intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo "Bàn về khái niệm "việc làm" dưới góc độ của pháp luật lao động "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

106
lượt xem
13
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bàn về khái niệm "việc làm" dưới góc độ của pháp luật lao động Sơ cứu, cấp cứu, điều trị kịp thời. - Trả đủ lương và toàn bộ chi phí y tế cho người lao động trong thời gian điều trị. - Sau khi điều trị, doanh nghiệp phải bố trí công việc phù hợp với mức độ suy giảm khả năng lao động của người lao động và phải khám sức khoẻ định kì 6 tháng/lần cho người lao động.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo "Bàn về khái niệm "việc làm" dưới góc độ của pháp luật lao động "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi Ths. NguyÔn thÞ kim phông * 1. Vi c làm là m i quan tâm s m t c a này nên các k t qu i u tra, th ng kê không ngư i lao ng và gi i quy t vi c làm là chu n xác; các bi n pháp qu n lý, gi i quy t công vi c quan tr ng c a t t c các qu c gia. vi c làm, s b o v vi c làm s kém ph n Cu c s ng c a b n thân và gia ình ngư i hi u qu ... lao ng ph thu c r t l n vào vi c làm c a 2. Trên th gi i, quan ni m v vi c làm h . S t n t i và phát tri n c a m i qu c gia ư c ưa ra dư i nhi u góc , v i nh ng cũng g n li n v i tính hi u qu c a chính ph m vi r ng, h p khác nhau. Giáo sư sách gi i quy t vi c làm. V i t m quan tr ng N.Y.Asuda (Nh t B n) cho r ng “vi c làm như v y, vi c làm ư c nghiên c u dư i là nh ng tác ng c a ngư i lao ng vào nhi u góc như kinh t , xã h i h c, l ch s v t ch t sinh ra l i nhu n”.(1) Tuy nhiên, và pháp lý. Khi nghiên c u dư i góc l ch trong cu c s ng, ph m vi tác ng c a con s thì vi c làm liên quan n phương th c ngư i vào v t ch t thì r t r ng nhưng không lao ng, ki m s ng c a con ngư i và xã h i ph i tác ng nào cũng thu ư c l i nhu n. loài ngư i. Các nhà kinh t coi s c lao ng Th c t , có nh ng tác ng c a con ngư i thông qua quá trình th c hi n vi c làm c a vào th gi i v t ch t không ph i là vi c làm ngư i lao ng là y u t quan tr ng c a u nhưng l i có nhi u trư ng h p th c hi n vi c vào s n xu t và xem xét v n thu nh p c a làm không thu ư c l i nhu n ho c không vì ngư i lao ng t vi c làm. Trong th ng kê, m c ích l i nhu n. Vì v y, quan ni m này i u tra xã h i, ngư i ta quan tâm n t l không ch rõ ph m vi h p lý c a khái ni m ngư i có vi c làm và th t nghi p, nhu c u vi c làm. vi c làm c a xã h i. Thông qua ó, các nhà C v n Văn phòng lao ng Qu c t qu n lý n m ư c tình tr ng vi c làm, Giăng Mutê ưa ra quan i m: “Vi c làm tương quan cung - c u lao ng, s phân như m t tình tr ng, trong ó có s tr công b ngu n l c... ưa ra bi n pháp gi i b ng ti n ho c hi n v t, do có m t s tham quy t vi c làm. Pháp lu t l i ch y u quan gia tích c c có tính ch t cá nhân và tr c ti p tâm n tính h p pháp c a vi c làm và gi i vào n l c s n xu t”.(2) Theo ó, vi c làm quy t vi c làm, các n i dung b o v vi c ph i có y u t tr công trong khi s tr công làm h p pháp... thông thư ng ch ư c th c hi n trong quan Tuy nhiên, cũng do vi c làm ư c h làm công. Tuy nhiên, nhi u trư ng h p nghiên c u dư i nhi u góc khác nhau nên khái ni m vi c làm r t khó th ng nh t. Th c * Gi ng viên chính Khoa pháp lu t kinh t t cho th y do không th ng nh t ư c v n Trư ng i h c lu t Hà N i 64 T¹p chÝ luËt häc sè 6/2004
