intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Bàn về khái niệm của nạn nhân của tội phạm "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

88
lượt xem
17
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bàn về khái niệm của nạn nhân của tội phạm Thực hiện đúng theo tiêu chuẩn an toàn, vệ sinh lao động khi sản xuất, sử dụng, bảo quản, vận chuyển các loại máy, thiết bị, vật tư, năng lượng, điện, hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật, khi thay đổi công nghệ, nhập khẩu công nghệ mới. Các loại máy, thiết bị, vật tư, các chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động phải được đăng kí và kiểm định theo quy định của nhà nước....

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Bàn về khái niệm của nạn nhân của tội phạm "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi ThS. TrÇn H÷u Tr¸ng * V iÖc l m râ kh¸i niÖm n¹n nh©n cña téi ph¹m cã ý nghÜa rÊt quan träng c¶ trong lÝ luËn còng nh− trong thùc tiÔn x©y dùng c¸c trùc tiÕp x©m h¹i, g©y ra nh÷ng thiÖt h¹i vÒ thÓ chÊt, tinh thÇn, t i s¶n hoÆc c¸c quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p kh¸c.(3) biÖn ph¸p, chÝnh s¸ch ®Êu tranh phßng ngõa Kh«ng ph¶i téi ph¹m n o còng g©y ra thiÖt v chèng téi ph¹m. h¹i cho c¸c n¹n nh©n. Nãi c¸ch kh¸c, kh«ng 1. Danh tõ n¹n nh©n th−êng ®−îc sö dông ph¶i téi ph¹m n o còng cã n¹n nh©n. Cã nh÷ng ®Ó chØ nh÷ng c¸ nh©n, tæ chøc bÞ thiÖt h¹i. téi ph¹m lu«n lu«n cã n¹n nh©n, cã nh÷ng téi Trong Tõ ®iÓn tiÕng ViÖt, tõ n¹n nh©n ®−îc ph¹m cã thÓ cã n¹n nh©n, cã nh÷ng téi ph¹m ®Þnh nghÜa: "Ng−êi bÞ n¹n hoÆc ng−êi ph¶i lu«n kh«ng cã n¹n nh©n. chÞu hËu qu¶ cña mét t¹i häa x héi hay mét 2. Theo kh¸i niÖm trªn, n¹n nh©n cña téi chÕ ®é bÊt c«ng".(1) Trong §¹i tõ ®iÓn tiÕng ph¹m cã mét sè ®Æc ®iÓm c¬ b¶n nh− sau: Thø ViÖt, tõ n¹n nh©n ®−îc ®Þnh nghÜa: "1. Ng−êi nhÊt, n¹n nh©n cña téi ph¹m l c¸ nh©n, tæ bÞ tai n¹n; 2. Ng−êi, tæ chøc g¸nh chÞu hËu chøc. Kh¸c víi chñ thÓ cña téi ph¹m chØ cã qu¶ tõ bªn ngo i ®−a ®Õn".