Bản tin khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo - Tháng 12/2019

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:16

Thêm vào BST

Báo xấu

49
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

"Bản tin khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo - Tháng 12/2019" thông tin đến các bạn với các nội dung NeurIPS 2019 - Hội nghị thượng đỉnh trí tuệ nhân tạo (AI); Đài Loan tăng cường thiết lập đối tác quốc tế trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo; APO hỗ trợ xây dựng Trung tâm xuất sắc về đổi mới sáng tạo thúc đẩy năng suất tại Việt Nam; quỹ đổi mới sáng tạo VinIF trao 160 suất học bổng thạc sĩ và tiến sĩ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bản tin khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo - Tháng 12/2019

BỘ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CỤC THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ QUỐC GIA Tháng 12 năm 2019 Mục lục TIN QUỐC TẾ TRONG THÁNG 1. NeurIPS 2019 - Hội nghị thượng đỉnh trí tuệ nhân tạo (AI) 2 2. Đài Loan tăng cường thiết lập đối tác quốc tế trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo 3 3. Trung Quốc thiết lập các nguyên tắc về nghiên cứu và ứng dụng trí tuệ nhân tạo 4 4. Trung Quốc công bố thêm 26 biện pháp thu hút nhân tài Đài Loan 5 TIN TRONG NƯỚC TRONG THÁNG 5. APO hỗ trợ xây dựng Trung tâm xuất sắc về đổi mới sáng tạo thúc đẩy năng suất 7 tại Việt Nam 6. Cuộc thi Thử thách Đổi mới sáng tạo Qualcomm Việt Nam 8 7. Thành lập Trung tâm Ươm tạo doanh nghiệp đổi mới sáng tạo 9 8. Quỹ Đổi mới sáng tạo VinIF trao 160 suất học bổng thạc sĩ và tiến sĩ 10 9. Ngày Internet Việt Nam 2019: Đổi mới sáng tạo để chuyển đổi số 11 GƯƠNG ĐIỂN HÌNH TIÊN TIẾN VỀ KHOA HỌC, CÔNG NGHỆ VÀ ĐỔI MỚI 10. Giáo sư người Việt giành giải quốc tế cho nhà toán học trẻ 13 11. Nhật Bản vinh danh nhà khoa học Việt 13 NGHIÊN CỨU, NHẬN ĐỊNH 12.Phân bố tài năng AI toàn cầu 15 13. Dự báo của IEA về điện gió trong tương lai Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019 1
TIN QUỐC TẾ TRONG THÁNG Baidu… Viện Nghiên cứu Trí tuệ nhân NeurIPS 2019 - Hội nghị thượng đỉnh tạo VinAI Research (thuộc Tập đoàn trí tuệ nhân tạo (AI) Vingroup) đã vinh dự có hai kết quả NeurIPS 2019 (Neural Information nghiên cứu khoa học đầu tiên được công Processing Systems - Hội nghị quốc tế bố tại Hội nghị lần này. Việt Nam là nước hàng năm về hệ thống xử lý thông tin thứ hai trong khu vực có công trình được mạng thần kinh nhân tạo) diễn ra từ 8- công bố tại Hội nghị. 14/12/2019 tại Vancouver thu hút hơn Hội nghị năm nay có tổng cộng hơn 10.000 người tham dự - chủ yếu là các nhà 1.400 nghiên cứu được nhận, trong tổng nghiên cứu và doanh nghiệp. số hơn 6.700 nghiên cứu nộp. Google, Google Brain và Google Deepmind là công ty có số lượng nghiên cứu được nhận nhiều nhất; đứng thứ hai là Đại học MIT và sau đó là Đại học Stanford, Microsoft Research... Để được công bố nghiên cứu khoa học tại sự kiện này, ngoài ý tưởng mới các nghiên cứu còn phải đáp ứng yêu cầu áp dụng được trong thực tế. Hằng năm, chỉ có 20% các nghiên cứu được gửi "vượt qua" được những đánh giá khắt khe từ ban giam khảo là hội đồng các nhà khoa học hàng đầu thế giới. Các nghiên cứu của VinAI được công bố tại NeurIPS 2019 là những kết quả ban đầu của dự án nghiên cứu về vấn đề tối ưu hoá quyết định và lựa chọn hành động cho Đây là hội nghị thượng đỉnh trí tuệ hệ thống AI. Một trong những vấn đề nhân tạo (AI) lớn và có uy tín nhất trong quan trọng trong AI hiện nay. Khi máy năm, quy tụ số lượng lớn các công trình tương tác với môi trường, đặc biệt là khi nghiên cứu đỉnh cao về AI, thống kê, học những tương tác ảnh hưởng trực tiếp đến máy. NeurIPS cũng là nơi hội tụ của các dữ liệu của hệ thống trong tương lai, máy chuyên gia hàng đầu về học thuật từ sẽ cân nhắc giữa việc tối ưu hoá dựa vào Google, Apple, Facebook, Intel, Amazon, những thông tin máy đã học được với việc IBM, Nvidia, Tesla, Uber, Alibaba, khám phá những thông tin và khái niệm Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019 2
