Bài giảng Quản trị nguồn nhân lực - ĐH Phạm Văn Đồng

`<br /> <br /> `<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHẠM VĂN ĐỒNG<br /> KHOA KINH TẾ<br /> <br /> BÀI GIẢNG<br /> MÔN: QUẢN TRỊ NGUỒN<br /> NHÂN LỰC<br /> (Dùng cho đào tạo tín chỉ)<br /> <br /> Người biên soạn: Th.S Nguyễn Hoàng Ngân<br /> <br /> Lưu hành nội bộ - Năm 2017<br /> 1<br /> <br /> `<br /> <br /> `<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Chương 1: TỔNG QUAN VỀ QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC .................................................1<br /> 1.1. Khái niệm, vai trò và ý nghĩa của quản trị nguồn nhân lực ......................... 1<br /> 1.1.1. Khái niệm quản trị nguồn nhân lực (QTNNL) (HRM - Human Resource<br /> Management) ......................................................................................................... 1<br /> 1.1.2. Vai trò và ý nghĩa của quản trị nguồn nhân lực ........................................... 2<br /> 1.2. Nội dung và chức năng của quản trị nguồn nhân lực .................................... 4<br /> 1.2.1. Nội dung của quản trị nguồn nhân lực ......................................................... 4<br /> 1.2.2. Các chức năng cơ bản của quản trị nhân lực ............................................... 4<br /> 1.3. Những xu hướng chủ yếu của quản trị nhân lực............................................ 5<br /> 1.3.1. Tiếp cận chiến lược ...................................................................................... 5<br /> 1.3.2. Tính chất quốc tế hoá của quản trị nguồn nhân lực ..................................... 5<br /> 1.3.3. Duy trì hành vi và những chuẩn mực .......................................................... 5<br /> 1.3.4. Định chuẩn và đánh giá kết quả nguồn nhân lực ......................................... 6<br /> 1.4. Công tác quản trị nhân lực ở các doanh nghiệp Châu Á và Việt Nam ........ 6<br /> 1.4.1. Thực trạng và thách thức của quản trị nhân lực trong các doanh nghiệp<br /> Việt Nam ................................................................................................................ 6<br /> 1.4.2. Kinh nghiệm quản trị nhân lực trong các công ty vừa và nhỏ ở Châu Á .. 10<br /> 1.4.3. Năng lực yêu cầu và nghề nghiệp quản trị nguồn nhân lực ..................... 15<br /> 1.4.3.1. Năng lực yêu cầu cho nghề nghiệp nguồn nhân lực ............................... 15<br /> 1.4.3.2. Nghề nghiệp nguồn nhân lực .................................................................. 15<br /> 1.4.3.3. Cơ hội nghề nghiệp ................................................................................. 16<br /> CHƯƠNG 2: HOẠCH ĐỊNH NGUỒN NHÂN LỰC .......................................................................17<br /> 2.1. Vai trò của hoạch định nguồn nhân lực ........................................................ 17<br /> 2.1.1 Khái niệm .................................................................................................... 17<br /> 2.1.2. Vai trò ........................................................................................................ 17<br /> 2.1.3. Chiến lược nguồn nhân lực và chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp . 18<br /> 2.2. Quá trình hoạch định nguồn nhân lực .......................................................... 21<br /> 2.2.1. Phân tích môi trường và các nhân tố ảnh hưởng ....................................... 23<br /> 2.2.2. Phân tích hiện trạng quản trị nhân lực trong doanh nghiệp ....................... 24<br /> 2.2.3. Dự báo cầu nhân lực .................................................................................. 25<br /> 2i<br /> <br /> `<br /> <br /> `<br /> <br /> 2.2.3. Dự báo cung nhân lực ................................................................................ 30<br /> 2.2.4. Cân đối cung - cầu nhân lực, các giải pháp khắc phục mất cân đối cung cầu ........................................................................................................................ 34<br /> 2.2.5. Kiểm tra và đánh giá tình hình thực hiện .................................................. 36<br /> CHƯƠNG 3: PHÂN TÍCH CÔNG VIỆC .............................................................................................37<br /> 3.1. Khái niệm, bản chất và ý nghĩa của phân tích công việc ............................. 37<br /> 3.2. Tiến trình phân tích công việc........................................................................ 38<br /> 3.3. Các phương pháp thu thập thông tin trong phân tích công việc ................ 40<br /> 3.3.1. Phỏng vấn .................................................................................................. 