intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài thuyết trình: Quá trình hình thành, giáo lý cơ bản, sự truyền bá cũng như ảnh hưởng của đạo Hồi đến đời sống kinh tế xã hội

Chia sẻ: John Smith | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:17

386
lượt xem
30
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mời các bạn cùng tìm hiểu quá trình hình thành của đạo Hồi; giáo lý cơ bản của đạo Hồi; sự truyền bá của đạo Hồi;... được trình bày cụ thể trong "Bài thuyết trình: Quá trình hình thành, giáo lý cơ bản, sự truyền bá cũng như ảnh hưởng của đạo Hồi đến đời sống kinh tế xã hội".

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài thuyết trình: Quá trình hình thành, giáo lý cơ bản, sự truyền bá cũng như ảnh hưởng của đạo Hồi đến đời sống kinh tế xã hội

  1. ĐẠI HỌC NGOẠI NGỮ­ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI Bộ môn: Lịch sử văn minh thế giới QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH ,GIÁO LÝ CƠ BẢN,SỰ TRUYỀN BÁ CŨNG NHƯ ẢNH  HƯỞNG CỦA ĐẠO HỒI ĐẾN ĐỜI SỐNG KINH TẾ XàHỘI .                                                                      NHÓM 2: NGUYỄN THỊ THƯ NGUYỄN THỊ TÚ ANH NGUYỄN TÚ ANH LÊ THỊ NHƯ QUỲNH ĐỖ ĐOÀN DIỆU LINH 1
  2.                                                                     Hà Nội, 2015                                                            MỤC LỤC 1/ QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH CỦA ĐẠO HỒI                                                                        3 1.1 Hoàn   Cảnh   Lịch   Sử   Dẫn   Đến   Sự   Ra   Đời   Của   Hồi   Giáo.  3 1.2 Sự   Ra   Đời   Và   Phát   Triển   Của   Hồi   giáo.  3 1.3 Một   vài   nét   về   chúa   ALLAH   và   sứ   giả   MÔHAMET  4 1.4 Mộ t   vài   nét   về   tên   gọi  4 2/ GIÁO LÝ CƠ BẢN CỦA ĐẠO HỒI.                                                                                       5 3/ SỰ TRUYỀN BÁ CỦA ĐẠO HỒI.                                                                                           6     3.1/   Năm   cột   trụ   của   Hồi   giáo  6   3.2/ Vài nét chính trong 2 nghi lễ quan trọng : Nhịn chay tháng Ramadan và lễ hành hương tại   Mecca                                                                                                                                               7 3.3/   Sự   phân   chia   giáo   phái   trong   Đạo   Hồi   8 4/ ẢNH HƯỞNG CỦA HỒI GIÁO ĐẾN ĐỜI SỐNG KINH TẾ XàHÔI.                                9 5/   MỞ   RỘNG   HỒI   GIÁO   Ở   VIỆT   NAM  13 2
  3. 1/ QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH CỦA ĐẠO HỒI   1.1, Hoàn Cảnh Lịch Sử Dẫn Đến Sự Ra Đời Của Hồi Giáo. Hồi giáo (tôn giáo của tộc người Hồi) là cách gọi của người Trung Quốc gọi đạo Islam (theo  tiếng Ảrập nghĩa là phục tùng theo ý chân chủ) xuất hiện ở bán đảo Ảrập vào khoảng thế kỷ  thứ VII, là một tôn giáo độc thần thuộc nhóm giáo Abraham. Ảrập Xêut là quê hương của Hồi   giáo. Hồi giáo ra đời do hàng loạt nguyên nhân kinh tế, xã hội, tư  tưởng gắn liền với sự  chuyển biến từ chế độ công xã nguyên thủy sang xã hội có giai cấp của các tộc người vùng   Trung cận Đông và yêu cầu thống nhất các bộ  lạc trong bán đảo  Ảrập thành một nhà nước   phong kiến thần quyền do đó cần một tôn giáo độc thần để  thay thế  những tôn giáo đa thần   tồn tại ở đó từ trước.   1.2, Sự Ra Đời Và Phát Triển Của Hồi giáo. Sự  ra đời của Hồi giáo gắn liền với tên tuổi một người nổi tiếng là giáo chủ  Mohammed   (Mahomet). Mohammed (570 – 632) là một người thuộc gia tộc Casimu ở Mecca. Tục truyền rằng khi Mohammed được 40 tuổi (năm 610) ông một mình vào trong một hang   nhỏ ớ núi Xira, ngoại thành Mecca để tu luyện và trầm ngâm suy tưởng. Trong một đêm thánh  Allah (Ala – Chân chủ) đã cử thiên sứ Gabrien đến truyền đạt Thần dụ và lần đầu tiên “khải   thị” cho ông chân lý của Kinh Coran khiến ông trở thành “Thánh thụ mệnh” và ông tự xưng là   đã tiếp thụ sứ mệnh của chân chủ trao cho và bắt đầu truyền đạo. Đầu tiên ông bí mật truyền   giáo trong số những bạn bè thân thiết và họ trở thành những tín đồ đầu tiên, về sau sự truyền   đạo trở nên công khai, đối tượng mở rọâng tới quần chúng ở Mecca nhưng bị giới quý tộc đả  kích và bức hại. Môhamet đã trốn được đến Yathrib (sau đổi thành Madinah – Thành phố tiên  tri). Ơû đây ông phát động và tổ chức quần chúng đấu tranh và cuộc cách mạng của ông giành  được thắng lợi. Sau đó ông tổ  chức vũ trang cho các tín đồ  (Muslim) và dùng khẩu hiệu  “Chiến đấu vì Allah” và đè bẹp được giới quý tộc ở Mecca. 3