mới. Hai nghiên cứu được ứng dụng cho đặt tại Trung tâm Khoa học của miền các lĩnh vực khác nhau như robot thông trung Đài Loan, tại Đài Trung, siêu máy minh; hệ thống đưa ra gợi ý, đề xuất; tiếp tính này đạt tốc độ tính toán cao nhất là 9 thị kỹ thuật số; mua hàng trực tuyến; petaflop, nhanh thứ 20 trên thế giới, theo quảng cáo web; điều chỉnh siêu tham số bảng xếp hạng hai năm một lần do trang của các thuật toán học máy. Ngoài dự án TOP500 công bố. Các đối tác công nghiệp này, VinAI còn tập trung vào các dự án đã có thể tiếp cận được Taiwania 2 từ quý khác liên quan đến nhận diện khuôn mặt, IV năm 2019. thị giác máy tính, xử lý và hiểu ngôn ngữ Chính quyền Đài Loan coi AI là một tự nhiên. Bên cạnh việc công bố các công trong những lĩnh vực tăng trưởng cao trình nghiên cứu khoa học, VinAI cũng có quan trọng và đang nỗ lực thúc đẩy phát gian trưng bày giúp mọi người có cái nhìn triển AI thông qua các sáng kiến như Kế toàn cảnh về môi trường nghiên cứu và hoạch hành động phát triển AI tại Đài làm việc tại VinAI. Sự kiện là cơ hội để Loan (AITAP), được đưa ra vào tháng 1 VinAI hợp tác với những viện nghiên cứu, năm 2018 với ngân sách hàng năm là 9 tỷ các trường đại học công nghệ hàng đầu đô la Đài Loan (287 triệu đô la Mỹ). thế giới nhằm tạo ra mạng lưới cùng trao AITAP thực hiện trong 4 năm nhằm giúp đổi, nghiên cứu, từng bước đưa AI thế nhân lực AI trong nước nâng cao chuyên giới về gần hơn với Việt Nam. môn về AI và kích thích hiện đại hóa công Nguồn: https://sg.news.yahoo.com/; nghiệp thông qua việc áp dụng các công https://nips.cc/Conferences/2019/Dates nghệ thông minh và cải cách quy định để thúc đẩy R&D AI tiên tiến. Đài Loan tăng cường thiết lập quan Đài Loan mới đây đã thiết lập quan hệ đối tác quốc tế trong lĩnh vực trí tuệ hệ đối tác về AI với một số tổ chức liên nhân tạo quan trên thế giới. Ngày 13/8/2019, tại Với việc dựa vào siêu máy tính mới Hsinchu ở phía bắc Đài Loan, Viện Taiwania 2, Đài Loan (Trung Quốc) hiện nghiên cứu công nghệ công nghiệp đang nỗ lực mở rộng hợp tác quốc tế trong Hsinchu (ITRI) ký kết với Đại học lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) nhằm kích California tại Los Angeles (UCLA) Bản thích hiện đại hóa công nghiệp. Taiwania ghi nhớ về hợp tác R&D về AI, cho phép 2 được xây dựng bởi Trung tâm tính toán hai tổ chức khuyến khích trao đổi để tăng mạng Internet tốc độ cao thuộc Viện Nghiên cứu Thực nghiệm Đài Loan hợp tác với các tập đoàn công nghiệp lớn của Đại Loan là AsusTek Computer, Quanta Computer và Taiwan Mobile. Được cài Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019 3
cường tài năng AI và cùng phát triển (gồm các chuyên gia AI và chuyên gia robot. chính sách công từ các trường đại học và tổ chức nghiên cứu khác nhau). Theo đó, 8 nguyên tắc chung được đưa ra, trong đó có: • Các nhà khoa học phát triển trí thông minh nhân tạo và các ứng dụng tiếp theo của nó phải tôn trọng và bảo vệ các giá trị và đạo đức của con người và ngăn chặn thành quả của họ bị lạm dụng bởi các tác nhân gây hại. • Nghiên cứu về AI phải được thực Lãnh đạo ITRI và UCLA ký kết Bản hiện một cách công bằng và cởi mở, để ghi nhớ về hợp tác R&D về AI bảo vệ lợi ích của tất cả các bên liên quan, Đài Loan mới đây cũng đã tăng từ nhà phát triển đến người tiêu dùng (bảo cường liên kết đại học với Ấn Độ để thành vệ quyền riêng tư, hợp tác quốc tế, v.v.). lập Trung tâm nghiên cứu chung về AI tại Theo ông Xue Lan, Đại học Thanh Rupnagar, bang Punjab, Ấn Độ. Được hỗ Hoa và là Chủ tịch của Ủy ban quản trị trợ bởi Bộ Khoa học và Công nghệ Đài quốc gia về AI, AI đang phát triển rất Loan, dự án này được thực hiện bởi Đại nhanh và thay đổi mọi thứ trong xã hội, học Chung Cheng Đài Loan và Viện Công bao gồm cả cấu trúc kinh tế, quản trị, an nghệ Ấn Độ Ropar và Đại học Chitkara. ninh quốc gia và thậm chí cả quan hệ quốc Nguồn: diplomatie.gouv.fr tế. Xue Lan cũng đề cập rằng trí thông minh nhân tạo đã nảy sinh nhiều vấn đề Trung Quốc thiết lập các nguyên tắc mới và phức tạp (bảo mật dữ liệu, đạo đức cho việc điều chỉnh nghiên cứu và ứng và nguy cơ lạm dụng các công nghệ này dụng trí tuệ nhân tạo như truyền bá thông tin