intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Bàn về khái niệm hợp đồng lao động "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

89
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bàn về khái niệm hợp đồng lao động Nhìn chung, các quy định về trách nhiệm của doanh nghiệp thực hiện các hoạt động này là khá toàn diện. Ngoài các chế độ bảo vệ sức khoẻ cho người lao động nói chung, pháp luật lao động còn quy định doanh nghiệp phải thực hiện các chế độ bảo vệ sức khoẻ đối với lao động đặc thù là phù hợp, tạo điều kiện thuận lợi cho các đối tượng có đặc điểm riêng về tâm sinh lí, sức khoẻ cũng được bình đẳng về bảo vệ sức khoẻ trong...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Bàn về khái niệm hợp đồng lao động "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi PGS.TS. NGuyÔn ®¨ng dung * 1. ChÝnh phñ v c¬ quan h nh ph¸p cã h nh chÝnh v h nh ph¸p l kh«ng ph©n biÖt. chøc n¨ng rÊt quan träng l ban h nh c¸c H nh chÝnh v h nh ph¸p ®Òu l cai trÞ víi bé v¨n b¶n ph¸p quy m¸y chuyªn nghiÖp. Trong hÖ thèng ph¸p luËt cña mçi quèc ChÝnh phñ cã nghÜa l cai trÞ. M ® l cai gia, c¸c quy ph¹m ph¸p luËt do c¸c c¬ quan trÞ (qu¶n lÝ nh n−íc) th× ph¶i biÕt tiªn liÖu. h nh ph¸p ban h nh chiÕm tØ träng rÊt lín, ChÝnh sù tiªn liÖu n y m buéc chÝnh phñ ph¶i kho¶ng trªn d−íi 80%. Trong sè nh÷ng v¨n cã tr¸ch nhiÖm can thiÖp ë møc ®é nhÊt ®Þnh b¶n ph¸p quy do ChÝnh phñ v c¬ quan h nh ®Õn ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan nh n−íc kh¸c, ph¸p ban h nh, cã mét sè v¨n b¶n xuÊt ph¸t tõ còng nh− ®Þnh ra nh÷ng quy ®Þnh m lËp ph¸p yªu cÇu cÇn ph¶i chi tiÕt ho¸ c¸c v¨n b¶n luËt, ch−a kÞp hoÆc kh«ng cÇn thiÕt ph¶i quy ®Þnh. mét sè kh«ng Ýt kh¸c chñ yÕu xuÊt ph¸t tõ nhu Tõ nh÷ng yªu cÇu ®ã, chÝnh phñ ph¶i cã tr¸ch cÇu thùc tÕ cña c«ng viÖc qu¶n lÝ nh n−íc, tøc nhiÖm ho¹ch ®Þnh ra chÝnh s¸ch cho quèc gia. l nhu cÇu tõ chÝnh c«ng viÖc cña h nh ph¸p. V× vËy, kh«ng Ýt t¸c phÈm khoa häc nãi r»ng V× vËy, cã ng−êi cho r»ng hÖ thèng ph¸p luËt chÝnh phñ l ®éng c¬ cña to n bé ho¹t ®éng cña mçi quèc gia hÇu nh− do ChÝnh phñ v c¸c cña nh n−íc. ChÝnh phñ l t¸c gi¶ cña phÇn c¬ quan cña ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh. Trong khi lín c¸c dù ¸n luËt (s¸ng kiÕn ph¸p luËt). Sau ®ã theo häc thuyÕt ph©n chia quyÒn lùc th× lËp ®Êy cßn l c¬ quan ban h nh nhiÒu v¨n b¶n ph¸p do quèc héi (nghÞ viÖn) ®¶m nhiÖm; h nh chøa ®ùng quy ph¹m ph¸p luËt nhÊt. Nãi ®Õn ph¸p do ChÝnh phñ ®¶m nhiÖm v t− ph¸p th× chÝnh phñ thêi hiÖn ®¹i l g¾n liÒn víi chÝnh do to ¸n ®¶m nhiÖm. ChÝnh v× lÏ ®ã hÇu nh− s¸ch. Ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch quèc gia l mét kh«ng cã b¶n hiÕn ph¸p n o quy ®Þnh chÝnh trong nh÷ng chøc n¨ng quan träng g¾n liÒn víi phñ v c¬ quan cña chÝnh phñ ®−îc quyÒn ban sù tån t¹i v tiªu vong hiÖn nay cña chÝnh phñ. h nh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt. ChÝnh s¸ch chÝnh l s¸ng kiÕn ®Ó ra ph¸p luËt B i viÕt n y mong muèn lÝ gi¶i c¬ së lÝ hoÆc nÕu kh«ng l nh− vËy th× chÝ Ýt nã còng l luËn cña viÖc ChÝnh phñ v c¸c c¬ quan cña nguån l m kh¬i dËy søc sèng thùc tÕ cña c¸c ChÝnh phñ ®−îc quyÒn ban h nh v¨n b¶n quy quy ph¹m ph¸p luËt, ® ®−îc Quèc héi ban ph¹m ph¸p luËt víi tÝnh chÊt l chøc n¨ng h nh. ChÝnh ®©y l ®iÓm ho n tho n kh¸c víi chÝnh cña c¸c c¬ quan h nh ph¸p, nhÊt l cña lÝ thuyÕt ph©n chia quyÒn lùc. Trong c¸c nh ChÝnh phñ c¬ quan h nh chÝnh cao nhÊt cña n−íc t− s¶n, chÝnh phñ l ban l nh ®¹o cña mçi quèc gia. ®¶ng d nh ®−îc th¾ng lîi trong cuéc bÇu cö h¹ 2. C¬ së lÝ luËn cña quyÒn ban h nh c¸c nghÞ viÖn cña c¸c nh n−íc m viÖc tæ chøc cña v¨n b¶n ph¸p quy cña chÝnh phñ v c¸c c¬ nã theo chÝnh thÓ ®¹i nghÞ, ®−îc quyÒn ®øng ra quan h nh ph¸p Trong khoa häc ph¸p lÝ v chÝnh trÞ häc, * Khoa luËt §¹i häc quèc gia H Néi T¹p chÝ luËt häc - 9
  2. nghiªn cøu - trao ®æi th nh lËp chÝnh phñ. Trong chÝnh thÓ tæng cã nghÜa l "cai trÞ". Cã thÓ nãi ®©y l bé m¸y thèng, ®¶ng cña øng viªn gi nh th¾ng lîi trong nh n−íc víi ®Çy ®ñ ý nghÜa cæ ®iÓn nhÊt cña cuéc bÇu cö tæng thèng l ®¶ng cÇm quyÒn, vÒ nã theo ®Þnh nghÜa cña V.I.Lªnin: Nh n−íc l nguyªn t¾c ®−îc quyÒn ®øng ra th nh lËp bé m¸y cai trÞ.(5) Thùc ra, hiÖn nay chóng ta chÝnh phñ cña m×nh. ViÖc th nh lËp chÝnh phñ vÉn th−êng dïng thuËt ng÷ "chÝnh phñ" v n y g¾n liÒn víi viÖc th«ng qua chÝnh s¸ch, "h nh ph¸p" ®ång nghÜa l kh«ng ®óng l¾m. ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch quèc gia. Kh«ng cã H nh ph¸p cã nghÜa l thi h nh luËt ph¸p chÝnh s¸ch th× còng kh«ng cã chÝnh phñ.(1) V× kh«ng h¼n phï hîp víi c¸c quyÒn h¹n vÒ sù vËy, chÝnh phñ hiÖn nay kh«ng chØ g¾n bã mét ®iÒu h nh, chØ huy, l nh ®¹o quèc gia m h nh c¸ch h¹n hÑp víi viÖc h nh ph¸p, hay chÊp ph¸p th−êng ®¶m nhiÖm. Ngo i nhiÖm vô ph¶i h nh mét c¸ch ®¬n thuÇn nh− nh÷ng quan thi h nh v thùc hiÖn ph¸p luËt, chÝnh phñ cßn ®iÓm cña häc thuyÕt ph©n quyÒn cña ph¶i tù ®Æt ra ph¸p luËt theo nhu cÇu cña viÖc Montesquieu trong t¸c phÈm “Tinh thÇn cña qu¶n lÝ ®Êt n−íc. Danh tõ "chÝnh phñ" cã nhiÒu ph¸p luËt”.(2) Víi mong muèn t¸ch c¸c ho¹t nghÜa, khi th× chØ ®Þnh tÊt c¶ c¸c c¬ quan nh ®éng h nh ph¸p ra khái lËp ph¸p ®Ó l m c¬ së n−íc bao gåm c¶ lËp ph¸p lÉn h nh ph¸p, l cho viÖc lËt ®æ chÕ ®é phong kiÕn ® lçi thêi, to n thÓ c¸c c¬ quan thi h nh quyÒn lùc nh ®ang vi ph¹m nghiªm träng ®Õn lîi Ých cña n−íc. Cßn theo nghÜa hÑp ®−îc dïng trong quy nh©n d©n, c¸c t¸c gi¶ cña häc thuyÕt quan ®Þnh cña hiÕn ph¸p th× "chÝnh phñ" cã nghÜa l träng trªn kh«ng nghÜ ®Õn tÝnh ®éng c¬, sù ®an néi c¸c, hay l th nh phÇn cña chÝnh phñ t−¬ng xen gi÷a c¸c chøc n¨ng Êy cña c¸c bé phËn cÊu ®−¬ng víi néi c¸c, ë nh÷ng n−íc kh«ng cã chÕ th nh nh n−íc, nhÊt l ®Õn chøc n¨ng ho¹ch ®Þnh néi c¸c.