân i v i ng i ch a thành niên ph m t i. T) hình. Áp d ng i v i ng i ph m t i c bi t nghiêm tr ng; không áp d ng hình ph t t) hình i v i ng ì ch a thành niên ph m t i, ph n có thai, ph n ang nuôi con d i 36 tháng tu!i khi ph m t i ho c khi xét x); không thi hành án t) hình i v i ph n có thai, ph n ang nuôi con d i 36 tháng tu!i, trong tr ng h p này, hình ph t t) hình chuy n thành tù chung thân; n u c ân gi m thì hình ph t t) hình chuy n thành tù chung thân. 2.2 Hình ph t b! sung là hình ph t không c tuyên c l p mà ch' có th tuyên kèm theo hình ph t chính. & i v i m i t i ph m tòa án có th tuyên m t ho c nhi u hình ph t b! sung n u i u lu t có quy nh các hình ph t này,bao g m: C m m nhi m ch"c v , c m hành ngh ho c làm công vi c nh t nh: Th i h n t 1 n m n 5 n m k t ngày ch p hành xong hình ph t tù ho c t ngày b n án có hi u l c n u hình ph t chính là c nh cáo, ph t ti n, c i t o không giam gi , ho c c h *ng án treo. C m c trú: là bu c ng i b k t án ph t tù không c t m trú và th ng trú *m ts a ph ng nh t nh; th i h n t 1 n 5 n m k t ngày ch p hành xong án ph t tù. Trang 4- Môn Pháp lu t Vi t nam ic ng
  5. Th c s – Gi ng viên chính V Th Bích H ng – i h c Lu t Tp HCM Qu n ch : là bu c ng i b k t án ph t tù ph i c trú, làm n sinh s ng và c i t o * m t a ph ng nh t nh, có s ki m soát giáo d c c a chính quy n và nhân dân a ph ng; Không c t / ra kh#i n i c trú, b t c m t s quy n công dân, b c m hành ngh ho c làm công vi c nh t nh; c áp d ng i v i ng i ph m t i xâm ph m an ninh qu c gia, ng i tái ph m nguy hi m; Th i h n t 1 n 5 n m k t ngày ch p hành xong hình ph t tù. T c m t s quy n công dân: Áp d ng v i CDVN ph m t i xâm ph m an ninh QG ho c t i ph m khác do BLHS quy nh.Th i h n t 1 n m n 5 n m k t ngày ch p hành xong hình ph t tù ho c k t ngày b n án có hi u l c pháp lu t trong tr ng h p c h *ng án treo. T ch thu tài s n: Là t c m t ph n ho c toàn b tài s n thu c s* h ( c a ng i b k t án sung quK nhà n c; áp d ng i v i ng i b k t án v t i nghiêm tr ng, r t nghiêm tr ng ho c c bi t nghiêm tr ng. Ph t ti n, khi không áp d ng là hình ph t chính; Tr c xu t, khi không áp d ng là hình ph t chính. 3/ Các bi n pháp t pháp trong lu t hình s Vi t nam. Các bi n pháp t pháp trong lu t hình s Vi t nam là nh ng bi n pháp c Ing ch hình s c áp d ng i v i nh ng ng i th c hi n hành vi ph m t i ho c có d u hi u c a t i ph m. Trong nhi u tr ng h p các bi n pháp t pháp c áp d n g v i ng i không có n ng l c trách nhi m hình s ã th c hi n hành vi nguy hi m cho xh. Bao g m: T ch thu v t, ti n tr c ti p liên quan n t i ph m; Tr l i tài s n, s)a ch a ho c b i th ng thi t h i; bu c công khai xin l i; B t bu c ch a b nh; Giáo d c t i xã, ph ng, th tr n. ( i v i ng i ch a thành niên) & a vào tr ng giáo d Ing. ( i v i ng i ch a thành niên) 4/ Quy%t nh hình ph t trong tr ng h&p ph m nhi'u t i. Khi xét x) cùng m t l n m t ng i ph m nhi u t i, Tòa án quy t nh hình ph t i v i t ng t i, sau ó t!ng h p hình ph t theo qui nh sau ây: 4.1 i v i hình ph t chính: - N u các hình