Bài giảng Chương 5: Cơ sở hành vi của nhóm - TS. Phan Quốc Tấn

2/25/2017<br /> <br /> LOGO<br /> <br /> BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> 1- Định nghĩa và sự phân loại:<br /> Định nghĩa<br /> Nhóm là hai hay nhiều cá nhân, có tác động qua lại và<br /> phụ thuộc lẫn nhau, những người đến với nhau để đạt<br /> đến những mục tiêu cụ thể.<br /> <br /> CHƯƠNG 5<br /> <br /> CƠ SỞ HÀNH VI CỦA NHÓM<br /> Foundations of Group Behavior<br /> <br /> Nhóm chính thức<br /> (Formal Group)<br /> Một nhóm làm việc<br /> được xác định bởi cấu<br /> trúc của tổ chức.<br /> <br /> Nhóm không chính thức<br /> (Informal Group)<br /> Là những liên minh không<br /> được xác định một cách có tổ<br /> chức hoặc bởi cấu trúc chính<br /> thức; hình thành để đáp ứng<br /> nhu cầu giao tiếp xã hội.<br /> <br /> TS. Phan Quốc Tấn<br /> <br /> www.themegallery.com<br /> <br /> 1- Định nghĩa và sự phân loại (tt):<br /> <br /> 2- Nguyên nhân gia nhập nhóm của cá nhân:<br /> Nguyên nhân<br /> <br /> Phi chính thức<br /> <br /> Chính thức<br /> <br /> Lâu dài<br /> <br /> Tạm thời<br /> <br /> NHÓM CHỈ HUY<br /> <br /> Các cá nhân làm việc<br /> chung để hoàn thành<br /> nhiệm vụ công việc.<br /> <br /> Địa vị và<br /> tự trọng<br /> <br /> NHÓM NHIỆM VỤ<br /> <br /> Một nhóm bao gồm các<br /> cá nhân báo cáo trực<br /> tiếp cho quản lý.<br /> <br /> Sự<br /> an toàn<br /> <br /> NHÓM BẠN HỮU<br /> Các cá nhân làm việc<br /> chung vì họ có cùng<br /> những tính cách chung.<br /> <br /> Đạt<br /> mục tiêu<br /> <br /> Gia nhập nhóm<br /> <br /> NHÓM LỢI ÍCH<br /> Các cá nhân làm việc<br /> với nhau để đạt được<br /> một mục tiêu cụ thể mà<br /> họ quan tâm.<br /> <br /> www.themegallery.com<br /> <br /> Quyền lực<br /> và<br /> sức mạnh<br /> <br /> Sự tương<br /> tác và sự<br /> liên minh<br /> <br /> www.themegallery.com<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2/25/2017<br /> <br /> 3- Các giai đoạn phát triển của nhóm:<br /> <br /> 3- Các giai đoạn phát triển của nhóm (tt):<br /> <br /> Cấu trúc tại thời điểm này là rõ ràng<br /> và được mọi người chấp nhận<br /> <br /> Thực hiện<br /> Các quan hệ gắn bó gần gũi phát triển,<br /> sự gắn bó của nhóm được tăng cường<br /> <br /> Hình thành các chuẩn mực<br /> Giai đoạn của những xung đột trong nhóm<br /> <br /> Bão tố<br /> Giải quyết chủ yếu đối với sự không vững chắc,<br /> không ổn định của mục đích, cấu trúc và sự<br /> lãnh đạo của nhóm<br /> <br /> Hình thành<br /> <br /> www.themegallery.com<br /> <br /> © 2007 Prentice Hall Inc. All rights reserved.<br /> <br /> Phân biệt giữa đội (team) và nhóm (group)<br /> Nhóm (Group)<br /> <br /> Mô hình hành vi nhóm<br /> <br /> Đội (Team)<br /> <br /> Chú trọng mạnh vào sự lãnh đạo<br /> <br /> Vai trò lãnh đạo được chia sẻ<br /> <br /> Trách nhiệm cá nhân<br /> <br /> Trách nhiệm cá nhân và trách nhiệm<br /> chung<br /> <br /> Mục tiêu của nhóm giống như sứ<br /> mạng của tổ chức<br /> <br /> Mục tiêu của đội là cụ thể<br /> <br /> Làm việc cá nhân<br /> <br /> Làm việc tập thể/ đồng đội<br /> <br /> Điều hành những cuộc họp hiệu quả Khuyến khích những cuộc