  4. Cùng với việc mở  rộng phạm vi truyền đạo Mohamet còn liên minh với các bộ  tộc và dùng   sức mạnh buộc các thế lực còn lại phải quy thuận theo Hồi giáo. Có thể nói cuộc cách mạng  do Mohammed lãnh đạo là một cuộc cách mạng tôn giáo và cải cách xã hội kết hợp với nhau.   Sự ra đời của Hồi giáo đã mở ra một thời kỳ lịch sử mới thống nhất trên bán đảo Ảrập. Hiện nay trên thế  giới có khoảng 900 triệu tín đồ  Hồi giáo có mặt  ở  hơn 50 quốc gia trên  khắp các châu lục nhưng tập trung chủ yếu ở các nước Ảrập (trừ Li băng và Ixraen) và chiếm  đại đa số   ở  các nước như  Iran, Irắc, Pakistan, Apganistan, Thổ  Nhĩ Kỳ… và một số  nước   vùng Trung Á và cả   ở  Đông nam Á (chủ  yếu  ở  Inđonesia). Một số  quốc gia tự  coi mình là   quốc gia Hồi giáo. Tuy nhiên Hồi giáo ở các quốc gia khác nhau nên đã phân chia thành các hệ  phái khác nhau nhưng về cơ bản không đối lập nhau.   1.3, Một vài nét về chúa ALLAH và sứ giả MÔHAMET. Chúa Allah : Tín đồ  hồi giáo cho rằng ngoài chúa Allah thì không có vị  thần nào khác.Tất cả  những gì trên trời ,dưới đất đều thuộc về  chúa Allah.Allah đã dựng nên vòm trời mà không   cần dùng cột,chế ngự được mặt trời,mặt trăng ,tạo ra mặt đất và đặt trên đó,đây là núi ,kia là  song.Allah cũng sinh ra loài người và biết linh hồn mỗi người ra sao.Allah có một số  thiên   thần giúp việc làm thư ký ghi chép những hành vi thiện ác của mỗi người và làm sứ giả. Mohammet : Người được chúa ALLAH giao cho sứ mệnh truyền bá tôn giáo nên chỉ là sứ giả  của allah và là tiên tri của tín đồ .Mohamet cũng công nhận rằng trước ông đã có nhiều vị tiên   tri như Adam,Noe,Kito,nhưng ông là vị tiên tri cuối cùng và vĩ đại nhất.  1.4, Một vài nét về tên gọi  Nguyên nghĩa của « Hồi giáo » trong tiếng  Ả  Rập là Islam và có nghĩa là "vâng mệnh, quy  phục Thượng Đế". Người theo Islam, trong tiếng  Ả  Rập gọi là Muslim, do đó có các chữ  muslim, moslem tiếng Anh và musulman tiếng Pháp. Danh từ « Hồi giáo » xuất xứ từ dân tộc  Hồi Hột. Hồi Hột là nước láng giềng phương bắc của Trung Quốc từ năm 616 đến 840. Lúc   rộng lớn nhất lãnh thổ  họ  đông đến Mãn Châu, tây đến Trung Á ,và họ  đã giúp nhà Đường   dẹp được loạn An Lộc Sơn. Với thời gian, cách gọi đổi thành « Hồi Hồi ». Tài liệu xưa nhất   dùng danh từ « Hồi Hồi » là Liêu Sử, soạn vào thế kỷ 12.Đời nhà Nguyên (1260 ­ 1368), tại   Trung Quốc, cụm từ « người Hồi Hồi » được dùng để chỉ định người Trung Á, bất luận theo   tín ngưỡng nào. Đến đời Minh (1368 ­ 1644), cụm từ  « người Hồi Hồi » mới dần dần đổi  nghĩa để chỉ định tín đồ Islam. 4
  5. Trước đó, người Hán thường gọi Islam là « Đại Thực giáo » hay « đạo A­lạp­bá ».« A­lạp­bá  » là phiên âm tiếng Hán của danh từ «  Ả Rập ». « Đại Thực » là phiên âm của chữ « Tazi »,  tiếng Ba Tư dùng gọi người «  Ả Rập », vì « Tazi » là tên một bộ  tộc người «  Ả Rập » tiếp   xúc nhiều với Ba Tư thời xưa. Bởi « Hồi Hồi » là tên gọi chủng tộc, không phải là dịch nghĩa của chữ Islam hay một tôn chỉ  của Islam, nên một số người hạn chế dùng danh từ « Hồi giáo » hay « đạo Hồi ». Trường hợp   các tên « Đại Thực » hay « A­lạp­bá » cũng thế. Bởi thế, tại Trung Quốc, ngay từ năm 1335,  thời nhà Nguyên, đã có người đề ra cụm từ Thanh Chân giáo (???) để thích nghi hơn với tiếng  Hán[17]. Đề  nghị  này được hưởng  ứng rộng rãi nên ngày nay Thanh Chân giáo là cụm từ  được ghi trong nhiều từ điển tiếng Hán [18]. Tại Trung Quốc ngày nay cũng có nhiều "Thanh  Chân tự" ( ? ? ? ) (thánh đường Islam) và "Thanh Chân thực đường" ( ? ? ? ? ) (quán ăn, nhà ăn  halal). Ngày nay tại Trung Quốc người ta cũng thường gọi Islam theo phiên âm là Y Tư Lan giáo ( ?? ? ?  Yīsīlán jiào).Cơ quan đại diện Islam chính thức tại Trung Quốc có tên là "Trung Quốc Y  Tư  Lan giáo hiệp hội" ( ? ? ? ? ? ? ? ?  Zhōngguó Yīsīlánjiào xiéhuì) được ra đời ngày 11 tháng 5  năm 1953, trực thuộc chính quyền và có trụ sở tại Bắc Kinh. Wikipedia Trung văn cũng dùng  danh từ Y Tư Lan giáo. Nhiều tài liệu, văn bản trong tiếng Việt từ nhiều năm nay cũng dùng danh từ  đạo Islam hay   đạo Ixlam. Tuy nhiên, nhiều tín hữu Islam nói tiếng Việt vẫn dùng danh từ  Hồi giáo vì đã  quen nghĩ đến, nói đến danh từ này một cách tôn kính. 2/ GIÁO LÝ CƠ BẢN CỦA ĐẠO HỒI.   Đặc điểm giáo lý của Hồi giáo là rất đơn giản nhưng luật lệ  và lễ  nghi rất phức tạp và  nghiêm khắc thậm chí đến mức khắt khe và nhiều khi nó vượt ra khỏi phạm vi tôn giáo và trở  thành một chuẩn mực pháp lý của xã hội. Trong Hồi giáo khó thấy ranh giới giữa cái thiêng và   cái tục. Giáo lý cơ  bản của Hồi giáo là Kinh Coran (Coran theo nguyên nghĩa tiếng  Ảrập là “tụng   đọc”) vì đó là những lời nói của Môhamet được ghi lại và những lời này do thánh Allah thông   qua thiên sứ  Gabrien “khải thị” cho Mohammed. Kinh Coran tổng cộng có 30 quyển, 114   chương hơn 6200 tiết (là những đoạn thơ). Nội dung Kinh Coran vô cùng phong phú đại thể  bao gồm những tín ngưỡng cơ bản và chế độ tôn giáo của đạo Hồi và những ghi chép về tình   5
