Bài giảng chương 9 trang bị cho người học những hiểu biết về đầu tư quốc tế và đầu tư quốc tế của Việt Nam. Các nội dung chính trong chương này gồm có: Vai trò của đầu tư quốc tế, các hình thức đầu tư quốc tế, đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam,... Mời các bạn cùng tham khảo.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Quan hệ kinh tế quốc tế - Chương 9: Đầu tư quốc tế – Đầu tư quốc tế của Việt Nam
- CHƯƠNG 9: ĐẦU TƯ QUỐC TẾ – ĐẦU TƯ
QUỐC TẾ CỦA VIỆT NAM
1. VAI TRÒ CỦA ĐẦU TƯ QUỐC TẾ
1.1 Khái niệm:
Đầu tư quốc tế là sự di chuyển của vốn (tư
bản) từ quốc gia này sang quốc gia khác nhằm
tìm kiếm lợi nhuận tối ưu.
Vốn đầu tư quốc tế có thể tồn tại dưới dạng:
tiền tệ; hiện vật hữu hình (tư liệu sản xuất, nhà
xưởng, tài nguyên,…); tài sản vô hình (công
nghệ, thương hiệu, phát minh, sáng chế, …,;
các phương tiện đầu tư khác (cổ phiếu, trái
phiếu, kim loại quý,…)
- 1.2 Nguyên nhân đầu tư quốc tế:
Sử dụng chi phí SX rẻ hơn ở nước ngoài
Lợi nhuận thấp hơn ở các nước phát triển
Nhu cầu vốn đầu tư trên toàn thế giới rất lớn
Chuyển dịch cơ cấu kinh tế toàn cầu
Đa dạng hoá đầu tư nhằm phân tán rủi ro
Sự phát triển mạnh mẽ của các cty ĐQG
Đảm bảo cung cấp nguyên liệu ổn định
Vượt qua hàng rào bảo hộ thuế quan
1.3 Vai trò của đầu tư quốc tế:
a) Đối với nước đầu tư:
Tác động tích cực:
●Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn và các nguồn
lực sản xuất
- ●Cải thiện cán cân thanh toán trong dài hạn
●Bảo đảm nguồn cung nguyên liệu ổn định
●Mở rộng ảnh hưởng kinh tế
●Phân tán rủi ro
●Thay đổi cơ cấu kinh tế theo hướng hiệu quả
●Nâng cao năng lực cạnh tranh của quốc gia
đầu tư trong dài hạn
●Chuyển các ngành công nghiệp lạc hậu, mất
lợi thế cạnh tranh ra nước ngoài
Tác động tiêu cực:
●Đầu tư ra nước ngoài có thể giảm nguồn lực
phát triển kinh tế trong nước, tăng thất nghiệp
●Ảnh hưởng tới cán cân thanh toán
- b) Đối với quốc gia nhận đầu tư:
Đối với nước phát triển:
●Tác động tích cực:
Giải quyết khó khăn: tạo việc làm, tăng thu
ngân sách
Vực dậy doanh nghiệp hiệu quả kém
Tạo môi trường cạnh tranh, thúc đẩy phát
triển
Doanh nghiệp trong nước học hỏi kinh
nghiệm quản lý từ doanh nghiệp nước ngoài
●Tác động tiêu cực:
Các doanh nghiệp trong nước có thể bị phá
sản nếu không nâng cao năng lực cạnh tranh