(6) ®Þnh chÝnh s¸ch nh n−íc cña chÝnh phñ v sù Mét ®Æc ®iÓm quan träng trong qu¸ tr×nh can thiÖp cña c¸c ®¶ng ph¸i chÝnh trÞ v o c¸c ph¸t triÓn quyÒn lùc nh n−íc thêi cËn ®¹i l ho¹t ®éng h nh ph¸p v lËp ph¸p. ng y c ng më réng quyÒn h nh ph¸p. NÕu M i sau n y v o nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kØ nh×n tõ gi¸c ®é quan ®iÓm thña ban ®Çu cña XX, ng−êi ta míi nhËn ra tÝnh quan träng cña c¸ch m¹ng t− s¶n v cña nh÷ng n¨m ®Çu cña vÊn ®Ò n y m kh«ng Ýt hiÕn ph¸p cña nhiÒu chÕ ®é t− s¶n, chÝnh phñ - nh n−íc t− s¶n chØ nh n−íc buéc ph¶i quy ®Þnh th nh mét trong l “ng−êi lÝnh g¸c ®ªm” th× nay ® trë th nh nh÷ng nhiÖm vô quan träng kh«ng thÓ thiÕu ng−êi tham gia tÝch cùc v o ®êi sèng x héi. ®−îc cña chÝnh phñ.(3) Nh−ng sù can thiÖp cña ChÝnh phñ kh«ng chØ thô ®éng duy tr× x héi c¸c ®¶ng ph¸i chÝnh trÞ v o lËp ph¸p v h nh mét c¸ch tiªu cùc m ® ®æi th nh ng−êi tham ph¸p th× cho ®Õn nay c¸c nh n−íc t− b¶n kÓ c¶ gia trùc tiÕp v o qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - ph¸t triÓn v ®ang ph¸t triÓn ch−a thÓ t×m c¸ch x héi, chñ ®éng ®iÒu chØnh c¸c m©u thuÉn n o ®Ó quy ®Þnh trong b¶n v¨n hiÕn ph¸p cña kinh tÕ v m©u thuÉn x héi, v× thÕ, chÝnh phñ m×nh. ViÖc vai trß l nh ®¹o cña §¶ng céng còng thay ®æi theo. Nguyªn t¾c h nh chÝnh dùa s¶n ViÖt Nam ®−îc quy ®Þnh trong HiÕn v o ph¸p luËt (luËt) ®−îc n¶y sinh ra trong qu¸ ph¸p - ®¹o luËt c¬ b¶n cña chóng ta l th nh tr×nh giai cÊp t− s¶n tranh gi nh chÝnh quyÒn. c«ng ®¸ng ®−îc ghi nhËn trong nÒn lËp hiÕn Giai cÊp t− s¶n Anh, Ph¸p tranh gi nh chÝnh cña thÕ giíi hiÖn ®¹i. (4) quyÒn ®Òu b¾t ®Çu ë nghÞ viÖn, coi nghÞ viÖn l ChÝnh phñ trong tiÕng Ph¸p l "Government" thÕ lùc ph¶i dùa v o ®Ó ®Êu tranh víi c¸c thÕ 10 - T¹p chÝ luËt häc
  3. nghiªn cøu - trao ®æi lùc phong kiÕn b¶o thñ. Tõ ®ã, c¸c n−íc Anh, tæng qu¸t v v« c¸ tÝnh,(7) ®−îc gäi l v¨n b¶n Ph¸p ®Òu nhÊn m¹nh nguyªn t¾c h nh chÝnh ph¸p quy. C¸c biÖn ph¸p ®ã l c¸c quy t¾c dùa v o luËt nªn hä ® ®−a ra nguyªn t¾c h nh chÝnh. T¹i Ph¸p v× kh«ng muèn thÊy l¹i “kh«ng cã luËt tøc l kh«ng cã h nh chÝnh”, quyÒn lËp ph¸p cña nh vua v còng muèn quyÒn h nh chÝnh tÊt ph¶i tuyÖt ®èi phôc tïng thùc hiÖn sù ph©n quyÒn chÆt chÏ, c¸c nh lËp v tu©n thñ ph¸p luËt do nghÞ viÖn chÕ ®Þnh. hiÕn cña thêi k× c¸ch m¹ng kh«ng c«ng nhËn Trong x héi c«ng nghiÖp v khoa häc kÜ thuËt quyÒn lËp quy cho h nh ph¸p.