  6. hình xã hội trên bán đảo  Ảrập đương thời cùng với những chính sách về  chủ  trương xã hội,  quy phạm luân lý đạo đức… Giáo lý Hồi giáo gồm các điểm cơ bản sau: Chỉ tôn thờ một Thiên Chúa (tiếng Á Rập là Allah). Vinh danh và kính trọng cha mẹ. Tôn trọng quyền của người khác. Hãy bố thí rộng rãi cho người nghèo. Cấm giết người, ngoại trừ trường hợp đặc biệt (*). Cấm ngoại tình. Hãy bảo vệ và chu cấp trẻ mồ côi. Hãy cư xử công bằng với mọi người. Hãy trong sạch trong tình cảm và tinh thần. Hãy khiêm tốn Trường hợp đặc biệt được phép giết người mà không bị trọng tội là: 1) Trong khi kháng cự  hoặc chiến đấu chống lại những kẻ lùng giết người đạo mình nhằm   cưỡng bách bỏ đạo. Nhưng nếu chiến thắng, phải noi gương thiên sứ Muhammad, tha thứ và  đối xử nhân đạo với phần đông kẻ bại trận. 2) Giết những tên sát nhân để trừ hại cho dân lành. Ngoài ra tín đồ Hồi giáo có một số luật lệ: Về  quan hệ  gia đình ,đạo Hồi thừa nhận chế  độ  đa thê nhưng chỉ  cho lấy nhiều nhất 4 vợ  .Đàn ông Hồi giáo cũng có thể lấy người theo đạo Kito hoặc Do Thái nhưng không được lấy  người theo đa thần giáo.Tuy cho lấy nhiều vợ nhưng đạo Hồi cấm không cho phép lấy nàng   hầu trừ Mohamet thì ngoại lệ ( ông có 10 vợ và 2 nàng hầu ) Một lần trong đời, họ  phải hành hương về  thánh địa Mecca, nhưng với điều kiện họ  không   vay mượn hay xin phí tổn. Trước khi đi, họ  phải lo cho gia đình vợ  con đầy đủ  những nhu   cầu cần thiết trong thời gian họ vắng mặt hành hương. Nghiêm cấm ăn máu, thịt con vật đã chết trước khi được cắt tiết theo nghi thức; không được   ăn thịt lợn vì lợn là con vật ô uế. Nghiêm cấm uống rượu và các thức uống lên men. 6
  7. Nghiêm cấm cờ bạc. Nghiêm cấm gian dâm và trai gái quan hệ xác thịt trước khi cưới hỏi. Nghiêm cấm ăn những con vật ăn thịt sống hay ăn tạp (như chó, mèo, chuột, v.v.). Người Hồi giáo chỉ được ăn thịt halal, tức là thịt đã được giết mổ theo nghi thức của đạo Hồi.  Tuy nhiên, trong trường hợp tuyệt đối không có gì ăn, họ được ăn mọi thứ để duy trì sự sống. Hàng năm phải thực hiện tháng ăn chay Ramadan để  tưởng nhớ  và biết thương xót người  nghèo. Tháng này tính theo lịch Mặt Trăng. Trong tháng này, khi còn ánh sáng Mặt Trời, họ  không được ăn và uống, đến đêm thì mới ăn. Cũng trong tháng này, con người phải tha thứ và   sám hối, vợ  chồng không được gần nhau vào ban ngày nhưng ban đêm vẫn có thể  ân ái với  nhau. Trẻ em và phụ nữ có mang không phải thực hiện Ramadan. Hồi giáo nghiêm cấm kỳ thị chủng tộc và tôn giáo, tín đồ Hồi giáo không được phép chỉ trích  cũng như phán xét người khác. Đó là việc của Allah Đấng Toàn Năng. 3/ SỰ TRUYỀN BÁ CỦA ĐẠO HỒI. 3.1/ Năm cột trụ của Hồi giáo  A. Tuyên đọc câu Kalimah Sahadah: Ash Ha Du Allah Ila Ha Il Lallah Wa Ash ha du an na   Muhammader rosu Lullah, có nghĩa Tôi công nhận Allah là thượng đế  duy nhất và ngoài ra   không có ai khác cả và tôi công nhận Muhammad là vị sứ giả cuối cùng của Ngài B.Cầu nguyện ngày năm lần: Buổi bình minh, trưa, xế trưa, buổi hoàng hôn và tối. C.Bố thí. D.Nhịn chay tháng Ramadan. E.Hành hương tại Mecca. 3.2/ Vài nét chính trong 2 nghi lễ quan trọng : Nhịn chay tháng Ramadan và lễ hành hương tại   Mecca  A/ Nhịn Chay Ramadan : Mỗi năm đến tháng Ramandan phải trai giới 1 tháng ,tháng Ramadan   là tháng 9 lịch hồi ,nhưng vì Mohamet thay đổi lịch cũ ,bỏ tháng nhuận nên tháng Ramadan cứ  lùi dần,không tương  ứng với một tháng cố  định nào của dương lịch .Trong suốt 29 ngày của  tháng Ramadan ,từ khi mặt trời mọc đến khi mặt trời lặn,tín đồ  phải nhịn ăn uống ,hút thuốc  và những ham muốn khác.Nhưng trẻ con, người già ,người ốm,phụ nữ có thai hoặc đang cho   con bú ,người đi đường xa thì được miễn.Ngày đầu tiên sau tháng Ramanda là ngày phá  7
  8. giới,tín đồ  mặc quần áo mới, gặp nhau thì ân cần chào hỏi ,tặng quà lẫn nhau, bố  thí cho   người nghèo và đi tảo mộ. B/ Hành Hương Tại Mecca –ARAP SAUDI : Theo quy định của hồi giáo, mỗi giáo dân ít nhất   một lần trong cuộc đời phải hành hương về  thánh địa Mecca bằng chính kinh phí của bản   thân mình và trước khi đi phải chuẩn bị đồ ăn thức uống cho người thân (những người ở nhà,   không đi hành hương) trong thời gian mà họ  đi vắng. Vào tháng Ramadan, người Hồi giáo  hành hương về  đây (và chỉ  có người Hồi giáo mới được về  đây.Sau khi hành hương đến   Mecca, tín đồ đạo Hồi sẽ có được danh hiệu là "Haj" hoặc "Haji". Hành hương về Thánh địa   Mecca, thành phố quê hương của Tiên tri Mohammed, trung tâm của thế  giới Islam giáo, nơi   có đền Kaaba thiêng liêng là  ước nguyện cả đời người của mỗi tín đồ  Islam giáo và cũng là   bổn phận của họ. Nhưng vì nhiều lí do khác nhau như tuổi tác, sức khoẻ, tiền bạc, v.v… nên   không phải tín đồ Islam giáo nào cũng thực hiện được nghĩa vụ này. Song đối với ai đã hoàn   thành nghĩa vụ này thì sự tưởng thưởng đối với họ sẽ là rất lớn. Đó không chỉ là sự thoả mãn   về  tinh thần mà còn là uy tín và sự  kính trọng trong cộng đồng Islam giáo. Hằng năm, có  khoảng trên dưới 2 triệu tín đồ Islam giáo từ khắp các châu lục hành hương về nơi đất thánh   này. Ngoài năm cột trụ  trên, nhiều người còn cho rằng, “Thánh chiến” (Jihad) cũng là một nghĩa  vụ  bắt buộc đối với tín đồ  Islam giáo. Đây được coi là cột trụ  thứ  sáu của Islam giáo. Jihad  nghĩa đen theo tiếng Arập là “cố gắng”, “phấn đấu”. Đây là viết tắt của một mệnh đề: “Phấn  đấu theo con đường của Thượng Đế”. Người Islam giáo diễn giải khái niệm này như  biểu   tượng của cuộc đấu tranh tinh thần nhằm chống lại những điều trái với giáo lí, giáo luật   Islam giáo, bảo vệ những giá trị tôn giáo và xã hội của nó. Ngày nay, Jihad còn được một số  người diễn giải là các hoạt động của các nhóm vũ trang Islam giáo cực đoan trong thế  giới  Islam giáo chống lại các cộng đồng tôn giáo khác. 3.3/ Sự phân chia giáo phái trong Đạo Hồi  A/ Dòng SUNNI  Hồi giáo dòng Sunni chiếm 75%–90% số người theo Đạo Hồi. Dòng Sunni cũng có tên Ahl as­ Sunnah nghĩa là "người truyền thống (của Muhammad ) Người   theo   Sunni   tin   rằng   bốn   Khalip   đầu   tiên   là   những   người   thừa   kế   hợp   pháp   của  Muhammad; vì Chúa không chỉ  định bất kỳ  lãnh đạo đặc biệt nào để  kế  thừa ông và những  người này được bầu ra. Người theo Sunni tin rằng bất cứ ai là người công chính và chỉ có thể  là một khalip nhưng họ phải hành động theo kinh Qur'an và Hadith. 8