  2. nghiªn cøu - trao ®æi không có s tr công như các lao ng cá th Vi t Nam ư c hi u thông qua khái ni m có công vi c và thu nh p n nh t công ngư i có vi c làm. Theo tài li u c a T ng vi c c a mình ho c nh ng ngư i ch s c c th ng kê, s d ng cho vi c i u tra dân d ng lao ng t o vi c làm và tr công cho s (1989) thì “Nh ng ngư i ư c coi là có ngư i khác... nhưng th t khó có th cho r ng vi c làm là nh ng ngư i làm vi c có thu h l i là nh ng ngư i không có vi c làm. nh p, không b pháp lu t c m”. Khái ni m Bên c nh ó, vi c gi i h n ch có s tham này tương i th ng nh t v i quan ni m vi c gia vào n l c s n xu t cũng làm h p i làm trong B lu t lao ng hi n nay: “M i ph m vi c a vi c làm. ho t ng t o ra ngu n thu nh p, không b 3. Vi t Nam, dư i góc ngôn ng pháp lu t c m u ư c th a nh n là vi c h c, vi c làm ư c hi u là: “Công vi c ư c làm” ( i u 13 BLL ). Quan ni m chính giao cho làm và ư c tr công”.(3) Ngoài b t th c v vi c làm ư c ưa vào B lu t lao c p v d u hi u ph i ư c tr công gi ng ng - văn b n có hi u l c pháp lý cao, bư c như quan i m ã phân tích trên, quan u ã t o cơ s cho vi c hình thành khái i m này còn ng nh t vi c làm v i công ni m vi c làm, ti n t o ra nh ng k t qu vi c c th , ư c ngư i khác giao cho làm. i u tra, th ng kê chính xác. c bi t trong Th c t , nh ng thu t ng “vi c làm”, “công b i c nh m i chuy n sang kinh t th trư ng, vi c” r t khó phân bi t; ví d như khi tham quy nh ó ã góp ph n m r ng quan ni m gia vào quan h h p ng lao ng (ngư i v vi c làm, khi a s lao ng ương th i lao ng có vi c làm) thì i u kho n ch y u ch mu n chen chân vào trong các doanh nh t c a h p ng cũng là công vi c ph i nghi p, cơ quan nhà nư c. V m t khoa làm và ti n công. Tuy nhiên, dư i góc h c, quan i m trong B lu t lao ng khoa h c thì l i ph i phân bi t: Vi c làm là cũng ã nêu ra nh ng y u t cơ b n nh t danh t chung, ch i tư ng c a h p ng c a vi c làm. Tuy nhiên, khác v i nh ng lao ng còn công vi c thư ng có tính c quan i m ã nêu trên, nó quá khái quát th , là m t trong nh ng n i dung cơ b n c a nên chưa ch ra ư c nh ng d u hi u c h p ng ó. Vì v y, nh ng công vi c có trưng c a vi c làm. tính liên k t v i nhau theo ph m vi ngh Chúng tôi cho r ng khái ni m vi c làm nghi p nh t nh thì thư ng ư c g i là vi c dư i góc lu t pháp bao g m các y u t sau: làm. Nh ng công vi c ơn l , r i r c, có th - Th nh t, vi c làm là nh ng ho t ng cùng th c hi n m c ích ki m s ng nhưng lao ng. Có th hi u lao ng là ho t ng không liên quan n nhau, không trong m t có m c ích c a con ngư i nh m t o ra các ph m vi ngh nghi p thì không nên g i là giá tr v t ch t và tinh th n trong xã h i. Các vi c làm mà là nh ng công vi c hay nh ng ho t ng này th hi n s tác ng c a s c vi c c th . lao ng vào tư li u s n xu t t o ra s n 4. Dư i góc pháp lý, trư c khi có B ph m ho c d ch v . N u không có ho t ng lu t lao ng (1994), khái ni m vi c làm lao ng thì không có vi c làm nhưng ho t T¹p chÝ luËt häc sè 6/2004 65