Có thể gây bất ổn kinh tế vĩ mô: đặc biệt là
đầu tư ngắn hạn
- Đối với các nước đang phát triển:
●Tác động tích cực:
Đẩy mạnh tăng trưởng và phát triển kinh tế
Tạo việc làm, tăng thu nhập
Tạo môi trường cạnh tranh, kích thích kinh tế
tăng trưởng về lượng và chất
Giảm gánh nặng nợ nước ngoài
Là kênh tiếp cận công nghệ, kinh nghiệm
quản lý tiên tiến
●Tác động tiêu cực:
Có thể là nơi tiếp nhận công nghệ lạc hậu
Tác động tiêu cực tới môi trường: ô nhiễm,
cạn kiệt tài nguyên
Trốn thuế
- 2. CÁC HÌNH THỨC ĐẦU TƯ QUỐC TẾ
2.1 Đầu tư gián tiếp (Foreign indirect
investments):
a) Khái niệm:
Là hình thức đầu tư mà chủ sở hữu vốn đầu
tư không trực tiếp quản lý, điều hành hoạt
động sử dụng vốn, nhằm thu lợi nhuận là cổ
tức, lợi tức, lãi suất hay gia tăng giá trị tài sản
b) Các hình thức đầu tư gián tiếp:
Đầu tư chứng khoán:
●Là hình thức mà chủ đầu tư mua cổ phần
doanh nghiệp (không là đầu tư trực tiếp); trái
phiếu chính phủ, doanh nghiệp; công cụ thị
trường tiền tệ; công cụ tài chính phái sinh,…
- Tín dụng quốc tế:
●Là hình thức mà nhà đầu tư cung cấp cho đối
tác một khoản tín dụng với mục đích thu lợi
bằng lãi suất vay.
●Phân biệt 2 dạng tín dụng:
Tín dụng ngân hàng:
Do ngân hàng và các tổ chức tài chính, tín
dụng cung cấp .
Tín dụng ngân hàng lớn thường là tín dụng
liên kết (với sự tham gia của nhiều ngân hàng)
Theo mục đích:
Tín dụng xuất nhập khẩu:
Tài trợ dự án:
Cho thuê tài chính (leasing)
Tài trợ mua bán sát nhập, …
- Viện trợ phát triển chính thức (official
development assistance):
Là hình thức tín dụng ưu đãi đặc biệt mà
chính phủ các nước phát triển, các tổ chức
quốc tế, các tổ chức phi chính phủ dành cho
các nước đang phát triển.
Thành phần hỗ trợ (subsidies) phải chiếm ít
nhất 25%, được tính trên cơ sở lãi suất vay,
thời hạn và thời gian ân hạn. (Viện trợ không
hoàn lại – thành phần hỗ trợ 100%).
Điều kiện trung bình tín dụng ODA: lãi suất
3%; Thời hạn vay 30 năm; ân hạn 10 năm.
- Hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) là bộ phận
của “Tài chính phát triển chính thức” (official
development finance – ODF)
ODF là toàn bộ nguồn tài chính mà các nước
phát triển và các tổ chức quốc tế dành cho các
nước đang phát triển, bao gồm cả các khoản
vay với lãi suất gần bằng lãi suất thị trường.