ph t ã tuyên cùng là cùng là c i t o không giam gi ho c cùng là tù có th i h n thì các hình ph t ó c c ng thành hình ph t chung. Hình ph t chung không c quá 3 n m i v i hình ph t c i t o không giam gi , 30 n m i v i hình ph t tù có th i h n. - N u hình ph t ã tuyên là c i t o không giam gi , tù có th i h n, thì hình ph t c i t o không giam gi c chuy n !i thành hình ph t tù theo t' l : 3 ngày c i t o không giam gi = 1 ngày tù t!ng h p hình ph t. - N u hình ph t n ng nh t trong s các hình ph t ã tuyên là tù chung thân thì hình ph t chung là tù chung thân. - N u hình ph t n ng nh t trong s các hình ph t ã tuyên là t) hình thì hình ph t chung là t) hình. - Ph t ti n, ho c tr c xu t không t!ng h p v i các lo i hình ph t khác. Các kho n ti n ph t c công l i thành hình ph t chung. 4.2 i v i hình ph t b sung - N u các hình ph t ã tuyên là cùng lo i thì hình ph t chung c quy t nh trong gi i h n do BLHS quy nh; riêng i v i hình ph t ti n thì các kho n ti n ph t c c ng l i thành hình ph t chung. Trang 5- Môn Pháp lu t Vi t nam ic ng
  6. Th c s – Gi ng viên chính V Th Bích H ng – i h c Lu t Tp HCM - N u các hình ph t ã tuyên là khác lo i thì ng i b k t án ph i ch p hành t t c các hình ph t ã tuyên. IV. Th i hi u thi hành b(n án, gi(m th i h n ch)p hành hình ph t, th i hi u truy c*u trách nhi m hình s 1. Th i hi u thi hành b(n án: Là th i h n do BLHS quy nh mà khi h t th i h n ó ng i b k t án không ph i ch p hành hình ph t ã tuyên. C th : - N m n m i v i các tr ng h p x) ph t ti n, c i t o không giam gi ho c x) ph t tù t 3 n m tr* xu ng; - M i n m i v i các tr ng h p x) ph t tù t trên 3 n m n m i l mn m - M i l m n m i v i các tr ng h p x) ph t tù t trên 15 n m n 3 0 n m. ( Th i hi u thi hành b n án HS c tính t ngày b n án có hi u l c pháplu t. N u trong th i h n trên, ng i b k t án l i ph m t i m i thì th i gian ã qua không c tính và th i hi u tính l i k t ngày ph m t i m i; N u trong th i h n trên, ng i b k t án c tình tr n tránh và có l nh truy nã thì th i gian tr n tránh không c tính và th i hi u u c tính l i k t ngày ng i ó ra trình di n ho c b b t gi ) 2. Gi(m th i h n ch)p hành hình ph t Ng i b k t án c i t o không giam gi ho c b k t án ph t tù n u ã ch p hành hình ph t c m t th i gian nh t nh và có nhi u ti n b thì c xét gi m th i gian ch p hành hình ph t, c th là: - Th i gian ch p hành hình ph t c xét gi m l n u là 1/3 th i h n i v i hình ph t c i t o không giam gi , hình ph t tù t 30 n m tr* xu ng. 12 n m i v i tù chung thân. - M t ng i có th c gi m nhi u l n nh ng ph i b o m ch p hành c½ m"c hình ph t ã tuyên. - Ng i b k t án tù chung thân l n u c gi m xu ng 30 n m tù và dù c gi m nhi u l n c(ng ph i b o m th i h n th c t ch p hành hình ph t là 20 n m. - & i v i ng i ã c gi m m t ph n hình ph t mà ph m t i m i nghiêm tr ng, r t nghiêm tr ng ho c c bi t nghiêm tr ng, thì Tòa án ch' xét gi m l n u sau khi sau khi ng i ó ã ch p hành c 2/3 m"c hình ph t chung ho c 20 n m n u là tù chung thân. 3. Th i hi u truy c*u trách nhi m hình s Khái ni