Bài giảng Quản trị tài chính: Chương 5 - ThS.Đặng Thị Quỳnh Anh

Bài giảng Quản trị tài chính<br /> <br /> NỘI DUNG<br /> CHƯƠNG 5<br /> QUẢN TRỊ RỦI RO TÀI CHÍNH<br /> <br /> 1.Tổng quan về rủi ro tài chính<br /> 2.Mục tiêu của quản trị rủi ro tài chính<br /> 3.Các hình thức quản trị rủi ro tài chính<br /> <br /> ThS.Đặng Thị Quỳnh Anh<br /> <br /> 1. Tổng quan về rủi ro tài chính<br /> <br /> 1. Tổng quan về rủi ro tài chính<br /> <br /> Trong lĩnh vực tài chính, rủi ro là một khái niệm đánh giá<br /> mức độ biến động hay bất ổn của một giao dịch hay danh<br /> <br /> Rủi ro<br /> <br /> mục đầu tư.<br /> Rủi ro có thể chia làm 2 loại:<br /> Rủi ro hệ thống<br /> <br /> Rủi ro bất thường (Unexpected risk): là những rủi ro không<br /> dự tính được, phát sinh do thiên tai, dịch họa, trộm cắp, cháy<br /> nổ...<br /> Rủi ro kỳ vọng (Expected risk) là những rủi ro có thể dự tính<br /> được trước như: biến động giá cả nguyên vật liệu, giá cả sản<br /> phẩm, lãi suất, tỷ giá....<br /> <br /> Rủi ro hệ thống<br /> <br /> Rủi ro tỷ <br /> giá<br /> <br /> Rủi ro lãi <br /> suất<br /> <br /> Rủi ro phi hệ thống<br /> <br /> Rủi ro <br /> thị <br /> trường<br /> <br /> Rủi ro <br /> kinh <br /> doanh<br /> <br /> Rủi ro <br /> sử dụng <br /> đòn bẩy <br /> tài chính<br /> <br /> Rủi ro <br /> tín <br /> dụng<br /> <br /> Rủi ro phi hệ thống<br /> <br /> Rủi ro lãi suất chỉ những thay đổi trong lãi suất tác động đến<br /> kết quả sản xuất kinh doanh.<br /> <br /> Rủi ro kinh doanh (Business risk) Rủi ro liên quan đến một<br /> hoạt động đặc trưng của doanh nghiệp.<br /> <br /> Rủi ro tỷ giá là rủi ro phát sinh do sự biến động của tỷ giá làm<br /> ảnh hưởng đến giá trị kỳ vọng trong tương lai.<br /> <br /> Rủi ro do sử dụng đòn bẩy tài chính Rủi ro do doanh nghiệp<br /> sử dụng nợ trong cấu trúc vốn.<br /> <br /> Rủi ro thị trường chỉ đến những thiệt hại liên quan đến thay đổi<br /> trong giá cả hàng hóa, nguyên vật liệu...<br /> <br /> Rủi ro tín dụng Rủi ro mà một bên trong giao dịch sẽ không<br /> thể chi trả đúng hạn trong tưong lai.<br /> <br /> ThS.Đặng Thị Quỳnh Anh ‐ ĐHNH TPHCM<br /> <br /> 1<br /> <br /> Bài giảng Quản trị tài chính<br /> <br /> Nguyên nhân của rủi ro tài chính<br /> Rủi ro tài chính (Financial risk) Rủi ro liên quan đến<br /> những thay đổi của những nhân tố như lãi suất, giá cổ<br /> phiếu, giá hàng hóa, tỷ giá và những rủi ro do doanh<br /> nghiệp sử dụng đòn bẩy tài chính trong kinh doanh<br /> <br /> Quản trị rủi ro tài chính<br /> Quản trị rủi ro tài chính là làm giảm thiểu ở mức tối<br /> <br /> Rủi ro phát<br /> sinh từ<br /> những thay<br /> đổi từ môi<br /> trường bên<br /> ngoài<br /> <br /> Rủi ro phát sinh<br /> từ những giao<br /> dịch với các đối<br /> tác trong kinh<br /> doanh<br /> <br /> Rủi ro phát<br /> sinh từ nội<br /> bộ doanh<br /> nghiệp<br /> <br /> 2. CÁCH THỨC QUẢN TRỊ RỦI RO TÀI CHÍNH<br /> Mua bảo hiểm<br /> <br /> đa ảnh hưởng của những biến cố đến giá trị công ty.