Bài giảng: Kế toán tài chính doanh nghiệp

Chia sẻ: Lan Lan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:0

Thêm vào BST

Báo xấu

320
lượt xem 85
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong các doanh nghiệp, để quản lý tài sản và quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh cần phải sử dụng hàng loạt các công cụ quản lý khắc nhau. Kế toán ở doanh nghiệp với chức năng thu nhận, xử lý, hệ thống hoá thông tin về toàn bộ hoạt động kinh tế tài chính phát sinh ở doanh nghiệp nhằm cung cấp những thông tin cần thiết phục vụ công tác quản lý kinh tế tài chính vĩ mô và vi mô để trở thành một công cụ quản lý kinh tế quan trọng, một bộ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng: Kế toán tài chính doanh nghiệp

M C TIÊU MÔN H C Trang b nh ng ki n th c chuyên môn ch y u v k toán tài chính doanh nghi p. MOÂN KEÁ TOAÙN TAØI CHÍNH Giúp sinh viên n m b t nghi p v k DOANH NGHIEÄP toán m c chuyên sâu phù h p v i chuyên ngành ào t o, k t thúc h c ph n này sinh viên có kh năng v n d ng thành th o nghi p v k toán liên quan n k toán taøi chính doanh nghi p. 1 2 K T C U MÔN H C YÊU C U MÔN H C Chương 1: K toán ti n và các kho n tương ương ti n Sinh viên ph i tham d t 80% th i gian tr lên Chương 2: K toán các kho n ph i thu Hoàn thành các bài t p cơ b n, ch ng và có thái nghiêm túc trong h c t p Chương 3: K toán các kho n ng trư c Chương 4: K toán hàng t n kho Tham gia ki m tra gi a h c ph n m i ư c d Chương 5: K toán tài s n c nh thi (t lu n) Chương 6: K toán doanh thu và chi phí kinh doanh Thi cu i khóa (tr c nghi m) Chương 7: K toán thu TNDN và xác nh k t qu kinh doanh Chương 8: Báo cáo tài chính 3 4 TÀI LI U THAM KH O Sách, giáo trình chính: [1] TS. Tr n Phư c và t p th tác gi , K toán tài chính doanh CHÖÔNG 1 nghi p, Nhà xu t b n Tài Chính, 2009 Tài li u tham kh o: [1] K toán tài chính - Trư ng i H c Kinh T TP.HCM, Nhà Xu t B n Th ng Kê, 2006 KEÁ TOAÙN TIEÀN VAØ CAÙC [2] Lu t K toán, Nhà xu t b n Tài chính, 2005. [3] H th ng chu n m c k toán Vi t Nam , Nhà xu t b n Tài chính, KHOAÛN TÖÔNG ÑÖÔNG 2006. [4] Ch k toán doanh nghi p, B Tài Chính, 2006 TIEÀN Khác [1]. H th ng các thông tư hư ng d n các chu n m c k toán do B Tài Chính ban hành 2]. Các thông tư hư ng d n v thu thu nh p doanh nghi p và thu GTGT do B Tài Chính ho c T ng c c thu ban hành 5 6 1
M C TIÊU CHƯƠNG 1 1.1.1 Các khái ni m Ti n là tài s n c a doanh nghi p t n t i dư i hình Sau khi nghiên c u Chương 1, sinh viên thái giá tr bao g m ti n m t t i qu , ti n g i ngân có nh ng ki n th c v khái ni m, nguyên hàng (ti n Vi t Nam, ngo i t , vàng b c, kim khí t c và phương pháp h ch toán i v i ti n quý, á quý), ti n ang chuy n và các kho n ti n và các kho n tương ương ti n. c bi t g i không kỳ h n. sinh viên s hi u rõ k thu t h ch toán các kho n ti n liên quan n ngo i t . Các kho n tương ương ti n là các kho n u tư ng n h n (không quá 3 tháng), có kh năng chuy n i d dàng thành m t lư ng ti n xác nh và không có nhi u r i ro trong chuy n i thành ti n 7 8 1.1.3. Nguyên t c h ch toán 1.1.2. Nhi m v k toán K toán ti n s d ng ơn v ti n t th ng nh t là VN . Ph n ánh k p th i các kho n thu, chi v n b ng ti n. Th c hi n vi c ki m tra, i chi u s li u thư ng xuyên Các doanh nghi p có s d ng ngo i t trong ho t ng SXKD ph i quy i ngo i t ra ng VN theo t giá giao v i th qu b o m giám sát ch t ch . d ch bình quân liên ngân hàng do ngân hàng NNVN công b ho c t giá giao d ch th c t t i th i i m phát T ch c th c hi n các quy nh v ch ng t , th t c sinh nghi p v ghi s k toán. ng th i ph i h ch h ch toán. toán chi ti t ngo i t trên TK007 (TK ngoài b ng C KT) Thông qua vi c ghi chép, k toán có th th c hi n ch c Vàng, b c, á quý ph n ánh TK v n b ng ti n ch áp năng ki m soát và phát hi n các trư ng h p chi tiêu lãng d ng cho các doanh nghi p không có ch c năng KD phí, sai ch , phát hi n các chênh l ch, xác nh vàng, b c, á quý. Khi tính giá xu t c a vàng, b c, á quý và ngo i t có th áp d ng m t trong các PP sau: nguyên nhân và ki n ngh bi n pháp x lý chênh l ch. Bình quân gia quy n, nh p trư c-xu t trư c, nh p sau- xu t trư c, giá th c t ích danh. 9 10 1.2.1 Ch ng t k toán 1.2.2 S sách k toán Ch ng t s d ng h ch toán ti n m t t i qu : 1.2.2.1. i v i hình th c k toán nh t ký chung i v i hình th c k toán nh t ký chung g m Ch ng t g c: - Hóa ơn GTGT ho c hóa ơn bán hàng các s : nh t ký chung, nh t ký c bi t, nh t ký - Gi y ngh t m ng (03-TT) thu ti n, s cái, s qu . TK111 -Thanh toán t m ng (04-TT) Không s S cái TK NKC - B ng thanh toán ti n lương (02-L TL) d ng NK B - H p ng Ch ng - Biên lai thu ti n (05-TT) t gc Phi u NK thu - B ng kê vàng b c, á quý (06-TT) ti n thu S TK111 - B ng ki m kê qu (07a-TT, 07b-TT) S qu d ng S cái TK (Th qu ) Phi u Ch ng t dùng ghi s : Phi u thu (01-TT), NK B NK chi ti n phi u chi (02-TT) chi 11 12 2
1.2.2 S sách k toán 1.2.2 S sách k toán 1.2.2.3. i v i hình th c k toán nh t ký ch ng t 1.2.2.2. i v i hình th c k toán nh t ký s cái i v i hình th c NKCT g m: s nh t ký ch ng t s i v i hình th c Nh t ký S cái g m: S 1, b ng kê s 1, s cái. Nh t ký S cái, s qu . Quy trình chung ghi s k toán Quy trình chung ghi s k toán Phi u B ng kê TK111 Ch ng thu s1 Nh t ký S cái Ch ng t t gc TK111 TK112 gc S cái TK112 TK NKCT Phi u s1 TK S qu chi (Th qu ) 13 14 1.2.2 S sách k toán 1.2.2 S sách k toán 1.2.2.5. i v i hình th c k toán trên máy vi tính 1.2.2.4. i v i hình th c k toán ch ng t ghi s Quy trình chung ghi s k toán i v i hình th c CTGS g m: s CTGS, s cái, s ăng ký ch ng t ghi s , s qu Ph n m m k Quy trình chung ghi s k toán TK111 Ch ng t g c toán S cái TK112 Ch ng TK111 TK S cái CTGS t gc TK112 TK B ng t ng h p ch n g t S qu k toán cùng (Th qu ) Máy vi tính lo i 15 16 1.2.3. Tài kho n s d ng TK111-Ti n m t K toán t ng h p s d ng tài kho n 111” ti n m t “ SD K:Các kho n ti n m t, ngo i t , vàng -Các kho n ti n m t, ph n ánh s hi n có và tình hình thu chi ti n m t b c, á quý t n qu ngo i t , vàng b c, á t i qu quý xu t qu - Các kho n ti n m t, ngân phi u, ngo i t , vàng, b c, á quý nh p qu - S ti n m t thi u qu Tài kho n 111-“Ti n m t” g m có 3 tài kho n c p 2: - S ti n m t th a qu phát hi n khi phát hi n khi ki m kê - Tài kho n 1111 – “Ti n Vi t Nam ki m kê - Tài kho n 1112 – “Ti n ngo i t - Tài kho n 1113 – “Vàng, b c, á quý, kim khí quý” T ng s phát sinh N T ng s phát sinh Có SDCK: Các kho n ti n m t, ngo i t , vàng b c, á quý t n qu 17 18 3