(8) Nh−ng ®Ó ®¸p ph¸t triÓn cao, khi nghÞ viÖn ® kh«ng thÓ «m øng nh÷ng sù ®ßi hái thùc tÕ, ngay tõ thêi k× ®åm chÕ ®Þnh tÊt c¶ ph¸p luËt, c¬ quan h nh c¸ch m¹ng, chÝnh Quèc héi ® giao phã cho chÝnh tÊt ph¶i cã n¨ng lùc ®éng c¬ thÝch øng h nh ph¸p thÈm quyÒn quy ®Þnh (HiÕn ph¸p víi tèc ®é ph¸t triÓn v thay ®æi cña kinh tÕ- x n¨m thø VIII, HiÕn ch−¬ng 1814). Trong c¸c héi. Do ®ã, néi h m c¬ b¶n cña nguyªn t¾c b¶n hiÕn ph¸p vÒ sau cho ®Õn n¨m 1958, h nh chÝnh dùa v o ph¸p luËt cña ph−¬ng T©y quyÒn lËp quy kh«ng ®−îc quy ®Þnh minh thÞ ® thay ®æi. Tuy nhiªn, luËt do quèc héi (nghÞ nh−ng ng−êi ta lu«n lu«n coi quyÒn Êy ®−îc viÖn) ban h nh cã hiÖu lùc tèi cao so víi ph¸p bao h m trong c¸c ®iÒu kho¶n giao phã cho h nh quy cña chÝnh phñ vÉn l nguyªn t¾c cã tÝnh ph¸p, tøc l cho Quèc tr−ëng (§iÒu 3 HiÕn ph¸p tiªn quyÕt. Nguyªn t¾c n y ® b¶o ®¶m chñ 1875) hoÆc cho Thñ t−íng (§iÒu 47 HiÕn ph¸p quyÒn nh©n d©n v tinh thÇn c¬ b¶n cña ph¸p 1946) qua nhiÖm vô" b¶o ®¶m sù thi h nh c¸c chÕ thèng nhÊt, l¹i thÝch øng ®−îc tÝnh linh ®¹o luËt”. ho¹t t−¬ng øng v tÝnh c¬ ®éng cña quyÒn lùc Còng t−¬ng tù nh− vËy, quyÒn lËp quy cña h nh chÝnh trong x héi hiÖn ®¹i biÕn ®éng ChÝnh phñ ViÖt Nam còng kh«ng ®−îc quy phøc t¹p. ®Þnh trong c¸c b¶n hiÕn ph¸p ViÖt Nam tr−íc LÝ gi¶i tõ ý nghÜa kh¸c, luËt cã hiÖu lùc tèi ®©y v ®ang hiÖn h nh. Hay nãi mét c¸ch cao còng bao h m ý nghÜa quy t¾c cña luËt kh¸c, thÈm quyÒn ban h nh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p cÊp thÊp h¬n ph¶i nhÊt trÝ víi tÇng cao ph¸p luËt cña ChÝnh phñ ViÖt Nam còng ®−îc h¬n, c¸c tÇng cÊp ph¶i b¶o ®¶m nhÊt trÝ, còng hiÓu theo tinh thÇn cña hiÕn ph¸p mét c¸ch chÝnh l ®¶m b¶o cho viÖc thùc hiÖn nguyªn gi¸n tiÕp qua nhiÖm vô "b¶o ®¶m sù thi h nh t¾c ph¸p chÕ thèng nhÊt. c¸c ®¹o luËt”. V tõ ®ã b»ng c¸c v¨n b¶n luËt LuËt ®−îc −u tiªn (luËt cã hiÖu lùc cao h¬n kh¸c, Quèc héi ® giao cho ChÝnh phñ quyÒn c¸c v¨n b¶n ph¸p quy) l chØ lóc ® cã luËt. n y (LuËt ban h nh c¸c v¨n b¶n quy ph¹m C¸c quy t¾c kh¸c, nhÊt l quy t¾c h nh chÝnh ph¸p luËt). ph¶i thèng nhÊt víi luËt. Khi luËt vÉn ch−a QuyÒn lËp quy l quyÒn s¸ng t¹o ra nh÷ng ®−îc ban h nh, c¸c c¬ quan h nh chÝnh trong quy t¾c xö sù tæng qu¸t v v« c¸ tÝnh, tøc l ph¹m vi hiÕn ph¸p v ph¸p luËt cho phÐp cã d¹ng cña quy ph¹m ph¸p luËt. VÒ mÆt n y, quyÒn ban h nh c¸c v¨n ph¸p quy theo thÈm ph¸p quy còng gièng nh− v¨n b¶n luËt cña lËp quyÒn cña m×nh. Khi luËt ® ®−îc ban h nh, ph¸p, v× chóng còng cã hiÖu lùc trªn to n vÑn nÕu nh− c¸c quy t¾c kh¸c cã m©u thuÉn víi l nh thæ quèc gia. ChØ kh¸c ë chç quyÒn lËp luËt th× tÊt bÞ lo¹i bá hoÆc söa ®æi. ph¸p do quèc héi (nghÞ viÖn) ban h nh, cßn QuyÒn lËp quy l quyÒn cña nh chøc tr¸ch quyÒn lËp quy thuéc thÈm quyÒn cña c¬ quan h nh chÝnh ban h nh nh÷ng biÖn ph¸p cã tÇm h nh ph¸p. VÒ nguyªn t¾c, quyÒn lËp quy do T¹p chÝ luËt häc - 11