(2) thÓ l c¸ nh©n, n¹n nh©n cña téi ph¹m cã thÓ Theo c¸c ®Þnh nghÜa trªn th× n¹n nh©n l c¸ nh©n, cã thÓ l tæ chøc. C¸c c¸ nh©n, tæ ®−îc hiÓu l nh÷ng c¸ nh©n, tæ chøc bÞ thiÖt chøc n y tån t¹i v ho¹t ®éng trong x héi h¹i vÒ thÓ chÊt, tinh thÇn hoÆc t i s¶n. N¹n ®−îc Nh n−íc b¶o vÖ: "Mäi h nh ®éng x©m nh©n bao gåm rÊt nhiÒu lo¹i nh− n¹n nh©n cña ph¹m lîi Ých cña Nh n−íc, quyÒn v lîi Ých chiÕn tranh, n¹n nh©n cña thiªn tai, n¹n nh©n hîp ph¸p cña tËp thÓ v cña c«ng d©n ®Òu bÞ bÞ tai n¹n lao ®éng, tai n¹n giao th«ng, n¹n xö lÝ theo ph¸p luËt".(4) L n¹n nh©n cña téi nh©n tù tö, n¹n nh©n cña téi ph¹m… Trong ph¹m, c¸ nh©n, tæ chøc ph¶i tån t¹i v o thêi c¸c lo¹i n¹n nh©n kÓ trªn th× n¹n nh©n cña téi ®iÓm h nh vi ph¹m téi x¶y ra. Bëi v×, chØ khi ph¹m l d¹ng n¹n nh©n ®Æc biÖt. ®ã, h nh vi ph¹m téi míi cã thÓ g©y thiÖt h¹i Nh− chóng ta ® biÕt, h nh vi ph¹m téi cho c¸ nh©n, tæ chøc n y. lu«n g©y ra hoÆc ®e däa g©y ra nh÷ng thiÖt h¹i C¸ nh©n l n¹n nh©n cña téi ph¹m cã thÓ ®¸ng kÓ cho c¸c quan hÖ x héi ®−îc luËt h×nh l c«ng d©n ViÖt Nam, ng−êi n−íc ngo i, sù b¶o vÖ. §Ó g©y thiÖt h¹i cho c¸c quan hÖ x ng−êi kh«ng cã quèc tÞch. §èi víi c¸ nh©n, héi n y, h nh vi ph¹m téi ® t¸c ®éng g©y thêi gian cã thÓ bÞ h nh vi ph¹m téi x©m h¹i thiÖt h¹i cho mét sè c¸ nh©n, tæ chøc. C¸c c¸ b¾t ®Çu tõ khi c¸ nh©n ®ã sinh ra cßn sèng v nh©n, tæ chøc n y l nh÷ng n¹n nh©n cña téi kÕt thóc khi ng−êi ®ã chÕt ®i. Tr−íc thêi ®iÓm ph¹m. N¹n nh©n cña téi ph¹m ®−îc ®Þnh nghÜa nh− sau: N¹n nh©n cña téi ph¹m l * Gi¶ng viªn Khoa t− ph¸p nh÷ng c¸ nh©n, tæ chøc bÞ h nh vi ph¹m téi Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi T¹p chÝ luËt häc - 49
  2. nghiªn cøu - trao ®æi sinh ra, ng−êi ®ã ch−a tån t¹i vÒ mÆt ph¸p lÝ, h nh vi ph¹m téi g©y ra cho tÝnh m¹ng, søc do ®ã, h nh vi ph¹m téi ch−a thÓ x©m h¹i ®Õn kháe cña con ng−êi. ThiÖt h¹i vÒ tinh thÇn l ng−êi ®ã ®−îc. Ng−îc l¹i, khi ng−êi ®ã chÕt c¸c thiÖt h¹i do h nh vi téi ph¹m g©y ra xóc ®i th× sÏ chÊm døt sù tån t¹i cña m×nh c¶ vÒ ph¹m nghiªm träng ®Õn nh©n phÈm, danh dù mÆt thùc tÕ lÉn mÆt ph¸p lÝ (khai tö). Khi ®ã, cña con ng−êi. ThiÖt h¹i vÒ vËt chÊt l thiÖt tÊt c¶ nh÷ng h nh vi x©m h¹i ®Õn thi thÓ, h i h¹i m téi ph¹m g©y ra cho t i s¶n cña n¹n cèt, må m¶ cña hä sÏ bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm nh©n nh− t i s¶n bÞ chiÕm ®o¹t, bÞ hñy ho¹i, bÞ h×nh sù vÒ téi x©m