1.2.4. Phương pháp h ch toán TK111 – Ti n m t 1.2.4.1. Phương pháp h ch toán ti n m t t i qu là 338 334, 338 ng VN (2d) (1e) TK111 – Ti n m t 511 (1a) 152, 153, 211, 212 144,244 144,244 (2a) 3331 (1f) (2e) 133 711 121,128,221,222,228 (1b) (1g) 621,627,623,635,641,642,811 131,141 (1c) (2b) 338 (3381) 138 (1381) (3a) (3b) 311,315,331,333,334,341,342 112 (1d) (2c) 19 20 1.2.4. Phương pháp h ch toán Các nguyên t c h ch toán các kho n ti n liên quan 1.2.4.2. PP h ch toán ti n m t t i qu là ngo i t ngo i t : a. M t s khái ni m * Nguyên t c 1: TK thu c v t tư, hàng hoá, TSC , Ngo i t : là ơn v ti n t khác v i ơn v ti n t k toán c a m t doanh nghi p. dthu, CP, bên N các TK v n b ng ti n, bên N các ơn v ti n t k toán: là ơn v ti n t ư c s d ng kho n ph i thu, bên Có các TK ph i tr , các kho n chính th c trong vi c ghi s k toán và l p BCTC. thu ph i n p, khi FSNV liên quan n ngo i t … thì T giá h i oái: là TG trao i gi a hai ơn v ti n t . ph i ghi s theo TGTT lúc FSNV. Chênh l ch TGH : là CL phát sinh t vi c trao i th c t ho c quy i c a cùng m t s lư ng ngo i t * Nguyên t c 2: Bên Có các TK v n b ng ti n thì ph i sang ơn v ti n t k toán theo các TGH khác nhau. ghi s theo TGTT lúc xu t ngo i t . TGH cu i kỳ: là TGH s d ng t i ngày l p b ng C KT * Nguyên t c 3: Bên Có các TK ph i thu, bên N TK TG th c t : là TGH mua bán th c t bình quân liên ph i tr thì ph i ghi s theo TGTT lúc ghi s k toán. NH do NHNNVN công b t i th i i m FSNV. TG h ch toán: là TG ư c s d ng n nh trong m t 21 22 kỳ k toán. (1) Ngaøy 2/5 thu tieàn cuûa Cty A 1.000USD, TGTT 15.250ñ/USD nhaäp quyõ ngoaïi teä maët. VD: Taïi phoøng keá toaùn Cty An Phuù, trích moät soá (2) Ngaøy 3/5 nhaäp khaåu cuûa Cty B NVLC, chöa nghieäp vuï lieân quan ñeán ngoaïi teä trong thaùng 5/n thanh toaùn giaù CIF 5.000USD. Thueá nhaäp khaåu nhö sau: phaûi noäp 10%, thueá GTGT nhaäp khaåu phaûi noäp - Soá dö ñaàu thaùng cuûa moät soá taøi khoaûn: 10%, TGTT 15.300ñ/USD. + TK1112: 15.200.000ñ (1.000USD) (3) Ngaøy 4/5, baùn 1.200USD ngoaïi teä maët thu tieàn VNÑ veà nhaäp quyõ, TGTT 15.300ñ/USD. + TK1122: 38.000.000ñ (2.500USD) (4) Ngaøy 10/5 duøng TM VNÑ taïi quyõ mua + TK131: 30.400.000ñ (2.000USD) dö Nôï cuûa 2.000USD vaø göûi vaøo TK TGNH, TGTT Cty A 15.400ñ/USD. + TK331: 45.600.000ñ (3.000USD) dö Coù cuûa (5) Ngaøy 18/5 traû nôï cuõ vaø 1 phaàn nôï môùi cho Cty Cty B B baèng TGNH ngoaïi teä 4.000USD, TGTT - Soá phaùt sinh trong thaùng: 15.400ñ/USD 23 24 4
1.2.4. Phương pháp h ch toán 1.2.4.2. Phương pháp h ch toán ti n m t t i qu là Y/c: Tính giaù nhaäp hay xuaát ngoaïi teä, ñoàng thôøi ngo i t ñònh khoaûn caùc NVKT treân, bieát Cty söû duïng b. Phương pháp h ch toán TGTT vaø TGTT xuaát ngoaïi teä tính theo phöông b1. Trư ng h p DN s d ng t giá th c t (TGTT) phaùp FIFO, haïch toaùn HTK theo PPKKTX, noäp thueá GTGT theo phöông phaùp khaáu tröø. N u DN ang trong quá trình ho t ng SXKD (k c XDCB chưa hoàn thành) 25 26 VD: Ngaøy 2/10 DN baùn 500 caùi aùo sô mi nam, • Sơ h ch toán ngo i t (s d ng TGTT) ñôn giaù 2USD/caùi, chöa thu tieàn cuûa ngöôøi Doanh nghi p ang trong quá trình ho t mua (TGTT 15.000ñ/USD). ng SXKD Ngaøy 10/10, DN thu tieàn baùn haøng cuûa ngaøy 131 1112 2/10. TGTT 15.200ñ/USD. 331 152,153,156 511 (1a) (1b) (2b) (2a) 515 635 515 635 Lãi L Lãi L 27 28 b. Phương pháp h ch toán • Sơ h ch toán ngo i t (s d ng TGTT) b1. Trư ng h p DN s d ng t giá th c t Doanh nghi p ang trong quá trình XDCB chưa hoàn thành (TGTT) 152,153,156… 331 1112 N u DN trong quá trình XDCB chưa hoàn (2) (1) thành (chưa phát sinh DT, CP) Phương pháp tương t như trên nhưng n u lãi CLTG liên quan n ngo i t thì h ch 413 toán vào bên có TK413, ngư c l i n u l thì h ch toán vào bên n TK413 Lãi L 29 30 5
Ñieàu chænh tyû giaù vaøo cuoái kyø caùc taøi khoaûn coù lieân quan ñeán ngoaïi teä goàm: voán baèng tieàn, nôï phaûi b. Phương pháp h ch toán thu, nôï phaûi traû theo tyû giaù thöïc teá bình quaân lieân ngaân haøng taïi ngaøy laäp baùo caùo taøi chính naêm. b2. Trư ng h p DN s d ng t giá h ch (1) Khi ñaùnh giaù laïi caùc khoaûn muïc tieàn teä coù goác toán (TGHT) ngoaïi teä: • Ghi chú: Hi n nay B Tài Chính không - Neáu phaùt sinh laõi CLTG: c p n TGHT, vì v y phương pháp h ch Nôï TK 1112, 1122, 131, 136, 138, 311, 315, 331 toán ph n này ch tham kh o 341, 342,… Coù 413 - Neáu phaùt sinh loã CLTG Nôï TK 413 Coù TK 1112, 1122, 131, 138, 311, 315, 331 32 31 341, 342,… VD: T i Cty TNHH Bình Minh phát sinh m t s Ñieàu chænh tyû giaù vaøo cuoái kyø caùc taøi khoaûn coù lieân quan nghi p v liên quan n ngo i t trong tháng ñeán ngoaïi teä goàm: voán baèng tieàn, nôï phaûi thu, nôï phaûi traû theo tyû giaù thöïc teá bình quaân lieân ngaân haøng taïi ngaøy laäp 12/n như sau: baùo caùo taøi chính naêm. - S dư u tháng c a m t s tài kho n: (2) Xöû lyù cheânh leäch tyû giaù do ñaùnh giaù laïi cuoái naêm + TK1112: 15.200.000 (1.000USD) Buø tröø giöõa toång phaùt sinh nôï TK 413 vaø phaùt sinh coù TK 413 