Bài giảng Kinh tế công cộng: Chương 5 - Nguyễn Trung Nhân

19-Oct-15<br /> <br /> MỤC TIÊU CHƯƠNG<br /> <br /> BÀI 5<br /> <br /> PHẠM VI ẢNH HƯỞNG CỦA THUẾ<br /> AI THỰC SỰ NỘP THUẾ<br /> <br />  Thuế là một trong những công cụ mà Chính<br /> phủ dùng để can thiệp vào thị trường.<br /> Chương này nhằm mục tiêu giúp chúng ta<br /> hiểu rõ khi thuế được áp dụng, ai sẽ là<br /> người gánh chịu thuế đó? Người mua hay<br /> người bán hay cả hai cùng chia sẻ gánh<br /> nặng thuế này.<br /> <br /> Le T. Nhan<br /> <br /> 19-Oct-15<br /> <br /> Khoa Kinh tế quốc tế - Trường ĐH Ngân hàng<br /> <br /> NỘI DUNG CHƯƠNG<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> PHẦN I<br /> <br /> THUẾ VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ LIÊN<br /> QUAN VỀ THUẾ<br /> <br /> Thuế và một số vấn đề liên quan đến thuế;<br /> Phạm vi ảnh hưởng của thuế trên TTcạnh tranh;<br /> Phạm vi ảnh hưởng của thuế trên TT độc quyền;<br /> Phạm vi ảnh hưởng của thuế trên TT độc quyền<br /> nhóm;<br /> <br /> 19-Oct-15<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3<br /> <br /> 19-Oct-15<br /> <br /> Kinh tế học công cộng - by Le Trung Nhan<br /> <br /> 4<br /> <br /> 1<br /> <br /> 19-Oct-15<br /> <br /> THUẾ LÀ GÌ?<br /> <br /> THUẾ LÀ GÌ?<br /> <br />  Có nhiều cách hiểu khác nhau về thuế.<br />  Đơn giản nhất, thuế là khoản tiền/hiện vật mà<br /> cá nhân/tổ chức buộc phải nộp cho NN theo<br /> mức quy định.<br />  Tuy nhiên, đứng ở các góc độ khác nhau, thuế<br /> còn có thể hiểu theo nhiều cách khác nhau.<br /> 19-Oct-15<br /> <br /> 5<br /> <br />  Trên góc độ người thu thuế, thuế là khoản<br /> thu tập trung của NN để đáp ứng các nhu cầu<br /> chi tiêu cho việc thực hiện các chức năng,<br /> nhiệm vụ của NN.<br />  Trên góc độ người nộp thuế, thuế là khoản<br /> đóng góp bắt buộc mà mỗi tổ chức/cá nhân có<br /> nghĩa vụ đóng góp cho NN theo luật định.<br /> 19-Oct-15<br /> <br /> THUẾ LÀ GÌ?<br /> <br /> CÁC TÍNH CHẤT CỦA THUẾ<br />  Là khoản trích nộp của cá nhân/tổ chức cho<br /> NN;<br />  Là khoản đóng góp bắt buộc mà không gắn<br /> liền với một lợi ích cụ thể;<br />  Là nguồn thu chung và phân bổ thông qua chi<br /> tiêu của Chính phủ<br /> <br />  Trên góc độ kinh tế học, thuế được xem là<br /> một biện pháp đặc biệt, theo đó, NN sử dụng<br /> quyền lực của mình để chuyển một phần NL<br /> từ KVTN sang KVCC nhằm thực hiện các<br /> chức năng KT – XH của NN.<br /> <br /> 19-Oct-15<br /> <br /> 6<br /> <br /> 7<br /> <br /> 19-Oct-15<br /> <br /> 8<br /> <br /> 2<br /> <br /> 19-Oct-15<br /> <br /> THUẾ SUẤT VÀ CƠ SỞ THUẾ<br /> <br /> CHỨC NĂNG CỦA THUẾ<br /> <br />  Thuế suất (tax rate):<br /> <br />  Tạo nguồn thu cho ngân sách NN để đáp ứng<br /> nhu cầu chi tiêu của Chính phủ;<br />  Phân bổ nguồn lực, phân phối lại thu nhập;<br />  Là công cụ quản lý kinh tế vĩ mô<br /> <br />  Cơ sở thuế (tax base):<br />  Doanh thu thuế (tax revenue):<br /> <br /> 19-Oct-15<br /> <br /> 9<br /> <br /> 19-Oct-15<br /> <br /> PHÂN LOẠI THUẾ<br /> <br /> PHÂN LOẠI THUẾ<br /> <br />  Có nhiều cách phân loại khác nhau:<br /> <br />  Lump-sum tax is a fixed tax that is owed by<br /> everyone and is not subject to anything taxpayers<br /> can change.