Bài giảng Kế toán tài chính doanh nghiệp: Chương 4 - ThS. Nguyễn Quốc Nhất (Dành cho khối không chuyên)

CHƯƠNG 4: KẾ TOÁN HÀNG TỒN KHO<br /> <br /> Mục tiêu chương 4:<br /> Sau khi nghiên cứu xong chương này sinh<br /> viên có thể:<br /> <br /> CHƯƠNG 4<br /> <br /> KẾ TOÁN HÀNG TỒN KHO<br /> <br />  Hiểu được thế nào là hàng tồn kho<br />  Hiểu được phương pháp xử lý cụ thể của<br /> từng nhóm hàng tồn kho.<br />  Biết cách xử lý và lập dự phòng giảm giá<br /> hàng tồn kho.<br /> <br /> GV: ThS.Nguyễn Quốc Nhất<br /> 1<br /> <br /> 2<br /> <br /> Nội dung chương<br /> <br /> Tài liệu tham khảo<br /> <br /> 4.1.Tổng quan về hàng tồn kho<br /> <br /> 1. Chuẩn mực kế toán số 02 “Hàng tồn kho”<br /> 2. Chuẩn mực kế toán số 01 “ Chuẩn mực<br /> chung”<br /> 3. Bộ tài chính, thông tư 200/2014/TT-BTC,<br /> ngày 22 tháng 12 năm 2014<br /> <br /> 4.2. Kế toán nguyên vật liệu<br /> 4.3. Kế toán công cụ dụng cụ<br /> 4.4. Kế toán chi phí sản xuất kinh doanh dở dang<br /> 4.5. Kế toán hàng hóa<br /> 4.6. Kế toán hàng hóa kho bảo thuế<br /> 4.7. Kế toán dự phòng giảm giá hàng tồn kho<br /> 3<br /> <br /> 4.1.Tổng quan về hàng tồn kho<br /> <br /> 4.1.Tổng quan về hàng tồn kho<br /> 4.1.1.Khái niệm về hàng tồn kho:<br /> HTK của doanh nghiệp là những tài sản:<br /> <br /> 4.1.2. Các nguyên tắc hạch toán về hàng tồn kho<br /> HTK được xác định theo Chuẩn mực kế toán 02 “<br /> Hàng tồn kho” về việc:<br /> <br /> Được giữ để bán trong kỳ sản xuất kinh doanh<br /> bình thường<br /> Đang trong quá trình sản xuất, kinh doanh dở<br /> dang<br /> Nguyên liệu, Vật liệu, công cụ, dụng cụ để sử<br /> dụng trong quá trình sản xuất, kinh doanh hoặc<br /> cung cấp dịch vụ.<br /> Nhóm TK HTK : Từ TK 151 đến TK 158, 2294<br /> <br /> Xác định giá gốc<br /> Phương pháp tính giá trị hàng tồn kho<br /> Xác định giá trị thuần có thể thực hiện được<br /> Lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho và ghi<br /> nhận chi phí<br /> 5<br /> <br /> NguyenQuocNhatnhatnq.faa@gmail.com<br /> <br /> 4<br /> <br /> 6<br /> <br /> 1<br /> <br /> CHƯƠNG 4: KẾ TOÁN HÀNG TỒN KHO<br /> <br /> 4.1.Tổng quan về hàng tồn kho<br /> <br /> 4.2.Keá toaùn nguyeân vaät lieäu<br /> 4.2.1.Nhöõng vaán ñeà chung veà nguyeân vaät<br /> lieäu:<br /> 4.2.1.1.Khaùi nieäm vaø đặt điểm<br />  Khaùi nieäm<br /> Nguyeân vaät lieäu laø nhöõng taøi saûn thuoäc nhoùm<br /> haøng toàn kho cuûa doanh nghieäp, laø thaønh phaàn<br /> cô baûn caáu thaønh neân saûn phaåm<br /> <br /> <br /> <br /> Giá trị ban đầu<br /> Giá<br /> gôc<br /> <br /> Giá trị<br /> HTK<br /> <br /> Lập dự<br /> Phòng<br /> HTK<br /> Cuối kỳ kế toán<br /> <br /> <br /> Giá gôc < giá trị<br /> thuần có thể<br /> thực hiện được<br /> <br /> Ñaëc ñieåm nguyeân vaät lieäu<br /> Tham gia vaøo moät chu kyø saûn xuaát, thay ñoåi<br /> hình daùng ban ñaàu sau quaù trình söû duïng<br /> <br /> 7<br /> <br /> 8<br /> <br /> 4.2.1.3. Lựa chọn phương pháp hạch toán hàng tồn kho<br /> <br /> 4.2.Keá toaùn nguyeân vaät lieäu<br /> 4.2.1.2. Phân loại nguyên vật liệu:<br /> Căn cứ vào công dụng chủ yếu thì NVL bao gồm:<br /> Nguyên vật liệu chính<br /> Vật liệu phụ<br /> Nhiên liệu<br /> Phụ tùng thay thế<br /> Các loại vật liệu khác<br /> Căn cứ vào nguồn gốc cung cấp thì NVL bao gồm:<br /> Vật liệu mua ngoài<br /> Vật liệu tự sản xuất<br /> Vật liệu có từ nguốn khác<br /> <br /> Phöông phaùp haïch toaùn haøng toàn kho<br /> <br /> Caùc phöông phaùp<br /> Haïch toaùn<br /> haøng toàn kho<br /> <br /> Kieåm keâ ñònh kyø<br /> <br /> 9<br /> <br /> 10<br /> <br /> 2.Phöông phaùp haïch toaùn nguyeân vaät lieäu (2)<br /> <br /> Phöông phaùp haïch toaùn nguyeân vaät lieäu (1)<br /> <br /> <br /> <br /> Phöông phaùp keâ khai thöôøng xuyeân<br /> <br /> Trong kyø keá toaùn chæ theo doõi, tính toaùn<br /> vaø ghi cheùp caùc nghieäp vuï nhaäp vaät lieäu,<br /> coøn trò giaù vaät lieäu xuaát chæ ñöôïc xaùc ñònh<br /> moät laàn vaøo cuoái kyø khi coù keát quaû kieåm<br /> keâ vaät lieäu<br /> Trò giaù NVL xuaát trong kyø =<br /> Trò giaù NVL toàn kho ñaàu kyø + Trò giaù<br /> NVL nhaäp kho trong kyø – Trò giaù NVL toàn<br /> kho cuoái kyø<br /> <br />  Moïi nghieäp vuï nhaäp, xuaát vaät lieäu ñeàu ñöôïc<br /> keá toaùn theo doõi, tính toaùn vaø ghi cheùp moät<br /> caùch thöôøng xuyeân.<br />  Trò giaù NVL toàn kho cuoái kyø =<br /> Trò giaù NVL toàn kho ñaàu kyø + Trò giaù NVL nhaäp<br /> trong kyø – Trò giaù NVL xuaát trong kyø<br /> <br /> 11<br /> <br /> NguyenQuocNhatnhatnq.faa@gmail.com<br /> <br /> Phöông phaùp kieåm keâ ñònh kyø<br /> <br /> 12<br /> <br /> 2<br /> <br /> CHƯƠNG 4: KẾ TOÁN HÀNG TỒN KHO<br /> <br /> 3. Tính giaù nguyeân vaät lieäu (1)<br /> <br /> 3. Tính giaù nguyeân vaät lieäu (2)<br /> <br /> A/ Nguyeân vaät lieäu ñöôïc tính giaù theo nguyeân taéc<br /> giaù goác<br />  Tính giaù nguyeân vaät lieäu nhaäp<br />  Nguyeân vaät lieäu mua ngoaøi<br /> Giaù nhaäp kho NVL = Chi phí mua NVL<br />  Nguyeân vaät lieäu