intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Báo cáo " Một số suy nghĩ về nguyên tắc xác định cha, mẹ và con (trong giá thú) theo pháp luật Việt Nam"

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST
Báo xấu
92
lượt xem 6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Một số suy nghĩ về nguyên tắc xác định cha, mẹ và con (trong giá thú) theo pháp luật Việt Nam Theo chúng tôi, cần thiết lập cơ chế liên kết giữa các văn phòng thừa phát lại hay các thừa phát lại để tạo nên Hiệp hội thừa phát lại. Hiệp hội này hoạt động dựa trên đóng góp hàng năm của thừa phát lại nhằm bảo vệ quyền, lợi ích của thừa phát lại. Trong trường hợp thừa phát lại gây ra thiệt hại, Hiệp hội này sẽ là tổ chức có trách nhiệm bảo đảm việc bồi...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Một số suy nghĩ về nguyên tắc xác định cha, mẹ và con (trong giá thú) theo pháp luật Việt Nam"

  1. nghiªn cøu - trao ®æi Mét sè suy nghÜ vÒ nguyªn t¾c x¸c ®Þnh cha, mÑ vµ con (trong gi¸ thó) theo ph¸p luËt ViÖt Nam ThS. NguyÔn V¨n Cõ * VÊn ®Ò x¸c ®Þnh cãgi¸ mÑx¸c l®Þnh cha, chung, trong ®ã mÑ v con (trong cha, viÖc thó) v con nãi vÊn ®Ò nh÷ng ng−êi n y cßn ®−îc thùc hiÖn c¸c quyÒn v ph¶i thùc hiÖn c¸c nghÜa vô m luËt ®Þnh cho hä. §ã còng l c¬ së ph¸p lÝ kh¸ phøc t¹p nh−ng rÊt cÇn thiÕt, nã ® ®Ó c¬ quan nh n−íc cã thÈm quyÒn gi¶i g©y nhiÒu tranh c i vÒ mÆt lÝ luËn v quyÕt c¸c tranh chÊp vÒ quan hÖ nh©n trong thùc tiÔn xÐt xö. Trong b i viÕt n y, th©n v t i s¶n trong mèi quan hÖ ph¸p trªn c¬ së ph©n tÝch néi dung c¬ b¶n cña luËt gi÷a cha mÑ v con. VÝ dô: C¸c tranh nguyªn t¾c suy ®o¸n ph¸p lÝ x¸c ®Þnh cha, chÊp vÒ yªu cÇu tßa ¸n x¸c ®Þnh cha, mÑ mÑ v con (trong gi¸ thó) theo LuËt h«n v con th−êng liªn quan ®Õn c¸c quyÒn vÒ nh©n v gia ®×nh 1986 (LHNG§); so s¸nh hä tªn, t«n gi¸o, quèc tÞch, d©n téc, thõa víi quy ®Þnh vÒ vÊn ®Ò n y cña hÖ thèng kÕ, cÊp d−ìng... Nh− vËy, cÇn ph¶i quy ph¸p luËt d−íi chÕ ®é cò ë n−íc ta chóng ®Þnh vÊn ®Ò x¸c ®Þnh cha, mÑ v con t«i xin nªu mét sè h¹n chÕ vÒ viÖc x¸c trong ph¸p luËt. Nh l m luËt quy ®Þnh ®Þnh cha, mÑ v con (trong gi¸ thó) cña "nguyªn t¾c suy ®o¸n ph¸p lÝ x¸c ®Þnh ph¸p luËt hiÖn h nh; tõ ®ã ®Ò nghÞ söa cha, mÑ v con", trªn c¬ së ®ã quan hÖ ®æi, bæ sung nh»m ho n thiÖn ph¸p luËt ph¸p luËt gi÷a cha mÑ v con ®−îc x¸c vÒ x¸c ®Þnh cha, mÑ v con (trong gi¸ lËp (thõa nhËn). "ë n−íc Céng hßa x héi thó) theo LHNG§ ViÖt Nam. chñ nghÜa ViÖt Nam, c¸c quyÒn con ng−êi 1. Sù cÇn thiÕt ph¶i quy ®Þnh vÊn ®Ò vÒ chÝnh trÞ, d©n sù, kinh tÕ v¨n hãa v x x¸c ®Þnh cha, mÑ v con trong ph¸p héi ®−îc t«n träng..." (§iÒu 50 - HiÕn luËt ph¸p 1992); "mçi c¸ nh©n ®Òu cã quyÒn Gia ®×nh l nÒn t¶ng cña x héi. cã hä, tªn. Hä, tªn cña mçi ng−êi ®−îc Trong gia ®×nh cã sù liªn kÕt cña nhiÒu x¸c ®Þnh theo hä, tªn khai sinh cña ng−êi ng−êi dùa trªn c¬ së h«n nh©n, huyÕt ®ã" (§iÒu 28 BLDS); "Nh n−íc v x thèng, nu«i d−ìng. Mçi ng−êi ®Òu ®−îc héi kh«ng thõa nhËn viÖc ph©n biÖt ®èi sinh ra, ®−îc d−ìng dôc v tr−ëng th nh xö gi÷a c¸c con" (§iÒu 64 HiÕn ph¸p trong m«i tr−êng gia ®×nh. §ã l mèi 1992); "gi÷a con trong gi¸ thó v con quan hÖ huyÕt thèng tù nhiªn - quan hÖ ngo i gi¸ thó; con ngo i gi¸ thó ®−îc gi÷a cha mÑ v con. VÊn ®Ò x¸c ®Þnh cha, cha, mÑ nhËn hoÆc ®−îc tßa ¸n nh©n d©n mÑ v con cã ý nghÜa s©u s¾c c¶ vÒ mÆt x héi v ph¸p lÝ. Ng−êi ®−îc x¸c ®Þnh l cho nhËn cha mÑ cã mäi quyÒn v nghÜa cha, l mÑ, l con cña nhau, ngo i t×nh * Gi¶ng viªn Khoa t− ph¸p c¶m th−¬ng yªu "m¸u mñ, ruét thÞt", Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi T¹p chÝ luËt häc - 7