  3. nghiªn cøu - trao ®æi ng lao ng ch là d u hi u cơ b n c a thu nh p. th c hi n vi c làm, ngư i lao vi c làm mà không th ng nh t lao ng ng ph i s d ng s c lao ng c a mình tác v i vi c làm. Lúc này hay lúc khác, m i ng vào các i tư ng lao ng và s tiêu ngư i u có các ho t ng lao ng song hao s c lao ng ó ph i ư c bù p b ng i u ó không có nghĩa là m i ngư i u có lư ng giá tr nh t nh tái s n xu t s c vi c làm. Y u t lao ng trong vi c làm lao ng và duy trì cu c s ng. Thu nh p khác v i s lao ng thông thư ng i m chính là lý do, m c tiêu, ng l c thúc y nó ph i có tính h th ng, tính thư ng xuyên ngư i lao ng th c hi n và duy trì vi c làm. và tính ngh nghi p. Hi u m t cách khác, Tuy nhiên, c n ph i hi u y u t “t o ra thu xâu chu i các ho t ng lao ng thư ng nh p” theo nghĩa r ng, nó không ch là xuyên có quan h ch t ch v i nhau theo yêu kho n thu nh p tr c ti p mà ngư i th c hi n c u c a m t ngh s tr thành d u hi u lao vi c làm nh n ư c mà còn bao hàm c kh ng c a vi c làm. T ó có th hi u r ng, năng t o ra thu nh p (ví d : Ngư i ho sĩ t ngư i có vi c làm là ngư i th c hi n các do v tranh vì ni m am mê c a mình) ho c ho t ng lao ng trong ph m vi m t ngh s h tr cho ho t ng t o ra thu nh p (ví d : Ngư i chuyên nhà làm n i tr cho c nh t nh (ph i qua ào t o ho c không c n gia ình mình). M t khác, cũng c n ph i qua ào t o), trong m t th i gian tương i phân bi t ngu n thu và thu nh p trong d u n nh (m t s ngày, tu n, tháng ho c hi u vi c làm là khác nhau. Thu nh p bao năm). Nh ng ho t ng s v , ch di n ra gi cũng liên quan n ph n giá tr m i t o m t l n ho c nhi u l n nhưng không có tính ra c a ho t ng lao ng nên không ph i t t y u, không liên t c, không h th ng (như m i ngu n thu u mang ý nghĩa thu nh p. c a nh ng ngư i ang tham gia các “ch Ngoài ra, m c c a thu nh p trong vi c lao ng” m t s thành ph l n) thì làm cũng là v n c n ph i tính n. N u không thu c d u hi u lao ng trong khái ngư i lao ng ã tham gia lao ng th i ni m vi c làm. gian làm vi c (fulltime) thì thu nh p ph i t Th c t còn có quan i m không ng ý ư c m c duy trì nh ng nhu c u thi t v i ý ki n coi vi c làm là nh ng ho t ng y u c a cu c s ng. ó cũng là m t trong lao ng... nhưng trong ti ng Vi t “ho t nh ng lý do Nhà nư c quy nh m c ti n ng” không ch có ý nghĩa là nh ng “v n lương t i thi u. N u thu nh p t vi c làm ng”, “c ng” mà còn có ý nghĩa là dư i m c lương t i thi u chung thì ó ho c “ti n hành nh ng vi c có quan h ch t ch là vi c làm không y (bán th t nghi p) v i nhau nh m m t m c ích nh t nh ho c là thu nh p không tương x ng. Ngư c l i, trong i s ng xã h i”.(4) nghĩa này thì có nhi u trư ng h p làm vi c theo ch th i ho t ng lao ng là d u hi u cơ b n nh t gian không y , không tr n ngày, tr n tu n c a vi c làm. (Part time) nhưng thu nh p cao hơn m c t i - Th hai, các ho t ng ó ph i t o ra thi u thì cũng không nên cho r ng ó là tình 66 T¹p chÝ luËt häc sè 6/2004