keát chuyeån vaøo chi phí taøi chính (neáu loã), doanh thu + TK1122: 38.000.000 (2.500USD) hoaït ñoäng taøi chính (neáu laõi) - (2a) Keát chuyeån laõi CLTG + TK131: 30.400.000 (2.000USD) (Dư n Nôï TK 413 c a Cty A) Coù TK 515 + TK331: 45.600.000 (3.000USD) (Dư có - (2b) K/c loã CLTG c a Cty B) Nôï TK 635 Coù TK 413 - S phát sinh trong tháng: 33 34 (1) Ngày 2/12 thu ti n c a Cty A 1.000USD, (6) i u ch nh chênh l ch t giá cu i năm tài TGTT 15.250, nh p qu ngo i t m t. chính. Bi t TGTT ngày 31/12: 15.500. (2) Ngày 3/12 nh p kh u c a Cty B NVL chính, YC: nh kho n các nghi p v kinh t trên. Cho chưa thanh toán giá CIF 5.000USD. Thu NK bi t TGTT xu t ngo i t DN tính theo PP FIFO, ph i n p 10%, thu GTGT nh p kh u ph i n p h ch toán HTK theo PPKKTX, n p thu GTGT 10%, TGTT 15.300. theo phương pháp kh u tr . (3) Ngày 4/12, bán 1.200USD ngo i t m t thu ti n VN v nh p qu , TGTT 15.300. (4) Ngày 10/12 dùng TM VN t i qu mua 2.000USD và g i vào TK TGNH, TGTT 15.400. (5) Ngày 18/12 tr n cũ và m t ph n n m i cho Cty B b ng TGNH ngo i t 4.000USD, 35 36 TGTT 15.400. 6
Sơ h ch toán ti n m t t i qu là vàng 1.2.4.2. Phương pháp h ch toán ti n m t t i b c, á quý qu là vàng b c, á quý 111 (1113) Giá nh p ư c ghi s theo giá mua th c 111, 112 338, 344 (4) (1) t Giá xu t có th tính theo 1 trong b n PP: 338, 344 144,244 BQGQ, NT-XT, NS-XT, th c t ích danh (2) (5) Phương pháp h ch toán 131 331 (3) (6) 515 635 635 515 37 38 1.3.3. Tài kho n s d ng 1.3.1. Ch ng t k toán Ch ng t s d ng: GBC, GBN, b ng sao kê Tài kho n s d ng: TK112 “TGNH” Ch ng t g c: UNT, UNC, LCT… theo dõi s hi n có và tình hình bi n ng 1.3.2. S sách k toán tăng, gi m TGNH c a DN. i v i hình th c nh t ký chung g m các s : NKC, NK c bi t, NK thu ti n, NK chi ti n, s TK 112 có 3 TK c p 2: cái, s qu . - TK1121: Ti n Vi t Nam i v i hình th c nh t ký ch ng t g m: s NK ch ng t s 1, b ng kê s 1, s cái. - TK1122: Ngoaïi t i v i hình th c ch ng t ghi s g m: s - TK1123: Vàng, b c, kim khí quý, á quý ch ng t ghi s , s cái, s qu . i v i hình th c k toán trên máy vi tính. 39 40 1.3.3. Tài kho n s d ng 1.3.4. Phương pháp h ch toán K t c u và n i dung ph n ánh c a TK112 Sơ h ch toán TGNH TK112 “TGNH” TK112 – TGNH 111 111 (1a) SD K: S ti n g i t i ngân hàng u - Các kho n ti n g i (2a) kỳ ư c rút ra 113 (1b) 152,153,156,211… - Các kho n ti n g i vào ngân hàng - Chênh l ch gi m t (2b) 131 - Chênh l ch tăng t giá do ánh giá giá do ánh giá l i s (1c) l i s dư ngo i t cu i kỳ dư ngo i t cu i kỳ 121,128,221,222,228 T ng s phát sinh N T ng s phát sinh Có 144,244 (1d) (2c) SDCK: S ti n g i t i ngân hàng cu i kỳ 311,315,331,333,338 411 (1e) (2d) 41 42 7
KEÁ TOAÙN TAØI CHÍNH DAONH NGHIEÄP 1.3.4. Phương pháp h ch toán Sơ h ch toán TGNH TK112 – TGNH 144,244 511,515,711 (1f) (2e) 515 (1g) 138 (1381) 338 (3381) (3b) (3a) 43 44 M C TIÊU CHƯƠNG 2 • Sau khi nghiên c u Chương 2, sinh viên có nh ng ki n th c và k năng h ch toán CHÖÔNG 2 v các kho n ph i thu khách hàng, ph i KEÁ TOAÙN CAÙC KHOAÛN thu n i b , ph i thu khác và phương pháp l p các kho n d phòng v n ph i thu PHAÛI THU khó òi. 45 46 2.1.1. Khái ni m 2.1 Khái ni m và nguyên t c Ph i thu khách hàng: là các kho n n ph i thu c a DN phát sinh trong quá trình bán s n ph m, hàng hóa, B S u tư, TSC và CCDV cho khách hàng. 2.2 K toán các kho n ph i thu khách hàng Ph i thu n i b : là các kho n n ph i thu c a DN v i ơn v c p trên, gi a các ơn v tr c thu c, các ơn v 2.3 K toán các kho n thu n i b ph thu c trong m t DN c l p. Ph i thu khác: là các kho n n ph i thu khác c a DN 2.4 K toán các kho n ph i thu khác ngoài các kho n ã ph n ánh trong “Ph i thu khách hàng” và “Ph i thu n i b ” 2.5 K toán d phòng ph i thu khó òi D phòng ph i thu khó òi là d phòng ph n giá tr b t n th t c a các kho n n ph i thu quá h n thanh toán, n ph i thu quá h n nhưng có th không òi ư c do 47 48 khách n không có kh năng thanh toán. 8
2.1.2. Các nguyên t c h ch toán v các kho n 2.1.2.2. Ñoái vôùi TK 136 - Phaûi thu noäi boä - Phaïm vi: ph i thu + Phaûi thu giöõa ñôn vò caáp treân vaø ñôn vò caáp döôùi • 2.1.2.1. Ñoái vôùi TK 131 - Phaûi thu khaùch haøng: + Caùc ñôn vò caáp döôùi vôùi nhau. • - Haïch toaùn chi tieát cho töøng ñoái töôïng. • + Soá voán ñaàu tö coâng ty meï ñaàu tö vaøo coâng ty • - Khoâng haïch toaùn vaøo tài kho n naøy caùc nghieäp con. vuï baùn thu tieàn ngay. • + Caùc khoaûn thanh toaùn giöõa coâng ty meï vaø coâng ty con. • - Khi haïch toaùn chi tieát keá toaùn phaûi phaân loaïi nôï • – Phaûi haïch toaùn chi tieát töøng khoaûn phaûi thu noäi ñeå coù caên cöù laäp döï phoøng. boä. 49 50 2.2.1. Ch ng t k toán • 2.1.2.3. Ñoái vôùi TK 138 - Phaûi thu khaùc Hóa ơn GTGT, hóa ơn thông thư ng, phi u thu, phi u • Phaïm vi phaûn aùnh: chi, GBC ngân hàng, biên b n bù tr công n … 2.2.2. S k toán và quy trình ghi s • + Giaù trò taøi saûn thieáu ñaõ ñöôïc phaùt hieän nhöng chöa xaùc ñònh ñöôïc nguyeân nhaân; i v i hình th c nh t ký chung g m các s : nh t ký chung, s nh t ký c bi t, s cái, s k toán chi ti t. • + Caùc khoaûn phaûi thu veà boài thöôøng; i v i hình th c ch ng t ghi s g m các s : CTGS, • + Tieàn laõi, coå töùc, lôïi nhuaän phaûi thu töø caùc s ăng ký CTGS, s cái, s k toán chi ti t. hoaït ñoäng ñaàu tö taøi chính; i v i hình th c nh t ký s cái g m các s : Nh t ký – • + Caùc khoaûn phaûi thu phaùt sinh khi coå phaàn S cái, s k toán chi ti t. hoùa coâng ty nhaø nöôùc; i v i hình th c nh t ký ch ng t g m các s : nh t ký ch ng t (s 8), b ng kê (s 11), s cái, s k toán chi ti t. 51 52 2.2.4 Phương pháp h ch toán 2.2.3. Tài kho n s d ng TK131-Ph i thu khách hàng TK131 – PTKH 511 531,532,521 (1a),(1b),(2a),(3b),(3c),(3d),(4b) SD K: S n còn ph i thu - S ti n khách hàng ã tr n (4b) Phí UTNK (6a), 7, 8 c a khách hàng t n u kỳ - S ti n ã ng trư c, c a khách hàng 3331 - Kho n gi m giá hàng bán cho KH 3331 - S ti n ph i thu c a khách - Doanh thu c a s hàng ã bán b NM 3387 (1c) hàng tr l i - S ti n th a tr l i cho - S ti n CKTT và CKTM cho ngư i 152,153,156,611 khách hàng mua 337 (3a) (12) T ng s phát sinh N T ng s phát sinh Có 133 156,151 (4a) Khi tr hàng cho ơn v nh n UTNK, căn c SDCK: S ti n còn ph i thu vào H xu t tr hàng c a khách hàng vào cu i kỳ 53 54 9