  2. nghiªn cøu - trao ®æi vô nh− con trong gi¸ thó" (§iÒu 32 Trong x héi phong kiÕn, chÕ ®é ®a LHNG§ 1986). "Ng−êi kh«ng ®−îc nhËn thª v quyÒn gia tr−ëng cña ng−êi chång l cha, mÑ hoÆc l con cña ng−êi kh¸c cã ®−îc thõa nhËn, ng−êi vî ph¶i tuyÖt ®èi quyÒn yªu cÇu c¬ quan nh n−íc cã thÈm chung t×nh víi chång, nÕu ph¹m gian th× quyÒn x¸c ®Þnh m×nh l cha, mÑ hoÆc l ®ã l "téi" lín m ng−êi chång cã quyÒn con cña ng−êi ®ã theo quy ®Þnh cña ph¸p "h nh xö" vî hoÆc bá vî (thÊt xuÊt). LÏ luËt vÒ h«n nh©n v gia ®×nh, ph¸p luËt th−êng, khi ng−êi vî sinh con, con ®ã l vÒ hé tÞch; ng−êi ®−îc nhËn l cha, mÑ con chung cña vî chång, trõ tr−êng hîp hoÆc l con cña ng−êi kh¸c cã quyÒn yªu ng−êi vî cã h nh vi kh«ng ®oan chÝnh, cÇu c¬ quan nh n−íc cã thÈm quyÒn x¸c ngo¹i t×nh, th«ng gian víi ng−êi kh¸c. ®Þnh m×nh kh«ng ph¶i l cha, mÑ hoÆc l Trong tr−êng hîp ®ã, ng−êi chång th−êng con cña ng−êi ®ã theo quy ®Þnh cña ph¸p ®èi xö tÖ b¹c víi vî v con, kh«ng nhËn luËt..." (§iÒu 39 BLDS). Trªn ®©y l mét ®øa con do ng−êi vî m×nh sinh ra l con sè quy ®Þnh trong c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt m×nh. cña Nh n−íc ta nh»m b¶o ®¶m quyÒn Theo tôc lÖ, nÕu nghi ngê sù kh«ng yªu cÇu cña c«ng d©n x¸c ®Þnh cha, mÑ ®oan chÝnh cña ng−êi vî, tõ bá ®øa trÎ do v con. ng−êi vî sinh ra; ng−êi ta chÝch lÊy hai ë n−íc ta hiÖn nay, Nh n−íc v x giät m¸u cña ®øa trÎ v cña ng−êi chång héi b¶o vÖ b mÑ v trÎ em, gióp ®ì c¸c cña mÑ ®øa trÎ v o mét b¸t n−íc l , sau b mÑ thùc hiÖn tèt chøc n¨ng cao quý ®ã khuÊy lªn, nÕu thÊy hai giät m¸u cña ng−êi mÑ (§iÒu 3, LHNG§ 1986). kh«ng hßa ®ång m u s¾c, tr−íc sù chøng Trong ®êi sèng x héi, viÖc ng−êi phô n÷ kiÕn cña c¸c h−¬ng chøc l ng x v gia (dï cã chång hay kh«ng cã chång) m ®×nh, ®øa trÎ ®ã ®−îc coi l con riªng cña sinh con, sau khi sinh con ® ®¨ng kÝ khai vî cã víi ng−êi kh¸c, ng−êi chång kh«ng sinh cho con theo thñ tôc luËt ®Þnh l c¬ ph¶i cã tr¸ch nhiÖm g×. së ph¸p lÝ l m ph¸t sinh quan hÖ ph¸p Tôc lÖ trong x héi phong kiÕn kh«ng luËt mÑ - con, cha - con; quyÒn ®−îc l m Ên ®Þnh thêi k× thai nghÐn tèi thiÓu v tèi mÑ v quyÒn lîi cña c¸c con ®−îc b¶o hé ®a cña ng−êi phô n÷ l bao nhiªu. Tuy tr−íc ph¸p luËt. ng−êi ta vÉn c«ng nhËn thêi k× thai nghÐn VÊn ®Ò x¸c ®Þnh cha, mÑ v con ®−îc th−êng chØ l 9 th¸ng 10 ng y (280 ng y) quy ®Þnh trong ph¸p luËt cßn nh»m b¶o nh−ng còng kh«ng lo¹i trõ nh÷ng tr−êng ®¶m sù æn ®Þnh cña c¸c quan hÖ h«n nh©n v gia ®×nh gãp phÇn ®Þnh h−íng chiÕn hîp ®øa trÎ sinh sau 5 th¸ng thai nghÐn l−îc vÒ d©n sè v kÕ ho¹ch hãa gia ®×nh. (®Î non) hoÆc qu¸ 12 th¸ng thai nghÐn 2. Néi dung c¬ b¶n cña nguyªn t¾c (chöa tr©u). suy ®o¸n ph¸p lÝ x¸c ®Þnh cha, mÑ v 2.2. C¸c v¨n b¶n ph¸p luËt d©n sù ë con theo hÖ thèng ph¸p luËt ë n−íc ta n−íc ta d−íi thêi Ph¸p thuéc v ë miÒn d−íi chÕ ®é cò Nam n−íc ta tr−íc ng y gi¶i phãng 2.1. Cæ luËt phong kiÕn ViÖt Nam (Bé (30/4/1975) ® m« pháng quy ®Þnh vÒ luËt Hång §øc d−íi triÒu Lª, Bé luËt Gia thêi k× thai nghÐn trong Bé luËt d©n sù Long d−íi triÒu NguyÔn) kh«ng quy ®Þnh Céng hßa Ph¸p 1804 (§iÒu 311, §iÒu vÒ viÖc x¸c ®Þnh cha, mÑ v con. 312). Theo ®ã, thêi k× thai nghÐn ®−îc 8 - T¹p chÝ luËt häc