ph¹m thi thÓ, må m¶, h i chiÕm dông..., thiÖt h¹i vÒ quyÒn, lîi Ých hîp cèt (§iÒu 246 BLHS). Nh÷ng tr−êng hîp n y ph¸p kh¸c l thiÖt h¹i x©m h¹i ®Õn viÖc thùc kh«ng thÓ coi thi thÓ, h i cèt ng−êi chÕt l n¹n hiÖn c¸c quyÒn v lîi Ých c¬ b¶n cña c«ng d©n nh©n cña téi ph¹m. theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Tæ chøc l n¹n nh©n cña téi ph¹m ph¶i l 3. Kh¸i niÖm n¹n nh©n cña téi ph¹m ®−îc nh÷ng tæ chøc ®−îc th nh lËp hîp ph¸p (®−îc ph©n biÖt víi mét sè kh¸i niÖm kh¸c trong luËt Nh n−íc th nh lËp hoÆc cho phÐp th nh lËp). h×nh sù v luËt tè tông h×nh sù. Thø nhÊt, kh¸i Ph¸p luËt chØ b¶o vÖ quyÒn lîi cña nh÷ng tæ niÖm n¹n nh©n cña téi ph¹m ®−îc ph©n biÖt chøc hîp ph¸p. Nh÷ng tæ chøc bÊt hîp ph¸p víi kh¸i niÖm ®èi t−îng t¸c ®éng cña téi sÏ kh«ng cã ®Þa vÞ ph¸p lÝ, kh«ng ®−îc tån t¹i ph¹m. §èi t−îng t¸c ®éng cña téi ph¹m l bé trong x héi v do ®ã kh«ng thÓ l n¹n nh©n phËn cña kh¸ch thÓ cña téi ph¹m bÞ h nh vi cña téi ph¹m. Nh÷ng tæ chøc hîp ph¸p l n¹n ph¹m téi t¸c ®éng ®Õn ®Ó g©y thiÖt h¹i hoÆc ®e nh©n cña téi ph¹m ph¶i l nh÷ng tæ chøc cßn däa g©y thiÖt h¹i cho nh÷ng quan hÖ x héi l tån t¹i v o thêi ®iÓm x¶y ra téi ph¹m. Nh÷ng kh¸ch thÓ b¶o vÖ cña luËt h×nh sù. §èi t−îng t¸c tæ chøc th nh lËp sau thêi ®iÓm h nh vi ph¹m ®éng cña téi ph¹m cã thÓ l con ng−êi, c¸c ®èi téi x¶y ra hoÆc c¸c tæ chøc ® gi¶i thÓ tr−íc t−îng vËt chÊt (víi ý nghÜa l kh¸ch thÓ cña khi h nh vi ph¹m téi x¶y ra th× kh«ng thÓ l quan hÖ x héi) v ho¹t ®éng b×nh th−êng cña n¹n nh©n cña téi ph¹m. chñ thÓ. Nh n−íc Céng hßa XHCN ViÖt Nam l BÊt cø h nh vi ph¹m téi n o còng ®Òu g©y tæ chøc ®Æc biÖt, do ®ã, trong mét sè tr−êng ra hoÆc ®e däa g©y ra nh÷ng thiÖt h¹i cho c¸c hîp, víi t− c¸ch l chñ së h÷u mét sè t i s¶n, quan hÖ x héi l kh¸ch thÓ b¶o vÖ cña luËt Nh n−íc Céng hßa XHCN ViÖt Nam còng cã h×nh sù, ®Òu cã thÓ g©y ra sù biÕn ®æi t×nh thÓ trë th nh n¹n nh©n cña mét sè téi x©m tr¹ng b×nh th−êng cña nh÷ng ®èi t−îng t¸c ph¹m t i s¶n nh− c¸c téi ph¸ ho¹i c¬ së vËt ®éng nhÊt ®Þnh cña téi ph¹m. Sù biÕn ®æi chÊt - kÜ thuËt cña n−íc Céng hßa XHCN ViÖt tr¹ng th¸i b×nh th−êng cña ®èi t−îng t¸c ®éng Nam (§iÒu 85 BLHS), téi tham « t i s¶n cña téi ph¹m tr−íc hÕt l sù biÕn ®æi t×nh (§iÒu 278 BLHS). tr¹ng b×nh th−êng cña thùc thÓ tù nhiªn cña Thø hai, n¹n nh©n cña téi ph¹m l c¸ con ng−êi. Sù biÕn ®æi n y th−êng ®−îc gäi l nh©n, tæ chøc bÞ thiÖt h¹i vÒ thÓ chÊt, tinh thiÖt h¹i vÒ thÓ chÊt v tinh thÇn cña con thÇn, t i s¶n hoÆc c¸c quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p ng−êi. C¸c thiÖt h¹i n y bao gåm thiÖt h¹i vÒ kh¸c. ThiÖt h¹i vÒ thÓ chÊt l thiÖt h¹i do c¸c tÝnh m¹ng (hËu qu¶ chÕt ng−êi) nh− téi giÕt 50 - T¹p chÝ luËt häc
  3. nghiªn cøu - trao ®æi ng−êi (§iÒu 93 BLHS), thiÖt h¹i vÒ søc kháe nghÜa vô qu©n sù (§iÒu 259 BLHS), h nh vi (hËu qu¶ th−¬ng tÝch hoÆc tæn h¹i cho søc nhËn hèi lé trong téi nhËn hèi lé (§iÒu 279 kháe con ng−êi) nh− téi cè ý g©y th−¬ng tÝch BLHS). Nh÷ng xö sù ® bÞ l m biÕn d¹ng n y hoÆc g©y tæn h¹i søc kháe cña ng−êi kh¸c cã thÓ g©y ra thiÖt h¹i cho con ng−êi nh− h nh (§iÒu 104 BLHS); thiÖt h¹i vÒ danh dù, nh©n vi tù s¸t trong c¸c téi bøc tö (§iÒu 100 phÈm cña con ng−êi nh− téi hiÕp d©m (§iÒu BLHS), téi xói giôc hoÆc gióp ng−êi kh¸c tù 111 BLHS), téi l m nhôc ng−êi kh¸c (§iÒu s¸t (§iÒu 101 BLHS) hoÆc ®ã l h nh vi ph¹m 121 BLHS); C¸c thiÖt h¹i n y cßn bao gåm c¶ téi, h nh vi sèng sa ®äa trong téi dô dç, Ðp nh÷ng thiÖt h¹i g©y ra x©m ph¹m quyÒn tù do, buéc ng−êi ch−a th nh niªn ph¹m ph¸p (§iÒu d©n chñ cña c«ng d©n nh− téi b¾t gi÷ hoÆc 252 BLHS). Tr−êng hîp sù biÕn d¹ng xö sù giam ng−êi tr¸i ph¸p luËt (§iÒu 123 BLHS), cña con ng−êi g©y ra nh÷ng thiÖt h¹i vÒ thÓ téi x©m ph¹m chç ë cña c«ng d©n (§iÒu 124 chÊt cña ng−êi ®ã th× ®èi t−îng t¸c ®éng cña BLHS)... Trong nh÷ng tr−êng hîp n y, con téi ph¹m chÝnh l n¹n nh©n cña téi ph¹m. VÝ ng−êi võa l ®èi t−îng t¸c ®éng téi ph¹m võa dô: A cã h nh vi ®èi xö t n ¸c, th−êng xuyªn chÝnh l n¹n nh©n bÞ x©m ph¹m vÒ thÓ chÊt, øc hiÕp, ng−îc ® i l m cho B l ng−êi lÖ thuéc tinh thÇn v c¸c quyÒn tù do d©n chñ. VÝ dô: A A cã h nh vi tù s¸t. H nh vi cña A cÊu th nh thùc hiÖn h nh vi giÕt B (§iÒu 93 BLHS). téi bøc tö (§iÒu 100 BLHS), trong téi n y, ®èi Trong téi ph¹m n y, B võa l ®èi t−îng t¸c t−îng t¸c ®éng cña téi ph¹m v n¹n nh©n cña ®éng cña h nh vi ph¹m téi cña A, võa l n¹n téi n y ®Òu l B. nh©n cña téi giÕt ng−êi. Còng