sai lệch thông qua Trung Quốc vừa đưa ra các hướng "phương tiện truyền thông giả tưởng" và dẫn mới cho nghiên cứu và ứng dụng trí vai trò của nó trong việc làm giảm niềm tuệ nhân tạo (AI), sẽ cung cấp một khuôn tin vào các tổ chức chính phủ và báo chí. khổ cho các nhà khoa học và nhà lập pháp Thế giới cần một cơ chế hợp tác toàn cầu để thúc đẩy "việc sử dụng AI an toàn, có để giải quyết các vấn đề về AI. Điều quan thể kiểm soát và có trách nhiệm" vì lợi ích trọng là Trung Quốc tham gia và cung cấp của nhân loại. kiến thức và kinh nghiệm của riêng mình, Tài liệu được công bố bởi Ủy ban để mọi người đều có có thể học hỏi từ quản trị quốc gia về AI thế hệ tiếp theo những thực tiễn tốt nhất và cải thiện lẫn Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019 4
nhau. Hiện có khoảng 40 quốc gia và các Trung Quốc công bố thêm 26 biện pháp tổ chức quốc tế đã ban hành các hướng thu hút nhân tài Đài Loan dẫn công nghệ AI. Trong một nỗ lực mới nhằm thu hút thêm nhân tài từ Đài Loan, Trung Quốc mới đây công bố 26 biện pháp đãi ngộ bổ sung vào 31 biện pháp đãi ngộ mà họ đã đưa ra năm ngoái. Văn phòng Các vấn đề Đài Loan (TAO) của Trung Quốc và Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia (NDRC) đã công bố thêm 26 biện pháp để tiếp tục tăng cường trao đổi kinh tế, văn hóa và hợp tác giữa hai bờ eo biển Đài Loan, trong đó gồm 13 biện pháp dành cho giới Tuy nhiên, ông Xue Lan cũng chỉ ra doanh nghiệp Đài Loan và 13 dành cho rằng nhiều nhà khoa học và kỹ sư AI công dân Đài Loan, mang tới "sự đối xử không được đào tạo để đánh giá tác động bình đẳng như với công dân Trung Quốc". kinh tế xã hội lâu dài của những sáng tạo Trước đó, Trung Quốc từng đưa ra 31 của họ. Thông tin thêm cho các nhà phát Biện pháp vào ngày 28/2/2018 nhằm thu triển và công chúng nói chung về tác động hút nhân tài từ Đài Loan đến đại lục và của AI là chìa khóa để đảm bảo rằng các giành cảm tình của dư luận. nguyên tắc của Trung Quốc được công bố Các chương trình khuyến khích mới - sẽ được áp dụng trong thực tiễn. gọi là "26 biện pháp" đã có hiệu lực. Ông Xue Lan cho rằng sự tiến bộ Ngoài văn bản đầy đủ về các biện pháp nhanh chóng của AI ở Trung Quốc trong mới được đăng tải trên Tân Hoa Xã, Văn những năm gần đây có bốn lý do chính: phòng Các vấn đề Đài Loan còn mở ra • Tài nguyên dữ liệu quan trọng, một trang mới trên website của họ để giới • Nhiều ứng dụng, thiệu về các biện pháp này. • Sản lượng nghiên cứu cao liên quan Theo 13 chính sách khuyến khích đến AI mới dành cho giới doanh nghiệp, các công • Sự hỗ trợ đáng kể của Chính phủ ty được Đài Loan rót vốn giờ được phép Nguồn: http://www.ecns.cn tham gia bình đẳng vào hoạt động đầu tư và xây dựng các thiết bị kỹ thuật quan trọng, mạng 5G, kinh tế tuần hoàn, các Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019 5
công viên giải trí và các loại hình thể chế tài chính mới ở Trung Quốc. Các công ty Đài Loan giờ đây cũng có thể được hỗ trợ tài chính, đền bù trong thương mại, bảo hiểm tín dụng xuất khẩu, hưởng điều kiện thuận lợi trong xuất/nhập khẩu và xây dựng tiêu chuẩn. Họ cũng có thể hỗ trợ xây dựng các địa điểm phục vụ cho việc tuyển dụng nhân lực trẻ và các trung tâm khởi nghiệp công nghệ. Nguồn: Taiwan News Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019 6
TIN TRONG NƯỚC TRONG THÁNG APO hỗ trợ xây dựng Trung tâm xuất sắc về đổi mới sáng tạo thúc đẩy năng Hiện APO đã hỗ trợ bốn nền kinh tế suất tại Việt Nam thành viên thành lập các Trung tâm xuất Tổ chức Năng suất châu Á hỗ trợ xây sắc (Center of Excellence - COE) về đổi dựng trung tâm này để phát triển nguồn mới sáng tạo thúc đẩy năng suất tại nhân lực, hài hòa các tiêu chuẩn và thúc Singapo, Philipin, Ấn Độ, Đài Loan đẩy tăng năng suất. (Trung Quốc). Việt Nam trở thành nền Thông tin về việc hợp tác giữa Việt kinh tế thứ năm được APO hỗ trợ thành Nam và Tổ chức Năng suất Châu Á lập Trung tâm xuất sắc này. (APO) xây dựng Trung tâm xuất sắc về đổi mới sáng tạo được Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh và TS. Achmad Kurnia Prawira Mochtan, Tổng thư ký APO trao đổi tại buổi tiếp ngày 30/11/2019 khi ông có chuyến thăm Việt Nam, tham dự Lễ kỷ niệm 60 năm ngày thành lập Bộ Khoa học và Công nghệ. Năng suất và đổi mới sáng tạo là nội dung xuyên suốt trong Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam (2020 - 2030), theo đó Bộ trưởng Chu Ngọc Anh Bộ trưởng Chu Ngọc Anh (bìa phải) tặng quà lưu niệm TS. Achmad Kurnia Prawira Mochtan tặng đề nghị APO cùng phối hợp với Tổng cục quà tại buổi tiếp. Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng và các đơn vị có liên quan triển khai những nội TS Achmad Kurnia Prawira Mochtan dung liên quan năng suất và đổi mới sáng khẳng định, APO sẵn sàng ủng hộ và hỗ tạo, đặc biệt là việc xây dựng Trung tâm trợ cho Việt Nam thúc đẩy hoạt động đổi xuất sắc về đổi mới sáng tạo thúc đẩy mới sáng tạo tạo động lực cho phát triển năng suất tại Việt Nam. Bộ trưởng Chu năng suất và mong muốn mở rộng phạm Ngọc Anh cũng cho biết, Bộ Khoa học và vi ứng dụng đổi mới sáng tạo trong lĩnh Công nghệ sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ vực: Nông nghiệp, phát triển nguồn nhân quan liên quan để chuẩn bị đề án về Trung lực, hài hòa các tiêu chuẩn... tâm xuất sắc này để gửi tới APO vào năm Nguồn: https://vnexpress.net 2020. Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019 7
Cuộc thi Thử thách Đổi mới sáng tạo mầm khởi nghiệp, 3 đội thi thắng cuộc sẽ Qualcomm Việt Nam được công bố. Ngày 12/12/2019 tại Hà Nội, Tập đoàn Qualcomm Việt Nam đã công bố về Ban tổ chức kỳ vọng Cuộc thi sẽ hỗ tổ chức cuộc thi Thử thách Đổi mới sáng trợ sự phát triển của hệ sinh thái công tạo Qualcomm Việt Nam vào năm 2020. nghệ đang lớn mạnh của Việt Nam thông Tham dự lễ công bố có Thứ trưởng Bộ qua việc lựa chọn và hỗ trợ các công ty KH&CN Trần Văn Tùng. đổi mới sáng tạo vừa và nhỏ, đồng thời khuyến khích các công ty này tạo ra những sản phẩm mới trong các lĩnh vực như 5G, Internet vạn vật (IoT), công nghệ học máy, đô thị thông minh, các thiết bị đeo, truyền thông đa phương tiện sử dụng nền tảng di động và công nghệ của Qualcomm. Sáng kiến này sẽ là bước đệm giúp các doanh nghiệp Việt Nam thâm nhập vào các thị trường mới trên thế giới. Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng Phát biểu tại buổi lễ công bố, Thứ phát biểu tại buổi lễ công bố cuộc thi trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng “Thử thách đổi mới sáng tạo Qualcomm khẳng định: “Phát triển Hệ sinh thái khởi Việt Nam” nghiệp sáng tạo là một trong những trọng Thử thách Đổi mới sáng tạo tâm hàng đầu của Chính phủ Việt Nam Qualcomm Việt Nam là cuộc thi đổi mới trong những năm vừa qua. Với vai trò cơ sáng tạo đầu tiên mà Qualcomm tổ chức quan quản lý nhà nước về đổi mới sáng tại Việt Nam và sẽ chào đón tất cả các tạo được Chính phủ giao, Bộ KH&CN đã công ty và đội thi đáp ứng đầy đủ các tiêu phối hợp chặt chẽ với các ban, ủy ban, bộ, chí tham gia. Thông qua nhiều vòng tuyển ngành, địa phương triển khai các kế hoạch chọn, 10 đội thi cuối cùng sẽ được tham cụ thể để thúc đẩy sự hình thành và phát gia vào giai đoạn ươm mầm khởi nghiệp. triển của Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng Trong giai đoạn này, các đội thi sẽ được tạo của Việt Nam, đặc biệt là đối với một huấn luyện kỹ năng kinh doanh, nhận hỗ số lĩnh vực hỗ trợ ưu tiên phát triển tại trợ kỹ thuật tại phòng thí nghiệm của cuộc thi Thử thách đổi mới sáng tạo Qualcomm tại Hà Nội cũng như được hỗ Qualcomm Việt Nam”. trợ đăng ký sáng chế để bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của họ. Sau giai đoạn ươm Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019 8