töï saûn xuaát<br /> Giaù nhaäp kho =<br /> = Giaù thaønh thöïc teá saûn xuaát NVL<br /> = Chi phí mua nguyeân vaät lieäu +<br /> Chi phí cheá bieán + Chi phí khaùc<br /> <br /> Nguyeân vaät lieäu thueâ ngoaøi cheá bieán<br /> Giaù nhaäp kho = Giaù xuaát NVL ñem cheá bieán + Tieàn thueâ<br /> cheá bieán + Chi phí vaän chuyeån, boác dôû vaät lieäu ñi vaø veà<br />  Nguyeân vaät lieäu ñöôïc caáp<br /> Giaù nhaäp kho = Giaù do ñôn vò caáp thoâng baùo + Chi phí<br /> vaän chuyeån, boác dôû<br />  Nguyeân vaät lieäu nhaän voán goùp<br /> Giaù nhaäp kho laø giaù hôïp lyù do hoäi ñoàng ñònh giaù xaùc<br /> ñònh.<br />  Nguyeân vaät lieäu ñöôïc bieáu taëng<br /> Giaù nhaäp kho laø laø giaù hôïp lyù ñöôïc xaùc ñònh theo thôøi<br /> giaù treân thò tröôøng.<br /> <br /> <br /> 13<br /> <br /> 14<br /> <br /> 3. Tính giaù nguyeân vaät lieäu (3)<br /> Tính giá nguyên vật liệu xuất<br /> <br /> B/ Haïch toaùn nguyeân vaät lieäu theo phöông<br /> phaùp keâ khai thöôøng xuyeân<br /> Taøi khoaûn söû duïng<br /> <br /> Áp dụng theo một trong các phương<br /> pháp sau:<br /> <br /> <br /> <br /> _ TK 151 “Haøng mua ñang ñi ñöôøng”.<br /> _ TK 152 “Nguyeân lieäu, vaät lieäu”<br /> Phöông phaùp haïch toaùn NVL theo<br /> phöông phaùp keâ khai thöôøng xuyeân.<br /> <br /> • Phương pháp tính theo giá đích danh<br /> • Phương pháp bình quân gia quyền<br /> • Phương pháp nhập trước, xuất trước<br /> (FIFO)<br /> • Phương pháp nhập sau, xuất trước (LIFO)<br /> (Hiện nay không sử dụng)<br /> <br /> Haïch toaùn nhaäp kho nguyeân vaät lieäu<br /> <br /> Mua NVL trong nöôùc veà nhaäp kho<br /> Nhaäp khaåu vaät lieäu veà nhaäp kho<br /> <br /> _<br /> _<br /> <br /> 15<br /> <br /> Sô ñoà haïch toaùn mua nguyeân vaät lieäu trong nöôùc<br /> veà nhaäp kho<br /> <br /> Sô ñoà haïch toaùn nhaäp khaåu vaät lieäu veà nhaäp kho<br /> 111 (1112)<br /> 112 (1122)<br /> <br /> 152<br /> 111, 112, 331, 3411<br /> <br /> 331, 111, 112<br /> (1)<br /> <br /> 16<br /> <br /> 152<br /> <br /> (4)<br /> <br /> (1)<br /> <br /> T’2<br /> <br /> 133<br /> <br /> 331, 111, 112<br /> <br /> 331<br /> (2)<br /> <br /> T2 T2<br /> <br /> 515<br /> <br /> (3)<br /> <br /> T2<br /> <br /> 635<br /> <br /> (2)<br /> <br /> 151<br /> <br /> 111, 112<br /> <br /> 152<br /> (3)<br /> <br /> 3333<br /> (6)<br /> <br /> (3)<br /> <br /> 111, 112, 331<br /> <br /> 515<br /> <br /> 331, 111, 112<br /> <br /> (5)<br /> <br /> Löu yù:<br /> Nhöõng doanh nghieäp khoâng thuoäc dieän noäp thueá GTGT<br /> theo phöông phaùp khaáu tröø thì thueá GTGT noäp khi mua<br /> vaät lieäu ñöôïc tính vaøo giaù nhaäp kho.