intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Những nguyên tắc cơ bản của an sinh xã hội"

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

442
lượt xem
56
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Những nguyên tắc cơ bản của an sinh xã hội Một là pháp luật hiện hành không quy định rõ cơ quan có thẩm quyền phê duyệt luận chứng về các biện pháp bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động đối với nơi làm việc của người lao động và môi trường xung quanh. Từ khi Nghị định số 110/2002/NĐ-CP ngày 27/12/2002 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 06/CP ngày 20/1/1995 có hiệu lực, các doanh nghiệp rất lúng túng trong việc thực hiện quy định này vì không biết gửi luận chứng đến...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Những nguyên tắc cơ bản của an sinh xã hội"

  1. nghiªn cøu - trao ®æi (1) - TS. L−u b×nh nh−ìng * 1. An sinh xã h i là v n thư ng ư c h i hư ng t i xã h i trong ó h n ch n c p trong h th ng các chính sách xã h i m c th p nh t và d n xoá b ói nghèo, b nh c a các qu c gia trên th gi i. Tuy nhiên, do t t, thi u th n t o i u ki n, cơ h i v vi c nhi u nguyên nhân khác nhau, vi c nh n th c làm và b o m i s ng c a con ngư i. Có và th c hi n nó trong th c t không ph i là th nói an sinh xã h i là v n bao trùm và i u d dàng. có tính ch t ưu tiên hàng u trong lĩnh v c An sinh xã h i không ch là v n kinh t xã h i ngày nay. - xã h i thông thư ng liên quan t i i s ng Trong xã h i hi n i, khi mà chính sách c a t ng con ngư i c th mà ã ư c xem con ngư i tr thành v n có tính chi n lư c, xét và i x v i tư cách là v n có tính ch nghĩa nhân o tr thành m c tiêu xã h i chính tr cao, liên quan t i m i t ng l p c a thì an sinh xã h i càng ư c chú tr ng. Quan c ng ng xã h i. Vi t Nam, an sinh xã h i i mc a ng ta là s d ng ngu n l c con th c ra ã ư c th c hi n t nhi u năm. Th i ngư i và các ngu n l c khác nh m xây d ng gian u, an sinh xã h i ư c th c hi n v i tư và phát tri n t nư c. Mu n v y c n “nâng cách là ch c u tr xã h i và thu c ph m lên áng k ch s phát tri n con ngư i (HDI) vi qu n lí c a B xã h i.(2) Sau này B xã h i c a nư c ta”.(5) Bên c nh ó, m t trong ư c sáp nh p vào B lao ng, công tác c u nh ng th c t ang t n t i òi h i an sinh xã tr xã h i tr thành m t trong nh ng n i dung h i ph i t p trung gi i quy t là tình tr ng ói trong ho t ng ch c năng c a ngành lao nghèo nư c ta còn khá cao m c dù ã gi m ng. Do c i m c a nư c ta là ph i ti n t 30% các năm trư c xu ng 16% vào năm hành các cu c kháng chi n ánh u i th c 2001.(6) Tình tr ng th t nghi p, s c ép c a dân, qu c trong th i gian dài nên có nhi u công ăn vi c làm và c bi t là i s ng c a ngư i ã hi sinh ho c óng góp m t ph n các t ng l p dân cư, trong ó có nh ng ngư i, xương máu cho t qu c trong các cu c kháng nh ng gia ình ã t ng có s hi sinh v ngư i chi n ó, vì th v n an sinh xã h i có th i và c a c i v t ch t trong hai cu c kháng chi n kì t p trung vào công tác thương binh, li t còn r t th p. Bên c nh ó, m t trong nh ng sĩ.(3) Ngày nay an sinh xã h i là m t m ng l n v n mang tính tiên quy t là mu n có n n trong h th ng các chính sách kinh t - xã h i kinh t - xã h i phát tri n th c s và mang c a qu c gia. tính b n v ng thì i u c n thi t trư c tiên là Theo cách hi u thông thư ng, an sinh xã h i là c m t c p s an toàn trong i * Gi ng viên chính Khoa pháp lu t kinh t s ng c a con ngư i trong xã h i.(4) An sinh xã Trư ng i h c lu t Hà N i T¹p chÝ luËt häc sè 5/2004 37
