Bài giảng Sinh lý hệ sinh sản - ThS.BS. Nguyễn Phúc Hậu

Chia sẻ: Sơn Nam | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:91

Thêm vào BST

Báo xấu

118
lượt xem 16
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng "Sinh lý hệ sinh sản" cung cấp cho người học các kiến thức: Đại cương hệ sinh sản, sinh sản nam, sinh sản nữ. Hy vọng đây sẽ là một tài liệu hữu ích dành cho các bạn sinh viên ngành Y và những ai quan tâm dùng làm tài liệu học tập và nghiên cứu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Sinh lý hệ sinh sản - ThS.BS. Nguyễn Phúc Hậu

SINH LYÙ HEÄ SINH SAÛN ThS. NGUYEÃN PHUÙC HAÄU Giaûng vieân ÑHYD. TP HCM
ÑAÏI CÖÔNG HEÄ SINH SAÛN 1.GIÔÙI THIEÄU:  Ñoäng vaät coù vuù:söï khaùc bieät giöõa gioáng ñöïc vaø gioáng caùi laø tuyø thuoäc nhieãm saéc theå Y.  Vaø 1 caëp caáu truùc noäi tieát laø tinh hoøan vaø buoàng tröùng  Yeáu toá di truyeàn quyeát ñònh bieät hoaù tuyeán Sinh Saûn(SS ) nguyeân thuûy trong baøo thai thaønh tinh hoaøn (TH ) hay buoàng tröùng ( BT )  Tinh hoaøn ( TH ) hình thaønh seõ bieät hoaù oáng daãn tinh vaø maøo tinh  Buoàng tröùng (BT ) seõ bieät hoaù voøi tröùng vaø oáng daãn tröùng
 Tuyeán SS coù 2 chöùc naêng saûn xuaát giao töû & baøi tieát hormon phaùi tính  Androgen coù taùc ñoäng nam hoaù & estrogen coù taùc ñoäng nöõ hoaù. Caùc hormon naøy ñieàu hieän dieän ôû 2 phaùi  Tinh hoøan baøi tieát testosteron vaø 1 ít estrogen vaø buoàng tröùng thì ngöôïc laïi. Androgen cuõng ñöôïc baøi tieát ôû voû thöôïng thaän cuûa caû 2 phaùi  BT coøn baøi tieát progesteron laøm meàm töû cung chuaån bò tieáp nhaän baøo thai, khi coù thai noù coøn tieát ra hormon Relaxin laøm meàm daây chaèng khôùp xöông mu vaø coå töû cung.  Tuyeán SS 2 phaùi baøi tieát inhibin, ñaây laø polypeptit coù taùc duïng öùc cheá baøi tieát FSH
 Chöùc naêng baøi tieát vaø taïo giao töû cuûa tuyeán SS tuøy thuoäc vaøo söï baøi tieát cuûa Gonadotropin ( LH & FSH )  LH: hormon taïo hoøang theå  FSH: hormon kích thích nang tröùng  Nöõ sau daäy thì söï tieát gonadotropin theo tuaàn töï chu kyø neân taïo ra chu kyø kinh nguyeät, mang thai & taïo söõa coøn nam baøi tieát khoâng coù tính chu kyø.
2. SÖÏ BIEÄT HOÙA VAØ PHAÙT TRIEÅN CÔ QUAN SS:  Phaùi tính do di truyeàn bôûi 2 NST giôùi tính X&Y qui ñònh. NST Y laø ñk caàn vaø ñuû ñeå taïo ra tinh hoøan  Tuaàn leå thöù 7 veà tröôùc thai nhi nam vaø nöõ ñieàu coù tuyeán SS nguyeân thuûy gioáng nhau goàm 1 phaàn voû caáp 2 vaø 1 phaàn tuyû caáp 2  Sau tuaàn thöù 8 thai nhi ñöôïc di truyeàn laø nam thì tuyû phaùt trieån thaønh tinh hoøan coøn voû seõ thoaùi hoaù. Luùc naøy tb Leydig vaø Sertoli tieát ra testoterone vaø chaùt öùc cheá oáng Muller. Di truyeàn laø nöõ phaàn voû seõ phaùt trieån thaønh buoàng tröùng, tuûy thoùai trieån  Nam oáng Wolf seõ phaùt trieån thaønh maøo tinh vaø oáng daãn tinh
