Báo cáo khoa học: Tìm hiểu mức đạm thích hợp cho hai giống ngô nếp địa phương trong điều kiện không tưới và có tưới

Chia sẻ: Nguyễn Phi Nhung Nhung | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

107
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

ở n-ớc ta, Ngô l cây l-ơng thực quan trọng v góp phần tạo thu nhập cho nông dân. Những vùng trồng ngô chủ yếu ở n-ớc ta l Tây Nguyên, Đông Nam Bộ, Đồng Bằng Sông Cửu Long, Nam Trung Bộ v Trung du miền núi phía Bắc, th-ờng thiếu n-ớc, canh tác nhờ n-ớc trời. L-ợng m-a bình quân năm biến động từ 700 mm (ở Bình Thuận, Ninh Thuận) đến 2.178 mm (ở Nam Bộ) v phân bố không đều giữa các vùng v các vụ ngô trong năm. Điều kiện n-ớc t-ới l một nguyên nhân năng suất ngô của n-ớc ta không cao chỉ đạt 3,49 tấn/ha....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: Tìm hiểu mức đạm thích hợp cho hai giống ngô nếp địa phương trong điều kiện không tưới và có tưới

Báo cáo khoa học: Tìm hiểu mức đạm thích hợp cho hai giống ngô nếp địa phương trong điều kiện không tưới và có tưới
§¹i häc N«ng nghiÖp I T¹p chÝ KHKT N«ng nghiÖp 2006, TËp IV, Sè 6: 11-17 T×m hiÓu møc ®¹m thÝch hîp cho hai gièng ng« nÕp ®Þa ph−¬ng trong ®iÒu kiÖn kh«ng t−íi vµ cã t−íi Studied suitable nitrogen levels for two local maize varieties in irrigated and rainfed condition NguyÔn ThÞ Thu H 1, Vò V¨n LiÕt1 Summary Our studied results showed that growth and yield of two local maize varieties (Khau Li On and Pooc Cu Lau) increased with nitrogen application level from 40 to 100 kg N/ha and reduced at 130 kg N/ha. In irrigated condition, local maize varieties yield the correlation between yield and nitrogen fertilizer applied is closer than in rainfed condition but nitrogen level in our experiment influence is unclear to VN2 maize variety. At level of 130 kg nitrogen per hectare had large difference yield in the irrigated and rainfed condition. Yield of Khau Li On variety in irrigated condition higher in rainfed condition is 13,28 quintal per hectare and Pooc Cu Lau is 14,73 quintal/ha. This indicated that in rainfed condition should be nitrogen application at maximum level is 100 kg N per hectare to open pollination local maize varieties. Key words: Open pollination, local maize variety, effective, nitrogen fertilizer, irrigated and rainfed condition 1. §Æt vÊn ®Ò trß quan träng, ®Æc biÖt ph©n bãn trong ®iÒu kiÖn thiÕu n−íc hoÆc canh t¸c nhê n−íc trêi ë n−íc ta, Ng« l c©y l−¬ng thùc quan (D−¬ng v¨n S¬n, 1996). Theo NguyÔn Xu©n träng v gãp phÇn t¹o thu nhËp cho n«ng d©n. Tr−êng (2000), trong c¸c yÕu tè ph©n bãn thiÕt Nh÷ng vïng trång ng« chñ yÕu ë n−íc ta l yÕu, ®¹m