Hệ thống các bài giảng trình bày nội dung cơ bản học thuyết tiến hóa hiện đại tổng hợp, quan niệm tiến hóa, nguồn nguyên liệu tiến hóa. Sự tiến hóa của sinh vật dựa trên những nguồn nguyên liệu trong tự nhiên hoặc do nhân tạo. Thông qua các bài giảng này hy vọng các bạn học sinh sẽ nắm vững hơn về nội dung của thuyết tiến hóa nâng cao kiến thức sinh lớp 12.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Sinh học 12 bài 26: Thuyết tiến hóa tổng hợp hiện đại
- BÀI GIẢNG: HỌC THUYẾT
TIẾN HÓA TỔNG HỢP HIỆN
ĐẠI
SINH LỚP 12
- I. QUAN NIỆM TIẾN HÓA VÀ NGUỒN
NGUYÊN LIỆU TIẾN HÓA
1. Tiến hóa nhỏ và tiến hóa lớn
2. Nguốn biến dị di truyền của quần thể
II. CÁC NHÂN TỐ TIẾN HÓA
1. Đột biến
2. Di – nhập gen
3. Chọn lọc tự nhiên
4. Các yếu tố ngẫu nhiên
5. Giao phối không ngẫu nhiên
- I. Quan niệm tiến hóa và nguồn nguyên liệu tiến hóa
T.Dobzhansky Ronald Fisher Haldane E.Mayr
Cùng nhiều nhà khoa học khác
THUYẾT TIẾN HÓA TỔNG HỢP HIỆN ĐẠI
Được gọi là thuyết tiến hóa tổng hợp vì nó kết hợp cơ chế
tiến hóa bằng CLTN của thuyết tiến hóa Đacuyn với các
thành tựu di truyền học và đặc biệt là di truyền học quần
thể.
- 1. Tiến hóa lớn và tiến hóa nhỏ
Nội dung Tiến hóa nhỏ Tiến hóa lớn
Định nghĩa Là quá trình làm Là quá trình làm
biến đổi cấu trúc xuất hiện các đơn
di truyền của vị phân loại trên
quần thể loài
Qui mô Nhỏ (quần thể) Lớn (trên loài)
Thời gian Ngắn Hàng triệu năm
Kết quả Hình thành loài Tạo các nhóm
mới phân loại trên
loài
- 1. Tiến hóa lớn và tiến hóa nhỏ
• Quần thể là đơn vị nhỏ nhất có thể tiến hóa
• Quá trình tiến hóa nhỏ kết thúc khi loài mới xuất
hiện
• Hình thành loài được xem là ranh giới giữa tiến
hóa nhỏ và tiến hóa lớn
Vì sao nói quần thể là đơn vị nhỏ nhất
có thể tiến hóa?
Vì quần thể là đơn vị sinh sản, là dạng tồn tại
của loài trong tự nhiên, được cách li tương đối
với các quần thể khác; có thành phần kiểu gen
đặc trưng và ổn định nhưng vẫn có khả năng
biến đổi do các nhân tố tiến hóa
- 2. Nguồn biến dị di truyền của quần thể
• Tiến hóa sẽ không xảy ra nếu quần thể không có các
biến dị di truyền.
• Các nguyên nhân phát sinh biến dị:
Đột biến (biến dị sơ cấp)
Các alen được tổ hợp qua quá trình giao phối tạo nên các
biến dị tổ hợp (biến dị thứ cấp)
Sự di chuyển của các cá thể hoặc các giao tử từ các quần
thể khác vào.
• Phần lớn các quần thể tự nhiên đều có rất nhiều biến
dị di truyền
- I. Các nhân tố tiến hóa
• Quần thể sẽ không tiến hóa nếu tần số alen và
thành phần kiểu gen của quần thể được duy trì
không đổi từ thế hệ này sang thế hệ khác
Định nghĩa về nhân tố tiến hóa?
• Các nhân tố làm biến đổi tần số alen và thành
phần kiểu gen của quần thể gọi là các nhân tố tiến
hóa
- 1. Đột biến
• Đột biến là một loại nhân tố tiến hóa vì nó làm thay
đổi tần số alen và thành phần kiểu gen của quần thể
• Đột biến gen làm thay đổi tần số alen và thành phần
kiểu gen của quần thể rất chậm, coi như không đáng
kể. Tuy nhiên, mỗi cá thể sinh vật có rất nhiều gen và
quần thể lại có nhiều cá thể nên đột biến tạo nên rất
nhiều alen đột biến và là nguồn phát sinh các biến dị di
truyền của quần thể
• Đột biến cung cấp các alen đột biến (biến dị sơ cấp) và
quá trình giao phối tạo nên các biến dị tổ hợp (biến dị
thứ cấp)
- Tại sao đột biến gen thường có hại cho cơ thể
sinh vật nhưng đột biến gen vẫn được coi là
nguồn phát sinh các biến dị di truyền cho
CLTN?
