zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Báo cáo " Bản chất của thuế - sự tiếp cận từ các học thuyết cổ điển và hiện đại "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Báo xấu

87
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bản chất của thuế - sự tiếp cận từ các học thuyết cổ điển và hiện đại NSDLĐ phải đảm bảo nguyên tắc đối xử công bằng, nghĩa là không phân biệt giới tính, tuổi tác, khuyết tật, tôn giáo... đặc biệt phải xem xét xem liệu trong doanh nghiệp có vị trí nào phù hợp với người khuyết tật và thông báo cho cơ quan lao động để được giới thiệu ứng viên khuyết tật.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Bản chất của thuế - sự tiếp cận từ các học thuyết cổ điển và hiện đại "

nghiªn cøu - trao ®æi TS. NguyÔn V¨n TuyÕn* 1. Ti p c n v n b n ch t c a thu tính cư ng ch và b t bu c, tính không hoàn t các h c thuy t thu c i n tr c a thu . Ngư c l i, quan i m này coi Cho n nay, dù ã tr i qua di n trình nh vai trò và a v kinh t , thành ph n xã l ch s khá lâu dài nhưng v n b n ch t h i c a ngư i n p thu trong quan h n p c a thu v n còn là tài gây nhi u tranh thu v i nhà nư c. lu n. i u này ã và ang có nh hư ng tr c Trư ng phái lí lu n v thu ra i s m ti p n quá trình thi t k , xây d ng và th c nh t trong l ch s h c thuy t thu , có l là thi các lu t thu h u h t các qu c gia, c h c thuy t không tư ng v thu . H c thuy t bi t là nh ng qu c gia ang phát tri n như này ư c xây d ng d a trên ý tư ng cho Vi t Nam. r ng s ph c t p hoá chính sách thu v i Theo quan ni m c i n v thu , các h c nhi u lo i thu khác nhau là không c n thi t gi c i n cho r ng b n ch t c a thu ư c và c n hư ng t i xây d ng m t lo i thu ơn th hi n rõ nh t b n i m sau: nh t hay duy nh t, v a có kh năng m b o a) Thu là kho n trích n p b ng ti n c a ngu n thu cho ngân sách nhà nư c, v a có t ch c, cá nhân cho nhà nư c; th th a mãn nhu c u, òi h i c a h u h t b) Thu là kho n óng góp b t bu c d a dân chúng là ngư i óng thu .(1) Các h c gi trên quy n l c nhà nư c; theo quan i m này c g ng tìm cách xây c) Thu là kho n thu không có hoàn tr ; d ng h c thuy t th t s thuy t ph c v thu d) Thu là kho n thu không có i kho n ơn nh t, tuy nhiên v n không tránh kh i có tr c ti p. nhi u quan i m khác nhau v các lo i thu ây chính là b n c trưng cơ b n c a ơn nh t.(2) Nói chung, tinh th n cơ b n c a thu theo quan ni m c i n và các c i m h c thuy t v thu ơn nh t là tìm cách ơn này v n ti p t c ư c th a nh n trong xã h i gi n hoá n m c t i a các lo i thu trong ngày nay, dù r ng quan ni m này hi n t i ã h th ng thu qu c gia nh m làm gi m gánh có nhi u thay i. Có th nh n th y i m n ng thu khoá cho dân chúng là ngư i óng h n ch l n nh t c a quan ni m c i n v thu . Vào th i kì ó, h c thuy t này ư c a thu chính là ch nó ã tuy t i hoá vai trò c a quy n l c nhà nư c trong vi c xác * Khoa sau i h c l p và hành thu thu , trên cơ s nh n m nh Trư ng i h c Lu t Hà N i 72 t¹p chÝ luËt häc sè 4/2009