m: Là th i h n do BLHS quy nh mà khi h t th i h n ó thì ng i ph m t i không b truy c ú trách nhi m hình s . C th ; - 5n m i v i các t i ph m ít nghiêm tr ng - 10 n m i v i các t i ph m nghiêm tr ng - 15 n m i v i các t i ph m r t nghiêm tr ng - 20 n m i v i các t i ph m c bi t nghiêm tr ng (Th i hi u truy c"u trách nhi m HS c tính t ngày t i ph m c th c hi n, n u trong th i gian nói trên, ng i ph m t i c tình tr n tránh và ã có l nh truy nã, thì th i gian tr n tránh không c tính và th i hi u tính l i k t khi ng i ó ra t thú Trang 6- Môn Pháp lu t Vi t nam ic ng
  7. Th c s – Gi ng viên chính V Th Bích H ng – i h c Lu t Tp HCM ho c b b t gi ; N u trong th i h n nêu trên, ng i ph m t i l i ph m t i m i mà BLHS quy nh m"c cao nh t c a khung hình ph t i v i t i y trên m t n m tù, thì th i gian ã qua không u c tính và th i hi u i v i t i c( c tính l i k t ngày ph m t i m i) 4. Xóa án tích Khái ni m:Ng i b k t án c xoá án tích coi nh ch a b k t án và c Tòa án c p gi y ch"ng nh n. 4.1 ng nhiên c xoá án tích: - Ng i c mi0n hình ph t - Ng i b k t án n u t khi ch p hành xong b n án ho c t khi h t th i hi u thi hành b n án, ng i ó không ph m t i m i trong tr ng h p sau ây: 1 n m trong tr ng h p b ph t c nh cáo, ph t ti n, c i t o không giam gi ho c ph t tù nh ng c h *ng án treo; 3 n m trong tr ng h p hình ph t là tù n 3 n m; 5 n m trong tr ng h p hình ph t là tù t trên 3 n m n 15 n m; 7 n m trong tr ng h p hình ph t là tù t trên 15 n m. 4.2 Xóa án tích theo quy t nh c a Tòa án: (& c quy nh i v i nh ng ng i b k t án v các t i t i ch ng XI, XXIV). Ph n B: Lu t t t ng hình s I- Khái ni m lu t t t ng hình s . 1/ Khái ni m t t ng hình s : Là toàn b ho t ng c a các c quan ti n hành t t ng (c quan i u tra,VKS, tòa án), ng i ti n hành t t ng, các cá nhân, c quan nhà n c và t! ch"c xh góp ph n vào vi c gi i quy t v án hình s theo quy nh c a lu t t t ng hình s Lu t t t ng hình s Vi t nam chia ho t ng gi i quy t v án hình s thành các giai o n sau: Kh i t v án hình s ; i u tr; Truy t ; Xét x ; Thi hành án hình s . 2/ Khái ni m lu t t t ng hình s : Là m t ngành lu t c l p trong h th ng pháp lu t Vi t nam, là t!ng th các quy ph m pháp lu t i u ch'nh các quan h xã h i phát sinh trong quá trình kh*i t , i u tra, truy t , xét x) và thi hành án hình s . & i t ng i u ch'nh c a lu t t t ng hình s là nh ng quan h xã h i phát sinh trong quá trình gi i quy t v án hình s gi a các ch th c a quan h pháp lu t t t ng hình s . Quan h pháp lu t t t ng hình s có các c i m: + Mang tính ch t quy n l c nhà n c + Liên quan m t thi t t i quan h pháp lu t hình s . +Liên quan h u c t i các ho t ng t t ng hình s . Trang 7- Môn Pháp lu t Vi t nam ic ng
