Bài giảng Cơ sở dữ liệu: Chương 1 - ThS. Trịnh Thị Xuân

CƠ SỞ DỮ LIỆU<br /> 45 tiết Lý thuyết<br /> trinhxuan@gmail.com<br /> //sites.google.com/site/trinhxuan<br /> => Cơ sở dữ liệu<br /> <br /> Cơ sở dữ liệu – Ths. Trịnh Thị Xuân<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 2"<br /> <br /> Tài liệu tham khảo<br /> <br /> Nội dung<br /> ! Tài<br /> <br /> liệu bắt buộc:<br /> trình CSDL, Khoa CNTT – Viện ĐH<br /> Mở Hà Nội, lưu hành nội bộ<br /> <br /> ! Các<br /> <br /> khái niệm cơ bản<br /> hình ER<br /> ! Mô hình quan hệ<br /> ! Đại số quan hệ<br /> ! Phụ thuộc hàm<br /> ! Chuẩn hóa lược đồ<br /> <br /> " Giáo<br /> <br /> ! Mô<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 23/8/16<br /> <br /> ! Tài<br /> <br /> liệu tham khảo<br /> " Giáo trình nhập môn CSDL quan hệ, Lê<br /> Tiến Vương – NXB Giáo dục 2004<br /> " Cơ sở dữ liệu, Đỗ Trung Tuấn<br /> " Cơ sở dữ liệu - lý thuyết và thực hành,<br /> Nguyễn Bá Tường<br /> <br /> 23/8/16<br /> <br /> 4"<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 23/8/16<br /> <br /> 5"<br /> <br /> Tiêu chuẩn đánh giá sinh viên<br /> ! Hình<br /> " Bài<br /> <br /> thức đánh giá<br /> tập lớn – nhóm 4 sinh viên<br /> <br /> CHƯƠNG I:<br /> <br /> ! Cách<br /> <br /> tính điểm<br /> " 10%: Chuyên cần<br /> " 20%: Điểm giữa kỳ<br /> !  Kiểm tra<br /> !  BTVN<br /> !  Lên bảng<br /> " 70%: Thi kết thúc môn – BTL<br /> ! Đánh giá riêng<br /> ! Quá trình làm BTL + Buổi thi cuối cùng<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 23/8/16<br /> <br /> CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN<br /> <br /> 6"<br /> <br /> Cơ sở dữ liệu – Ths. Trịnh Thị Xuân<br /> <br /> 23/8/16<br /> <br /> 9"<br /> <br /> I. Cơ sở dữ liệu là gì?<br /> <br /> Ví dụ CSDL<br /> <br /> # Cơ<br /> <br /> sở dữ liệu (Database): là tập hợp dữ liệu có cấu<br /> trúc được lưu trữ trên các thiết bị lưu trữ nhằm<br /> thỏa mãn đồng thời cho nhiều người sử dụng với<br /> các mục đích khác nhau<br /> bao gồm các loại dữ liệu: âm thanh, văn<br /> bản, hình ảnh, … được mã hóa và lưu trữ dưới dạng<br /> file cụ thể<br /> <br /> ! Bài<br /> <br /> toán quản lý điểm sinh viên<br /> tin về sinh viên<br /> " Thông tin về môn học<br /> " Thông tin điểm môn<br /> <br /> Bảng Môn học<br /> <br /> " Thông<br /> <br /> Mã Môn<br /> <br /> Tên môn<br /> <br /> CSDL<br /> <br /> Cơ sở dữ liệu<br /> <br /> 3<br /> <br /> CTDL<br /> <br /> Cấu trúc dữ liệu<br /> <br /> 4<br /> <br /> NNTV<br /> <br /> Ngôn ngữ truy vấn<br /> <br /> 3<br /> <br /> TDC<br /> <br /> Tin đại cương<br /> <br /> 4<br /> <br /> # CSDL<br /> <br /> Lưu trữ thông tin<br /> <br /> Người<br /> dùng<br /> <br /> CSDL<br /> <br /> truy cập thông tin<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 23/8/16<br /> <br /> 13"<br /> <br /> ĐVHT<br /> <br /> Bảng Điểm<br /> Mã Môn<br /> <br /> Mã SV<br /> <br /> CSDL<br /> <br /> SV1<br /> <br /> Điểm<br /> 5<br /> <br /> CTDL<br /> <br /> SV2<br /> <br /> 7<br /> <br /> NNTV<br /> <br /> SV1<br /> <br /> 7<br /> <br /> TDC<br /> <br /> SV2<br /> <br /> CSDL<br /> CTDL<br /> <br /> Bảng Sinh viên<br /> Mã<br /> SV<br /> <br /> Họ Tên<br /> <br /> Giới<br /> tính<br /> <br /> Ngày sinh<br /> <br /> Quê quán<br /> <br /> SV1<br /> <br /> Nguyễn Hằng<br /> <br /> Nữ<br /> <br /> 3/4/96<br /> <br /> Thái Bình<br /> <br /> SV2<br /> <br /> Phạm Khóa<br /> <br /> Nam<br /> <br /> 5/4/97<br /> <br /> Thanh Hóa<br /> <br /> 6<br /> <br /> SV3<br /> <br /> Trần Đức<br /> <br /> Nam<br /> <br /> 6/7/97<br /> <br /> Hải Phòng<br /> <br /> SV3<br /> <br /> 7<br /> <br /> SV4<br /> <br /> Đỗ Huy Duy<br /> <br /> Nam<br /> <br /> 5/3/97<br /> <br /> Thái Bình<br /> <br /> SV3<br /> <br /> 8<br /> <br /> SV5<br /> <br /> Phạm Hải<br /> <br /> Nữ<br /> <br /> 2/8/97<br /> <br /> Thanh Hóa<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 15"<br /> <br /> Các yêu cầu cơ bản của CSDL<br /> <br /> Các vấn đề CSDL cần giải quyết<br /> <br /> Tính<br /> cấu trúc<br /> $  Tính chủ quyền của dữ liệu<br /> $  Tính bảo mật và quyền khai thác thông tin<br /> <br /> Tính<br /> không<br /> dư thừa<br /> <br /> Tính<br /> toàn<br /> vẹn<br /> <br /> Tính<br /> độc lập<br /> <br /> Tính<br /> nhất<br /> quán<br /> <br /> $  Tranh chấp dữ liệu<br /> $  Đảm bảo an toàn dữ liệu khi có sự cố<br /> <br /> Tính an<br /> toàn –<br /> bảo mật<br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 16"<br /> <br /> 23/8/16<br /> <br /> 17"<br /> <br /> *Phân loại cơ sở dữ liệu<br /> <br /> Các mức biểu diễn của CSDL<br /> <br /> Mức khung nhìn (mức ngoài): thể hiện tập tất cả các dữ liệu mà<br /> người sử dụng cụ thể có thể nhìn thấy, là mức của người sử dụng và<br /> kháitrình<br /> niệmứng<br /> (mức<br /> trung<br /> giảimột<br /> quyết<br /> vấnCSDL<br /> đề lưumàtrữngười<br /> dữ liệu<br /> cácMức<br /> chương<br /> dụng<br /> % gian):<br /> thể hiện<br /> phần<br /> nhưcần<br /> thếkhai<br /> (dữtrong):<br /> liệu gì,Đây<br /> loạilàgì,mức<br /> lưulưu<br /> trữtrữ<br /> bao<br /> quan<br /> dùng<br /> thác<br /> Mức<br /> vật<br /> lýnào<br /> (mức<br /> dữnhiêu,<br /> liệu cụ và<br /> thể.mối<br /> Mục<br /> đíchhệ<br /> giữa<br /> loại<br /> liệu) vấn<br /> % cho<br /> biếttrữ<br /> dữ dữ<br /> liệuliệu<br /> nào(dữ<br /> được<br /> trữ lưu<br /> trong<br /> của<br /> mứccác<br /> này<br /> giảidữquyết<br /> đề lưu<br /> liệulưu<br /> được<br /> trữhệ<br /> CSDL<br /> như<br /> thế nào và nhằm mục đích gì) % Tập hợp các file dữ liệu<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 19"<br /> <br /> Cơ sở dữ liệu dạng file<br /> -được lưu dưới dạng các<br /> file văn bản<br /> -VD: text, doc, dbf, …<br /> <br /> Cơ sở dữ liệu quan hệ<br /> -được lưu trữ trong các<br /> bảng, giữa các bảng có<br /> quan hệ với nhau<br /> -VD: Access, SQL<br /> Server<br /> <br /> Cơ sở dữ liệu hướng đối<br /> tượng<br /> -được lưu trữ trong các<br /> bảng nhưng có bổ sung<br /> thêm các hành vi đối<br /> tượng<br /> -VD: class<br /> <br /> Cơ sở dữ liệu bán cấu<br /> trúc<br /> -được lưu dưới định<br /> dạng XML,<br /> -mô tả về đối tượng thể<br /> hiện trong các thẻ<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 23/8/16<br /> <br /> 21"<br /> <br /> II. Đối tượng sử dụng CSDL<br /> ! Các<br /> <br /> ứng dụng của cơ sở dữ liệu:<br /> " Kinh doanh: thông tin sản phẩm, khách hàng, nhà<br /> cung cấp,…<br /> " Doanh nghiệp: cán bộ, lương, công việc,..