l yÕu tè m c©y ng« hót nhiÒu thø T©y Nguyªn, §«ng Nam Bé, §ång B»ng S«ng hai sau kali nh−ng l¹i l yÕu tè quan träng nhÊt Cöu Long, Nam Trung Bé v Trung du miÒn ®ãng vai trß t¹o n¨ng suÊt v chÊt l−îng. ThÝ nói phÝa B¾c, th−êng thiÕu n−íc, canh t¸c nhê nghiÖm cña David Beck (2002) chØ ra r»ng, nªn n−íc trêi. L−îng m−a b×nh qu©n n¨m biÕn bãn ph©n cho ng« ®Ó ®¹t n¨ng suÊt cao nh−ng ®éng tõ 700 mm (ë B×nh ThuËn, Ninh ThuËn) cÇn xem xÐt c¸c yÕu tè ®Êt ®ai, kinh tÕ v m«i ®Õn 2.178 mm (ë Nam Bé) v ph©n bè kh«ng tr−êng, v× l−îng ph©n bãn phï hîp cho ng« phô ®Òu gi÷a c¸c vïng v c¸c vô ng« trong n¨m. thuéc rÊt nhiÒu v o ®iÒu kiÖn ®Êt v m«i tr−êng §iÒu kiÖn n−íc t−íi l mét nguyªn nh©n n¨ng gieo trång. Nghiªn cøu cña «ng còng cho thÊy, suÊt ng« cña n−íc ta kh«ng cao chØ ®¹t 3,49 tû lÖ ph©n ®¹m tõ 56 - 112kg N/ha l tèi −u ®Ó tÊn/ha. ng« cho n¨ng suÊt v chÊt l−îng h¹t tèt nhÊt. Tuy nhiªn, nghiªn cøu møc ®é ¶nh h−ëng v Ngo i nguyªn nh©n vÒ gièng, n−íc t−íi hiÖu qu¶ cña yÕu tè ®¹m ®Õn n¨ng suÊt ng« n¨ng suÊt ng« cßn bÞ t¸c ®éng bëi c¸c yÕu tè trong hai ®iÒu kiÖn m«i tr−êng cã t−íi v kh«ng kü thuËt kh¸c nh− kü thuËt canh t¸c, ph©n bãn, t−íi (canh t¸c nhê n−íc trêi) l rÊt cÇn thiÕt. phßng trõ s©u bÖnh... trong ®ã ph©n bãn cã vai §Æc biÖt, víi n«ng d©n miÒn nói khi hä vÉn cßn sö dông c¸c gièng ng« ®Þa ph−¬ng kh¸ phæ biÕn (Vò V¨n LiÕt, 2006). 1 Trung t©m VAC, §¹i häc N«ng nghiÖp I
2. vËt liÖu v Ph−¬ng ph¸p nghiªn VN2 cã thêi gian sinh tr−ëng ng¾n h¬n hai cøu gièng ®Þa ph−¬ng tõ 19 ®Õn 28 ng y. §èi víi c¶ ba gièng, khi bãn t¨ng møc ®¹m th× thêi VËt liÖu thÝ nghiÖm l hai gièng ng« nÕp gian sinh tr−ëng kÐo d i h¬n v thêi gian sinh ®Þa ph−¬ng Poãc Cõ LÈu v KhÈu Li ãn, ®−îc tr−ëng d i nhÊt ë møc bãn ®¹m 130kgN (c«ng thu thËp tõ §iÖn Biªn; ®èi chøng l gièng ng« thøc P4). ë ®iÒu kiÖn kh«ng t−íi, bãn møc nÕp VN2 do ViÖn Nghiªn cøu Ng« chän t¹o. ®¹m cao thêi gian sinh tr−ëng kÐo d i h¬n ë ThÝ nghiÖm ®−îc bè trÝ v o vô xu©n 2006 ®iÒu kiÖn cã t−íi (b¶ng1). t¹i Tr−êng §¹i häc N«ng NghiÖp I trªn hai B¶ng 1. Thêi gian sinh tr−ëng cña ba gièng ng« ruéng liÒn kÒ. Mét ruéng t−íi n−íc theo quy nÕp ë 4 møc bãn ®¹m trong ®iÒu kiÖn cã t−íi tr×nh kü thuËt cña ViÖn Nghiªn cøu Ng« v v kh«ng t−íi mét ruéng kh«ng t−íi. Trªn mçi ruéng, c¸c c«ng thøc thÝ nghiÖm ®−îc bè trÝ theo kiÓu « Gieo - mäc(ng y) TGST(ng y) C«ng chÝnh, « phô (split-plot) víi 3 lÇn nh¾c l¹i, thøc KT CT 5KT CT diÖn tÝch mçi c«ng thøc l 10m2, kho¶ng c¸ch Gièng KhÈu Li ãn 30x70cm. P0 13 9 119 119 Hai thÝ nghiÖm ®Òu thùc hiÖn víi 4 møc P1 13 9 119 119 ®¹m 0, 40, 70, 100 v 130 kgN/ha trªn nÒn P2 14 9 121 120 ph©n vi sinh, l©n v kali nh− nhau: P3 13 9 121 