Bài giảng Tài chính doanh nghiệp<br />
<br />
Trường ĐHNH TP.HCM<br />
<br />
LOGO<br />
<br />
Nội dung<br />
1. Tại sao tiền tệ có giá trị theo thời gian<br />
2. Lãi suất và cách tính lãi<br />
<br />
CHƯƠNG 2<br />
<br />
3. Giá trị tương lai và giá trị hiện tại của một khoản tiền<br />
4. Giá trị tương lai và giá trị hiện tại của một dòng tiền<br />
<br />
GIÁ TRỊ TIỀN TỆ THEO THỜI GIAN<br />
<br />
5. Một số ứng dụng của thời giá tiền tệ<br />
<br />
ThS. Đặng Thị Quỳnh Anh<br />
1<br />
<br />
2. Lãi suất<br />
<br />
Taïi sao<br />
tieàn teä coù<br />
giaù trò<br />
theo thôøi<br />
gian?<br />
<br />
Chi phí cô hoäi cuûa tieàn<br />
<br />
Khaùi nieäm<br />
Laõi laø soá tieàn ngöôøi söû duïng voán (ngöôøi vay)<br />
traû cho ngöôøi sôû höõu voán (ngöôøi cho vay) ñeå ñöôïc<br />
söû duïng voán trong moät thôøi gian nhaát ñònh.<br />
<br />
<br />
Ruûi ro trong töông lai<br />
<br />
Laïm phaùt<br />
<br />
Laõi ñôn (simple interest)<br />
Laø soá tieàn laõi ñöôïc tính döïa vaøo voán goác ban ñaàu maø khoâng<br />
tính ñeán phaàn laõi phaùt sinh ôû thôøi kyø tröôùc.<br />
I = C. i. n<br />
I: Laõi thu ñöôïc trong thôøi gian n<br />
C: Löôïng tieàn teä ñaàu tö (cho vay) ban ñaàu<br />
i: Laõi suaát<br />
n: thôøi gian ñaàu tö (cho vay)<br />
<br />
Laõi suaát laø tyû soá giöõa laõi phaûi traû trong moät<br />
ñôn vò thôøi gian vôùi soá voán vay.<br />
<br />
Các loại lãi suất<br />
Lãi suất công bố (Annual percentage rate – APR) là lãi suất mà<br />
các ngân hàng sử dụng để tính lãi cho các khoản tiền gửi hoặc<br />
cho vay, thường được biểu hiện bằng tỷ lệ % theo năm.<br />
Laõi suaát tương đương theo năm (Equivalent Annual Rate –<br />
EAR) là lãi suất thực tế có được sau khi điều chỉnh lãi suất công<br />
bố theo số lần ghép lãi trong năm.<br />
<br />
Laõi gheùp (compound interest)<br />
Laø phương pháp tính laõi mà tiền lãi mỗi kỳ ñöôïc tính treân voán<br />
goác ban đầu vaø soá tieàn laõi phaùt sinh cuûa caùc kyø tröôùc. Nghóa laø<br />
voán ñeå tính laõi ôû thôøi kyø sau bao goàm voán ôû ñaàu kyø tröôùc coäng<br />
vôùi phaàn laõi cuûa kyø tröôùc.<br />
<br />
ThS. Đặng Thị Quỳnh Anh<br />
<br />
1<br />
<br />
Bài giảng Tài chính doanh nghiệp<br />
<br />
Chuyển lãi suất công bố (APR) sang lãi suất tương đương<br />
theo năm (Equivalent Annual Rate – EAR)<br />
<br />
APR <br />
<br />
EAR 1 <br />
<br />
m <br />
<br />
<br />
m<br />
<br />
1<br />
<br />
m: số kỳ ghép lãi trong năm<br />
m =1: ghép lãi 1 năm 1 lần<br />
m = 2: ghép lãi 1 năm 2 lần<br />
m = 4: ghép lãi 1 quý 1 lần<br />