<br /> Quản trị rủi to tài chính làm giảm độ biến động bất<br /> thường của giá trị công ty hoặc dòng tiền thực của<br /> công ty<br /> - Những rủi ro công ty phải đối mặt là gì?<br /> - Công ty có phải trả chi phí để giảm thiểu rủi ro?<br /> <br /> Sử dụng công cụ tài chính phái sinh:<br />  Hợp đồng kỳ hạn (Forward)<br />  Hợp đồng giao sau (Future)<br />  Quyền chọn (Option)<br />  Hoán đổi (Swap) và các công cụ phái sinh khác<br /> <br /> - Rủi ro nên được kiểm soát như thế nào?<br /> <br /> MUA BẢO HIỂM<br /> Các công ty mua bảo hiểm để giảm thiểu những thiệt hại vì<br /> nhũng lý do bất khả kháng như: cháy nổ, tai nạn (tàu thủy,<br /> máy bay), thiên tai…<br /> Các loại bảo hiểm:<br />  Bảo hiểm trách nhiệm kinh doanh<br /> Bảo hiểm trách nhiệm công cộng<br /> Bảo hiểm trách nhiệm sản phẩm<br /> Bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp<br />  Bảo hiểm tín dụng thương mại<br />  Bảo hiểm tài sản<br />  Bảo hiểm di chuyển trong kinh doanh<br /> ….<br /> <br /> ThS.Đặng Thị Quỳnh Anh ‐ ĐHNH TPHCM<br /> <br /> Quản lý rủi ro giá hàng hóa<br /> Quản lý rủi ro tín dụng<br /> Quản lý rủi ro lãi suất<br /> Quản lý rủi ro tỷ giá<br /> <br /> 2<br /> <br /> Bài giảng Quản trị tài chính<br /> <br /> Giá dầu thế giới (USD/thùng)<br /> 120<br /> <br /> 100<br /> <br /> Sáp nhập theo chiều dọc<br /> 80<br /> <br /> Ký hợp đồng dài hạn<br /> <br /> 60<br /> <br /> 40<br /> <br /> Phòng vệ bằng hợp đồng giao sau<br /> <br /> 20<br /> <br /> <br /> <br /> Xây dựng chính sách bán chịu<br /> <br /> <br /> <br /> Sử dụng công cụ quản lý rủi ro tín dụng<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 11/2015<br /> <br /> 09/2015<br /> <br /> 07/2015<br /> <br /> 05/2015<br /> <br /> 03/2015<br /> <br /> 01/2015<br /> <br /> 11/2014<br /> <br /> 09/2014<br /> <br /> 07/2014<br /> <br /> 05/2014<br /> <br /> 03/2014<br /> <br /> 01/2014<br /> <br /> 11/2013<br /> <br /> 09/2013<br /> <br /> 07/2013<br /> <br /> 05/2013<br /> <br /> 03/2013<br /> <br /> 01/2013<br /> <br /> 11/2012<br /> <br /> 09/2012<br /> <br /> 07/2012<br /> <br /> 05/2012<br /> <br /> 03/2012<br /> <br /> 01/2012<br /> <br /> 11/2011<br /> <br /> 09/2011<br /> <br /> 07/2011<br /> <br /> 