nghiªn cøu - trao ®æi s dân chúng ng h vì h chính là nh ng 2. Ti p c n v n b n ch t c a thu ngư i óng thu nhi u nh t và ph i chia s t các h c thuy t thu hi n i gánh n ng chi tiêu v i qu c gia nhi u nh t. Theo quan ni m hi n i v thu , v n Cùng chung ý tư ng v i h c thuy t b n ch t c a thu l i n m các m c tiêu không tư ng v thu nhưng i xa hơn, các kinh t và xã h i c a thu cũng như m i h c gi theo trư ng phái bài thu ã c liên h n a h t chính tr c a thu . Tuy g ng xây d ng trong lòng dân chúng hình không ph nh n hoàn toàn các c trưng cơ nh v xã h i không có thu . ây chính là b n c a thu theo quan ni m c i n nhưng tư tư ng ch y u c a h c thuy t bài thu các h c gi hi n i l i tìm cách ch ra hay ch ng thu mà n n t ng lí lu n c a nh ng i m h n ch c a quan ni m c i n h c thuy t này chính là quan i m v kinh v thu , trên cơ s ó cho r ng c n nh n t t do b o th .(3) Trong th i gian khá th c l i v b n ch t m i quan h gi a nhà dài, h c thuy t bài thu ã tr thành công nư c v i công dân (v i tư cách là ngư i c s c bén các ng phái chính tr n p thu ) trong lĩnh v c thu v , d a trên các nư c châu Âu s d ng nh m lôi kéo n n t ng ý tư ng v m t xã h i công b ng s ng h c a dân chúng i v i các và dân ch : xã h i dân s . ư ng l i chính tr c a ng mình. H u K th a nh ng nhân t tinh hoa c a h c h t các h c gi theo trư ng phái bài thu thuy t c i n v thu , các h c gi c a h c u tìm cách khu ch trương cho h c thuy t thu hi n i ã và ang c g ng i thuy t c a mình b ng cách làm lu m ho c tìm nh ng chân lí m i cho s t n t i và phát ph nh n vai trò c a chính ph và nhà tri n c a thu trong xã h i ương i. Trái nư c trong các ho t ng kinh t và ho t v i nh ng gì mà các h c thuy t c i n ch ng xã h i. N i dung cơ b n c a quan trương theo hư ng phê phán ch thu , các i m này là n u nhà nư c t ra b t l c h c thuy t hi n i v thu l i tìm cách trư c các òi h i c a th trư ng thì m i kh ng nh vai trò không th ph nh n c a v n khó khăn c a th trư ng ph i cho thu trong a h t kinh t và a h t xã h i. th trư ng t gi i quy t và vì th nhà nư c Nh ng ví d i n hình cho các h c thuy t không c n thi t ph i thu nhi u thu n a. thu hi n i là h c thuy t v thu -trao i Tuy v y, cu i cùng thì nh ng n l c và sau ó là h c thuy t v thu - oàn k t. trong vi c qu ng bá vai trò c a h c thuy t H c thuy t v thu -trao i b t u xu t bài thu ã không t ư c s thành công hi n vào cu i th k XVII và ã tr nên ph như mong mu n, b i l h u h t các nư c bi n châu Âu vào n a u th k XVIII và trên th gi i, vai trò không th ph nh n c a g n như su t th k XIX.(4) thu ã ư c hi n pháp ghi nh n như là Tư tư ng c t lõi c a h c thuy t này nguyên t c hi n nh. ư c xây d ng d a trên ch nghĩa t do, coi t¹p chÝ luËt häc sè 4/2009 73