  9. Sunni theo Quran, sau đó là Hadith. Sau đó, các vấn đề  pháp lý không được tìm thấy trong  Kinh Qur'an hoặc Hadith, họ  theo bốn madh'habs (trường phái tư  tưởng): Hanafi, Hanbali,  Maliki và Shafi'i, được thành lập xung quanh những lời dạy tương  ứng của Abū Hanifa,   Ahmad bin Hanbal, Malik ibn Anas và al­Shafi'i. Tất   cả   4   chấp   nhận   tính   hợp   pháp   của   nhau   và   Đạo   Hồi   có   thể   chọn   bất   kỳ   một   để  theo.Salafi (hay Ahl al­Hadith (Arabic:   ‫ الحديث‬ ‫;أهل‬ The people of hadith), hoặc từ  miệt thị  Wahhabi theo cách gọi của đối thủ họ) là một phong trào Hồi Giáo cực kỳ chính thống đã đưa  lớp người Hồi Giáo đầu tiên là một hình mẫu điển hình. B/ Dòng SHIA Shi'a chiếm 10–20% số người theo đạo Hồi và là nhánh lớn thứ 2. Trong khi Sunni tin rằng Muhammad không chỉ định một người kế nhiệm và do đó kế nhiệm  ông sẽ  được chọn bởi cộng  đồng thì Shia tin rằng trong lần hành hương cuối cùng của  Muhammad đến Mecca, ông đã chỉ định con nuôi của ông là Ali ibn Abi Talib, làm người kế vị  trong Hadith of the pond of Khumm. Và thế là họ tin rằng Ali ibn Abi Talib là Imam (lãnh đạo)   đầu tiên, và bác bỏ  tính hợp pháp của các khalip Hồi giáo trước Abu Bakr, Uthman ibn al­ Affan và Umar ibn al­Khattab. Hồi Giáo Shia có nhiều nhánh, nhánh lớn nhất là Twelvers phát triển phần lớn  ở  Iran, Iraq,   Azerbaijan, Bahrain, Ấn Độ, Pakistan và Liban. Tiếp theo là Zaidis và Ismaili. Sau cái chết của   Imam Jafar al­Sadiq (cháu lớn của Abu Bakr và Ali ibn Abi Talib) được xem là lãnh tụ  thứ  6   của người Shia, Ismailis bắt đầu theo con trai ông Isma'il ibn Jafar và Twelver Shia's (Ithna   Asheri) bắt đầu theo con trai khác của ông Musa al­Kazim làm Imam thứ  7. Zaydis theo Zayd  ibn Ali, chú của lãnh tụ Jafar al­Sadiq, là lãnh tụ thứ 5. Các nhóm khác nhỏ hơn gồm Bohra và Druze,cũng như Alawites và Alevi. 4/ ẢNH HƯỞNG CỦA HỒI GIÁO ĐẾN ĐỜI SỐNG KINH TẾ XàHÔI. A/. Biến động tín đồ Hồi giáo trên thế giới. Nghiên cứu về  Hồi giáo cho thấy đến giai đoạn hiện nay, tôn giáo này đã nhanh chóng trở  thành một trong hai tôn giáo lớn nhất thế  giới với tốc độ  tăng trưởng tín đồ  rất cao và hiện   hữu tại mọi vùng, miền, mọi châu lục. Nghiên cứu mới đây của Pew Research Center đã đưa  ra thông tin mang tính tổng thể về sự phát triển mạnh mẽ của Hồi giáo thể hiện ở số lượng   tín đồ  Hồi giáo tăng nhanh tại hầu hết các quốc gia trên thế giới. Khảo sát tại hơn 200 quốc   9
  10. gia và vùng lãnh thổ đã cho kết quả là tính đến năm 2009, toàn thế giới có khoảng 1,57 tỷ tín  đồ Hồi giáo thuộc mọi thành phần dân số, mọi lứa tuổi và số lượng tín đồ này chiếm tới 23%   dân số toàn cầu ước tính 6,8 tỷ người. B/. Biến động của các trào lưu Hồi giáo. Một khuynh hướng nổi bật trong quá trình phát triển của Hồi giáo hiện đại là sự  biến động  của đức tin Hồi giáo, sự  hình thành của các trường phái tư  tưởng Hồi giáo mang tính chất   “cải cách” và hướng tới tạo ra cho thế giới bên ngoài nhìn nhận tích cực và thiện cảm hơn về  các tín đồ  Hồi giáo. Cùng lúc đó, một khuynh hướng khác cũng đang diễn ra: quá trình Hồi   giáo và các luật lệ tôn giáo bị siết chặt hơn, đẩy tôn giáo này vào xu thế quay lại với trào lưu  chính thống, hình thành Hồi giáo cấp tiến hoặc “cực đoan hóa” để  trở  thành Hồi giáo cực  đoan. * Hồi giáo tự do (Liberal Islam). Mặc dù một trong những khuynh hướng chủ đạo của Hồi giáo trong thời kỳ  phát triển hiện   đại là Hồi giáo theo trào lưu chính thống (Fundamentalist Islam) nhưng trong nội tại quá trình   phát triển của tôn giáo này vẫn có một số các khuynh hướng phát triển theo hướng tự do để  tìm tòi cách cách thức thay thế khác nhau giúp cho đức tin Hồi giáo có thể  thích ứng với bối   cảnh của thế giới thời hiện đại. Các khuynh hướng phát triển này được biết tới với tên gọi   Hồi giáo tự do (Liberal Islam). Các truyền thống Hồi giáo được hình thành từ  một số  nguồn bao gồm: Kinh Koran, các   truyện kể Hadith và diễn giải hai văn bản này (được coi là các Sách Mặc Khải) của các học   giả. Trong quá trình phát triển nhiều thế kỷ của Hồi giáo, các khuynh hướng chủ đạo vẫn là  sự  nổi trội của trào lưu Hồi giáo chính thống với khẳng định rằng việc diễn giải các sách   Mặc Khải là không thể thay đổi, ngay cả đối với những văn bản mang đặc tính tôn giáo dân  gian không xác định được là có liên hệ  trực tiếp tới nhà tiên tri Mohammed. Tuy nhiên, một  khuynh hướng biến động đáng quan tâm trong thời hiện đại là việc nhìn nhận lại cách thức   tiếp cận các sách thánh đó của Hồi giáo cũng như  nhìn