40<br /> 3.3.2. Bản câu hỏi ................................................................................................ 41<br /> 3.3.3. Quan sát tại nơi làm việc ........................................................................... 43<br /> 3.4. Bản mô tả công việc và bản tiêu chuẩn công việc ........................................ 44<br /> 3.4.1. Bản mô tả công việc................................................................................... 44<br /> 3.4.2. Bản tiêu chuẩn công việc ........................................................................... 47<br /> 3.5. Phân tích công việc ở Việt Nam ..................................................................... 48<br /> 3.6. Thiết kế công việc ............................................................................................ 48<br /> 3.6.1. Khái niệm, nội dung của thiết kế công việc............................................... 48<br /> 3.6.2. Các biến số ảnh hưởng đến thiết kế công việc .......................................... 49<br /> 3.6.3. Các phương pháp thiết kế công việc cá nhân ............................................ 51<br /> 3.6.4. Các phương pháp thiết kế công việc theo nhóm ........................................ 54<br /> Chương 4: TUYỂN DỤNG NHÂN VIÊN..............................................................................................56<br /> 4.1. Quá trình tuyển mộ ......................................................................................... 56<br /> 4.1.1. Khái niệm, tầm quan trọng của tuyển mộ nhân lực ................................... 56<br /> 4.1.2. Các nguồn và phương pháp tuyển mộ ....................................................... 56<br /> 4.1.3. Quá trình tuyển mộ .................................................................................... 63<br /> 4.2. Tuyển chọn nhân lực ....................................................................................... 65<br /> 4.2.1. Khái niệm và tầm quan trọng của tuyển chọn nhân lực ............................ 65<br /> 4.2.2. Quá trình tuyển chọn.................................................................................. 66<br /> 4.3. Trắc nghiệm và phỏng vấn ............................................................................. 69<br /> 4.3.1. Trắc nghiệm ............................................................................................... 69<br /> 4.3.2. Phỏng vấn .................................................................................................. 73<br /> ii3<br /> <br /> `<br /> <br /> `<br /> <br /> 4.4. Các mô hình thu hút, phân công bố trí nguồn nhân lực trong doanh<br /> nghiệp ........................................................................................................................... 75<br /> Chương 5: ĐÀO TẠO VÀ PHÁT TRIỂN .............................................................................................80<br /> 5.1. Quan niệm về đào tạo và phát triển .............................................................. 80<br /> 5.1.1. Khái niệm ................................................................................................... 80<br /> 5.1.2. Mục đích .................................................................................................... 81<br /> 5.1.3. Vai trò của đào tạo và phát triển nguồn nhân lực ...................................... 81<br /> 5.1.4. Nguyên tắc của đào tạo và phát triển nguồn nhân lực ............................... 83<br /> 5.2. Mô hình hệ thống về chu trình đào tạo ......................................................... 85<br /> Hình 5.1. Mô hình hệ thống về chu trình đào tạo ............................................... 85<br /> 5.3. Phân loại các hình thức đào tạo ..................................................................... 85<br /> 5.3.1. Đào tạo trong công việc ............................................................................. 85<br /> 5.3.2. Đào tạo trong công việc ............................................................................. 87<br /> 5.4. Thứ tự ưu tiên trong đào tạo và phát triển nhân viên ở thế kỷ 21 ............. 87<br /> 5.5. Trình tự xây dựng một chương trình đào tạo .............................................. 88<br /> 5.5.1. Xác định nhu cầu đào tạo ........................................................................... 88<br /> 5.5.2. Xác định mục tiêu đào tạo ......................................................................... 88<br /> 5.5.3. Lựa chọn đối tượng đào tạo ....................................................................... 89<br /> 5.5.4. Xây dựng chương trình và phương pháp đào tạo ...................................... 89<br /> 5.5.5. Dự tính chi phí đào tạo .............................................................................. 