  4. nghiªn cøu - trao ®æi h nh ph¸p ban h nh ph¶i phô thuéc v o quyÒn vÊn ®Ò c¬ b¶n, quan träng thuéc c¸c lÜnh vùc lËp ph¸p, xuÊt ph¸t tõ quyÒn lËp ph¸p, ®Ó Ên vÒ ®èi néi, ®èi ngo¹i, nhiÖm vô kinh tÕ- x héi, ®Þnh c¸c thÓ thøc thi h nh c¸c v¨n b¶n luËt do quèc phßng, an ninh cña ®Êt n−íc, nh÷ng quèc héi ban h nh hoÆc cã thÓ Ên ®Þnh c¸c quy nguyªn t¾c chñ yÕu vÒ tæ chøc v ho¹t ®éng t¾c ch−a cã ®¹o luËt n o cña lËp ph¸p chi phèi. cña bé m¸y Nh n−íc, vÒ quan hÖ x héi v V× vËy, cã nh÷ng v¨n b¶n ph¸p quy do ho¹t ®éng cña c«ng d©n”. h nh ph¸p ban h nh trong lÜnh vùc riªng biÖt Ngo i nh÷ng lÜnh vùc ®−îc quy ®Þnh thuéc kh«ng cÇn ®Õn viÖc ph¶i c¨n cø v o ®¹o luËt ® quyÒn lËp ph¸p cña quèc héi nªu trªn, l lÜnh ®−îc ban h nh cña lËp ph¸p. vùc thuéc quyÒn lËp quy cña h nh ph¸p. ChÝnh QuyÒn lËp quy còng rÊt cÇn thiÕt ®Ó ®¸p phñ thùc hiÖn quyÒn lËp quy cña m×nh d−íi øng nh÷ng ®ßi hái cña thùc tÕ, v× quèc héi d¹ng nghÞ ®Þnh, nghÞ quyÕt, quyÕt ®Þnh. §iÒu kh«ng ®ñ thêi gian lËp ph¸p ®Ó th«ng qua 56, LuËt Ban h nh c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p nh÷ng ®¹o luËt ®iÒu chØnh theo ®ßi hái cÊp luËt quy ®Þnh: b¸ch cña cuéc sèng ®Çy s«i ®éng cña x héi. “1. NghÞ quyÕt cña ChÝnh phñ ®−îc ban Bªn c¹nh ®ã còng cã nh÷ng lÜnh vùc thuÇn h nh ®Ó quyÕt ®Þnh chÝnh s¸ch cô thÓ vÒ x©y tuý mang tÝnh kÜ thuËt kh«ng cÇn thiÕt ®Õn sù dùng v kiÖn to n bé m¸y h nh chÝnh nh b n b¹c ph¶i ®iÒu chØnh mét quy ph¹m ë tÇm n−íc tõ trung −¬ng ®Õn c¬ së, h−íng dÉn kiÓm lËp ph¸p, nhÊt l trong ®iÒu kiÖn cña nÒn khoa tra héi ®ång nh©n d©n thùc hiÖn c¸c v¨n b¶n häc c«ng nghÖ ®iÖn tö hiÖn nay. Còng cã khi cña c¸c c¬ quan nh n−íc cÊp trªn; b¶m ®¶m nhiÒu quy t¾c xö sù kh«ng cÇn thiÕt cho c¶ thùc hiÖn HiÕn ph¸p v ph¸p luËt trong c¸c c¬ quèc gia víi tÇm l nh thæ bao qu¸t to n quèc quan nh n−íc, tæ chøc x héi, ®¬n vÞ vò trang gia m chØ trong ph¹m vi l nh thæ cña ®¬n vÞ nh©n d©n v c«ng d©n; thùc hiÖn chÝnh s¸ch h nh chÝnh. Víi kh¶ n¨ng biÕt râ ®iÒu kiÖn ®êi x héi, d©n téc, t«n gi¸o; quyÕt ®Þnh chñ sèng cña l nh thæ ®Þa ph−¬ng, c¸c nh l nh tr−¬ng, chÝnh s¸ch cô thÓ vÒ ng©n s¸ch nh ®¹o ®Þa ph−¬ng míi cã kh¶ n¨ng ban h nh nh÷ng quy t¾c xö sù n y. n−íc, tiÒn tÖ; ph¸t triÓn v¨n ho¸ gi¸o dôc, y tÕ, Sù ban h nh c¸c v¨n b¶n ph¸p quy cña khoa häc, c«ng nghÖ, b¶o vÖ m«i tr−êng; cñng chÝnh phñ cßn cã nguyªn nh©n n÷a l do nghÞ cè t¨ng c−êng quèc phßng an ninh; thèng nhÊt viÖn lËp ph¸p tù uû quyÒn lËp ph¸p cña m×nh qu¶n lÝ c«ng t¸c ®èi ngo¹i cña nh n−íc, c¸c cho chÝnh phñ. Ngay