nhận, diễn giải về  các luật lệ  Hồi   giáo mà điển hình là Luật Sharia. Những người đi theo khuynh hướng tiếp cận mới này được   coi là theo trào lưu Hồi giáo tự do. Hồi giáo tự do nhìn chung được xác định trong khuôn khổ việc diễn giải về tôn giáo với quan   tâm đặc biệt tới các vấn đề  như  dân chủ, tách biệt tôn giáo khỏi hoạt động chính trị, quyền  của phụ  nữ, tự  do tư  tưởng và thúc đẩy tiến bộ  của con người. Những người theo trào lưu   Hồi giáo tự  do cho rằng luật Hồi giáo Sharia có tính chất linh hoạt hơn rất nhiều so với  những yếu tố  đang được hệ  thống pháp lý Hồi giáo chính thống quy định và nhiều học giả  Hồi giáo hiện đại tin rằng luật này cần được đổi mới, các nhà luật học cổ  điển không nên  bảo lưu những thẩm quyền đặc biệt của mình. Quan điểm như vậy đòi hỏi phải tạo lập cách  10
  11. thức thực thi luật mới phù hợp với thế giới hiện đại và áp dụng luật trong bối cảnh phát triển  mới. Trào lưu Hồi giáo tự do không tìm cách thách thức các giá trị nền tảng của Hồi giáo mà  tìm cách làm rõ, xóa bỏ các diễn giải sai lầm để từ đó tạo điều kiện cho việc đổi mới địa vị  của thế giới Hồi giáo với vai trò một trung tâm tư tưởng hiện đại, tự do. Trong giai đoạn phát  triển thời hiện đại, các xu hướng phát triển tự  do đã hiện hữu và được thúc đẩy mạnh mẽ  ngay bên trong thế giới Hồi giáo và từ đó, kinh Koran cùng các Hadith đã được diễn giải theo  bối cảnh cụ thể của mỗi nhóm dân cư, mỗi cộng đồng Hồi giáo chứ không còn dựa theo quan  điểm truyền thống của Hồi giáo thời trung cổ nữa. Tín đồ  Hồi giáo tự  do tuyên bố  rằng họ  vẫn hoàn toàn tin tưởng vào những giáo lý căn bản của đạo Hồi, chẳng hạn như sự thừa nhận   đối với Năm trụ cột của Hồi giáo và Sáu đức tin. Dù vậy, người Hồi giáo tự  do cho rằng họ  đang quay trở lại với những nguyên tắc căn bản của cộng đồng Hồi giáo giai đoạn đầu tiên,  trước khi các nguyên tắc này bị làm cho biến đổi vào thời trung cổ. Sự khác biệt chủ yếu của   trào lưu tự do chính là ở cách nhận thức, nắm bắt và áp dụng các giá trị Hồi giáo cốt lõi vào  cuộc sống thời hiện đại. * Hồi giáo cấp tiến và Chủ nghĩa cực đoan Hồi giáo (Radical Islam and Islamic Extremism). Một khuynh hướng đáng chú ý khác của Hồi giáo thời kỳ phát triển hiện đại là sự nhấn mạnh  tới các giá trị  được cho là “giá trị  Hồi giáo chính thống” của các tín đồ  và khuy hướng này   được biết tới với tên gọi Hồi giáo cấp tiến. Trong khi đa số  tín đồ  Hồi giáo đang tin theo   những dạng thức tôn giáo hòa bình thì một bộ  phận nhỏ  các tín đồ  Hồi giáo cấp tiến muốn  xây dựng một xã hội dựa hoàn toàn vào kinh Koran và sách thánh Hadith, phủ nhận cách thức  diễn giải kinh sách hiện đại được coi là kết quả của nhiều thế kỷ đổi mới và điều chỉnh. Các   tín đồ Hồi giáo cấp tiến lập luận rằng những ảnh hưởng thế tục của ngoại bang đang làm sai   lệch và đầu độc xã hội Hồi giáo và do vậy cần phải gây sức ép để tất cải phải quay lại với  nhận thức ban đầu về Hồi giáo. Thánh chiến (Jihad) và đòi hỏi cải giáo theo đạo Hồi (Dawa)   là cách thức để đạt tới mục đích này. Phong trào Hồi giáo cấp tiến đã đặt ra những yêu cầu và cách thức hành động cụ  thể  để  tác   động tới người Hồi giáo cũng như toàn thể thế giới. Các tín đồ Hồi giáo cấp tiến nhấn mạnh  tới sự cần thiết phải áp dụng Luật Hồi giáo Sharia cho toàn thể xã hội hiện đại. Họ cũng phát   triển ý tưởng về  việc xây dựng một thế  giới Hồi giáo mở  rộng và xóa bỏ  hoàn toàn  ảnh   hưởng của phương Tây trong thế  giới Hồi giáo. Đối với các tín đồ  Hồi giáo cấp tiến, mục  tiêu cuối cùng là khôi phục Caliphate – một nhà nước Hồi giáo nhất nguyên do một lãnh đạo  tối cao là Caliph cai quản. Đây được coi là nhà nước Hồi giáo có khả năng phát triển đạo Hồi   ra toàn thế giới và bắt toàn bộ các quốc gia khác phải quy phục. Một dạng thức được đẩy lên mức cao nhất của Hồi giáo cấp tiến được biết tới với tên gọi   Chủ nghĩa cực đoan Hồi giáo. Khuynh hướng phát triển này của Hồi giáo đặc biệt được nhắc  tới trong giai đoạn phát triển của thế giới thời hiện đại sau sự  kiện khủng bổ 11/9/2001 tại   11
  12. Hoa Kỳ và tiếp nối sau đó là cuộc đấu tranh chống khủng bố do Hoa Kỳ phát động trên toàn   cầu. Về  cơ bản, chủ nghĩa cực đoan Hồi giáo có thể  được coi như  một khuynh hướng phát   triển của Hồi giáo hiện đại và bao hàm hai nội dung chính: (1) Chủ  nghĩa cực đoan Hồi giáo thể  hiện  ở quan điểm bảo thủ  đến mức cực đoantrong áp   dụng, thực thi các giáo lý của đạo Hồi. Việc giữ  quan điểm bảo thủ  cực đoan không nhất   thiết bao hàm các hành động bạo lực nhưng chắc chắn sẽ có tác động tiêu cực trong quy định   về các hành vi, lối sống của các tín đồ Hồi giáo và các nhà nước Hồi giáo (2) Chủ  nghĩa cực đoan Hồi giáo thể  hiện  ở  việc sử  dụng các phương thức đấu tranh cực   đoan và bạo lực như khủng bố, đánh bom tự sát…vv để đạt tới các mục tiêu tôn giáo. Hồi giáo cực đoan phát triển rất mạnh kể từ năm 1996 khi Osama Bin Laden đưa ra Fatwah ­  một quyết định tôn giáo chính thức kêu gọi những người Hồi giáo giết lính Mỹ  đang đóng  quân ở Saudi Arabia. Năm 1998, Fatwah viết “Giết những người Mỹ và đồng minh của chúng  – cả lực lượng dân sự và quân đội – là nghĩa vụ thiêng liêng của mỗi người Hồi giáo, những   người có thể làm một điều gì đó cho đất nước của mình”; và “Tự  do cho al­Aqsa Mosque và  xoá sạch quân đội Mỹ và đồng minh trên những mảnh đất của người Hồi giáo”. Bin Laden đã   thành lập tổ  chức cực đoan al­Qaeda với mục tiêu “Xoá bỏ  mọi  ảnh hưởng của tư  tưởng   nước ngoài trong các nước Hồi giáo, và hình thành những nhà nước Hồi giáo mới”. Al­Qaeda   đã phát động phong trào Jihad trên khắp thế  giới để  chống lại phương Tây và các tôn giáo   khác và gây ra nhiều vụ khủng bố lớn, chẳng hạn như sự kiện khác ­ Nguy cơ  Hồi giáo hóa xã hội: Các nhóm Hồi giáo cấp tiến tập trung vào thúc đẩy Dawa ­  việc cải giáo theo đạo Hồi, coi đó là cách để mở rộng hệ tư tưởng Hồi giáo cấp tiến ra toàn   xã hội. Việc cải giáo có thể  là tự  nguyện nhưng cũng có thể  là cưỡng bức và một trong   những trọng tâm được tín đồ  Hồi giáo cấp tiến chú ý là tăng cường ảnh hưởng tại các cộng   đồng Hồi giáo thiểu số  đang sinh sống tại các quốc gia phương Tây, tuyên truyền về  việc   giúp họ thoát khỏi “áp bức” và không bị “tẩy não” bởi bàn tay của những kẻ ngoại đạo. Đây  được coi như  một dạng thánh chiến về  văn hóa dẫn tới xu hướng “cấp tiến hóa” và “cực  đoan hóa” các cộng đồng Hồi giáo thiểu số, gây ra những nguy cơ lớn tới an ninh và ổn định   của nhiều quốc gia. ­ Bạo lực và khủng bố: Đây là nguy cơ  nhãn tiền của Hồi giáo cấp tiến và các tổ  chức cực   đoan Hồi giáo. Thánh chiến Jihad được thúc đẩy hết mức để các tín đồ Hồi giáo cấp tiến đấu  tranh bạo lực chống lại những “kẻ  thù” của đạo Hồi. Các tổ  chức chủ  trương thánh chiến,   khủng bố, bạo lực thường được nhắc tới là al­Qaeda, Hamas…đã và đang sử  dụng các biện   pháp cực đoan và biến những nguy cơ  lớn này trở  thành sự  hủy hoại thực sự  trong nhiều   trường hợp.Ngày nay chúng ta có thêm một tổ  chức khủng bố  mới đó là IS –nhà nước hồi   giáo tự  xưng đánh chiếm đa vùng Syria và gây ra những thiệt hại ,thương vong cũng như  là   một trong những nguyên nhân gây ra sự khủng hoảng di cư đến Châu Âu vừa qua . 12
  13. Hồi giáo là một tôn giáo lớn với vai trò và tầm ảnh hưởng quan trọng hàng đầu trên thế  giới   trong giai đoạn phát triển thời hiện đại. Với số lượng tín đồ  khoảng hơn 1,5 tỷ người và tốc   độ tăng nhanh nhất trong tương quan với các tôn giáo khác, dự kiến trong thời gian 10 năm tới   Hồi giáo chắc chắn sẽ khẳng định được vị trị là tôn giáo lớn nhất thế giới xét về số lượng tín   đồ. Tìm hiểu về  quá trình hình thành, phát triển của Hồi giáo cũng như  các khuynh hướng   phát triển của tôn giáo này trong thời hiện đại đã cho thấy một số nét đáng chú ý: ­ Hồi giáo là tôn giáo được biết tới nhiều nhất trong giai đoạn phát triển ngày nay do hầu hết   những biến động lớn về kinh tế, chính trị, xã hội, văn hóa trên thế  giới đều có liên quan tới   yếu tố tôn giáo và có sự can dự của các tín đồ Hồi giáo. ­ Trung Đông là khu vực có vai trò đặc biệt quan trọng đối với các tôn giáo lớn trên thế giới   và là nơi cả  Hồi giáo, Thiên Chúa giáo, Do Thái giáo hình thành phát triển. Với đặc điểm là   nơi khởi nguồn của các tôn giáo lớn như vậy đã khiến cho Trung Đông trở thành khu vực rất   nhạy cảm về tôn giáo và trên thực tế Hồi giáo đã có ảnh hưởng vô cùng to lớn tới các quốc   gia Trung Đông, trong nhiều trường hợp Hồi giáo đã giữ vai trò kiểm soát cả về thế quyền và   thần quyền tại các quốc gia này. Như vậy, mỗi biến động trong khuynh hướng phát triển của  Hồi giáo đều có tác động trực tiếp tới các quốc gia Trung Đông và tác động đó có khả  năng   lan tỏa ra khắp cộng đồng các tín đồ Hồi giáo cũng như tới thế giới bên ngoài. ­ Khuynh hướng phát triển hiện đại cho thấy sự  tách biệt giữa hai dòng Hồi giáo Sunni và  Shia dường như đang mạnh hơn, rõ nét hơn và trong nhiều trường hợp những mâu thuẫn giữa  hai trào lưu bên trong một tôn giáo đã là nguyên nhân của xung đột và bạo lực. Khuynh hướng  phát triển này của Hồi giáo thời hiện đại khiến cho tính chất bất ổn tôn giáo có xu hướng gia   tăng và cần được theo dõi chặt chẽ để giảm thiểu các tác động tiêu cực có thể có. ­ Giai đoạn phát triển thời hiện đại cũng cho thấy Hồi giáo và các tín đồ  Hồi giáo đang chịu   sức ép rất lớn từ thế giới bên ngoài với lý do cho rằng một số trào lưu phát triển của tôn giáo   này đang tiềm ẩn những nguy cơ nhất định đối với an ninh, ổn định và phát triển của thế giới.   Trong khi trào lưu Hồi giáo tự  do với nhiều quan điểm tiến bộ, phù hợp với bối cảnh phát   triển mới đang được thế giới bên ngoài ghi nhận với nhiều thiện cảm thì xu hướng “cấp tiến  hóa” và chủ nghĩa cực đoan Hồi giáo đã gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực tới hòa bình, an ninh   trên toàn cầu. Khuynh hướng phát triển của Hồi giáo theo hướng cực đoan đã bị  cả  thể  giới   lên án do khuynh hướng này luôn gắn với hàng loạt các sự  kiện khủng bố, đánh bom tự  sát,  bạo lực, xung đột vũ trang…vv. Đây thực sự là một hướng biến động tiêu cực và thực tế cho   thấy khuynh hướng này vẫn đang diễn ra một cách mạnh mẽ cả về chiều rộng và chiều sâu  bất chấp các nỗ lực của cộng đông quốc tế tìm cách ngăn chặn trào lưu cực đoan này. ­ Sự  phát triển tương đối nhanh của Hồi giáo cấp tiến và sự  lớn mạnh của chủ  nghĩa cực  đoan Hồi giáo với các tác động tiêu cực tới mọi mặt đời sống kinh tế, xã hội, văn hóa, chính   trị, tôn giáo…vv của nhiều quốc gia trong mọi trường hợp vẫn cần được coi là mang tính tất  13