  3. nghiªn cøu - trao ®æi x¸c ®Þnh tèi thiÓu kh«ng qu¸ 180 ng y, ®øng khai sinh cho ®øa trÎ(2) . tèi ®a kh«ng qu¸ 300 ng y kÓ tõ ng y thô Quy ®Þnh n y dùa trªn c¬ së: Tr−íc thai. §iÒu 152 Bé d©n luËt B¾c K× (1931) khi kÕt h«n ng−êi ® n «ng ® biÕt ng−êi quy ®Þnh: "Khi n o sinh con sau khi ® n b ®ang cã thai hoÆc sau khi ng−êi vî th nh h«n h¬n 180 ng y hay l sau khi sinh con, ng−êi chång b»ng h nh vi cña ®o¹n h«n ch−a ®Õn 300 ng y th× kÓ l ®øa m×nh ®¨ng kÝ khai sinh cho con t¹i c¬ con Êy ® ®−îc thô thai trong thêi k× gi¸ quan hé tÞch l mÆc nhiªn thõa nhËn ®øa thó"(1) . §iÒu 207 Bé luËt d©n sù 1972 trÎ ®ã l con m×nh v do vËy kh«ng cã d−íi chÕ ®é ngôy quyÒn S i Gßn còng ghi quyÒn kh−íc tõ ®øa con ®ã. nhËn: "§øa trÎ thô thai trong thêi k× h«n §èi víi ®øa trÎ ®−îc thô thai trong thó l con cña chång ng−êi mÑ. thêi k× h«n nh©n, theo nguyªn t¾c suy §−îc coi l thô thai trong thêi k× h«n ®o¸n; nÕu ng−êi chång kh−íc tõ kh«ng thó trÎ n o sinh ®ñ 180 ng y sau khi h«n nhËn ®øa trÎ ®ã l con m×nh th× ph¶i thó th nh lËp hay kh«ng qu¸ 300 ng y chøng minh r»ng trong thêi gian 300 sau khi h«n thó ®o¹n tiªu". ng y tíi 180 ng y tr−íc ng y ng−êi vî sinh con, ng−êi chång kh«ng thÓ cã quan Nh− vËy, theo nguyªn t¾c suy ®o¸n hÖ sinh lÝ víi vî (nh− v× xa c¸ch hoÆc bÞ n y, kÓ tõ khi kÕt h«n, chØ nh÷ng ®øa trÎ n o do ng−êi vî sinh ra sau 180 ng y tai n¹n rñi ro l m cho ng−êi chång bÊt hoÆc kh«ng qu¸ 300 ng y kÓ tõ khi h«n lùc). nh©n chÊm døt tr−íc ph¸p luËt (do ng−êi Ngo i ra, sù kh−íc tõ còng cã thÓ chång chÕt hoÆc kÓ tõ ng y ph¸n quyÕt li ®−îc chÊp nhËn nÕu sù sinh ®Î bÞ giÊu h«n cña tßa ¸n cã hiÖu lùc ph¸p luËt) míi giÕm v nÕu cã sù kiÖn chøng tá ng−êi ®−îc x¸c ®Þnh l con chÝnh thøc cña chång kh«ng thÓ l cha ®øa trÎ (§iÒu 209 ng−êi chång. NÕu tõ khi kÕt h«n ch−a Bé luËt d©n sù 1972 cña ViÖt Nam céng ®−îc 180 ng y hoÆc kÓ tõ khi h«n nh©n hßa). chÊm døt tr−íc ph¸p luËt ® qu¸ 300 ng y Bªn c¹nh viÖc quy ®Þnh vÒ nguyªn t¾c m ng−êi vî míi sinh con th× vÒ nguyªn suy ®o¸n x¸c ®Þnh cha cho con, hÖ thèng t¾c, ng−êi chång cña mÑ ®øa trÎ hay ph¸p luËt ë n−íc ta d−íi chÕ ®é cò cßn nh÷ng ng−êi thõa kÕ cña ng−êi chång quy ®Þnh vÒ thêi hiÖu kiÖn ¸p dông trong (trong tr−êng hîp ng−êi chång chÕt) cã tr−êng hîp n y. Tïy theo tõng tr−êng hîp quyÒn kh−íc tõ, ®øa trÎ ®ã kh«ng ph¶i l m nh l m luËt dù liÖu thêi hiÖu cô thÓ con cña ng−êi chång mÑ nã. ViÖc kh−íc kh¸c nhau. Th«ng th−êng, thêi hiÖu khëi tõ cña ng−êi chång ®−¬ng nhiªn ®−îc kiÖn cña ng−êi chång theo luËt ®Þnh l hai chÊp nhËn. Tuy nhiªn, nh l m luËt còng th¸ng kÓ tõ ng y ng−êi vî sinh con. NÕu dù liÖu: Tr−êng hîp kÕt h«n ch−a ®−îc trong thêi gian ®ã m ng−êi chång ®i 180 ng y m ng−êi vî ® sinh con, ng−êi v¾ng th× thêi hiÖu ®−îc tÝnh tõ ng y ng−êi chång kh«ng ®−îc kh−íc tõ ®øa con nÕu chång trë vÒ. NÕu viÖc sinh ®Î cña ng−êi tr−íc khi kÕt h«n ® biÕt r»ng ng−êi ® n vî bÞ giÊu giÕm th× thêi hiÖu ®−îc tÝnh tõ b ® thô thai hoÆc sau khi ng−êi vî sinh ng y viÖc sinh ®Î cña ng−êi vî ®−îc ph¸t con, ng−êi chång ® cã mÆt khi lËp giÊy hiÖn. khai sinh cho ®øa trÎ hay ® tù m×nh 3. VÊn ®Ò x¸c ®Þnh cha, mÑ v con T¹p chÝ luËt häc - 9