cã thÓ nh÷ng xö sù ® bÞ l m biÕn Sù biÕn ®æi tr¹ng th¸i b×nh th−êng cña ®èi d¹ng n y g©y ra thiÖt h¹i vËt chÊt cho chñ së t−îng t¸c ®éng cña téi ph¹m cßn thÓ hiÖn ë sù h÷u n o ®ã nh− h nh vi nhËn hèi lé ®Ó l m c¶n trë ho¹t ®éng b×nh th−êng cña con ng−êi mét viÖc cã lîi cho ng−êi ®−a hèi lé nh−ng l¹i nh− h nh vi chèng ng−êi thi h nh c«ng vô g©y thiÖt h¹i ®Õn t i s¶n cña Nh n−íc (téi trong téi chèng ng−êi thi h nh c«ng vô (§iÒu nhËn hèi lé §iÒu 279 BLHS). Khi ®ã, ®èi 257 BLHS) hoÆc h nh vi Ðp buéc nh©n viªn t− t−îng t¸c ®éng cña téi ph¹m l sù biÕn d¹ng ph¸p l m tr¸i ph¸p luËt trong téi Ðp buéc nh©n xö sù cña con ng−êi, cßn n¹n nh©n cña téi viªn t− ph¸p l m tr¸i ph¸p luËt (§iÒu 297 ph¹m l chñ së h÷u cã t i s¶n bÞ thiÖt h¹i. VÝ BLHS); sù l m biÕn d¹ng xö sù cña ng−êi dô: A l c¸n bé tÝn dông biÕt B lËp hå s¬ gi¶ kh¸c nh− h nh vi ®−a hèi lé l m biÕn d¹ng xö ®Ó vay vèn ng©n h ng, do B ®−a hèi lé sù cña ng−êi cã chøc vô, quyÒn h¹n l m cho cho A nªn A vÉn x¸c nhËn hå s¬ cho B. ng−êi ®ã l m hoÆc kh«ng l m mét viÖc theo H nh vi cña A cÊu th nh téi nhËn hèi lé yªu cÇu cña ng−êi ®−a hèi lé (§iÒu 289 (§iÒu 279 BLHS). Trong téi ph¹m n y, ®èi BLHS), h nh vi xói giôc hoÆc gióp ng−êi kh¸c t−îng t¸c ®éng l xö sù cña A x¸c nhËn cho B tù s¸t trong téi xói giôc hoÆc gióp ng−êi kh¸c ®ñ ®iÒu kiÖn vay vèn l m thiÖt h¹i t i s¶n cña tù s¸t (§iÒu 101 BLHS); hoÆc sù tù l m biÕn Nh n−íc. N¹n nh©n cña téi ph¹m sÏ l Nh d¹ng xö sù cña chÝnh chñ thÓ nh− h nh vi trèn n−íc víi t− c¸ch l chñ së h÷u t i s¶n XHCN tr¸nh nghÜa vô qu©n sù trong téi trèn tr¸nh bÞ h nh vi ph¹m téi x©m h¹i. T¹p chÝ luËt häc - 51
  4. nghiªn cøu - trao ®æi Sù biÕn d¹ng xö sù cña con ng−êi trong mét ph¹m. HËu qu¶ cña téi ph¹m l nh÷ng thiÖt sè tr−êng hîp l¹i kh«ng g©y ra thiÖt h¹i cho c¸ h¹i m h nh vi ph¹m téi g©y ra cho c¸c quan nh©n, tæ chøc cô thÓ n o. Trong tr−êng hîp n y, hÖ x héi l kh¸ch thÓ b¶o vÖ cña ph¸p luËt. téi ph¹m chØ cã ®èi t−îng t¸c ®éng l sù biÕn BÊt cø téi ph¹m n o còng ®Òu cã thÓ g©y ra d¹ng xö sù cña con ng−êi m kh«ng cã n¹n hoÆc ®e däa g©y ra nh÷ng hËu qu¶ nguy hiÓm nh©n. VÝ dô: Vô ¸n Ph¹m V¨n Luèng nguyªn cho x héi, nh÷ng thiÖt h¹i cho c¸c quan hÖ x tr¹m tr−ëng