<br /> <br /> (4)<br /> <br /> 17<br /> <br /> NguyenQuocNhatnhatnq.faa@gmail.com<br /> <br /> 133<br /> <br /> 33312<br /> <br /> 18<br /> <br /> 3<br /> <br /> CHƯƠNG 4: KẾ TOÁN HÀNG TỒN KHO<br /> <br /> Sô ñoà cheânh leäch thieáu<br /> <br /> 3. Tính giaù nguyeân vaät lieäu (5)<br /> <br /> <br /> 152<br /> <br /> Nhaäp kho nguyeân vaät lieäu, phaùt hieän cheânh leäch<br /> <br /> <br /> 331, 111, 112<br /> (1)<br /> <br /> Cheânh leäch thieáu<br /> <br /> 133<br /> <br /> a.Neáu thieáu do hao huït trong ñònh möùc<br /> keá toaùn caên cöù soá lieäu treân hoaù ñôn<br /> ghi soå.<br /> b.Neáu nguyeân vaät lieäu thieáu khoâng<br /> naèm trong ñònh möùc cho pheùp vaø<br /> chöa xaùc ñònh ñöôïc nguyeân nhaân<br /> <br /> 1381<br /> <br /> 1388<br /> (2a)<br /> <br /> 111, 334<br /> (4)<br /> <br /> 632<br /> (2b)<br /> <br /> 152<br /> (3)<br /> 19<br /> <br /> Bài tập áp dụng<br /> <br /> 20<br /> <br /> 3. Tính giaù nguyeân vaät lieäu (6)<br /> <br /> Doanh nghiệp Nam Phương mua 5000 kg NVL đơn giá<br /> chưa thuế GTGT 18.000 đ/kg, Thuế suất thuế GTGT là<br /> 10%( Tính thuế theo PP khấu trừ). Chưa thanh toán tiền,<br /> Chi phí vận chuyển 4tr, đã thanh toán bằng tạm ứng.<br /> Sau khi về đến doanh nghiệp kiểm tra chuẩn bị nhập<br /> hàng phát hiện thiếu 90 kg.<br /> Hãy định khoản trong các trường hợp sau:<br /> a) Định mức hao hụt là 2%<br /> b) Định mức hao hụt là 1%, Nguyên vật liệu bị mất chưa<br /> rõ nguyên nhân.<br /> c) Số NVL bị mất trên (câu b) xác định một phần là do<br /> nhân viên làm mất đã bắt bồi thường nhân viên 50%,<br /> 50% còn lại doanh nghiệp chịu.<br /> <br /> <br /> <br /> Nhaäp kho NVL, phaùt hieän cheânh leäch<br /> Cheânh leäch thöøa<br /> <br /> Neáu nguyeân vaät lieäu thöøa xaùc định ñöôïc<br /> nguyeân nhaân, do beân baùn xuaát nhaàm, doanh<br /> nghieäp giöõ hoä cho beân baùn, keá toaùn theo doõi<br /> treân soå chi tieát trò VL thöøa.<br /> Neáu nguyeân vaät lieäu thöøa chöa xaùc ñònh<br /> ñöôïc nguyeân nhaân vaø ñöôïc doanh nghieäp<br /> nhaäp kho<br /> <br /> <br /> 21<br /> <br /> 22<br /> <br /> 3. Tính giaù nguyeân vaät lieäu (7)<br /> <br /> Sô ñoà cheânh leäch thöøa<br /> <br /> Cheânh leäch thöøa<br /> 331, 111, 112, 3411<br /> <br /> 3381<br /> <br />  Tröôøng hôïp xaùc ñònh ñöôïc nguyeân nhaân do<br /> ngöôøi baùn xuaát nhaàm Doanh nghieäp xuaát