họp cởi<br /> mở, giải quyết vấn đề một cách tích<br /> cực<br /> Đo lường hiệu quả của nó một cách<br /> gián tiếp thông qua người khác<br /> <br /> Đo lường thực hiện một cách trực<br /> tiếp bằng cách đánh giá thực hiện<br /> tập thể<br /> <br /> Thảo luận, quyết định và ủy quyền<br /> <br /> Yếu tố bên ngoài<br /> tác động đến nhóm<br /> - Chiến lược tổ chức<br /> <br /> - Nguồn lực của TC<br /> - Hệ thống đánh giá,<br /> lương-thưởng<br /> - Văn hóa tổ chức<br /> <br /> Kết quả<br /> <br /> Quy trình<br /> làm việc<br /> của nhóm<br /> <br /> - Cơ cấu quyền lực<br /> - Các quy định TC<br /> <br /> Nhiệm vụ<br /> nhóm<br /> <br /> Nguồn lực của<br /> các thành viên<br /> trong nhóm<br /> <br /> Cấu trúc nhóm<br /> - Lãnh đạo<br /> - Vai trò<br /> - Chuẩn mực<br /> - Địa vị<br /> - Quy mô<br /> - Tính liên kết<br /> - Sự khác biệt<br /> <br /> - Thực hiện<br /> - Thỏa mãn<br /> <br /> - Thông tin<br /> - Quyết định<br /> <br /> - Phát triển<br /> <br /> Thảo luận, quyết định và làm việc<br /> thực tế chung với nhau<br /> www.themegallery.com<br /> <br /> - Bố trí nơi làm việc<br /> <br /> www.themegallery.com<br /> <br /> 2<br /> <br /> 2/25/2017<br /> <br /> 4.1- Lãnh đạo<br /> <br /> 4- Cấu trúc của nhóm<br /> <br /> Lãnh đạo chính thức<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br />  Người lãnh đạo do tổ chức đề cử để quản lý nhóm<br />  Người lãnh đạo có quyền lực từ vị trí họ đang nắm<br /> giữ trong cơ cấu tổ chức.<br />  Người lãnh đạo chính thức có thể hoặc không thể là<br /> người lãnh đạo không chính thức của nhóm.<br /> <br /> Lãnh đạo<br /> Vai trò<br /> Chuẩn mực<br /> Địa vị<br /> Quy mô<br /> Tính liên kết<br /> Sự khác biệt<br /> <br /> 4.2- Những vai trò<br /> <br /> 4.2- Những vai trò (tt):<br /> <br />  Con người luôn được đòi hỏi phải thực<br /> hiện nhiều vai trò. Với nhiều vai trò khác<br /> nhau, hành vi của cá nhân cũng sẽ rất<br /> khác nhau.<br /> <br /> www.themegallery.com<br /> <br /> Sự đồng nhất về vai trò:<br />  Có một số thái độ và hành vi thực sự phù<br /> hợp với vai trò và tạo ra sự đồng nhất về<br /> vai trò.<br />  Khi tình huống là mơ hồ và vai trò là không<br /> rõ, con người thường có xu hướng quay về<br /> với những vai trò cũ trước đây.<br /> Nhận thức về vai trò: Quan điểm của một cá<br /> nhân về những cách thức mà họ sẽ hành<br /> động trong những tình huống nhất định là<br /> nhận thức về vai trò.<br /> www.themegallery.com<br /> <br /> 3<br /> <br /> 2/25/2017<br /> <br /> 4.2- Những vai trò (tt):<br /> <br /> 4.3- Chuẩn mực<br /> <br /> Mong đợi về vai trò: những điều mà người<br /> khác tin tưởng và mong đợi hành động của bạn<br /> trong những tình huống nhất định tạo ra mong<br /> đợi về vai trò.<br /> Xung đột về vai trò: khi một cá<br /> nhân đối mặt với những mong đợi<br /> vai trò khác nhau, kết quả của tình<br /> trạng này là sự xung đột về vai trò.<br /> <br /> Những tiêu chuẩn về hành vi được các thành<br /> viên trong nhóm chấp nhận<br /> Những chuẩn mực này là chung cho tất cả<br /> mọi thành viên trong nhóm.<br /> Chuẩn mực là khác nhau giữa các nhóm,<br /> cộng đồng và xã hội… song mỗi nhóm, cộng<br /> đồng, xã hội đều có nó.