121 CT1: 2 tÊn ph©n vi sinh + 0 kg N + 90 kg P4 13 9 123 121 P2O5 + 60 K2O (P0) Gièng Poãc Cõ LÈu CT2: 2 tÊn ph©n vi sinh + 40 kg N + 90 P0 12 10 119 118 kg P2O5 + 60 K2O (P1) P1 12 9 119 118 CT3: 2 tÊn ph©n vi sinh + 70 kg N + 90 P2 13 10 119 121 kg P2O5 + 60 K2O (P2) P3 12 10 120 120 CT4: 2 tÊn ph©n vi sinh + 100 kg N + 90 P4 12 10 122 121 kg P2O5 + 60 K2O (P3) Gièng VN2 CT5: 2 tÊn ph©n vi sinh + 130 kg N + 90 P0 13 9 95 95 kg P2O5 + 60 K2O (P4) P1 12 9 96 95 ThÝ nghiÖm ®¸nh gi¸ sinh tr−ëng ph¸t P2 13 8 97 95 triÓn, kh¶ n¨ng chèng chÞu v n¨ng suÊt cña P3 12 9 99 96 c¸c gièng ng« ë c¸c møc ph©n bãn ®¹m kh¸c P4 12 9 97 96 nhau trong ®iÒu kiÖn cã t−íi v h¹n tù nhiªn Ghi chó: KT: ®iÒu kiÖn kh«ng t−íi, CT: ®iÒu kiÖn kh«ng t−íi t¹i Gia L©m, H Néi. cã t−íi 3. KÕt qu¶ nghiªn cøu v th¶o luËn ¶nh h−ëng cña bãn ®¹m ®Õn chiÒu cao 3.1 ¶nh h−ëng cña bãn ®¹m ®Õn sinh c©y v chiÒu cao ®ãng b¾p tr−ëng, ph¸t triÓn ChiÒu cao c©y cuèi cïng cña c¸c gièng kh¸c nhau l kh¸c nhau (b¶ng 2). Gièng ®èi ¶nh h−ëng cña bãn ®¹m ®Õn thêi gian chøng VN2 cã chiÒu cao c©y tõ 123-146 cm, sinh tr−ëng cña ng« thÊp h¬n hai gièng ®Þa ph−¬ng (phï hîp víi Thêi gian sinh tr−ëng cña ba gièng ng« kÕt qu¶ nghiªn cøu cña NguyÔn ThÕ Hïng, nÕp trong vô xu©n 2006 phô thuéc chñ yÕu 2001). §èi víi gièng VN2, trong ®iÒu kiÖn cã v o gièng v ph©n bãn. Hai ®iÒu kiÖn cã t−íi t−íi c©y cao h¬n ®iÒu kiÖn kh«ng t−íi tõ 4,5- v kh«ng t−íi chØ ¶nh h−ëng ®Õn thêi gian tõ 19,9cm. T−¬ng tù ë gièng Poãc Cõ LÈu, c¸c gieo ®Õn mäc, kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn tæng thêi c«ng thøc cã t−íi cao h¬n c«ng thøc kh«ng gian sinh tr−ëng cña c¶ ba gièng ng«. Gièng t−íi v møc ®é chªnh lÖch gi÷a hai thÝ nghiÖm
tr−ëng cña ng« ë c¶ ®iÒu kiÖn cã t−íi v lín nhÊt ë c«ng thøc bãn møc ®¹m cao nhÊt kh«ng t−íi ®Òu liªn quan víi møc bãn ®¹m, (P4) l 29,06 cm. Møc biÕn ®éng chiÒu cao kÕt qu¶ n y phï hîp víi c¸c nghiªn cøu cña c©y cña gièng KhÈu Li ãn l nhá h¬n so víi Oad, Buriroand v Agha (2004) hai gièng cßn l¹i. §iÒu n y cã thÓ do m«i tr−êng cã t−íi v kh«ng t−íi ® ¶nh h−ëng ®Õn 3.2 ¶nh h−ëng cña bãn ®¹m ®Õn kh¶ n¨ng genotype cña c¸c gièng kh¸c nhau. chèng chÞu s©u bÖnh v ®iÒu kiÖn bÊt thuËn Trong vô xu©n 2006, c©y ng« bÞ mét sè B¶ng 2. ChiÒu cao c©y cuèi cïng v chiÒu cao lo¹i s©u bÖnh g©y h¹i l : s©u x¸m, s©u ®ôc ®ãng b¾p cña ba gièng ng« víi c¸c møc bãn ®¹m kh¸c nhau trong hai ®iÒu kiÖn m«i tr−êng th©n, rÖp cê v bÖnh ®èm l¸ nhá. C¶ hai thÝ nghiÖm s©u x¸m g©y h¹i ë møc nhÑ. S©u ®ôc ChiÒu cao c©y ChiÒu cao ®ãng b¾p th©n g©y h¹i ë c¸c c«ng thøc cã t−íi cao h¬n C«ng thøc thÝ nghiÖm kh«ng t−íi. Trong ®iÒu kiÖn Kh«ng Kh«ng Cã t−íi Cã t−íi t−íi