Bài giảng Ngữ văn 11: Thương vợ - Trần Tế Xương

Chia sẻ: Nguyenanhtuan_qb Nguyenanhtuan_qb | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:28

Thêm vào BST

Báo xấu

90
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng "Ngữ văn 11: Thương vợ - Trần Tế Xương" trình bày tóm tắt nét chính về tiểu sử, cuộc đời tác giả; tóm tắt nét chính về thơ văn của Tú Xương; tóm tắt vài nét về bài Thương vợ thông qua đề tài, hoàn cảnh sáng tác, thể loại, bố cục.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Ngữ văn 11: Thương vợ - Trần Tế Xương

PHẦN KIỂM TRA BÀI CŨ Đọc thuộc lòng bài thơ Câu cá mùa thu Nguyễn Khuyến. Chỉ ra cái hay của nghệ thuật sử dụng từ ngữ trong bài thơ? Trả lời: Nghệ thuật sử dụng từ ngữ:cách gieo vần eo “tử vận’’ được tác giả sử dụng rất thần tình> diễn tả không gian thu nhỏ dần, khép kín với tâm trạng đầy uẩn khúc của nhà thơ. Nghệ thuật:lấy động tả tĩnh.
THƯƠNG VỢ (Trần Tế Xương)
Chân dung TRẦN TẾ XƯƠNG ( Hoạ sĩ Trần Quang Trân vẽ)
NHÓM 1: TÓM TẮT NÉT CHÍNH VỀ TIỂU SỬ, CUỘC ĐỜI TÁC GIẢ + Năm sinh, năm mất + Tên, hiệu + Quê quán + Cuộc đời + Con người NHÓM 2 : TÓM TẮT NÉT CHÍNH VỀ THƠ VĂN CỦA TÚ XƯƠNG. NHÓM 3 : TÓM TẮT VÀI NÉT VỀ BÀI THƯƠNG VỢ : ĐỀ TÀI, HOÀN CẢNH SÁNG TÁC, THỂ LOẠI, BỐ CỤC.
NHÓM 1: TÓM TẮT NÉT CHÍNH VỀ TIỂU SỬ, CUỘC ĐỜI TÁC GIẢ. + Năm sinh, năm mất + Tên, hiệu + Quê quán + Cuộc đời + Con người NHÓM 2 : TÓM TẮT NÉT CHÍNH VỀ THƠ VĂN CỦA TÚ XƯƠNG. NHÓM 3 : TÓM TẮT VÀI NÉT VỀ BÀI THƯƠNG VỢ : ĐỀ TÀI, HOÀN CẢNH SÁNG TÁC, THỂ LOẠI, BỐ CỤC.
I- TÌM HIỂU CHUNG 1. Tác giả (1870 – 1907) A. Tiểu sử và cuộc đời - Tên thật là Trần Duy Uyên, thường gọi là Tú Xương. Sinh ra trong gia đình nhà nho nghèo. - Quê quán : làng Vị Xuyên - Mỹ Lộc - Nam Định. - Cuộc đời : 15 tuổi đi thi, đến năm 1894 đỗ tú tài. Sau, thi tiếp 12 năm liền đều không đỗ cử nhân. -Con người : Có tài năng, tính tình phóng túng, gặp nhiều lận đận trong thi cử.
MỘNHÀ MỘ NHÀTHƠ THƠ TRẦN TRẦN TẾTẾ XƯƠNG XƯƠNG
B. Sự nghiệp thơ văn - Số lượng tác phẩm : Trên 100 bài, gồm nhiều thể loại thơ, văn tế, câu đối,…Chủ yếu là thơ Nôm. - Sáng tác gồm 2 mảng : Trào phúng và trữ tình + Ở mảng trào phúng, ông đã vạch ra bộ mặt thực của xã hội thời đó với tất cả tình trạng thối nát, xấu xa, bỉ ổi. + Ở mảng trữ tình, ông thể hiện những quan niệm về đạo đức, tình cảm, những trăn trở, đau xót, bế tắc của ông trước hoàn cảnh của xã hội và của chính bản thân mình. → Đều bắt nguồn từ tâm huyết của ông với dân, với nước, với đời.
2.Tác phẩm A. Đề tài : Viết về người vợ → Hiếm khi xuất hiện trong thơ ca trung đại. • 2) B. Hoàncảnh Hoàn cảnhsáng sángtáctác:: Vợ ông là Phạm Thị Mẫn, quê ở Hải • Khoảng Dương. 1896 – 1897Là người vợ hiền thảo. Bà có với ông 8 người con. Trong hoàn cảnh sống nghèo khổ, • 3) Đề tài: thất bại trên đường công danh, nhà thơ và các con • Viết phải về vợ nhờ sống (Bà Phạm vào sựThị tầnMẫn) tảo của bà Tú. Cảm thông • với Gặp vợ, Tú Xương nhiều trongđãthơ làmTúcảXương một chùm thơ tặng vợ như : Văn tế sống vợ, Tết dán câu đối,…Bài thơ Thương vợ là một trong những bài thơ ấy. C. Thể loại : Thơ thất ngôn bát cú Đường luật. D. Bố cục : - 4 phần : Đề - thực - luận - kết - 2 phần : 4 câu đầu – 4 câu sau