nghiªn cøu - trao ®æi thu là cái giá mà ngư i n p thu ph i tr n p thu , ch ng h n như v n qu c phòng i l y các d ch v và hàng hoá công và an ninh, v n văn hoá hay các ho t c ng do nhà nư c cung ng. T ó, các h c ng v tư pháp. Vì v y mà vi c xác nh gi c a trư ng phái này cho r ng luôn t n nghĩa v thu c a nh ng ngư i n p thu t i s “th a thu n ng m” hay “h p ng cũng tr nên khó khăn hơn. thu ” gi a nhà nư c (ngư i thu thu ) v i Do b t ngu n t ch nghĩa t do nên công dân (ngư i óng thu ) v s ti n thu nh ng ngư i xư ng h c thuy t thu -trao mà h ph i n p cho nhà nư c nh n l y i ch trương m i kho n thu do nhà nư c nh ng gì ư c coi là d ch v và hàng hoá t ra yêu c u dân chúng óng góp ph i công c ng mà b n thân h không th t t o d a trên căn b n s t nguy n ưng thu n c a ra ư c. Các i bi u n i ti ng cho h c dân chúng ng th i ph i tương x ng v i thuy t thu -trao i vào th k XVIII, XIX nh ng gì ư c g i là hàng hoá và d ch v là John Locke, Jean - Jacques Rousseau, công c ng mà ngư i n p thu s ư c Adam Smith và Montesquieu, v i tư tư ng hư ng. Tư tư ng này có ưu i m l n là m v “h p ng thu ” hay “kh ư c thu ”. b o cho ngư i n p thu có kh năng ki m Trên th c t , h c thuy t này ã t ng có soát ư c các kho n thu mà nhà nư c s nh ng nh hư ng r t quan tr ng n chính thu i v i mình, d a trên nguyên t c ánh sách thu c a các nư c châu Âu và k c thu phù h p v i kh năng óng góp c a Hoa Kỳ trong nhi u năm và i u này ã kích ngư i n p thu . M t khác, h c thuy t này thích s phát tri n c a n n dân ch xã h i cũng òi h i nhà nư c ph i s d ng s ti n trong quá trình xây d ng và th c thi chính thu do dân chúng óng góp m t cách th c sách thu . Tuy nhiên, h c thuy t thu -trao t , hi u qu , không lãng phí và có l i cho i cũng có m t s h n ch nh t nh, ch ng dân. Nói cách khác, tư tư ng ch o c a h n như vi c không th lí gi i ư c vì sao có h c thuy t thu -trao i chính là hư ng t i nh ng ngư i ư c hư ng th các d ch v và s công b ng và bình ng v l i ích gi a hàng hoá công c ng ít hơn nhưng l i ph i nhà nư c (ngư i thu thu ) v i công dân n p thu nhi u hơn và ngư c l i;(5) hay vi c (ngư i n p thu ), d a trên nguyên t c trao ngư i n p thu h u như không có kh năng i l i ích ngang b ng. l a ch n các hàng hoá, d ch v công c ng Bên c nh h c thuy t thu -trao i, còn mà mình s “nh n” ư c cũng như “giá c ” t n t i h c thuy t khác v thu hi n i v i c a các hàng hoá, d ch v ó, b i l ây là tên g i h c thuy t thu - oàn k t.(6) H c nh ng v n h u như hoàn toàn do nhà thuy t này phát tri n r t m nh vào cu i th nư c quy t nh. ôi khi, r t khó hình dung k XIX, d a trên tư tư ng v ch nghĩa oàn ư c giá tr th c t c a các d ch v công k t c ng ng. Theo nghiên c u c a m t s c ng mà nhà nư c s cung ng cho ngư i h c gi phương Tây, s dĩ có s xu t hi n 74 t¹p chÝ luËt häc sè 4/2009