  8. Th c s – Gi ng viên chính V Th Bích H ng – i h c Lu t Tp HCM Ph ng pháp i u ch'nh c a lu t t t ng hình s là ph ng pháp quy n uy và ph i h p, ch c lLn nhau gi a các c quan ti n hành t t ng i u ch'nh các quan h pháp lu t t t ng hình s . 3/ Các nguyên t c c b n c a lu t t t ng hình s . 3.1 Các nguyên t c chung: Nguyên t c pháp ch XHCN: M i trình t th t c gi i quy t v án hình s ph i c th c hi n theo úng qui nh c a lu t t t ng hình s . B o m quy n bình Mng c a m i công dân tr c pháp lu t. Tôn tr ng và b o v các quy n c b n c a công dân. B o m quy n b t kh xâm ph m v thân th c a công dân. B o h v tính m ng, s"c kh#e, tài s n, danh d , và nhân ph$m c a công dân B o m v quy n b t kh xâm ph m v ch *, an toàn và bí m t th tín, i n tho i, i n tín c a công dân. 3.2 Các nguyên t c riêng: Xác nh s th t khách quan c a v án B o m quy n bào ch a c a ng i b t m gi , b can, b cáo. Không ai b coi là có t i khi ch a có b n án k t t i c a tòa án ã có hi u l c pháp lu t. Th$m phán và h i th$m nhân dân xét x) c l p và ch' tuân theo pháp lu t Tòa án xét x) t p th và quy t nh theo a s ; Có h i th$m nhân dân tham gia. Nguyên t c xét x) công khai. B o m quy n bình Mng c a m i công dân tr c tòa án. 4. Các giai o n c+a ho t ng t t ng hình s 4.1 Kh i t v án hình s : Là giai o n u c a ho t ng t t ng hình s , các c quan có th$m quy n xác nh s vi c x y ra có hay không có d u hi u c a t i ph m ra quy t nh kh*i t hay không kh*i t v án hình s . Giai o n này cb t u t khi các c quan có th$m quy n nh n c tin báo ho c t giác v t i ph m và k t thúc khi ra quy t nh kh*i t v án hình s . Các c quan có th$m quy n kh*i t v án hình s là: C quan i u tra, Vi n ki m sát, tòa án, th tr *ng n v B i biên phòng,c quan h i quan, ki m lâm, l c lu ng c nh sát bi n và th tr *ng các c quan khác c a công an nhân dân ( i u 104 BLTTHS n m 2003). Trong th i h n 20 ngày, k t 8 : nh n 6y c t giác, tin báo v t i ph m, ki n ngh kh*i t c quan có th$m quy n ph i ra quy t nh kh*i t ho c không kh*i t v án hình s . Trong tr ng h p có nhi u tình ti t ph"c t p thì th i h n có th kéo dài h n nh ng không quá 2 tháng. 4.2 i u tra v án hình s : C quan i u tra c s) d ng m i bi n pháp do lu t t t ng hình s quy nh thu th p các ch"ng c" nhJm xác nh s vi c ph m t i và ng i ph m t i làm c s* cho vi c xét x) c a tòa án. + Các c quan i u tra hình s : C quan i u tra trong công an ND i u tra t t c các t i ph m, tr nh ng t i ph m thu c th$m quy n i u tra c a c quan i u tra trong Q&ND và c quan i u tra c a VKSND t i cao. C quan i u tra trong quân i ND. C quan i u tra c a VKSND. Trang 8- Môn Pháp lu t Vi t nam ic ng
  9. Th c s – Gi ng viên chính V Th Bích H ng – i h c Lu t Tp HCM Ngoài ra lu t còn qui nh m t s c quan khác c ti n hành m t s ho t ng i u tra: B i biên phòng, H i quan, Ki m lâm, l c l ng C nh sát bi n và các c quan khác c a CAND, Q&ND. + Các ho t ng i u tra: Kh*i t b can và h#i cung b can. T m ình ch' ch"c v mà b can ang m nhi m. L y l i khai c a ng i làm ch"ng, ng i b h i…; & i ch t, nh n d ng, giám nh, th c nghi m i u tra; Khám xét ng i, nhà *, v t, th tín; thu gi , t m gi , kê biên tài s n; Khám nghi m hi n tru ng, khám nghi m t) thi… ; &ình ch' và t m ình ch' i u tra. C n c" ình ch' i u tra (nh c n c" không kh*i t v án (k2 i u 105; i u 107BLHS), ã h t th i h n i u tra mà không ch"ng minh c b can ã th c hi n t i ph m); C n c" tm ình ch' i