  2. nghiªn cøu - trao ®æi ph i t o ra ư c s n nh i s ng c a m i nh tính, nh lư ng rõ ràng, minh b ch. V t ng l p dân cư. T t c nh ng i u ó òi h i m t nguyên t c, các i tư ng thu c cùng h nư c ta ph i t ng bư c xây d ng h th ng an ph i ư c i x ngang nhau. Trong m t s sinh xã h i nh m m c tiêu gi i quy t t t các trư ng h p, tính công b ng bi u hi n vi c chính sách xã h i i v i các thành viên c a tính toán m c óng góp, c ng hi n cho xã c ng ng. h i mà gi i quy t các ch m b o v t ch t 2. Theo quan i m c a tôi, vi c xây d ng ho c tinh th n c th nh m tránh gây nên s và th c thi h th ng chính sách xã h i nói thi t thòi, thi u cân i gi a các i tư ng chung và an sinh xã h i nói riêng, ph i d a chính sách. trên cơ s nh ng nguyên t c cơ b n sau ây: Tuy nhiên, cũng c n ph i hi u r ng trong - Nguyên t c toàn di n h th ng các ch an sinh xã h i không ph i Chính sách an sinh xã h i ph i m b o ch nào cũng máy móc áp d ng nguyên tính xã h i, nó không ư c lo i tr b t kì i t c phân ph i theo lao ng, theo s c ng tư ng xã h i nào n m trong di n c n ư c hi n. Có nh ng i tư ng v a sinh ra ã ch u giúp . Vi c xây d ng và v n hành h th ng s thi t thòi do tâm sinh lí b m sinh có v n chính sách v an sinh xã h i ph i m b o có không bình thư ng, c bi t là các n n nhân s tham gia ông o c a m i t ng l p nhân ch t c màu da cam. Ho c có nh ng ngư i dân t vi c xây d ng ch , t o ngu n, th c v a m i tham gia quá trình lao ng, chi n hi n cũng như qu n lí vi c th c hi n các u, h c t p, nghiên c u thì ã ph i ch u chính sách, ch ó. Mu n v y, vi c u nh ng r i ro làm m t kh năng ti p t c lao tiên là c n có s th ng nh t v cách xác nh ng, c ng hi n. Do ó, n u ch áp d ng lo i i tư ng c n tr giúp làm sao không nguyên t c phân ph i theo lao ng s ư c b sót các i tư ng c n tr giúp. Trong không nh n ư c s ng tình c a xã h i. công vi c này, công tác th ng kê và t p h p ý i v i các i tư ng ó, nguyên t c công ki n xu t t cơ s m t cách toàn di n và b ng có bi u hi n c bi t, r ng hơn, là m t ch n l c là r t c n thi t. Hi n nay, vi c m trong nh ng khía c nh quan tr ng c a v n b o ch cho các i tư ng hư ng chính nhân o và quy n con ngư i ch không sách xã h i chưa ư c toàn di n. Nói cách ch trong ph m vi c a ph m trù c ng hi n khác, vi c t p h p, nghiên c u ưa các i và hư ng th . tư ng hư ng chính sách xã h i vào danh m c - Nguyên t c c ng ng nhà nư c chưa y . Nhi u ngư i, trong Vi c xây d ng và v n hành h th ng nhi u năm, n m trong di n ưu ãi b b quên chính sách xã h i ph i trên tinh th n cao làm thi t h i c v m t v t ch t và tinh th n tính c ng ng v trách nhi m. Tính c ng c a h và gia ình h . ng này bi u hi n c s óng góp và - Nguyên t c i x công b ng hư ng th . M t chính sách xã h i t t khi nó Ho t ng m b o các ch ph i d a huy ng ư c s c m nh c ng ng trong trên h th ng các quy t c, tiêu chu n, ư c vi c tham gia t o l p các i u ki n v t ch t 38 T¹p chÝ luËt häc sè 5/2004