m = 12: ghép lãi 1 tháng 1 lần<br />
m = 365: ghép lãi 1 ngày 1 lần<br />
<br />
Trường ĐHNH TP.HCM<br />
<br />
3. Giá trị tương lai và giá trị hiện tại của một<br />
khoản tiền<br />
Giaù trò töông lai cuûa moät khoaûn tieàn<br />
Giaù trò hiện tại cuûa moät khoaûn tieàn<br />
<br />
3.1 Giaù trò töông lai cuûa moät khoaûn tieàn<br />
<br />
3.2 Giaù trò hieän taïi cuûa moät khoaûn tieàn<br />
<br />
Coâng thöùc toång quaùt:<br />
<br />
Giaù trò hieän taïi cuûa moät khoaûn tieàn laø giaù trò cuûa moät<br />
khoaûn tieàn thu ñöôïc trong töông lai ñöôïc quy veà thôøi<br />
ñieåm hieän taïi.<br />
<br />
FV n PV 1 i <br />
<br />
n<br />
<br />
Töø coâng thöùc<br />
PV : Giaù trò hieän taïi cuûa soá löôïng tieàn teä ban ñaàu<br />
i : Laõi suaát<br />
FVn : Giaù trò töông lai sau n naêm<br />
n : thôøi gian ñaàu tö<br />
(1+i)n : thöøa soá laõi suaát töông lai, kyù hieäu laø FVF (i,n)<br />
<br />
4. Thôøi giaù cuûa doøng tieàn teä<br />
Doøng tieàn teä (Cash Flows) laø moät chuoãi caùc khoaûn thu<br />
nhaäp hoaëc chi traû xaûy ra qua moät soá thôøi kyø nhaát ñònh.<br />
Doøng tieàn chi (outflow) coøn goïi laø doøng tieàn ra, laø chuoãi<br />
caùc khoaûn chi traû (tieàn göûi, chi phí…)<br />
Doøng tieàn thu (inflow) coøn goïi laø doøng tieàn vaøo, laø chuoãi<br />
caùc khoaûn thu nhaäp (doanh thu baùn haøng, lôïi töùc ñaàu tö…)<br />
Doøng tieàn roøng (Net Cash Flow) laø doøng tieàn coù ñöôïc khi<br />
laáy doøng tieàn thu tröø doøng tieàn chi.<br />
<br />
ThS. Đặng Thị Quỳnh Anh<br />
<br />
FV n PV 1 i <br />
<br />
n<br />
<br />
Suy ra<br />
<br />
PV FV n 1 i <br />
<br />
n<br />
<br />
PVF(i,n)=(1+i)-n : thöøa soá laõi suaát hieän taïi cuûa khoaûn tieàn teä<br />
<br />
4.1 Caùc loaïi doøng tieàn teä<br />
Doøng tieàn ñeàu (annuity): laø doøng tieàn bao goàm caùc khoaûn<br />
baèng nhau xaûy ra qua moät soá thôøi kyø nhaát ñònh<br />
Doøng tieàn ñeàu cuoái kyø (ordinary annuity)<br />
Doøng tieàn ñeàu ñaàu kyø (annuity due)<br />
Doøng tieàn ñeàu voâ haïn (perpetuity)<br />
Doøng tieàn khoâng ñeàu (Multiple cash flow)<br />
<br />
2<br />
<br />
Bài giảng Tài chính doanh nghiệp<br />
<br />
Trường ĐHNH TP.HCM<br />
<br />
Caùch bieåu dieãn caùc doøng tieàn teä<br />
Loaïi doøng tieàn<br />
<br />
0<br />
<br />
1<br />
<br />
Doøng tieàn ñeàu cuoái kyø<br />
<br />
2<br />
<br />
Caùch bieåu dieãn caùc doøng tieàn teä<br />
3<br />
<br />
...<br />
<br />
n-1<br />
<br />
A<br />
<br />
A<br />
<br />
A<br />
<br />
…<br />
<br />
A<br />
<br />
Doøng tieàn ñeàu ñaàu kyø<br />
<br />
A<br />