u tra (b can m c b nh tâm th n, b can b# tr n không bi t * âu- ra l nh truy nã) K t thúc i u tra, ngh truy t . Th i h n i u tra c qui nh t i i u 119 BLTTHS. +Các bi n pháp ng n ch n: B t b can, b cáo t m giam. Ng i có quy n ra l nh b t b can, b cáo t m giam c quy nh t i i u 80, 81 BLTTHS; Th i h n t m giam iu tra c qui nh t i i u 120 BLTTHS, c th : Lo i t i ph m Th i h n t m giam Gia h n t m giam Ít nghiêm tr ng Không quá 2 tháng 1 l n không quá 1 tháng Nghiêm tr ng Không quá 3 tháng 2 l n (L n 1: không quá 2 tháng; L n 2: không quá 1 tháng) R t nghiêm tr ng Không quá 4 tháng 2 l n (L n 1: không quá 3 tháng; L n 2: không quá 2 tháng) & c bi t nghiêm Không quá 4 tháng 3 l n, m i l n không quá 4 tháng tr ng T m gi ng i ( i v i ng i b b t kh$n c p ho c b b t qu tang). Th i h n t m gi không c quá 3 ngày k t khi c quan i u tra nh n ng i b b t. Trong tr ng h p c n thi t có th gia h n t m gi nh ng không quá 3 ngày; trong tr ng h p c bi t có th gia h n l n th" 2 nh ng không quá 3 ngày ( i u 87 BLTTHS) . C m i kh#i n i c trú B o l%nh là bi n pháp ng n ch n thay th bi n pháp t m giam (ng i b o l%nh có th là cá nhân-ph i có ít nh t 2 ng i; t! ch"c) & t ti n ho c tài s n có giá tr b o m là bi n pháp ng n ch n thay th bi n pháp t m giam. & 93. 4.3 Truy t b can ra tr c tòa án. Truy t b can ra tr c tòa án v à là quy n, là nhi m v c a VKSND khi th c hi n quy n công t c nhà n c giao. Th i h n quy t nh truy t ; Trong th i h n 20 ngày i v i t i ph m ít nghiêm tr ng và t i ph m nghiêm tr ng, 30 ngày i v i t i ph m r t nghiêm tr ng và t i Trang 9- Môn Pháp lu t Vi t nam ic ng
  10. Th c s – Gi ng viên chính V Th Bích H ng – i h c Lu t Tp HCM ph m c bi t nghiêm tr ng, k t ngày nh n c h s v án và b n k t lu n i u tra, VKS ph i ra m t trong nh ng quy t nh sau: Truy t b can bJng b n cáo tr ng; Tr h s i u tra b! sung; &ình ch' ho c t m ình ch' v án. Trong tr ng h p c n thi t, Vi n tr *ng VKS có th gia h n nh ng không quá 10 ngày i v i t i ph m ít nghiêm tr ng và t i ph m nghiêm tr ng, Không quá 15 ngày i v i t i ph m r t nghiêm tr ng, không quá 30 ngày t i ph m c bi t nghiêm tr ng. 4.4 Xét x . Vi c xét x) thu c th$m quy n c a các tòa án. Là giai o n t t ng hình s , trong ó tòa án x) lý s vi c ph m t i và ng i ph m t i và quy t nh áp d ng hình ph t i v i ng i ph m t i bJng các b n án và quy t nh c a mình 4.4.1 Các c p tòa án và th!m quy n xét x : Tòa án nhân dân c p huy n và tòa án quân s khu v c xét x) s th$m nh ng t i ph m mà BLHS quy nh hình ph t n 15 n m tù (c( là t 7 n m tù tr* xu ng). Tuy nhiên vi c th c hi n qui nh này ang c chu$n b theo l trình c a c quan ch"c n ng trong vi c xác nh tòa án c p huy n nào i u ki n m i giao th$m quy n. Tòa án nhân dân c p t'nh và tòa án quân s c p quân khu xét x) s th$m nh ng v án hình s v nh ng t i ph m không thu c th$m quy n c a tòa án nhân dân c p huy n và tòa án quân s khu v c ho c nh ng v án thu c th$m quy n c a tòa án c p d i mà mình l y lên xét x). 