<br /> <br /> www.themegallery.com<br /> <br /> 4.3- Chuẩn mực<br /> <br /> www.themegallery.com<br /> <br /> 4.3- Chuẩn mực (tt)<br /> <br />  Những tiêu chuẩn về hành vi được các thành viên<br /> trong nhóm chấp nhận<br />  Những chuẩn mực này là chung cho tất cả mọi<br /> thành viên trong nhóm.<br />  Chuẩn mực là khác nhau giữa các nhóm, cộng đồng<br /> và xã hội… song mỗi nhóm, cộng đồng, xã hội đều<br /> có nó.<br /> Tuân thủ<br /> Điều chỉnh hành vi của cá<br /> nhân cho phù hợp với các<br /> tiêu chuẩn của nhóm<br /> www.themegallery.com<br /> <br />  Chuẩn mực được hình thành theo các con đường:<br />  Những quy định rõ ràng được đề ra bởi một thành<br /> viên của nhóm và thành viên này thường là người<br /> lãnh đạo hoặc một thành viên có thế lực.<br />  Những sự kiện quan trọng trong lịch sử của nhóm.<br />  Quyền ưu tiên: những dạng hành vi đầu tiên thường<br /> tạo ra các chuẩn mực hoặc đặt ra các mong đợi của<br /> nhóm.<br />  Những hành vi từ các tình huống đã qua: các thành<br /> viên nhóm mang những mong đợi từ các nhóm khác<br /> nhau mà họ là thành viên trước đây vào nhóm.<br /> <br /> www.themegallery.com<br /> <br /> 4<br /> <br /> 2/25/2017<br /> <br /> 4.3- Chuẩn mực (tt)<br /> <br /> 4.3- Chuẩn mực (tt)<br /> <br /> Những yếu tố làm cho chuẩn mực trở nên<br /> quan trọng:<br />  Khi nó tạo ra sự tồn tại của nhóm<br />  Khi nó làm tăng khả năng dự đoán về hành vi<br /> của các thành viên.<br />  Khi nó làm giảm những vấn đề rắc rối trong<br /> quan hệ giữa các thành viên nhóm.<br />  Khi nó cho phép các thành viên nhóm thể<br /> hiện giá trị trung tâm của nhóm và làm rõ<br /> những sự khác biệt về thực thể của nhóm.<br /> <br /> Hành vi lệch lạc nơi làm việc<br /> Hành động chống lại tập thể của<br /> các thành viên trong tổ chức, họ<br /> dùng hình thức bạo lực có chủ<br /> địch để đe doạ các chuẩn mực<br /> và dẫn đến hậu quả tiêu cực cho<br /> tổ chức, cho những người khác.<br /> <br /> www.themegallery.com<br /> <br /> Loại hình hành vi lệch lạc nơi làm việc<br /> <br /> 4.4- Địa vị<br /> <br /> Loại hình<br /> <br /> Ví dụ<br /> <br /> Sản xuất<br /> <br /> Sớm rời bỏ<br /> Làm việc chậm chạp có chủ ý<br /> Lãng phí nguồn tài nguyên<br /> <br /> Tài sản<br /> <br /> Phá hoại<br /> Đánh cắp<br /> Không cho vận hành trong giờ làm việc<br /> <br /> Chính sách<br /> <br /> Biểu hiện thiên vị<br /> Tán gẫu và phao tin đồn<br /> Khiển trách đồng nghiệp<br /> <br /> Công bằng<br /> địa vị<br /> <br /> Xâm phạm cá nhân<br /> <br /> Quấy rối tình dục<br /> Lạm dụng từ ngữ<br /> Ăn cắp của đồng nghiệp<br /> <br /> Văn hóa<br /> <br /> Source: Adapted from S.L. Robinson, and R.J. Bennett. “A Typology of Deviant Workplace Behaviors:<br /> A Multidimensional Scaling Study,” Academy of Management Journal, April 1995, p. 565.<br /> <br /> Địa vị là sự đánh giá về uy tín, vị trí trong tổ chức do<br /> nhöõng ngöôøi khaùc ñaët ra cho nhoùm hoặc thứ bật trong<br /> nhóm.<br /> Chuẩn mực<br /> nhóm<br /> Địa vị của các<br /> thành viên nhóm<br /> <br /> www.themegallery.com<br /> <br /> 5<br /> <br />