t¹i nh÷ng n−íc nh− Anh, biÖn ph¸p b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña Hoa K×, trªn lÝ thuyÕt quèc héi vÉn cßn quyÒn c«ng d©n, c¸c biÖn ph¸p chèng quan liªn tham tèi th−îng, ng−êi ta thÊy nh÷ng kÜ thuËt nh»m nhòng trong bé m¸y nh n−íc, phª duyÖt c¸c ®iÒu giao phã mét phÇn hoÆc to n thÓ quyÒn lËp −íc quèc tÕ thuéc thÈm quyÒn cña ChÝnh phñ. ph¸p cho h nh ph¸p khi nhu cÇu ®ái hái. 2. NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ bao gåm: - Ph¹m vi quyÒn lËp quy. a. NghÞ ®Þnh quy ®Þnh chi tiÕt thi h nh LuËt ph¸p cña nhiÒu n−íc cã khuynh luËt, nghÞ quyÕt cña Quèc héi, ph¸p lÖnh, nghÞ h−íng chØ râ, ph©n biÖt lÜnh vùc cña lËp ph¸p ®Þnh cña Uû ban th−êng vô Quèc héi, lÖnh, v lÜnh vùc cña lËp quy. quyÕt ®Þnh cña Chñ tÞch n−íc; quy ®Þnh nhiÖm §iÒu 20 LuËt ban h nh c¸c v¨n b¶n quy vô quyÒn h¹n, tæ chøc bé m¸y cña c¸c Bé, c¸c ph¹m ph¸p luËt quy ®Þnh: “LuËt quy ®Þnh c¸c c¬ quan nganh Bé, c¬ quan thuéc ChÝnh phñ 12 - T¹p chÝ luËt häc
  5. nghiªn cøu - trao ®æi v c¸c c¬ quan kh¸c thuéc thÈm quyÒn cña 2. C¸c vÊn ®Ò m c¸c ®¹o luËt chØ Ên ®Þnh ChÝnh phñ th nh lËp; c¸c biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó c¸c nguyªn t¾c c¨n b¶n l : Tæ chøc tæng qu¸t thùc hiÖn nhiÖm vô quyÒn h¹n cu¶ ChÝnh phñ; vÒ quèc phßng; sù tù do qu¶n trÞ tËp thÓ c¸c b. NghÞ ®Þnh quy ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò hÕt søc ®Þa ph−¬ng; vÊn ®Ò gi¸o dôc; quyÒn viÖc l m, cÇn thiÕt nh−ng ch−a ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó x©y dùng lËp nghiÖp ®o n, vÊn ®Ò an ninh - x héi; t i th nh luËt, ph¸p lÖnh ®Ó ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lÝ nguyªn v chÝnh s¸ch kinh tÕ x héi. nh n−íc, qu¶n lÝ kinh tÕ, qu¶n lÝ x héi. ViÖc C¨n cø v o c¸c b¶n tuyªn ng«n nh©n ban h nh nghÞ ®Þnh n y ph¶i ®−îc sù ®ång ý cña quyÒn, v o tËp qu¸n hiÕn ph¸p cña c¸c n−íc ® Uû ban th−êng vô Quèc héi”. cã nÒn d©n chñ l©u ®êi, chóng ta cã thÓ kÓ c¸c Theo quy ®Þnh cña §iÒu 18 LuËt tæ chøc sù h¹ng lËp ph¸p nh−: Th©n tr¹ng (Ðtat des ChÝnh phñ míi ban h nh n¨m 2002 th× còng personnes), tøc l t×nh tr¹ng ph¸p lÝ cña mçi nh− tr−íc ®©y, viÖc h nh v¨n b¶n ph¸p quy thÓ nh©n vÒ ph−¬ng diÖn quèc tÞch, gia ®×nh c¸ ®−îc quy ®Þnh l mét trong nh÷ng nhiÖm vô cña nh©n; ®¹i x¸; chÕ ®é t i s¶n. ChÝnh phñ trong lÜnh vùc qu¶n lÝ nh n−íc vÒ Theo sù suy luËn nãi trªn, c¸c quy t¾c ph¸p luËt v h nh chÝnh t− ph¸p v chØ ®−îc ban h nh chÝnh cã lÜnh vùc riªng biÖt. Trong lÜnh h nh trong viÖc triÓn khai thùc hiÖn c¸c v¨n b¶n vùc n y, h nh ph¸p cã thÈm quyÒn v« ®iÒu cña Quèc héi, cña Uû ban Th−êng vô Quèc héi kiÖn v ®−îc h−ëng mét sù tù do t−¬ng tù nh− v cña Chñ tÞch n−íc. tù do cña nh lËp ph¸p.