intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng Sinh học 12: Điều hòa hoạt động gen - Phạm Văn An

Chia sẻ: Dung Hải Phòng | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:20

53
lượt xem
2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Sinh học 12: Điều hòa hoạt động gen - Phạm Văn An với các kiến thức khái quát về điều hòa hoạt động gen; khái niệm về điều hòa hoạt động của gen; các cấp độ điều hoà hoạt động của gen; điều hòa hoạt động của gen ở sinh vật nhân sơ.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Sinh học 12: Điều hòa hoạt động gen - Phạm Văn An

  1. Giáo viên giảng dạy: Phạm Văn An Trường THPT Hoà Phú – Chiêm Hoá – Tuyên Quang
  2. Câu 1. Giả sử một phần đoạn mARN có trình tự các  nuclêôtit như sau: 3' XGA GAA TTT   XGA 5'  5' GXT  XTT  AAA GXT  3' Xác định trình tự các a.a trong chuỗi polipeptit được  tổng hợp từ đoạn gen nói trên? Câu  2.  Liên  kết  giữa  các  axit  amin  trong  phân  tử  prôtêin là:  a. liên kết hiđrô.               b. liên kết hóa trị.                c. liên kết ion.                   d. liên kết peptit.
  3. TIẾT 4 – ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG GEN I. KHÁI QUÁT VỀ ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG GEN 1. Khái niệm về điều hoà hoạt động của gen: Thế nào là điều hoà hoạt động của gen?  Là quá trình điều hoà lượng sản phẩm của gen được tạo  ra.   Ví dụ:  ­  Ở thú, các gen tổng hợp prôtêin sữa chỉ hoạt động  ở cá thể cái, vào giai đoạn sắp sinh và nuôi con bằng  sữa. ­  Ở  E.coli các gen tổng hợp enzim chuyển hoá đường  lactôzơ chỉ hoạt động khi môi trường có lactôzơ. ­  Người  có  khoảng  25000  gen,  chỉ  có  1  số  gen  hoạt  động, phần lớn gen  ở trạng thái không hoạt động  →   tổng hợp prôtêin vào lúc thích hợp.
  4. TIẾT 4 – ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG GEN I. KHÁI QUÁT VỀ ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG GEN 1. Khái niệm về điều hoà hoạt động của gen: 2. Các cấp độ điều hoà hoạt động của gen: ­ Tế bào nhân sơ: chủ yếu là cấp độ phiên  mã. ­ T  bào nhân th Tạếi sao đi ực: có  ều hoà ho ạt đởộ tng gen  ất cả các c ở tếấ p độ.  bào nhân sơ và tế  bào nhân thực lại khác nhau?  Tế bào nhân sơ quá trình phiên mã và dịch mã diễn  ra đồng thời. Tế bào nhân thực có màng nhân nên 2  quá trình xảy ra không đồng thời. 
  5. TIẾT 4 – ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG GEN I. KHÁI QUÁT VỀ ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG GEN II. ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG CỦA GEN Ở SINH VẬT NHÂN SƠ
  6. TIẾT 4 – ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG GEN I. KHÁI QUÁT VỀ ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG GEN II. ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG CỦA GEN Ở SINH VẬT NHÂN SƠ 1. Mô hình cấu trúc của Ôpêron Lac: Opêron  Vùng vận  Gen điều hoà Các gen cấu trúc (Z, Y, A) hành  có liên quan về chức năng ADN P R P O Z Y A Vùng khởi động Thế nào là một ôpêron?  Operon  là  một  cụm  gen  cấu  trúc  có  liên  quan  về  chức năng thường được phân bố thành từng cụm và  có chung một cơ chế điều hoà. 
  7. TIẾT 4 – ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG GEN I. KHÁI QUÁT VỀ ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG GEN II. ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG CỦA GEN Ở SINH VẬT NHÂN SƠ 1. Mô hình cấu trúc của Ôpêron Lac: Opêron  Vùng vận  Gen điều hoà Các gen cấu trúc (Z, Y, A) hành  có liên quan về chức năng ADN P R P O Z Y A Vùng khởi động Một ôpêron gồm có mấy vùng, vị trí và chức năng của  mỗi vùng đó?  Một Ôpêron Lac gồm 3 vùng: vùng khởi động, vùng  vận hành và vùng mã hóa. 
  8. TIẾT 4 – ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG GEN I. KHÁI QUÁT VỀ ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG GEN II. ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG CỦA GEN Ở SINH VẬT NHÂN SƠ 1. Mô hình cấu trúc của Ôpêron Lac: Opêron  Vùng vận  Gen điều hoà Các gen cấu trúc (Z, Y, A) hành  có liên quan về chức năng ADN P R P O Z Y A Vùng khởi động + Vùng khởi động ­ P(promoter) nằm trước vùng vận  hành,  là  vị  trí  tương  tác  của  ARN  ­  polimeraza  để  khởi đầu sự phiên mã. +  Vùng  vận  hành  ­  O(operator)  nằm  kề  trước  gen  cấu  trúc,  là  vị  trí  tương  tác  với  prôtêin  ức  chế  làm  ngăn cản sự phiên mã.