  3. nghiªn cøu - trao ®æi căn b n th c hi n. M t khác, nó cũng m thi t l p th ng nh t, d a trên c i m c a b o có s “chia ng t, s bùi” gi a các t ng t ng i tư ng (v s c ng hi n, v nhu l p dân cư, gi a cá nhân và t p th , gi a Nhà c u...) và kh năng m b o. nh m c m nư c và toàn xã h i. Chính sách xã h i s b o v a mang tính nhân văn, v a mang tính không ch ư c t trên ôi vai Nhà nư c mà hi n th c - t c là nó ph i t o nên ư c n nó còn có s h tr c a m i ngư i, m i t tư ng và tác d ng xã h i - con ngư i i v i ch c, m i cá nhân, th m chí c n có s c các i tư ng chính sách, m t khác, ph i là g ng vươn lên c a chính nh ng ngư i ư c m b o có tính thi t th c i v i i s ng hư ng s chăm sóc ó. Tinh th n chung là c a h mà không ph i ch là s “tư ng c n xã h i hoá công tác xã h i,(7) c trong quá trưng”. Ví d , i v i m c tr c p ưu ãi xã trình xây d ng, t o l p các qu m b o xã h i, có ý ki n cho r ng có th d a trên nh ng h i và trong quá trình th c hi n các ch căn c sau: “M c chi phí t i thi u cho nhu m b o xã h i ó. Trong ó, c n k t h p ba c u cá nhân bình quân trong c nư c; m c ngu n l c: Nhà nư c, c ng ng và các i thu nh p bình quân theo u ngư i trong c tư ng chính sách t vươn lên.(8) nư c và m c s ng trung bình c a ngư i dân - Nguyên t c phân lu ng trên ph m vi c nư c”.(9) Tuy nhiên, ó ch là Vi c quy nh và th c hi n các chính sách ví d v m c ưu ãi xã h i. i v i nh ng xã h i ph i ư c t vào t ng “kênh’ c th i tư ng khác nhau trong chính sách an sinh trên cơ s phân lo i. S phân bi t rõ r t các xã h i c n ph i có nh ng nh m c khác nhau i tư ng là v n có tính nguyên t c, b i l , phù h p v i i u ki n s ng cũng như i u nh ng c i m căn b n c a các i tư ng xã ki n m b o c a xã h i và Nhà nư c. h i s quy t nh tính ch t c a chính sách áp - Nguyên t c Nhà nư c th ng nh t qu n lí d ng. Ví d : i v i nh ng ngư i có công Nhà nư c có i u ki n nh t qu n lí v i cách m ng, c i m c a h là có s óng th ng nh t vi c th c hi n các chính sách xã góp c bi t, không th nh lư ng ư c c h i. Nhà nư c chính là i di n l n nh t c a v v t ch t l n tinh th n cho cách m ng, c n xã h i, có s c m nh toàn di n có th th c ph i có hình th c ưu ãi c bi t. i v i hi n các m c tiêu xã h i. Vi c th c hi n các nh ng ngư i g p khó khăn trong i s ng thì chính sách xã h i c a Nhà nư c như là lo i chính sách áp d ng l i không ph i là s “ưu trách nhi m xã h i l n lao, v a có tính truy n ãi” mà là s h tr vì r i ro trong i s ng. th ng, v a có tính hi n i. Nói như v y S phân lu ng chính là m t trong nh ng i u không có nghĩa là Nhà nư c là duy nh t ho c ki n t o cơ h i cho vi c th c hi n nguyên t c là t ch c c oán i v i các v n xã h i. công b ng trong i x xã h i. Không d a vào s c m nh c ng ng, nhà - Nguyên t c nh m c m b o nư c không th th c hi n ư c ch c năng xã Vi c xây d ng và th c hi n các chính h i c a nó. Do ó, v n quan tr ng là tìm ra sách xã h i ph i d a trên cơ s các nh m c “ngư i c m c ” cho các “chi n d ch” nh m nh t nh. Các nh m c m b o ph i ư c t o ra tính th ng nh t và cu i cùng là t T¹p chÝ luËt häc sè 5/2004 39