89<br /> 5.5.6. Lựa chọn và đào tạo giáo viên ................................................................... 90<br /> 5.4.7. Đánh giá chương trình và kết quả đào tạo ................................................. 90<br /> Chương 6: ĐÁNH GIÁ NHÂN VIÊN......................................................................................................93<br /> 6.1. Khái niệm và mục đích của công tác đánh giá nhân viên ........................... 93<br /> 6.1.1. Khái niệm ................................................................................................... 93<br /> 6.1.2. Mục đích .................................................................................................... 93<br /> 6.2. Nội dung và trình tự thực hiện ....................................................................... 93<br /> 6.2.1. Xác định các yêu cầu cơ bản cần đánh giá ................................................ 93<br /> 6.2.2. Lựa chọn phương pháp đánh giá ............................................................... 94<br /> 6.2.3. Huấn luyện các nhà lãnh đạo và những người làm công tác về kỹ năng<br /> đánh giá năng lực của nhân viên .......................................................................... 94<br /> 4<br /> iii<br /> <br /> `<br /> <br /> `<br /> <br /> 6.2.4. Thảo luận với nhân viên về nội dung và phạm vi đánh giá ....................... 94<br /> 6.2.5. Thực hiện đánh giá theo tiêu chuẩn mẫu ................................................... 94<br /> 6.2.6. Xác định mục tiêu và kết quả mới cho nhân viên ...................................... 94<br /> 6.3. Các phương pháp đánh giá ............................................................................ 95<br /> 6.3.1. Phương pháp thang đo đánh giá................................................................. 95<br /> 6.3.2. Phương pháp danh mục kiểm tra ............................................................... 97<br /> 6.3.2. Các phương pháp so sánh .......................................................................... 98<br /> 6.3.4. Phương pháp ghi chép các sự kiện quan trọng .......................................... 99<br /> 6.3.5. Phương pháp đánh giá bằng thang đo dựa trên hành vi ............................. 99<br /> 6.3.6. Phương pháp quản trị theo mục tiêu ........................................................ 101<br /> 6.3.7. Phương pháp mẫu tường thuật ................................................................. 101<br /> 6.3.8. Phương pháp định lượng .......................................................................... 101<br /> 6.4. Những khó khăn có thể gặp phải trong đánh giá nhân viên ..................... 103<br /> 6.5. Các tiêu chuẩn cho một hệ thống đánh giá tốt ........................................... 103<br /> 6.6. Các lỗi thường gặp trong đánh giá .............................................................. 105<br /> 6.7. Phỏng vấn đánh giá ....................................................................................... 106<br /> 6.7.1. Mục đích của phỏng vấn .......................................................................... 106<br /> 6.7.2. Những điều cần tránh ............................................................................... 107<br /> 6.7.3. Trình tự thực hiện phỏng vấn .................................................................. 108<br /> Chương 7: TRẢ CÔNG LAO ĐỘNG .................................................................................................. 111<br /> 7.1. Những vấn đề chung về tiền lương .............................................................. 111<br /> 7.1.1 Khái niệm................................................................................................. 111<br /> 7.1.2. Ý nghĩa của tiền lương trong doanh nghiệp ........................................ 114<br /> 7.1.3. Mục tiêu của hệ thống tiền lương ......................................................... 115<br /> 7.2. Các hình thức trả công lao động .................................................................. 117<br /> 7.2.1. Hình thức trả lương thời gian ............................................................... 117<br /> 7.2.2. Hình thức trả lương theo nhân viên ..................................................... 117<br /> 7.2.3. Hình thức trả lương theo kết quả thực hiện công việc ....................... 117<br /> 7.3. Tiền lương trong các thị trường lao động ................................................... 117<br /> 7.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến trả công lao động ............................................. 119<br /> 7.4.1. Các yếu tố từ bên ngoài ......................................................................... 119<br /> iv5<br /> <br />