2.2.4 Phương pháp h ch toán 2.2.4 Phương pháp h ch toán 2.2.4.1. Caùc nghieäp vuï laøm taêng caùc khoaûn “Phaûi thu TK131 – PTKH 139 111,112 khaùch haøng” (14) (4c) (1a), (1b) Baùn haøng chöa thu tieàn 642 N131 413 (5) C511 413 (15) C3331 3331,3332 (1c) Tröôøng hôïp baùn haøng theo phöông thöùc traû chaäm, (13c) (4c) Các kho n chi h cho ơn v traû goùp UTNK lq n ho t ng nh n UTNK 635 (Phí NH, phí giám nh h i quan, N131 (9) thuê kho, bãi, VC… C511 (Theo giaù baùn traû ngay chöa coù thueá) 111,112 (10),(13a),(13b) C3331 (11) C3387 (Phaàn cheânh leäch giöõa giaù baùn traû chaäm, 515 traû goùp vaø giaù baùn traû ngay chöa coù thueá GTGT) 56 55 2.2.4 Phương pháp h ch toán 2.2.4 Phương pháp h ch toán Ví duï: Xuaát kho 1 loâ SP coù giaù thöïc teá xuaát (2a) Khi baùn SP, HH dòch vuï chòu thueá TTÑB, 100tr baùn traû goùp cho Cty M. Toång giaù baùn thueá XK thì DTBH laø toång giaù thanh toaùn traû goùp cuûa loâ SP naøy laø 198tr. Cty M ñaõ traû bao goàm caû thueá TTÑB, thueá XK: tröôùc baèng TM 28tr, soá coøn laïi ñöôïc thanh N111,112,131 toaùn trong 10 thaùng tieáp theo. C511 Cho bieát soá SP naøy coù toång giaù baùn traû (2b) Phaûn aùnh thueá TTÑB, thueá XK phaûi noäp ngay laø 165tr (bao goàm 10% thueá GTGT) N511 C3332-Thueá TTÑB phaûi noäp C3333-Thueá XK phaûi noäp 57 58 2.2.4 Phương pháp h ch toán 2.2.4 Phương pháp h ch toán Caên cöù vaøo HÑ ñöôïc laäp theo tieán ñoä keá hoaïch ñeå (2c) DN noäp thueá TTÑB, thueá XK phaûn aùnh soá tieàn khaùch haøng phaûi traû theo tieán ñoä N3332 keá hoaïch ñaõ ghi trong HÑ: N3333 N131 C111,112 (3) Phöông phaùp keá toaùn caùc khoaûn phaûi thu cuûa nhaø thaàu C337 (3a)TH HÑXD quy ñònh nhaø thaàu ñöôïc thanh toaùn theo C3331 tieán ñoä keá hoaïch, keá toaùn caên cöù vaøo ctöø phaûn aùnh dthu (3b) TH HÑXD quy ñònh nhaø thaàu ñöôïc thanh toaùn töông öùng vôùi phaàn coâng vieäc ñaõ hoaøn thaønh do nhaø thaàu töï XÑ: theo gía trò khoái löôïng thöïc hieän, keá toaùn phaûi laäp N337-Thanh toaùn theo tieán ñoä keá hoaïch HÑXD hoùa ñôn treân cô sôû phaàn coâng vieäc ñaõ hoaøn thaønh C511 ñöôïc khaùch haøng xaùc nhaän, caên cöù vaøo hoùa ñôn, keá toaùn ghi: 59 60 10
2.2.4 Phương pháp h ch toán 2.2.4 Phương pháp h ch toán Nôï TK131 (3d) Khoaûn boài thöôøngt thu ñöôïc töø khaùch haøng hay caùc beân khaùc ñeå buø ñaép cho caùc chi phí khoâng bao goàm trong giaù Coù TK511 trò hôïp ñoàng Coù TK3331 Nôï TK131 (3c) Khoaûn tieàn thöôûng thu ñöôïc töø khaùch haøng traû Coù TK511 phuï theâm cho nhaø thaàu khi thöïc hieän hôïp ñoàng ñaït Coù TK3331 hoaëc vöôït chæ tieâu ghi trong hôïp ñoàng (4) Keá toaùn caùc khoaûn phaûi thu cuûa khaùch haøng taïi ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu Nôï TK131 (4a) Khi traû haøng cho ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu, caên cöù Coù TK511 vaøo hoùa ñôn xuaát traû haøng vaø caùc chöùng töø coù lieân quan: Nôï TK131 Coù TK3331 Coù TK156 Coù TK151 61 62 2.2.4 Phương pháp h ch toán 2.2.4 Phương pháp h ch toán (5) Keá toaùn cheânh leäch tyû giaù vaøo cuoái nieân ñoä keá (4b) Phí UTNK vaø thueá GTGT tính treân phí UTNK, keá toaùn phaûn aùnh doanh thu phí UTNK phaûi thu: toaùn neáu tyû giaù giao dòch bình quaân treân thò tröôøng Nôï TK131 ngoaïi teä lieân ngaân haøng do NHNNVN coâng boá taïi Coù TK511 thôøi ñieåm laäp BCTC > TG ñang phaûn aùnh treân soå keá toaùn TK131 coù goác ngoaïi teä thì soá cheânh leäch Coù TK3331 tyû giaù hoái ñoaùi ghi: (4c) Ñoái vôi caùc khoaûn chi hoä cho ñôn vò UTNK lieân quan ñeán hoaït ñoäng nhaän UTNK (phí ngaân haøng, phí giaùm ñònh Nôï TK131 haûi quan, chi thueâ kho, thueâ baõi, boác xeáp, VC haøng…) Coù TK413 Nôï TK131 Coù TK111,112 63 64 2.2.4 Phương pháp h ch toán 2.2.4 Phương pháp h ch toán (7) Keá toaùn giaûm giaù haøng baùn 2.2.4.2. Caùc nghieäp vuï laøm giaûm caùc khoaûn “Phaûi thu khaùch haøng” Nôï TK532 (6) Tröôøng hôïp haøng baùn bò khaùch haøng traû laïi Nôï TK3331 (6a) Phaûn aùnh haøng baùn bò khaùch haøng traû laïi Coù TK131,111,112 Nôï TK531 (8) Phaûn aùnh khoaûn CKTM cho khaùch haøng Nôï TK3331 Nôï TK521 Coù TK131 Nôï TK3331 (6b) Ñoàng thôøi nhaäp kho laïi soá haøng bò traû laïi Coù TK131,111,112 vaø ghi giaûm giaù voán haøng baùn (9) Phaûn aùnh tieàn CKTT cho khaùch haøng Nôï TK155,156 Nôï TK635 Coù TK632 Coù TK131,111,112 65 66 11
2.2.4 Phương pháp h ch toán 2.2.4 Phương pháp h ch toán (12) Keá toaùn tröôøng hôïp khaùch haøng thanh toaùn (10) Khaùch haøng öùng tröôùc tieàn theo hôïp ñoàng baùn baèng haøng (phöông thöùc haøng ñoåi haøng) haøng Nôï TK152,153,156 Nôï TK111,112 Nôï TK133 Coù TK131 Coù TK131 (11) Nhaän ñöôïc tieàn do KH traû nôï (keá caû tieàn laõi- neáu coù) (13) Keá toaùn ôû caùc ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu Nôï TK111,112 (13a) Khi nhaän cuûa ñôn vò UTNK 1 khoaûn tieàn mua haøng traû tröôùc ñeå môû L/C Coù TK131 Nôï TK111,112 Coù TK515 Coù TK131 67 68 2.2.4 Phương pháp h ch toán 2.2.4 Phương pháp h ch toán (13b) Khi ñôn vò UTNK chuyeån traû soá tieàn haøng (14) Keá toaùn khoaûn nôï phaûi thu khoù ñoøi phaûi xöû lyù nhaäp khaåu, thueá NK, thueá TTÑB (neáu ñ.vò UT nhôø xoùa soå noäp hoä vaøo NSNN caùc khoaûn thueá naøy), vaø caùc Nôï TK139-Soá ñaõ laäp döï