traû<br /> soá haøng treân<br /> <br /> 152<br /> <br /> 133<br /> <br /> Nôï TK 3381<br /> Coù TK 152<br /> <br />  Tröôøng hôïp xaùc ñònh ñöôïc nguyeân nhaân do<br /> ngöôøi baùn xuaát nhaàm vaø ñoàng yù baùn luoân cho<br /> doanh nghieäp<br /> <br /> 23<br /> <br /> NguyenQuocNhatnhatnq.faa@gmail.com<br /> <br /> 24<br /> <br /> 4<br /> <br /> CHƯƠNG 4: KẾ TOÁN HÀNG TỒN KHO<br /> <br /> Bài tập áp dụng<br /> <br /> Sô ñoà haïch toaùn<br /> <br /> 111, 112, 331<br /> <br /> Doanh nghiệp Phan Khang mua 2000 kg NVL đơn giá<br /> chưa thuế GTGT 20.000 đ/kg, Thuế suất thuế GTGT là<br /> 10%( Tính thuế theo PP khấu trừ).<br /> Sau khi về đến doanh nghiệp kiểm tra hàng, phát hiện<br /> thừa 10 kg.<br /> Hãy định khoản trong các trường hợp (độc lập) sau:<br /> a) NVL thừa chưa rõ nguyên nhân, đồng thời doanh<br /> nghiệp tiến hành nhập kho.<br /> b) NVL thừa do bên bán xuất nhầm và doanh nghiệp giữ<br /> hộ<br /> c) NVL thừa phát hiện do bên bán xuất nhầm nên sau đó<br /> đã bán cho doanh nghiệp<br /> <br /> 3381<br /> <br /> 133<br /> <br /> 25<br /> <br /> 3. Tính giaù nguyeân vaät lieäu (9)<br /> <br /> 3. Tính giaù nguyeân vaät lieäu (8)<br /> <br /> <br /> 26<br /> <br /> Khi nhaäp nguyeân vaät lieäu töø caùc nguoàn khaùc:<br /> <br /> b. Nhaäp vaät lieäu thueâ ngoaøi gia coâng, cheá<br /> bieán hoaøn thaønh<br /> <br /> a. Do töï saûn xuaát ra caên cöù vaøo giaù thaønh<br /> thöïc teá cuûa vaät lieäu ñöôïc saûn xuaát ñeå ghi<br /> Nôï TK 152<br /> Coù TK 154 “Chi phí SXKD dôû dang”<br /> (DN haïch toaùn theo Keâ khai thöôøng<br /> xuyeân)<br /> <br /> 154<br /> <br /> 152<br /> (1)<br /> <br /> 152<br /> (3)<br /> <br /> 111, 112, 331<br /> (2)<br /> <br /> Coù TK 632 ( Theo Phöông Phaùp KKÑK)<br /> <br /> 133<br /> <br /> 27<br /> <br /> 3. Tính giaù nguyeân vaät lieäu (10)<br /> <br /> 28<br /> <br /> 3. Tính giaù nguyeân vaät lieäu (11)<br /> Haïch toaùn xuaát kho nguyeân vaät lieäu<br /> <br /> c. Nhaän goùp voán lieân doanh baèng nguyeân vaät<br /> lieäu<br /> <br /> 152<br /> <br /> 621, 627, 641, 642, 241…<br /> (1)<br /> <br /> Nôï TK 152<br /> Coù TK 411 “Nguoàn voán kinh doanh”<br /> <br /> 136 (1361)<br /> (2)<br /> <br /> 811<br /> <br /> 711<br /> <br /> (3a)<br /> <br /> 222, 128<br /> (4)<br /> <br /> 711<br /> <br /> NguyenQuocNhatnhatnq.faa@gmail.com<br /> <br /> 3331<br /> <br /> 811<br /> Lãi<br /> <br /> 29<br /> <br /> 111,112,131<br /> (3b)<br /> <br /> Lỗ<br /> 30<br /> <br /> 5<br /> <br />