  4. nghiªn cøu - trao ®æi hi u qu cao nh t. cho các i tư ng c n ư c chăm sóc trong Không ch v y, vi c Nhà nư c qu n lí xã h i, tránh vi c th t thoát ti n b c, tài s n công tác an sinh xã h i còn có lí do khác, ó vào tay nh ng ngư i có ý xâm ph m tài là v n chính tr - xã h i. An sinh xã h i s n c a Nhà nư c, c a nhân dân.(11) không ph i là lĩnh v c kinh doanh mà là lĩnh Xã h i càng phát tri n thì vai trò xã h i v c m b o xã h i. An sinh xã h i g n li n c a Nhà nư c càng l n lao. Và không ph i v i vi c duy trì các chính sách xã h i, v i n n là cái gì xa xôi ho c l l m, ó chính là vai dân ch , v i ch xã h i. An sinh xã h i trò t ch c i u hành và th c thi các chính như là thư c o v s cam k t c a Nhà nư c, sách, ch an sinh xã h i. M t trong c a ng c m quy n i v i ngư i dân và nh ng bi u hi n c a nhà nư c hi n i, i v i xã h i. Do ó, Nhà nư c có trách hình nh p c a nhà nư c s thu hút s nhi m ph i th c hi n t t và ch có th là t t chú ý c a m i ngư i chính là s m b o i v i công tác này. các ch an sinh xã h i. Lí do khác, n u xem xét v khía c nh - Nguyên t c pháp ch ngu n m b o, an sinh xã h i ch y u ph i An sinh xã h i là hình th c t ch c mang ư c m b o, chi tiêu t ngân sách nhà tính c ng ng xã h i, xu t phát t nhu c u nư c. Không ph i là lo i qu bình thư ng, an thi t y u c a các thành viên trong xã h i sinh xã h i là h th ng tài chính c bi t, nhưng l i do Nhà nư c ng ra t ch c ư c m b o v i an toàn c bi t. An nh m th c hi n ch c năng xã h i c a Nhà sinh xã h i thu c h th ng phúc l i xã h i.(10) nư c, vì th Nhà nư c không th buông Do ó, ngân sách nhà nư c có nhi m v m l ng qu n lí i v i lĩnh v c an sinh xã h i. b o cho s an toàn tài chính tránh nh ng Trong các bi n pháp qu n lí ư c s d ng, r i ro, b t tr c t ó là gi m ho c m t kh Nhà nư c c bi t coi tr ng công c pháp năng m b o chi tr cho các i tư ng lu t và pháp ch . hư ng chính sách xã h i. Cũng gi ng như các lĩnh v c khác, n n Vi c Nhà nư c th ng nh t qu n lí h pháp ch an sinh xã h i ph i b t u t h th ng an sinh xã h i s t o ra nh ng i u ki n th ng pháp lu t ư c xây d ng có quy mô t làm cho an sinh xã h i tr thành h th ng th p n cao, c v chi u d c l n chi u trong s ch và công b ng. An sinh xã h i v i ngang, c v h nguyên t c l n các quy nh m c ích mang l i nh ng quy n l i v t ch t c th , c v h th ng các ch và phương cho nh ng ngư i th hư ng có th tr thành cách t ch c th c hi n... Pháp ch an sinh xã m c tiêu c a các hành vi sai ph m. Vi c Nhà h i ph i ư c th hi n trư c tiên t quan nư c t ch c qu n lí v i ưu th v s c m nh i m pháp lí và s n ph m c a cơ quan quy n t ng h p v chính tr - kinh t - pháp lu t c a l c (Qu c h i, h i ng nhân dân). Sau ó là mình s góp ph n phát hi n và x lí k p th i s hư ng d n, t ch c i u hành c a các cơ các hành vi vi ph m nh m m b o quy n l i quan hành chính nhà nư c và cu i cùng là s 40 T¹p chÝ luËt häc sè 5/2004