<br />
A<br />
<br />
A<br />
<br />
A<br />
<br />
...<br />
<br />
A<br />
<br />
A<br />
<br />
A<br />
<br />
A<br />
<br />
...<br />
<br />
A<br />
<br />
Doøng tieàn cuoái kyø<br />
0<br />
<br />
A<br />
<br />
1<br />
<br />
A<br />
<br />
Doøng tieàn ñeàu voâ haïn<br />
<br />
n<br />
<br />
A1<br />
<br />
Doøng tieàn khoâng ñeàu<br />
<br />
A0<br />
<br />
A1<br />
<br />
A2<br />
<br />
A3<br />
<br />
Doøng tieàn toång quaùt<br />
<br />
CF0<br />
<br />
CF1<br />
<br />
CF2<br />
<br />
CF3 ... CFn-1 CFn<br />
<br />
An-1<br />
<br />
Giaù trò töông lai cuûa chuoãi tieàn teä khoâng ñeàu laø toång giaù<br />
trò töông lai cuûa töøng khoaûn tieàn teä A1, A2…An xaûy ra ôû<br />
töøng thôøi ñieåm khaùc nhau.<br />
<br />
Ví duï:<br />
Một người dự ñịnh vaøo cuối mỗi năm gửi vaøo ngaân<br />
haøng một khoản tiền tương ứng vôùi caùc năm từ năm 1<br />
đến năm 4 như sau: 150, 200, 220, 300 triệu đồng. Hỏi<br />
sau 4 năm người đoù nhận được cả gốc vaø laõi bao nhieâu<br />
tieàn, bieát raèng laõi suaát tieàn göûi laø 10%/naêm?<br />
<br />
4.3 Giaù trò töông lai cuûa doøng tieàn ñeàu<br />
Laø toång giaù trò töông lai cuûa töøng khoaûn tieàn teä A xaûy ra<br />
ôû töøng thôøi ñieåm khaùc nhau.<br />
Töø coâng thöùc toång quaùt:<br />
FVAn = A (1+i)n-1 + A (1+i)n-2 + A (1+i)n-3 +... + A (1+i)0<br />
FVA n A<br />
<br />
FVFA(i, n) <br />
<br />
1 i n 1<br />
i<br />
<br />
A2<br />
<br />
An-1<br />
<br />
n<br />
<br />
An<br />
<br />
1<br />
<br />
2<br />
<br />
n-1<br />
<br />
n<br />
<br />
An<br />
<br />
4.2 Giaù trò töông lai cuûa doøng tieàn khoâng ñeàu<br />
<br />
Suy ra<br />
<br />
n-1<br />
<br />
Doøng tieàn ñaàu kyø<br />
<br />
A…<br />
0<br />
<br />
...<br />
<br />
2<br />
<br />
A1<br />
<br />
A2<br />
<br />
An-1<br />
<br />
An<br />
<br />
4.2 Giaù trò töông lai cuûa doøng tieàn khoâng ñeàu<br />
Coâng thöùc toång quaùt:<br />
Tröôøng hôïp doøng tieàn cuoái kyø<br />
FVAc = A1 (1+i)n-1 + A2 (1+i)n-2 + A3 (1+i)n-3 +... + An (1+i)0<br />
<br />
Tröôøng hôïp doøng tieàn ñaàu kyø<br />
FVAñ = A1(1+i)n + A2(1+i)n-1 + A3(1+i)n-2 +... + An (1+i)1<br />
<br />
Moái quan heä giöõa doøng tieàn ñaàu kyø vaø cuoái kyø<br />
FVAñ = FVAc (1+i)<br />
<br />
4.3 Giaù trò töông lai cuûa doøng tieàn ñeàu<br />
Ví duï:<br />
Moät ngöôøi döï ñònh cuoái moãi naêm göûi vaøo ngaân haøng moät<br />
khoaûn tieàn laø 100 trieäu ñoàng. Hoûi sau 4 naêm toång soá tieàn<br />
ngöôøi ñoù nhaän ñöôïc laø bao nhieâu, bieát raèng laõi suaát tieàn göûi<br />
laø 10%/naêm?<br />
<br />
1 i n 1<br />