Thành lập Trung tâm Ươm tạo doanh nghiệp đổi mới sáng tạo Ngày 12/12/2019, Trung tâm Ươm tạo doanh nghiệp đổi mới sáng tạo thuộc Trung tâm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, Khu Công nghệ phần mềm Đại học Quốc gia TPHCM, chính thức được khánh thành và đi vào hoạt động với sự tài trợ của Hàn Quốc. PGS.TS Nguyễn Anh Thi, Lễ phát động cuộc thi 'Thử thách Đổi mới sáng tạo Qualcomm Việt Nam' 2020. Giám đốc Khu Công nghệ phần mềm, cho biết, Trung tâm Ươm tạo doanh nghiệp Cuộc thi này sẽ tạo bước đệm cho các đổi mới sáng (Trung tâm) do Cơ quan cá nhân và các doanh nghiệp khởi nghiệp Phát triển Thông tin Quốc gia Hàn Quốc có những ý tưởng đổi mới sáng tạo tại tài trợ. Đây sẽ là địa chỉ dành cho các hoạt Việt Nam. Cuộc thi đã cho thấy sự vào động ươm tạo các doanh nghiệp ĐMST cuộc của các tập đoàn lớn trong việc thúc do các sinh viên sáng lập, không giới hạn đẩy đổi mới sáng tạo trong chính tập đoàn sinh viên Đại học Quốc gia TPHCM mà và khuyến khích các ý tưởng khởi nghiệp mở rộng cho sinh viên trong khu vực, đặc sáng tạo tham gia giải quyết các vấn đề biệt là khu vực Đông Bắc TPHCM, nơi lớn của tập đoàn. Ông Alex Rogers, Phó được quy hoạch phát triển thành khu đô Chủ tịch Điều hành Tập đoàn Qualcomm thị sáng tạo. kiêm Chủ tịch Công ty Qualcomm Technology Licensing (QTL), cho biết, Qualcomm là một đầu tàu nghiên cứu và phát triển công nghệ. Qualcomm đã chế tạo ra các công nghệ cơ bản góp phần làm thay đổi cách thế giới kết nối, tính toán và giao tiếp, và Qualcomm cũng đã xây dựng được các hệ sinh thái giúp các doanh nghiệp đổi mới dựa trên những phát minh Lễ khánh thành Trung tâm Ươm tạo cốt lõi đó. Ông Alex Rogers bày tỏ hy doanh nghiệp ĐMST vọng cuộc thi mới này sẽ kích thích tinh Rộng 900m2, Trung tâm gồm nhiều thần đổi mới sáng tạo, phát triển sản phẩm không gian như Không gian kết nối (nơi cũng như nâng cao nhận thức về sở hữu gặp gỡ, trao đổi và tiếp khách phục vụ cho trí tuệ tại Việt Nam. cộng đồng khởi nghiệp); Không gian tổ NASATI chức sự kiện; Không gian làm việc riêng Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019 9
(hỗ trợ chỗ làm việc cho các startup với tiếng mỗi ngày, thậm chí mỗi tuần, cho diện tích trung bình 25m2/nhóm; Không nghiên cứu khoa học nên không thể đạt gian phòng họp (nơi các nhóm khởi kết quả như kỳ vọng. Do đó, VinIF muốn nghiệp, các dự án có thể sử dụng trong các xây dựng một chương trình nhằm hỗ trợ, cuộc họp nội bộ hoặc làm việc với đối tác đảm bảo các điều kiện kinh tế căn bản để và khách hàng); Không gian làm việc các học viên cao học, các nghiên cứu sinh chung (60-70 cá nhân có thể sử dụng xuất sắc chuyên tâm học tập, vững tâm đi trong cùng một lúc); và Không gian theo con đường nghiên cứu khoa học. phòng học (được thiết kế linh động, trang bị hiện đại cho các lớp học chuyên môn cũng như các lớp học sáng tạo). Bên cạnh đó, Trung tâm còn tập trung các dịch vụ phục vụ cho việc hình thành và phát triển doanh nghiệp khởi nghiệp ĐMST. NASATI Các ứng viên nhận học bổng thạc sĩ, tiến Quỹ Đổi mới sáng tạo VinIF trao 160 sĩ trong nước trị giá từ 120 triệu đồng đến suất học bổng thạc sĩ và tiến sĩ 150 triệu đồng/năm do VinIF trao chiều 16/9 tại Hà Nội. Ngày 16/12/2019, Quỹ Đổi mới Sáng Đại diện của VinIF cho biết, trong đợt tạo VinIF (thuộc Tập đoàn Vingroup) trao trao đầu tiên này, có 80 học viên cao học 160 suất học bổng trị giá 23 tỷ đồng cho và 78 nghiên cứu sinh được chọn ra từ hơn các sinh viên, nghiên cứu sinh trong lĩnh 500 hồ sơ gửi đến. Một số ứng viên có vực khoa học công nghệ, kỹ thuật và y hoàn cảnh khó khăn nhưng vẫn đạt kết dược, khoa học máy tính, dữ liệu, công quả học tập và thành tích nghiên cứu tốt. nghệ mô phỏng, tài nguyên môi trường, Học bổng trị giá 120 triệu đồng/năm đối công nghệ thực phẩm, tự động hóa. với học viên cao học và 150 triệu Theo TS Vũ Hà Văn, Giám đốc khoa đồng/năm đối với nghiên cứu sinh được học của VinIF, ở nhiều nước, tiến sĩ là chuyển khoản 1 lần ngay sau khi ký hợp một nghề được trả lương, dù thấp nhưng đồng tài trợ. Ngoài ra, những ứng viên đủ sống, nhờ vậy nghiên cứu sinh có thể nhận học bổng hỗ trợ học tập của VinIF chuyên tâm học tập. Trong khi đó, ở Việt còn có cơ hội nhận hỗ trợ công bố quốc Nam, học tiến sĩ giống như làm bán thời tế, tức là được tài trợ chi phí đăng ký và gian, nghiên cứu sinh phải lo làm thêm đi lại, ăn ở nếu kết quả nghiên cứu của họ nghề khác để kiếm sống, chỉ còn lại vài Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019 10