<br /> <br />  Thuế khoán (lump-sum tax)<br />  Thuế đơn vị (per-unit tax):<br />  Thuế là một khoản tiền cố định ($) lên một đơn vị<br /> hàng hóa (specific excise tax or unit tax); và<br />  Thuế là một tỷ lệ % cố định của giá bán (advalorem tax).<br /> <br /> 19-Oct-15<br /> <br /> 10<br /> <br /> 11<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 19-Oct-15<br /> <br /> It is independent of income, consumption, or wealth.<br /> MC stays the same;<br /> Output stays the same;<br /> Profit decreases.<br /> 12<br /> <br /> 3<br /> <br /> 19-Oct-15<br /> <br /> PHÂN LOẠI THUẾ<br /> <br /> PHÂN LOẠI THUẾ<br /> <br />  Per-unit tax:<br /> <br /> Thuế trực thu – Thuế gián thu<br />  Thuế trực thu: ?<br /> <br />  Unit tax/excise tax/specific tax: a unit tax adds<br /> to the price by a fixed $ amount.<br />  Ad-valorem tax: add a fixed percentage to the<br /> price of a good.<br />  MC shifts up;<br />  Output decreases;<br />  Price increases;<br /> 19-Oct-15<br /> <br /> 13<br /> <br /> 14<br /> <br /> TÍNH CHẤT CỦA MỘT HỆ THỐNG THUẾ<br /> <br /> PHÂN LOẠI THUẾ<br /> Thuế trực thu – Thuế gián thu<br />  Thuế gián thu:?<br /> <br /> 19-Oct-15<br /> <br /> 19-Oct-15<br /> <br />  Thiết kế một hệ thống thuế tốt là mục tiêu của<br /> nhiều quốc gia.<br />  Thế nào là một hệ thống thuế tốt? Các tính<br /> chất của một hệ thống thuế tốt?<br /> <br /> 15<br /> <br /> 19-Oct-15<br /> <br /> 16<br /> <br /> 4<br /> <br /> 19-Oct-15<br /> <br /> TÍNH CHẤT CỦA MỘT HỆ THỐNG THUẾ<br /> <br /> TÍNH CHẤT CỦA MỘT HỆ THỐNG THUẾ<br /> Hiệu quả kinh tế<br /> <br /> Một hệ thống thuế tốt cần có các tính chất:<br /> <br />  Điều này có nghĩa một hệ thống thuế không<br /> nên can thiệp vào việc phân bổ NL một cách<br /> có hiệu quả.<br />  Nói cách khác, hệ thống thuế đảm bảo tính<br /> hiệu quả KT khi hệ thống thuế càng ít gây ra<br /> méo mó và tổn thất vô ích trong PLXH.<br /> <br />  Hiệu quả kinh tế;<br />  Chi phí hành chính;<br />  Tính linh hoạt;<br />  Trách nhiệm chính trị;<br />  Sự công bằng.<br /> 19-Oct-15<br /> <br /> 17<br /> <br /> TÍNH CHẤT CỦA MỘT HỆ THỐNG THUẾ<br /> <br /> 19-Oct-15<br /> <br /> 18<br /> <br /> TÍNH CHẤT CỦA MỘT HỆ THỐNG THUẾ<br /> Tính linh hoạt<br /> <br /> Đơn giản về mặt hành chính<br />  Khi hệ thống thuế tốt thì các chi phí liên quan<br /> đến việc quản lý hệ thống thuế sẽ giảm.<br /> <br /> 19-Oct-15<br /> <br /> 19<br /> <br />  Điều này có nghĩa là một hệ thống thuế cần<br /> linh hoạt thay đổi khi bối cảnh KT-CT-XH có<br /> sự thay đổi nhưng không gây ra sự xáo trộn<br /> lớn của hệ thống thuế (có liên quan đến cơ<br /> quản quản lý thuế và người nộp thuế).<br /> 19-Oct-15<br /> <br /> 20<br /> <br /> 5<br /> <br />