i<br />
<br />
thöøa soá laõi suaát töông lai cuûa doøng tieàn ñeàu<br />
<br />
ThS. Đặng Thị Quỳnh Anh<br />
<br />
3<br />
<br />
Bài giảng Tài chính doanh nghiệp<br />
<br />
Trường ĐHNH TP.HCM<br />
<br />
4.4 Giaù trò hieän taïi cuûa doøng tieàn khoâng ñeàu<br />
Giaù trò hieän taïi cuûa chuoãi tieàn teä khoâng ñeàu laø toång<br />
giaù trò hieän taïi cuûa töøng khoaûn tieàn teä A1, A2 …An xaûy<br />
ra ôû töøng thôøi ñieåm khaùc nhau.<br />
Ví duï:<br />
Coâng ty A mua chòu moät löôïng haøng hoaù vôùi<br />
phöông thöùc traû tieàn nhö sau: cuoái naêm thöù nhaát traû<br />
300 trñ, cuoái naêm thöù hai traû 200 trñ, cuoái naêm thöù ba<br />
traû 150 trñ vaø cuoái naêm thöù tö traû 100 trñ. Vaäy trong<br />
tröôøng hôïp traû tieàn ngay thì coâng ty coù theå mua haøng<br />
vôùi giaù naøo bieát raèng laõi suaát chieát khaáu laø 10%/naêm?<br />
<br />
4.5 Giaù trò hieän taïi cuûa doøng tieàn ñeàu<br />
Laø toång giaù trò hieän taïi cuûa töøng khoaûn tieàn teä A xaûy ra ôû<br />
töøng thôøi ñieåm khaùc nhau.<br />
Töø coâng thöùc toång quaùt:<br />
PVAn = A (1+i)-1 + A (1+i)-2 +... + A (1+i)-n<br />
Suy ra<br />
PVA n A<br />
PVFA(i, n) <br />
<br />
1 - 1 i <br />
i<br />
<br />
-n<br />
<br />
1 - 1 i <br />
i<br />
<br />
-n<br />
<br />
4.4 Giaù trò hieän taïi cuûa doøng tieàn khoâng ñeàu<br />
Tröôøng hôïp doøng tieàn cuoái kyø<br />
PVAc = A1 (1+i)-1 + A2 (1+i)-2 +... + An (1+i)-n<br />
<br />
Tröôøng hôïp doøng tieàn ñaàu kyø<br />
PVAñ = A1 + A2 (1+i)-1 + A3 (1+i)-2 +... + An (1+i)-(n-1)<br />
<br />
Moái quan heä giöõa doøng tieàn ñaàu kyø vaø cuoái kyø<br />
PVAñ = PVAc (1+i)<br />
<br />
4.5 Giaù trò hieän taïi cuûa doøng tieàn ñeàu<br />
Ví duï:<br />
Coâng ty X mua moät daây chuyeàn maùy moùc thieát bò<br />
theo phöông thöùc thanh toaùn nhö sau: vaøo cuoái moãi<br />
naêm coâng ty phaûi traû cho ngöôøi baùn moät khoaûn tieàn laø<br />
200 trñ bao goàm caû goác vaø laõi trong 5 naêm. Hoûi giaù trò<br />
cuûa daây chuyeàn ñoù töông ñöông ôû hieän taïi laø bao nhieâu,<br />
bieát raèng laõi suaát chieát khaáu laø 12%/naêm<br />
Giaûi<br />
<br />
thöøa soá laõi suaát hieän taïi cuûa doøng tieàn ñeàu<br />
<br />
4.6 Giaù trò hieän taïi cuûa doøng tieàn ñeàu voâ haïn<br />
Töø coâng thöùc toång quaùt:<br />
<br />
PVA A<br />
<br />
1 (1 i)<br />
i<br />
<br />
n<br />
<br />
200<br />
<br />
1 1 0,12<br />
0,12<br />
<br />
5<br />
<br />
720,95trñ<br />
<br />
Giaù trò töông lai vaø hieän taïi vôùi n naêm vaø m kyø gheùp laõi moät naêm<br />
Giaù trò töông lai<br />
<br />