4.4.2 Chu!n b xét x - xét x s th!m. Sau khi nh n h s v án, th$m phán c phân công ch t a phiên tòa nghiên c"u h s . Trong th i h n 30 ngày i v i t i ph m ít nghiêm tr ng, 45 ngày i v i t i ph m nghiêm tr ng, 2 tháng i v i t i ph m r t nghiêm tr ng, 3 tháng i v i t i ph m c bi t nghiêm tr ng, k t ngày nh n h s v án, th$m phán ch t a phiên tòa ph i quy t nh a v án ra xét x), ho c tr l i h s i u tra b! sung, ho c quy t nh t m ình ch' hay ình ch' v án. Trong th i h n 15 ngày (ho c 30 ngày n u có lý do chính áng) k t ngày có quy t nh a v án ra xét x), Tòa án ph i m* phiên tòa. Th t c t t ng t i phiên tòa c quy nh c th trong BLTTHS. 4.4.3 Xét x phúc th!m. Xét x) phúc th$m là vi c tòa án c p trên tr c ti p xét x) l i v án ho c xét l i quy t nh s th$m mà b n án, quy t nh s th$m ó ch a có hi u l c pháp lu t b kháng cáo ho c kháng ngh . Nh ng ng i có quy n kháng cáo, bao g m: - B cáo, ng i b h i, ng i i di n h p pháp c a h có quy n kháng cáo b n án, quy t nh s th$m; - Ng i bào ch a có quy n kháng cáo b o v l i ích c a ng i ch a thành niên, ho c ng i có nh c i m v tâm th n ho c th ch t; - Nguyên n dân s , b n dân s và ng i i di n h p pháp c a h có quy n kháng cáo ph n b n án ho c quy t nh có liên quan n vi c b i th ng thi t h i; Trang 10- Môn Pháp lu t Vi t nam ic ng
  11. Th c s – Gi ng viên chính V Th Bích H ng – i h c Lu t Tp HCM - Ng i có quy n l i, ngh%a v liên quan n v án và ng i i di n h p pháp c a h có quy n kháng cáo ph n b n án ho c quy t nh có liên quan n quy n l i, ngh%a v c a h . (Tham kh o i u 231 BLTTHS) Th i h n kháng cáo là 15 ngày, k t ngày tòa tuyên án. & i v i b cáo, ng s v ng m t t i phiên tòa thì th i h n kháng cáo tính t ngày b n án c giao cho h ho c c niêm y t. N u n kháng cáo g)i qua b u i n thì ngày kháng cáo c tính c n c" vào ngày b u i n n i g)i óng d u * phong bì. Trong tr ng h p n kháng cáo g)i qua ban giám th tr i giam, thì ngày kháng cáo c tính c n c" vào ngày ban giám th tr i giam nh n c n. Th i h n kháng ngh c a VKS cùng c p là 15 ngày, c a VKS c p trên tr c ti p là 30 ngày k t ngày tuyên án. Toà án c p phúc th$m có quy n quy t nh: - Không ch p nh n kháng cáo, kháng ngh và gi nguyên b n án s th$m; - S)a b n án s th$m; - HuN b n án s th$m và chuy n h s v án i u tra l i ho c xét x) l i; - HuN b n án s th$m và ình ch' v án. B n án phúc th$m có hi u l c k t ngày tuyên án. 4.4.4 Xét l i b n án và quy t nh ã có hi u l c pháp lu t @ Th+ t c giám c th,m. Giám c th$m là xét l i b n án ho c quy t nh ã có hi u l c pháp lu t nh ng b kháng ngh vì phát hi n có vi ph m pháp lu t nghiêm tr ng trong vi c x) lý v án. Nh : Vi c i u tra xét h#i t i phi n di n ho c không y . K t lu n trong b n án ho c quy t nh không phù h p v i tình ti t khách quan c a v án. Có vi ph m nghiêm tr ng th t c t t ng trong khi i u tra, truy t ho c xét x). Có nh ng sai l m nghiêm tr ng trong vi c áp d ng BLHS. Ng i có quy n kháng ngh theo th t c giám c th$m: - Chánh án TANDT và vi n tr *ng VKSNDTC có quy n kháng ngh b n án, quy t nh ã có hi u l c pháp lu t c a toà án các c p tr quy t nh c a h i ng TPTANDTC. - Chánh án tòa