  4. nghiªn cøu - trao ®æi tr ng vi c làm không y hay bán th t dân ch ư c làm nh ng gì mà pháp lu t nghi p. Th c t , các lao ng chuyên gia, lao cho phép”.(6) ng n ang mang thai ho c ang nuôi con nh Qua nh ng phân tích trên, có th hi u có th l a ch n ch làm vi c này và h v n vi c làm là nh ng ho t ng lao ng h p ư c coi là nh ng ngư i có vi c làm. Vì v y, thu pháp, mang tính ngh nghi p và tương i n nh p và m c thu nh p cũng là m t trong nh ng nh, t o ra thu nh p ho c có kh năng t o ra y u t t o nên khái ni m vi c làm. nh nghĩa v thu nh p cho ngư i th c hi n. vi c làm trong BLL ã c p d u hi u thu T vi c th ng nh t và chu n hóa khái nh p nhưng chưa rõ nh ng khía c nh này. ni m vi c làm có th hi u ng b các thu t - Th ba, các ho t ng lao ng ó ph i ng : Ngư i th c hi n vi c làm là ngư i lao h p pháp. Ho t ng nói chung và lao ng nói ng, có th tham gia ho c không tham gia riêng là thu c tính t nhiên c a con ngư i, quan h lao ng; thu nh p t vi c làm là ti n không i s cho phép c a pháp lu t hay nhà lương, ti n công trong quan h lao ng ho c qu n lý. Tuy nhiên, như Mác ã t ng nói: “B n nh ng tài s n, l i ích thu ư c trong quá trình ch t con ngư i là t ng hoà các m i quan h xã bán, trao i s n ph m, làm d ch v ho c h i”,(5) ngư i ta không th tách mình ra kh i xã h i hay th c hi n nh ng ho t ng bên ngoài xã ph n l i ích thu ư c c a nh ng ngư i ư c h i. Vi c th c hi n quy n c a ngư i này luôn vi c làm ó h tr ... nh hư ng n vi c th c hi n quy n c a ngư i Làm rõ khái ni m vi c làm v m t pháp khác và nh hư ng n tr t t , l i ích chung c a lý là cơ s xác nh các khái ni m khác xã h i. Vi c làm là v n có tính xã h i sâu s c. như ngư i có vi c làm, th t nghi p, ngư i V i ch c năng qu n lý xã h i, mb os n th t nghi p... T ó, có th hoàn thi n pháp nh và phát tri n chung, b t kì nhà nư c nào lu t lao ng, pháp lu t b o hi m xã h i, có cũng s d ng pháp lu t làm công c gi i h n các tiêu chí i u tra, th ng kê xã h i m t quy n t do vi c làm c a m i cá nhân trong cách tương i chính xác và góp ph n thúc khuôn kh c n thi t. Nh ng gi i h n này có th y các bi n pháp gi i quy t vi c làm r ng hay h p, có th ch là nguyên t c pháp lý hi u qu ./. nhưng không th thi u trong khái ni m vi c làm c a th i i nhà nư c pháp quy n. Khái ni m (1), (2).Xem: "M t s tài li u pháp lu t lao ng vi c làm trong BLL hi n hành cũng ã th hi n nư c ngoài" B L -TB&XH 1995. T. 9. rõ i u ó. Như PGS.TS. Ph m Công Tr ã (3), (4).Xem: "Trung tâm t i n h c", Nxb. à N ng nh n xét, quan i m v vi c làm trong BLL ã 1998, tr.1076, 436. “th hi n ư c nguyên t c quan tr ng c a (5).Xem: C.Mác và Ph.Ăngghen, toàn t p, t p 3, Nxb. m t nhà nư c pháp quy n là công dân có th Chính tr qu c gia, H. 1995, tr.11. làm ư c t t c nh ng gì mà pháp lu t không (6).Xem: "Giáo trình lu t lao ng Vi t Nam", Nxb. c m, thay cho nguyên t c trư c kia là công i h c qu c gia Hà N i 1999, tr.164, 165. T¹p chÝ luËt häc sè 6/2004 67
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2