 Nöõ oáng Muller seõ pt thaønh oáng daãn tröùng & voøi tröùng, TC  Tuaàn 8 cô quan sinh duïc (SD ) ngoaøi nam nöõ gioáng nhau  Sau ñoù khe sinh nieäu bieán maát choài sinh duïc seõ pt hình thaønh neân cô quan SD ngoaøi cuûa nam  Neáu laø nöõ khe sinh nieäu seõ toàn taïi taïo neân cô quan SD ngoaøi
 Baøo thai DT laø nam, khi TH hình thaønh tb Leydig seõ baøi tieát testoterone, tb Sertoli baøi tieát chaát MIS ( chaát öùc cheá oáng Muller).  Testoterone seõ laøm oáng wolf phaùt trieån thaønh maøo tinh vaø oáng daãn tinh, vaø cuõng taïo ra cô quan SS ngoøai cuûa nam
Söï bieät hoaù tuyeán sinh saûn
Söï bieät hoaù cô quan SD ngoaøi
3.DAÄY THÌ:  Ñeán giai ñoaïn tuyeán SS caû 2 phaùi döôùi taùc ñoäng hoaït hoaù cuûa Gonadotropin phaùt trieån ñeán möùc ñoä hoaøn chænh  Luùc naøy coù khaû naêng sinh saûn ñöôïc  Beù gaùi: vuù nôû, xuaát hieän loâng naùch vaø mu, kinh nguyeät. Sau 1 naêm thì ruïng tröùng ñieàu ñaëïn  Beù trai: raâu, gioïng noùi oàn do daày daây thanh aâm, xuaát hieän loâng naùch, mu, chaân
 Nöõ daäy thì : 8-13 tuoåi. Buoàng tröùng tieát estrogen  Nam:9-14 tuoåi.Tinh hoøan saûn xuaát testosteron.  Trong 175 naêm qua tuoåi daäy thì ngaøy caøng ruùt ngaén.  Daäy thì muoän:>13 nöõ vaø 20 ôû nam khi baét ñaàu sx tinh truøng
 Thöïc nghieäm chích GnRH lieân tieáp vaøo maùu cuûa khæ caùi con ñeå taïo nhöõng xung ñoäng noàng ñoä xuaát hieän kinh nguyeät  GnRH ñaõ ñöôc baøi tieát döôùi daïng xung töø khi coøn laø baøo thai  Vaäy töø luùc môùi sinh ñeán daäy thì coù 1 cô cheá TK laøm ngaên khoâng cho GnRH baøi tieát döôùi daïng xung nhö ngöôøi lôùn
4. MAÕN KINH:  Caøng veà tuoåi trung nieân, BT caøng ít ñaùp öùng vôùi caùc hormon höôùng sinh duïc  Chöùc naêng BT ngaøy caøng giaûm suùt, kinh nguyeät töø töø bieán maát  Nang noaõn nguyeân thuûy giaûm nhanh  Töû cung, aâm ñaïo : ít cheá tieát, khoâ, teo laïïi  45-55 tuoåi kinh nguyeät thaát thöôøng roài ngöøng haún. Maõn kinh trung bình phuï nöõ hieän nay laø 52 tuoåi
Khi thieáu estrogen ngöôøi phuï nöõ:  Caûm giaùc noùng khaép ngöôøi, nhaát laø maët  Tính tình khoù chòu, caùu gaét…  Moâ bì aâm ñaïo moûng maát xuaát tieátteo  Vuù teo laïi, chaûy xuoáng  Moâ xöông bò maát caøng luùc caøng nhieàu loaõng xöông  Taêng nguy cô cao huyeát aùp, maïch vaønh
SINH SAÛN NAM  Chöùc naêng chính: – Tuyeán sinh duïc: saûn xuaát TTr vaø hormon sinh duïc – Cô quan sinh duïc phuï: ñaøo thaûi chaát caën baû, duy trì noøi gioáng
Thieát ñoà caét ngang cô quan SS nam