ODA chiếm khoảng 80% ODF
Phân biệt các dạng ODA:
Viện trợ không hoàn lại
Tín dụng ưu đãi
ODA hỗn hợp: bao gồm vay ưu đãi, viện trợ
không hoàn lại; hoặc thêm cả tín dụng trên cơ
sở lãi suất thị trường
Phân biệt ODA song phương và đa phương
- 2.2 Đầu tư trực tiếp (Foreign Direct
Investmens – FDI):
a) Khái niệm:
Là dạng đầu tư mà chủ đầu tư tham gia trực
tiếp quản lý và điều hành hoạt động của đối
tượng đầu tư
b) Các dạng đầu tư trực tiếp (hình thức):
Xây dựng chi nhánh, công ty con (liên
doanh, hay 100% vốn nước ngoài)
Hùn vốn kinh doanh không thành lập pháp
nhân (Hợp đồng hợp tác kinh doanh):
Các bên tham gia ký kết hợp đồng phân định
rõ trách nhiệm, phân chia kết quả kinh doanh
- Mua cổ phần kiểm soát (từ 10%)
Nhà đầu tư trực tiếp mua cổ phần của công
ty mà họ kiểm soát
Lợi nhận tái đầu tư
Vay nội bộ mà công ty mẹ cho công ty con,
các công ty dưới quyền kiểm soát vay
Mua bất động sản
c) Đặc điểm của đầu tư trực tiếp:
Tỷ lệ góp vốn tối thiểu đảm bảo quyền tham
gia trực tiếp điều hành. Thông thường từ 10%
Có thể khống chế tỷ lệ trần nắm giữ vốn của
các nhà đầu tư nước ngoài
Lợi nhuận thu được phụ thuộc vào kết quả
kinh doanh và tỷ lệ góp vốn
- d) Tác động của đầu tư trực tiếp:
Đối với quốc gia đầu tư:
●Tác động tích cực:
Mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm, công
nghệ, thiết bị; và mở rộng ảnh hưởng kinh tế
Giảm chi phí sản xuất: lao động rẻ, tiếp cận
cung cấp nguyên liệu
Tránh các hàng rào bảo hộ
●Tác động tiêu cực:
Đầu tư ra nước ngoài có thể tăng thất
nghiệp, ảnh hưởng tăng trưởng kinh tế
Đầu tư trực tiếp có thể chịu rủi ro cao hơn
trong nước
- Đối với quốc gia tiếp nhận đầu tư:
●Tác động tích cực:
Tăng nguồn vốn từ bên ngoài cho sản xuất
kinh doanh, không tăng nợ nước ngoài
Tạo điều kiện khai thác tốt nhất các lợi thế
của quốc gia
Tiếp nhận công nghệ mới, kinh nghiệm quản
lý, nâng cao trình độ người lao động
Tạo việc làm, tăng thu nhập
Tăng thu ngân sách
Thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế hiệu
quả theo hướng mở hội nhập kinh tế quốc tế
- Tiếp cận thị trường thế giới qua hệ thống
cung cấp, tiêu thụ của các cty đa quốc gia
Nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia
●Tác động tiêu cực:
Cạn kiệt tài nguyên, các vấn đề môi trường
Có thể tiếp nhận công nghệ lạc hậu
Thiệt hại từ hành động lách thuế
Gia tăng thâm hụt cán cân vãng lai dài hạn:
Gia tăng cách biệt phát triển vùng, miền
- e) Các đặc trưng của dòng vốn đầu tư trực
tiếp nước ngoài trên thế giới:
Tăng trưởng tương đối nhanh, nhưng không
ổn định
Dòng vốn đầu tư trực tiếp tập trung chủ yếu
giữa các nước phát triển:
chiếm tỷ trọng lớn trong dòng vốn đầu tư ra
nước ngoài và dòng vốn tiếp nhận (≈70%)
Các nước đầu tư lớn chủ yếu là các nước
phát triển,
nổi lên 1 số quốc gia Châu Á: Nhật Bản, Đài
Loan, Hàn Quốc, Hong Kong, Singapore,
Trung Quốc, Ấn Độ, …
- Có sự thay đổi trong lĩnh vực đầu tư:
●Tại các nước phát triển tập trung vào các
ngành công nghệ cao, dịch vụ, chủ yếu thông
qua mua bán sát nhập
●Trong đầu tư vào các nước đang phát triển,
thì đầu tư hướng vào các ngành:
Khai thác tài nguyên thiên nhiên
Các ngành thâm dụng lao động
Các ngành hàng tiêu dùng được bảo hộ cao
Các ngành công nghiệp ô nhiễm: luyện kim,
hoá chất, ….
Các ngành dịch vụ
- Khu vực Châu Á-Thái Bình Dương là địa
điểm hấp dẫn thu hút đầu tư trực tiếp giữa các
nước đang phát triển
Đầu tư ra nước ngoài của các nước châu Á
có xu hướng gia tăng mạnh mẽ
Cạnh tranh quyết liệt giữa các quốc gia trong
thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