được chấp nhận trình bày tại các hội nghị, công trong chuyển đổi số nền kinh tế. hội thảo quốc tế chuyên ngành uy tín. Năm 2019, nước ta đã và đang chứng kiến Chính thức công bố và khởi động từ sự ra đời và lớn mạnh của nhiều doanh tháng 3/2019, tính đến tháng 11/2019, nghiệp công nghệ, hoạt động trong nhiều VinIF đã giải ngân học bổng cho trên 90% lĩnh vực với nhiều mô hình khác nhau, đặc cho các học viên được lựa chọn. Chương biệt chứng kiến hàng loạt tên tuổi lớn trình sẽ tiếp sẽ tiếp tục được triển khai trong “làng Internet Việt Nam” khẳng hàng năm với thời gian nhận hồ sơ từ 1/4 định rõ quyết tâm chuyển mình để trở - 15/7. Các ứng viên có thể được nhận học thành các nhà cung cấp dịch vụ số và tiên bổng nhiều lần, trong đó học viên cao học phong kiến tạo xã hội số. được nhận học bổng tối đa hai lần, nghiên cứu sinh được nhận học bổng tối đa ba lần. Học bổng cho năm tiếp theo được xét dựa trên thành tích học tập, nghiên cứu của các năm trước. Trước đó, vào tháng 8 năm nay, VinIF đã tài trợ 124 tỷ đồng cho 20 dự án khoa học và công nghệ có định hướng ứng dụng trong các lĩnh vực như dữ liệu lớn, gen và tế bào, khoa học máy tính, trí tuệ nhân tạo, tự động hóa, năng lượng tái tạo, vật liệu thế hệ mới… Toàn cảnh Hội thảo NASATI Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, Việt Nam đạt mốc xấp xỉ 97 triệu dân, với Ngày Internet Việt Nam 2019: Đổi mới 64 triệu người sử dụng Internet, tăng đến sáng tạo để chuyển đổi số 28% so với năm 2017. Theo số liệu thống Ngày 11/12/2019, tại Hà Nội, Hiệp kê, có tới 58 triệu người dùng mạng xã hội hội Internet Việt Nam tổ chức hội thảo và trên thiết bị di động tính đến đầu năm triển lãm Ngày Internet Việt Nam 2019. Thống kê từ WeareSocial và (Internet Day 2019) với chủ đề "Đổi mới Hootsuite cũng cho thấy, người dùng Việt sáng tạo để chuyển đổi số". Nam dành trung bình tới 6 giờ 42 phút Đổi mới sáng tạo diễn ra thuận lợi mỗi ngày để tham gia các hoạt động liên nhất trong môi trường Internet, môi quan tới mạng Internet. 94% người dùng trường số vì đây là nhân tố trọng yếu Internet ở Việt Nam sử dụng Internet hằng mang tính chiến lược quyết định sự thành Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019 11
ngày. Và 6% số người sử dụng Internet ít thuộc Hiệp hội Internet Việt Nam với sứ nhất một lần trong tuần. mệnh thúc đẩy dịch vụ điện toán đám mây Năm 2019 cũng đánh dấu mốc quan và dữ liệu phát triển, đóng góp tích cực trọng trong nghiên cứu, ứng dụng và phát cho sự hành trình chuyển đổi số quốc gia, triển nghệ 5G tại Việt Nam. Bộ Thông tin và Truyền thông đã cấp phép thử nghiệm công nghệ 5G cho 3 doanh nghiệp viễn thông lớn, mục tiêu là hướng tới việc thương mại hóa công nghệ 5G. Điều này sẽ tạo ra một hạ tầng đặc biệt quan trọng cho sự phát triển của nền kinh tế số, đáp ứng tốt hơn nhu cầu về tốc độ và quy mô kết nối. chuyển đổi số của các tổ chức, doanh Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, nghiệp Việt Nam. Thủ tướng Chính phủ cũng đã giao Bộ Ra mắt Câu lạc bộ Điện toán đám Thông tin và Truyền thông chủ trì nghiên mây và Trung tâm dữ liệu Việt Nam cứu, xây dựng và trình Chính phủ Đề án (VNCDC) Chuyển đổi số quốc gia trong năm 2019. Trong khuôn khổ Ngày Internet Việt Đề án sẽ đưa ra một kế hoạch tổng thể để Nam 2019, có ba phiên hội thảo song song hướng tới một nền kinh tế và xã hội số với các chủ đề: Chiến lược, lộ trình và giải toàn diện vào năm 2030. Một trong các pháp chuyển đổi số cho doanh nghiệp nhiệm vụ, giải pháp được dự thảo Đề án trong hoàn cảnh Việt Nam; Khởi nghiệp xác định là tạo môi trường để phát triển (Startup) công nghệ và hệ sinh thái đổi các sản phẩm số, dịch vụ số, mô hình kinh mới sáng tạo Việt Nam trong dòng chảy doanh mới, nâng cao năng lực đổi mới chuyển đổi số; Sự hợp nhất trong kinh tế sáng tạo, phát triển doanh nghiệp công internet. Bên cạnh đó là các hoạt động nghệ số. triển lãm sản phẩm khởi nghiệp công Tại sự kiện, Chủ tịch Hiệp Hội nghệ, kết nối doanh nghiệp có ý tưởng đổi Internet Việt Nam Vũ Hoàng Liên đã mới, sáng tạo và các quỹ, nhà đầu tư. công bố, trao quyết định thành lập Câu lạc NASATI bộ Dịch vụ Điện toán đám mây và Trung tâm dữ liệu Việt Nam với 12 thành viên sáng lập. Đây là tổ chức chuyên môn trực Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019 12
GƯƠNG ĐIỂN HÌNH TIÊN TIẾN VỀ KHOA HỌC, CÔNG NGHỆ VÀ ĐỔI MỚI SÁNG TẠO Giáo sư người Việt giành giải quốc tế ngưỡng chính tắc". Công trình nghiên cứu cho nhà toán học trẻ một vấn đề quan trọng trong lý thuyết kỳ dị ứng dụng trong nhiều ngành toán học Theo thông tin mới được công bố trên khác nhau. Kết quả của công trình được trang web của Trung tâm Vật lý lý thuyết ghi nhận có khả năng giải quyết một giả quốc tế ICTP, GS Phạm Hoàng Hiệp, thuyết được nhiều nhà toán học nổi tiếng Viện Toán học (Viện Hàn lâm Khoa học thế giới quan tâm nghiên cứu trước đó. và Công nghệ Việt Nam) đã giành giải Công trình được đăng trên Acta thưởng Ramanujan 2019 - dành cho các Mathematica - một trong 5 tạp chí danh nhà toán học trẻ từ các nước đang phát giá của các Tạp chí Toán học thế giới. triển.Giải thưởng ghi nhận những đóng góp nổi bật của GS Phạm Hoàng Hiệp Giải thưởng Ramanujan dành cho các trong lĩnh vực giải tích phức và lý thuyết nhà toán học tuổi dưới 45, từ các nước đa thế vị cùng những đóng góp cho sự tiến đang phát triển đã được trao hàng năm kể bộ của toán học tại Việt Nam. từ năm 2005. Hội đồng giải thưởng là các nhà toán học danh tiếng trên thế giới do ICTP, Liên minh toán học quốc tế (IMU) và Bộ Khoa học và Công nghệ của Chính phủ Ấn Độ (DST) chỉ định. Người xứng đáng được lựa chọn sẽ kèm với khoản tiền mặt trị giá 15.000 USD và đến trụ sở của ICTP (tại Italia) để nhận thưởng và giảng bài. Nguồn: vnexpress.net Nhật Bản vinh danh nhà khoa học Việt Ngày 26/11, tại tỉnh Ibaraki, nhà GS Phạm Hoàng Hiệp khoa học Mai Thị Ngần của Việt Nam đã GS Phạm Hoàng Hiệp được phong được Hội đồng Nghiên cứu Nông-lâm- hàm năm 2017, từng đạt nhiều thành tích ngư nghiệp (AFFRC) thuộc Bộ Nông- nghiên cứu, trong đó Giải thưởng Tạ lâm-ngư nghiệp Nhật Bản trao “Giải Quang Bửu dành cho nhà khoa học trẻ thưởng quốc tế Nhật Bản năm 2019 cho năm 2015 ghi nhận với công trình khoa các nhà nghiên cứu nông nghiệp trẻ”. học: "Một đánh giá tốt nhất có thể của Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019 13
cao. Trong lúc chưa tìm được kinh phí cho hoạt động nghiên cứu, chị đã tìm đến với phương pháp nhân gene đẳng nhiệt. Đây là phương pháp rất đơn giản, có chi phí thấp và rất dễ áp dụng trong thực tiễn. Phương pháp này có thể áp dụng cho việc chẩn đoán nhiều loại bệnh dịch trên gia súc, gia cầm do các loại virus hoặc vi khuẩn khác gây ra. Trước khi sang Nhật Bản làm nghiên cứu sinh vào năm 2016, nhà khoa học Mai Thị Ngần công tác tại Bộ môn vi sinh vật- Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản Vũ Hồng Nam và nhà khoa học Mai Thị Ngần - truyền nhiễm, Khoa Thú y (Học viện Ảnh: TTXVN Nông nghiệp Việt Nam). Chị tâm sự, sau Nhà khoa học Mai Thị Ngần, năm khi hoàn thành khóa học nghiên cứu sinh nay 34 tuổi, là một nghiên cứu sinh Việt tại Đại học Miyazaki, chị muốn trở về Nam đang theo học tại Đại học Miyazaki Việt Nam để áp dụng các kết quả nghiên ở tỉnh Miyazaki (Nhật Bản). Chị đã được cứu của mình vào thực tế, đồng thời thực AFFRC trao giải thưởng trên nhờ công hiện các dự án nghiên cứu khác. trình nghiên cứu phát triển phương pháp Có mặt tại lễ trao giải, Đại sứ Việt nhân gen đẳng nhiệt và hệ thống gộp mẫu Nam tại Nhật Bản Vũ Hồng Nam đã chúc trong chẩn đoán virus dịch tiêu chảy cấp mừng nhà khoa học Mai Thị Ngần vì được ở lợn một cách đơn giản, chính xác và tiết AFFRC trao giải thưởng cao quý này, kiệm. đồng thời hy vọng nhà khoa học này sẽ Trả lời phỏng vấn phóng viên Thông tiếp tục có thêm nhiều công trình nghiên tấn xã Việt Nam, chị Ngần cho biết việc cứu có giá trị khác phục vụ cho công tác kiểm soát các loại dịch bệnh trên gia súc, phòng chống dịch trên gia súc, gia cầm ở gia cầm ở Việt Nam gặp nhiều khó khăn Việt Nam và Nhật Bản. do ý thức của người dân và kinh phí hạn Nguồn: Chinhphu.vn chế cùng với nhiều yếu tố khác. Vì vậy, khi bắt đầu công trình nghiên cứu, chị đã sử dụng phương pháp xét nghiệm phổ biến hiện nay là PCR. Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi chi phí nghiên cứu rất Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019 14