II. Đọc - hiểu A. Đọc và giải nghĩa từ khó : - Đọc diễn cảm : vừa trào phúng, vừa trữ tình. + Giọng trữ tình khi nói về hình ảnh người vợ đảm đang, giàu đức hi sinh. + Giọng trào phúng giễu cợt với tiếng chửi mình, chửi đời. - Chú ý nghĩa của các từ : + Mom sông, eo sèo … + Duyên, nợ, âu đành phận …
II. Đọc hiểu B. Tìm hiểu văn bản 1. Hình ảnh của bà Tú.
NHÓM 1 : THẢO LUẬN CÂU HỎI SAU: QUA HAI CÂU ĐỀ - HÃY TƯỞNG TƯỢNG VÀ TÁI HIỆN LẠI HOÀN CẢNH CÔNG VIỆC LÀM ĂN CỦA BÀ TÚ. - QUA ĐÓ EM NHẬN THẤY BÀ TÚ LÀ NGƯỜI NHƯ THẾ NÀO ? NHÓM 2 : THẢO LUẬN CÂU HỎI SAU : TRONG HAI CÂU THỰC : - TÁC GIẢ ĐÃ SỬ DỤNG NHỮNG HÌNH Ảnh NÀO ĐỂ KHẮC HOẠ CUỘC ĐỜI, THÂN PHẬN CỦA BÀ TÚ. - TỪ ĐÓ, EM HÃY RÚT RA NHẬN XÉT VỀ CÁI TÌNH CỦA ÔNG TÚ ĐỐI VỚI VỢ.
Quanh năm buôn bán ở mom sông, Nuôi đủ năm con với một chồng.
a.Hai câu đề : Công việc và hoàn cảnh mưu sinh của người vợ: - Công việc : Buôn bán - Hoàn cảnh vất vả, lam lũ được gợi lên qua : + Thời gian : “quanh năm” (suốt năm, không trừ ngày nào, năm này tiếp năm khác). + Không gian buôn bán : “ở mom sông” (một doi đất nhô ra phía lòng sông rất chênh vênh, nguy hiểm ). → Câu mở đầu nói đến hoàn cảnh làm ăn buôn bán của bà Tú. Câu thơ như là lời giới thiệu, làm hiện lên hình ảnh bà Tú tần tảo, tất bật.
; Câu thứ 2 : Trách nhiệm và gánh nặng gia đình của bà Tú được thể hiện qua cách : + Dùng số đếm “năm con với một chồng” : xem mình như một đức con của bà Tú, thậm chí còn nặng gánh hơn cả năm con. + “Nuôi đủ” : Sự tháo vát, chu đáo với chồng con. + Giọng điệu hóm hỉnh, tự trào, tự chế giễu mình của nhà thơ.
→ Hai câu đề đã giới thiệu được nỗi vất vả, gian truân của bà Tú bằng tấm lòng thương yêu và tri ân vợ của ông Tú.
Lặn lội thân cò khi quãng vắng, Eo sèo mặt nước buổi đò đông.
b.Hai câu thực : Cuộc sống tảo tần, ngược xuôi của bà Tú . - Nghệ thuật đảo ngữ : lặn lội / thân cò… eo sèo / mặt nước… - Sử dụng sáng tạo chất liệu dân gian qua hình ảnh “thân cò” - Đối nhau về từ ngữ : khi quãng vắng >< buổi đò đông - Các từ ngữ : “ khi quãng vắng” → thời gian, không gian heo hút, rợn ngợp, đầy lo âu và nguy hiểm. “ buổi đò đông” → không gian đông đúc, chen lấn, xô đẩy đầy bất trắc trên những con đò chợ…
→ Hai câu thực làm nổi bật sự vất vả, gian truân, đơn chiếc và gợi tả thân phận nhỏ bé, tội nghiệp của bà Tú trong hành trình mưu sinh. Từ đó, thấy được cái tình của nhà thơ : tấm lòng cảm thông, xót thương đối với vợ.
II. Đọc hiểu B. Tìm hiểu văn bản 2. Ca ngợi đức tính cao đẹp của bà Tú và tự trách mình.