t−íi kh«ng t−íi, tû lÖ rÖp cê h¹i nhiÒu h¬n so víi c«ng thøc cã t−íi, víi gièng Poãc Cõ LÈu Gièng KhÈu Li ãn c«ng thøc bÞ h¹i thÊp nhÊt l P2 kh«ng t−íi P0 153,1 154,7 73,4 72,7 (8,1%), cao nhÊt l c«ng thøc P2 cã t−íi (20,3%). Gièng ®èi chøng VN2 tû lÖ n y thÊp P1 152,0 156,8 68,9 83,5 h¬n, trong kho¶ng tõ 4,8% (c«ng thøc P0) ®Õn P2 156,4 162,6 63,9 83,3 15,5% (c«ng thøc P2). C«ng thøc P2 kh«ng P3 160,0 155,5 70,2 75,7 t−íi so víi c«ng thøc P2 cã t−íi cao h¬n l 8,13%. BÖnh ®èm l¸ nhá ë ®iÒu kiÖn cã t−íi P4 145,3 166,4 60,4 83,4 tû lÖ bÖnh cao h¬n ®iÒu kiÖn kh«ng t−íi. Møc Gièng Poãc Cõ LÈu ®¹m cao còng cã xu h−íng bÞ s©u bÖnh h¹i cao P0 164,3 170,4 89,3 94,5 h¬n møc ®¹m thÊp (b¶ng 3). Theo dâi tû lÖ g y th©n cho thÊy tû lÖ P1 167,6 172,0 88,0 95,3 g y ë c¶ ba gièng ®Òu thÊp. C«ng thøc g y P2 180,3 182,5 94,1 97,8 nhiÒu nhÊt l P4 víi tû lÖ 2,44%. Tû lÖ g y P3 187,5 195,7 96,2 100,0 th©n thÊp ®èi víi gièng VN2, c¸c c«ng thøc kh«ng t−íi ë gièng n y kh«ng g y th©n. P4 174,1 203,2 93,2 101,1 Gièng VN2 3.3 ¶nh h−ëng cña bãn ®¹m ®Õn ®Æc ®iÓm h×nh th¸i b¾p P0 123,4 130,5 44,5 54,8 P1 124,5 144,4 44,3 58,8 ChiÒu d i b¾p ë hai gièng ng« KhÈu Li ãn v Poãc Cõ LÈu h¬n h¼n so víi gièng ®èi P2 127,4 140,7 43,1 57,7 chøng VN2. ChiÒu d i b¾p cña hai gèng n y P3 124,6 129,1 47,2 48,0 dao ®éng trong kho¶ng tõ 12,99cm (c«ng thøc P4 127,6 146,4 44,8 55,3 P0) ®Õn 16,43cm (c«ng thøc P4) trong ®iÒu kiÖn cã t−íi. HÇu hÕt c¸c c«ng thøc cã t−íi ChiÒu cao ®ãng b¾p cña c¸c gièng ®Þa chiÒu d i b¾p trung b×nh ®Òu d i h¬n kh«ng ph−¬ng cao h¬n ®èi chøng, cao nhÊt l gièng t−íi tõ 0,46cm ®Õn 2,07cm. Poãc Cõ Lèu, l gièng cã chiÒu cao c©y lín ChiÒu d i ®u«i chuét phô thuéc nhiÒu v o nhÊt. ChiÒu cao n y dao ®éng trong kho¶ng ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh trong thêi gian thô phÊn, tõ 88cm (c«ng thøc P1, kh«ng t−íi) ®Õn thô tinh. Trong ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh thuËn lîi, 101,11cm (c«ng thøc P4 cã t−íi). ë c¸c qu¸ tr×nh thô tinh diÔn ra tèt, tÊt c¶ c¸c no n c«ng thøc cã t−íi, chiÒu cao ®ãng b¾p cao ®Òu ®−îc h×nh th nh th× b¾p kh«ng cã ®u«i h¬n so víi c¸c c«ng thøc kh«ng t−íi tõ chuét hoÆc tû lÖ ®u«i chôtt thÊp. Trong kÕt qu¶ 3,66cm (c«ng thøc P2) ®Õn 7,89cm (c«ng theo dâi cho thÊy tÊt c¶ c¸c c«ng thøc ë c¶ ba thøc P4). Quy luËt cña chiÒu cao ®ãng b¾p gièng ®Òu cã tû lÖ ®u«i chuét, thÊp nhÊt l t−¬ng tù nh− chiÒu cao c©y ë trong m«i Poãc Cõ LÈu ë c«ng thøc P2 cã t−íi l tr−êng cã t−íi v kh«ng t−íi. Nh− vËy, sinh 0,75cm, cao nhÊt VN2 ë c«ng thøc P1 l