  5. nghiªn cøu - trao ®æi ki m soát c a h th ng cơ quan tư pháp và ngàn tr em d d ng - xem: “Chi n tranh cách m ng c a nhân dân. Trong quá trình xây d ng và Vi t Nam” - Ban ch o t ng k t chi n tranh, B th c hi n các ch an sinh xã h i c n cao chính tr - Nxb. Chính tr qu c gia, H.2000. vi c tuân th pháp lu t, tuân th s i u hành V m t pháp lí, nư c ta ã có quy t nh ngày c a các cơ quan nhà nư c có th m quy n. B t 19/7/1946 c a H i ng Chính ph v vi c thành l p kì s thay i nào mang tính nguyên t c c n B thương binh - c u binh và S c l nh s 20/SL ngày ph i ư c cơ quan quy n l c phê chu n, b t 16/2/1947 v vi c t ra “hưu b ng thương t t” và “ti n tu t cho thân nhân t sĩ”. kì s n nh nào ã th hi n b ng quy nh (4). Vì cách hi u như v y nên ngư i ta còn g i An c a pháp lu t u ph i ư c thi hành nghiêm sinh xã h i b ng m t c m t khác mà v n có th ch nh. Các cơ quan nhà nư c t trung ương chuy n t i ư c ý nghĩa c a nó, ó là c m t “An t i a phương u ph i hành ng trên n n ninh xã h i” (xem: Nguy n Quang Quýnh, “Lu t Lao t ng pháp lu t hi n hành. Nh ng tranh ch p, ng và An ninh xã h i”, Nhà sách Khai Trí Sài Gòn khi u n i, t cáo u ph i ư c gi i quy t 1969; T i n thu t ng pháp lu t Anh - Vi t, Nxb. theo cơ ch pháp lu t th ng nh t và m b o KHKT Hà N i 1992). (5).Xem: - ng c ng s n Vi t Nam, “Chi n lư c tính úng n nh m b o v quy n l i c a phát tri n kinh t - xã h i”, H. 2001-2010, nh ng ngư i th hư ng các ch an sinh xã - Xem: Văn ki n i h i i bi u toàn qu c h i, c a Nhà nư c và xã h i. l n th IX, Nxb. Chính tr qu c gia, H. 2001, tr. 160. Xu t phát t lí do này, Nhà nư c c n t (6).Xem: M i năm có g n 300 ngàn h thoát kh i ch c nghiên c u hoàn thi n h th ng các quy ói nghèo, báo cáo k t qu xoá ói gi m nghèo và nh v an sinh xã h i làm cơ s cho vi c t o vi c làm năm 2001, m c tiêu và gi i pháp n tri n khai các ch an sinh xã h i trong th i 2005 c a B L TBXH. T p chí Lao ng & Xã h i s 194, 195. gian t i./. (7).Xem: TS. àm H u c, “Xã h i hoá các ho t ng công tác xã h i”, T p chí L &XH s chuyên (1). Thu t ng An sinh xã h i ư c s d ng chính th c III/2000. trong Văn ki n i h i i bi u toàn qu c CSVN l n th IX, Nxb. Chính tr qu c gia, H. 2001- tr. 105; Tài (8).Xem: TS. Nguy n ình Liêu, “Tri n khai th c li u h i - áp v các văn ki n i h i IX c a ng, hi n ngh quy t i h i toàn qu c l n th IX c a Nxb. Chính tr qu c gia, H. 2001, tr. 56. Ngoài ra ng v ưu ãi xã h i”. T p chí L &XH s 7/2001. còn ư c s d ng trong các bài vi t, tài li u khoa (9).Xem: ThS. T Vân Thi u, C c TBLS, “M t s h c khác (xem: TS. Nguy n ình Liêu, “Vai trò c a v n v c i cách tr c p ưu ãi xã h i”, T p chí tr c p ưu ãi xã h i trong h th ng an sinh xã h i L &XH s 7/2001. Vi t Nam”, T p chí L &XH s 193, tr. 17). (10). Chính vì v y các nư c thư ng thành l p B lao (2).Xem S c l nh s 36/SL ngày 27/3/1946 v vi c t ng và xã h i ho c B lao ng và phúc l i xã h i ch c B xã h i. như Trung Qu c, C ng hoà liên bang c, Vương (3). Theo th ng kê, trong các cu c kháng chi n, Vi t qu c Thái Lan... (TG). Nam có 1,1 tri u ngư i hi sinh trong chi n u; 600 (11).Xem: Lê Tr ng Hùng, “V làm gi 692 h sơ ngàn thương binh; 300 ngàn ngư i m t tích trong thương binh Ninh Bình - Thêm nh ng quan ch c chi n u; 2 tri u ngư i b gi t h i; 2 tri u ngư i b nào s ph i ra h u toà?”, Báo Pháp lu t s ra ngày tàn t t; 2 tri u ngư i b nhi m ch t c hoá h c; 500 13/8/2004, tr .10. T¹p chÝ luËt häc sè 5/2004 41
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2