<br /> " Giáo dục: học sinh, điểm, môn học, giáo viên,..<br /> " Thư viện: tài liệu, tác giả, độc giả…<br /> " Y tế: bệnh nhân, thuốc, bác sỹ, điều trị,…<br /> " …<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 23/8/16<br /> <br /> 22"<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 23/8/16<br /> <br /> 23"<br /> <br /> 1. Đối tượng trực tiếp<br /> ! Thiết<br /> <br /> kế viên<br /> vấn người sử dụng để nắm được yêu cầu<br /> " Xác định dữ liệu cần lưu trữ<br /> " Lựa chọn cấu trúc thích hợp để biểu diễn<br /> " Phân tích thiết kế hệ thống sau khi thống nhất<br /> được các yêu cầu.<br /> ! Quản trị viên – Database Administrator: người<br /> quản lý và chịu trách nhiệm với nguồn dữ liệu<br /> " Tổ chức nội dung<br /> " Phân quyền truy cập<br /> " Đảm bảo an toàn, bảo mật, sao lưu, phục hồi,…<br /> " Phỏng<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 23/8/16<br /> <br /> 24"<br /> <br /> ! Lập<br /> <br /> trình viên: thực hiện các yêu cầu thông qua lập<br /> trình sử dụng ngôn ngữ phù hợp<br /> " Viết code – chữa lỗi – gỡ rối<br /> " Chạy thử<br /> " Viết tài liệu hướng dẫn sử dụng<br /> " Bảo trì hệ thống.<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 2. Đối tượng gián tiếp<br /> phân tích và xây dựng hệ QTCSDL<br /> ! Người phát triển công cụ<br /> ! Người kiểm tra và bảo trì phần cứng và phần mềm<br /> của hệ thống<br /> <br /> 23/8/16<br /> <br /> 25"<br /> <br /> III. Hệ quản trị CSDL<br /> <br /> ! Người<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 23/8/16<br /> <br /> 26"<br /> <br /> ! Một<br /> <br /> hệ quản trị CSDL là<br /> hợp các chương trình dùng để quản lý cấu trúc và dữ liệu<br /> của CSDL<br /> " Cho phép: định nghĩa, tạo lập, bảo trì và truy xuất CSDL<br /> " HQTCSDL cung cấp giao diện giữa người sử dụng và dữ liệu<br /> ! Một Hệ quản trị CSDL có các chức năng sau:<br /> " Định nghĩa dữ liệu → DDL (Data Definition Language)<br /> " Thêm, sửa, xóa dữ liệu → DML (Data Manipulation<br /> Language)<br /> " Truy vấn dữ liệu → SQL (Structured Query Language)<br /> " Quản lý dữ liệu → DCL (Data Control Language) …<br /> ! Các hệ quản trị CSDL hiện nay:<br /> " Access, SQL Server, Oracle, DB2, SQL Lite, …<br /> " Tập<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 23/8/16<br /> <br /> 28"<br /> <br /> *Phân loại Hệ QTCSDL<br /> ! Theo<br /> <br /> *Các thành phần trong hệ QT CSDL<br /> <br /> mô hình dữ liệu:<br /> <br /> Mô hình dữ liệu<br /> <br /> • <br /> • <br /> • <br /> • <br /> <br /> Hệ QT CSDL<br /> <br /> Quan hệ<br /> <br /> Hệ QT CSDL quan hệ<br /> <br /> Mạng<br /> <br /> Hệ QT CSDL mạng<br /> <br /> Phân cấp<br /> <br /> Hệ QT CSDL phân cấp<br /> <br /> CSDL<br /> Người sử dụng (user)<br /> Phần mềm QT CSDL<br /> Phần cứng<br /> <br /> ! Theo<br /> <br /> số người sử dụng đồng thời:<br /> QT CSDL đơn<br /> " Hệ QT CSDL đa người dùng<br /> ! Theo vị trí đặt CSDL:<br /> " Hệ QT CSDL tập trung<br /> " Hệ QT CSDL phân tán<br /> " Hệ<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 23/8/16<br /> <br /> 31"<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 23/8/16<br /> <br /> 32"<br /> <br />