1,42cm. HÇu hÕt c¸c c«ng thøc cã t−íi ®Òu cã kh«ng t−íi, nh−ng møc ®é chªnh lÖch n y ®Òu chiÒu d i ®u«i chuét ng¾n h¬n c¸c c«ng thøc d−íi 0,35cm. B¶ng 3. ¶nh h−ëng cña møc bãn ®¹m ®Õn kh¶ n¨ng chèng chÞu s©u bÖnh v ®iÒu kiÖn bÊt thuËn S©u x¸m (%) S©u ®ôc th©n (%) RÖpcê (%) §èm l¸ nhá (%) C«ng thøc KT CT KT CT KT CT KT CT Gièng KhÈu Li ãn P0 0,0 0,8 13,8 14,6 5,7 7,3 17,9 23,6 P1 1,6 0,0 18,7 21,1 9,8 9,8 15,4 24,4 P2 3,2 2,4 29,2 26,0 13,8 12,2 13,0 21,1 P3 2,4 4,8 27,6 25,2 14,6 10,6 19,5 25,2 P4 0,8 3,2 30,1 34,2 17,1 13,0 17,1 26,0 Gièng Poãc Cõ LÈu P0 0,0 1,6 15,4 29,3 9,8 18,7 16,3 21,1 P1 0,0 1,6 13,0 26,8 10,6 19,5 17,1 20,3 P2 0,0 0,0 27,6 24,4 8,1 20,3 11,4 22,8 P3 2,4 0,0 26,0 30,9 12,2 8,1 14,6 24,4 P4 1,6 2,4 26,8 32,5 11,4 12,2 20,3 26,0 Gièng VN2 P0 0,8 0,8 11,4 17,9 4,8 9,7 8,9 17,9 P1 0,0 2,4 13,8 21,9 8,1 13,8 13,8 17,1 P2 3,2 0,0 21,1 24,4 15,5 7,3 14,6 19,5 P3 2,4 1,6 19,5 29,3 7,3 8,9 12,2 21,9 P4 1,6 4,0 25,2 28,5 8,9 13,0 16,3 20,3 Gièng KhÈu Li ãn cã ®−êng kÝnh b¾p to (c«ng thøc P3) th× sè h ng h¹t trung b×nh cao. ChØ tiªu h¹t/h ng kh«ng chªnh lÖch nhau v ®Òu nhÊt. §−êng kÝnh b¾p cña gièng n y nhiÒu gi÷a ba gièng. Tuy nhiªn, t¹i c¸c c«ng thÊp nhÊt l hai c«ng thøc kh«ng bãn ®¹m (P0 thøc cã t−íi, hai gièng KhÈu Li ãn v VN2 cã kh«ng t−íi l 3,87cm v P0 cã t−íi l sè h ng h¹t trung b×nh v h¹t/h ng cao h¬n thÝ 3,97cm). Cßn l¹i c¸c c«ng thøc kh¸c ®Òu cã nghiÖm kh«ng t−íi. ®−êng kÝnh b¾p trªn 4cm, cao nhÊt l KhÈu Li TÊt c¶ c¸c c«ng thøc cã t−íi cña gièng ãn ë c«ng thøc P3 cã t−íi víi 4,31cm. Hai n y ®Òu cã khèi l−îng ngh×n h¹t cao h¬n c«ng gièng Poãc Cõ LÈu v VN2 cã ®−êng kÝnh b¾p thøc kh«ng t−íi. Trong c¸c gièng, gièng Poãc kh«ng ®ång ®Òu, nh−ng thÊp nhÊt còng ë møc Cõ LÈu cã khèi l−îng ngh×n h¹t cao nhÊt t¹i 3,69cm (c«ng thøc P0 cña gièng Poãc Cõ LÈu) c«ng thøc cã bãn ®¹m nhiÒu nhÊt. Khi cã bãn v 3,70cm (c«ng thøc P4 cña gièng VN2). ®¹m, n¨ng suÊt c¸c gièng ng« ®Òu cao h¬n ®èi §−êng kÝnh lâi lâi nhá th× n¨ng suÊt sÏ cao. chøng (c«ng thøc P0) cã ý nghÜa víi møc x¸c §−êng kÝnh lâi cña c¸c c«ng thøc trong xuÊt 95%. ë nh÷ng c«ng thøc bãn ®¹m, ®−îc kho¶ng tõ 2,23cm (c«ng thøc P0) cña Poãc Cõ t−íi n¨ng suÊt ng« ®Òu cao h¬n kh«ng t−íi, LÈu cã t−íi ®Õn 2,78 (c«ng thøc P0) KhÈu Li chªnh lÖch cao nhÊt ë c«ng thøc P4 (130 ãn kh«ng t−íi. Gi÷a hai thÝ nghiÖm kh«ng kgN/ha). N¨ng suÊt trong ®iÒu kiÖn kh«ng cã t−íi v cã t−íi sù kh¸c nhau vÒ ®−êng kÝnh lâi t−íi khi t¨ng møc ®¹m lªn 130 kgN/ha gi¶m còng kh«ng râ rÖt. m¹nh ë hai gièng ®Þa ph−¬ng thô phÊn tù do. Nh− vËy, trong ®iÒu kiÖn canh t¸c nhê n−íc 3.4 ¶nh h−ëng cña bãn ®¹m ®Õn c¸c yÕu tè trêi chØ nªn bãn møc ®¹m tèi ®a l 100 kgN/ha cÊu th nh n¨ng suÊt víi gièng ng« nÕp ®Þa ph−¬ng thô phÊn tù do. Khi xÐt l−îng ph©n ®¹m cho ng« cÇn xÐt ®iÒu Gièng Poãc Cõ LÈu cã sè h ng h¹t trªn kiÖn cã t−íi v l−îng ph©n ®¹m phï hîp. b¾p thÊp nhÊt trong ba gièng. Møc ®¹m cao