Tr¹m h¶i quan H−ng §iÒn tØnh héi th«ng qua viÖc l m biÕn ®æi t×nh tr¹ng Long An do cã quan hÖ sinh lÝ víi Lª ThÞ M¹nh b×nh th−êng cña ®èi t−îng t¸c ®éng cña téi - chñ h ng lËu nªn ® kh«ng xö lÝ 5 chuyÕn t u ph¹m. Nh−ng kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c CTTP ®Òu chë h ng cña M¹nh víi tæng sè h ng lËu l 730 cã c¸c dÊu hiÖu ph¶n ¸nh hËu qu¶ nguy hiÓm kiÖn quÇn ¸o cò nÆng 70 tÊn. Lª ThÞ M¹nh bÞ cho x héi. ChØ cã c¸c CTTP vËt chÊt míi cã khëi tè téi bu«n lËu, Ph¹m V¨n Luèng bÞ khëi c¸c dÊu hiÖu ph¶n ¸nh vÒ hËu qu¶ cña téi tè téi lîi dông chøc vô quyÒn h¹n trong khi thi ph¹m. Trong c¸c CTTP h×nh thøc dÊu hiÖu h nh c«ng vô.(5) Trong vô ¸n n y, h nh vi ph¹m hËu qu¶ cña téi ph¹m kh«ng ®−îc m« t¶. téi lîi dông chøc vô quyÒn h¹n trong khi thi Nh− vËy, dÊu hiÖu hËu qu¶ cña téi ph¹m h nh c«ng vô cña Ph¹m V¨n Luèng cã ®èi cã thÓ ®−îc m« t¶ hoÆc kh«ng ®−îc m« t¶ t−îng t¸c ®éng l h nh vi cña Luèng kh«ng xö trong CTTP (phô thuéc v o kÜ thuËt lËp lÝ sè h ng bu«n lËu cña M¹nh, cßn téi ph¹m n y ph¸p). Cßn n¹n nh©n cña téi ph¹m l¹i phô kh«ng cã n¹n nh©n. thuéc v o h nh vi ph¹m téi cã g©y ra thiÖt H nh vi ph¹m téi cßn g©y ra sù biÕn ®æi h¹i vÒ thÓ chÊt, tinh thÇn cho c¸ nh©n, tæ chøc t×nh tr¹ng b×nh th−êng cña c¸c ®èi t−îng vËt n o kh«ng. chÊt l kh¸ch thÓ cña quan hÖ x héi. Sù biÕn Trong mét sè tr−êng hîp hËu qu¶ cña téi ®æi n y th−êng ®−îc gäi l nh÷ng thiÖt h¹i vËt ph¹m chÝnh l c¸c n¹n nh©n. §ã l c¸c tr−êng chÊt. C¸c thiÖt h¹i n y thÓ hiÖn d−íi c¸c d¹ng hîp m ®èi t−îng t¸c ®éng cña téi ph¹m chÝnh nh− t i s¶n bÞ chiÕm ®o¹t, t i s¶n bÞ hñy ho¹i, l c¸c n¹n nh©n nh− hËu qu¶ chÕt ng−êi trong t i s¶n bÞ sö dông, chiÕm gi÷ tr¸i phÐp... téi giÕt ng−êi (§iÒu 93 BLHS), hËu qu¶ Trong nh÷ng tr−êng hîp n y, ®èi t−îng t¸c th−¬ng tÝch trong téi cè ý g©y th−¬ng tÝch ®éng cña téi ph¹m chÝnh l c¸c ®èi t−îng vËt (§iÒu 104 BLHS). Trong mét sè tr−êng hîp chÊt (t i s¶n) bÞ biÕn ®æi t×nh tr¹ng b×nh kh¸c, hËu qu¶ cña téi ph¹m l¹i kh«ng ph¶i l th−êng, cßn n¹n nh©n cña téi ph¹m l¹i l c¸c c¸c n¹n nh©n. §ã l c¸c tr−êng hîp m ®èi chñ së h÷u hoÆc chiÕm h÷u hîp ph¸p c¸c t i t−îng t¸c ®éng cña téi ph¹m kh«ng ph¶i l n¹n s¶n n y. VÝ dô: A trém c¾p chiÕc xe