  14. yếu và là một khuynh hướng phát triển không thể  tránh khỏi trong môi trường quốc tế  hết  sức bất ổn và biến động khó dự đoán giai đoạn hiện nay. Hồi giáo cấp tiến và xu hướng cực   đoan hóa cần được lý giải với các nguyên nhân sâu xa về kinh tế, xã hội, chính trị, lịch sử tồn   tại bên trong các xã hội Hồi giáo trong đó chủ  yếu có thể  kể  tới lý do kinh tế khó khăn của   một bộ  phận lớn người dân tại các quốc gia Hồi giáo khiến họ  mất phương hướng trong   cuộc sống và dễ bị lôi kéo vào các phong trào Hồi giáo cực đoan để tìm đường giải thoát cho   bản thân và gia đình và sự  can thiệp của nước ngoài vào các vấn đề  của xã hội Hồi giáo   khiến tâm lý chống phương Tây, chống Mỹ càng thêm gay gắt. Tóm lại, tìm hiểu về thực trạng Hồi giáo và các khuynh hướng phát triển của tôn giáo này cho   thấy Hồi giáo thực sự  là một vấn đề  phát triển mang đủ  các sắc thái kinh tế, chính trị  cũng   như văn hóa, tư tưởng với các tác động to lớn tới mọi mặt đời sống của người dân trên toàn   thế  giới. Với số lượng tín đồ  đang tăng rất nhanh và các tư  tưởng tôn giáo đang mở  rộng ra   nhiều cộng đồng dân cư, rõ ràng Hồi giáo đang ngày càng bành trướng phạm vi ảnh hưởng và  mở rộng tới các không gian địa lý, văn hóa, tinh thần vô cùng rộng lớn. Xét về mặt lịch sử, các  tôn giáo lớn của thế  giới như Hồi giáo, Thiên Chúa giáo, Do Thái giáo… đều có chung một  nguồn gốc: được khởi nguồn từ  tổ  phụ  Abraham, cùng có niềm tin vào Thiên Chúa. Trong   kinh Koran của người Hồi giáo, hay kinh Torah của người Do Thái và Kinh Thánh của người  Thiên Chúa giáo đều xác định nguồn gốc này. Tuy nhiên, khuynh hướng mở rộng phạm vi ảnh  hưởng của Hồi giáo như hiện nay cùng với những tác động của hoàn cảnh lịch sử, hoàn cảnh  kinh tế, xã hội và các quan điểm khác nhau về đức tin, lối sống khiến cho tại nhiều nơi trên  thế giới và đặc biệt là tại khu vực Trung Đông đã có những cuộc xung đột tôn giáo lớn. Hầu  hết các đánh giá đều cho rằng dường như chưa thể có giải pháp nào thực sự hữu hiệu có thể  giải quyết triệt để các vấn đề mâu thuẫn, xung đột phát sinh trong quan hệ giữa các nhóm tôn  giáo với vai trò nổi bật của Hồi giáo. Tìm hiểu về Hồi giáo và các vấn đề phát triển, tác động của tôn giáo này trên thế giới luôn là   vấn đề phức tạp, vấn đề “nóng”, vấn đề “nhạy cảm”. Mặc dù vậy, đây là vấn đề  không thể  bỏ  qua đối với tất cả  các quốc gia đang cùng tồn tại, phát triển trong thời đại toàn cầu hóa   với những mối liên hệ qua lại, ràng buộc lẫn nhau rất chặt chẽ.  5/ MỞ RỘNG: HỒI GIÁO Ở VIỆT NAM   5.1, Sự du nhập Hồi giáo vào Việt Nam  Hồi giáo truyền vào khu vực Đông Nam Á khá sớm, khoảng thế kỷ XI, XII. Nếu so với các   khu vực Hồi giáo khác trên thế  giới, thì việc truyền bá Hồi giáo vào Đông Nam Á chủ  yếu  bằng con đường "hoà bình" qua những thương nhân Ảrập, Ấn Độ, Ba Tư. Những thế kỷ đầu  sau khi ra đời, Hồi giáo phát triển nhanh như  vũ bão bằng chiến tranh với công thức “thanh   gươm ­ vó ngựa ­ kinh Qur'an". Tuy nhiên, khi chinh phục được Ấn Độ, đoàn quân Hồi giáo đã  mệt mỏi, lại đứng trước biển cả mênh mông đã cản bước tiến quân các chiến binh Hồi giáo  14
  15. đến khu vực Đông Nam Á nên Hồi giáo đành phải truyền bá đến đây qua các thương nhân và  các giáo sỹ. Chính sự du nhập và phát triển bằng con đường "hoà bình", lại từ nguồn Hồi giáo  Ấn Độ  đã dung hoà với văn hoá  Ấn Độ  nên Hồi giáo ở  khu vực Đông Nam Á thường bị  pha   trộn với tín ngưỡng, phong tục tập quán địa phương. Điều này khác hẳn với những nơi Hồi   giáo bành trướng bằng những cuộc chiến tranh chinh phục. Hồi giáo khu vực Đông Nam Á  nói chung, ở Việt Nam nói riêng ít chịu ảnh hưởng của tư tưởng chủ nghĩa Hồi giáo như một  số khu vực khác. Hồi giáo du nhập vào Việt Nam qua các thời điểm khác nhau. Theo Tống sử Trung Quốc thì  thế  kỷ  X đã thấy người Chăm khi giết trâu để  cúng, họ  đều cầu nguyện câu kinh đề  cao   Thượng đế Allah của người Hồi giáo, điều này có thể giả định từ  thế kỷ thứ  X, Hồi giáo đã   được truyền vào đất Chiêm Thành.   Vậy có thể nói: Từ thế kỷ X, tín ngưỡng Hồi giáo đã manh nha ở Vương quốc Chămpa thông  qua các thương nhân từ  Trung Cận Đông đem vào, gây  ảnh hưởng nhất định trong đời sống   tâm linh người Chămpa. Nhưng Hồi giáo không phát triển, có lẽ  vì lòng sùng tín thần thánh   Bàlamôn giáo, tập tục, lễ nghi cùng chế độ  mẫu hệ đã bén rễ ăn sâu, trở  thành truyền thống  trong xã hội Chămpa, trải qua hơn nghìn năm không dễ  gì thay đổi. Vì vậy,  ở  Vương quốc  Chămpa cổ vào khoảng trước năm 1470 Hồi giáo chưa phải là tôn giáo chính thống của người   Chăm.     