phoøng khoaûn chi hoä, phí UTNK Nôï TK642-Soá chöa laäp döï phoøng Nôï TK111,112 Coù TK131 Coù TK131 Nôï TK004-Nôï khoù ñoøi ñaõ xöû lyù nhaèm tieáp tuïc (13c) Tröôøng hôïp ñôn vò nhaän UTNK laøm thuû tuïc theo doõi trong thôøi haïn quy ñònh ể coù theå truy thu noäp caùc loaïi thueá lq ñeán haøng nhaäp khaåu, ñ.vò ngöôøi maéc nôï soá tieàn ñoù. UTNK töï noäp caùc khoaûn thueá naøy vaøo NSNN Nôï TK3331,3332,3333 Coù TK131 69 70 2.2.4 Phương pháp h ch toán 2.2.4 Phương pháp h ch toán (15) Keá toaùn cheânh leäch tyû giaù vaøo cuoái nieân ñoä keá toaùn neáu tyû giaù giao dòch bình quaân treân thò Ví duï: Taïi DN SX TMDV TATP tính thueá GTGT tröôøng ngoaïi teä lieân ngaân haøng do NHNNVN theo PP khaáu tröø, coù caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt coâng boá taïi thôøi ñieåm laäp BCTC < TG ñang sinh trong thaùng 10/N nhö sau: phaûn aùnh treân soå keá toaùn TK131 coù goác ngoaïi 1. Ngaøy 01/10: Xuaát kho 1.500sp cho ñôn vò X, teä thì soá cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi ghi: giaù voán 40.000ñ/sp, giaù baùn 50.000ñ/sp (chöa Nôï TK413 bao goàm thueá GTGT 10%), chöa thu tieàn ngöôøi Coù TK131 mua. CPVC loâ haøng naøy ñeán kho cuûa ñôn vò X laø: 1.320.000ñ (bao goàm 10% thueá GTGT) ñaõ traû baèng tieàn maët. 71 72 12
5. Ngaøy 08/10: DN tieán haønh trao ñoåi 10.000sp 2. Ngaøy 03/10: DN tieán haønh baùn 4.000sp cho khaùch haøng M theo phöông thöùc traû chaäm, vôùi giaù vôùi giaù baùn 53.000ñ/sp (chöa bao goàm 10% baùn traû ngay laø 52.000ñ/sp (chöa bao goàm thueá thueá GTGT)ñeå laáy 12.000 lít xaêng cuûa Cty 10% GTGT) vaø tieàn laõi traû chaäm laø 5% treân giaù Phuø Sa. Trò giaù 1 lít xaêng maø Cty Phuø Sa baùn chöa coù thueá. cung caáp cho DN laø: 11.550ñ/lít (ñaõ bao goàm 3. Ngaøy 03/10: Thu 105.000.000ñ tieàn baùn haøng 10% thueá GTGT). Khoaûn cheânh leäch trong traû chaäm kyø tröôùc cuûa ñôn vò Y baèng TM, trong ñoù 5.000.000ñ laø tieàn laõi traû chaäm. giaù trò trao ñoåi seõ ñöôïc thanh toaùn baèng 4. Ngaøy 05/10: Do loâ haøng keùm phaåm chaát DN chueån khoaûn. quyeát ñinh giaûm giaù cho ñôn vò X (ñaõ mua haøng 6. Ngaøy 10/10: DN Caùt Tieân Sa öùng tröôùc 5% vaøo ngaøy 01/10) 10% treân giaù baùn chöa thueá GTGT. toång giaù trò hôïp ñoàng cho vieäc mua loâ haøng saép tôùi cuûa DN TATP. Bieát raèng hôïp ñoàng trò giaù 100.000.000ñ 73 74 2.3. CAÙC KHOAÛN PHAÛI THU NOÄI BOÄ 2.3.1.Chöùng töø keá toaùn 7. Ngaøy 15/10: DN nhaän ñöôïc baèng chuyeån - Hoùa ñôn GTGT, hoùa ñôn thoâng thöôøng khoaûn soá tieàn cuûa Cty M&M traû nôï cho loâ - Phieáu thu, phieáu chi haøng mua ôû thaùng tröôùc laø 50.000.000ñ vaø - Hoùa ñôn vaän chuyeån kieâm xuaát kho noäi boä 5.000.000ñ tieàn phaït do thanh toaùn chaäm so - Hoùa ñôn kieâm phieáu xuaát kho noäi boä vôùi thôøi haïn ñaõ ñöôïc quy ñònh trong hôïp - Bieân baûn buø tröø coâng nôï noäi boä… ñoàng. 2.3.2. Soå keá toaùn 8. Ngaøy 20/10: Xuaát khaåu loâ haøng trò giaù - Hình thöùc keá toaùn NKC 30.000USD, tyû giaù thöïc teá laø 16.000ñ/USD, thueá xuaát khaåu phaûi noäp 10%, khaùch haøng - Hình thöùc chöùng töø ghi soå chöa thanh toaùn cho DN. - Hình thöùc nhaät kyù chöùng töø - Hình thöùc nhaät kyù soå caùi 75 76 Sô ñoà: Caùc khoaûn nôï phaûi thu noäi boä 2.3.3. Taøi khoaûn söû duïng SD K: S n coøn ph i thu ôû caùc - Thu hoài voán, quyõ ôû ñôn vò thaønh TK136 – PTNB 111,112 111,112 (1a) Caáp treân giao voán cho ñôn vò noäi boä luùc ñaàu kyø vieân ñv caáp döôùi baèng tieàn (7),(9),(10),(13) (1a),(1d),(2b),(6) - S voán KD ñaõ giao cho ñôn vò - Quyeát toaùn vôùi ñôn vò thaønh vieân 411 (1d) Caáp kinh phí söï nghieäp caáp döôùi veà kinh phí söï nghieäp ñaõ caáp, ñaõ cho ÑVCD 211 (8) -Caùc khoaûn ñaõ chi hoä, traû hoä ñôn söû duïng (1b) Caáp hoaëc giao voán (2b)Xaùc ñònh soá phaûi thu veà vò caáp treân, caáp döôùi - Soá tieàn ñaõ thu veà caùc khoaûn phaûi 161 cho ÑVCD baèng TSCÑ khoaûn chi traû hoä cho caùc (11) - S ti n ñvi caáp treân phaûi thu veà, thu trong noäi boä ÑVCD 214 caùc khoaûn ñvi caáp döôùi phaûi noäp - Doanh thu c a s hang ban b NM (6) Chi hoä, traû hoä cho 336 -S ti n ñvi caáp döôùi phaûi thu veà, tr l i ÑVCT vaø caùc ÑVNB khaùc (12),(14) 411 caùc khoaûn caáp treân phaûi giao - Buø tröø phaûi thu vôùi phaûi traû trong (1c),(2f),(2g) xuoáng noäi boä cuûa cuøng moät ñoái töôïng - Soá tieàn phaûi thu veà baùn 451,414,415,431 SP,HH,DV cho ñvi caáp treân, caáp (3)CC vaøo thoâng baùo cuûa ÑVCT veà soá ñöôïc chia caùc quyõ DN döôùi, giöõa caùc ñvi noäi boä (2a) Khoaûn phaûi thu cuûa ÑVCD SDCK: Soá nôï coøn phaûi thu ôû caùc Phaûi noäp cho ÑVCT veà quyõ 77 78 ÑTPT,DPTC,KTPL ñôn vò noäi boä luùc cuoái kyø 13
2.3.4.1. Caùc NV laøm taêng khoaûn PTNB 2. Phaùt sinh vaø thu hoài caùc khoaûn thu noäi boä khaùc 451,414,415,431 TK1368 – PTNB a. Ñoái vôùi ñôn vò caáp treân (2a) Khoaûn phaûi thu cuûa ÑVCD phaûi noäp cho 1. Caáp hoaëc giao voán cho ÑVCD ÑVCT veà quyõ ÑTPT, quyõ DPTC, quyõ KTPL 111,112 TK1361 – PTNB 111,112 (2b) Xaùc ñònh soá phaûi thu veà khoaûn chi (1a) Caáp hoaëc giao voán cho ÑVCD baèng tieàn traû hoä cho caùc ñôn vò caáp döôùi 511 211 (2c) Phaûi thu ñôn vò caáp döôùi veà kinh (1b) Caáp hoaëc giao voán cho ÑVCD baèng TSCÑ phí quaûn lyù phaûi noäp caáp treân 512 (2d) Xaùc ñònh soá phaûi thu khi baùn haøng 214 cho caùc ñôn vò caáp döôùi 3331 411 421 (1c) Caùc ÑVTT nhaän voán KD tröïc tieáp töø (2e) Xaùc ñònh soá phaûi thu veà laõi cuûa NSNN theo söï uyû quyeàn caáp treân HÑSXKD, hoaït ñoäng khaùc ôû ÑVCD 411(2f) CC BC ÑVTT noäp leân veà soá voán KD taêng do mua saém TSCÑ; baèng NV 461,111,112 ÑT XDCB hoaëc quyõ ñaàu tö phaùt trieån (1d) Caáp kinh phí söï nghieäp cho ÑVCD 79 80 (2g) Keá toaùn ÑVCT ghi soá voán KD ñöôïc boå sung töø lôïi