(9) §ã l quyÒn lËp quy Dùa v o c¸c ®iÒu kho¶n cña HiÕn ph¸p biÖt lËp cña h nh ph¸p. Nh−ng bªn c¹nh lÜnh 1958 cña Céng ho Ph¸p, ng−êi ta thÊy nh÷ng vùc n y, h nh ph¸p cßn cã lÜnh vùc ho¹t sù h¹ng sau ®©y thuéc ph¹m vi cña ®¹o luËt: ®éng cæ truyÒn l cã quyÒn ban bè nh÷ng 1. C¸c quyÒn lîi v nghÜa vô cña c«ng d©n: quy t¾c ®Ó "thi h nh c¸c ®¹o luËt". §ã l C¸c quyÒn lîi cña c«ng d©n gåm cã c¸c quyÒn quyÒn lËp quy lÖ thuéc. tù do, c¸ nh©n, c¸c quyÒn tù do cña ®o n thÓ, Tr−íc hÕt, tõ l©u, ng−êi ta ® ph¶i c«ng quyÒn tù do t− t−ëng, c¸c quyÒn chÝnh quyÒn nhËn cho h nh ph¸p thÈm quyÒn quy ®Þnh v tham gia c«ng vô c¸c quyÒn vÒ kinh tÕ v nh÷ng vÊn ®Ò m nh lËp ph¸p kh«ng cÇn ph¶i x héi; quèc tÞch, th©n tr¹ng, h«n nh©n, chÕ quy ®Þnh. Trong tr−êng hîp n y, ng−êi ta ®é thõa kÕ; c¸c nghÜa vô c«ng d©n gåm cã kh«ng thÓ nãi quy t¾c h nh chÝnh ®−îc ban bè nghÜa vô b¶o vÖ tæ quèc v chÝnh thÓ Céng ®Ó thi h nh ®¹o luËt v× theo gi¶ thuyÕt ch−a cã ho , b¶o vÖ hiÕn ph¸p v t«n träng luËt ph¸p ®¹o luËt vÒ vÊn ®Ò n y. thi h nh qu©n ®Þch ®ãng thuÕ; viÖc Ên ®Þnh QuyÒn lËp quy trong nh÷ng t×nh tr¹ng bÊt c¸c téi ph¹m, cïng c¸c h×nh ph¹t; c¸c s¾c th−êng: thuÕ, thuÕ suÊt, c¸ch thøc thu thuÕ, c¸ch thøc T¹i nhiÒu n−íc, trong nh÷ng tr−êng hîp ph¸t h nh giÊy b¹c; chÕ ®é tuyÓn cö Quèc bÊt th−êng, h nh ph¸p sö dông quyÒn lËp quy héi v héi ®ång nh©n d©n c¸c ®Þa ph−¬ng; ®−îc më réng theo sù ñy nhiÖm cña quèc héi. viÖc thiÕt lËp c¸c c¬ së c«ng lËp; c¸c ®¶m T¹i Ph¸p, tËp tôc n y ®−îc ph¸t triÓn d−íi b¶o cho c«ng chøc v qu©n nh©n; viÖc quèc thêi §Ö Tam v §Ö Tø Céng hßa(10) v ®−îc h÷u ho¸ v viÖc di chuyÓn quyÒn t i s¶n tõ chÝnh thøc c«ng nhËn víi HiÕn ph¸p 1958. khu vùc c«ng sang khu vùc t−. §iÒu 38 dù trï v quy ®Þnh c¸c "dô" tøc l T¹p chÝ luËt häc - 13
  6. nghiªn cøu - trao ®æi nh÷ng "biÖn ph¸p lËp quy do Tæng thèng ban Tõ nh÷ng ®iÓm ® ®−îc ph©n tÝch ë phÇn bè, theo sù ñy nhiÖm cña Quèc héi ®Ó quy trªn cã thÓ ®i ®Õn kÕt luËn r»ng ban h nh v¨n ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò thuéc lÜnh vùc lËp ph¸p".(11) b¶n ph¸p quy l mét trong nh÷ng nhiÖm vô §iÒu 16 cho phÐp Tæng thèng Ph¸p trong mét c¨n b¶n cña quyÒn h nh ph¸p m ®øng ®Çu l sè tr−êng hîp bÊt th−êng, ban bè nh÷ng "biÖn chÝnh phñ - c¬ quan h nh chÝnh cao nhÊt cña ph¸p ®ßi hái bëi t×nh thÕ", nh÷ng biÖn ph¸p mçi quèc gia. Hay nãi c¸ch kh¸c, quyÒn h nh n y cã thÓ liªn quan ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò thuéc chÝnh cao nhÊt l ban h nh v¨n b¶n ph¸p quy. lÜnh vùc cña ®¹o luËt. §ã l sù kh¸c nhau gi÷a h nh chÝnh nh n−íc - C¸c chñ thÓ h nh ph¸p cã quyÒn lËp quy. cao nhÊt víi c¸c h nh chÝnh nh n−íc kh¸c §øng ®Çu quyÒn h nh ph¸p l tæng thèng, kh«ng ph¶i l cao nhÊt, mÆc dï