m¸y cña nh©n cña téi ph¹m nh− c¸c téi x©m ph¹m së h÷u B. Trong téi ph¹m n y chiÕc xe m¸y l ®èi hoÆc trong c¸c téi kh«ng cã n¹n nh©n. t−îng t¸c ®éng cña téi trém c¾p. B l n¹n Trong mét sè téi ph¹m, cã thÓ hËu qu¶ téi nh©n cña téi trém c¾p (§iÒu138 BLHS). ph¹m ch−a x¶y ra nh−ng nh÷ng h nh vi ph¹m Thø hai, kh¸i niÖm n¹n nh©n cña téi ph¹m téi n y vÉn cã n¹n nh©n. §ã l c¸c tr−êng hîp ®−îc ph©n biÖt víi kh¸i niÖm hËu qu¶ cña téi chuÈn bÞ ph¹m téi (§iÒu 17 BLHS) v ph¹m 52 - T¹p chÝ luËt häc
  5. nghiªn cøu - trao ®æi téi ch−a ®¹t (§iÒu 18 BLHS) m c¸c h nh vi N¹n nh©n cña téi ph¹m l c¸ nh©n, tæ chøc ph¹m téi n y ® g©y ra thiÖt h¹i cho c¸ nh©n, chØ trë th nh ng−êi bÞ h¹i, nguyªn ®¬n d©n sù tæ chøc n o ®ã. nÕu nh÷ng c¸ nh©n, tæ chøc l n¹n nh©n cña Thø ba, kh¸i niÖm n¹n nh©n cña téi ph¹m téi ph¹m n y tham gia v o qu¸ tr×nh tè tông. cßn ®−îc ph©n biÖt víi kh¸i niÖm ng−êi bÞ h¹i, ChØ khi ®ã, hä míi cã ®Çy ®ñ c¸c quyÒn v nguyªn ®¬n d©n sù trong tè tông h×nh sù. nghÜa vô ph¸p lÝ ®−îc quy ®Þnh trong luËt tè Ng−êi bÞ h¹i l ng−êi bÞ thiÖt h¹i vÒ thÓ chÊt, tông h×nh sù ViÖt Nam t¹i c¸c §iÒu 39, 40 vÒ tinh thÇn hay t i s¶n do téi ph¹m g©y ra. BLTTHS. NÕu c¸c n¹n nh©n cña téi ph¹m Nguyªn ®¬n d©n sù l c¸ nh©n, c¬ quan hoÆc kh«ng tham gia qu¸ tr×nh tè tông th× hä kh«ng tæ chøc bÞ thiÖt h¹i vÒ vËt chÊt do téi ph¹m g©y ph¶i l ng−êi bÞ h¹i hoÆc nguyªn ®¬n d©n sù. ra v cã ®¬n yªu cÇu båi th−êng thiÖt h¹i.(6) Hä chØ l n¹n nh©n cña téi ph¹m./. Nh− vËy, vÒ c¬ b¶n kh¸i niÖm ng−êi bÞ h¹i (1).Xem: Tõ ®iÓn tiÕng ViÖt, Nxb. Khoa häc x héi, v nguyªn ®¬n d©n sù cã néi dung t−¬ng tù kh¸i H.1994, tr. 635. niÖm n¹n nh©n cña téi ph¹m nh−ng cã mét sè (2).Xem: §¹i tõ ®iÓn tiÕng ViÖt, Nxb. V¨n hãa th«ng ®iÓm kh¸c nhau. Thø nhÊt, theo quy ®Þnh cña tin, H. 1998, tr. 1165. (3). Còng cã quan ®iÓm cho r»ng: N¹n nh©n cña téi luËt TTHS th× ng−êi bÞ h¹i lu«n lu«n l c¸ nh©n, ph¹m l nh÷ng c¸ nh©n, tæ chøc bÞ h nh vi ph¹m téi cßn n¹n nh©n cña téi ph¹m cã thÓ l c¸ nh©n , cã x©m h¹i trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp vÒ thÓ chÊt, tinh thÇn, thÓ l tæ chøc. ChØ c¸c n¹n nh©n l c¸ nh©n khi t i s¶n hoÆc c¸c quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p