án quân s trung ng và vi n tr *ng VKSQSTW có quy n kháng ngh b n án ho c quy t nh có hi u l c pháp lu t c a tòa án quân s c p d i. - Chánh án TAND t'nh và vi n tr *ng VKSND c p t'nh, Chánh án TAQS c p quân khu và vi n tr *ng VKSQS c p quân khu kháng ngh b n án ho c quy t nh có hi u l c pháp lu t c a tòa án c p d i. Th$m quy n giám c th$m: - UN ban th$m phán TAND c p t'nh (g m: Chánh án, các phó chánh án TAND T'nh, Tp tr c thu c trung ng + m t s th$m phán TAND t'nh, tp tr c thu c trung ng do Chánh án TANDTC quy t nh theo ngh c a chánh án TAND t'nh, tp tr c thu c trung ng nh ng không quá 9 ng i); UN ban th$m phán TAQS c p quân khu; (Khi G&T ph i có ít nh t 2/3 t!ng s thành viên) Trang 11- Môn Pháp lu t Vi t nam ic ng
  12. Th c s – Gi ng viên chính V Th Bích H ng – i h c Lu t Tp HCM - Toà HS TANDTC; Toà án quân s trung ng; (Khi giám c th$m ph i có 3 th$m phán) - H i ng th$m phán TANDTC (g m: Chánh án, các phó chánh án, các chánh toà, phó chánh toà các toà chuyên trách c a TANDTC, m t s th$m phán TAND do Chánh án TANDTC quy t nh và ph i c UBTVQH phê chu$n). Khi giám c th$m ph i có ít nh t 2/3 t!ng s thành viên. @ Th t c tái th!m. Th t c tái th$m c áp d ng i v i b n án ho c quy t nh ã có hi u l c pháp lu t nh ng b kháng ngh vì có nh ng tình m i c phát hi n có th làm thay !i c b n n i dung c a b n án ho c quy t nh mà tòa án không bi t c khi ra b n án ho c quy t nh ó. Nh ng ng i có quy n kháng ngh theo th t c tái th$m - Vi n tr *ng VKSNDTC có quy n kháng ngh i v i b n án ho c quy t nh ã có hi u l c pháp lu t c a TAND các c p tr quy t nh c a H&TPTANDTC; - Vi n tr *ng VKSQSTO; Vi n tr *ng VKSND c p t'nh; Vi n tr *ng VKSND c p quân khu. Th$m quy n tái th$m: - PN/ban th$m + 3n TAND c p t'nh; PN/ban th$m + 3n TAQS c p quân khu; , , - Toà Q4nh s TANDTC; TAQS trung ng; - H i ng th$m + 3n TANDTC. , 4.5 Thi hành b n án hình s . -C quan công an thi hành án ph t tù có th i h n, tù chung thân; tham gia h i ng thi hành án t) hình; -Chính quy n xã, ph ng, th tr n, ho c c quan, t! ch"c n i ng i b k t án c trú ho c làm vi c có nhi m v theo dõi, giám sát vi c c i t o c a nh ng ng i c hu*ng án treo ho c b ph t c i t o không giam gi ; -C s* y khoa thi hành quy t nh v b t bu c ch a b nh i v i ng i m c b nh tâm th n có hành vi nguy hi m cho xã h i. -Ch p hành vi c thi hành án ph t ti n, t ch thu tài s n và b i th ng thi t h i, ph i có c quan công an ph i h p khi áp d ng bi n pháp c Ing ch . Câu h-i: 1. Trình bày khái ni m ngành lu t hình s . 2. T i ph m là gì? Phân lo i t i ph m. 3. Hình ph t là gì? Nêu các lo i hình ph t theo qui nh c a BLHS. 4. T t ng hình s là gì? Nêu i t ng i u ch'nh và ph ng pháp i u ch'nh c a ngành lu t t t ng hình s . 5. Trình bày n i dung c b n c a các giai o n trong t t ng hình s . 6. Phân bi t xét x) s th$m, phúc th$m, giám c th$m,tái th$m. Trang 12- Môn Pháp lu t Vi t nam ic ng
  13. Th c s – Gi ng viên chính V Th Bích H ng – i h c Lu t Tp HCM Trang 13- Môn Pháp lu t Vi t nam ic ng
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0