quyÒn n y chñ tÞch n−íc cã quyÒn ban bè c¸c s¾c lÖnh kh«ng ®−îc hiÕn ph¸p - ®¹o luËt c¨n b¶n cã quyÕt ®Þnh liªn quan ®Õn to n thÓ c¸c sù h¹ng hiÖu lùc tèi cao cña quèc gia quy ®Þnh. §©y lËp quy. Ngo i quyÒn lËp quy biÖt lËp, tæng còng l ®iÓm thÓ hiÖn sù biÕn chuyÓn v kh¸c thèng h nh xö quyÒn lËp quy lÖ thuéc ®Ó chi nhau gi÷a häc thuyÕt ph©n quyÒn v thùc tÕ s«i tiÕt ho¸ c¸c ®¹o luËt. ®éng, ®Çy biÕn ®æi cña c«ng cuéc tæ chøc Víi nhiÖm vô "®iÒu khiÓn ChÝnh phñ v c¬ quyÒn lùc nh n−íc./. cÊu h nh chÝnh quèc gia", thñ t−íng cã quyÒn ban bè c¸c v¨n b¶n ph¸p quy liªn quan ®Õn c¸c (1).Xem: NguyÔn §¨ng Dung - “LuËt HiÕn ph¸p ®èi sù h¹ng d nh riªng cho h nh ph¸p. Nãi c¸ch chiÕu”, Nxb. Th nh phè Hå ChÝ Minh 2001, tr. 214-215. (2).Xem: Montesquieu - “Tinh thÇn cña ph¸p luËt”, §¹i kh¸c, trong nhiÖm vô cña m×nh, thñ t−íng cã häc quèc gia H Néi 1996. thÓ sö dông quyÒn lËp quy biÖt lËp bªn c¹nh (3).Xem: “HiÕn ph¸p cña Céng ho Ph¸p v cña T©y quyÒn lËp quy cña tæng thèng. Ngo i ra, còng Ban Nha ®ang hiÖn h nh”. nh− tæng thèng, thñ t−íng cã quyÒn lËp quy (4).Xem: NguyÔn §¨ng Dung - “§¶ng cÇm quyÒn v phô thuéc ®Ó thi h nh c¸c ®¹o luËt. vÊn ®Ò HiÕn ph¸p”. Trong cuèn “Mét sè vÊn ®Ò hiÕn Ngo i nh÷ng chøc danh ng−êi ®øng ®Çu v ph¸p v bé m¸y nh n−íc", Nxb. Giao th«ng vËn t¶i, H. l nh ®¹o trùc tiÕp h nh ph¸p cña nguyªn thñ v 2001. (5).Xem: V.I.Lªnin To n tËp, Nxb. TiÕn bé, Matxc¬va thñ t−íng, c¸c bé tr−ëng v t−¬ng ®−¬ng h m 1978, TiÕng ViÖt, tr. 210. bé tr−ëng cã quyÒn lËp quy ®Ó tæ chøc v ®iÒu (6).Xem: NguyÔn §é - “LuËt hiÕn ph¸p”, S i Gßn 1975, h nh c¸c c«ng së thuéc bé hay c¬ quan ngang tr. 92. bé cña m×nh. Ngo i ra, c¸c bé tr−ëng v t−¬ng (7).Xem: DE LaubaÌre, TraitÐ ÐlÐmentaire de droit ®−¬ng bé tr−ëng cßn cã quyÒn ban h nh c¸c adminstif 1967, tr. 64. v¨n b¶n ph¸p quy liªn quan ®Õn quyÒn lîi cña (8). §iÒu 6 HiÕn ph¸p Céng hßa Ph¸p n¨m 1791 quy c«ng d©n chØ trong tr−êng hîp ®−îc luËt, ph¸p ®Þnh: “QuyÒn h nh ph¸p kh«ng thÓ l m ®¹o luËt n o dï l t¹m thêi nh−ng chØ cã thÓ l m nh÷ng b¶n tuyªn c¸o lÖnh hoÆc nghÞ ®Þnh cña chÝnh phñ, quyÕt ®Þnh phï hîp víi ®¹o luËt ®Ó ra lÖnh hoÆc nh¾c t«n träng c¸c cña thñ t−íng chÝnh phñ cho phÐp. C¸c c¬ ®¹o luËt". quan chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng trong ph¹m vi (9). Xem: J. Rivero, Droit administratif, 1965, tr. 59. quyÒn h¹n cña m×nh còng cã quyÒn ban h nh (10).Xem: Soubeyrol, Les dÐcrets lois sous la v¨n b¶n ph¸p quy ®Ó duy tr× an ninh, trËt tù RÐpublique, thÌse 1954. trong ph¹m vi l nh thæ ®Þa ph−¬ng. (11).Xem: De LaubadÌre, S®d, tr. 78. 14 - T¹p chÝ luËt häc
  7. nghiªn cøu - trao ®æi T¹p chÝ luËt häc - 15
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2