05/2011<br /> <br /> 03/2011<br /> <br /> 01/2011<br /> <br /> 11/2010<br /> <br /> 09/2010<br /> <br /> 07/2010<br /> <br /> 05/2010<br /> <br /> 03/2010<br /> <br /> 01/2010<br /> <br /> 0<br /> <br /> Tiêu chuẩn bán chịu<br /> Điều khoản bán chịu<br /> Rủi ro bán chịu<br /> Quản trị thu tiền<br /> <br /> Quy trình nghieäp vuï bao thanh toaùn<br /> Chi phí bao thanh toaùn tuøy thuoäc:<br /> • Caùc dòch vuï maø bao thanh toaùn cung caáp cho<br /> doanh nghieäp<br /> • Bieåu phí cuï theå cho töøng dòch vuï.<br /> Trong giao dịch BTT quốc tế, lợi ích các tổ chức<br /> cung ứng dịch vụ BTT có được gồm: phí BTT 0,5 – 1,1%<br /> giá trị khoản phải thu; phí quản lý sổ sách, chứng từ liên<br /> quan đến khoản phải thu 0,3% - 0,9% giá trị hóa đơn; và<br /> lãi suất BTT khi mua lại có kỳ hạn các khoản phải thu.<br /> <br /> Doanh nghiệp<br /> (Người bán hàng)<br /> (4)<br /> Thanh<br /> toán<br /> <br /> (1)<br /> Hợp<br /> đồng<br /> <br /> HH,DV (2)<br /> <br /> (3)<br /> Hoá<br /> đơn<br /> <br /> Người mua 1<br /> (người mắc nợ)<br /> Người mua 2<br /> (người mắc nợ)<br /> <br /> Ngân hàng<br /> Người mua n<br /> (người mắc nợ)<br /> Trả tiền cho NH theo hoá đơn (5)<br /> <br /> ThS.Đặng Thị Quỳnh Anh ‐ ĐHNH TPHCM<br /> <br /> 3<br /> <br /> Bài giảng Quản trị tài chính<br /> <br /> QUẢN LÝ RỦI RO LÃI SUẤT<br /> <br /> NGUỒN GỐC PHÁT SINH RỦI RO LÃI SUẤT<br /> Ví duï:<br /> <br /> Nguồn gốc phát sinh rủi ro lãi suất<br /> <br /> Giải pháp quản lý rủi ro lãi suất<br /> <br /> NGUỒN GỐC PHÁT SINH RỦI RO LÃI SUẤT<br /> Döï aùn<br /> ñaàu tö<br /> <br /> 10 trieäu USD<br /> Thôøi haïn trung<br /> bình 5 naêm<br /> <br /> LIBOR + 0,75%<br /> <br /> 12%<br /> CTy A<br /> <br /> 10 trieäu USD<br /> Thôøi haïn trung bình 5<br /> naêm<br /> <br /> NGUỒN GỐC PHÁT SINH RỦI RO LÃI SUẤT<br /> Tình hình thu vaø chi laõi cuûa coâng ty A:<br /> Thu nhaäp töø döï aùn ñaàu tö<br /> Chi phí laõi<br /> Tình hình thu vaø chi laõi cuûa coâng ty B:<br /> <br /> 7%<br /> Phaùt haønh<br /> traùi phieáu<br /> <br /> Coâng ty B coù moät khoaûn vay 10 trieäu USD baèng phaùt haønh traùi<br /> phieáu trong thôøi haïn 5 naêm vôùi laõi suaát coá ñònh laø 7%, ñoàng thôøi<br /> coù danh muïc ñaàu tö ñöôïc höôûng laõi suaát baèng LIBOR coäng 75<br /> ñieåm.<br /> <br /> Lôïi nhuaän<br /> <br /> CTy B<br /> <br /> LIBOR + 0,5%<br /> Ngaân<br /> haøng<br /> cho vay<br /> <br /> Danh muc<br /> 10 trieäu USD<br /> ñaàu tö<br /> Thôøi haïn trung<br /> bình 5 naêm<br /> <br /> Coâng ty A coù döï aùn ñaàu tö trò giaù 10 trieäu USD coù theå taïo ra tyû<br /> suaát lôïi nhuaän trung bình 12%. Ñeå coù nguoàn voán ñaàu tö, coâng ty<br /> vay voán ngaân haøng thôøi haïn 5 naêm vôùi laõi suaát thaû noåi baèng<br /> LIBOR coäng 50 ñieåm cô baûn.