B¶ng 4. H×nh th¸i b¾p cña c¸c gièng ng« víi c¸c møc ®¹m bãn kh¸c nhau ChiÒu d i b¾p (cm) ChiÒu d i ®u«i chuét (cm) §−êng kÝnh b¾p (cm) §−êng kÝnh lâi (cm) C«ng thøc KT CT KT CT KT CT KT CT Gièng KhÈu Li ãn P0 13,6 13,5 1,37 1,05 3,87 3,97 2,78 2,30 P1 13,4 15,4 1,19 1,07 4,07 4,26 2,50 2,49 P2 15,0 15,7 1,21 0,98 4,17 4,22 2,39 2,60 P3 14,6 15,7 1,03 1,09 4,15 4,31 2,35 2,71 P4 15,3 16,4 0,95 0,87 4,26 4,27 2,54 2,58 Gièng Poãc Cõ LÈu P0 13,6 12,9 1,43 1,25 3,89 3,69 2,45 2,23 P1 14,5 15,4 1,26 1,11 4,05 5,23 2,52 2,36 P2 14,1 14,6 0,89 0,75 3,95 3,95 2,42 2,43 P3 14,7 14,9 0,83 0,96 4,05 3,93 2,51 2,50 P4 14,3 15,6 0,93 1,01 3,70 4,16 2,32 2,61 Gièng VN2 P0 11,1 12,2 1,32 1,31 3,93 3,76 2,34 2,25 P1 12,8 12,3 1,42 1,07 3,90 4,00 2,34 2,36 P2 12,6 12,8 1,16 1,05 4,01 4,07 2,54 2,41 P3 12,7 12,8 0,93 0,89 3,89 4,03 2,36 2,46 P4 12,9 13,2 0,89 0,78 3,84 4,07 2,48 2,38 Ghi chó: KT: kh«ng t−íi; CT: cã t−íi. B¶ng 5. C¸c yÕu tè cÊu th nh n¨ng suÊt cña c¸c gièng ng« c¸c møc ®¹m bãn kh¸c nhau P10000 h¹t N¨ng suÊt Sè h ng h¹t/b¾p Sè b¾p/c©y Sè h¹t/h ng (h¹t) C«ng (h ng) (g) (t¹/ha) thøc KT CT KT CT KT CT KT CT KT CT Gièng KhÈu Li ãn P0 1,0 1,0 12,7 12,9 21,1 23,6 270,4 226,4 21,84 24,27 P1 1,0 1,1 12,9 13,3 25,7 26,9 271,1 281,4 28,39 40,08 P2 1,1 1,1 13,5 13,4 27,4 27,7 277,4 289,5 36,57 43,49 P3 1,2 1,2 13,5 13,7 26,9 27,2 281,9 289,8 40,47 48,28 P4 1,1 1,2 13,0 13,5 26,7 27,9 282,7 283,1 34,79 48,07 SE 1,10 0,88 LSD05 3,48 2,77 Gièng Poãc Cõ LÈu P0 1,0 1,0 11,5 11,5 24,5 21,7 238,4 260,1 20,70 23,21 P1 1,1 1,1 11,9 11,8 24,3 25,5 262,6 269,4 26,09 31,44 P2 1,2 1,2 12,4 12,0 25,7 25,6 264,5 292,0 32,21 39,16 P3 1,2 1,3 12,7 12,3 25,8 24,3 288,4 298,6 36,73 42,64 P4 1,2 1,2 11,7 12,1 25,0 26,9 263,2 300,4 29,68 44,41 SE 1,04 1,22 LSD05 3,28 3,84 Gièng VN2 P0 1,0 1,1 12,0 12,5 24,32 20,57 232,9 228,9 21,42 23,41 P1 1,1 1,1 12,3 13,1 24,41 23,93 237,6 251,6 25,49 31,80 P2 1,2 1,2 12,7 13,3 25,55 23,11 254,8 259,4 32,52 35,52 P3 1,3 1,3 12,7 13,2 25,61 24,54 255,8 254,7 35,83 40,18 P4 1,2 1,2 12,9 13,3 25,87 26,86 248,6 247,6 32,29 40,34 SE 2,14 1,96 LSD05 6,75 6,19
l møc bãn ®¹m 3 (100kgN/ha). Riªng gièng KÕt qu¶ n y phï hîp víi Banjoko, Moor ng« VN2 hiÖu suÊt ph©n bãn ë thÝ nghiÖm cã (2003) v David Beck (2002). T−íi n−íc l m t−íi cao h¬n thÝ nghiÖm kh«ng t−íi. KÕt qu¶ t¨ng hiÖu qu¶ cña ph©n ®¹m gãp phÇn t¨ng n y cho chóng t«i nhËn ®Þnh, hai gièng ng« ®Þa n¨ng suÊt ng«. §iÒu n y còng ® ®−îc Camp ph−¬ng canh t¸c trong ®iÒu kiÖn kh«ng t−íi v céng sù c«ng bè n¨m 