Phần nhiều các đột biến gen tồn tại ở trạng thái dị
hợp tử nên nếu gen đột biến lặn cũng không biểu
hiện ra ngay kiểu hình. Qua sinh sản sẽ tạo ra
nhiều biến dị tổ hợp và gen có hại có thể nằm
trong tổ hợp gen mới nên không gây hại hoặc
trong môi trường mới gen đột biến lại không có
hại. Vì vậy, đột biến gen vẫn được coi là nguồn
phát sinh các biến dị di truyền cho CLTN
- Ví dụ về côn
trùng mang
gen đột biến
thuốc trừ sâu
- 2. Di – nhập gen
Di – nhập gen là gì?
• Sự trao đổi các cá thể hoặc các giao tử giữa các
quần thể gọi là di - nhập gen (dòng gen)
• Các cá thể nhập cư mang đến những alen mới làm
thay đổi thành phần kiểu gen và tần số alen của
quần thể. Ngược lại, các cá thể di cư cũng làm
thành phần kiểu gen và tần số alen của quần thể
thay đổi
- Di – nhập gen
- 3. Chọn lọc tự nhiên
CLTN là gì?
• CLTN là quá trình phân hóa khả năng sống sót và khả năng sinh
sản của các cá thể với các kiểu gen khác nhau trong quần thể
• CLTN tác động trực tiếp lên kiểu hình và gián tiếp làm biến đổi
tần số kiểu gen, qua đó làm biến đổi tần số alen của quần thể
• Kết quả: hình thành các quần thể có nhiều cá thể mang các kiểu
gen quy định các đặc điểm thích nghi với môi trường.
• CLTN làm thay đổi tần số alen nhanh hay chậm tùy thuộc vào:
Chọn lọc chống lại alen trội: làm thay đổi tần số alen nhanh
chóng vì gen trội biểu hiện ra kiểu hình ngay cả ở trạng thái dị
hợp tử
Chọn lọc chống lại alen lặn: làm thay đổi tần số alen chậm
alen lặn chỉ bị đào thải ở trạng thái đồng hợp tử.
• CLTN một nhân tố tiến hóa có hướng
- 4. Các yếu tố ngẫu nhiên
• Sự biến đổi về thành phần kiểu gen và tần số alen
của quần thể gây nên bởi các yếu tố ngẫu nhiên
còn được gọi là sự biến động di truyền hay phiêu
bạt di truyền
• Sự biến đổi một cách ngẫu nhiên về tần số alen và
thành phần kiểu gen thường xảy ra đối với quần
thể có kích thước nhỏ.
• Đặc điểm:
Thay đổi tần số alen không theo một chiều hướng nhất
định
Một alen nào đó dù là có lợi cũng có thể bị loại bỏ
hoàn toàn khỏi quần thể và một alen có hại cũng có thể
trở nên phổ biến trong quần thể
- 4. Các yếu tố ngẫu nhiên
• Một quần thể đang có kích thước lớn nhưng do
các yếu tố thiên tai hoặc bất kì yếu tố nào làm
giảm kích thước của quần thể một cách đáng kể
thì những cá thể sống sót có thể có vốn gen khác
biệt hẳn với vồn gen của quần thể ban đầu.
• Tác động của các yếu tố ngẫu nhiên có thể dẫn
đến làm nghéo vốn gen của quần thể, giảm sự đa
dạng di truyền
- 5. Giao phối không ngẫu nhiên
• Gồm các kiểu: tự thụ phấn, giao phối giữa các cá thể
có cùng huyết thống (giao phối gần) và giao phối có
chọn lọc.
Giao phối có chọn lọc là kiểu giao phối trong đó các nhóm
cá thể có kiểu hình nhất định thích giao phối với nhau hơn
là giao phối với các nhóm cá thể có kiểu hình khác
• Giao phối không ngẫu nhiên không làm thay đổi tần
số alen của quần thể nhưng lại làm thay đổi thành
phần kiểu gen theo hướng tăng dần tần số kiểu gen
đồng hợp và giảm dần tần số kiểu gen dị hợp
• Kết quả: làm nghèo vốn gen của quần thể,
làm giảm sự đa dạng di truyền
- Chọn lọc giới tính – một dạng giao phối không
ngẫu nhiên
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