NGHIÊN CỨU, NHẬN ĐỊNH Phân bố tài năng AI toàn cầu hàng đầu, chiếm 25,2% tổng số tài năng AI tài năng hàng đầu toàn cầu, gấp 4,4 lần Theo Báo cáo mới nhất của Ủy ban so với Anh ở vị trí thứ hai. Các quốc gia quản trị quốc gia về AI thế hệ tiếp theo đang phát triển như Ấn Độ (đứng thứ ba của Trung Quốc (China AI Development về tổng số lượng tài năng AI) và Brazil Report), về phân bố tài năng AI toàn cầu (thứ 8) cũng trong tình trạng ít tài năng AI và khu vực, tài năng AI của khu vực tập hàng đầu (thứ hạng về tài năng AI hàng trung cao độ ở các quốc gia thịnh vượng đầu lần lượt là thứ 11 và 13). bao gồm Mỹ, Anh, Pháp, Đức. Vào cuối Số lượng và tỷ lệ tài năng AI ở một năm 2017, số lượng tài năng AI quốc tế là số nước hàng đầu thế giới khoảng 204.575 người, phân bố chủ yếu ở Bắc Mỹ, Tây Âu, Bắc Âu, Đông Á, Nam Nước Số Chiếm Số Tỷ lệ Á và Tây Á. Ở cấp quốc gia, tài năng AI lượng tỷ lệ tài lượng tài năng tài năng năng tài AI tập trung ở một vài quốc gia, với 10 quốc AI toàn năng hàng gia hàng đầu chiếm 61,8% tổng số tài cầu (%) AI đầu năng AI toàn cầu. hàng trên đầu tổng số Mỹ dẫn đầu thế giới về số lượng tài tài năng năng AI, với 28.536 người, chiếm 13,9% AI (%) tổng số tài năng AI toàn cầu; tiếp theo là Mỹ 28.536 13,9% 5.158 18,1% Trung Quốc với 18.232 người, chiếm 8,9%; Ấn Độ ở vị trí thứ ba với 17.384 Trung 18.232 8,9% 977 5,4% người; Đức với 9.441; và Anh với 7,998. Quốc Tài năng AI quốc tế hàng đầu tập Đức 9.441 4,6% 1.119 11,9% trung ở một số ít các quốc gia phát triển Anh 7.998 3,9% 1.177 14,7% bao gồm Mỹ, Anh, Đức, Pháp và Italia. Vào cuối năm 2017, số lượng tài năng AI Pháp 6.395 3,1% 1.056 16,5% quốc tế hàng đầu là khoảng 204.575 người, phân bố chủ yếu ở Bắc Mỹ, Tây Tây Ban 4.942 2,4% 772 15,6% Nha Âu, Đông Á và và Nam Á. Ở cấp quốc gia, tài năng AI hàng đầu tập trung ở một Italia 4.740 2,3% 987 20,8% số quốc gia, với 10 quốc gia hàng đầu chiếm 63,6% tổng số tài năng hàng đầu về Canada 4.228 2,1% 606 14,3% AI toàn cầu. Úc 3.186 1,6% 515 16,2% Mặc dù có số lượng tài năng AI lớn Nhật 3.117 1,5% 651 20,9% thứ 2 thế giới, nhưng số lượng tài năng AI Bản hàng đầu của Trung Quốc lại rất thấp (chỉ chiếm khoảng 5,4% tổng số lượng tài Nguồn: China AI Development năng AI). Mỹ duy trì vị trí dẫn đầu và vượt Report xa các nước khác với 5.158 tài năng AI Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019 15
Dự báo của IEA về điện gió trong tương Công suất điện gió của Trung Quốc được lai dự báo tăng từ 4-110 GW đến năm 2040, Theo Báo cáo đánh giá hằng năm của vượt qua nước Anh, để trở thành quốc gia Cơ quan năng lượng quốc tế (IEA) về sở hữu nguồn năng lượng gió lớn nhất. nguồn năng lượng sạch công bố ngày IEA cho biết công suất điện gió của châu 25/10/2019, công nghệ điện gió sẽ thu hút Âu có thể tăng đến 180 GW nếu nhiều nguồn đầu tư khoảng 1.000 tỷ USD xuất nước EU có thể hoàn thành mục tiêu phát từ nhiều yếu tố thuận lợi như chi phí "không carbon." công nghệ giảm, chính sách hỗ trợ của các Trong thập kỷ qua, hai yếu tố chính chính phủ và những đột phá về công nghệ. được coi là nguyên nhân làm "thay đổi cuộc chơi" trong hệ thống năng lượng, đó là cuộc cách mạng đá phiến và sự trỗi dậy của điện mặt trời. Mặc dù điện gió hiện tại chỉ cung cấp khoảng 0,3 % sản lượng năng lượng toàn cầu, song trong bối cảnh giá cả giảm và niềm tin của các nhà đầu tư đối với các dự án nhiên liệu hóa thạch trong dài hạn, công nghệ "không carbon" được dự báo sẽ phát triển bền vững với nhu cầu năng lượng ngày càng tăng. Tuy nhiên, IEA cho rằng điện gió chỉ có thể cạnh tranh về giá cả với khí đốt tự nhiên và các loại năng lượng khác trong trường hợp công ty năng lượng chế tạo được các Theo IEA, gió biển có thể trở thành loại turbine lớn với công suất hiệu quả nguồn năng lượng lớn nhất ở châu Âu, với hơn hiện nay. công suất dự kiến tăng 15 lần trên toàn thế giới đến năm 2040. Các quốc gia Liên Nguồn: IEA minh châu Âu (EU) và Trung Quốc được cho là sẽ dẫn đầu giai đoạn chuyển tiếp sang điện gió với công suất từ gió biển tại châu Âu tăng từ 20 -130 GW đến năm 2040 với chính sách và giá cả hiện tại. Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019 16