nghiªn cøu - trao ®æi c a h c thuy t thu - oàn k t là b i vì chính kh năng óng thu c a h như th nào. vi c ch trương coi quan h thu có tính ch t Chính i u này khi n cho vai trò c a quy n “sòng ph ng” như quan h th trư ng (theo l c nhà nư c trong thu tr nên m nh m tinh th n c a h c thuy t thu -trao i) ã hơn và do ó kh năng cư ng ch thi hành d n n nh ng h u qu v m t chính tr và nghĩa v thu cũng t t hơn. M t khác, h c xã h i mà nhà nư c không th gi i quy t thuy t thu - oàn k t cũng góp ph n nâng ư c, ch ng h n như v n suy gi m quy n cao ý th c và trách nhi m xã h i c a m i l c nhà nư c trong thu , v n gi i quy t ngư i dân i v i nhà nư c, v i c ng ng vi c làm và tr c p xã h i cho nh ng ngư i thông qua vi c hoàn thành nghĩa v thu không có kh năng tài chính óng thu , theo quy nh c a pháp lu t. Trong ch ng v n th t thu thu và vi c cư ng ch thi m c nào ó, h c thuy t thu - oàn k t dư ng hành nghĩa v thu ... Khác v i ch tư như phù h p hơn v i b i c nh c a n n kinh tư ng c a h c thuy t thu -trao i là d a t hi n i, khi mà s phân hoá giàu nghèo trên s trao i ngang giá v l i ích gi a nhà trong xã h i ngày càng tr nên sâu s c do s nư c v i ngư i n p thu , tư tư ng c t lõi phát tri n m nh m c a kinh t th trư ng, c a h c thuy t v thu - oàn k t l i òi h i cùng v i yêu c u gi i quy t nhanh chóng, ngư i n p thu ph i ch p nh n hi sinh m t tri t các h u qu x u v phương di n xã ph n l i ích c a mình cho nhà nư c vì l i h i c a các n n kinh t m . ích chung c a c ng ng, b ng cách n p Trong l ch s h c thuy t thu , ngoài hai thu cho nhà nư c theo s n nh thu c a h c thuy t cơ b n nói trên v thu hi n i, nhà nư c.(7) M t khác, h c thuy t này cũng ngư i ta còn bi t n m t h c thuy t khác v òi h i nhà nư c ph i n nh nghĩa v thu thu , v i tên g i là h c thuy t v thu -bù p. c a ngư i dân sao cho phù h p v i kh năng Th c ra, h c thuy t này không h n có tài chính c a h và không y h vào tình nhi u i m m i so v i hai h c thuy t cơ b n tr ng b n cùng sau khi n p thu . i u ó nêu trên mà ch là s k t h p và phát tri n cũng có nghĩa là nghĩa v thu s lu ti n nh ng tinh hoa h p lí trong quan i m khoa theo cùng v i m c gia tăng c a các kho n h c c a h c thuy t thu -trao i và h c thu nh p c a ngư i n p thu . H c thuy t này thuy t thu - oàn k t. H c thuy t thu -bù có xu hư ng “cào b ng” nghĩa v c a nh ng p d a trên ý tư ng “n u như nhà nư c ngư i óng thu n u kh năng n p thu c a không s a ch a nh ng s b t công do các nh ng ngư i ó là gi ng nhau. Nói cách cơ ch th trư ng v n hành gây ra thì v n có khác, h c thuy t v thu - oàn k t h u như m t s lư ng nh t nh nh ng ngư i b lo i không quan tâm n v n nhu c u c a kh i th trư ng lao ng mà nhà nư c có ngư i n p thu (nghĩa là không c n bi t nghĩa v ph i giúp ”.(8) Nói cách khác, tư ngư i n p thu mong mu n nh n ư c l i tư ng ch o c a h c thuy t thu -bù p là ích gì sau khi n p thu ) mà ch quan tâm n coi thu như s trao i l i ích gi a nhà t¹p chÝ luËt häc sè 4/2009 75