nhuaän hoaït ñoäng KD trong kyø cuûa ÑVTT b. Ñoái vôùi ñôn vò caáp döôùi 2.3.4.2. Caùc NV laøm giaûm khoaûn “PTNB” trong ñôn vò a. Ñoái vôùi caùc ñôn vò caáp treân 414,415,431 TK1368 – PTNB 136 111,112 (3) CC vaøo chöøng töø xaùc nhaän cuûa ÑVCT veà soá ñöôïc chia caùc quyõ DN (7) ÑVTT phaûi hoaøn laïi voán KD cho ÑVCT, khi 421 nhaän ñöôïc tieàn do ÑVTT noäp leân (4) Soá loã veà HÑSXKD ñaõ ñöôïc caáp treân chaáp nhaän caáp buø 411 (8) CC vaøo BC cuûa ÑVTT veà soá voán KD ÑVTT ñaõ noäp 512 vaøo NSNN theo söï uyû quyeàn cuûa caáp treân (5) Phaûi thu ÑVCT vaø caùc ñôn vò noäi boä khaùc veà Dthu baùn haøng noäi boä 161 (11) Toång hôïp vaø duyeät quyeát toaùn cho caáp döôùi veà 3331 caùc khoaûn chi söï nghieäp, ÑVCT ghi 336 (12) Buø tröø caùc khoaûn PTNB vôùi caùc khoaûn phaûi 111,112 (6) Khoaûn chi hoä, traû hoä cho ÑVCT vaø caùc traû noäi boä cuûa cuøng 1 ñoái töôïng ñôn vò noäi boä khaùc 111,112 (9) Khi nhaän ñöôïc tieàn do caáp döôùi noäp leân veà noäp tieàn laõi KD, noäp veà quyõ ÑTPT, quyõ DPTC, quyõ khen thöôûng phuùc lôïi, caùc quyõ khaùc thuoäc VCSH (10) Khi nhaän döôïc tieàn cuûa ñôn vò caáp döôùi 81 82 chuyeån traû veà caùc khoaûn ñaõ chi hoä, traû hoä b. Ñoái vôùi ñôn vò caáp döôùi Ví duï 1: Taïi DN TATP tính thueá GTGT theo PPKT, coù caùc NV KTPS T11/2010: 1368 111,112,152,153 a. DN thaønh coâng (ÑV caáp döôùi DN TATP) (13) Khi nhaän ñöôïc tieàn hoaëc vaät tö, taøi saûn cuûa caáp treân hoaëc ñôn vò noäi boä khaùc thanh toaùn veà thöïc nhaän voán KD tröïc tieáp töø NSNN theo söï uyû caùc khoaûn phaûi thu quyeàn cuûa DN TATP soá tieàn laø 250.000.000ñ. b.Caáp 2 xe taûi coù nguyeân giaù 5.000.000.000ñ, 336 (14) Buø tröø caùc khoaûn phaûi thu noäi boä vôùi caùc khoaûn phaûi traû noäi boä cuûa cuøng moät ñoái töôïng ñaõ khaáu hao 500.000.000 cho DN Thaønh Thaùi (ñôn vò caáp döôùi tröïc thuoäc DN TATP) c. Caáp kinh phí söï nghieäp 100.000.000ñ cho DN Thaønh Ñaït (ñôn vò caáp döôùi tröïc thuoäc DN TATP) baèng chuyeån khoaûn 83 84 14
d. Nhaän ñöôïc 50.000.000ñ cuûa DN Thaønh Lôïi h. Nhaän ñöôïc 100.000.000ñ tieàn hoaøn laïi voán (ñôn vò caáp döôùi tröïc thuoäc DN TATP) noäp KD töø DN Phong Phuù (ÑVCD tröïc thuoäc DN veà quyõ ÑTPT TATP) chuyeån ñeán baèng chuyeån khoaûn. e. Chi traû hoä cho DN Coâng ích (ñôn vò caáp i. DN Thaønh Coâng noäp 20.000.000ñ baèng CK döôùi) tröïc thuoäc DN TATP) moät soá khoaûn veà soá laõi cho hoaït ñoäng SX, KD trong naêm baèng TM laø 5.000.000ñ j. Caên cöù vaøo baùo caùo cuûa DN Yeán Oanh f. Xuaát baùn 10.000sp cho DN Thaønh Ñaït (ÑVCD tröïc thuoäc DN TATP) veà soá voán KD (ÑVCD tröïc thuoäc DN TATP) vôùi giaù baùn maø DN Yeán Oanh Ñaõ noäp vaøo NSNN theo söï noäi boä laø 600.000.000ñ (chöa bao goàm 10% uyû quyeàn cuûa DN TATP laø 50.000.000ñ. thueá GTGT) Y/c: Ñònh khoaûn caùc NVKTFS ôû DN TATP g. Soá phaûi thu veà laõi cho hoaït ñoäng SX, KD trong naêm ñoái vôùi DN Thaønh Coâng laø 20.000.000ñ. 85 86 VD2: Taïi DN Thaønh Long (ñôn vò caáp treân) haïch Trong kyø coù caùc NVKTPS nhö sau: toaùn thueá GTGT theo PPKT coù caùc taøi lieäu lieân 1. Caáp voán kinh doanh cho DN Thanh Long 01 quan hoaït ñoäng cuûa DN ñöôïc keá toaùn taäp hôïp nhö (caáp döôùi) baèng moät TSCÑHH coù nguyeân giaù sau: 1.600.000.000ñ, ñaõ khaáu hao 600.000.000ñ. SDÑK cuûa caùc taøi khoaûn: 2. Caáp kinh phí söï nghieäp cho DN Thaønh Long 02 - TK136: 300.000.000ñ (caáp döôùi) baèng chuyeån khoaûn 100.000.000ñ. + TK1361: 180.000.000ñ 3. Nhaän laïi voán kinh doanh cuûa DN Thaønh Long 03 (caáp döôùi) laø moät TSCÑHH coù giaù trò coøn laïi + TK1368: 120.000.000ñ 1.400.000.000ñ ñeå caáp cho moät ñôn vò khaùc. - TK336: 800.000.000ñ 4. Chi hoä cho DN Thaønh Long 02 moät soá khoaûn + TK3361: 640.000.000ñ vôùi toång soá tieàn 90.000.000ñ baèng tieàn maët. 88 + TK3368: 160.000.000ñ 87 5. Soá laõi töø hoaït ñoäng SXKD naêm qua maø DN 2.4. KEÁ TOAÙN CAÙC KHOAÛN PHAÛI THU KHAÙC Thanh Long 01 phaûi noäp veà laø 1.000.000.000ñ • 2.4.1. Chöùng töø keá toaùn 6. DN Thaønh Long 03 phaûi noäp 400.000.000ñ vaøo quyõ quaûn lyù cuûa caáp treân. • - Phieáu thu, phieáu chi, GBN, GBC 7. Xuaát baùn saûn phaåm cho DN Thaønh Long 02 vôùi • - Bieân baûn kieåm nghieäm vaät tö haøng hoaù giaù baùn noäi boä 800.000.000ñ (chöa bao goàm 10% • - Bieân baûn kieåm keâ quyõ thueá GTGT), chöa thu tieàn. • - Bieân baûn xöû lyù taøi saûn thieáu…. 8. Buø tröø giöõa khoaûn phaûi thu vôùi khoaûn phaûi traû cuûa DN Thanh Long 01 laø 700.000.000ñ. • 2.4.2. Soå saùch keá toaùn (Xem SGK) 9. DN Thaønh Long 02 thanh toaùn caùc khoaûn phaûi traû noäi boä 600.000.000ñ baèng chuyeån khoaûn. 10. Duyeät quyeát toaùn kinh phí söï nghieäp cho DN Thaønh Long 01 laø 120.000.000ñ Y/c: Ñònh khoaûn caùc NVKTPS 89 90 15
2.4. KEÁ TOAÙN CAÙC KHOAÛN PHAÛI THU KHAÙC 2.4. KEÁ TOAÙN CAÙC KHOAÛN PHAÛI THU KHAÙC SD K: Soá nôï phaûi thu khaùc coøn phaûi + KC giaù trò TS thieáu vaøo caùc • 2.4.3. Taøi khoaûn söû duïng thu vaøo luùc ñaàu kyø TK lieân quan theo quy ñònh ghi trong bieân baûn xöû lyù • TK naøy coù 3 TK caáp 2: + Giaù trò TS thieáu chôø xöû lyù + KC caùc khoaûn phaûi thu veà – TK1381-TS thieáu chôø xöû lyù + Phaûi thu cuûa caù nhaân, taäp theå CPH Cty nhaø nöôùc (trong vaø ngoaøi ñôn vò) ñoái vôùi TS + Soá tieàn ñaõ thu ñöôïc veà caùc – TK1385-Phaûi thu veà CPH thieáu ñaõ xaùc ñònh roõ nguyeân nhaân vaø khoaûn nôï phaûi thu khaùc – TK1388-Phaûi thu khaùc coù bieân baûn xöû lyù ngay + S ti n phaûi thu phaùt sinh khi CPH • -Goàm : + Giaù trò taøi saûn maát , thieáu chôø xöû lyù. Cty nhaø nöôùc • + Phaûi thu veà boài thöôøng /phaït. + Phaûi thu veà tieàn laõi, coå töùc, LN ñöôïc chia töø caùc hoaït ñoäng TC • + Tieàn hay taøi saûn cho möôïn. + Caùc khoaûn nôï phaûi thu