  4. nghiªn cøu - trao ®æi (trong gi¸ thó) theo hÖ thèng ph¸p luËt x¸c ®Þnh cha mÑ v con nh−ng vÉn h¹n h«n nh©n v gia ®×nh cña Nh n−íc ta chÕ quyÒn kÕt h«n cña ng−êi vî, khi h«n tõ n¨m 1945 ®Õn nay nh©n chÊm døt tr−íc ph¸p luËt, ph¶i sau 3.1. Ng y 2/9/1945, n−íc ViÖt Nam thêi h¹n 10 th¸ng (300 ng y) míi ®−îc d©n chñ céng hßa ra ®êi. Do ®iÒu kiÖn quyÒn t¸i gi¸ hoÆc kÕt h«n víi ng−êi kh¸c lÞch sö lóc bÊy giê, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh nh»m tr¸nh lÉn lén vÒ con c¸i gi÷a ng−êi ® kÝ S¾c lÖnh sè 90/SL ng y 10/10/1945 chång tr−íc (® chÕt hoÆc ® li h«n), víi cho phÐp vËn dông mét sè quy ®Þnh cña ng−êi chång sau. Nh− vËy, theo tinh thÇn ph¸p luËt d−íi chÕ ®é thùc d©n, phong cña S¾c lÖnh sè 97/SL th× thêi k× thai kiÕn, trªn nguyªn t¾c kh«ng ®−îc tr¸i víi nghÐn tèi ®a cña ng−êi vî còng ®−îc tÝnh lîi Ých cña chÝnh thÓ Nh n−íc ViÖt Nam l 300 ng y kÓ tõ ng y ng−êi vî thô thai d©n chñ céng hßa v cña nh©n d©n lao ®øa con ®ã. ®éng. V× vËy, tõ n¨m 1945 ®Õn n¨m Còng theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 3, §iÒu 4 1950, chÕ ®é h«n nh©n v gia ®×nh nãi cña S¾c lÖnh sè 97/SL, khi h«n nh©n chung v vÊn ®Ò x¸c ®Þnh cha mÑ v con chÊm døt tr−íc ph¸p luËt, ng−êi vî sÏ nãi riªng ®−îc quy ®Þnh theo ba bé luËt kh«ng ph¶i ®îi sau h¹n 10 th¸ng m còng d©n sù m thùc d©n Ph¸p ban h nh tr−íc cã quyÒn kÕt h«n ngay víi ng−êi kh¸c ®ã cßn ®−îc ¸p dông. N¨m 1950, Nh nh−ng ph¶i chøng minh r»ng m×nh kh«ng n−íc ta ban h nh hai s¾c lÖnh ®iÒu chØnh cã thai hoÆc ®ang cã thai víi ng−êi chång quan hÖ h«n nh©n v gia ®×nh: S¾c lÖnh sè tr−íc. 97/SL ng y 22/5/1950 vÒ söa ®æi mét sè - Tr−êng hîp khi h«n nh©n chÊm døt quy ®Þnh v chÕ ®Þnh trong d©n luËt v tr−íc ph¸p luËt, nÕu ng−êi vî chøng minh S¾c lÖnh sè 159/SL ng y 17/11/1950 quy l m×nh kh«ng cã thai sÏ ®−îc quyÒn kÕt ®Þnh vÊn ®Ò li h«n. Trong ®ã, S¾c lÖnh sè h«n víi ng−êi kh¸c ngay m kh«ng ph¶i 97/SL ® quy ®Þnh: "Trong thêi k× tang ®îi sau h¹n 300 ng y. NÕu sau n y ng−êi chÕ vÉn cã thÓ lÊy vî, lÊy chång ®−îc. vî sinh con trong thêi k× h«n nh©n víi Song ng−êi vî gãa chØ cã thÓ lÊy chång ng−êi chång sau th× ng−êi chång sau sau 10 th¸ng kÓ tõ ng y chång chÕt. ®−îc x¸c ®Þnh l cha cña ®øa con ®ã. Nh−ng trong thêi h¹n Êy, ng−êi vî gãa - Tr−êng hîp khi h«n nh©n chÊm døt vÉn cã thÓ t¸i gi¸ nÕu chøng tá ®−îc r»ng tr−íc ph¸p luËt m ng−êi vî chøng minh m×nh kh«ng cã thai hoÆc ® cã thai víi l m×nh ®ang cã thai còng ®−îc quyÒn kÕt chång tr−íc ®Ó tr¸nh sù lÉn lén vÒ con h«n ngay víi ng−êi kh¸c, kh«ng ph¶i ®îi c¸i" (§iÒu 3). "Ng−êi ® n b li dÞ cã thÓ sau h¹n 300 ng y. Tuy nhiªn, sau n y lÊy chång kh¸c ngay sau khi cã ¸n tuyªn ng−êi vî sinh con trong thêi k× h«n nh©n li dÞ nÕu dÉn chøng ®−îc r»ng m×nh víi ng−êi chång sau th× ®øa trÎ ®ã ®−îc kh«ng cã thai hoÆc ®ang cã thai" (§iÒu coi l con cña ng−êi chång tr−íc cña mÑ 4). nã hay ng−êi chång tr−íc cña ng−êi mÑ Nh÷ng quy ®Þnh n y t−¬ng tù víi hÖ ®øa trÎ ®−îc suy ®o¸n l cha cña ®øa trÎ thèng ph¸p luËt tr−íc n¨m 1945 ë n−íc ®ã. Tr−êng hîp n y, ng−êi mÑ ®øa trÎ ® ta. MÆc dï S¾c lÖnh sè 97/SL ch−a quy cã thai ®øa trÎ ®ã víi ng−êi chång tr−íc ®Þnh râ vÒ nguyªn t¾c suy ®o¸n ph¸p lÝ v sinh ®øa trÎ trong thêi k× h«n nh©n víi 10 - T¹p chÝ luËt häc
  5. nghiªn cøu - trao ®æi ng−êi chång lÊy sau. con. Theo chóng t«i, quy ®Þnh n y nh»m 3.3. Nguyªn t¾c suy ®o¸n ph¸p lÝ x¸c môc ®Ých x¸c ®Þnh ng−êi cha ®Ých thùc vÒ ®Þnh cha, mÑ cho con (trong gi¸ thó) lÇn mÆt sinh häc cho ®øa trÎ. ®Çu tiªn ®−îc quy ®Þnh trong LHNG§ 3.2. Trong 35 ®iÒu cña LHNG§ 1959, 1986 cña Nh n−íc ta. §iÒu 28 LHNG§ kh«ng cã ®iÒu n o quy ®Þnh vÊn ®Ò x¸c 1986 quy ®Þnh: "Con sinh ra trong thêi k× ®Þnh cha mÑ v con. Trªn nguyªn t¾c b¶o h«n nh©n hoÆc do ng−êi vî cã thai trong vÖ quyÒn lîi cña con trong gia ®×nh, thêi k× ®ã l con chung cña vî chång. kh«ng ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c con; t¹i Trong tr−êng hîp cã yªu cÇu x¸c ®Þnh l¹i §iÒu 21, §iÒu 22, §iÒu 23 cña LHNG§ vÊn ®Ò n y th× ph¶i cã chøng cø kh¸c". 