nghiªn cøu - trao ®æi nư c và ngư i n p thu nhưng n u s trao thu hi n hành Vi t Nam là i u không th i ó không m b o l i ích chính áng cho ph nh n. S nh hư ng này ư c th hi n t t c m i ngư i dân, trong ó có nh ng trên nh ng khía c nh ch y u sau ây: ngư i nghèo thì c n thi t ph i có s hi sinh, Th nh t, s truy n bá các h c thuy t tương tr c a nh ng ngư i có kh năng óng thu c i n và hi n i ã tr thành hi n thu i v i nhóm ngư i không có kh năng th c Vi t Nam trong hơn mư i năm tr l i óng thu , d a trên tinh th n oàn k t và ây. Ngày nay, các tài li u nghiên c u chính tương tr c ng ng. th ng v lĩnh v c thu c a nhi u h c gi n i Trong nh ng năm g n ây, h c thuy t v ti ng trên th gi i ã và ang ư c lưu hành thu -bù p nh n ư c s ng h c a r t r ng rãi Vi t Nam dư i nhi u hình th c nhi u h c gi thu c lĩnh v c tài chính công khác nhau. ây chính là b ng ch ng th hi n và ngày càng có vai trò quan tr ng trong s tác ng c a các h c thuy t thu iv i vi c thúc y s hoàn thi n c a h th ng ti n trình i m i và c i cách toàn di n thu qu c gia. nhưng y khó khăn th thách c a Vi t Nam 3. Nh ng nh hư ng c a các h c sang n n kinh t th trư ng nh hư ng xã thuy t thu c i n và hi n i i v i quá h i ch nghĩa. trình phát tri n h th ng thu Vi t Nam Th hai, s nh hư ng rõ ràng nh t c a Có th kh ng nh r ng s ra i c a các các h c thuy t thu n h th ng thu hi n h c thuy t c i n cũng như hi n i v thu hành Vi t Nam có l là nh ng nh hư ng trên th c t ã có nh ng tác ng quan tr ng i v i quá trình c i cách thu , c bi t là c i cách hành chính thu theo hư ng c i n quá trình hình thành, phát tri n và v n thi n d n m i quan h nh y c m gi a nhà hành c a các h th ng thu trên th gi i. nư c v i ngư i n p thu . ã t lâu, ngư i ta i v i Vi t Nam, t t c nh ng gì chúng v n quan ni m r ng thu gi ng như là nghĩa ta ã ch ng ki n v h th ng thu trong th i v “b t kh tránh” i v i m i công dân và kì n n kinh t k ho ch hoá t p trung và t ch c, r ng quan h thu là quan h hành nh ng c i cách thu g n ây khi chuy n i chính mà ó Nhà nư c là ngư i có n n kinh t theo hư ng th trư ng ã cho “quy n” thu thu , còn các t ch c, cá nhân là th y nh ng b ng ch ng v s nh hư ng c a ngư i có “nghĩa v ” óng thu , b t lu n thái các h c thuy t thu c i n cũng như hi n và tâm lí c a ngư i n p thu ra sao. Quan i n quá trình hình thành và phát tri n h ni m này ã d n n tình tr ng không bình th ng thu Vi t Nam. thư ng c a xã h i dân s - ó là tình tr ng M t cách khái quát, dù chưa có nh ng không bình ng gi a Nhà nư c v i công thay i l n v quan i m ti p c n trong dân, theo ó Nhà nư c có th t ý xây d ng chính sách thu hi n nay nhưng nh ng nh các chính sách thu có l i cho mình nhi u hư ng c a các h c thuy t thu n h th ng hơn và b t l i cho nh ng ngư i óng thu 76 t¹p chÝ luËt häc sè 4/2009
nghiªn cøu - trao ®æi nhi u hơn, dù r ng v nguyên t c, các chính trên tinh th n oàn k t xã h i và tương tr sách thu c a Chính ph u do Qu c h i c ng ng./. v i tư cách là i di n nhân dân bi u quy t thông qua. Ngày nay, nh ng i m i trong (1).Xem: Michel Bouvier, Nh p môn lu t thu i cương và h c thuy t thu , Nxb. Chính tr qu c gia, Hà cách ti p c n dư i tác ng c a các h c N i, 2005, tr. 286. thuy t thu hi n i ã làm cho chính sách (2). Vào th k th XVII, XIX, có nhi u trư ng phái thu hi n hành Vi t Nam có nhi u i m khác nhau v thu ơn nh t, ch ng h n như quan ti n b , phù h p hơn v i xu hư ng phát tri n i m v lo