PVAn = A(1+i)-1 + A(1+i)-2 +... + A(1+i)-n<br />
<br />
n ->∞<br />
<br />
FVn PV (1 <br />
<br />
i m .n<br />
)<br />
m<br />
<br />
Giaù trò hieän taïi<br />
<br />
Suy ra<br />
<br />
PVA <br />
<br />
A<br />
i<br />
<br />
PV FVn /(1 <br />
<br />
i m.n<br />
)<br />
m<br />
<br />
Gheùp laõi lieân tuïc<br />
<br />
FV PV * ei.n<br />
<br />
ThS. Đặng Thị Quỳnh Anh<br />
<br />
4<br />
<br />
Bài giảng Tài chính doanh nghiệp<br />
<br />
Trường ĐHNH TP.HCM<br />
<br />
Giaù trò töông lai vaø hieän taïi vôùi n naêm vaø m kyø gheùp laõi moät naêm<br />
i laø laõi suaát haøng naêm<br />
<br />
5. Một số ứng dụng của thời giá tiền tệ<br />
Thanh toán nợ<br />
<br />
n soá naêm<br />
<br />
Ñònh giaù cổ phiếu, trái phiếu<br />
<br />
m : soá laàn gheùp laõi hay soá laàn traû laõi trong naêm<br />
<br />
Định giá doanh nghiệp<br />
<br />
i/m: laõi suaát cuûa moãi kyø haïn laõi<br />
<br />
Phaân tích, ñaùnh giaù dòng tiền của döï aùn ñaàu tö<br />
<br />
m =1: gheùp laõi haøng naêm<br />
m =2: gheùp laõi baùn nieân<br />
m = 4 gheùp laõi haøng quyù<br />
m = 365 gheùp laõi haøng ngaøy<br />
m gheùp laõi lieân tuïc<br />
<br />
6. Moät soá öùng duïng cuûa thôøi giaù tieàn teä<br />
<br />
ĐỊNH GIÁ TRÁI PHIẾU<br />
<br />
ÖÙng duïng trong thanh toaùn nôï<br />
Döïa vaøo kyõ thuaät hieän giaù coù theå leân keá hoaïch thanh<br />
toaùn caùc khoaûn nôï phaûi traû töøng ñôït.<br />
<br />
a.<br />
<br />
Ñaëc ñieåm cuûa phöông thöùc traû nôï naøy laø caùc khoaûn<br />
tieàn thanh toaùn ñònh kyø moãi ñôït ñeàu baèng nhau, vieäc<br />
traû nôï coù theå ñöôïc thöïc hieän haøng thaùng, quyù, naêm.<br />
<br />
c.<br />
<br />
b.<br />
d.<br />
<br />
Trái phiếu vĩnh cửu (consol)<br />
Trái phiếu tích lũy<br />
Trái phiếu coupon<br />
Trái phiếu chiết khấu<br />
<br />
46<br />
<br />
a. ĐỊNH GIÁ TRÁI PHIẾU VĨNH CỬU<br />
<br />
P0 <br />
<br />
b. ĐỊNH GIÁ TRÁI PHIẾU COUPON<br />
<br />
I<br />
I<br />
I<br />
I<br />
<br />
.... <br />
<br />
1 rd 1 1 rd 2<br />
1 rd rd<br />
<br />
P0 <br />
<br />
I: lãi cố định được hưởng mãi mãi<br />
P0: giá trái phiếu<br />
rd: tỷ suất lợi nhuận yêu cầu của nhà đầu tư<br />
<br />
<br />
<br />
I<br />
<br />
.... <br />
<br />
I<br />
<br />
<br />
<br />
M<br />
<br />
1 rd n 1 rd n<br />
<br />
I: lãi cố định<br />
P0: giá trái phiếu<br />
M: mệnh giá trái phiếu<br />
n: số năm cho đến khi đáo hạn<br />
rd: tỷ suất lợi nhuận yêu cầu của nhà đầu tư<br />
<br />
47<br />
<br />
ThS. Đặng Thị Quỳnh Anh<br />
<br />
I<br />
<br />
1 rd 1 1 rd 2<br />
<br />
48<br />
<br />
5<br />
<br />