1959 chØ quy ®Þnh quyÒn xin nhËn cha, Nh− vËy, víi quy ®Þnh trªn, nguyªn mÑ v con ngo i gi¸ thó tr−íc ñy ban t¾c suy ®o¸n ph¸p lÝ x¸c ®Þnh cha, mÑ cho h nh chÝnh c¬ së (nay l ñy ban nh©n d©n con (trong gi¸ thó) theo LHNG§ 1986 cã x , ph−êng hoÆc thÞ trÊn) hoÆc kiÖn tr−íc sù kh¸c biÖt c¨n b¶n so víi hÖ thèng ph¸p tßa ¸n. Con ngo i gi¸ thó ®−îc cha mÑ luËt ë n−íc ta d−íi chÕ ®é cò. Nh l m nhËn hoÆc ®−îc tßa ¸n nh©n d©n cho nhËn luËt ViÖt Nam ng y nay ® dùa v o thêi cha, mÑ cã quyÒn v nghÜa vô nh− con k× h«n nh©n tån t¹i gi÷a vî v chång l c¬ chÝnh thøc (con trong gi¸ thó). së cho viÖc suy ®o¸n quan hÖ cha - con. ViÖc LHNG§ 1959 kh«ng quy ®Þnh Thø nhÊt, theo §iÒu 28 LHNG§ nguyªn t¾c suy ®o¸n ph¸p lÝ x¸c ®Þnh cha, 1986, "con sinh ra trong thêi k× h«n nh©n mÑ v con ® l h¹n chÕ trong viÖc thùc l con chung cña vî chång". Thêi k× h«n hiÖn v ¸p dông luËt. Khi cã tranh chÊp nh©n l thêi gian quan hÖ vî chång tån t¹i vÒ viÖc x¸c ®Þnh cha, mÑ cho con (trong ®−îc tÝnh tõ khi vî chång kÕt h«n cho gi¸ thó), tßa ¸n thiÕu c¬ së ph¸p lÝ ®Ó ¸p ®Õn khi h«n nh©n chÊm døt tr−íc ph¸p dông. §iÒu ®ã ® dÉn tíi viÖc gi¶i quyÕt luËt (kÓ tõ khi ng−êi chång chÕt hoÆc c¸c tranh chÊp vÒ x¸c ®Þnh cha, mÑ cho ®−îc tßa ¸n x¸c ®Þnh l ® chÕt kÓ tõ con th−êng dùa v o c¶m tÝnh, ý thøc chñ ng y quyÕt ®Þnh cña tßa ¸n cã hiÖu lùc quan cña thÈm ph¸n khi xÐt xö, khã tr¸nh ph¸p luËt; tr−êng hîp vî chång li h«n, ®−îc tïy tiÖn, kh«ng thèng nhÊt gi÷a c¸c quan hÖ vî chång ®−îc chÊm døt kÓ tõ cÊp tßa ¸n. Th«ng th−êng, khi cã tranh ng y ph¸n quyÕt li h«n cña tßa ¸n cã hiÖu chÊp, tßa ¸n tr−ng cÇu thÈm ®Þnh vÒ mÆt y lùc ph¸p luËt). NÕu ng−êi vî sinh con häc nh− thö m¸u, kh¶ n¨ng cã con cña trong thêi k× h«n nh©n n y, con ®ã ®−îc ng−êi chång; thËm chÝ xem xÐt sù gièng coi l con chung cña c¶ hai vî chång; cã nhau vÒ mÆt h×nh thøc gi÷a ng−êi chång nghÜa l ng−êi chång cña mÑ ®øa trÎ cña mÑ ®øa trÎ víi ®øa trÎ do ng−êi vî ®−¬ng nhiªn ®−îc suy ®o¸n l cha cña cña ng−êi chång sinh ra, víi quan niÖm ®øa trÎ ®ã. Chóng ta thÊy cã hai tr−êng "giá nh ai th× quai nh Êy" v coi ®ã l hîp: c¨n cø, l c¬ së ®Ó kh¼ng ®Þnh quan hÖ - Ng−êi mÑ ® thô thai ®øa trÎ tõ tr−íc cha - con. LHNG§ 1959 còng kh«ng quy khi kÕt h«n v sinh ®øa trÎ ®ã trong thêi ®Þnh vÒ thêi hiÖu kiÖn, yªu cÇu tßa ¸n k× h«n nh©n; nh©n d©n x¸c ®Þnh quan hÖ cha, mÑ v - Ng−êi mÑ thô thai v sinh con ®ã T¹p chÝ luËt häc - 11
  6. nghiªn cøu - trao ®æi trong thêi k× h«n nh©n. con ®ã ®−îc sinh ra trong thêi k× h«n CÇn thÊy r»ng, theo §iÒu 28, nh l m nh©n hoÆc cã thai víi ng−êi kh¸c trong luËt sö dông thuËt ng÷ "con chung cña vî thêi k× h«n nh©n (ngo¹i t×nh, th«ng gian chång" m kh«ng dù liÖu l "con chÝnh víi ng−êi kh¸c); ng−êi chång cña mÑ ®øa thøc cña ng−êi chång mÑ nã" nh− hÖ trÎ vÉn ®−îc suy ®o¸n l cha cña ®øa trÎ thèng ph¸p luËt d−íi chÕ ®é cò. Quy ®Þnh ®ã trõ tr−êng hîp cã yªu cÇu x¸c ®Þnh l¹i n y võa cã ý nghÜa x héi s©u s¾c, kh«ng quan hÖ cha - con v cã chøng cø chøng ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c con, võa cã ý tá r»ng m×nh kh«ng ph¶i (hoÆc kh«ng nghÜa trong viÖc x¸c ®Þnh cha, mÑ cho thÓ) l cha cña ®øa trÎ ®ã. con. Nh− vËy, trong thùc tÕ, cã tr−êng §o¹n 2 §iÒu 28 cßn quy ®Þnh: "... hîp ng−êi mÑ ® sinh con tõ tr−íc khi kÕt Trong tr−êng hîp cã yªu cÇu x¸c ®Þnh l¹i h«n, sau ®ã míi lÊy chång, nÕu ng−êi vÊn ®Ò n y th× ph¶i cã chøng cø kh¸c". chång cña mÑ ®øa trÎ thõa nhËn th× con Trong thùc tÕ, tr−êng hîp ng−êi chång ®ã còng ®−îc coi l con chung cña vî (hoÆc nh÷ng ng−êi thõa kÕ di s¶n cña chång. Tr−êng hîp n y, nh l m luËt d−íi ng−êi chång trong tr−êng hîp ng−êi chÕ ®é cò dù liÖu viÖc "chÝnh thøc hãa chång chÕt) nghi ngê ®øa trÎ do ng−êi vî con ngo¹i h«n" (con ngo i gi¸ thó). sinh ra kh«ng ph¶i l con cña ng−êi Thø hai, §iÒu 28 còng quy ®Þnh con chång v× cho r»ng ng−êi vî ® ngo¹i t×nh, do ng−êi vî cã thai trong thêi k× h«n thô thai ®øa trÎ ®ã víi ng−êi kh¸c v cã nh©n l con chung cña vî chång. §−îc yªu cÇu tßa ¸n x¸c ®Þnh ®øa trÎ ®ã kh«ng coi l "ng−êi vî cã thai trong thêi k× h«n ph¶i l con cña ng−êi chång cña mÑ nã nh©n" nÕu kÓ tõ khi h«n nh©n chÊm døt th× ng−êi th−a kiÖn ph¶i cã nghÜa vô tr−íc ph¸p luËt, trong h¹n 300 ng y chøng minh ®øa trÎ ®ã kh«ng ph¶i l con (ng−êi vî kh«ng kÕt h«n víi ng−êi kh¸c) cña ng−êi chång cña mÑ nã. ViÖc chøng m sinh con th× con ®ã vÉn ®−îc coi l minh cña ng−êi chång cã thÓ dùa trªn sù "con chung" cña vî chång. §©y l tr−êng thõa nhËn cña ng−êi vî l ® cã thai víi hîp ng−êi vî cã thai trong thêi k× h«n ng−êi kh¸c tõ tr−íc khi lÊy chång hoÆc nh©n nh−ng sinh con khi h«n nh©n ® ng−êi chång chøng minh m×nh ® ®i c«ng chÊm døt tr−íc ph¸p luËt. Nh− vËy, ng−êi t¸c xa v¾ng trong thêi gian ng−êi vî cã chång cña mÑ ®øa trÎ ® chÕt hoÆc ® li kh¶ n¨ng thô thai ®øa con ®ã (NghÞ quyÕt h«n víi mÑ cña ®øa trÎ còng ®−îc suy sè 01/H§TP ng y 20/1/1988 cña Héi ®o¸n l cha cña ®øa trÎ ®ã. VËy, kÕt hîp ®ång thÈm ph¸n Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao hai tr−êng hîp ®ã th× nguyªn t¾c suy h−íng dÉn tßa ¸n nh©n d©n c¸c cÊp ¸p ®o¸n ph¸p lÝ x¸c ®Þnh cha, mÑ cho con l dông mét sè quy ®Þnh cña LHNG§ con sinh ra trong thêi k× h«n nh©n hoÆc 1986). do ng−êi vî cã thai trong thêi k× ®ã l con Chóng t«i cho r»ng, tr−êng hîp ng−êi chung (con trong gi¸ thó) cña hai vî chång nÕu nghi ngê vî ngo¹i t×nh v cã chång. thai víi ng−êi kh¸c m ng−êi chång cã Nguyªn t¾c suy ®o¸n n y vÉn ®−îc ¸p yªu cÇu x¸c ®Þnh l¹i quan hÖ cha - con dông c¶ trong tr−êng hîp ng−êi vî cã thai th× ng−êi chång cã quyÒn ®−a ra bÊt k× víi ng−êi kh¸c tõ tr−íc khi kÕt h«n v chøng cø n o chøng tá ®øa trÎ ®ã kh«ng 12 - T¹p chÝ luËt häc
  7. nghiªn cøu - trao ®æi ph¶i l con m×nh. NghÜa l ë v o thêi k× chøng cø chøng tá v o thêi k× cã kh¶ ng−êi vî cã kh¶ n¨ng thô thai ®øa con ®ã n¨ng thô thai ®øa con ®ã, ng−êi vî ® (kho¶ng thêi gian tèi thiÓu kh«ng qu¸ kh«ng ®oan chÝnh, "¨n n»m" víi ng−êi 180 ng y v tèi ®a kh«ng qu¸ 300 ng y kh¸c). NÕu ph¸p luËt quy ®Þnh r»ng "chØ tÝnh tõ tr−íc ng y ng−êi vî sinh con), nh÷ng trÎ n o sinh ra sau 180 ng y kÓ tõ ng−êi chång kh«ng thÓ cã quan hÖ sinh lÝ khi kÕt h«n míi l con chÝnh thøc cña víi vî v× ®i c«ng t¸c xa hoÆc v× bÞ bÊt lùc, ng−êi chång mÑ nã", sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho m¾c bÖnh v« sinh kh«ng thÓ cã con hoÆc ng−êi chång cã lÝ do ®Ó "bá vî, bá con", bÞ tai n¹n qu¸ èm yÕu hoÆc ®ang thi h nh kh«ng b¶o ®¶m ®−îc lîi Ých gia ®×nh, ®Æc ¸n ph¹t tï... biÖt l lîi Ých cña ng−êi con. NÕu ng−êi chång chØ v× nghi ngê, - Môc ®Ých cña h«n nh©n d−íi chÕ ®é ghen tu«ng m kh«ng chøng minh ®−îc ta nh»m x¸c nhËp quan hÖ vî chång, tháa mét trong c¸c c¨n cø trªn, quyÒn yªu cÇu m n t×nh c¶m yªu