<br /> <br /> 10 trieäu USD<br /> Thôøi haïn trung bình 5<br /> naêm<br /> <br /> NGUỒN GỐC PHÁT SINH RỦI RO LÃI SUẤT<br /> <br /> Vì laõi suaát thu ñöôïc laø laõi suaát coá ñònh (hoaëc thaû noåi)<br /> vaø laõi suaát chi traû laø laõi suaát thaû noåi (hoaëc coá ñònh) neân<br /> söï bieán ñoäng cuûa laõi suaát treân thò tröôøng laøm phaùt sinh<br /> ruûi ro laõi suaát vaø aûnh höôûng ñeán khaû naêng sinh lôïi cuûa<br /> coâng ty A vaø coâng ty B.<br /> Quaûn lyù ruûi ro laõi suaát laø việc sử dụng caùc bieän<br /> <br /> Thu laõi töø danh muïc ñaàu tö<br /> Chi traû laõi cho traùi phieáu phaùt haønh<br /> Thu nhaäp laõi<br /> <br /> GIẢI PHÁP QUẢN LÝ RỦI RO LÃI SUẤT<br /> Thực hiện hợp đồng hoán đổi lãi suất<br /> Hoaùn ñoåi laõi suaát laø moät hôïp ñoàng giöõa hai beân ñeå trao<br /> ñoåi soá laõi phaûi traû tính treân moät soá tieàn nhaát ñònh<br /> trong moät thôøi haïn nhaát ñònh, trong ñoù moät beân traû laõi<br /> suaát coá ñònh trong khi beân kia traû laõi suaát thaû nổi theo<br /> thoaû thuaän trong suoát thôøi haïn hôïp ñoàng.<br /> <br /> phaùp nhaèm giaûm thieåu nhöõng thieät haïi hay toån<br /> thaát coù theå xaûy ra do bieán ñoäng cuûa laõi suaát.<br /> <br /> ThS.Đặng Thị Quỳnh Anh ‐ ĐHNH TPHCM<br /> <br /> 4<br /> <br /> Bài giảng Quản trị tài chính<br /> <br /> GIẢI PHÁP QUẢN LÝ RỦI RO LÃI SUẤT<br /> Các trường hợp hoán đổi lãi suất<br /> Hoaùn ñoåi laõi suaát ñoàng Vieät Nam hoaëc ngoaïi teä giöõa<br /> ngaân haøng vôùi doanh nghieäp vay voán taïi ngaân haøng ñoù.<br /> <br /> <br /> <br /> Hoaùn ñoåi laõi suaát ñoàng Vieät Nam hoaëc ngoaïi teä giöõa<br /> ngaân haøng vôùi doanh nghieäp vay voán taïi toå chöùc tín<br /> duïng khaùc, vay voán cuûa nöôùc ngoaøi.<br /> <br /> <br /> <br /> Hoaùn ñoåi laõi suaát ñoàng Vieät Nam hoaëc ngoaïi teä giöõa caùc<br /> ngaân haøng vôùi nhau.<br /> <br /> <br /> <br /> Hoaùn ñoåi laõi suaát ngoaïi teä giöõa ngaân haøng vôùi toå chöùc<br /> tín duïng ôû nöôùc ngoaøi.<br /> <br /> <br /> <br /> GIẢI PHÁP QUẢN LÝ RỦI RO LÃI SUẤT<br /> Xaùc ñònh soá laõi roøng töøng kyø vaø toång laõi roøng<br /> Số lãi ròng từng kỳ<br /> <br /> =<br /> <br /> Số lãi được nhận từng kỳ - Số<br /> lãi phải trả từng kỳ<br /> <br /> Số lãi được nhận (hoặc<br /> phải trả) từng kỳ<br /> <br /> =<br /> <br /> Số dư nợ gốc x lãi suất cố định<br /> x số ngày tính lãi<br /> <br /> Toång laõi roøng caùc giao dòch hoaùn ñoåi laõi suaát taïi moät thôøi ñieåm<br /> laø toång soá laõi roøng cuûa taát caû caùc hôïp ñoàng hoaùn ñoåi laõi suaát<br /> ñang coøn hieäu löïc thöïc hieän taïi thôøi ñieåm ñoù.