khaùc • + Khoaûn chi hoä. T ng s phaùt sinh N T ng s phaùt sinh Coù • -Sô ñoà keá toaùn toång hôïp. SDCK: Caùc khoaûn nôï khaùc chöa thu 91 92 ñöôïc vaøo luùc cuoái kyø 2.4.4. Phöông phaùp haïch toaùn laøm taêng khoaûn phaûi 1. Tröôøng hôïp thieáu, maát maùt, hö hoûng TS chöa thu khaùc trong ñôn vò xaùc ñònh nguyeân nhaân 1. Tröôøng hôïp thieáu, maát maùt, hö hoûng TS chöa xaùc ñònh nguyeân nhaân 111,112 1381 (1c) Tröôøng hôïp TM toàn quyõ phaùt hieän thieáu khi 211 1381 kieåm keâ , chöa xaùc ñònh roõ nguyeân nhaân, chôø xöû lyù (1a) ÑV TSCÑHH duøng cho hoaït ñoäng SX,KD phaùt hieän thieáu, chöa xaùc ñònh nguyeân nhaân, chôø xöû lyù 214 152,153,155,156 (1b) ÑV TSCÑHH duøng cho hoaït ñoäng söï nghieäp, döï 466 aùn hoaëc hoaït ñoäng phuùc lôïi phaùt hieän thieáu, chöa xaùc (1c) Tröôøng hôïp vaät tö, CCDC, HH phaùt hieän thieáu khi ñònh nguyeân nhaân, chôø xöû lyù kieåm keâ , chöa xaùc ñònh roõ nguyeân nhaân, chôø xöû lyù 4313 1381 431 93 94 (1b) Ñoàng thôøi phaûn aùnh phaàn GTCL cuûa TS thieáu chôø xöû lyù 2.4. KEÁ TOAÙN CAÙC KHOAÛN PHAÛI THU KHAÙC VD: Mua hàng hóa công ty M giá mua chưa 2. Tröôøng hôïp thieáu, maát maùt, hö hoûng TS xaùc ñònh ñöôïc thu GTGT 300.000, thu su t thu GTGT nguyeân nhaân 5%, chưa thanh toán. Khi ki m nh n nh p Ñ/v tröôøng hôïp khi phaùt hieän thieáu, maát maùt , 1388 621,627 hö hoûng veà TS cuûa DN nhöng xaùc ñònh ngay kho phát hi n thi u m t s hàng tr giá ñöôïc nguyeân nhaân vaø ngöôøi chòu traùch nhieäm chưa thu 5.000, chưa rõ nguyên nhân 334 152,153,155,156,111 632 95 96 16
2.4. KEÁ TOAÙN CAÙC KHOAÛN PHAÛI THU KHAÙC 3. Ñ/v soá phaûi thu veà CPH maø DN ñaõ chi ra • Ngày 7/6, theo b ng kê thu mua hàng hoá s 22, mua 10.000 kg hàng B, ơn giá 111,112,331 1385 chưa thu 68/kg, thu su t thu GTGT 5%. DN ã thanh toán b ng ngân phi u, hàng v nh p kho phát hi n thi u 18 kg, yêu cán b nghi p v b i thư ng (3a) Khi thanh toaùn trôï caáp cho NLÑ thoâi vieäc, maát vieäc do chuyeån DNNN thaønh Cty CP (3b) Khi chi traû caùc khoaûn veà hoã trôï ñaøo taïo laïi NLÑ trong DNNN CPH ñeå boá trí vieäc laøm môùi trong Cty CP 97 98 2.4. KEÁ TOAÙN CAÙC KHOAÛN PHAÛI THU KHAÙC 2.4. KEÁ TOAÙN CAÙC KHOAÛN PHAÛI THU KHAÙC 2.4.2. Caùc NV laøm giaûm khoaûn phaûi thu khaùc (4) Caùc tröôøng hôïp coøn laïi laøm taêng khoaûn “Phaûi thu khaùc trong DN” (5) Khi coù quyeát ñònh xöû lyù TS thieáu (4a) Caùc khoaûn cho vay, cho möôïn vaät tö, tieàn voán taïm thôøi vaø caùc khoaûn phaûi thu khaùc N334 N 1388 C111,112,152,153 N1388 (4b) Ñònh kyø khi xaùc ñònh soá laõi phaûi thu vaø soá coå töùc, lôïi N632 nhuaän ñöôïc chia N 1388 C1381 C515 (4c) Caùc khoaûn chi cho hoaït ñoäng söï nghieäp, döï aùn, chi ÑT (6) Khi thu ñöôïc nôï XDCB, CP SXKD nhöng khoâng ñöôïc caáp coù thaåm quyeàn pheâ duyeät phaûi thu hoài N111,112 N 138 C1388 C161,241,641,642… 99 100 2.4. KEÁ TOAÙN CAÙC KHOAÛN PHAÛI THU KHAÙC 2.4. KEÁ TOAÙN CAÙC KHOAÛN PHAÛI THU KHAÙC (7) Khi coù quyeát ñònh xöû lyù nôï phaûi thu khaùc (9) Khi keát thuùc quaù trình CPH khoâng coù khaû naêng thu hoài Khi keát thuùc quaù trình CPH DN phaûi BC vaø N111 thöïc hieän quyeát toaùn caùc khoaûn chi veà CPH N334 vôùi CQ quyeát ñònh CPH. Toång soá CP CPH, N139-Neáu ñöôïc buø ñaép baèng khoaûn DPPTKÑ chi trôï caáp cho LÑ thoâi vieäc, maát vieäc, chi hoã C1388 trôï ñaøo taïo laïi LÑ…tröø vaøo soá tieàn thu baùn coå (8) Khi baùn caùc khoaûn phaûi thu khaùc phaàn thuoäc voán NN thu ñöôïc töø CPH DNNN N111,112 N3385 N139 C1385 C1388 101 102 17
VD: c. Ngaøy 15/9: CN A laøm hoûng moät coâng cuï, trò 1. Ngaøy 5/9: DN mua 2.000kg saét töø Cty Ban giaù cuûa coâng cuï naøy laø 5.000.000. Cty quyeát Mai, nhöng kieåm keâ tröôùc khi NK thuû kho ñònh tröø vaøo löông cuûa CN A toaøn boä giaù trò nhaän thaáy chæ coù 1.800kg, phaàn thieáu huït cuûa coâng cuï naøy. chöa roõ nguyeân nhaân. Thuû kho cho tieán d. Ngaøy 20/9: Xaùc ñònh 200kg saét thieáu ôû NV haønh NK 1.800 kg saét treân giaù mua 1kg saét phaùt sinh ngaøy 5/9 laø do thuû kho cuûa Cty Ban laø 10.000ñ/kg, thueá suaát thueá GTGT 10%, Mai xuaát thieáu. DN quyeát ñònh töø choái mua chöa traû tieàn NB 200kg saét naøy 2. Ngaøy 10/9: Thuû quyõ kieåm keâ TM, phaùt e. Ngaøy 25/9: Sau quaù trình ñieàu tra, tìm hieåu hieän thieáu 20.000ñ so vôùi soå saùch, chöa XÑ DN khoâng theå xaùc ñònh ñöôïc nguyeân nhaân soá roõ nguyeân nhaân tieàn 200.000ñ thieáu so vôùi soå saùch trong NV ngaøy 10/9 103 104 2.5. KEÁ TOAÙN DÖÏ PHOØNG PHAÛI THU KHOÙ ÑOØI 2.5.1. Nguyeân taéc, phöông phaùp vaø xöû lyù khoaûn döï phoøng f. Ngaøy 26/9: DN nhaän ñöôïc thoâng baùo veà soá 2.5.1.1. Nguyeân taéc laäp döï phoøng coå töùc ñöôïc nhaän laø 10.000.000ñ - Thôøi ñieåm laäp vaø hoaøn nhaäp caùc khoaûn döï phoøng laø thôøi ñieåm cuoái kyø keá toaùn naêm. ` - Ñoái töôïng laäp DP keá toaùn caên cöù vaøo ctöø goác, HÑKT, kheá öôùc vay nôï, baûn thanh lyù hôïp ñoàng, cam keát nôï, ñoái chieáu coâng nôï vaø caùc ctöø khaùc. - Xöû lyù caùc khoaûn laäp döï phoøng nôï phaûi thu khoù ñoøi: + Neáu soá DP phaûi trích laäp = soá dö khoaûn döï phoøng nôï phaûi thu khoù ñoøi, thì DN khoâng phaûi trích laäp; + Neáu soá DP phaûi trích laäp > soá dö khoaûn DP nôï phaûi thu khoù ñoøi, thì DN phaûi trích theâm vaøo CPQLDN phaàn cheânh leäch. + Neáu soá DP phaûi trích laäp < soá dö khoaûn DP nôï phaûi thu khoù ñoøi, thì DN phaûi ñieàu chænh giaûm vaøo CPQLDN phaàn cheânh leäch. 105 106 2.5. KEÁ TOAÙN DÖÏ PHOØNG PHAÛI THU KHOÙ ÑOØI 2.5. KEÁ TOAÙN DÖÏ PHOØNG PHAÛI THU KHOÙ ÑOØI 2.5.1.2. Phöông phaùp laäp döï phoøng 2.5.1.3. Xöû lyù khoaûn döï phoøng - Ñoái vôùi nôï phaûi thu quaù haïn thanh toaùn, möùc trích Ví duï 1: Tình hình nôï phaûi thu khoù ñoøi ôû 1 laäp döï phoøng nhö sau: DNSX nhö sau: (ÑVT: 1.000ñ) + 30% giaù trò ñoái vôùi khoaûn nôï phaûi thu quaù haïn töø 3 thaùng ñeán döôùi 1 naêm. Naêm 1: Khoaûn nôï phaûi thu khoù ñoøi ñoái vôùi khaùch haøng A laø: 10.000ñ + 50% giaù trò ñoái vôùi khoaûn nôï phaûi thu quaù haïn töø 1 naêm ñeán döôùi 2 naêm. Naêm 2: Khaùch haøng A vaãn chöa traû ñöôïc soá + 70% giaù trò ñoái vôùi khoaûn nôï phaûi thu quaù haïn töø 2 nôï 10.000ñ naêm ñeán döôùi 3 naêm. Naêm 3: Khaùch haøng A tieáp tuïc nôï DN soá tieàn - Ñoái vôùi nôï phaûi thu chöa ñeán haïn thanh toaùn 10.000ñ nhöng toå chöùc kinh teá laâm vaøo tình traïng phaù saûn hoaëc ñang bò caùc cô quan phaùp luaät truy toá…thì DN döï kieán möùc toån thaát khoâng thu hoài ñöôïc ñeå trích laäp 107 108 döï phoøng. 18