th−¬ng g¾n bã trong cña ng−êi chång sÏ kh«ng ®−îc tßa ¸n ®êi sèng vî chång, x©y dùng gia ®×nh chÊp nhËn, ng−êi chång vÉn ®−îc x¸c h¹nh phóc. Trong gia ®×nh, quan hÖ gi÷a ®Þnh l cha cña ®øa trÎ ®ã. cha mÑ v con l quan hÖ huyÕt thèng, rÊt Së dÜ nh l m luËt dù liÖu néi dung thiªng liªng v còng rÊt "riªng t−" cña nguyªn t¾c suy ®o¸n ph¸p lÝ x¸c ®Þnh cha, mçi ng−êi. §êi sèng gia ®×nh cã nh÷ng tr−êng hîp "tÕ nhÞ", kh«ng ph¶i cø ai lÊy mÑ cho con theo §iÒu 28 LHNG§ 1986 vî, lÊy chång l ®Òu "sinh con ®Î c¸i", cã trªn ®©y l ® dùa v o nh÷ng lÝ do sau: tr−êng hîp v× bÖnh tËt hoÆc lÝ do n o ®ã - Trong x héi ng y nay, quyÒn tù do m ng−êi chång "kh«ng thÓ cã con t×m hiÓu yªu ®−¬ng cña c¸c bªn nam n÷ ®−îc"; cã tr−êng hîp v× ho n c¶nh, ®iÒu ®−îc t«n träng v b¶o vÖ, trªn nguyªn t¾c kiÖn n o ®ã m ng−êi vî "trãt d¹i"cã con h«n nh©n tù nguyÖn, tiÕn bé. Cã nhiÒu víi ng−êi kh¸c nh−ng vî chång kh«ng tr−êng hîp, tr−íc khi kÕt h«n, ë v o giai thÓ "chia l×a" v× hä cßn rÊt yªu th−¬ng ®o¹n t×m hiÓu, yªu ®−¬ng, hai bªn nam nhau, th«ng c¶m v tha thø cho nhau v× n÷ th−êng ® cã quan hÖ sinh lÝ víi nhau; chÝnh lîi Ých cña vî chång, cña gia ®×nh cã tr−êng hîp ng−êi phô n÷ ® thô thai hä v ®Æc biÖt l cña ®øa trÎ "v« téi" kia; ®øa con ®ã råi míi th«ng b¸o cho ng−êi cã tr−êng hîp ng−êi chång ® luèng tuæi yªu, sau n y l chång m×nh biÕt. V× thÕ, khã cã con ... nªn hä vÉn s½n lßng vÞ tha sau khi nam n÷ kÕt h«n trë th nh vî cho ng−êi vî v chÊp nhËn ®øa con ®ã, dï chång, nhiÒu tr−êng hîp kÕt h«n ch−a biÕt nã kh«ng ph¶i l con m×nh. NÕu ®Æt ®−îc 180 ng y th× ng−êi vî ® sinh con! môc ®Ých ph¶i x¸c ®Þnh ng−êi cha ®Ých Trong thùc tÕ v vÒ mÆt t×nh c¶m, ng−êi thùc vÒ mÆt sinh häc th× sÏ kh«ng phï chång ® biÕt "ch¾c ch¾n" ®øa trÎ ®ã hîp víi thùc tÕ cña ®êi sèng x héi trong chÝnh l con cña m×nh do ng−êi vî thô lÜnh vùc h«n nh©n v gia ®×nh. V× vËy, nh l m luËt dù liÖu nguyªn thai tõ tr−íc khi kÕt h«n. V× thÕ, tr−êng t¾c suy ®o¸n ph¸p lÝ x¸c ®Þnh quan hÖ cha hîp yªu cÇu tßa ¸n x¸c ®Þnh l¹i quan hÖ - con ®Ó b¶o ®¶m môc ®Ých cña h«n nh©n cha con l rÊt h n h÷u (trõ tr−êng hîp cã T¹p chÝ luËt häc - 13
  8. nghiªn cøu - trao ®æi l nh»m x©y dùng gia ®×nh d©n chñ, hßa kh«ng? thuËn, h¹nh phóc v bÒn v÷ng (§iÒu 1 Th«ng th−êng ®èi víi c¸c quan hÖ h«n LHNG§ 1986). Tõ ®ã, ®iÒu quan träng nh©n v gia ®×nh th× kh«ng nªn quy ®Þnh vÒ mÆt ph¸p luËt cña quan hÖ cha - con ® thêi hiÖu kiÖn. Tuy nhiªn, trong tr−êng ®−îc thõa nhËn. hîp n y, ph¸p luËt h«n nh©n - gia ®×nh Thùc tiÔn qua h¬n m−êi n¨m thùc nªn quy ®Þnh thêi hiÖu kiÖn nh»m gãp hiÖn v ¸p dông LHNG§ 1986, nguyªn phÇn æn ®Þnh c¸c quan hÖ h«n nh©n - gia t¾c suy ®o¸n x¸c ®Þnh cha, mÑ cho con ®×nh, n©ng cao ý thøc tr¸ch nhiÖm cña (trong gi¸ thó) theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 28 c¸c chñ thÓ v× lîi Ých cña gia ®×nh; l t−¬ng ®èi phï hîp, gãp phÇn gi¶i quyÕt - Ng y nay, trªn thÕ giíi v ë ViÖt æn tháa c¸c tranh chÊp vÒ quan hÖ cha - Nam, vÊn ®Ò thô thai nh©n t¹o, cã con con (trong gi¸ thó). trong èng nghiÖm... l ho n to n cã thÓ 3.4. Tuy nhiªn, qua nghiªn cøu vÊn ®Ò tiÕn h nh ®−îc. VÊn ®Ò ®Æt ra: Tr−êng x¸c ®Þnh cha, mÑ v con theo LHNG§ hîp ng−êi chång m¾c bÖnh v« sinh hoÆc 1986, chóng t«i thÊy r»ng: bÊt lùc ho n to n vÒ sinh lÝ (kh«ng thÓ cã - MÆc dï luËt ® quy ®Þnh nguyªn t¾c suy ®o¸n ph¸p lÝ x¸c ®Þnh cha, mÑ cho con) ® ®ång ý ®Ó ng−êi vî ®−îc thô thai con (trong gi¸ thó) nh−ng ch−a ®Þnh râ nh©n t¹o