  9. TIẾT 4 – ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG GEN I. KHÁI QUÁT VỀ ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG GEN II. ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG CỦA GEN Ở SINH VẬT NHÂN SƠ 1. Mô hình cấu trúc của Ôpêron Lac: Opêron  Vùng vận  Các gen cấu trúc (Z, Y, A) Gen điều hoà hành  có liên quan về chức năng ADN P R P O Z Y A Vùng khởi động + Vùng mã hoá (các gen cấu trúc): nằm liền kề nhau  kiểm soát sự tổng hợp các enzim tham gia phản  ứng  phân giải đường lactôzơ.
  10. TIẾT 4 – ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG GEN I. KHÁI QUÁT VỀ ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG GEN II. ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG CỦA GEN Ở SINH VẬT NHÂN SƠ 1. Mô hình cấu trúc của Ôpêron Lac: Opêron  Vùng vận  Các gen cấu trúc (Z, Y, A) Gen điều hoà hành  có liên quan về chức năng ADN P R P O Z Y A Vùng khởi động protein ức  chế  +  Gen  điều  hoà  (R)  làm  khuôn  để  sản  xuất  prôtêin  ức chế, có khả năng liên kết với vùng vận hành để  ngăn cản quá trình phiên mã.
  11. TIẾT 4 – ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG GEN I. KHÁI QUÁT VỀ ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG GEN II. ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG CỦA GEN Ở SINH VẬT NHÂN SƠ 1. Mô hình cấu trúc của Ôpêron Lac: 2. Sự điều hoà hoạt động của operon Lac: * Khi môi trường không có lactôzơ Prôtêin ức chế Mô tả sự điều hoà hoạt động của operon Lac khi môi  trường không có lactôzơ? 
  12. TIẾT 4 – ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG GEN I. KHÁI QUÁT VỀ ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG GEN II. ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG CỦA GEN Ở SINH VẬT NHÂN SƠ 1. Mô hình cấu trúc của Ôpêron Lac: 2. Sự điều hoà hoạt động của operon Lac: * Khi môi trường không có lactôzơ Prôtêin ức chế gắn vào Gen cấu  Gen điều  Prôtêin  Vùng  Ngăn  trúc không  hòa ức chế vận hành phiên mã họat động
  13. TIẾT 4 – ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG GEN I. KHÁI QUÁT VỀ ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG GEN II. ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG CỦA GEN Ở SINH VẬT NHÂN SƠ 1. Mô hình cấu trúc của Ôpêron Lac: 2. Sự điều hoà hoạt động của operon Lac: * Khi môi trường có lactôzơ Mô tả sự điều  hoà hoạt động  của operon Lac  khi môi trường  có lactôzơ? 
  14. TIẾT 4 – ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG GEN I. KHÁI QUÁT VỀ ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG GEN II. ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG CỦA GEN Ở SINH VẬT NHÂN SƠ 1. Mô hình cấu trúc của Ôpêron Lac: 2. Sự điều hoà hoạt động của operon Lac: * Khi môi trường có lactôzơ Liên kết Cấu hình không gian 3 chiều  Lactôzơ Prôtêin ức chế biến đổi Không gắn vào Vùng vận hành  ARN polimeraza Liên kết Vùng khởi động  Phiên mã mARN của gen Z,Y,A Dịch mã Enzim phân giải đường lactozo
  15. TIẾT 4 – ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG GEN I. KHÁI QUÁT VỀ ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG GEN II. ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG CỦA GEN Ở SINH VẬT NHÂN SƠ 1. Mô hình cấu trúc của Ôpêron Lac: 2. Sự điều hoà hoạt động của operon Lac: * Khi môi trường không có lactôzơ Prôtêin ức chế Lactozo bị  Prôtêin  Gắn vào Vùng vận  Dừng  phân giải hết ức chế hành phiên mã
  16. Vùng vận hành (O) *ỨC CHẾ Z Y A ADN (Khi môi trường  không có lactôzơ) Không phiên mã Prôtêin ức chế *HOẠT ĐỘNG Z Y A ADN (Khi môi trường  có lactôzơ) mARN Chất cảm  Prôtêin ức chế  Các prôtêin được tạo thành  ứng (lactôzơ) bị bất hoạt bởi các gen Z, Y, A
  17. Câu 1. Thành phần của opêrôn Lac ở E.coli gồm  A. gen điều hòa (R), nhóm gen cấu trúc (Z, Y, A).  B. gen điều hòa (R), vùng khởi động (P), nhóm gen  cấu trúc (Z, Y, A).  C.  vùng  khởi  động  (P),  vùng  vận  hành  (O),  nhóm  gen cấu trúc (Z, Y, A).   D. gen điều hòa (R), vùng vận hành, nhóm gen cấu  trúc (Z, Y, A). 
  18. Câu 2. Trong mô hình điều hòa của Mônô và Jacôp  theo Ôperôn Lac, chất cảm ứng là A. Đường galactôzơ.           B. Đường Lactôzơ. C. Đường Glucôzơ.             D. Prôtêin ức chế.
  19. ­ Học bài cũ và trả lời các câu hỏi trong SGK. ­ Đọc trước bài mới  “Đột biến gen”  và sưu tầm  các hình ảnh về đột biến gen.
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2