2000. (hay canh t¸c nhê n−íc n−íc trêi) nÕu ®−îc bãn 3.5. Ph¶n øng cña gièng ®èi c¸c møc bãn ph©n hîp lý th× hiÖu suÊt sö dông ph©n bãn cao ®¹m v m«i tr−êng h¬n trong ®iÒu kiÖn canh t¸c cã t−íi. C¸c møc ®¹m kh¸c nhau cã ¶nh h−ëng râ 4. KÕt luËn v ®Ò nghÞ rÖt tíi n¨ng suÊt cña ng«. Ph©n tÝch t−¬ng quan cho thÊy trong ®iÒu kiÖn cã t−íi n¨ng Hai gièng ng« ®Þa ph−¬ng KhÈu Li ãn v suÊt t−¬ng quan víi møc bãn ®¹m chÆt h¬n Poãc Cõ LÈu, trong ®iÒu kiÖn canh t¸c cã t−íi, trong ®iÒu kiÖn nhê n−íc trêi. C¸c gièng ®Þa chiÒu cao c©y v sè l¸ t¨ng tû lÖ thuËn víi t¨ng ph−¬ng cã ph¶n øng víi møc ®¹m v ®iÒu møc bãn ®¹m. Nh−ng canh t¸c nhê n−íc trêi, kiÖn t−íi râ nÐt h¬n gièng VN2. Nh− vËy, chiÒu cao c©y v sè l¸ t¨ng v ®¹t cao nhÊt ë kh«ng nªn bãn møc ®¹m qu¸ cao khi canh t¸c møc bãn ®¹m 3 råi gi¶m xuèng. Víi gièng ®èi trong ®iÒu kiÖn nhê n−íc trêi. chøng VN2, c¸c møc bãn ®¹m kh¸c nhau ¶nh 3.6. HiÖu suÊt ph©n bãn h−ëng kh«ng râ rÖt ®Õn chiÒu cao c©y ë c¶ hai thÝ nghiÖm. B¶ng 6. HiÖu suÊt bãn ®¹m cho c¸c gièng ng« §èi víi c¶ ba gièng ng« dï cã t−íi hay trong ®iÒu kiÖn cã t−íi v kh«ng t−íi kh«ng t−íi, nÕu kh«ng ®−îc bãn ®¹m h×nh ThÝ nghiÖm ThÝ nghiÖm th¸i b¾p, n¨ng suÊt v c¸c yÕu tè cÊu th nh kh«ng t−íi cã t−íi (kg Gièng Møc ph©n bãn n¨ng suÊt ®Òu thÊp h¬n c¸c c«ng thøc ®−îc (kg ng«/kgN) ng«/kgN) bãn ®¹m. P1 (40KgN/ha) 13,03 8,20 Trong ®iÒu kiÖn cã t−íi møc ®é nhiÔm P2 (70kgN/ha) 10,83 4,30 KhÈu Li bÖnh cao h¬n ®iÒu kiÖn kh«ng t−íi ë c¶ 3 ãn P3 (100kgN/ha) 13,04 6,23 gièng. Hai gièng ®Þa ph−¬ng cã kh¶ n¨ng P4 (130kgN/ha) 9,96 7,48 chèng chÞu t−¬ng ®−¬ng nh− VN2. Trong P1 (40KgN/ha) 3,13 10,43 cïng mét chÕ ®é n−íc t−íi, khi t¨ng møc bãn ®¹m møc ®é nhiÔm s©u bÖnh h¹i t¨ng. P2 (70kgN/ha) 6,11 9,80 Poãc Cõ LÈu N¨ng suÊt cña c¶ 3 gièng khi cã bãn ®¹m P3 (100kgN/ha) 10,13 9,74 ®Òu cho n¨ng suÊt cao h¬n ®èi chøng ë møc P4 (130kgN/ha) 7,33 9,74 x¸c xuÊt 95%. Trong ®iÒu kiÖn cã t−íi, tÊt c¶ P1 (40KgN/ha) 9,43 20,03 c¸c møc bãn ®¹m ®Òu cho n¨ng suÊt cao h¬n P2 (70kgN/ha) 8,16 14,77 kh«ng t−íi. ChÖnh lÖch cao nhÊt ë møc ®¹m P4 VN2 P3 (100kgN/ha) 8,85 11,39 (130 kgN/ha). N¨ng suÊt chªnh lÖch do ®−îc t−íi so víi kh«ng t−íi cña c¸c gièng lÇn l−ît P4 (130kgN/ha) 6,36 9,67 nh− sau: Gièng KhÈu Li ãn 13,28 t¹/ha, gièng HiÖu suÊt ph©n bãn l sè ®¬n vÞ s¶n phÈm Poãc Cõ LÈu 14,73 v VN2 l 8,05 t¹/ha. thu ho¹ch thªm ®−îc khi bãn 1 ®¬n vÞ ph©n Trong ®iÒu kiÖn canh t¸c nhê n−íc trêi th× bãn (Vò h÷u Yªm, 1995). Do thÝ nghiÖm chØ víi gièng ng« nÕp ®Þa ph−¬ng thô phÊn tù do l m mét vô v ®¹m l lo¹i ph©n tan nhanh nªn chØ nªn bãn tèi ®a l 100 kgN/ha. tÝnh hiÖu suÊt ph©n bãn cho mét vô, kÕt qu¶ CÇn cã nh÷ng nghiÖn cøu tiÕp theo vÒ nh− sau. KÕt qu¶ ë b¶ng 6 cho thÊy, ®èi víi ph©n bãn th©m canh gièng ng« thô phÊn tù do hai gièng ng« ®Þa ph−¬ng th× hÇu hÕt c¸c c«ng gióp ng−êi d©n miÒn nói n©ng cao n¨ng suÊt thøc ë thÝ nghiÖm kh«ng t−íi cã hiÖu suÊt v hiÖu qu¶ trång ng«. ph©n bãn cao h¬n thÝ nghiÖm cã t−íi. Cao nhÊt