2.5. KEÁ TOAÙN DÖÏ PHOØNG PHAÛI THU KHOÙ ÑOØI 2.5. KEÁ TOAÙN DÖÏ PHOØNG PHAÛI THU KHOÙ ÑOØI 2.5.5. Phöông phaùp haïch toaùn 1 soá nghieäp vuï phaùt sinh chuû 2.5.5. Phöông phaùp haïch toaùn 1 soá nghieäp vuï yeáu phaùt sinh chuû yeáu 2. Tröôøng hôïp soá caàn trích laäp < soá ñaõ trích laäp ôû kyø tröôùc 1. Trích laäp döï phoøng cuoái kyø Neáu soá DPNPTKÑ caàn trích laäp ôû kyø keá toaùn naøy < soá DPNPTKÑ ñaõ trích laäp ôû kyø keá toaùn tröôùc chöa söû duïng Neáu soá DPNPTKÑ ôû kyø keá toaùn naøy > soá heát, thì soá cheânh leäch ñöôïc phaûn aùnh DPNPTKÑ ñaõ trích laäp ôû kyø keá toaùn tröôùc, N139 thì soá cheânh leäch > ñöôïc haïch toaùn vaøo chi C642 3. Tröôøng hôïp xoaù nôï phí N139 N642 N642 C139 C131 C138 N004 (Nôï khoù ñoøi ñaõ xöû lyù) 109 110 2.5. KEÁ TOAÙN DÖÏ PHOØNG PHAÛI THU KHOÙ ÑOØI VD: Tình hình nôï phaûi thu khoù ñoøi ôû 1 DN SX nhö • 2.5.5. Phöông phaùp haïch toaùn 1 soá nghieäp vuï sau: (ÑVT: 1.000ñ) phaùt sinh chuû yeáu Naêm 1: Khoaûn nôï phaûi thu khoù ñoøi ñoái vôùi khaùch • 4. Tröôøng hôïp ñaõ xoaù nôï, nay ñoøi ñöôïc nôï haøng A laø 30.000ñ, khaùch haøng B laø 20.000ñ N111,112 Naêm 2: Khaùch haøng A traû ñöôïc 2.000ñ, khaùch • C711 haøng B vaãn nôï DN soá tieàn 20.000ñ. • Ghi ñôn C004 Naêm 3: Khaùch haøng A vaãn coøn nôï DN 28.000ñ, khaùch haøng B traû cho DN soá tieàn 15.000ñ. 111 112 2.5. KEÁ TOAÙN DÖÏ PHOØNG PHAÛI THU KHOÙ ÑOØI 2.5. KEÁ TOAÙN DÖÏ PHOØNG PHAÛI THU KHOÙ ÑOØI Ví duï: Taïi 1 DN coù SDÑK cuûa TK139 nhö Trong kyø coù caùc NVKTFS: a. Thaùng 1: Khaùch haøng A traû cho DN sau: 500.000.000ñ baèng chuyeån khoaûn. - SD TK139 cho khaùch haøng A (139A): b. Thaùng 5: Khaùch haøng B khoâng coøn khaû naêng 270.000.000ñ (30%x900.000.000) thanh toaùn, DN quyeát ñònh xoaù toaøn boä khoaûn nôï phaûi thu khoù ñoøi cuûa khaùch haøng B - SD TK139 cho khaùch haøng B (139B): c. Thaùng 10: DN quyeát ñònh trích laäp nôï phaûi thu 180.000.000ñ (30%x600.000.000) khoù ñoøi ñoái vôùi khoaûn phaûi thu cuûa khaùch haøng C trò giaù 30.000.000ñ - SD TK139 cho khaùch haøng C (139C): Y/c: Ñònh khoaûn caùc NVKTFS 0ñ 113 114 19
k. Xuaát baùn moät loâ haøng trò giaù 100.000.000ñ h. Loâ haøng baùn cho Cty Gia Lai coù moät soá loâ keùm chaát löôïng, DN quyeát ñònh giaûm giaù (chöa bao goàm thueá GTGT) cho Cty D. tuy cho khaùch haøng Gia Lai laø 5% treân giaù baùn nhieân do khoâng ñaït yeâu caàu chaát löôïng, Cty chöa thueá. Bieát raèng Cty Gia Lai thanh D traû laïi moät nöûa loâ haøng treân cho DN. Bieát toaùn tieàn cho loâ haøng baèng CK raèng giaù voán cuûa loâ haøng naøy laø 60.000.000ñ i. DN quyeát ñònh moät nöûa giaù trò cuûa chieác vaø Cty D chöa thanh toaùn tieàn cho DN. maùy vi tính (ôû NV f) tröø vaøo löông cuûa baûo l. Nhaän ñöôïc tieàn laõi baèng CK töø Cty X (ôû Nvi) veä, nöûa coøn laïi xem nhö 1 khoaûn chi phí m. Khaùch haøng B tuyeân boá phaù saûn, do vaäy soá DN phaûi chòu nôï coøn phaûi thu cuûa B ñöôïc toå thanh toaùn TS j. Nhaän ñöôïc thoâng baùo chia laõi töø Cty X laø thanh toaùn baèng CK 50.000.000ñ, phaàn coøn 20.000.000ñ laïi DN xöû lyù xoùa soå 115 116 2. Khách hàng A tr l i hàng do kém ph m ch t. VD: T i DNSX và kinh doanh thương m i H ng Hàng b tr l i có giá xu t kho kỳ trư c Gia có các tài li u phát sinh trong kỳ ư c k 15.000.000 , giá bán chưa thu 20.000.000 , toán ghi nh n như sau: thu GTGT 10%. DN ã nh n và nh p kho, • SD K c a các tài kho n: ng th i c n tr n . - TK131: 500.000.000 3. Xu t kho bán hàng cho khách hàng B giá xu t + TK131A: 600.000.000 kho 350.000.000 , giá bán chưa thu + TK131B: 100.000.000 (Dư có) 500.000.000 , thu GTGT 10%, khách hàng B - TK138: 10.000.000 chưa thanh toán. * Trong kỳ có các NVKTPS: 1. Khách hàng A thanh toán n 400.000.000 117 118 b ng TGNH, DN ã nh n GBC c a ngân hàng. 3. Xuaát baùn cho khaùch haøng C moät soá SP trò giaù VD: Taïi DN SX&TM Ñöùc Phaùt haïch toaùn thueá GTGT theo PPKT coù moät soá NVFS lieân quan ñeán hoaït ñoäng KD 400.000.000ñ, giaù baùn 594.000.000ñ, goàm 10% trong kyø nhö sau: thueá GTGT. Khaùch haøng C ñaõ thanh toaùn cho DN 1. Xuaát baùn cho khaùch haøng A moät soá SP trò giaù 2/3 soá tieàn baèng CK. 300.000.000ñ, giaù baùn 400.000.000ñ, thueá GTGT 10%, 4. Xuaát baùn theo phöông thöùc ñoåi haøng cho khaùch khaùch haøng chöa thanh toaùn. Neáu khaùch haøng A thanh haøng D moät soá SP trò giaù 100.000.000ñ, giaù baùn toaùn trong voøng 10 ngaøy ñaàu seõ ñöôïc höôûng chieát khaáu 1544.000.000ñ, goàm 10% thueá GTGT ñeå nhaän veà thanh toaùn 0,5% treân toång soá tieàn phaûi thanh toaùn. moät loâ NVL trò giaù 200.000.000ñ, thueá GTGT 2. Xuaát baùn theo phöông thöùc traû chaäm cho khaùch haøng B 10%. moät soá SP trò giaù 200.000.000ñ, giaù baùn traû ngay 288.000.000ñ, thueá GTGT 10%. Giaù baùn traû goùp laø 5. Khaùch haøng E öùng tröôùc cho DN 100.000.000ñ 339.000.000ñ seõ ñöôïc khaùch haøng B thanh toaùn 12 laàn baèng CK ñeå ñaët mua moät soá SP theo y/c veà maãu trong voøng 12 thaùng vaøo ngaøy giao haøng. maõ. 119 120 20