th× ®øa con ®ã cã ®−îc x¸c ®Þnh thêi k× thô thai ph¸p ®Þnh (thêi k× thai l con chung cña vî chång hay kh«ng? nghÐn tèi thiÓu v tèi ®a cña ng−êi mÑ). NÕu sau n y ng−êi chång cã yªu cÇu x¸c V× vËy, trong thùc tÕ khi cã tranh chÊp, ®Þnh l¹i quan hÖ cha - con th× tßa ¸n cã tßa ¸n vÉn thiÕu c¬ së ph¸p lÝ ®Ó ¸p dông; thô lÝ gi¶i quyÕt kh«ng? - LuËt h«n nh©n gia ®×nh 1986 còng - Trong thêi ®¹i v¨n minh, nÒn y häc kh«ng quy ®Þnh thêi hiÖu kiÖn, yªu cÇu rÊt ph¸t triÓn, c¸c tr−êng hîp "chöa hé, ®Î tßa ¸n x¸c ®Þnh cha, mÑ v con. NÕu thuª"; "cã con víi ng−êi ® chÕt"; ng−êi vî v« sinh m vÉn thô thai v sinh con do kh«ng quy ®Þnh thêi hiÖu kiÖn, dÔ dÉn tíi "xin trøng" cña ng−êi phô n÷ kh¸c; vÊn t×nh tr¹ng bÊt æn ®Þnh cña c¸c quan hÖ ®Ò x¸c ®Þnh vÒ gens di truyÒn trong quan n y. hÖ huyÕt thèng... ® ¶nh h−ëng nhiÒu ®Õn VÝ dô: Ng−êi vî (chÞ X) sinh con nguyªn t¾c x¸c ®Þnh cha mÑ v con theo (ch¸u H) n¨m 1989. Ng−êi chång (anh T) truyÒn thèng. 20 n¨m tr−ên dï biÕt ch¸u H kh«ng ph¶i l con ®Î cña 4. HiÖn nay Nh n−íc ta ®ang x©y m×nh (v× chÞ X thô thai ch¸u H v o thêi dùng Dù th¶o LuËt h«n nh©n - gia ®×nh dùng nh÷ng ch gian anh T ®i c«ng t¸c xa) nh−ng v× (söa ®æi) nh»m thay thÕ LHNG§ 1986, quy m« lín h th−¬ng vî con hoÆc v× lÝ do n o ®ã m gãp phÇn ho n thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt mét sè n¨m ® h«n nh©n v gia ®×nh ë n−íc ta. Theo viªn, c¸n bé ng anh T vÉn nhËn ch¸u H l con cña m×nh §iÒu 71 Dù th¶o LuËt h«n nh©n v gia viªn tham gi v ® ®¨ng kÝ khai sinh cho ch¸u H. th nh mét sè t ®×nh (söa ®æi) "con sinh ra trong thêi k× Gi¶ sö nÕu 5 n¨m sau, 10 n¨m sau, cã h«n nh©n hoÆc do ng−êi vî cã thai trong häc, trung t©m khi l ®Õn cuèi ®êi anh T míi cã yªu cÇu thêi k× ®ã l con chung cña vî chång. luËt ®Ó t¹o ra s tßa ¸n x¸c ®Þnh ch¸u H kh«ng ph¶i l con Trong tr−êng hîp ng−êi chång kh«ng nghiªn cøu kh cña anh th× tßa ¸n cã thô lÝ ®Ó gi¶i quyÕt tiÔn ph¸p lÝ. B c¸c biÖn ph¸p 14 - T¹p chÝ luËt häc thuËn lîi v k bé, gi¸o viªn tÝch nghiªn cø sÏ cã nh÷ng h−íng dÉn, ®é tËp nghiªn cø t¹o.
  9. nghiªn cøu - trao ®æi thõa nhËn con chung th× ph¶i cã chøng cø. Con sinh ra tr−íc thêi k× h«n nh©n m sau ®ã cha mÑ kÕt h«n v thõa nhËn còng l con chung cña vî chång". Ngo i ra, c¸c §iÒu 72, §iÒu 73, §iÒu 74 v §iÒu 75 trong Ch−¬ng V Dù th¶o LuËt h«n nh©n v gia ®×nh còng chØ quy ®Þnh vÒ quyÒn yªu cÇu x¸c ®Þnh cha, mÑ, con; thÈm quyÒn c«ng nhËn, cho nhËn cha, mÑ, con; Chóng t«i thiÕt nghÜ, cÇn ph¶i söa ®æi, bæ sung LHNG§ 1986, trong ®ã cã chÕ ®Þnh x¸c ®Þnh cha, mÑ v con. Mét sè h¹n chÕ cña LHNG§ 1986 vÒ nguyªn t¾c suy ®o¸n ph¸p lÝ x¸c ®Þnh cha, mÑ v con (trong gi¸ thó) cÇn ®−îc Dù th¶o LuËt h«n nh©n v gia ®×nh (söa ®æi) kÞp thêi ho n thiÖn; t¹o c¬ së ph¸p lÝ, b¶o ®¶m tÝnh kh¶ thi trong viÖc thùc hiÖn v ¸p dông luËt h«n nh©n v gia ®×nh./. (1). Xem: §iÒu 149 Bé d©n luËt Trung K× 1936; §iÒu 83 Bé luËt gia ®×nh 1959 d−íi chÕ ®é Ng« §×nh DiÖm; §iÒu 100 S¾c luËt 15/64 ng y 23/7/1964 quy ®Þnh vÒ gi¸ thó, tö hÖ v t i s¶n céng ®ång. (2). Xem: §iÒu 153 Bé d©n luËt B¾c k× 1931; §iÒu 151 Bé d©n luËt Trung k×; §iÒu 84 Bé luËt gia ®×nh 1959 cña ViÖt Nam céng hßa; §iÒu 103 S¾c luËt 15/64 ng y 23/7/1964; §iÒu 208 Bé d©n luËt 1972 cña ViÖt Nam céng hßa. T¹p chÝ luËt häc - 15
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.01: Bộ Luận Văn Thạc Sĩ Quản Trị Kinh Doanh MBA
165 tài liệu
2069 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2