i thu ơn nh t ánh trên t ai c a nh ng ngư i theo trư ng phái tr ng nông; quan i m chung c a các chính sách thu ương i. v lo i thu ơn nh t ánh trên v n ho c quan i m áng k nh t ó là vi c ban hành Lu t qu n v thu ơn nh t ánh vào hành vi tiêu dùng c a dân lí thu năm 2006 theo hư ng gi m d n tính chúng. Xem: Michel Bouvier, S d, tr. 288 - 295. (3).Xem: Michel Bouvier, S d, tr.302. m nh l nh hành chính trong quan h thu và (4).Xem: Michel Bouvier, S d, tr. 328. trao quy n ch ng nhi u hơn cho ngư i (5). V n này cũng ư c tác gi Philip E. Taylor n p thu trong vi c thi hành nghĩa v thu bàn n trong tác ph m Tài chính công, Trung tâm v i Nhà nư c. c bi t, vi c ghi nh n trong nghiên c u Vi t Nam phiên d ch và xu t b n năm 1963, tr. 269. lu t pháp v quy n i kháng c a ngư i n p (6). Theo Giáo sư Michel Bouvier, n u như h c thu (bao g m quy n khi u n i và kh i ki n thuy t v thu -trao i coi tr ng s cân b ng l i ích v thu i v i cơ quan thu ) cũng như gi a nhà nư c v i công dân trong quan h n p thu , nghĩa v b i thư ng c a Nhà nư c cho d a trên nguyên t c trao i công b ng gi a hai bên thì ngư c l i, h c thuy t v thu - oàn k t l i coi ngư i n p thu khi h b thi t h i do hành vi tr ng “s hi sinh” t phía ngư i n p thu i v i thu thu không úng lu t c a cơ quan thu c ng ng, d a trên ý th c tương tr l n nhau và chính là b ng ch ng th hi n s nh hư ng oàn k t c ng ng. Xem: - Michel Bouvier, Nh p môn lu t thu i c a h c thuy t thu -trao i i v i ti n cương và h c thuy t thu , S d, tr. 335. trình c i cách hành chính thu Vi t Nam. - Michel Bouvier, Marie-Christine Esclassan, Th ba, trong chính sách thu hi n hành Jean-Pierre Lassale, Tài chính công, Nxb. Chính tr Vi t Nam, nghĩa v thu ư c quy nh qu c gia, Hà N i 2005, tr. 717. (7). Tương t như i v i h c thuy t v thu -trao i, không ph i theo xu hư ng “cào b ng” mà có quan i m coi thu như là s hi sinh b ng nghĩa v tài s phân bi t gi a ngư i có thu nh p cao v i chính c a ngư i n p thu cho l i ích c ng ng cũng ngư i có thu nh p th p và ngư i không có ư c tác gi Philip E. Taylor c p và phân tích trong thu nh p theo hư ng ngư i có kh năng tài tác ph m Tài chính công, Trung tâm nghiên c u Vi t Nam phiên d ch và xu t b n năm 1963, tr. 271. chính t t hơn s ph i óng thu nhi u hơn.(9) (8).Xem: Michel Bouvier, Marie-Christine Esclassan, Quy nh này ã ph n nào ph n ánh úng Jean-Pierre Lassale, Tài chính công, Nxb. Chính tr quan i m ch o c a h c thuy t thu -bù qu c gia, Hà N i, 2005, tr. 720. (9). Có th th y rõ quan i m này trong các quy nh p, nghĩa là kêu g i s s chia, giúp c a hi n hành v i tư ng n p thu và thu su t c a Lu t nh ng ngư i có kh năng óng thu cho thu thu nh p doanh nghi p, Lu t thu thu nh p cá nh ng ngư i không có kh năng óng thu nhân hay Lu t thu tiêu th c bi t. t¹p chÝ luËt häc sè 4/2009 77

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

TL.01: Bộ Tiểu Luận Triết Học

207 tài liệu

1470 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.