kh¸c. VÝ dô: tham gia tè tông h×nh sù míi cã ®Þa vÞ ph¸p lÝ h nh vi A giÕt B th× B l n¹n nh©n trùc tiÕp cña h nh vi ph¹m téi cña A cßn nh÷ng ng−êi th©n cña B nh− cha, cña ng−êi bÞ h¹i, cßn n¹n nh©n l tæ chøc khi mÑ, vî, chång, con, ch¸u cña B l c¸c n¹n nh©n gi¸n tham gia tè tông h×nh sù cã ®Þa vÞ ph¸p lÝ cña tiÕp v× hä còng bÞ thiÖt h¹i vÒ tinh thÇn. NÕu h nh vi nguyªn ®¬n d©n sù. Mét sè c¸ nh©n kh«ng ph¶i giÕt ng−êi cña A cã tÝnh chÊt man rî, g©y hoang mang trong d− luËn x héi th× nh÷ng ng−êi bÞ hoang mang, lo l n¹n nh©n cña téi ph¹m nh−ng vÉn cã thÓ l sî vÒ h nh vi ph¹m téi cña A g©y ra ®Òu l n¹n nh©n nguyªn ®¬n d©n sù nÕu c¸c c¸ nh©n n y bÞ gi¸n tiÕp cña h nh vi ph¹m téi cña A. Quan ®iÓm cña g©y thiÖt h¹i kh«ng lín vÒ t i s¶n do chóng t«i cho r»ng chØ nh÷ng c¸ nh©n tæ chøc bÞ h nh h nh vi ph¹m téi g©y ra. Do thiÖt h¹i vi ph¹m téi trùc tiÕp x©m h¹i vÒ thÓ chÊt, tinh thÇn, t i s¶n hoÆc c¸c quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p kh¸c míi l n¹n kh«ng lín nªn h nh vi g©y thiÖt h¹i n y nh©n cña téi ph¹m bëi v× h nh vi ph¹m téi ë c¸c téi víi ch−a cÊu th nh téi hñy ho¹i hoÆc cè ý l m h− lçi cè ý l nh»m g©y thiÖt h¹i cho chÝnh c¸c c¸ nh©n tæ háng t i s¶n (§iÒu 143 BLHS 1999). VÝ dô: A chøc bÞ h nh vi ph¹m téi x©m h¹i. H¬n n÷a, viÖc x¸c ®Þnh nh÷ng c¸ nh©n, tæ chøc bÞ ¶nh h−ëng cña h nh vi g©y th−¬ng tÝch cho B ë trong qu¸n ¨n cña C ® ph¹m téi g©y ra trªn thùc tÕ l rÊt khã x¸c ®Þnh. l m ®æ vì mét sè cèc, chÐn, b¸t... Tr−êng hîp (4).Xem: HiÕn ph¸p n−íc Céng hßa XHCN ViÖt Nam n y nÕu thiÖt h¹i A g©y ra cho C kh«ng lín, n¨m 1992, Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, H.1995. §iÒu 12. ch−a cÊu th nh téi hñy ho¹i t i s¶n (§iÒu (5).Xem: B¸o Ph¸p luËt th nh phè Hå ChÝ Minh, sè 43, ng y 30/3/1999, tr. 6. 143 BLHS 1999) th× trong téi n y, chØ cã B l (6).Xem: §iÒu 39, §iÒu 40 Bé luËt tè tông h×nh sù cña n¹n nh©n cña téi cè ý g©y th−¬ng tÝch (§iÒu 104 n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam, Nxb. ChÝnh BLHS 1999) cßn C sÏ l nguyªn ®¬n d©n sù. trÞ quèc gia, H. 2000. T¹p chÝ luËt häc - 53
  6. nghiªn cøu - trao ®æi 54 - T¹p chÝ luËt häc
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2