T i liÖu tham kh¶o http://www.gso.gov.vn/default.aspx?tabi d=390&idmid=3&ItemID=3264. Banjoko V.A., Moor J. (2003). "Effect of source, TrÇn Hång Uy, Mai Xu©n TriÖu v Lª Quý Kha rate and method of nitrogen fertilizer (2001). "KÕt qu¶ ®iÒu tra x¸c ®Þnh vïng application on maize yield in the savanna v c¸c ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn ng« thô phÊn zone of south western Nigeria", Agric. tù do v ng« lai ë phÝa B¾c ViÖt Nam", Tæ Res. Vol. 4 (1), pp. 19-25. chøc N«ng l−¬ng Liªn Hîp Quèc (FAO), Camp C. R., E. J. Sadler, D. E. Evans and J. A. NXB N«ng nghiÖp, H Néi. Millen (2000). Irrigation and Nitrogen Vò V¨n LiÕt, §ång Huy Giíi, (2006). "Thu management with a site-specific Centre thËp nghiªn cøu gièng ng« ®Þa ph−¬ng Pivot,, U.S.D.A. t¹o vËt liÖu chän gièng ng« chÞu h¹n David Beck, 2002. Maize, CIMMYT, Int. cho vïng miÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam", D−¬ng V¨n S¬n v NguyÔn §øc L−¬ng T¹p chÝ KHKT N«ng nghiÖp, vol.4, (1996). "Nghiªn cøu chän t¹o gièng No.3, Tr−êng §¹i häc N«ng nghiÖp I, ng« thô phÊn tù do v gièng ng« lai cã H Néi. n¨ng suÊt cao, cã kh¶ n¨ng chèng chÞu PHô LôC h¹n, kh¶o nghiÖm so s¸nh gièng ng« phôc vô s¶n xuÊt ng« ë c¸c tØnh miÒn Ph©n tÝch ph−¬ng sai møc ®¹m cho 3 gièng ng« nói phÝa B¾c", KÕt qu¶ nghiªn cøu chän ë hai m«i tr−êng läc v lai t¹o gièng ng«, giai ®o¹n Nguån ®¹m/mt df SS MS 1991-1995, NXB N«ng nghiÖp, H Néi, Møc ®¹m 4 0,15356 383918 tr 174-189. M«i tr−êng 1 620757 620757 NguyÔn ThÕ Hïng (2001). Ng« lai v kü thuËt Mt x ®¹m 4 131991 32997,8 th©m canh, NXB N«ng nghiÖp, H Néi. T−¬ng quan møc ®¹m víi ba gièng ng« trong NguyÔn Xu©n Tr−êng, Lª V¨n NghÜa, Lª ®iÒu kiÖn cã t−íi v kh«ng t−íi Quèc Phong, NguyÔn §¨ng NghÜa Gièng Cã t−íi N−íc trêi (2000). Sæ tay sö dông ph©n bãn, NXB 0,954 0,882 KhÈu Li ãn N«ng nghiÖp, TP. Hå ChÝ Minh. Poãc Cõ LÈu 0,939 0,872 Oad F. C., U.A. Buriroand S.K. Agha (2004). VN2 0,765 0,756 Effect of organic and inorganic So s¸nh hiÖu qu¶ c¸c møc ph©n bãn ®¹m fertilizer on maize fodder production, Asian Journal of pland Sciences 3, 375- T-efcts Duncan P0 -662,7** 3328,9 a 377, 2004. P1 -206,6 3298,4 b T ng c c th ng kª (2006). S li u th ng kê v P2 140,2 3089,3 c di n tích và s n lư ng lương th c có P3 349,3* 2742,5 d h t, P4 379,8 2286,3 e
§¹i häc N«ng nghiÖp I T¹p chÝ KHKT N«ng nghiÖp 2006: TËp IV, Sè 6: 124