Trường Đại học Bách khoa tp. Hồ Chí Minh<br />
Bộ môn Toán Ứng dụng<br />
-------------------------------------------------------------------------------------<br />
<br />
Đại số tuyến tính<br />
<br />
Chương 7: Trị riêng, véctơ riêng<br />
<br />
•<br />
<br />
Giảng viên Ts. Đặng Văn Vinh (1/2008)<br />
dangvvinh@hcmut.edu.vn<br />
<br />
Nội dung<br />
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
<br />
7.1 – Trị riêng, véctơ riêng của ma trận<br />
7.2 – Chéo hóa ma trận.<br />
7.3 – Chéo hóa ma trận đối xứng bởi ma trận trực giao.<br />
7.4 – Trị riêng, véctơ riêng của ánh xạ tuyến tính.<br />
7.5 – Chéo hóa ánh xạ tuyến tính.<br />
<br />
7.1 Trị riêng, véctơ riêng của ma trận<br />
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
<br />
Ví dụ.<br />
<br />
1<br />
u <br />
1<br />
<br />
3 2 <br />
A<br />
<br />
1<br />
0<br />
<br />
<br />
<br />
2<br />
v <br />
1 <br />
<br />
Tính Au và Av . Hãy cho biết nhận xét.<br />
<br />
Av<br />
u<br />
<br />
v<br />
<br />
Au<br />
Số được gọi là trị riêng của A, nếu tồn tại véctơ x khác<br />
không, sao cho Ax x .<br />
Khi đó, véctơ x được gọi là véctơ riêng của ma trận vuông A<br />
tương ứng với trị riêng .<br />
<br />
7.1 Trị riêng, véctơ riêng của ma trận<br />
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
<br />
Ví dụ<br />
<br />
1 6 <br />
A<br />
<br />
5<br />
2<br />
<br />
<br />
<br />
6<br />
u <br />
5<br />
<br />
3<br />
v <br />
2 <br />
<br />
Véctơ nào là véctơ riêng của A?<br />
Giải<br />
<br />
1 6 6 24 <br />
6<br />
Au <br />
<br />
4 4.u<br />
<br />
<br />
<br />
5 2 5 20 <br />
5<br />
Ta có Au 4.u<br />
<br />
u là véctơ riêng<br />
<br />
1 6 3 9 <br />
Av <br />
<br />
<br />
<br />
5 2 2 11 <br />
Không tồn tại số để Av v v không là véctơ riêng<br />
<br />
7.1 Trị riêng, véctơ riêng của ma trận<br />
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
<br />
Ví dụ.<br />
<br />
3 4<br />
A<br />
<br />
6<br />
5<br />
<br />
<br />
<br />
1 1; 2 3<br />
<br />
Số nào là trị riêng của A?<br />
Giải. Xét hệ phương trình Ax 1 x<br />
<br />
x1 <br />
4x1 4x 2<br />
3 4 x1 <br />
<br />
1 <br />
<br />
<br />
<br />
6 5 x 2 <br />
x2 <br />
6x1 6x 2<br />
<br />
0<br />
0<br />
<br />
Hệ này có vô số nghiệm, nên tồn tại một nghiệm khác không,<br />
<br />
1<br />
ví dụ x <br />
1<br />
<br />
khi đó Ax 1 x.<br />
<br />
Vậy 1 là trị riêng.<br />
Kiểm tra tương tự thấy 2 không là trị riêng.<br />
<br />