Sau   năm   1470,   một   bộ   phận   cư   dân   Chămpa   lưu   tán   đã   tiếp   xúc   với   người   Malaysia,  Indonesia, Campuchia... và họ  bắt đầu tìm hiểu Hồi giáo ở  các nước đó, nhiều người Chăm   bỏ  tôn giáo truyền thống (đạo Bàlamôn) để  theo Hồi giáo. Những người Chăm khi tiếp thu  được tôn giáo mới, họ quay về nước để truyền lại cho đồng bào mình. Từ đó Hồi giáo có chỗ  đứng đáng kể  trong cộng đồng cư  dân Chămpa và chính thời điểm này sự giao hoà giữa đạo  Islam và đạo Bàlamôn đã sản sinh ra một tôn giáo mới của người Chăm, đó là đạo Bàni tại   miền Nam Trung bộ. Vào năm 1840, dưới triều Nguyễn, quan bảo hộ Chân Lạp là Trương Minh Giảng bị quân của   An Dương ­ Campuchia đánh bại phải rút chạy về vùng thượng nguồn sông Tiền (Châu Đốc ­  An Giang ngày nay) mang theo quân lính và người Chàm, người Mã lai theo Hồi giáo, lúc đó   nhà Nguyễn dựa vào lực lượng này lập các đội quân để giữ biên giới. Từ đó hình thành vùng  thứ hai theo Hồi giáo chính thống của người Chăm ­ đạo Islam. Những năm cuối thế kỷ XVIII và đầu thế kỷ XIX, vùng Sài Gòn ­ Gia Định mở rộng giao lưu   buôn bán với một số  quốc gia phương tây, từ  đó trở  thành trung tâm buôn bán của Nam bộ.  Các thương nhân đã thu nhận người Malaysia, Indonesia, Ấn Độ theo Hồi giáo. Tuy nhiên, cho  mãi đến cuối thế  kỷ  XIX khi Nam bộ  bị  Pháp chiếm đóng, quá trình giao thương với bên  ngoài ngày càng phát triển, là môi trường và điều kiện để  cho người Malaysia và Indonesia  nhập cư  vào đất này đông hơn. Ngoài ra, trong khoảng thời gian từ  năm 1880 ­ 1890,  ở  Gia   15
  16. Định cũng xuất hiện một bộ  phận người  Ấn Độ, Pakistan có tín ngưỡng Hồi giáo là những  thương nhân làm nghề buôn bán tơ lụa, đồ gia vị cho những tiệm buôn, quán ăn. Đó là nguồn  gốc hình thành cộng đồng cư dân ngoại lai theo Hồi giáo ở TP. Hồ Chí Minh cho tới ngày nay.   5.2, Những đặc điểm chủ yếu Ở nước ta, cộng đồng cư dân Chăm theo Hồi giáo mang tính đặc thù rõ nét, được chia thành 2   dòng khác nhau. Người ta thường gọi là Chăm Islam và Chăm Bàni với những đặc điểm chủ  yếu sau đây: A, Truyền thống gắn bó và đồng hành cùng dân tộc Việt Nam chủ  yếu chỉ  có người Chăm theo Hồi giáo. Vì vậy, Hồi giáo gắn bó với dân tộc   Chăm, mà cư dân Chăm là một dân tộc có nền văn hoá đa dạng và phong phú; có truyền thống   yêu nước, gắn kết với dân tộc và cách mạng, đã có nhiều đóng góp trong các cuộc kháng   chiến chống ngoại xâm. Là một dân tộc trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam, đồng bào   Chăm Hồi giáo luôn phát huy bản sắc văn hoá và truyền thống đoàn kết, yêu nước gắn bó với   cộng đồng các dân tộc trong các cuộc kháng chiến chống kẻ thù xâm lược, giành độc lập dân   tộc. Hơn nữa, từ khi có Đảng đồng bào Chăm Hồi giáo luôn đi theo và tin tưởng vào sự  lãnh đạo   của Đảng, chấp hành nghiêm chỉnh đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà   nước; làm tốt nghĩa vụ công dân, ủng hộ sự nghiệp đổi mới do Đảng đề xướng và lãnh đạo,   góp phần viết tiếp trang sử vẻ vang của dân tộc trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc   xã hội chủ nghĩa. B, Tính chính thống của Hồi giáo có thay đổi Bởi tác động của bản sắc văn hoá dân tộc vùng Đông Nam Á, trong đó nền tín ngưỡng, tôn   giáo bản địa cổ Bàlamôn chiếm địa vị chủ yếu. Sự tác động này được gọi là quá trình “Chăm   hoá”. Như  khi nghiên cứu, để  chinh phục thế  giới  Ảrập và bành trướng thế  lực, Hồi giáo chủ  trương mở  rộng “đất thánh” bằng các cuộc thánh chiến, với khẩu hiệu “Thanh gươm, vó  ngựa, kinh Qur'an”. Nhưng khi Hồi giáo truyền bá xuống phía Đông bị cản trở bởi đại dương  nên không thể tiến hành thánh chiến mà các giáo sĩ truyền đạo thông qua thương thuyền theo   con đường mậu dịch để truyền bá và phát triển Hồi giáo ở vùng này. Chúng ta có thể  khẳng   định khi Hồi giáo truyền bá xuống phía Đông đã chịu sự chi phối mạnh mẽ bởi bản sắc văn   16
  17. hoá truyền thống lâu đời của vùng Á Đông và tín ngưỡng cổ  Bàlamôn với chế  độ  mẫu hệ,   làm cho tính cách Hồi giáo phải biến đổi phù hợp với nền văn hóa bản địa. C, Tính quốc tế của Hồi giáo Hồi giáo là tôn giáo có số  lượng tín đồ  đông nhất thế  giới, đang trong xu thế  của quá trình   “Hồi giáo hoá thế giới”. Hơn nữa, thế giới đang đứng trước nguy cơ xung đột sắc tộc và tôn  giáo trong mối quan hệ  “toàn cầu hoá”. Đảng ta chủ  trương mở  rộng quan hệ  quốc tế  theo   phương châm “Việt Nam là bạn với tất cả  các nước trong cộng đồng thế  giới, phấn đấu vì   hoà bình, độc lập và phát triển”. Các tôn giáo ở Việt Nam, nhất là Chăm Hồi giáo đã, đang và   sẽ tiếp tục chịu sự tác động nhiều mặt của Hồi giáo thế  giới. Theo đó, một số  sinh hoạt tôn  giáo truyền thống của Hồi giáo vốn mang tính quốc tế nay được mở rộng. Nó vừa là nhu cầu,  vừa là đặc điểm phổ biến đang phát triển. Cùng với xu thế hội nhập quốc tế của Nhà nước, Hồi giáo Việt Nam cũng mở  rộng và phát  triển giao lưu với các cá nhân, tổ  chức Hồi giáo ngoài nước. Mối quan hệ  đó không chỉ  vì  mục đích tôn giáo mà còn có những mục đích chính trị ­ xã hội. Nhằm thúc đẩy hoạt động Hồi  giáo nước ta hội nhập vào cộng đồng Hồi giáo thế giới. 17
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2