<br /> Soá laõi roøng cuûa moät hôïp ñoàng hoaùn ñoåi laõi suaát taïi moät thôøi<br /> ñieåm laø toång caùc soá laõi roøng töøng kyø cuûa caùc kyø coøn hieäu löïc<br /> thöïc hieän cuûa hôïp ñoàng hoaùn ñoåi laõi suaát, tính theo laõi suaát coá<br /> ñònh ñaõ thoûa thuaän vaø laõi suaát thaû noåi taïi thôøi ñieåm ñoù.<br /> <br /> GIẢI PHÁP QUẢN LÝ RỦI RO LÃI SUẤT<br /> Thanh toán số lãi ròng từng kỳ<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Caùc beân thanh toaùn cho nhau tieàn laõi roøng töøng kyø phaùt<br /> sinh töø hôïp ñoàng hoaùn ñoåi laõi suaát ñaõ ñöôïc kyù keát.<br /> Kyø haïn thanh toaùn tieàn laõi roøng do caùc beân thoûa thuaän,<br /> toái ña laø moät naêm.<br /> Khi thanh toaùn tieàn laõi roøng baèng ngoaïi teä, caùc beân thöïc<br /> hieän theo quy ñònh cuûa phaùp luaät veà quaûn lyù ngoaïi hoái.<br /> Khi thanh toaùn tieàn laõi roøng ra nöôùc ngoaøi, caùc beân thöïc<br /> hieän theo quy ñònh phaùp luaät veà chuyeån tieàn ra nöôùc<br /> ngoaøi.<br /> <br /> GIẢI PHÁP QUẢN LÝ RỦI RO LÃI SUẤT<br /> Döï aùn 10 trieäu USD<br /> ñaàu tö Thôøi haïn trung<br /> bình 5 naêm<br /> 12%<br /> <br /> X%<br /> <br /> Coâng Ty<br /> A<br /> <br /> LIBOR<br /> <br /> LIBOR + 0,5%<br /> Ngaân<br /> haøng<br /> cho vay<br /> <br /> 10 trieäu USD<br /> Thôøi haïn trung<br /> bình 5 naêm<br /> <br /> GIẢI PHÁP QUẢN LÝ RỦI RO LÃI SUẤT<br /> Công ty A<br /> Nhaän töø döï aùn ñaàu tö:<br /> Traû cho ngaân haøng:<br /> Nhaän töø ngaân haøng:<br /> Traû nôï vay:<br /> <br /> Laõi suaát roøng nhaän ñöôïc:<br /> <br /> Công ty B<br /> Nhaän töø danh muïc ñaàu tö:<br /> Traû cho Sacombank:<br /> Nhaän töø Sacombank:<br /> Traû laõi traùi phieáu phaùt haønh:<br /> Laõi suaát roøng nhaän ñöôïc:<br /> <br /> ThS.Đặng Thị Quỳnh Anh ‐ ĐHNH TPHCM<br /> <br /> Soá tieàn tính laøi: 10 trieäu USD<br /> Ngaân haøng Thôøi haïn: 5 naêm<br /> <br /> HOÁN ĐỔI LÃI SUẤT<br /> Döï aùn 10 trieäu USD<br /> ñaàu tö Thôøi haïn trung<br /> bình 5 naêm<br /> 12%<br /> Coâng Ty<br /> A<br /> <br /> Danh muc<br /> ñaàu tö<br /> <br /> X%<br /> <br /> Y%<br /> Ngaân haøng<br /> LIBOR<br /> <br /> LIBOR<br /> <br /> 7%<br /> <br /> LIBOR + 0,5%<br /> Ngaân<br /> haøng<br /> cho vay<br /> <br /> LIBOR + 0,75%<br /> Coâng Ty<br /> B<br /> <br /> 10 trieäu USD<br /> Thôøi haïn trung<br /> bình 5 naêm<br /> <br /> Phaùt haønh<br /> traùi phieáu<br /> <br /> Soá tieàn tính laøi: 10 trieäu USD<br /> Thôøi haïn: 5 naêm<br /> <br /> 5<br /> <br />